‘Lorsque je disparaîtrai, il ne restera rien. La foi en la résurrection n’est rien d’autre que la confiance en la puissance qui nous tient en vie aujourd’hui’ (Christian de Duve).

Wat Christian de Duve (Nobelprijs) gezegd heeft is niet weinig :

dat er van onze zichtbare aanwezigheid niets zal overblijven betwijfelt niemand, maar als hij het heeft over ‘la résurrection’, de heropstanding dan vertelt hij iets dat opmerkenswaardig is, namelijk ‘het vertrouwen dat we hebben in een Kracht – of hoe we het ook noemen willen - die ons vandaag in leven houdt’.

Dit betekent dat als we vertrouwen hebben in die Kracht, ook erop mogen vertrouwen dat deze ons zo maar niet zal laten vallen omdat ons zichtbaar lichaam te kaduuk is geworden om nog verder te functioneren.

Hierop vertrouwen betekent geloven in de heropstanding. Niets is hier verkeerd aan is: je hebt het vertrouwen of je hebt het niet.

Maar je vertrouwen heeft een reden, namelijk de Kracht die je op de wereld heeft gezet is vertrouwenswaardig, ze is, noch min noch meer wonderbaar, Zij is het die het Universum in leven en in beweging houdt. 

Deze blog vindt zijn oorsprong in een artikel uit ‘La Libre Belgique’ van 4 juni 2013, me gisteren, zondag in de namiddag, overgemaakt door een vriend, J.v.I. – hij heeft het lang  bewaard voor mij - het is van de hand van André Fossion, jésuite théologien. Uit zijn betoog licht ik – ik heb er nooit aan gedacht maar ik volg hem graag - volgende passages:

Qu’il y ait quelque chose plutôt que rien, que nous soyons ainsi jetés dans l’existence est un mystère qui ne souffre pas d’explication. De ce point de vue, la perspective d’une résurrection n’est pas moins étonnante, n’est pas moins impossible ou incroyable que la vie elle-même, qui nous est donnée aujourd’hui. 

En het is absoluut correct, het leven is een wonder iets. Stel je voor dat er een opdracht zou uitgeschreven worden om een zaadje te maken waaruit een plant moet voortkomen die op haar beurt zaad moet voortbrengen. Wie zou deze opdracht ooit kunnen volbrengen? 

Pourquoi moi, avec le corps qui est le mien, puissance de désir et de relation, serais-je rejeté dans le néant alors que j’en ai été tiré ? Pourquoi la vie physique, une fois épuisée, ne serait-elle pas ‘relevée’ de la même manière qu’elle a été suscitée.

Die mogelijkheid, tot een ander leven geroepen te worden, vloeit voort uit het wondere dat het leven is; het leven dat ons slechts nog sporadisch overkomt als een groot iets, het verbaast ons niet meer zoals het ons zou moeten (blijven) verbazen. Het wonder dat het leven is kan ook het wonder zijn dat de dood is.

Er wordt hier een opening gecreëerd die ons wakker houden moet. En zeg niet dat dit larie is, dit is maar al te gemakkelijk,

Au nom de quoi, par quel goût de mort, pourrions-nous prétendre, à priori, que la vie suscitée en nous ne pourrait être ressuscitée à nouveau dans une nouvelle donation aussi étonnante que la première?

We hebben een geest om ons vragen te stellen over het leven dat ons overstijgt, dat we ontleden kunnen in al zijn facetten om telkens uit te komen op die ene vraag, hoe kan het, hoe is het mogelijk?

En nu duikt er een nieuwe vraag op: Gezien het wonder van het leven, wat is er van het wonder van de heropstanding na de dood tot een ander bestaan, totaal verschillend van ons leven van vandaag?

Met het antwoord van de schrijver van het artikel, André Fossion:

En tous cas, il serait déraisonnable de n’en point garder l’espérance.

31-07-2013, 00:05 geschreven door Ugo d'Oorde  

Un dimanche après-midi à la campagne

Parce que j’ai la taille de ce que je vois,

Et non pas la taille de ma stature[1].

Zondagnamiddag

en de aarde verder keerde,

zonder bewegen

alsof de tijd gebogen was

alsof de wereld stilte was,

ver weg geschoven.

We spraken maar

en van de wijn

en van het vele dat we aten,

toen van schilderijen en hoe

de tijden waren wat de kunst betrof

van Hirst tot Koons

tot De Keyzer en Raveel

en Patrick Ysebaert vernoemd.

terug van vele dagen.

We spraken maar,

we hadden Proust gelezen,

langzaam zoals geschreven,

elke zin hernomen en niet geweten

waar hij heen wou gaan,

noch vanwaar gekomen.

De bomen om het huis,

catalpa’s die in bloei nog stonden

als sneeuw in het gras

ook meegeluisterd,

al was er niets dat ons storen kon,

ons overhoop kon halen

noch van het deeltje Higgs

dat het van God zou zijn.

We spraken maar,

van Beethoven de kwartetten

opgesomd en geluisterd in gedachten

hoe de klanken waren

in de boeken over hem.

Zo ontvankelijk we waren,

en later

tot van de kaart de laatste woorden

die we niet verhalen

omdat ze van het leven waren.

Maar van het gebeuren in de wereld

was er niets om over te praten,

omdat het zondag

laat in de namiddag was

en we vrienden waren

en vele wegen ons bij elkaar

hadden gebracht tot in Auvers-sur-Oise,

bij Van Gogh.

We spraken maar.

En toen we gingen, de lijsterbes

traag in vrucht, aan Pasternak gedacht

omdat het Lara was.

30-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Aan George Steiner ontleen ik uit zijn ‘Grammars of Creation’ (Faber and Faber Ltd, paperback 2002), p. 14, de zin van Boccaccio uit dezes werk over het Leven van Dante:

‘I assert that theology and poetry can be said to be almost one and the same thing: indeed I say more: that theology is nothing more than a poem of/on God’.

Waar Steiner aan toevoegt ‘that philosophical discourse is a music of thought’.

Vreemd kan het lijken een filosofisch betoog geprojecteerd op een religieuze achtergrond in een poëtische vorm, de wereld in te sturen.

Een soort webcam te zijn en het panoramisch beeld  van wat me bezig houdt te laten verschijnen op het scherm van mijn blog, in de hoop dat het gedetecteerd wordt door enkelen. Zoals de zeemansvrouw de webcam opzoekt in vreemde havens waarop de boot van haar geliefde - deel van haar geest en lichaam – binnen vaart, zo wou ik ook dat mijn webcam-blog zou worden opgezocht.

Ik ben er me ruim van bewust dat ik schrijf over dingen waar normaal weinig over gesproken of gediscussieerd wordt, maar wat ik schrijf is deel van mijn zoektocht naar het gans Andere.

Al is het ook zo, dat alhoewel we ons een globaal beeld kunnen vormen van de Kosmos, we heel wat meer moeite hebben inzicht te krijgen in de uitgestrektheid ervan en evenmin zicht te hebben op de mysterieuze krachten die er in aanwezig zijn.
Krachten die toegewezen worden aan een antropomorfe God, ingekaderd met woorden en verhalen en aan wie we vooral zijn ontoegankelijkheid en zijn zwijgen verwijten, zoals George Steiner in zijn boek ‘Errata’.

We vergeten hierbij dat we voorlopig, schijnbaar nog niet in staat zijn welk teken  ook – al was het maar het kiemen van een zaadkorrel - te zien en te vatten als een teken ‘komende van hem’ en tevens als het bewijs van zijn bestaan.

En sprekend over die mysterieuze krachten  is er nog de schamelheid van het woord om te zeggen want we wensen te zeggen; Dante, die jarenlang mijn gezel is geweest, zegt dit, o zo duidelijk in zijn Paradiso, Canto XXXIII, 121 tot 123: 

Oh quanto è corto il dire e como fioco

Al mio concetto! E questo, a quel ch’io vidi,

È tanto, che non basta a dicer ‘poco’. 

Oh, hoe kort is het wat ik te zeggen heb en hoe schamel het beeld dat ik erover heb, zo dat ‘weinig’ zeggen niet volstaat. 

De schamelheid van mijn woorden draag ik mee over de ganse lengte van mijn betoog van (1) tot (9), dat ik waag een essay te noemen. Maar toch blijf ik ‘zijn’ stilte af tasten, hopende, op gezegende ogenblikken, even maar, een fractie maar, er in binnen te dringen, een immanentie te bereiken die een begin is van een doorbraak. 

En wat de poëzie aangaat blijven we ons situeren op de golflengte van Boccaccio, dat al wat waard is geschreven te worden en bewaard te blijven, een religieuze geladenheid moet kennen of dan toch, op een of andere wijze, contact moet hebben met de wereld van het sacrale die een raakvlak heeft met het elitaire.

Het sacrale en het elitaire dat de dingen omsluiert met een maatstaf in meer, van waaruit, lijk komende uit de brandende braamstruik, een sprankel van zijn stem te horen is.

29-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

‘We ontdekken dat we van stof zijn gemaakt en we blijven deze gedachte bevechten tot we er bijvallen’.

is een zin van Eugen Drewermann die ik haal uit zijn ‘Wort des Heils, Wort der Heiligung’, (Patmos Verlag 1989).

Het is geen ‘bevechten’ meer omdat in ons de overtuiging leeft dat we allesbehalve stof zijn, dat we geboren zijn uit de geest en dat we keren zullen naar de geest.

Omdat we geloven dat de essentie van wat we zijn, niet meer als stof kan gezien worden, maar eerder als een bundel energiegolven ingepakt in de energiegolven van het Universum, en dat we aldus geen geloof meer hechten, dan toch niet zoals Drewermann, aan vers 3: 19 uit Genesis.

En we zijn niet alleen. Paul Nothomb in zijn ‘L’Homme immortel’, Edition Albin Michel van 1984 vertaalt dit door: ‘tu as été formé immortel et tu le reviendras’. En Fabre d’Olivet, in zijn ‘La Langue Hébraïque restituée’, vertaalt 3 : 19 door : ‘tu retourneras à l’élément spirituel, principe de ton être’.

‘Ge zijt van stof en tot stof keer je terug’, is een ‘te’ voor de hand liggende formule, Drewermann had dit kunnen vooropstellen, zoals elk van ons dit had kunnen doen, een dergelijke zin hoefde geen veropenbaring. Het is dus maar normaal dat we deze zin bekampen en we meer dan geneigd zijn Nothomb en Fabre d’Olivet meer credit te geven dan de oorspronkelijke vertaler(s) van 3: 19, naar het Grieks of het Latijn.

Aldus deze luttele woord-momenten die ik in mij draag en die weinigen zullen lezen.

Op de plaats waar ik me bevind ten overstaan van de dag van mijn geboorte heb ik meer dan ooit nood aan een andere visie. Ik weet alleen dat niets statisch is, dat alles - maar dan ook alles in alles - in beweging is; dat deze beweging gedragen wordt door de Geest, en wij opgenomen in de Geest en levend in de Geest, en wellicht dat er niets anders is dan die Geest.

En deze woorden, geschreven zijnde in de oneindigheid en tijdloosheid van de Geest weet ik hoe eenzaam ik sta in deze wereld. 

28-07-2013, 21:50 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik overloop in diagonaal al wat ik de laatste dagen geschreven heb. In welke wereld of in welk landschap bevond ik me eens ik voor mijn klavier zat?

Welk impact heb ik gehad op de (niet zo talrijke) lezers van die teksten, hebben ze me gevolgd, waren ze geboeid of heb ik hen verveeld met zaken die hen helemaal niet interesseerden, zaken die teveel inspanning vroegen, die te ver afwijken van wat Lanoye schrijft, of Brusselmans, of Mortier, of Gruwez, of wie ook?En waarom ook zouden ze me lezen, ik ben maar een oude, afgeschreven man, een totaal vreemde eend, naast een groep Vlaamse literatoren die succes-schrijvers zijn - maar niet voor mij, ik heb er andere.

Hoe zou ik mijn dagen hebben doorgebracht ware er niet het voorbeeld van Saramago’s cuaderno niet geweest? Ik weet het niet, maar ben ik nu rijker met de 1.000 pagina’s blogs die ik sedertdien moet geschreven hebben?

Ik ben er zeker van dat ik die Saramago van toen (2010), niet meer zal gaan opzoeken. Zo, waarom zou er nog iemand zijn die mijn blogs zou gaan koesteren en eens gelezen, de moeite zou doen ze te gaan herlezen?

En toch kent mijn halsstarrigheid geen grenzen, blijf ik schrijven en zet ik mijn tocht verder, de tijd in, een keuze gun ik me niet, verdien ik trouwens niet.

27-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

En we volgen even nog, George Steiner in zijn ‘Errata’:

Comment le Tout Autre peut-il agir sur nous à fortiori nous donner quelque signe de son existence, absolument inaccessible? 

Alsof het aan le Tout Autre was om zijn bestaan te bewijzen, de nous donner quelque signe de son existence, als het aan ons is om Hem te benaderen, Hem te vinden en uit te zoeken wie Hij is en wat Hij verlangt van ons.

Noch de catastrofen ten tijde van de Exodus, noch de stilstaande zon en maan van Josuah, noch het gebeuren met de schaduwklok van koning Achaz, zijn bewijzen voor ons, evenmin voor Steiner, maar worden door zijn volk nog immer als tekenen van zijn bestaan en aanwezig zijn aangekleefd.

Wij echter zijn ervan overtuigd, zijn ervan doordrongen dat Zijn onvoorstelbaar, ongelooflijk goed geordend Universum - wij, lichaam en geest inbegrepen - alles heeft om als een sluitend bewijs te fungeren.

Trouwens welk meer overtuigend bewijs dat uitgaat van ‘Le Tout Autre’ zouden wij op heden in staat zijn te lezen, te zien én te aanvaarden als een nog duidelijker teken van Zijn (of Haar) bestaan?

En ook wie beelden we ons wel in dat we zijn, nu we amper de mensaap zijn ontgroeid, opdat we bij machte zouden zijn een vraag te stellen en het antwoord hierop te begrijpen? 

‘En attendant God(ot)’ had ook kunnen luiden ‘God(ot) en attente de nous’.

26-07-2013, 00:36 geschreven door Ugo d'Oorde  

Wie of wat in mij zet me aan te schrijven? En in de eerste plaats het schrijven zelf, waarom schrijf ik en daarbij aansluitend, waarom schrijf ik over wat ik schrijf?

Die vraag overvalt me telkens als ik neer ga zitten, de pen in de hand of voor het open klavier om dan te beginnen, vandaag met de vraag van Leibnitz, waarom is er niet ‘Niets’, en mijn antwoord, er is Iets omdat wij, als mens ervan getuige zijn. Schrap die getuige en de vraag van Leibnitz  wordt nimmer gesteld.

Prigogine had ook een antwoord op de vraag over ‘het begin van alle beginnen’, een zin waar ik onlangs een blog mee afsloot:

Pour moi, la transition entre le pré-univers et l’univers, est avant tout un problème de passage du vide, qui contient déjà des particules en puissance à des particules réelles[1]. 

Het is op die fameuze ‘zevende dag’ dat deze Big Bang passage plaats vond en, althans volgens Prigogine, het in wezen reeds bestaande, bestaande werd en, wat oneindig meer is, nog steeds als ‘het bestaande’ wordende is.

In zijn ‘La Langue Hébraïque restituée’ uit de XIXde eeuw, vertaalt Fabre d’Olivet het allereerste woord van de Bijbel, ‘Bereshit’, door ‘en puissance d’être’ (wij vertalen dit door ‘in den beginne’) wat aanleunt bij de visie van Prigogine.

Of deeltjes, in potentie aanwezig, die materie zijn geworden; materie die kosmos is geworden; en uit deze immensiteit aan Kosmos is de mens opgestaan en simultaan de geest in de mens, die aldus in potentie reeds aanwezig was in ‘bereshit’.

Zo bestaat het dat in onze geest onvermijdelijk, de nagalm van dit ‘bestaan in potentie’, als een hunker is blijven hangen. Max Horkheimer noemde dit: ‘die Sehnsucht nach den ganz Andere’. Of die fenomenale zin van Sint Augustinus:

Indien je me niet gevonden had je zou me niet hebben gezocht.

Ware er die hunker in jou niet geweest je zou nimmer hebben gezocht om te vinden, of nog, je zou nimmer Stonehenge hebben gebouwd, noch Avebury, je zou nimmer tweeënnegentig menhirs hebben opgericht in de Almendres, geen tempels hebben gebouwd, geen moskeeën, noch romaanse kerken, noch gotische kathedralen; er zou nimmer een Divina Commedia geschreven zijn en George Steiner zou niet zijn hoofdstuk XI van zijn ‘Errata’ geschreven hebben, en ga maar verder. 

Kunnen we dan zeggen dat we nimmer die hunker naar het totaal Andere hebben gevoeld?

25-07-2013, 05:54 geschreven door Ugo d'Oorde  

Van een bepaalde ouderdom af ben ik beginnen bouwen aan mijn geestelijke wereld. Ik houd het nu bij het Cosmotheandric principle van Raymundo Panikkar – de drie-eenheid: Kosmos, God en Mens, en het is (zoveel mogelijk) vanuit deze ingesteldheid en (zoveel mogelijk) binnen de lijnen ervan dat ik schrijf. Mijn landschap wordt en is aldus gekleurd en dooraderd met mijn zoektocht naar, en het zoeken is mijn adem om te leven.

Waar ik vandaag ben aangekomen, heerst er een zeer sobere hoop, vooraleer de stroom over te steken, zo ver het enigszins nog kan, door te gaan, zelfs al weet ik dat ik veel verder dan nu niet meer komen zal, omdat mijn tijd heel kort kan zijn, al kan het ook – hoe waag ik het dit te schrijven – dat mijn tijd nog doorlopen zal tot mijn volgende verjaardag en daar aangekomen, hopen dat er nog geen einde in het zicht is om te verwachten, zoals Hokusai, dat elke dag, elke maand, elk jaar een nog betere kwaliteit van werk leveren zal.

Zo ben ik deze morgen om vier uur opgestaan omdat ik ademen wou al schrijvend, ademend op de flank van de berg die ik elke dag te beklimmen heb, in de luwte van alle gebeuren, geborgen in mijn schelp, waar ik zoals Shakespeare, een koninkrijk bezit. De ogen gesloten, de oren gestopt, maar wijd open in het landschap van de geest.

Of het zin heeft daar te vertoeven en het uit te bazuinen stel ik soms in vraag, het wordt me zelfs door een vriend verweten. Met mij leeft hij in de schaduw van een zware onrechtvaardigheid ons beiden aangedaan, maar mij is het duidelijk dat ik, in mijn geestelijk leven, waarvan deze blogs het resultaat zijn, deze schaduwwereld van ons beiden zoveel mogelijk vermijden moet, wil ik mijn leven leefbaar houden.

 

Dit laatste is ook de reden waarom ik schrijven durf dat het landschap van de realiteit, gekarakteriseerd door het falen van de Europese machtshebbers inclusief het falen van de Euro (door het wegvallen voor bepaalde landen van de mogelijkheid tot devaluatie) met alle economische, financiële, sociale, politieke gevolgen hieraan verbonden  niet meer mijn blijvende aandacht krijgt. 

Wat ik dan wel volg van uit mijn zeer beperkt beeld ervan, is het leven van het ‘Higgs’-deeltje, om redenen die ik al zo dikwijls heb bloot gegeven namelijk dat ik meen vast te stellen dat mettertijd het voorlopig nog Onzichtbare, meer en meer zichtbaar worden zal.Het is duidelijk, dit zijn de zaken die mijn belangstelling voeden en opeisen, omwille van de onderliggende betekenis die ik eraan geven kan: het zoeken naar het begin van alle beginnen.

Wat niet belet evenwel dat ik, zelfs na al die jaren, tot het einde, de schaduwwolk boven mij zal blijven bestrijden met de middelen die nu toch wel stilaan aan het uitdoven zijn. 

24-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een hoogvogel

ooit geschoten heb ik niet,

zal ik niet:

de reiger aan de overkant

hij zegt het me, hij kan het weten,

de Leie tussen ons.

Alsof ik hem aaien wilde wacht hij nog,

mijn oog zijn oog geraakt,

en mij  omzwachteld

met van de Sfinx de tover:

reiger zijn of minstens worden,

geen nood aan woorden meer,

maar te staan waar ik sta

en hij er te blijven,

rakelings de zwaluwen,

een lange tijd,

terwijl de vlier zijn bessen rijpt.

Om er te keren elke morgen

en niets te zijn dan reiger,

blauw of wit of roze op de borst,

zelfs niet op te vliegen,

zelfs de hals niet reikend,

onovertroffen

stil te zijn van binnen en van buiten

en de nachten in te gaan.

Vele reigers zijn er toch niet meer

tot op vandaag.

Later komen er meer.

23-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Even was er het beeld terug van de boeken, bewegend in hun roerloosheid in de kasten van de enorme bibliotheek van het klooster van Mafra, maar het blijft nog zomer. Je bent in de tuin in de schaduw van de bomen. Je hebt een harssmaak op de tong en  zinnen komen en gaan. Het licht kleeft lijk poeder op planten en bloemen, het kleeft in de hagen. Elk deeltje ervan is een voortdurende uitwisseling van energie en informatie en je lichaam neemt er aan deel, al voel of besef je het niet, je geest is er in opgezogen, zelfs al ben je niet meer dan een waterdruppel in een oceaan van galaxieën. Om je aldus nogmaals te verliezen in  de filosofische rede die je houdt met jezelf, wat George Steiner noemt ‘a music of thought’. 

En ‘a music of thought’ is het gedicht dat we er aan toevoegen willen om deze ‘gotische rubriek’ af te sluiten (dan toch voorlopig):

Onontwarbaar verweven

met de golven energieën

is ons lichaam, is onze geest,

alsof er buiten de oneindige massa

golf en energie niets is

en niets anders zijn kan.

Dit leert de kwantum fysica

ons gereveleerd

niet in het Hebreeuws,

noch in het Arabisch,

niet in het Chinees, noch in het Sanskriet,

maar dit maal, op het randje af

te lezen in de wetenschap.

En als Monod zijn slogan

van de daken schreeuwt

dat de mens nu weten zou, alleen te zijn

in l’immensité indifférente de l’univers,

waar in hij bij toeval is opgedoken,

dit verwerpen we met kracht.

Omdat er geen Kosmos zijn kan

zonder dat de mens er is

om te getuigen,

en er geen mens kan zijn

zonder dat de Kosmos is,

en het Element erbij dat de binding is

om alles samen uit te komen

in het cosmotheandric principle,

zo door Raymundo Panikkar genoemd,

of  Kosmos, Theos en Anthropos

in innigste osmose

tot één geheel versmolten.

Van

vóór het begin der tijden

was dit principe er,

al was het in potentie.

En dit moet dan, lijk een Berlijnse muur van woorden, oprijzen vóór het a-sacrale in de wereld van vandaag, een sonate van gedachten, een poging nader te komen tot wat in ons is opgesloten en er ons immer toe heeft aangezet, ons af te vragen wie we zijn, vanwaar we komen en waar we heengaan zullen.

22-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Als ik herinner aan wat de Ecclesiasticus van mijn vorige blog wist te vertellen dan moet hieruit blijken dat alles reeds gezegd of geschreven is en dat, wat ik elke dag inbreng als blog, slechts een herhaling is in andere woorden en met andere accenten, van wat veelvuldig opgeslagen ligt in de bibliotheken van de wereld, ook in de Bibliotheca do Convento van Mafra, waarover we na een bezoek – José Saramago  schreef een roman over het ontstaan en de bouw ervan – een gedicht hebben geschreven en waarbij ook Karl Popper even in onze gedachten binnen kwam:

Je weet nimmer wat je weet,

zoals je nimmer wat je niet weet, weet.

Want wat je weet is onvolledig

en wat je nog niet vernam is toch

niet al wat er te vernemen is.

Zelfs de veertigduizend boeken

in de bibliotheca do Convento de Mafra,

in het Palâcio nacional

bergen al het weten niet.

En evenmin de duizendmaal

veertigduizend boeken

in alle bibliotheken van de wereld niet.

Want, zo wist ons Popper te verklaren,

kennis toegevoegd

stelt telkens nieuwe vragen.

Zo is ons meegegeven,

als in onze genen ingeprent

dat we blijvend zoeken zullen

om te achterhalen

wat niet met woorden is te verhalen.

Misschien, maar zeker is het niet

kan kennis een begin van wijsheid wezen

en wijsheid onze zekerheid,

dit pas weten we als het te laat zal zijn,

zodat we blijvend nu riskeren

in de boeken te verdwalen

die mettertijd, zoals ook wij,

eens zullen verschralen.

Boeken drogen uit, boeken vergelen en wat erin met zorg en overleg werd opgetekend, bij kaarslicht in de kloostercellen of op zolderkamers onder de lamp gezeten, of buiten onder de bomen, is een voortzetting, is een verduidelijking, is een aanvulling van al wat er aan voorafging; is het beeld van de creërende geest in de mens.

De geest die onze enige rijkdom is, zonder dewelke een armtierig leven ons beschoren ware: een woning zonder haard, zonder inhoud, zonder al het geschrevene, voortvloeiend uit de eerste ademstoot van de geest.

21-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Aldus wat beelden, door Job of wie hij ook was, uit zijn boek, een roman gelijk, geschreven bijna drie duizend jaar geleden, vertaald en hervertaald, gedrukt en hergedrukt, tot bij ons gekomen en gelezen met ontzag, om versregels eruit verder uit te dragen en te koppelen aan de zaden in de winterwouden die kiemen zullen zoals de woorden die van Saint-John Perse waren.

Al wat we schrijven, komt aldus van uit vroegere tijden, heeft een oorsprong en een oorzaak die buiten ons ligt. We dragen een cultuur die zijn wortels en zijn voedingsbodem heeft in wat anderen, ver voor ons, hebben doorgegeven, geroerd als ze waren door het primum mobile, die allereerste ademstoot die ze binnendringen wilden, die ze omhelzen wilden, uitklaren wilden omdat ze wisten, niet alleen het gevolg ervan te zijn maar ook deel ervan.

Wat door hen omschreven werd in bewoordingen die we nu trachten aan te vullen met nieuwe gegevens, nieuwe standpunten, al vrezen we dat, zoals de Ecclesiasticus het waagt te schrijven, en Ernest Renan[1] het te vertalen wist dat:

Ce qui a été c’est ce qui sera; ce qui est arrivé, arriva encore. Rien de nouveau sous le soleil. Quand on vous dit de quelque chose : venez voir c’est du neuf, n’en croyez rien ; la chose dont il s’agit a déjà existée dans les siècles qui nous ont précédés.

20-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

 Zo, gehecht én aan die ene versregel van Saint-John Perse die ontstond, zoals hij schrijft:

à l’angle peut-être d’un Jardin Public, ou bien aux grilles effilées d’or de quelque chancellerie,

én geprangd door Elihoe (van vers 32, 19 uit het Boek van Job), die maar al te lang had moeten wachten om het woord te krijgen: nu opgetekend in enkele schamele versregels:

In de humus van de winterwouden

wachten vele zaden

op de juiste sterrenstand

om te gaan kiemen

waar ze neder vielen,.

En gistend in het landschap

van ons bezinnen

dreigen vele zinnen

lijk te jonge wijnen

nieuwe zakken te doen scheuren,

wij bezeten neer te schrijven

wat in ons klaar ligt

om te  kiemen, omdat we al

veel verder staan

dan halverwege

en uit het donkere woud getreden

nog wat respijt gekregen,

alvorens, zoals Dante,

de heuvel op te gaan.

Een loutering van woorden

her en der gehaald,

een klonter kosmos uit de lucht

vertaald

en zo wat poëzie verhaald,

een pogen om

zoals de boom zijn zaad
het woord te zaaien

opdat zwellen zou,

is het niet nu,

later dan misschien.

19-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Vooraf:

Tien jaar geleden schreef ik enkele pagina’s poëtisch proza, die ik koester, zoals Saramago de woorden koesterde die hij geschreven had. Ze waren en zijn nog van het beste dat ik ooit geschreven heb. Ik heb deze herwerkt en herschreven en wil deze woorden nu een nieuw leven laten beginnen in wat nog rest van de maand juli, onder de hoofding ‘Gotiek’ en ik zegde reeds in een voorgaande blog welke inhoud ik wenste te geven aan het woord Gotiek.

Alles begint bij  het Hooglied van Solomon, wij lezen er:

Hoe mooi ben je mijn lief,

hoe bevallig en bekoorlijk,

je gestalte is zo slank als een palm

en ik dacht bij mezelf,

ik klim in die palm en pluk zijn dadels,

laat je borsten zijn voor mij

als de druiven van de wijnstok,

de geur van je adem als de geur van ambrozijn

en de kussen van je mond

bedwelmend zijn als zoete wijn.

Of, in woorden opgeroepen het spiegelbeeld van ons beminnen, schuilend in de oerelementen van ons mens-zijn, soms openbarstend in duizend maal duizend cellen die zovele splinters zijn  van het grote krachtige leven in ons en drager zijn van de essentie van de vele geslachten waaruit we zijn opgestaan: de eigenheid van de ouders geënt op de eigenheid van onze voorouders, en dit teruggaande tot het begin der tijden.

Een eigenheid die natrilt in het bloed bij het ontwaken, als het eerste licht binnenvalt in de kamer en de vroege geluiden van de straat of van de wind in de bomen, of van de vogels in de hagen of van de regen tegen het raam ons verrassen met de vraag:

                      ‘wat is er van de geest in de mens?’

En op andere dagen, het is zomer, je bent in de tuin en je schrijft, de tafel bezaaid met zaadjes, vrij gekomen uit de dennen boven je, die cirkelend naar beneden dwarrelen op je hoofd, op je blad. En onvermijdelijk dit vers van Saint-John Perse:

Les graines flottantes s’ensevelissent au lieu même de leur atterrissage, il en naîtront des arbres pour l’ébénisterie.

Een versregel die aan de basis ligt van een gedicht ; die ons vertelt over het wonder dat de natuur is: de kiemkracht aanwezig in het zaad waaruit een plant ontstaat, een duim hoog eerst die, zo zegt Rupert Sheldrake toch, de golven om zich heen aftast om te weten hoe verder te groeien, een boom zal worden, bloeien zal en zaad zal uitstrooien, zijn eeuwigheid, over de wereld, die als boom zal uitverkoren worden en waaruit door een vaardige hand en een creatieve geest een meubel zal gesneden worden die de tijd trotseren zal.

En dit beeld gebruikend als metafoor, is uit de kiemende geest van ons, in navolging van de kreet van Elihoe uit het boek van Job, een gedicht ontstaan.

Wordt vervolgd.

18-07-2013, 00:22 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het stramien van mijn gedachten dat overheerst als ik  - los van de wereld - neerzit om mijn blog te schrijven:

Omdat omheen en doorheen de zichtbare wereld, de onzichtbare wereld zich wentelt en keert;

omdat gedachten aandringen om te worden neergeschreven en aldus bewaard te blijven voor (lang) erna, hopende, hopende - met de zekerheid van Ovidius - dat die gedachten een voedingsbodem zullen zijn;

omdat nog zoveel te lezen is, te begrijpen, te verwerken is; 

omdat de geest in ons, ons wakker houdt en hij zich aldus verdiepen en vernieuwen kan; 

omdat het grote mysterie van het bestaan oneindig veel facetten vertoont en de lichtinval op bepaalde ogenblikken ervan, in goede momenten ons soms overhoop haalt; 

omdat we denken dat de Grote Levende, onopgemerkt, onverklaarbaar, onvoorstelbaar, ontegensprekelijk, negenennegentig maal Niet is wie of wat we denken dat Hij is; 

om al deze redenen, en de redenen die hierbij niet werden aangehaald, deze, ‘mijn gotische blogs’; gotisch omdat gotiek verwijst naar de geest in de mens, verwijst naar het metafysische, naar het transcendente, naar het hoopgevend lichtende. 

17-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een manuscript liggen hebben in de schuif, is in Frankrijk een doodgewone zaak als ik lees in Le Monde van 12 juli dat er heel wat Fransen zijn die schrijven et que 17% d’entre eux auraient un manuscrit dans leurs tiroirs. Dit volgens een sondage van de IFOP (Institut Français d’Opinion publique).

Zo ik weet nu dat ik niet alleen sta, dat ik een van de velen ben die schrijft of het nu dagboek is of blog of manuscript, of de drie samen, schrijven is de boodschap om ‘levend’ te blijven. 

Ik bewaar het artikel van Rafaële Rivais die het voorbeeld aanhaalt van schrijvers die hun werken gepubliceerd krijgen onder een elektronische vorm. IK zou ook zo iets kunnen in gang zetten, maar het afwerken van een manuscript is goed als men in een toestand verkeert dat men een halve dag kan stil zitten voor zijn klavier, wat op mijn ouderdom, in tijd, zeer beperkt blijkt. 

Maar de droom, mijn manuscript af te werken, blijft me bezoeken in de dag en houdt me bezig. De droom die me bezoekt in de nacht is van een andere orde en komt onaangekondigd.

Ondertussen, schuiven de dagen voorbij, is de zomer zich aan het ledigen en krimpen de dagen. Ik vrees vandaag de zoveelste herfst die nader komt, al is er nog een zekere ruimte, ik weet bij ondervinding hoe vlug deze ruimte opgevuld zal worden. Ik zal die goed moeten gebruiken want de 'herfsten' die ik nog verwachten mag worden raar.

16-07-2013, 04:54 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik ben gaan opzoeken wat ik jaren geleden schreef over de achtste symfonie van Gustave Mahler, ‘de Symfonie van de Duizenden’.

Eens de idee ontstaan bij Mahler en de idee groeiende, hoe wordt deze uitgewerkt in tekens die klanken zijn. Componerend noot na noot, instrument op instrument ingespeeld, maar in welke geestestoestand was hij, toen alle elementen van de compositie in elkaar werden geschoven, gemengd, gebogen tot één grote, wondere osmose.

En daarna eens alles opgetekend, hoe waagt de dirigent het, deze tekens die ontstonden daar waar Mahler deze is gaan halen – gepuurd uit de Kosmos - te interpreteren en om te zetten in ritme en klanken, alsof hij de maker ervan was.

Een onvoorstelbare ademtocht van stemmen en van instrumenten, uitgestrooid met volle hand over de hoofden en gedragen door de betekenis die we geven aan de woorden van hij die zich ‘bekeerde’.

Geloven, geloven in wie of wat: de Maagd die Moeder werd of de Moeder die Maagd geworden is, of woorden die reiken tot de goden in een niet te bereiken hemel. Beweging van klanken komende uit een oerwoud van bomen, massaal, overdonderend tot in de engte van de huiskamer doorgedrongen. 

Dan de nacht erover, de klanken amper dovend om te blijven hangen, om terug te komen. De klanken van Mahler in de tonen van het eerste licht, komende van uit de oergrond van alle tijden en uitzwermend naar de tijden die nog komen.

Gustave Mahler, de mens die des mensen is en een deeltje God wou zijn en het ook was. Het godsdeeltje in de mens die Mahler was en gebleven is als al het andere vergaan is tot stof, of de onsterfelijkheid die hij met zijn muziek omkranst. 

Ik blader in de ‘Mahler’ uit de componistenreeks[1], en lees wat hij schrijft over zijn 8^ste symfonie aan Willem Mengelberg: 

‘Het is het grootste wat ik tot nu toe heb gemaakt. Stelt u zich voor dat het Universum klanken, trillingen voort gaat brengen. Het zijn geen menselijke stemmen meer maar planeten en zonnen die roteren’. 

Achteraf mag ik ook schrijven dat ik het suizen van de planeten, zich slingerend door de ruimte, geïnspireerd door Mahler, moet gehoord hebben, ik heb aan de oneindigheid van het Universum gedacht, Mahler wellicht ook.

Dit alles maar wat poëzie zijnde in prozavorm.

15-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het gebeurt zelden – en dit geldt zeker voor mij - dat je mensen ontmoet met wie je spreken kunt op een wijze en over onderwerpen die de materialiteit van de dagen ruim overstijgen. Het biedt je ineens een mogelijkheid te spreken over het boek dat je leest of de dingen die je bezig houden. Je geest komt los en opent de geest van de anderen, de geest van zij die denken zoals jij. Maar, en dit is het verschil met jou, zij hebben geen behoefte tot schrijven. 

Het kan dat hun gedachten dieper gaan dan die van jou, maar hun ideeën staan niet geformuleerd, niet opgetekend, wat bij jou precies wel het geval is. Zij zijn stille denkers, jij bent ‘der Einsame im Herbst[1]’, de eenzame, bezeten door het schrijven. (Hokusai beweerde bezeten te zijn door het tekenen).

Wat gebeurde er met mij opdat het schrijven een levensnoodzaak zou worden, een soort ziekte die me afzonderde van de niet-schrijver.

Nochtans zijn de woorden die ik neerzet geen lang leven beschoren. Ze blijven hangen in een zeer beperkte kring, ze worden niet uitgedragen al was het maar binnen het Nederlandse taalgebied, Het deert me echter schijnbaar niet want ik blijf schrijven, zoals vandaag, al weet ik niet altijd waar ik ga uitkomen. 

En zeggen dat ik destijds Saramago nodig had om deze dagelijkse blogs te schrijven. Het verschil is dat hij wist dat zijn blogs na een tijd – hij schreef ook niet elke dag - zouden gepubliceerd worden. Wat hij echter niet wist is dat hij me met zijn ‘nada’s’ van toen, zoals hij ze noemde, zou inspireren  om hem met mijn ‘nada’s’ na te volgen.

14-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik leef met de gedachte dat mijn blogs op een bepaalde dag gaan stilvallen bij gebrek aan materie, lijk de bouw van een kathedraal in de vroege middeleeuwen dagen- maandelang is stilgevallen bij gebrek aan steenhouwers, fondsen, materialen, meesterbouwer. In feite, als ik Richard Dawkins lees was dit niet zo erg want hij vindt onze kathedralen maar een tijdverspilling, zoals alles wat met religie te maken heeft.

Ik vrees dat ik mijn blogs ook zal moeten gaan zien als onnodig, overbodig en on-zinnig. Losse  teksten, minuscule essays over het leven die zich nu aan het opstapelen zijn om daarna lijk een kaartenhuisje in elkaar te storten, of dan toch, eens ik er niet meer zal zijn, weg te deemsteren in de plooien van de tijd.

Wat er van resten zal is een vage herinnering die nog enkele dagen zal meegedragen worden om daarna te worden opgelost met het verdwijnen van mijn naam in de reeks bloggen. Ik zou er een verlengstuk kunnen aan maken als ik al mijn blogs, van bij de aanvang, zou gaan bundelen tot een geheel. Ik zou er drie bundels van 300 pagina’s kunnen mee vullen, en dan wat wie zou ze nog ter hand nemen?

Ik troost me met de gedachte dat dit nu eenmaal zo is en zo blijft. Als ik denk aan de boeken in de bibliotheek van Mafra – waar ik ooit een gedicht over maakte - die daar ongeopend aan het vergaan zijn tot stof dan is er geen ontkomen aan en is geen redding mogelijk van al wat er geschreven staat, de tijd alleen is winnaar.

En toch wou ik dat er iemand opstond om me te zeggen dat wat ik schreef waarde heeft en als dusdanig bewaard zou moeten worden, echter als het dan is om terecht te komen tussen de vele boeken die niet meer ter hand genomen worden heeft de waarde van mijn woorden geen enkele zin, werden mijn woorden uitgestrooid lijk kersenbloesems in de lente en was enkel het ontstaan ervan en het neerdwarrelen op de aarde van enige betekenis.

'The rest is silence'.

13-07-2013, 05:45 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het ‘Niets’ is een woord dat niet te betreden is zoals de strook grond van 4 Km op 248Km, tussen Noord- en Zuid-Korea die sedert mensenheugenis niet meer betreden werd en waar aldus plant en dier - ondanks de mijnen en springtuigen die er verborgen liggen - zich vrij ontwikkelden, of zoals de aarde zich zou ontwikkelen eens de mens verdwenen zou zijn van zijn oppervlakte.

Zou er in die strook dan kunnen gesproken worden van het Niets dat heersen zou, zelfs als er nog steeds het leven is, het werk van de natuur, die weet hoe het verder moet omdat de kennis hoe het moet opgeslagen ligt in cellen en atomen, opgeslagen ook de bestaande regels van de evolutieleer voor plant en dier. Is dit dan ook het Niets?

Het Universum voortgekomen uit het Niets of het eeuwige raadsel van alle beginnen, er aan toegevoegd, het moment precies vóór het beginnen, vóór de Big Bang. Is men er zo zeker van dat er alsdan ook het Niets was, of, en ik denk dan aan Prigogine, was het Niets dan niet een potentieel Iets, een Universum in potentie. Was dit dan het Niets?

Het bevreemdende is, dat velen, gelanceerd door hun gevoelens tegenover de Kerk en dus tegenover die God van de Kerk, dat het deze gevoelens zijn die hun ‘Niets’ uitlokken, omdat voor hen niets is van wat de Kerk hen voorhoudt.

Hoeft er dan niet eens wat verder worden gekeken?

12-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Dawkins lezend denk ik vandaag aan wat José Saramago antwoordde aan de gezagvoerders van de Kerk die vonden dat hij als atheïst het recht niet had te schrijven noch over God noch over Jezus Christus, en aan zijn antwoord hierop:

‘Heb alle rechten van de wereld om te spreken over God omdat het een probleem is dat de ganse mensheid aanbelangt’.

Wie zal zeggen dat hij ongelijk heeft, maar het is ook zo dat de idee God, het kernwoord van de Westerse cultuur, gemuteerd is, en dat de New Physics, een totaal nieuwe visie over God hebben doen ontstaan waarbij de leer van de Kerk wordt voorbij gestreefd.

Richard Dawkins die me, met zijn ‘The God delusion[1]’ - delusion stands for a false belief or impression -  vergezelde onder het zonnescherm in de tuin, heeft geen open oog voor deze evolutie die weliswaar nog en suspens is, hij heeft het meer over de reacties die hij ontmoette in de USA en in Engeland als atheïst onder de gelovigen, maar hij is geen atheïst à la Saramago die ik eerder zie als een atheïst-‘nada’ist.

Hij is zoals Einstein zich zelf typeerde: ‘ a deeply religious nonbeliever. This is a somewhat new kind of religion’. Wat in zich reeds een aanloop is naar wat ik noem ‘une religion en suspens’.

Saramago zou zo iets nooit geschreven hebben en zeker niet de bepaling, - of dan toch een ervan - van wat Einstein religie noemt:

To sense that behind anything that can be experienced there is a something that our mind cannot grasp and whose beauty and sublimity reaches us only indirectly and as a feeble reflection, this is religiousness. In this sense I am religious’

En Dawkins die er aan toevoegt:

In this sense I too am religious, with the reservation that ‘cannot grasp’ does not have to mean ‘forever ungraspable’. But I prefer not to call myself religious, because it is misleading. It is destructively misleading because, for the vast majority of people, ‘religion’ implies ‘supernatural’.

Ik ben halfweg zijn boek. Ik denk dat ik het nu even ga laten rusten en jullie ook.

11-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Trage muur

klimop er in gegroeid

vastgehaakt,

de wemelwind en wij wat,

gewonnen poëzie  

die ons open gooit,

openheid die ons bevrijdt,

alsof het voor de eerste maal het was

dat we het zagen

zoals het gebeurt vandaag

in vele zaken.

Zo ingesteld we zijn,

dat we niet meer kijken kunnen

naar wat zich afspeelt onder onze ogen:

beweging van het licht

in schakeringen van groen

tot in de bomen

als bedenkingen

de dagen ingeschoven,

om te verhalen

wat hier neergeschreven

dat nog elders niet gezegd,

met klimop de muur begroeid

kleur van een romance.

Meer hoeft er

voor kleine dingen opgedoken niet,

een morgen dat het zomer is

en niet veel er is om ons te heugen

omdat het licht verlangend is,

de dood oneindig ver nu is.

We denken, laat het zo

we komen laat terug op wat gisteren was

toen we dachten:

verlos ons Heer, we zijn niet veel,

een blanke veder

al op de rug hier van ons hand,

wachtend op de wind.

En toch, de dood

een tel als onbestaande

nu de muur met klimop is begroeid

en het licht erin
ons begoochelend

met wat van het leven is.

10-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Wat bezielt me om elke dag, zonder onderscheid, een tekst neer te zetten en door te sturen of die nu gelezen wordt of niet. Het is, noch min noch meer, ijdelheid en we weten wat de Ecclesiasticus er over kwijt wil.

En toch ga ik verder, toch is er een drang in mij te volharden, niet in te slapen voor de TV of met een boek in de hand, maar me te dwingen mijn geest af te zoeken om toch maar iets te vertellen te hebben. Vandaag, zoals gisteren, zoals vele dagen ervoor, is er maar een onderwerp dat me bezig houdt, de gedachte aan IETS in meer dat er is of zou zijn, en het is het naderen van de dood dat alle gebeuren omheen mij minimaliseert en mijn excuus is.

En dan zeg ik ook, Paul Davies van gisteren parafraserend:

‘My motivation for writing ‘my blogs’ is that I am convinced there is more to the world than meets the eye’.

Het weten dat mijn leven een zin heeft: dichter te komen tot wat achter de dingen schuilt  en de vage idee die opduikt dat ik maar een schakel ben naar de mens die op komst is, de homo sapiens, sapiens, sapiens, die begrijpen zal en ervan doordrongen zal zijn dat zijn bouwstenen niet verschillend zijn van al wat leeft en ogenschijnlijk niet leeft en dat hij niet meer is dan een verzameling van een massa bouwstenen – maar dan wel Higgs-bouwstenen - die schijnbaar, maar dan slechts tijdelijk, een eenheid vormen en als de ‘ik’, die dan meer een ‘wij’ zal zijn, gecatalogeerd staan.

In de mate dat die bouwstenen, hem toevertrouwd, misschien aangevuld met wat hij er heeft aan toegevoegd, onsterfelijk zijn, is onsterfelijkheid ook zijn deel, het enige dat hij beogen kan.

Om kort te zijn, het is me duidelijk dat de homo sapiens die we maar zijn, zich onmogelijk kan uitspreken – en zelfs het recht niet heeft zich uit te spreken – over het al dan niet bestaan van die of dat IETS. Hij heeft nog enkele ‘sapiens’ te wachten.

09-07-2013, 10:27 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hij neemt Paul Davies’ God and the new Physics[1]’ mee in de tuin.  Een zin van Niels Bohr die hem treft: 

Anyone who is not shocked by quantum theory has not understood it .

Hij zou niet durven beweren dat hij zonder meer begreep welke betekenis schuil ging achter ‘quantum theory’ maar met de suizende bomen over hem voelde hij toch aan dat het een enorm iets was, dat het zijn perspectief openscheurde, dat er muziek en mystiek in zat, dat het iets te maken moest hebben met de idee die hij zich trachtte te vormen over wat in zijn materiële vorm God wel zou kunnen zijn, alhoewel Hij alsdan niet verschillen zou in kwaliteit, wel in kwantiteit van de geest van de denkende mens en, zelfs niet in kwaliteit zou verschillen van de geest aanwezig in de minste van de wezens en de minste van de dingen.

Hij voelde zich goed, hij vond dat hij een tipje van de donkere zware sluier had opgelicht, al wist hij wel dat hij nog niet ver stond en dat hij misschien nimmer verder komen zou dan dit ene tipje, maar het was iets.

En wat meer is, hij wist dat het in de goede richting ging, de richting van wat hij het liefst omschreef als het Onnoembare.

Dit schrijvend, gezeten midden in de natuur, midden in de energie van de natuur, de eeuwige geheime stilte van de aarde, in dit ene punt van de wereld, het punt waar omheen alles draaide en keerde, wat hij begreep als zijnde de ene, eeuwige beweging van het Alpha naar het Omega.

En als hij het boek sluit en terug opent op de Preface van Davies: 

…no doubt many of my colleagues would strongly disagree with the conclusions I attempt to draw. I respect their opinions. This is simply one man’s perception of the universe ; there are many others. My motivation for writing the book is that I am convinced there is more to the world than meets the eye.

Dat er meer is dan wat zijn oog kan zien is hem heel duidelijk.

08-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Je kunt niet het lot ontlopen

dat in het Boek werd neergezet,

vóór je geboren waart,

waarin te lezen staat

wanneer en hoe je heen zult gaan

in zomer of in winter

in stilte of met grote trom.

Het bouwwerk dat je bouwde

was op je kunnen ingesteld,

met hoeken soms met twijfelkanten

maar toch nauwkeurig afgerond;

gebeeldhouwd uit een oude tronk

een gouden doos, een kast barok

met donkere lak bestreken.

En ten lange laatste,

als je uur gekomen was,

met hysop jij bestoven

en met het puurste ambrozijn,

en in je paasbest weggeborgen,

onder wierookwolk en wit

van kaars en orchidee bedolven,

met vrouw en kind en vele vrienden,

om  je heen.

Je zag het wel, je wist het wel,

dat van al je dagen

de honing nu werd opgevangen,

druppelsgewijze uit gepuurd,

van hand tot hand gereikt

met wijwater besprenkeld,

hopende de eeuwigheid.

Te dikwijls het al meegemaakt,

gehoord gezegdes en gezangen,

gebeden of gedaan alsof,

maar vroeg of laat, de dag zal komen, 

het sluiten van de kring:

Weemoed van de tijd

of wat de tijd had kunnen zijn.

07-07-2013, 10:14 geschreven door Ugo d'Oorde  

Met wat ga ik mijn dag verdienen

als het niet met woorden is,

gekozen en geschikt,

gestapeld en in de hand

gehouden en weer los gelaten,

en gestald

onder de bomen tussen

blauwe paarden.

En de blauwe reiger even neergestreken

in de beemden waar ik was

en ook niet was

omdat ik droomde er te zijn,

tussen land en waterlijn

verstrengeld.

Dit omdat het morgen was

en het eerste licht ontvankelijk

binnenschoof en ook zo teder.

Want roerloosheid mijn deel,

mijn woning en mijn paradijs in woorden

fuga toen ik er was

en ook er niet meer was,

ogenschijnlijk.

Terwijl de dood

een vriend meenam naar Orion

voorbij de horizon

uitgesponnen

en wij hem houden wilden

in een onmetelijkheid van zijn

en een onmetelijkheid van niet zijn,

beide evenwaardig.

Alsof het een gedicht kon worden,

een rijk van woorden.

06-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

My life is light, waiting for the death wind

Like a feather on the back of my hand.

T.S.Eliot: ‘A song for Simeon’.

Je ontkomt niet

aan wat je niet ontkomen kunt,

gebogen is het hoofd,

gesloten zijn de ogen:

de mond is deemoed

die je is geboden.

En,

de stilte die je draagt

van pijn verlost te zijn

en op te stijgen

uit de lotusbloemen,

lijk een jonge eend

naar Orion toe,

zoals destijds de farao's.

Vriend je waart

en vriend je blijven zult,

het ga je ginds

het ga je ginds heel goed

daar waar je uit zult kijken

wetend dat we volgen.

Ondertussen,

als we hier samenkomen,

vandaag en op andere dagen,

welke plaats zullen we je geven

als het niet een ereplaats zou zijn.

Wij ook die nog even blijven

ontkomen niet

aan wat we niet ontkomen kunnen:

nederigheid

is van vele zaken onze sterkte,

is onze eeuwigheid.

05-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Mijn blogs volgen elkaar op maar niet zoals de dagen die uiterlijk maar verschillen in meer of minder zon, meer of minder regen, meer of minder wind, neen, mijn blogs die elkaar opvolgen komen uit de diepte van de geest en dragen in zich wat in die diepten gebeurt én, wat vanuit de diepte naar boven wordt gestuurd heb ik weinig of geen controle.

Zo gebeurt het dat ik van de atheïst Richard Dawkins terecht kom bij de godsgelovige  abt Suger, een groter tegenstelling kan niet. Alhoewel ze beiden dit gemeen hebben dat het beiden zoekers zijn die menen gevonden te hebben wat er te vinden is en dus veel verder staan dan ik. Maar ik voel er me goed bij, beter dan indien ik zou gevonden hebben en zonder de minste twijfel, zoals hoger genoemden, mijn dagen verder zou slijten.

Als ik teruggrijp naar Dawkins en zijn bewijsvoering dat wat de Kerk vertelt te betwijfelen valt, dan leert hij ons niets nieuws. We weten al lang dat een pregalileaanse ingesteldheid niet meer van deze tijd is en dat er hoogst nodig een kosmische ingesteldheid is vereist om tot een nieuwe voedingsbodem te komen van waaruit een nieuw wereldbeeld met religieuze inslag kan ontstaan dat tevens een antwoord zou zijn op de naderbij sluipende overheersing door de fundamentalisten van de Islam.

Dit is een probleem voor onze Christelijke wereldleiders. Of ze er zullen in slagen zie ik nog niet gebeuren. 

* 

En later op de avond, deze tip uit een film op de televisie : Before you start, look at the audience and wait till there is no sound left, till you can hear absolute silence. Then it’s you who dominates them, and your nerves will be gone and under control. You’re in command and you’ll stay in command.

04-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De abt Suger, raadgever van twee koningen, regent, ‘père del la Patrie’, zoals Lodewijk de VIIde hem eens noemde was ook de abt die de bossen afliep op zoek naar 12 grote eiken om zijn abdijkerk te voltooien die het eerste gotische bouwwerk in Frankrijk zal bouwen, de abt die het gruis van gemalen edelstenen zal laten verwerken in de glasramen om het licht - dat van God komt, dat God is - te laten schijnen op zijn gelovigen om deze te verheffen uit de donkerte die hun geest benevelt.

Hij verwoordt deze idee in een tekst die hij laat aanbrengen op één van de panelen van de portaaldeur van zijn vernieuwde abdijkerk in Saint-Denis bij Parijs (vandaag overrompeld door de Islam, ze hebben hun plaats goed uitgekozen):

Notre esprit enténébré s’élève au vrai par le moyen des choses matérielles. Et, voyant la Lumière, il ressuscite de la chute originelle.[1] 

In wat is dan de God van Suger, abt in het begin van de XIIde eeuw,  verwijderd van de kosmische God die opduikt bij Voltaire in de XVIIIde eeuw, de eeuw van de Verlichting?

En waar staat de Kerk op de dag van vandaag, hoe slaagt ze er in het dogmatische landschap waar ze al eeuwen in verstrikt zit te verlaten en in te gaan op het metafysische van de New Physics om te komen daar waar de Kelt en abt, Suger stond in de vroege middeleeuwen?

Ze zal het broodnodig hebben om het hoofd te bieden aan de dreiging van de Islam die ons omsingelt langs alle kanten en van ons racisten maakt. Want één feit is zeker het zijn niet de gematigden onder de Islam-aanhangers die het halen zullen, maar de fundamentalisten-geweldenaars onder hen, ook omdat een gematigde Islam, volgers van de Koran niet bestaat, vandaag toch niet.

03-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Op 20 maart van het jaar 1978 schreef ik – was ik het of was hij, Ugo Carl d’Oorde het? - Karel Lodewijk Mortier, geboren te Oordegem, een dorpje van Oost-Vlaanderen, op 29 december van het jaar 1927, zijnde precies één jaar na het overlijden van Rainer Maria Rilke die begraven ligt aan de voet van het Romaanse kerkje in Rarogne, Valais, Zwitserland:

Ik verbind me hierbij tegenover mezelf en tegenover de hemel, elke dag van het jaar en van de jaren die voor mij zich nog openen zullen, één pagina vol te schrijven met zinnige en leesbare dingen.

Zij die deze dagboeken ooit zouden doorbladeren, wil ik nu reeds op het hart drukken dat je geboren bent op alle plaatsen waar je je ooit bewust bevond, dat je bent van al die plaatsen en van al die bewuste ogenblikken, dat alles in en over elkaar ligt, het heden gegroeid uit het voorbije en het komende gegroeid uit het heden; realiteit en droom zich vermengend, zodat het geschrevene, de kleur en de smaak heeft van melk in koffie, en koffie in melk, crèmekleurig. De realiteit niet duidelijk afgelijnd, droom en verbeelding niet wazig-wit, maar beide gevoileerd.

En een tweede bemerking, even belangrijk en voortvloeiend uit de eerste, een dagboek begint niet met de eerste regel van de eerste bladzijde, een dagboek begint met al wat er is aan voorafgegaan, geschreven of niet geschreven, in gedachten opgeborgen en verder evoluerend in gedachten, tot de dag dat het geschreven wordt.

Zo begint dit dagboek niet op deze dag van 20 maart 1978 maar is het al lang geleden begonnen. Om maar te zeggen dat mijn leven zijn wortels heeft én bij mijn ouders, grootouders en de vele geslachten ervoor én, onvermijdelijk doorweven is met de stand van planeten en sterren op het ogenblik van mijn geboorte, dit weet ik, al is er hierover niets bewezen of kan er niets bewezen worden.

IK ben vandaag vijfendertig jaar ouder maar nog steeds is mijn geest elke dag, elk bewust ogenblik – of elk moment dat ik geen machine ben - zoekende, en zal hij zoekende blijven. Mijn dagboek en de blogs die dag aan dag verschijnen zijn er het bewijs van.

02-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

R.Dawkins in zijn ‘The God delusion’ van 2006, houdt er een spectrum op na van de menselijke mogelijkheden van geloof in God. ‘It can be presented by the following milestones along the way’ schrijft hij en we vertalen:

1.       Sterke theïst. 100 % zekerheid van het bestaan van God. Zoals C.G.Jung het zegt: Ik geloof niet, ik weet.

2.       Zeer hoge waarschijnlijkheid, maar dichtbij de 100%. De facto theïst. Ik kan het niet weten met zekerheid, maar ik geloof sterk in het bestaan van God en ik leef mijn leven in de onderstelling dat Hij bestaat.

3.       Hoger dan 50% maar niet veel hoger. Technisch agnostisch maar in de richting van theïsme. Ik ben zeer onzeker, maar ik ben geneigd te geloven in God.

4.       Exact 50%. Volledig onpartijdig agnostisch. Het bestaan van God of zijn niet-bestaan is even waarschijnlijk.

5.       Lager dan 50 % maar niet veel lager. Technisch agnostisch maar in de richting van atheïsme. Ik weet niet of God bestaat maar ik ben sceptisch.

6.       Heel lage waarschijnlijkheid, dichtbij zero. De facto atheïst. Ik kan het niet weten met zekerheid maar ik denk dat God zeer onwaarschijnlijk is en ik leef mijn leven alsof hij niet bestaat.

7.       Sterke atheïst. Ik weet dat er geen God bestaat met dezelfde overtuiging als Jung het ‘weet’ dat hij er is.

Ik ben Dawkins dankbaar voor zijn indeling wat het geloof van de mens in een God betreft. Zijn vertrekpunt is echter dat de geest ontstaan is uit de materie. Voor mij is de materie ontstaan uit de geest. Op basis hiervan kan ik ook een spectrum opstellen, ingedeeld in zeven punten en dan sta ik 100 % bij C.G.Jung, Ik geloof niet, ik weet dat de materie is ontstaan uit de geest.

01-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde