Ik haast me niet om over gewone dingen te schrijven, wat is het nut ervan, ik haast me wel om je te onderhouden over dingen op het scherp van de snee. Dit is altijd zo geweest en zal altijd zo blijven, het is maar daar dat ik me goed voel. Het is de omgeving van wat waar kan zijn, maar even goed onwaar. Dit betekent niet dat ik me haast om onwaarheden op te zoeken, dit betekent enkel en alleen dat ik als zoekende, soms over de schreef ga.

Mijn ‘PS’ van gisteren is zo een ‘haastig’ iets: één punt dat onbeantwoord blijft, schreef ik, en neer komt op de vraag, wat was er vóór de Big Bang? En ik schreef, ‘het tijdloze van het Zijn’. Ik had ook kunnen zeggen, het tijdloze Zijnde.

Ik was aan de vijver in de namiddag. Ik was er alleen. Het licht was zoals ik het wou, gebogen, gestold. De luchten en het water en de ganse omgeving, droegen een soort gelatenheid die over de dingen hing. Het beeld dat ik wou omdat die gelatenheid ook in mij aanwezig was. Of, was het omgekeerd?.

Gelatenheid er te zijn is wel het juiste woord,  Er te zijn en te zien en te horen, de enige vreugde die er was in mij, vooral te zien en te horen dat het regende. Heb me er zelden zo gevoeld, alsof ik zoals de aarde, de regen broodnodig had om er te zijn, er te zitten, er te schrijven - achteraf dacht ik dat het was omdat ik gelezen had wat Daniel Rops wist te vertellen over het werk van Kafka[1].

Dacht ik aan mijn PS-zin die gisteren plots was opgedoken nadat ik mijn blog geschreven had , aan het tijdloze van het Zijn - wie schreef er over ‘Sein und Zeit’? - dat er moet geweest zijn vóór er iets materieels was dat ineens in beweging kwam en Universum in beweging werd. Een holte van tijdloos-zijn die er was, misschien zelfs geen holte maar een toestand van zijn. Al kan ik me dit moeilijk, zegge heel vaag, voorstellen wat tijdloosheid en ermee geconnecteerd eeuwigheid is.

Hier kan ik niet verder, kan ik niet dieper graven, heb ik geen enkel punt meer waar ik me aan vastklampen kan, ik ben hiermee in het niemandsland van de geest die er was  vóór hij fungeerde als de geest die een Kosmos wilde.

Om je maar te vertellen waar ik mee bezig was, met welke gedachten ik ,opgeschept zat. Ik begon om 06.00 uur - het is voor mij dat ik dit noteer - het is nu 07.36 en hoe ver ben ik geraakt in deze meer dan negentig minuten. Ik heb me dus niet gehaast om te schrijven wat hier staat. Ik heb er lang over nagedacht, herschreven, herschikt, weggeknipt en hernomen keer op keer,  want ook gisteren ben ik er lang mee bezig ge<weest. Alles samengenomen een punt in de tijd die voorbij is gevlogen.

Wat ik schreef over het ontstaan uit de geest is logica, is te verdedigen, maar als het er op aan komt  de oorsprong van de geest te kennen dan wordt er een muur opgetrokken in mijn redenering.

Maar vanmorgen, 3  augustus 2019, was ik gehaast om strikter te verklaren wat ik bedoelde met de PS van mijn vorige blog.

Hopelijk voor jullie, ga ik hier morgen niet verder mee

[1] Een lezer van mijn blogs, een vriend, lichtte het essay van Rops voor mij uit 'Où passent les Anges', een boek (Plon) van 1946. Een dwaasheid dit te doen, maar het was zijn dank voor mijn blogs. Ik heb na lezing de bladen terug in een omslag gestoken met zijn adres er op en gevraagd dit terug te sturen aan hem na mijn heengaan naar Daniel Rops toe.

04-08-2019, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Al wat is, is het werk van de geest, kreeg ik als boodschap binnen vannacht. Het prille begin, de eerste atomen, in hun onvoorstelbare, on-nabootsbare complexiteit van kern met elektronen er zwiepend omheen, is het werk van de geest, De geest die alles regelde zoals het hoorde geregeld om tot een Universum te komen, een Universum zoals we het zien én het niet zien.  De materie zelf kende hierbij geen enkele rol toebedeeld.

Dit was de boodschap van deze nacht niet van de klaarlichte dag, en dat niemand het waagt me tegen te spreken of ik bedelf hem onder mijn woorden, ‘keep it in mind’. Niemand was er getuige van als ik het neerschreef met een stukje potlood op een lege pagina van een oud dagboek, zoals het nog wel eens gebeurd is. Na het optekenen - het was een nacht zonder sterren - ben ik gaan slapen terug.

De blauwdruk ervan heeft de nacht doorgebracht en de tekens stonden er nog deze morgen. Toen ik ben opgestaan heb ik het blad gescheurd uit het dagboek. De woorden  bijna onleesbaar. Ik heb het blad meegenomen naar mijn laptop en heb de vele tekens, niet zonder moeite ontcijferd en overgenomen in een leesbare, stevige vorm.

Wat hier nu staat moet een zwaar impact hebben - anders zou het er niet staan - op al wat er gezegd wordt over wat er was in het begin van de tijd. Niet iedereen zal, omwille van de impact ervan, aanvaarden. Velen zullen er over zwijgen, omdat de implicatie ervan te hard en te vernietigend zal doorwegen op de wereld die deze van de gedachten is.

Wat ik heb omgezet in gemakkelijk leesbare tekens leg ik je nu voor, totaal ongegeneerd wat betreft de wijze van het ontstaan ervan, zoals  je even vrij bent deze tekens te nemen of te laten.

Wat mij aangaat evenwel, ik vind het een gedachte die boven elk geschrift zou moeten staan. Ik herinner me dat we destijds onze werken begonnen met A.M.D.G. ’Ad majorem Dei gloriam’, het is ongeveer een verre benadering ervan, maar wijzer en duidelijker: ‘Al wat is ontstond uit de geest’.

‘Ontstond’ of ‘ontstaat’, de twee woorden zijn duidelijk genoeg en passend.

In de nacht toen ik In bed was terug, was er nog een regel die ik er aan toevoegen wou, maar ik dacht dat het niet nodig was terug op te staan van onder de lakens, Het scheen me toe dat hij, de regel in meer, een logisch vervolg was op wat er al stond en dat ik hem onthouden zou. Maar deze morgen vond ik hem niet terug. Evenwel, ik vertrouw erop dat hij vroeg of laat opduiken zal en me verrassen zoals ik jou wellicht verras met wat je te lezen krijgt.

Weet dat het mijn bedoeling is te verrassen, jou en me zelf. Wat ook, ik streef er naar.

PS. Er is bij dit alles één punt dat onbeantwoord blijft en onbeantwoord blijven zal, namelijk de geest als die er was, zoals hij er was, of het tijdloze van het Zijn,

03-08-2019, 12:14 geschreven door Ugo d'Oorde  

Wat ik gisteren schreef was een beroerd iets, een bravoure. Iets dat ik schreef omdat ik me niets herinneren wou, zoals de voorgaande jaren, van de ‘één augustus’ in de Valais, het land van mijn tweede geboorte. De brief die geen brief was, en toch geschreven werd als een brief, was een help. Een overstap die ik gedaan heb, maar hoe gevoelig ik geworden ben voor de dingen die waren, en tezelfdertijd hoe ik het aandurf mijn diepste roerselen bloot te leggen alsof het nodig ware het te doen.

Wat bereik ik er mee, hoe teken ik me als iemand die ver het laatste bos is ingegaan en de bomen tellen wil die hij nog ontmoeten zal als hij verder doordringt in het geruis van de bladeren over hem: de dagen die nog openstaan om hem te ontvangen en hem door te lichten.

Want hoe doorzichtig hij wordt, lichtend bijna, fluorescerend, zoals de vuurvliegjes van vroeger die hij nu niet meer ontmoet in de struiken langs de holle weg die zijn jeugd was, zijn beginnen en zijn falen en zijn weder opstaan.

Dacht ik vanmorgen, waarom ik niet meer handelen kon zoals een jonge man die blootvoets, de schoenen met een touwtje om de hals, in het hete zand loopt van de wegels tussen de golvende korenvelden, in de wilde warme geuren van alles wat bloeit en stuifmeel rondstrooit tot in het stuwen van het bloed en dromen wakker maakt naar de meisjes die je ontmoeten zou en waarmee je in het koren wou gaan neerliggen daar, waar enkel de leeuwerik nog zicht op had.

Waar zijn deze gedachten schuil gegaan, hoe hebben ze zich opgelost, hoe zijn ze weggeëbd als late sneeuw voor de zon? De korenvelden zijn er nog, de zandwegel is overgroeid en blootvoets loopt je niet meer, de wegen en de tijden zijn veranderd zoals jijzelf veranderd bent, uitgerokken geest, gestileerd in je handelingen, raakvlakken die anders getoonzet worden, niet meer in lichtheid en vergaan, maar in donkerte naar het eeuwige neigend, precies  zoals je schrijft.

Wat er verkeerd aan is, is dat je het niet meedragen kunt waar je gaat; is dat het flarden van gedachten zijn die geen houvast kennen of willen kennen; die plots opdoken om even plots te verdwijnen,. Opgezogen door wat is van het reële, het vaststaande waar je niet aan ontglipt: een hittegolf die je overweldigt of een lichte chirurgische ingreep die een slaappil nodig maakt. Kleine belemmeringen die van het alledaagse leven zijn, opduikend en voorbijgaand, en, ernaast, gedachten die opwellen: ‘heb ik wel gedacht de vriend te bedanken voor de echo van zijn fotoreportage?’

Terwijl je verder moet met je betoog, dat ,geen betoog is, maar een verklaring, dan toch ongeveer, hoe het met jou is gesteld nu je eens te meer een nieuwe maand bent binnen gegaan, onvervaard weliswaar, maar je toch afvragend of je september halen zult, de zevende maand die de negende werd, alsof het enig belang zou hebben voor het beheer van de tijd en zijn golfbewegingen, heel wat trager dan de golfbewegingen van de oceanen, maar des te krachtige, des te ingrijpender.

We ondergaan ze, de golven weten het wel.

02-08-2019, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Zal ik je eens een brief schrijven, zoals het vroeger gebeurde, een brief met de hand geschreven van uit een plaats waar ik niet ben, een plaats die ik niet ken en ook niet belangrijk genoeg vind om er ooit effectief heen te gaan, een simpele  plaats gekend voor het bevreemdende van de naam ervan, die an unspeakable name is, een opsomming van acht letters, cijfers, tekens. Een paswoord gelijk dat vereist is om er binnen te gaan - gelukkig ken ik het woord - maar  er niet te blijven, van waar uit ik toch vertrekken wil met mijn eerste woorden, en er die droombrief te schrijven, in verzorgde letter op heel bijzonder Japans papier met vezels erin en stukjes gedroogde, meeldraden, stampers en kelkblaadjes met stuifmeel erover uitgestrooid, dit alles in het papier neergezet als in filigraan.

Het moeilijk het schrijven is als ik begin, de pen te scherp, de inkt van lie de thé, de letters te lichtkleurig om er lang te staan - ik weet het bij ondervinding - maar lie de thé is wat me rest als inkt. Maar het is dan ook niet sensationeel is wat ik je schrijven ga.

Toch wil ik beginnen met je te zeggen dat ik was waar ik niet was omdat ik in mijn gewone kamer was, in mijn gewone doen, tussen de rijen boeken van elke dag, en - en hier begint het - dat  ik elders was toen ik schrijven ging dat ik elders was en te doen alsof ik elders was. Waar weet ik nog niet, ik heb nog één ogenblik de keuze alvorens hier alles achter te laten en te vertrekken, in een ademtocht, in een zwenk van de geest me te verplaatsen. Opteren we voor Toscane om van daar uit,  je, zoals ik al zegde, deze brief schrijven,. Een lange brief die van het zicht dat ik hier heb, uitloopt over de heuvels en de dalen met cipressen hier en daar, met dorpen, de kerktoren er boven uitstekend, verspreid als in een levend schilderij dat ik sober wil houden in kleur en tekening, onder een voile van onvergankelijkheid.

En waar ik sta, ik adem met het land en met de luchten, met de  wind in de bomen en de stilte van de regen. De stilte dat mijn totale leven is, er niets wordt aan toegevoegd er niets kan ervan weggenomen worden. Of hoe ver het gevorderd is met mij, als ik schrijf wat ik schrijf over die brief van mij aan jou gericht, of hoe goed ik me voel, hoe vol van dingen en van beseffen.

Of nog, zeg ik je hoe er het ontwaken is in de zang van merels en van lijsters,van verliefde en verloren tortels in de hoge bomen, van de meesjes en de vinken in de hagen die ik er vermoed te zijn; van het gekende en het ongekende en het licht in brede gleuven over de velden dat plots binnen valt in de kamer hier zoals Ezra Pound het ergens wist te zeggen: ‘Light enters the room  like a gilded Pavlova’, en ook: ‘but all that is folly to the world’. 

Ik weet dus wat gedacht wordt over de dingen die ik hier verkondig alsof wat ik vertel het hoogste was dat ik kon achterlaten. Zo, je weet nu hoe de dag begonnen is, maar je weet niet hoe uit de open deur van de eetkamer, de geuren van vers gebakken broden en van donkere koffies me bekoren komen, geuren lijk gedachten die niet te houden zijn en zich verspreiden nu, in vreemde vormen over de bomen tot ver over de heuvels tot waar de zeeën zijn, denk ik toch, de zeeën of, nog heuvels en dalen in meer, met dorpen en cipressen - deze van Respighi - de verhalen erover van de mensen die er leven en andere die er gestorven zijn.

Zeg ik je nog dat deze brief de uiting is van een soort heimwee hoe vroeger het schrijven was. En, eens geschreven, de brief precies geplooid in een omslag met de zegels van minstens de Gentse Floralieën erop gekleefd en op de post gedaan. Een antwoord verwachtend dat dagen onderweg was, een antwoord dat kwam of niet kwam en als het kwam een vreugde was, een verre groet van een verre vriend of vriendin. Wie weet nog hoe het was in die dagen van toen.

Ik schrijf je morgen meer. Misschien vanavond nog.

Omdat ik nog bezoek verwacht van uit San Gimignano, het stadje met de torens, bezoek van Dante Alighieri in een donkere, lange mantel gehuld, verzen schrijvend, al wandelend.

01-08-2019, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een andere fatale dag durf ik zeggen: het einde van de maand, de zoveelste, (91 x 12) + 7, een respectabel aantal, eens uitgerekend 910 +189 = 1099. Eigenlijk, zo overdreven is het nu ook niet, en, hiervoor ga je toch niet aan de Klaagmuur staan? Zou ik ook niet doen, maar ik houd niet van een maand die goed begon, goed doorliep en ineens wordt afgebroken. Het is maar dat ‘juli’ de smaak heeft van de zomer en augustus de smaak van de herfst en de herfst de voorbode is van de winter en, zo verder voor iemand die vooruit wil zien. Wat ik wel niet doe, de dag zelve is me lief, ga ik binnen en etaleer ik me zoals ik me vroeger, veel vroeger, de zondagnamiddag me uitstrekte op het gras  onder de appelaar, soms met een boek, dromend wellicht, maar zeker geen dromen die reikten tot de ogenblikken van nu, vooral na de berekeningen die ik maakte.

Maar de momenten van toen, zelfs onder appelaar in het gras, zelfs met een boek, zijn niet meer de momenten van nu, er liggen te veel zomers tussen, ook teveel boeken, ook te veel momenten van het ‘goed-hebben’.

Dit schrijven is soms harde ernst, is op andere momenten soms Spielerei; het kan alle kanten uit eens gestart. Het hangt telkens van heel weinig af welke weg ik nemen zal, de klimmende of de dalende, de kasseien of de plaveien?

Ik kreeg een foto binnen uit Zinal van de kleindochter met haar twee zoontjes, Luca en Liam, met op de achtergrond ‘la Cabane du petit Mountet’. Ik ken die plaats, ik leef op die plaats, Ik was er ettelijke malen. Ze staan in volle zon waar ik zo dikwijls heb gestaan. Ik benijd hen niet, integendeel, ik ken de vreugde te zien dat ze er zijn, blij er te zijn, alle vermoeidheid om er te zijn verdwenen in hun lach. Een heerlijk moment in hun leven dat ze meedragen zullen in hun verdere dagen als momenten van gelukzaligheid.

Morgen is het één augustus, nationale feestdag in Zwitserland, ze zullen met een vlagje in de ene hand en een lampion in de andere, in de avondschemering, in stoet optrekken naar de plaats waar een vreugdevuur zal aangestoken worden, waar ze dansen zullen omheen de vlammen, nog niet wetende dat wat hen overkomt, hen tekenen zal.

Dit ook is 31 juli voor mij de gedachte aan wat de dag van 1 augustus was, lange tijd de eerste dag van mijn verlof dat doorliep tot het einde van de maand. Eens te meer komen de herinneringen, kan ik ze niet meer houden, bestormen ze me, overweldigen ze me, maar ik laat ze ditmaal niet binnen. De foto van Katiana, mijn kleindochter met haar twee zoontjes, gezeten in het grote licht met de bergen op de achtergrond, de bergen die ik ken, moet me volstaan om het totaal pak aan herinneringen te houden.

Hoe, vraag ik me af, hoe ben ik weer afgedwaald, waarom die vochtige ogen, waarom ben ik deze morgen toen alles nog diep weggedoken lag begonnen met een rekening te maken, te zeggen dat het een fatale dag was?

En In feite wat is er fataal aan?

Wat is fataal aan wat voorbij is, enkel het feit dat het voorbij IS; dat je een leven hebt gekend dooraderd met de bergen van de Valais die je vrienden waren, evenzeer als de vrienden die je er kende, die je als broeders waren. Broeders die een na een zijn heengegaan, jou achterlatend in eenzaamheid.

Al wat was, de kleinste details ervan tot het ritselen van de bladeren, de fonkeling in een glas wijn, het plukken van de ‘chanterelles’ in de bossen zelfs als het regende, tot de meest imponerende, het bereiken van de top van de Besso of van de Bieshorn, of van andere toppen.

Je sterft die momenten van toen, je begraaft ze, je fataliseert ze, niet omdat ze er waren, maar omdat ze er nog zijn en er blijven. Ze transfigureren je, ontkomen doe je niet.

Dante, mijn grote vriend, hij de gebrandmerkte, de uit zijn stad verstotene, legde het in de mond van Francesca:

E quella a me: ’Nessun maggior dolore

Di ricordarsi dei tempo felice

Nelle miseria; e ció sa il tuo dottore.’ (Inferno, canto V: 121-123).

En zij (Francesca) tot mij: Geen groter verdriet dan de herinneringen aan de tijden van geluk in de momenten van smart. Dit weet je meester (Vergilius) ook.

Eigenlijk, In het diepste van jou, wil je niet aan je herinneringen ontkomen. Dit is wat je fataal is.

31-07-2019, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een andere fatale dag durf ik zeggen: het einde van de maand, de zoveelste, (91 x 12) + 7, een respectabel aantal, eens uitgerekend 910 +189 = 1099. Eigenlijk, zo overdreven is het nu ook niet, en, hiervoor ga je toch niet aan de Klaagmuur staan?

Zou ik ook niet doen, maar ik houd niet van iets dat goed begon, goed doorliep en ineens wordt afgebroken. Het is maar dat ‘juli’ de smaak heeft van de zomer en augustus de smaak van de herfst en de herfst de voorbode is van de winter en, zo verder voor iemand die vooruit wil zien.

Wat ik wel niet doe, de dag zelve is me lief, ga ik binnen en etaleer ik me zoals ik me vroeger, veel vroeger, de zondagnamiddag me uitstrekte op het gras  onder de appelaar, soms met een boek, dromend wellicht, maar zeker geen dromen die reikten tot de ogenblikken van nu, vooral na de berekeningen die ik maakte.

Maar de momenten van toen, zelfs onder appelaar in het gras, zelfs met een boek, zijn niet meer de momenten van nu, er liggen te veel zomers tussen, ook teveel boeken, ook te veel momenten van het ‘goed-hebben’.

Dit schrijven is soms harde ernst, is op andere momenten soms Spielerei; het kan alle kanten uit eens gestart. Het hangt telkens van heel weinig af welke weg ik nemen zal, de klimmende of de dalende, de kasseien of de plaveien?

Ik kreeg een foto binnen uit Zinal van de kleindochter met haar twee zoontjes, Luca en Liam, met op de achtergrond ‘la Cabane du petit Mountet’. Ik ken die plaats, ik leef op die plaats, Ik was er ettelijke malen. Ze staan in volle zon waar ik zo dikwijls heb gestaan. Ik benijd hen niet, integendeel, ik ken de vreugde te zien dat ze er zijn, blij er te zijn, alle vermoeidheid om er te zijn verdwenen in hun lach. Een heerlijk moment in hun leven dat ze meedragen zullen in hun verdere dagen als momenten van gelukzaligheid.

Morgen is het één augustus, nationale feestdag in Zwitserland, ze zullen met een vlagje in de ene hand en een lampion in de andere, in de avondschemering, in stoet optrekken naar de plaats waar een vreugdevuur zal aangestoken worden, waar ze dansen zullen omheen de vlammen, nog niet wetende dat wat hen overkomt, hen tekenen zal.

Dit ook is 31 juli voor mij, de gedachte aan wat de dag van 1 augustus was, lange tijd de eerste dag van mijn verlof dat doorliep tot het einde van de maand. Eens te meer komen de herinneringen, kan ik ze niet meer houden, bestormen ze me, overweldigen ze me, maar ik laat ze ditmaal niet binnen. De foto van Katiana, mijn kleindochter met haar twee zoontjes, gezeten in het grote licht met de bergen op de achtergrond, de bergen die ik ken, moet me volstaan om het totaal pak aan herinneringen te houden.

Hoe, vraag ik me af, hoe ben ik weer afgedwaald, waarom die vochtige ogen, waarom ben ik deze morgen toen alles nog diep weggedoken lag begonnen met een rekening te maken, te zeggen dat het een fatale dag was?

En In feite wat is er fataal aan?

Wat is fataal aan wat voorbij is, enkel het feit dat het voorbij IS; dat je een leven hebt gekend dooraderd met de bergen van de Valais die je vrienden waren, evenzeer als de vrienden die je er kende, die je als broeders waren. Broeders die een na een zijn heengegaan, jou achterlatend in eenzaamheid.

Al wat was, de kleinste details ervan tot het ritselen van de bladeren, de fonkeling in een glas wijn, het plukken van de ‘chanterelles’ in de bossen zelfs als het regende, tot de meest imponerende, het bereiken van de top van de Besso of van de Bieshorn, of van andere toppen. Je sterft die momenten van toen, je begraaft ze, je fataliseert ze, niet omdat ze er waren, maar omdat ze er nog zijn en er blijven. Ze transfigureren je, ontkomen doe je niet.

Dante, mijn grote vriend, hij de gebrandmerkte, de uit zijn stad verstotene, legde het in de mond van Francesca:

E quella a me: ’Nessun maggior dolore

Di ricordarsi dei tempo felice

Nelle miseria; e ció sa il tuo dottore.’ (Inferno, canto V: 121-123).

En Zij (Francesca) tot mij: Geen groter verdriet dan de herinneringen aan de tijden van geluk in de momenten van smart. Dit weet je meester (Vergilius) ook.

Eigenlijk, In het diepste van jou, wil je niet aan je herinneringen ontkomen. Dit is wat je bij momenten fataal is.

31-07-2019, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik houd niet van het woord toeval, want al wat gebeurt is in feite toevallig. Maar, ik eindigde gisteren met de vraag waarover ik vandaag zou geschreven hebben. Wel, een uur na het schrijven op 28 juli, van mijn blog van 29 juli, kreeg ik het antwoord toegestuurd via e-mail, van een grote sportman, Ferdi vanden Houtte, een mail die verband had met de winnaar van de Tour de France 2019, die zo pas geëindigd was op les Champs Elysés in Parijs.

HIj kocht in 1984, zo vertelt hij me, een boekje met als titel: ‘Gabriel García Màrquez de kampioen van Colombia’. Zoals ik de titel zag dacht ik dat de Nobelprijswinnaar Literatuur 1982, erin figureerde als de Kampioen van Colombia. Wat ik totaal verkeerd begrepen had. Ferdi wou me er eenvoudig weg, attent op maken dat de jonge, sympathieke Egan Bernal, winnaar van de Tour de France 2019 herkomstig is uit hetzelfde geboortedorp als  Gabriel García Màrquez, namelijk Aracataca in het noorden van Colombia, het magische dorp uit ‘Honderd jaar Eenzaamheid’ dat nu ineens als het centrum van Colombia zal worden gezien.

Het bewijst niet veel, maar toch kunnen we (onvervaard) stellen dat beiden uit goede grond gewassen zijn. Wie weet, onze Egan Bernal heeft misschien zijn krachten in meer, opgedaan uit het werk van Marquez en heeft het werk van Marquez zijn aandeel, hoe miniem ook,  in de overwinning van Bernal. In deze wereld moet je van niets meer verwonderd zijn. Ook niet wat de toevalligheden betreft.

Het boek zie ik werd uitgegeven bij Meulenhoff.. Ik zocht naar een spoor ervan, dat ik wel vond bij www.bol.com[1]

Dankzij, nogmaals, Google, ben ik terug een stuk wijzer geworden. Veel is het niet maar het is treffend. Het boek gaat dus niet over  Marquez gezien als de Kampioen van Colombia, maar over Marquez als schrijver over de Kampioen 1955, Ramon Hoyos.

Het is maar een klein voorval waarover ik het heb, maar ineens worden namen in de lucht verspreid, die nieuwe namen oproepen waar we even stil blijven bij staan. Ook omdat het heel wat harten zal beroerd hebben, heel wat mensen gelukkig hebben gemaakt al was het maar enkele ogenblikken waarbij ze al hun miserie zijn kwijt geraakt. Zo gaat het in het leven, zo gaat het met les petites ou grandes choses dans la vie, ze bloeien soms, in een ademtocht, open tot een bloementuin. Die daarna terug verwelken zal, maar het ogenblik van de bloei zal blijven echoën in het hart van velen.

‘Colombia: vergeet nooit Egan Bernal, de knaap van 22 die uw land verheven heeft tot de moeder van de wielersport'.

[1] Wat Google ons leert over het Boek: 'Reportage uit 1955 over de toenmalige 3-voudige wielerkampioen Ramon Hoyos van Colombia. Geschreven in de ik-vorm (ik Hoyos), afgewisseld met passages waarin de schrijver zijn persoonlijke impressies tijdens het 5-daagse interview met Hoyos geeft. Nobelprijswinnaar Màrquez, momenteel volgens velen de beste Lat. Amerikaanse schrijver komt op voor het onderdrukte volk; hij schrijft geen fictie meer zolang er nog militaire overheersing is. Het boek is vlot en makkelijk leesbaar. Vooral de beschrijving van wedstrijden is spannend. Het is wel een erg specifiek onderwerp, en ik vind Màrquez in zijn romans veel beter tot zijn recht komen. 't Is aardig, maar niet groots. Vooral interessant voor wielerliefhebbers en fervente Màrquez-liefhebbers.'

30-07-2019, 06:46 geschreven door Ugo d'Oorde  

Wat ik overhoud van José Saramago[1] die op een bepaalde dag in 2010 is binnengetreden In mijn dagen, is zeker niet wat ik overhoud van ‘van Saene’, zijnde een bijna geijkte droom van lijnen en scherpe kleurvlakken, maar wel de bijna-alles opslorpende blogs van mij, die je elke dag onder ogen krijgt. Want het is Saramago die me de idee gaf om zoals hij, maar vijf jaar jonger dan hem - hij was van 1922 - een webblog te beginnen.

Ik zou willen schrijven ‘God hebbe zijn arme ziel’,  maar hij wou noch van God  noch van zijn gebod, hij was van de aarde en hij bleef van de aarde, hij zou niet opstijgen naar andere oorden. Deze gedachte staat te lezen in het centrum van Lisboa waar zijn as bewaard ligt onder een olijfboom voor de gelegenheid gaan ontgraven in zijn geboortedorp, twee ontheemden te samen in het kolkende leven van een stad.

Umberto Eco schreef een eerder scherp, en terecht, voorwoord voor de Nederlandse vertaling van de  blogs van Saramago. ‘Hierin’ zegt Eco, ‘haalt hij uit naar zo wat iedereen en zegt hij dingen die hij niet zou moeten zeggen. ‘Hij neemt de tijd niet om zijn woorden juist te wegen’.

Maar het is niet Saramago die ik op het oog heb vandaag, wel wat hij in een van zijn eerste blogs, deze van 6 oktober 2009, schrijft over  Fernando Pessoa, nog iemand waarover nog weinig wordt verteld en die ik gelukkig terug vind tussen de blogs van Saramago. Hij zegt er over dat het een man was die talen kende en verzen maakte. Die zijn brood en wijn verdiende met het aanbrengen van woorden op de  plaats van woorden, die verzen maakte zoals verzen gemaakt worden, alsof het voor het eerst zou zijn dat verzen werden gemaakt.

Hij zegt ook dat Pessoa een fenomeen was, nooit voorheen gezien in Portugal, dat hij een nog grotere was dan Camões en, als hij zich bekeek in de spiegel, hij dacht dat hij Ricardo Reis was, dat hij Alberto Caeiro was, dat hij Alveiro de Campos was, dat hij Serrando Soarres was en nog enkele namen in meer, om uiteindelijk te besluiten dat het thans tijd werd om Fernando Pessoa te zijn, ‘el ridículo Fernando’ te zijn en de meest ridicule liefdesbrieven van de wereld te schrijven. Ferando Pessoa stierf  op 47-jarige ouderdom. Van hem is ook geweten dat zijn laatste woorden waren: ‘dadme mis gafas’, geef me mijn bril.

Volgens Saramago heeft niemand zich ooit de vraag gesteld – wat ik betwijfel – waarom hij zijn bril verlangde. Het was niet om zichzelf te bekijken, er was trouwens, zegt Saramago, geen spiegel in de kamer.

Persoonlijk, maar wie ben ik, wist Pessoa wel wie er aan het sterven was, maar denkend aan wat ik las van hem, waag ik het vooruit te schuiven dat hij, in een laatste helder ogenblik, in een laatste opflakkering, een beeld van zijn schalksheid heeft willen achterlaten door naar zijn bril te vragen. Wat ik niet denk is dat hij naar zijn bril vroeg om die mee te nemen in het andere leven. Maar je weet maar nooit met hem. Ik denk ook aan ‘dadme mis gaffas’, alsof voor een schrijver als Pessoa, sterven de meest doodgewone zaak was.

Van Fernando Pessoa vergeet ik niet dat ik een koffie dronk in het café waar hij regelmatig kwam, en dat ik neerzat in de stoel, naast het beeld van hem geplaatst ter hoogte van het café, in het midden van de rua Garrett in Lisboa, en dit met zijn boek[2] in de hand en dat van  Saramago open voor mij.

Waar schrijf ik morgen over?

[1] José Saramago: ‘El Cuaderno’, textos escritos para el blog de setiembre de 2008 - marzo de 2009. Tradución de Pilar del Rio,  Santillanes, ediciones originales 2009, Madrid. (Een boek dat ik kocht in San Juan-Alicante, op 20 mei 2010.)

[2] Fernando Pessoa : ‘le Livre de l’Intranquilité’, Christian Bourgeois, éditeur 1992, vol II, traduit par Françoise Laye

29-07-2019, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde