Ik herwerkte een tekst van vroeger omdat ik hem zie als een soort van geloofsbelijdenis die ik hier bevestigen wil omdat ik voel dat de vermoeidheid vlugger en zwaarder begint toe te slaan, wat een mogelijk voorteken kan zijn.

Het is me duidelijk dat de vroeger bestaande theologie in verband met de zin en de betekenis van de dood van Christus, heel wat ingewikkelder is geworden dan de nog immer bestaande stellingname inzake de zonde voortvloeiend uit het gebeuren van Adam en Eva.

Echter, en dit wil ik onmiddellijk benadrukken, dit vermindert in niets de grootheid van Christus en van Paulus, integendeel, het verheft hen als mens onder de mensen en als sterkend voorbeeld voor de mens die een regel zoekt om naar te leven. Maar we hebben ons afgekeerd van het krampachtig dogmatische van de regels van de Kerk, zodat we ons thans bevinden: losgeslagen en ontheemd, zoekend naar nieuwe begrippen en nieuwe formules, vertaald naar onze tijd toe: een totaal nieuwe horizon die aanvaard kan worden zowel door gelovigen als niet-gelovigen.

De woorden die uit mij oprijzen dragen in zich een wanhoopskreet omdat ik niet van stof wil zijn en tot stof terugkeren en ook omdat ik niets te maken wil hebben met een God die hier op aarde zou tussenkomen zoals algemeen gedacht werd en nog wordt.

Laat God of Yahweh of Allah bij diegenen die hem loven en danken, maar dat men me toelate ‘God’ te beleven van uit een kosmisch gerichte gezichtshoek: de Kosmos Zijn levend lichaam zijnde.

Of, is het beter dat ik zwijg als alles in mij roept naar een mens van een andere dimensie die hem bindt over alles heen aan het Alfa, het begin van alles, en hem tevens situeert op zijn weg naar het Omega, het einde van alles?

Zo niet is de dood, niet de lichtende eeuwigheid  maar wel de donkere holte en heeft het geen zin, verder te willen reiken dan wat Steven Weinberg, wat Leo Apostel, wat zovelen met hen, in hun grote oprechtheid meenden te moeten besluiten: hopen op het licht maar vrezen dat het de duisternis zal zijn. Echter kan dit ook omgekeerd worden gezien: vrezen dat het de duisternis kan zijn maar desondanks hopen op het licht, omdat deze hoop ingebakken is in onze genen, al schijnen we dit niet voluit te weten of te willen weten.

25-02-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Is er nog één gedachte, in de reeksen blogs die hij al geschreven heeft, die niet werd herhaald, niet herop gefrist, niet verder uitgesponnen, of is het zo geweest dat elke blog iets nieuws heeft gebracht, iets onverwacht, iets om niet zo vlug te vergeten?

Een vraag die plots opduikt als hij neer gaat zitten en hij met zijn woorden oprukt uit de nevel van het ’niet-zijn’, om binnen te komen in de wereld van het ‘zijnde’ waarbij telkens zinnen ontstaan, die samengevoegd, een deel van zijn dag vertellen.

Dit gebeurt altijd op een wellicht archaïsche - gezien zijn leeftijd - uitdraging die moet overkomen als een uitdaging van de lezer om de inspanning te doen die hij, als  auteur ervan heeft gedaan om te vatten wat er geschreven staat. 

Na al die jaren dat hij meende te kunnen opstaan als schrijver, heeft hij geleerd dat dit zo maar niet aan elk van ons gegeven is, dat er velen zijn die aan het schrijven zijn, die herlezen wat ze schreven en herwerken wat ze dachten, van de prille morgen tot de late uren van de nacht, en dit alles, tussen alle dagelijkse bezigheden door.

Vandaag is er een uiterlijk klein gebeuren maar voor mij o zo groot aan betekenis te vermelden:  ik heb het oranjeboompje dat ik vorig jaar met een pitje gezaaid had, uit zijn aarde genomen, de wortelingen ervan ingekort en het geplant als bonsai. En wonder, het draagt nu zijn eerste (uiterst kleine) blaadjes en staat naast mij opgesteld zodat ik bijna zeggen kan dat ik getuige ben, elk ogenblik van de dag, van de groei ervan, van het leven erin.

Er is dus niet alleen de groei van mijn geschriften maar nu ook deze van de nieuwe bonsai in wording. Ik houd jullie op de hoogte van zijn evolutie. Eigenlijk is het mezelf die ik op de hoogte wil houden.

Inspirerend is hij in elk geval voor het ogenblik. Hij is mijn gezel, mijn woord is afgestemd op hem, hij omslingert als een winde mijn gedachten – sta me toe dat ik licht overdrijf - hij maakt me stil, maakt me nederig en heel klein als ik mijn woord afweeg tegen wat er aan het gebeuren is naast mij.

Bij  momenten, zoals nu, alles overheersend. Zo weet ik eens te meer dat nederigheid de enige wijsheid is die we verwerven kunnen[1].

Als ik hier niet meer wonen zal, denk ik dat hij me zal missen.

[1] Dit is een zin, niet van mij, maar van de grote T.S. Eliot: ‘The only wisdom we can hope to acquire is humility, humility is endless’

24-02-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hij denkt dit is een morgen om een gedicht te schrijven. Om de zin: ‘in de vlakte van de geest wachten vele zaden om te kiemen’, die al dagen in hem in beweging is, uit te schrijven.

Het zijn zaden die herinneringen zijn, wachtend in het woud van zijn verre jeugd. Hij weet dat de woorden eens komen zullen, dat ze zich aan het voorbereiden zijn en ineens zullen opduiken. Klaar, onverwacht maar duidelijk geritmeerd en gekleurd in klank.

Omdat hij bezeten is zijn gedachten neer te schrijven, bezeten is om al wat in hem als woord ontstaat te bewaren, te planten alsof het zaden waren, klaar om te kiemen. Woorden in een woud van woorden, een ondoordringbaar woud van woorden, een woud dat een tijd zal blijven strak en onbewogen als hij er niet meer zal zijn.

Hij ziet in een flits de ruimte van de kamer zonder hem, de boeken op op de tafel, in de rekken, de schilderijen, de tekeningen, de vele dingen die hem omringen, alles zonder hem, zonder zijn lichaam er over gebogen of er langs wandelend,, zonder  zijn stem, alles ademend maar leeg van hem.

Koester je herinneringen nog voor een tijdje, vertel ze, hang ze buiten op een wasdraad zoals moeder het linnen buiten hing in de zon, destijds, nu je weet en elke dag ondervindt dat je lichaam aan het aftakelen is en ook, wat erger is, dat de geest je bijwijlen in de steek laat als je zoeken gaat naar een naam of naar een zin die je las of naar de naam van de componist van  een  concerto dat je hoorde.

Je weet wel dat je niet alles optekenen kunt, dat er heel wat, al heb je al heel wat geschreven, van jou zal achterblijven, zelfs een deel van het essentiële.

Evenwel, zal er dan ook iemand zijn die op een of andere verjaardag van jou iets zeggen/schrijven zal over wie ik was en hoe ik er was, zoals een vriend, Roger Tas -om hem eens te noemen want hij  schijft regelmatig dergelij ke stukken -naar aanleiding van het overlijden op 22 februari 1941 van Stefan Zweig ons een heerlijk maar treffend stuk literatuur aan Zweig gewijd, per mail heeft gestuurd.

Ik denk dat er heel wat literatoren zijn die in stilte aan het schrijven zijn aan een of ander werk.

Niet zoals ik die ermee te koop loopt.

23-02-2024, 06:22 geschreven door Ugo d'Oorde  

Spaarzaam
op de weiden
wintert het.
De sneeuw
je toen verwachtte
die niet kwam.

Jij niets gevonden
dat je bewaren kon
want zo lang ook
zal je er niet meer zijn,

je komt er morgen
op terug, tenminste
zo je er nog bent,
of over-overmorgen
want van woorden
aan elkaar te rijgen
kun je sterven
na een tijd.

je weet het maar
als het te laat zal zijn
maar alles toegedekt,
toen het sneeuwen
ging.

De bessen van de taxus
kennen geen geheimen,
ze zijn giftig
en wie er veel van eet
kan er van 
zelfs sterven.

Zoals je sterven kunt
van vele zaken
als je tijd gekomen is,

anders niet.

Zo is elke morgen hier een nieuw beginnen. Vandaag heb ik met bewondering opgekeken naar de bomen voor het raam, kaarsrecht de luchten in, elk jaar een stuk hoger alsof ze groeien wilden tot in het oneindige, tot waar mijn gedachten me soms voeren.

In die mate ben ik ook boom, zoek ik, opgestegen van de aarde, mijn weg in de luchten over mij, luchten die drager zijn van de ideeën, bevindingen en formuleringen van de mens, of die  nu geschreven worden of ongeschreven zijn gebleven.

Gedachten die het landschap zijn van de geest en geladen zijn met een drang en een gerichtheid die de mens, die leefde in de grotten van Lascaux en andere plaatsen, gevoerd heeft tot de mens die we nu zijn. En ons nog, dieper in de tijd, zal brengen naar de homo sapiens/sapiens.

Of zijn dit zo maar woorden uitgebazuind als poëzie ?

Wat jou betreft je denkt aangekomen te zijn op de plaats tot waar je komen kon. Weggedoken in je schelp, in je koninkrijk zoals Shakespeare het ergens zegt, je zit er ruim en goed, want de geest is je landschap, zijn je velden en je bossen, je luchten en je zeeën, je boeken en je muziek en over dit alles drijft het voorbije, wazig, maar klaar om je te overvallen. Wat dan ook regelmatig gebeurt.

En wat je nu, dit ogenblik schrijft, is je kenmerk, je toonaard. Het is van uit dit punt dat je het waagt te zeggen dat je dankbaar bent, te zijn wie je zijt en hoe je zijt en wat je zijt. De morgenvogels begeleiden je.

Deze woorden moeten volstaan voor vandaag, ze staan er dankzij mijn laatste zin van gisteren:

‘Ware de mens er niet het zou niet geweten zijn dat er een Universum was’. Ik denk dat Béatrice die het vertelde met de woorden van Dante, gelijk had.

22-02-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ontrafel
wat je niet meer
vertellen zult
als de steen er ligt

met jou eronder
languit uitgestrekt
roerloos.

Het roekeloos einde
dat je bereiken zult
om er lang
te mediteren,

tot je vergeten bent
dat je ooit bestond.

In de vooravond had hij gelezen bij T.S. Eliot:

‘The enjoyment of the Divine Comedy is a continuous process. If you get nothing out of it at first, you probably never will; but if from your first deciphering of it there comes now and then some direct shock of poetic intensity, nothing but laziness can deaden the desire for fuller and fuller knowledge’.

Hij heeft op zijn verzoek, de Nederlandse vertaling van Van Dooren uitgeleend aan zijn kleinzoon Anthony, een jonge  vader van veertig. Het is een prozavertaling. Hij zal de poëtische draagwijdte ervan niet ondergaan en ik geloof niet dat hij ver zal  lezen. Het verhaal alleen kan boeien, maar de poëzie zit hem in de taal en die zal hij volledig missen tenware hij er het Italiaans van Dante zou naast leggen en dan maakt hij een grote kans er uit te halen, een deel dan toch, van wat hij weten moet van de poëzie erin.

Hijzelf heeft jaren van zijn leven doorgebracht met de Commedia. Hij was erdoor bezeten en schreef de essentie van de Inferno over in een tekst van 88.000 woorden die nu in zijn schuif ligt opgeborgen.

Hij was eraan begonnen op een bepaald ogenblik in zijn leven, het ging het laatste zijn dat hij doen zou: de laatste dagen/jaren van zijn leven doorbrengen met Dantes Commedia. Maar verder dan halfweg zijn Purgatorio ben ik niet geraakt omwille van: één ik werd er door overweldigd, ik leefde niet meer met mijn omgeving, ik leefde met Dante en zijn werk, il me posséda, en twee, ik besefte dat ik nog een leven zou hebben na Dante dat even belangrijk was; dat ik bij Dante eigenlijk op het einde van zijn Paradiso (canto XXIX 13-15) gevonden had  wat ik vinden wou namelijk de reden waarom hij de mens geschapen had:

‘Non per aver a sé di bene acquisto /  ch’esser non può, ma perché suo splendore / potesse, risplendendo, dir “subsisto.’”( Paradiso, canto XXIX :  13-15).

‘Niet opdat hij voor zichzelf nog meer zou verwerven, want dit kan niet, maar opdat zijn schittering in zijn weerschittering zou kunnen zeggen “ik besta”.   

Een zin van jou, Dante, die me verwijst naar een hadith van de Profeet die ik in een of ander geschrift heb ontmoet:

 J’étais un trésor caché et j’ai aimé à être connu, alors j’ai créé les créatures afin d’être connu par elles.

Waaruit ik opmaak dat God de mens op de wereld heeft gezet opdat geweten zou zijn dat Hij bestaat. Waaronder verstaan wordt, ware de mens er niet het zou niet geweten zijn dat Hij bestaat.

OoK niet geweten dat er een Universum was!

21-02-2024, 02:15 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een nieuwe blog schrijven elke dag betekent een voortdurend herdenken van al wat al geschreven staat als een inwinning van wat nog niet werd opgetekend of, anders gezegd: een herwinning van oude evenveel als een inwinning van nieuwe elementen want het kan niet dat het voorbije volledig zou opgeslorpt zijn door de tijd en er geen resten zouden zijn overgebleven hier of daar.

Ik geef me hier voldoende rekenschap van dat ik me herhaal maar dan in andere bewoordingen en  van uit andere invalshoeken; zelfs dat mijn gedachten evolueren, zich anders opbouwen, en ergens  anders uitkomen, alle mogelijkheden staan open.

En tot op vandaag is onstuitbaar mijn schrijven, zoals de natuur onstuitbaar is eens het  leven erin opborrelt en de sappen opstijgen in de bomen vanuit de diepste wortels naar het hoogste punt van de kruin, de botten gaan zwellen en zich openen als met een knal.

Hij weet in eenvoudige woorden hoe het grote gebeurt, hij weet dat uit de warme aarde van het bos dat zijn jeugd was, de sneeuwklokjes zijn opgedoken en daarna de bosanemoon komen zal, het speenkruid, het bosviooltje. Alles een fuga zijnde van  het wondere leven.

En als hij zich een ogenblik verder laat gaan, vrij en licht van gedachten: de weiden met bloemen en vlinders, de geuren van gras en kruiden, de kreet van zijn bloed als hij neerlag onder de ruisende canadabomen. Hoe diep was dat alles niet weg gegroeid onder een eeltlaag van jaren. Wat bezat hij toen dat hij thans niet meer bezit of wat heeft dit ogenblik van nu nog gemeen met wat toen zo tastbaar, zo helder was.

Hij weet dit allemaal. Hij weet hoe hij het ziet en hoort en voelt in de kamer waar hij schrijft, met de regen die komen zal en het licht dat later wijken zal voor de nacht.

De nacht waarin hij wegglijden zal om niet meer te weten waar hij is en wie hij is.

20-02-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Zoals altijd springen mijn blogs van de hak op de tak, omdat er telkens 24 uur tussen is en er op een etmaal heel wat gebeuren kan in de wereld van de gedachten. Een woord, de herinnering aan een boek, een passage erin en je bent vertrokken.

Zo schijnt het gemakkelijk als je blijft bij het eerste beeld dat je beroert en je erover schrijven kunt terwijl het regent tegen het raam en de tuin er bij ligt alsof het hem niet kan schelen of het nu regent of niet, zoals het ook jou niet raakt wat buiten de muren van het huis gebeurt, toch op dit ogenblik niet.

Het was toen, een ogenblik erna,  dat ik las:

Les soufis croient que le ‘monde invisible’ interpénètre à tout moment et en différents lieux, la réalité ordinaire’.

Hiermede wordt de klassieke filosofie doorbroken en komen we terecht in de onzichtbare wereld die ons omhult.

In de gedachtewereld waarin hij leeft heeft hij er geen twijfels over. Hij gelooft dat er omheen de jonge fruitbomen in de tuin, een onzichtbare kracht aanwezig is die het zichtbare beheerst en penetreert.

Een boom, een jonge, tere, aankomende kerselaar is oneindig meer dan wat hij ons toont, het is een eindeloos wisselen van cellen, gestuwd door onvermoede krachten; een kosmische pulsatie die de aarde en het ganse Universum in haar greep houdt en hij zal tot bloei komen in een schittering van bloesems, geconcipieerd met stamper en meeldraden, mooier dan het mooiste, levendiger dan het meest levendige, de geest en de onaantastbare pracht van het Universum aanwezig in die die jonge kerselaar die – hij  zag het deze morgen - aan het tot leven komen is

En nu ook het gebeurt in hem, zijn geest vermengd met de geest van het Universum, met de geest van de boom, met de bloesems die komen zullen, bloesems die ook zijn geest bevruchten zullen, tot in de stamper en de meeldraden ervan, zodat hij kan blijven schrijven tot het einde van zijn dagen.

Het einde dat misschien, misschien dichtbij is maar waar hij niet op wacht.

19-02-2024, 06:39 geschreven door Ugo d'Oorde