Denk niet dat je gisteren een klaagzang heb gehoord, deze van een stervende zwaan, het had er wel de schijn van want de zwaarmoedigheid ging er schuil in. Maar, zo  ver js het nog niet, er is nog een stuk toekomst dat ik volproppen wil, hoe weet ik nog niet, maar al wat nodig is, is er in potentie, ik moet het enkel nog schrijven, even wachten nog, het komt er zo aan.

Want er is ook een zeker gevoel van rust over mij, in gang is gekomen, wat ik mijn leven lang heb beoogd. Het is zich aan het voltrekken, bekwame geesten buigen er zich over en mijn vertrouwen is groot, is oeverloos.

Wat het worden zal weet ik nog niet, maar dit ook is in potentie al af, mijn ganse leven is al af in potentie. Psalm 139 zegt dat het geschreven staat in het ‘boek’, het potentiële is de toekomst en dag na dag voltrekt zich dit potentiële. In deze zin heeft ook Rupert Sheldrake gelijk: het is de toekomst die het heden bepaalt.

Ik houd dit staande ondanks het bevreemdende ervan en herhaal het keer op keer - ettelijke malen al in mijn geschriften - het is maar hoe je het bekijkt, maar alles verloopt zoals het verloopt, er iets aan wijzigen kun je niet, want elke wijziging die jij er zou aan aanbrengen is begrepen in dit verloop, dus we ondergaan de toekomst, al is het maar schijnbaar, we ondergaan de omstandigheden waarin we terecht komen

In welk vaarwater ook, het is het enige dat voor ons bestemd was. Afgesteld op, wat anderen van hun leven hebben gemaakt in het verleden als in het heden, het raakt je altijd in mindere of meerdere mate al naar gelang het aantal via-via’s het heeft meegemaakt, komende van waar ook en in welke richting het verlopen is.

Ik denk dat alles met alles verbonden is, dat een gebeuren in het verre Oekraïne een impact heeft op het gebeuren in ons land, en de vele gebeurtenissen in ons land die  hierdoor ontstaan ons uiteindelijk raken, weliswaar in een bepaalde mate die groot kan zijn of amper merkbaar.

In elk geval, de rust die over mij is neergekomen heeft zijn wortels ver in de tijd, ik heb er van dag tot dag naar toe geleefd, niet wetende dat ik nader kwam of er verder van afweek. Ik weet zelfs niet of dit gevoel van rust blijvend is, of het niet wankelen zal op een dag, alles beweging zijnde kan het heel goed.

Wie zijn we dan en hoe leven we onze dagen, onderhevig als we zijn aan gevoeligheden, aan omstandigheden?

17-04-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik sukkel elke dag verder met mijn woorden, maar meer nog met mijn lichaam, met de stramheid ervan. Ik was gisteren in een ‘copy center’ om een lang geschrift te laten kopiëren. Hoe oud ik me voelde, hoe ongemakkelijk in mijn bewegingen, vooral hoe onzeker, van het binnengaan tot het wachten, tot het buitengaan, beschaamd ook  over mezelf. Werkelijk ik ben een oud man geworden in een paar dagen tijd.

Ik zie de maand mei nader komen, de zomer nader komen, de herfst, de winter, ik zie de eindigheid van alles op mij afkomen, het eeuwige zelfs. Ik onderga de tijd, elke dag sterf ik een weinig, een weinig dat een veel kan zijn, een laatste greep naar adem. Toch vertrouw ik, in elk van mijn handelingen, nog genoeg tijd over te houden voor mijn geschriften die eens de laatste zullen zijn. Ik wil me er op voorbereiden opdat jullie, mijn verre en dichtbije vrienden weten zouden in welke toestand ik verkeer als ik je toespreek vroeg in de morgen, zo klaar en duidelijk mogelijk mijn gevoelens tonend, niet om medelijden op te wekken, verre van, maar om jullie te verwittigen hoe het aanvoelt als je, je leeftijd aan het overschrijden bent en - en dat is het werk van de geest - in de waan bent dat je nog heel wat tijd voor jou hebt, niet om te verspillen maar wel om die zo goed mogelijk te gebruiken. Een gedachte als een mistige wolk over de dingen, over de dagen, over wat ik schrijf, eerder armzielig.

Ik schreef het al en als ik het nog niet schreef, ik denk er regelmatig aan, de koestering die ik nog heb is wat ik schrijf elke dag, is de zorg van mijn echtgenote voor mij elke dag, de zorg van enkele vrienden. Ik zit geborgen in die zorg en in wat ik nog schrijven durf.

Ik zeg dit vanmorgen omwille van hoe ik er gisteren rondliep als een oud man en ik me bezig zag, stuntelig, onwezenlijk onhandig in mijn bewegingen. Ik dit beeld vergeten wil maar het toch behouden wil om te tonen aan jullie wat er nog, in mijn ogen, rest van mij.

Hoe kom ik tevoorschijn als ik ooit optreed in volle ornaat van woorden?

Meer hoeft er niet vandaag ik ben er nog en dit is het voornaamste dat me overkomen kan, er te zijn in een krans van woorden, welke ook.

16-04-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Terwijl het drama Oekraïne verder loopt trachten we normaal te denken en te schrijven, weliswaar met een bitterheid op de achtergrond, een donkere wolk.

*

Ibn‘Arabi 1165-1240, een Arabische islamitische theoloog uit moslim-Spanje, theoreticus van het soefisme - toen de Islam nog filosofische kern telde - keek de Kosmos in, vele eeuwen vóór het Westen er toe kwam, en stelde dat de  mens het doel, de reden, het waarom was van het Universum.

Dit is, in de tijden van nu, een kolossale, ver dragende uitspraak, maar ik denk die te mogen onderlijnen, ik heb dit in de jaren dat je als lezer me kent al ettelijke malen geschreven, het is ook mijn vaste overtuiging dat zonder de denkende, de van een levend geheugen voorziene mens het gebeuren dat het Universum is, een gebeuren is zonder inhoud, zonder merg in de ruggengraat. Het is de observerende mens die hiervan een gebeuren maakt met inhoud: het Universum is een actief geheel, het is nog altijd wordende dus, ook de mens als deel ervan is wordend..

Ik kan het  niet genoeg zeggen en herhalen, omdat, als ik om me heen kijk, hier niets over hoor. In het gewone leven kijken we  niet zo  ver, heeft het niet de minste draagkracht. Je moet iemand zijn die elke morgen bedelt om iets te zeggen te hebben en zich dan beweegt in de Kosmos in plaats van op de enge aarde, om erover uit te weiden. Ik ken me dus een beetje.

En ik zegde het al, als ik ga schrijven stijg ik op, verlaat ik mijn veilige schelp en kom ik uit waar weinigen uit komen.

Ik ben een vreemde man als ik zeg dat het Universum groeit in de mens, dat het er aan het groeien is sedert het ontstaan ervan en dat deze groei nog altijd doorloopt, maar het groeit niet in elke mens in een gelijke mate omdat de levensomstandigheden verschillend zijn, daarom ook vertel ik hierover uitzonderlijk, enkel en alleen als ik me heb neergezet binnen in mezelf en Ik onderhevig ben aan een dubbele persoonlijkheid - een beeld van Joseph Brodsky - het ‘erzijn’, gewoonweg, en het ‘erzijn’ als eenzame en het is die eenzame die schrijft.

Ik blijf dan ook denken dat we als voornaamste reden van ons bestaan bestemd zijn  om het kosmisch gebeuren te ontcijferen, te zoeken naar de betekenis ervan, om te ontdekken dat het spirituele hierin centraal staat.

Fysisch zijn we, is de mens, een schakel zoals alle leven in plant en dier een schakel is; psychisch is hij een functie, een werktuig en draagt hij bij tot de spirituele evolutie  in de Kosmos – of Damien Hirst hiertoe bijdraagt met de schedel van ‘Adam’ te bekleven met diamanten is een andere zaak – maar al wat ik doe op het vlak van mijn schrijven is het uitoefenen van de functie die ik heb als mens, zijnde evolueren in de richting waarin het Universum evolueert, in de richting van een steeds dieper bewustzijn van mijn gebonden-zijn aan het ‘In-Universum’, aan ‘ le dedans de l’Univers’.

‘Conoscete a ti mismo’, ken je zelf en weet, weet dat het Universum er is opdat jij er zou kunnen zijn, en dat het kosmisch gebeuren er is omwille van jou en jij, mens, deelachtig aan dit gebeuren, omcirkeld door dit gebeuren. We zijn dus heel wat.

Zo, wat ben ik en ook wie ben ik, veel verschil is er niet.

15-04-2022, 05:17 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hoge bazuinen jagen aan de vijver de reigers weg, de aalscholvers en de merels, toch heb ik deze dag uitverkoren om er te zijn zoals ik er zijn wil, ineens uitgelaten en intens, alsof nieuw geboren.

Voel ik me met voile omhangen en beschermd, besproeid met wijwater, met walm uit het wierookvat en de geur van kaarsen, eens uitgedoofd, om me heen, maar toch nog niet klaar om af te reizen.

Heb nog heel wat af te maken, heel wat te voleindigen, na van vele zaken geweten dat geduld en nederigheid de hartslag is,  maar het niet altijd toegepast, verwikkeld als ik was in vreemde theorieën over hoe het Heelal ontstond, hoe de mens erin verweven,  hij, het toch nog niet klaar en duidelijk zag, later dan misschien, als zijn tijd gekomen is.

Ik, mijn kleine, onopgemerkte ik, nu nog altijd zweer bij plaatsen die ik ooit kende, aan zee en in de bergen en, bij de huizen en de straten al waren het maar de Romaanse kerken van Brancion en Druyes-les-belles-Fontaines; al waren het maar dankzij de boeken die ik las, de zinnen die ik ooit schreef, een pijniging van te hoog gegrepen woorden die afkwamen op mij lijk met schuim omrande golven of, lijk zwermen ‘chouka’s’* in de bergen, krijsend.

Al wat van die tijd toen was, ik  nu terug ben gekeerd naar het land waar ik geboren ben, ik, de plaats terug gewonnen: de holle weg begroeid met thymus, absint en duizendblad waar ik was, het licht als une symphonie des psaumes.

Als levende tekens woorden predikend, genadeloos aanhoudend dat de dood een nieuw beginnen is, een voortzetting van wat was voor we er waren. Alsof dit zo vreemd zou zijn, zo ongerijmd, zo uit de lucht gegrepen. We beter hier nog wat blijven om te zijn wat we tot op heden nog niet waren, een baken van poëzie die ons brengen zal, ons voeren zal inwaarts de zeeën en de oceanen, de vlakten van de geest en van oneindigheid. Hopende te keren waar we vroeger waren, betoverd en omringd met  koralen van Johan Sebastian Bach.

Tegenwoordig zijn er boeken die nog verder reiken, al kennen we ze niet, om bij te dromen en aldus te vernemen dat we uit de Grote Geest geboren zijn om er ook te keren eens de weg hier afgelegd.

Het is tot deze woorden hier dat ik geraakt ben deze morgen. Heb er niet lang over nagedacht of ze passend zijn. Je kunt niet alles schrijven dat ontvankelijk is, je kunt er soms eens naast zitten, eens te ver gewandeld in het onbestaande bestaan van de droom die je meenam naar waar je nog niet bent geweest, een plaats die je later kennen zult als de sluizen van het leven zich sluiten zullen op jou en je geschriften.

Elke triomf overbodig zijnde.

*kauwen

14-04-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Enkele dagen terug schreef ik in mijn blog over Dante Alighieri wat hij vertelde over het brood, gezouten of ongezouten, dat hij als banneling te eten kreeg. Ik zocht die passage op, ze komt uit zijn Paradiso, waarin hij schrijven zal:

‘Je zult alles waarvan je het meest hield achterlaten en dit is de eerste pijl die de boog van de verbanning afschiet. Je zult de smaak kennen van zout in het brood van anderen en hoe hard het is de trap van anderen af te komen en op te gaan.[1]’

Hoe we het ook interpreteren: het zout van anderen of, het zout in het brood van anderen, er zijn er vandaag heel wat die hier rondzwerven met deze gedachten en in een meer tragische toestand nog, die have en goed en familie verloren en hier aankomen in vreemde aarde en ontvangen in een vreemde taal. Die zeker niet zoals Dante, ingesteld zijn om diep in hen weg te zinken om hun toestand weg te schrijven in verzen, meer woorden en ideeën zoekend dan naar een bed en een dak boven het hoofd.

Tot vandaag zijn we nog niet een van deze ontheemden, we kennen nog het geluk in peis en vrede rond te lopen en slapen te gaan in een warm bed met onze kleine zorgen van elke dag. We kennen het einde niet van ons geluk te leven in een gemeenschap die geen bedreiging is, we hebben de vrijheid te zijn wie we zijn, te zeggen wat we te zeggen hebben en het ook te schrijven. Komt het ooit dat we, opgejaagd, hier rondlopen zullen?

Gelukkig denk ik dan, wordt er minstens aan gedacht niet een stap te ver te zetten opdat zo iets ons niet plots overvallen zou.

Ik schuif dit tussen mijn geschriften door, gehaast en in sourdine - ook met een zekere tegenzin - enkele lijnen maar om het lot niet volledig uit te schrijven en ook om zeker het niet te provoceren.

Zo ik zette het neer om daarna te vergeten dat ik het ooit geschreven heb. Zwartgalligheid ligt me niet, het lot van velen wil ik niet als spiegel voor mij houden en dan vooral niet, denkend aan kinderen zoals Roosje, welke hun lot zou kunnen zijn of worden. À propos, ik hoorde, Roosje is twaalf en niet elf.

Ik heb in feite niets te verbergen, niets te vertellen, niets vooruit te zien, ik heb niet een inzicht te hebben in wat ooit komen kan. Ik heb enkel te zijn vandaag, met morgen nog ver af en, het kan gebeuren dat morgen ook vandaag zal zijn en ook de volgende dagen, niet zoals van hen die opgejaagd verschijnen aan onze poorten.

Aldus gebeurt het dat mijn blogs soms toch iets gemeen hebben met de blogs ervoor, wat vandaag het geval is. Alles hangt af van gebeurtenissen/gedachten die er aan vooraf zijn gegaan, en vandaag is er nog de echo nog van mijn dag van gisteren.

Dit is dan mijn vrijheid te schrijven over wat me te binnen valt, ongeacht wat het is. 

  [1] Tu lascerai ogni cosa diletta / più caramente; e questo è quello strale / che l’arco dello esilio pria saetta./ Tu proverai sὶ come sa di sale / lo pane altrui, e come è dura calle / lo scendere e ‘l salir per l’altrui scale (Paradiso : Canto XVII: 55-60)

13-04-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

In mijn goede dagen heb ik ooit vooropgesteld dat de evolutie die plaatsvindt in het Universum, niet alleen een uiterlijke, zichtbare evolutie is, maar dat er ook een ander aspect van evolutie is, gekenmerkt door een dieper en verder doordingen tot de geest van de mens, wat neerkomt op een verbreding van die geest. Deze verbreding had als gevolg dat,  in de loop van de voorbije millennia, de mens geëvolueerd is van aap tot Neanderthaler tot ‘homo sapiens’. Ik beweer dus dat dit een evolutie is die de mens ‘ondergaan’ heeft en niet zelf heeft bewerkstelligt.

Wellicht is dit een boude uitspraak die inhoudt, dat deze evolutie in de mens,  zich verder zetten zal om uiteindelijk uit te monden in een ‘homo sapiens, sapiens’.

Wat dit betekenen kan is, dat de mens een betere,  ruimere kijk krijgt op het Universum en zich meer en meer voelen zal als een deel ervan. Dit betekent ook dat we sedert het ontstaan van de homo sapiens, we ons meer en meer verbonden voelen met de mensen om ons heen en dat het respect voor onze evennaaste, blijvend, in welke mate dit ook moge zijn, toenemend is naarmate we verder en verder binnenglijden in de tijd.

Dit ervaart elk van ons, het is een ‘kosmische’ eigenheid - en geen andere - die zich genesteld heeft in onze gevoelswereld.

Me hierop baserend zeg ik dat wie dit, op de dag van vandaag, niet in zich ervaart om ernaar te leven, zich afzondert van deze kosmische lijn, zich zelfs uitsluit als mens, een onmens wordt, een ‘negativiteit’ die niet waard is te leven want hij bevindt zich voortdurend buiten de kosmische lijn van verbetering, hij gaat er zelfs tegen in.

Een eerste voorbeeld ervan was Caïn de moordenaar van zijn broer Abel die hiertegen inging en velen hebben hem hierin gevolgd in de tijden erna toen het begrip van een kosmische inbreng nog niet ver genoeg was doorgedrongen.

Waar ik met mijn betoog er wou toe komen is wat er vandaag te zeggen valt over Poetin, hij ook stelt zich op totaal buiten de lijnen uitgezet door het Universum, hij is niet het leven dat in hem opborrelt waardig, hij is loslopend wild, en de wijze waarop hij loslopend is, is duidelijk onmenselijk.

Poetin heeft zich uitgesloten uit wat we de mensheid noemen, hij is niet meer één van ons, hij is niet meer van de Kosmos.

*

Ik dacht, terwijl ik deze tekst schreef aan ‘East of Eden’ het boek van John Steinbeck, en wel aan de fameuze passage erin, de woorden van de ‘Lord’ gelicht uit Genesis 4: 6 en 7 uit de King James’ versie van 1611:

‘Why art thou wroth?   And why is thy countenance fallen? If thou does well shall thou not be accepted? And if thou does not well, sin lieth at the door; And unto thee shall be his desire, and thou shallt rule over him[1]’

Het is het Hebreeuwse woord ‘Timshel’ dat centraal staat in ‘and thou shallt rule over him, het laatste deel van de zin, dat ook centraal staat in ‘East of Eden’.

Over de vertaling ervan wordt lang gediscussieerd. Ik herinner me de geschiedenis ervan, een groep Chinezen die Hebreeuws zijn gaan studeren om de precieze vertaling te vinden en uiteindelijk tot het besluit komen dat het laatste deel van de zin vertaald moet worden door ‘thou mayest rule over him’[2]. Wat betekent dat de mens de vrijheid heeft zelf te beslissen over goed of kwaad. Hij kan dus zelf kiezen of hij deel is van de lijn uitgezet in de Kosmos of niet.

Poetin koos voor dit laatste. Hij zette zich buiten de Kosmos, hij is niet meer een van ons.

[1] Genesis 4: 6 en 7: ‘Zult gij hem meester kunnen blijven?  (Willibrordus Bijbel) / ‘te rendras-tu maître de lui ? (Whatch tower Bible and tract Society of Pensylvania) / ‘y a qui tienes que dominar’? (Biblia de Jerusalen)/ ‘mais à toi de dominer sur lui’.(Bible Osty.)

[2] ‘East of Eden’: But ‘Thou mayest’! Why, that makes a man great, that gives him stature with the gods, for in his weakness and his filth and his murder of his brother he has still the great choice. He can choose his course and fight it through and win.” Lee’s voice was a chant of triumph.

12-04-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Gisteren was een uitzondering, maar wat voor een soort blogs schrijf ik wel als ik andere blogs om me heen waag te lezen. Kan het niet wat aangenamer, wat lichter van inhoud? Hoeft het altijd zo hoogdravend, zo anders dan anders te zijn, alsof ik niet van het dagelijkse leven zou zijn, alsof ik zweven zou en de kleine dingen niet zou zien, of beter, niet zou aankunnen ?

En vandaag, vroeg deze morgen, dacht ik, hoe vreemd het ook moge lijken, aan Dante en het brood dat hij at dat ongezouten was - of was het omgekeerd, was het gezouten, terwijl hij gewoon was ongezouten brood te eten - zoals hij het terloops noteerde, terwijl hij zijn Commedia schreef, dag in dag uit, en het als een verstoteling uit zijn stad, het moest doen in het huis van vreemden, of toch bijna vreemden, en ondertussen te denken had hoe het verder moest met zijn verzen, zijn rijmen, zijn verhaal, zijn zoeken naar de gepaste personen, om die in zijn Hel, zijn Vagevuur of zijn Paradijs te zetten, erop lettend de verkeerde persoon niet te ontmoeten in de verkeerde plaats, en dit, stel je voor, tien jaren of meer lang.

Hoe ik hem tracht te begrijpen, hoe ik ook al jaren, een leven lang, iets stevigs tracht te schrijven, een vast patroon binnen te halen waar ik me zou kunnen aan houden om één doorlopende blog te schrijven en niet meer verplicht zou zijn, omdat ik het niet anders kan, elke dag een nieuw verhaal te beginnen dat wel geen verhaal is, maar een bezinning, een tekst waarin ik soms verdwaal en anderen laat verdwalen.

Weinigen zijn er die me er iets over kwijt willen, noch over wat ik vertel, noch over hun verdwalen in het labyrint dat mijn woorden zijn.

Dat dus de Muze me genadig weze telkens ik ga neer zitten om me wakker te schrijven, terwijl ik verwrongen zit in zinnen en woorden die ik te schikken heb met, gelukkig ditmaal nog op de achtergrond, het vioolconcerto van Johannes Brahms. En, als ik er aan denk, op de muziek ervan, een lang gedicht te schrijven dat, zoals Brahms het schreef in noten op een notenbalk, ik het schrijven zou als een lang verhaal  in verzen die kleuren en beweging van gedachten zijn.

 Maar de moeilijkheidsgraad ervan schrikt me af, zelfs als ik het concerto van A tot Z uit mijn hoofd zou kennen zoals de schitterende violoniste - ik noteerde haar naam niet - zoals Brahms, mijn woorden breed uitstrijkend over het landschap van Vlaanderen, over de wegen en de landerijen, de bossen, de stromen, in een lang bewegen van woord in woord, er toe zou kunnen komen de aanzet van het concerto, het langoureus weemoedige ervan, weer te geven en het verder uitdiepend, een wereld oproepen van zeeën en wilde stromen die zich van de bergen naar beneden storten om uit te lopen in diepe gronden over valleien en lage landen, wachtend, ogenblikken lang op die éne strijk van de viool waaruit daarna een spettering van klanken barsten zou.

Alsof Ik, dit ooit zou kunnen.

11-04-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde