Stel je voor dat Covid 19 ware opgedoken, juist vóór de tijd van radio en telefoon, vóór de tijd van de gsm, welk immens drama zou het dan geweest zijn. Ik wil er niet verder aan denken, want ik zou hier wellicht niet geweest zijn om erover na te denken. Ik mag dus besluiten dat Covid 19 er gekomen is  in een min of meer gunstige tijd, gunstig in die zin dat hij het leven nog leefbaar laat, enigszins gepast nog voor de mens die nu over betere wapens beschikt om zich  erin te bewegen.

Maar dat er nu een ‘oorlog’ aan de gang is, dat we nu een periode van pest en cholera doormaken is wel een zekerheid, en wat dit betreft zijn we terug gegaan naar de middeleeuwen.

We lopen er allen gesplitst bij, we zijn allen, én nog steeds van de tijd vóór de pandemie, én van de tijd van de pandémie. En terwijl de ‘tijd-van-voor’ aan het wegzinken is, groeit de tijd van het ‘in-pandemie-zijn’ geleidelijk aan. Onze gewoontes lijden eronder, we aanvaarden moeilijk de nieuwe toestanden terwijl we ze enkel kunnen ondergaan. Ikzelf schrijf en blijf schrijven alsof Covid 19 niet zou bestaan, maar Ik heb het gevoel dat mijn woorden in deze tijden oneerlijk en zeker onwezenlijk overkomen.

De feiten zijn, dat zolang we niet gevaccineerd zijn we de pandemie blijven ondergaan. Het vaccin is voor het ogenblik onze enige redding om terug te komen in het leven van voorheen. Of is dit slechts een illusie en zullen we, wat ook, zelfs na de inenting, blijven rondlopen met de mogelijkheid van het opduiken, ooit, van een Covid X?

We lopen hier vandaag rond als klagers, beknot in onze vrijheden, geen cafés meer, geen restaurants, geen zangweiden meer, mijn God, wat rest er ons nog dat van het lichaam is?

We beseffen dus nog altijd niet, of willen het niet beseffen, dat de realiteit van vroeger niet meer is, dat er een andere realiteit op ons is afgekomen waartegen we ons maar matig kunnen verzetten  omdat die realiteit maar al te mooi was, voor ons hier in het westen Aanvaarden dat het nu anders is, dat het een soort ‘Syrische’ realiteit geworden is, is ons, na een proefperiode van één jaar nog altijd niet duidelijk, we handelen er nog altijd niet naar, een minderheid misschien heeft dit begrepen. In elk geval de boodschap van Covid 19 is duidelijk, leren ermee te leven, zelfs na een mogelijke inenting .

Gelukkig, het feit is dat deze Covid nog niet is doorgedrongen tot mijn geest, zo lang deze niet besmet is, wijzig ik niets aan de natuur van mijn gedachten; Indien deze ooit besmet zou geraken - waarvoor geen vaccin bestaat - dan betekent dit voor ons ,  de Apocalyps, het einde van de wereld. Een besmetting dus die ik ten allen prijze wil vermijden. Zo, als ik schrijf bestaat voor mij Covid 19 helemaal niet, heeft hij zelfs nog nooit bestaan en zeker gisteren niet toen ik gebukt ging onder de weemoed.

28-02-2021, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Patricia, mijn dochter, stuurde me haar ganse collectie foto’s van de bergflora die ze uitvoerig had gefotografeerd. Er waren er heel wat, als ik ze zag, een vreugde en tevens een bijna pijn. Ik kies er een uit die me gevoelig ligt, dan toch deze morgen, omdat ik  duidelijk de plaats weet waar die foto genomen werd. En nu ik dit schrijf slaat het heimwee toe. Heimwee in mijn oude dagen is stil zijn, is ingetogen zijn, is onvermijdelijk terugblikken naar wat vroeger was en waarvan we toen dachten dat het eindeloos was. Maar dit was het niet, de dagen gingen en de jaren, de te vele jaren gingen en hoe verder af des te heviger het herinneren.

Kennen jullie ook dergelijke momenten, herinneringen die zich toespitsen op één wel bepaalde plaats die terug tot leven komt, intenser dan voorheen omdat die nu opgeladen wordt met tal van gevoelens, en je kent die plaats zo goed, ce champ de linaigrettes (des Alpes), dit veld van wolgras/van veenpluis (Van Dale).

Het situeert zich in het dorp Zinal op het einde van de Val d’Anniviers in de Valais/Wallis. Het dorpje zelf is niet veel, al kwam het de laatste tijd regelmatig in het nieuws. Het is alleen maar belangrijk omdat het zich bevindt op het einde  van de Val d’Anniviers, aan de voet van de ‘Besso’ die het dorp domineert.

De foto hier, is van de plaats waar het veld zich bevindt en waar ik deze morgen ben in gedachten. De plaats van alle plaatsen uitverkoren, de droomplaats waar ik een tijd - de tijd van het schrijven en het nagenieten - blijven wil, op een bank gezeten, gegrepen, verloren, in de onmetelijkheid van de bergen om me heen. Ik, stil en roerloos met het veld linaigrettes aan mijn voeten,  lichtend wit, bewegend in de wind. Een gezang van tederheid en verlangen, op te stijgen en weg te waaien als zaad over de vlakte. Ik ze niet tegen houden zal de pluisjes, ik ze zal laten als ze kleven blijven op mijn lippen of in mijn ogen, ik van hen zal zijn en zij niet van mij, ik die mezelf zal verloren hebben en er maar zijn als veranderd in een zoutpilaar.

Veel nochtans is die plaats niet, het spreken niet waard. Waar ik ‘zit’ gaat iedereen er aan voorbij. Ze ligt waar het dorp, Zinal, eindigt, juist voorbij de brug over de Navizence, in een brede vlakte tot waar generaties en generaties geleden, de gletsjer zich uitstrekte. Een licht moerassig gebied, enkele voorschoten groot, in een groene vlakte tussen de bergen. Een vlakte die het vertrekpunt is naar de twee berghutten op grote hoogte, de cabane de l’Arpittetaz en deze van Le Grand Mountet, maar ook de vlakte waar ik wandelde en jogde.

Me herinnerend hoe het was en hoe het voelde: de brug over, stroomopwaarts, een lange aanloop tot aan de brug op het einde van de vlakte, tot het rotsblok met de aanduiding ‘Arpittetaz, chemin difficile’ die wellicht velen afschrikte  en daar een andere brug over, stroomafwaarts terug naar mijn beginpunt, hoeveel kilometers heen en terug, waren het er vier?

Hoe dikwijls ik die weg gelopen heb, gewandeld heb met rugzak of zonder, met bergschoenen of loopschoenen weet ik  niet, maar ettelijke malen in alle mogelijke weersomstandigheden. Ik kende elk detail van de weg, elke bloem of plant. Stroomopwaarts is er rechts, aanleunend tegen de rotswand, een bosje van lage plantengroei, waar ik regelmatig heen ging. Ik zocht er naar iets heel zeldzaam, een minuscule orchidee, een pink groot, amper te onderscheiden in de lagen mos, maar er een struikje van vinden was een gelukkig moment in mijn dag. Trouwens dit kleine bosje is heel rijk aan een grote variëteit aan bloemen en planten en dichtbij de rotswand vind je zelfs struikjes génépi, die je ook vindt in de droog gekomen bedding van de stroom.

De plaats, ingesloten tussen de bergwanden stroomopwaarts en -afwaarts is een gewijde plaats voor mij, de wandeling of de looppartij,  was mijn gebed op de wereld, vooral als dit de zondagmorgen gebeurde. Nu ik de mogelijkheid ervan vergeten moet kan ik, gelukkig, er nog over schrijven. En erover schrijvend voel ik de wind in mijn gelaat en hangen de pluisjes op mijn lippen. Ik laat de wind, ik laat de pluisjes, ik ben jong terug, heel, heel jong, ogenblikken lang.

Ik blijf nog even zitten in de zon, straks ga ik lopen tot aan de rots met de verwittiging: Arpittetaz, chemin difficile. Het deert me niet, ik ken die weg met de kettingen in de rotswand.

Wat daarna, mijn droom eindigend, gebeuren zal weet ik niet.

27-02-2021, 05:58 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik bazel maar verder. Ik doe wat ik ‘meen’ te doen te hebben; loop in gedachten rond met wat ik geschreven heb en de dag, de duur die van de dag  wat we tijd noemen, is voorbij. Je blijft over met het cijfer van het aantal lezers die je bezocht hebben, weinig bemoedigend, geen aansporing om door te gaan. Je wordt aldus tegen de feiten aan geduwd, het is wel degelijk gebazel dat je brengt, jaren al; een leven lang al schrijf je als man tronend  in de wolken, ontoegankelijk, onbereikbaar, totaal buiten de tijd, zeker nu alles bedwelmd wordt door corona en je er geen acht op slaat, je maar verder gaat alsof er geen dreiging in de lucht zou hangen en als die dreiging de :maatstaf is heb je niets meer te vertellen, is het beter dat je onderduikt en niet met je hoofd in het zand verdere gaat.

De bitterheid die soms van de morgen is en die je mee gaat dragen naar de avond toe, tot in de nacht, niet wetende, of je nog op zult staan op de een of andere wijze, of geborgen blijven zult alsof je ophield te bestaan, alsof je er nimmer ware geweest, een naam die geschrapt werd in alle registers tot in de oudste toe.

Wat niet het lot is van allen, er zijn tal van uitzonderingen, namen dood gezwegen die terug opduiken na generaties, behorend tot generaties  amper gekend door deze van nu, deze die het voor het zeggen hebben.

Waren de kinderen er niet, je had voor niets geleefd, je schamelheid ware torenhoog geweest, je pogingen  totaal nutteloos. Het is nog vroeg, je hoeft in dergelijke omstandigheden niet verder te schrijven, beter ware voor jou terug onder de lakens te kruipen en te zwijgen. Je dood te zwijgen, alle kamers dicht, ook deze van je geest die je te zeer hebt in de kijker gesteld, alsof jij de enige waart met geest, het  meest ondefinieerbare dat er is en dat jij alleen meent te kunnen omschrijven.

Larie, man, stop ermee de dingen te verkrachten met de geest die een vondst  is van jou, een niet te ontwaren aanwezigheid, een die enkel  bestaat in die woorden van jou, armtierige woorden van jou, zinnen met woorden in spinnenwebben tussen de oude balken van een oud vergeten nonnenklooster, ergens in een plaats die niet meer bestaat of nooit heeft bestaan.

En toch de plaats waar je het best heen kunt gaan om er te verblijven, anoniem, om er te vergaan tot wat stof en wat verbleekte beenderen. Het lot dat dan ons, zonder geest, allen wacht, eens de tijd, die niet is, erover

Vraag dus niet wie het is die dit geschrift hier heeft achtergelaten, je zult zijn naam niet achterhalen, want hij is van een niemand.

26-02-2021, 04:50 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hij voelt zich verzadigd aan gedachten. Hij weet waar hij staat en wat hij nog verwachten kan. Hij is aan niemand uitleg verschuldigd maar hij voelt aan dat het leven heel wat meer is dan al wat hij waarnemen kan; dat het meer is dan de som van al wat hij zien en horen kan. Zelfs als hij dit laatste niet kan bewijzen noch met woorden, noch met cijfers, zelfs al wordt deze metafysische gedachtegang vandaag door velen met de voeten getreden, toch gelooft hij in het eeuwige van het ’zijn’ dat alles bespoelt en in stand houdt en ook dat dit in vele boeken beschreven staat in woorden die heel wat sterker klinken dan deze die hem, met het eerste licht dat genadevol was, werden meegegeven.

Hij heeft aan deze ingesteldheid voldoende om zijn dag door te brengen, om te beseffen dat er ‘iets’ is dat  omhullen zal al wat hij doen en laten zal, al wat de dag hem brengen kan, al weet hij dit niet hoe, dit alles omhullende, te omschrijven. Het is er, zelfs al is het niet te bepalen hoe het er is.

Hij zou hiermee zijn geschrift van de dag kunnen beëindigen, omdat er niets belangrijker is om te vermelden; omdat dit ‘iets’ hem denken doet aan de drie laatste woorden van de stervende op het einde van Bernanos’ ‘Journal d’un curé de campagne’: ‘Tout est grâce’. Of, de gelovige die Georges Bernanos was : ‘tout est bonheur de Dieu, tout est la bonté divine. Wat ik zou willen interpreteren als ‘tout est de cette Chose Indéfinissable pour laquelle je n’ai d’ autre nom qu’ Esprit.

De Geest die ‘van’ en ‘het’ Universum is.

De geest die omheen alle dingen, alle daden, alle gedachten gewikkeld is, zoals, schreef ik ooit, de wikke omheen de roggehalm, maar niet alleen gewikkeld omheen, maar ook de halm doordrongen van die geest.

De geest die het teken zijn zal van het derde millennium waar we zijn aangekomen zoals André Malraux het wist. Tenware, het tegengestelde, de leegte op ons zou afkomen, de leegte van het getwitter en de kreten van facebook.

25-02-2021, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

 Haal ik dan toch een punt als ik zeg dat de keuze van ‘Spiegel im Spiegel’ van Arvo Pärt iets onlogisch heeft, of zwijg ik er beter over, en is er wat er is? De teerlingen zijn geworpen en ik heb te aanvaarden, wat ik dan ook doe want het wijst op een keerpunt in de maatschappij die ook de mijmeringen van Nooteboom verwerpt. Maar die fameuze ‘Top 100’ houdt me nu al lang genoeg bezig, het wordt vervelend voor jullie wat ik ten allen prijs wil vermijden.

En ook wat ik vertelde over Bruegel en de vier natuurelementen die hij ons tonen wilde  houdt wellicht geen steek, Het is maar een gedachte die opgerezen is op een bepaald ogenblik in de geest die je toch vermelden wilt omdat er een soort van schoonheid in steekt.

In feite is alles, is gans ons leven gericht op het schone waarin we het verhevene ontdekken dat kleur en inhoud geeft aan het dagelijkse van ons bestaan. Trouwens waarom schrijf ik, waarom tast ik voortdurend mijn gevoelens af om die te verwoorden en aldus een geschreven bestaan te verwerven naast mijn bestaan. Een ontdubbeling van mezelf, de persoon die ik ben te plaatsen in een ander perspectief, te omkaderen om op te hangen als een schilderij waar jullie, als lezers aan voorbijkomen, enigszins verwonderd dat er elke dag een nieuw doek wordt opgehangen, even verwondert als ikzelf die het schildert, die het ziet ontstaan, tot een spiegel waarin ik me terug ontmoet in de spiegeling. Is het dit dat Arvo Pärt ons tonen wil, de weerspiegeling van wie hij was en is, gestold in de lijnen van zijn muziek, zoals ik me, achteraf, spiegel in mijn eigen woorden?

Ik zie het als bevreemdend dat het kan, een van de grote wonderen van de geest in de wereld en ik surfend op die oceaan van geest. Ik kan het niet anders verklaren dan als surfer zijnde.

Ik dacht er zo-even nog niet aan, maar de woorden zijn gekomen, een klein gebeuren met grote gevolgen, een teken van de grootheid dat het leven is, wat ook wijst op de schoonheid ervan die bij momenten torenhoog oprijst, momenten die je grijpen moet om ogenblikken lang niet meer los te laten.

Zo zijn we ingesteld, gulzig om te zijn wie we zijn en ons te spiegelen in wie we zijn om ons te ontmoeten zoals we zijn.

Zo, wat ik nog niet zegde: elk geschrift van mij is een spiegeling van mij, alle blogs die ik ooit schreef zijn zovele spiegelbeelden van mij, opgehangen aan de wanden van de beperkte wereld hier van mij. Ik loop erin rond duizendmaal weerspiegeld, ik loop erin, bijwijlen verdwaald door het vele, het té vele en nog kom ik niet tot rust, zoek ik verder in alle hoeken en kanten om nog iets te ontdekken wat ik nog niet ontdekt heb, dit ook kan vervelend werken.

Om eerlijk te zijn er is in mij een ontoegankelijkheid gegroeid, het feit dat ik weinig meer lezers heb dat toen ik begonnen ben is er een bewijs van, een bewijs dat in zekere zin weinig bemoedigend is voor iemand die schrijft. Hoeveel lezers zou ik kennen indien mijn geschriften in boekvorm verschijnen zouden?

Weinig wellicht.

24-02-2021, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het resultaat van de ‘Top Honderd’-enquête was voor mij - maar wie ben ik? - (hemel)tergend. Het is een schilderij van Miró tentoonstellen en alle Bruegels, ook de ‘Val van Icarus’, in de opslag laten; het is de Blauwe Donau verkiezen boven de Pastorale; het is, noch min noch meer, mijn gedicht(je) van gisteren plaatsen boven alle gedichten die ooit geschreven werden.

Niet dat ik ‘Spiegel im Spiegel’ niet graag beluister, maar ik heb ook Eric Satie graag; Echter wat me bezig houdt deze maandagmorgen van 22 februari, ik zou graag willen weten, van allen die Pärt op hun lijst hebben gezet, welke twee andere werken er op vermeld staan. Want na al die tijd dat zijn ‘Spiegel’ vermeld wordt, is het maar normaal dat hij op het voorplan blijft als een totaal nieuw geluid. En ook, het is gemakkelijke muziek en de mens van vandaag snakt naar het gemakkelijke, vreest het ingewikkelde - ik ondervind dit regelmatig, ook Nooteboom met zijn ‘gemijmer’ krijgt het niet gezegd - en dan ook, kiezen tussen de duizenden componisten wie er boven uitsteekt is geen voor de hand liggende taak, het vergt een dagenlang beluisteren en afwegen, wat velen moet afschrikken en, dan maar Arvo Pärt ‘dan ben ik er toch bij.’

Het spirituele in de maatschappij van vandaag staat op een laag pitje en ik moet bekennen dat in dergelijke omstandigheden, het eenvoudig grijpbare in ‘Spiegel im Spiegel’ overkomt als iets geniaals - Pärt die als niet een, de klassieke muziek kennen moet, weet dat hij  afgezonderd staat van de rest, zoals Eric Satie zich afgezonderd had.

We zoeken allen naar vernieuwing in onze werken. Sommigen slagen erin en komen aan bod, anderen blijven achter en krijgen (nog) niet de aandacht die ze verdienen. Echter als het aankomt op het vergelijken dan weten ze allen wel heel goed waar ze, qua muzikaliteit staan op de ladder, en het is niet aan ons om ze hoger te plaatsen dan ze verdienen.

Meer kan/wil ik er niet over kwijt. Ik ben niet veel als het op muziek aankomt. Ik ben er maar als autodidact, laat mee begonnen. Een eerste maal verrast en verleid door Mozarts Kleine Nachtmuziek, ben ik van dan af uitgezworven over Beethoven en Bach om te belanden bij zovele, meer dan noemenswaardige anderen, vooral dan Mahler en zijn muziek die ik zie als kosmisch, hij een eenzaat hierin.

Maar, vroeg op Klara deze morgen, waarom als men het simpel houden wil, maar tevens hoogstaand wat de regel was, waarom niet, als je iets repetitief wenst, het laatste - nr 12 - van de 12 Concerti Grossi van Francesco Geminiani ?

‘Maar’, is het antwoord, ‘Geminiani ken ik niet en ,  het is zo gemakkelijk Arvo Pärt te nemen, je moet er niet bij nadenken, je laat de muziek, wat klanken cello en piano, vloeien over jou en je bent er, het is geen Schelde waar je over moet, geen Donau, het is maar een beekje waar je over springen kunt.’

Of, een ander aan wie je de vraag stelt:

‘Luister jij ook naar klassieke muziek?’ ‘Ja, zeker, maar niet naar Strawinski, niet naar Shostakovich niet naar Bach en zeker niet naar Mahler, de barbaar. Wel Rachmaninov, wel Chopin, ja en natuurlijk Beethoven en Mozart, maar geef mij maar Arvo Pärt, zijn ‘Spiegel im Spiegel’, daar kan ik minuten naar luisteren.’

‘Ik geloof het niet, mijn vriend dat je er naar luistert, want er valt niet naar te luisteren, je wacht of er nog iets anders komen gaat, maar er komt niets anders als melodie, enkel wat andere noten muziek. Ik heb het gisteren ondervonden de klanken gingen verloren in het gesprek in de kamer, want het was niet nodig er tot het einde naar te luisteren. Wat een verschil bijvoorbeeld met de muziek van het Concerto Grosso, nummer 12, van Francesco Geminiani, maar dat ken je zeker niet?’

‘Neen, Francesco Geminiani zegt me niets.’

‘Wel dan moet je er eens naar luisteren en daarna naar Pärt en dan weet je wat klassiek is.’

Nu, we leven in een democratie, het is de meerderheid die beslist en hier heeft deze gekozen voor ‘Spiegel im Spiegel’, wat ook de reden moge geweest zijn ik leg me er bij neer. En alles wel overwogen en herbeluisterd, er zit ook iets mystieks in het stuk, iets dat wijst in de richting van het sacrale. Ik moet dus het woord (hemel)tergend, waar ik deze morgen aan dacht, uit mijn aanvang wegnemen en zeggen dat elk van ons het recht heeft zijn mening kenbaar te maken of die nu gerechtvaardigd is of niet heeft geen belang, de luisteraars van Klara hebben gesproken en ik aanvaard voluit hun beslissing zoals het hoort.

Lang leve Arvo Pärt en zijn ‘Spiegel im Spiegel’.

23-02-2021, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

In franjes
vroege (sleutel)bloemen
onder sneeuw,
uit kille aarde
opgeschoten,
ons verrast,
 
wij,
niet véél meer zijnde
leeg gedacht
maar innerlijk bewogen,
toegedekt met woorden,
nog ademend.

De winter pas begonnen
en reeds voorbij,
hoe vlug de tijd
amper opgetekend
houden w’ hem niet bij.

Alsof tijd de wereld was
en niet de taal.

Hoe verbonden ik me voel, deze gezegende morgen. Het licht parelgrijs, voor het venster de bomen van elke dag, bewust van hun kracht en hun grootheid, onaantastbaar in hun statigheid.

En later op de dag, vóór ik schrijven ging, een lange stilte in mij, alsof ik opgenomen was in de ruimte, en de tijd er ogenblikken stil stond, ikzelf niets meer zijnde dan deel van de ruimte, deel van de tijd en deel van de bomen omheen het huis, totaal leeg aan woorden, wachtende op het moment dat ze komen zouden. If ever.

Ik heb lang gewacht, niet tot een besluit komen kon, me niet loswrikken kon uit die ruimte om me, die me gekneld hield, ik als in een hoek geduwd, verlaten, weggezet voor later alsof het niet meer nodig was er nog te zijn.

Het zijn dergelijke momenten die ik opneem in mijn geschrift vandaag, het lange wachten tot de woorden komen, en als ze er zijn, het voorspel alvorens ze er zijn. De andere dagelijkse gebeurtenissen krijgen geen gehoor, zijn te vluchtig om opgetekend te worden, ik loop er omheen. Achteraf zal van al deze dagelijkse dingen geen spoor gevonden worden, enkel zullen gevonden worden de vele bewegingen van mijn geest en mijn gevoelens. Het zijn deze, enigszins verbloemde roerselen die in mijn vingers glijden als ik begin te schrijven.

De al maar door terugkerende golfbewegingen van de geest, om aldus dichter te komen tot wat achter en in de dingen aanwezig is en leeft. Aanwezig en levend in de kleinste mossen als in de verste melkwegstelsels, in het oneindig kleine als in het immens grote. Hoe het te benaderen is, hoe ik er via het woord kan in binnendringen is precies wat ik altijd heb beoogd en hierin ben ik in niets veranderd.

Hoe moeilijk dit ook moge zijn voor de lezer die me volgen wil en die soms voor een muur komt te staan en afhaakt. Maar het is allemaal deel van de zoektocht die ik leid en mijn  gebed is hier op aarde, op deze onooglijk plaats verloren in het Universum, en, als ik schrijf dat het centrum ervan is en ik het denkend centrum in dit centrum.

Nog is alles een moeilijk te ontwarren kluwen, nog moeilijker gemaakt door de beperktheid van het woord. Maar er is elke dag, ook vandaag, een uitkomst.

22-02-2021, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde