Productief blijven tot mijn laatste dag en ook tezelfdertijd nog vernieuwend is een hoop en verlangen van mij. Ik reken erop. Het is misschien veel gevraagd maar het steekt vol logica. Nu, ik weet, er zijn ook momenten in de dag dat ik met niets begaan ben; wel, tijdens dergelijke momenten, tussen twee zinnen in, deze die al geschreven staat en deze die zich aan het voorbereiden is, mag het gebeuren. De ongeschreven zin zal ik meenemen om later te verwerken als ik zal aangekomen zijn. Zo ben ik ingesteld, heel positief over wat hierna gaat komen.

      Ik lees van een schrijver van jeugdboeken dat hij[1] de dood omschreef als een goede vriend die op hem wachtte. Ik zou dit ook willen schrijven, misschien is het nog wat te vroeg om het te doen,  - ik, wou het toch, ‘nog  té vroeg’ - maar het is best vertrouwen te hebben in de goede afloop en dit vertrouwen duidelijk te bevestigen in alle openheid.

      Is dit cynisch zijn: etaleren dat je er boven staat, dat je met een gerust gemoed de stap zult zetten? Je kunt het zo zien, maar het is het niet, het maakt deel uit van je voorbereiding. Al weet je niet, absoluut niet, hoe je zult zijn als je voelt dat het er is. Zal je zeggen, ‘alles is vol bracht’, of smeken om nog wat tijd in meer?

      Je beeldde je, zo goed mogelijk, je allerlaatste ogenblik in, het was een kilte dacht je, en een ogenblik was er angst, daarna was er de aanvaarding, maar niet het vooruitzien naar de verrassing die je dacht tegemoet te gaan, terwijl, de dood je vriend zijnde, je van hem een verrassing verwachten mocht.

      IK ben nu verder gegaan dan Jung, ik heb me de vraag, wat er na de dood zal zijn niet gesteld. Ik heb de zekerheid opgezocht om te verklaren dat er Iets zal zijn en dat, dat Iets, een verrassing zal zijn. Ik geloof, hic et nunc, in een stralende afloop, ik heb vertrouwen in de onsterfelijkheid van mijn elektronen en van mijn andere deeltjes, waaronder dit van God, het higgsdeeltje, dat me niet verlaten zal. Het zijn deze die me redden zullen van de ondergang waar vers 3, 19 van Genesis het over heeft.

      Althans, 3, 19 verwerp ik ten volle en dit zonder de minste schroom, het is iets dat we vaststellen kunnen, maar wat we vaststellen is niet de essentie van wat er ‘is’, en daar komt het op aan.

      Mijn ganse leven heb ik dit vers  bevochten, heb ik het gehad over de essentie verscholen achter de dingen, achter het uiterlijke dat mijn verouderend lichaam is, een essentie die geen ouderdom kent en er dus niet kan aan ten onder gaan .

      Of, om te besluiten: waar men aanbelandt als men vooropstelt dat de dood je vriend is; welke kronkelingen van de geest we volgen moeten om uit te komen, precies waar je wilden uitkomen, al wist je het niet als je begonnen bent.  Heeft Maurice Sendak, de schrijver van jeugdboeken, het ook zo gezien?

      Er is, hoorde ik een Canvas programma op komst over niemand minder dan God. Zullen ze, de panelleden, om te weten wie Hij is en hoe Hij er is, even maar, het higgsdeeltje vernoemen om te bewijzen dat ze, sprekend over God, doorgedrongen zijn tot dat deeltje? Pas dan zullen ze gesproken hebben over de essentie van God, die de essentie - het aroma wist Akhnaton - van het leven is.

24-02-2019, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

     Er zijn momenten dat het minder goed gaat, dat er een stugheid is, een muur waar je zo maar niet doorheen kunt. Een blokkering van je gevoelens die uitmondt in een soort droefheid die je in lang niet meer gekend hebt. Je kunt er zelfs de nacht mee ingaan en in de morgen is het gevoel er nog en is het, van daar uit, dat je vertrekken moet om je dag in te gaan. Je zou nog kunnen wachten tot die (schizofrene) passage voorbij is, maar je waagt het niet te wachten. Het is nu dat je schrijven moet, dit is je uur, dit is het moment dat je je verlossen moet van de opdracht die je bedacht hebt voor jou, lang, te lang geleden opdat je ze nu nog zou kunnen averbreken.

      Hoe functioneert die geest van ons; hoe zijn we ingesteld en waarop, opdat we ook buiten zouden gaan, de velden in, als het regent of sneeuwt of stormt, en niet wachten zouden tot de zon er is?

      Het is alsof we plots, zo maar, geen vertrouwen meer hebben in de goede afloop van iets dat we in gang hebben gezet, zonder eigenlijk te weten waarover het ging; of het toch te weten en het niet te kunnen verklaren en wat je nu overvalt als een zwaarte, op een ogenblik dat je het helemaal niet verwachtte. Echter, het is er nu, je bent ermee geconfronteerd en je hebt er één oplossing voor, zeggen dat het er is.

      Nochtans waart je gisteren aan de vijver en zocht je naar de eerste tekenen van de lente. Liep je de jonge fruitboompjes af om te zien of er al enige zwelling was in de botten, en je vond niets, wel in de oude boom aan het hek, waarvan de takjes eindigden op een donzige witheid. De boom stond er in het volle licht als bestrooid met late vlokjes sneeuw. Je zag het en je noteerde het in je herinneren, dat je herinneren van een dag in je leven was.

      Je noteert het nu op je blad, niet omdat je vreest het te vergeten, want dat zal je niet, maar het zal je rust geven. En je zal het nog weten later omdat deze ogenblikken intens beleefd werden en de impact van het beleven groot was, al was het maar, o, een klein gebeuren: een oude boom waarvan je de naam niet kent, die uitliep, in februari.

      Dit was niet van de droefheid van nu, dit was van de volheid van het leven in jou. Wat gisteren een bezinning was over het ouder worden, is nu een vleug inzinking waar je zo maar niet klaar mee komt, al wil je weg ermee: de wolk die een wand is, blijft hangen nog. Je geraakt er niet doorheen in tegendeel, je bevestigt ze.

      Later misschien, als je deze woorden ooit herlezen zal, zal je je vragen stellen over deze momenten van droefheid, vanwaar die kwam en hoe die er was, en je zal je, deze niet meer herinneren. Wel zal je nog weten hoe de boom er stond,  als met vlokjes sneeuw, als met kleine stipjes licht getooid. Het beginpunt van een wonder dat zich aan het voltrekken was. We er even zijn bij stilgestaan.

      Je zegge het verder wat er van de lente was, niets echter van wat er van de droefheid was.

23-02-2019, 07:16 geschreven door Ugo d'Oorde  

      Ik overloop even de 68 pagina’s die ik dit jaar al geschreven heb. Wat is het verschil, indien ik ze niet zou geschreven hebben? Het is de vraag die ik me stel nu en dan zonder ze te beantwoorden, omdat er geen sluitend antwoord is. Ik zou ook evengoed kunnen zeggen wat indien ik die bepaalde dag niet op die bepaalde plaats ware geweest, maar ergens anders. Ook hier is er geen duidelijk antwoord, want wie zou ik dan geweest zijn, zou ik een blog geschreven hebben?

      Neen, alles is zoals het komt en het kon niet anders zijn dan zoals het gekomen is. Dit is nu eenmaal het lot dat ons beschoren is. De oorsprong ervan ligt vervat in de duizend voorvallen die er zijn aan voorafgegaan en waarin ik, rechtstreeks of onrechtstreeks, bij betrokken was. Het is de ‘som’ ervan die gemaakt heeft dat ik ben wie ik ben en waar ik ben. Ik schreef dit reeds herhaaldelijk, maar heb ik gekozen of heb ik me laten leiden?

      Er was dus geen mogelijkheid, hoe vreemd ook, te ontkomen, aan de 68 pagina’s die geschreven staan. Andere maatstaven zijn er niet. Het beste is, me er aan te houden en verder te doen, zelfs al wist ik niet - zoals vandaag - waar ik beginnen moet, ik slaag er in. Vraag me echter niet hoe, het is zelfs voor mij een mysterie.

      Een vriend, Ferdi vd H., schonk me, het is een tijd geleden al, een boekje, een essay eigenlijk, van Paul Steenhuis: ‘Voltaire als vrolijk antwoord op de vergrijzing’[1], waarin hij het leven van Voltaire ziet als een voorbeeld van het beter worden met de jaren, en vooropstelt dat het oud worden niet noodzakelijk een afgang van de geest betekenen zou.

      Paul Steenhuis haalt hierbij oud-hoogleraar geriatrie Dick Sipsma aan, een ‘gerontoptimist’ die - en nu wordt het ingewikkeld - in het NRC Handelsblad, de bespreking had gelezen over het boek van Hervé Juvin, ‘L’avènement du corps’, hierin bloot leggend, de economische gevolgen van de vergrijzing.

      Als emeritus hoogleraar in de klinische geriatrie heeft Sipsma zich altijd verzet tegen dergelijke onheilsberichten; hij benadert de vergrijzing van een andere kant, voor hem is het:

      ‘een voortzetting van de evolutie van de mens in de richting van een wijzere en meer gerijpte samenleving… de menselijke geest heeft aangetoond zeer vindingrijk te zijn en blijkt in staat te zijn allerlei, met veroudering samenhangende gebreken en aandoeningen, te kunnen  herstellen.’

      Hij beweert dat ‘er in de biowetenschappen aanwijzingen zijn dat de genen betrokken bij het herstel van beschadigd DNA gestimuleerd kunnen worden. Het beschouwen van de vergrijzing als negatief verschijnsel is derhalve een verouderd standpunt.

      Sipsma heeft een naam voor de nieuwe, oudere mens, hij noemt hem de ‘novogeront’.

      Als een novogeront voel ik dat ik schrijven mag dat het ouder worden wel een effect heeft gehad op mijn lichaam, echter niet, en zeker niet in die mate, op mijn geest. Ik lig nog niet op mijn sofa of onder de lakens - Vergilius in het Vagevuur  tot Dante - ik geniet van een boek of mooie geschriften; ik geniet van de concerten en recitals op BRAVA en MEZZO. Ik heb een wereld die zich opent elke dag, en wat meer is, ik schrijf erover, zelfs als ik niet veel te zeggen heb.

      ik ben een Voltaire op dat gebied: ik ben niet uitdovend, ik ben, durf ik zeggen? Als geest, meer levend dan ooit?

22-02-2019, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

      Hij heeft gegokt vandaag, hij stuurde zijn manuscript naar een/de uitgever; gegokt en gedroomd dat hij een winnaar kon zijn. Hij wacht ditmaal de morgen niet af, hij beroept zich op de golfbewegingen van het licht naar de avond toe, als alles op het punt staat in zichzelf te worden opgenomen. Het punt, een fractie maar, het schakelmoment dat het licht wordt opgeslorpt door de duisternis, het sacrale punt entre chien et loup. Hij ziet het nu als een dagelijkse voorbode van wat zich ooit eens, maar dan op een totaal ander vlak, voltrekken zal: het ‘aardse zijn’ overschakelend naar een ‘ander-zijn’, eenmalig. De zilte smaak ervan houdt hem soms bezig, gisteren meer dan vandaag, vandaag meer dan gisteren. Niet dat er tekenen zouden zijn, nog niet, maar je weet maar nooit, beter is voorbereid te zijn, klaar om je wapens neer te leggen.

      Dit is geen jeremiade, geen klaagbank, geen procesvoering, dit is een aanvaarden dat is wat is en hoe het is: een komen en een gaan, interessant eigenlijk wist George Steiner en je vindt het ook dat het een belangrijk moment zal zijn, te weten of niet meer te weten omdat je alles weten zult dat er te weten valt, hoe het ook moge uitvallen.

      We zijn hier op aarde om vertrouwen te hebben, zoveel reeds werd ons gegeven   en het gaat maar verder, al was het maar elke morgen de zon te zien opstaan en te schrijven dat je de toeschouwer bent van het mirakel en, na al die tijd, waarom het ophouden zou, ineens? Je, je er geen vragen over stellen moet. En evenmin vragen over het schakelmoment, de dag dat het komt, je het ontvangen zult, geen twijfel je ontroeren zal, gerustgesteld als een godsgeleerde.

      Hoe goed het is Jung hierin te volgen en erover even na te denken om er niet te staan, onverricht zake als een blinde die nooit een vlinder zag, nooit een bloem, die nooit de zon zag rijzen boven de horizon of ondergaan vóór de nacht er was. We zegden het al, veel is ons gegeven, waarom het minder ooit zou zijn, als met de jaren, als met het ouder worden, het begrijpen sterker wordt als je erover nadenken gaat?

      Je schrijft het maar, het is je overtuiging die je bloot geeft. Eens te meer ben je zwevend, ligt de aarde ver onder jou; ware het niet zo je zou je niet kunnen bloot geven, want de dingen van de aardse voorvallen zijn niet om over te schrijven, laat dit aan de journalisten. Maar jij, luisterend terwijl je schrijft, naar het Allegretto, de tweede beweging in de zevende symfonie: de overgang van de dood naar het eeuwig leven. Hoe duidelijk lees je niet in wat Beethoven heeft getekend, hoe hoopgevend hij zich niet heeft uitgesproken in zijn muziek. Is er een grotere eenheid, zoals jij ,je nu voelt en de mens in Beethoven toen hij zijn Allegretto componeerde?

      Al zeg je het zelf, al overdrijf je, lichtjes of heel wat als je het zegt: woord en klank hebben eenzelfde oorsprong, ze zijn én van het schakelmoment én van het leven, én van het moment van de Big Bang. 

      De enige bekommernis is te weten waar de oorsprong van de Big Bang gelegen is.

21-02-2019, 07:15 geschreven door Ugo d'Oorde  

      je hoorde deze morgen, je wilt het vatten kunnen, het vasthouden kunnen, het overdragen kunnen, je schrijft er naar toe: de viool die grandioos, alles benevelend, zich losrukt uit de melodie en lijk een leeuwerik boven het golvend koren, aan het zingen slaat; een immens gevoel dat je plots bevangt en je niet houden kunt, niet meester bent omdat het komt uit de hogere sferen van het bestaan, omdat het muziek is die van nergens is, maar is van al wat is, is van de totaliteit van het zijn. 

      Er is geen gedicht die dit verhalen kan, geen schilderij die dit evenaren kan, de muziek is van het irrationele, is van wat ongrijpbaar om ons gewikkeld is, een wolk van zijn die we op zeldzame ogenblikken van ons bestaan kunnen binnendringen, geholpen, bezeten door wie ook of wat ook. Muziek die er is, zonder er te hoeven zijn.

      Zoals er binnenin het higgsdeeltje iets moet zijn dat er is, is er in de mens iets dat er is, maar we weten niet wat het is, we noemen het creativiteit, maar we weten niet vanwaar dit creatieve komt en hoe het vast geankerd zit in ons en bezit neemt van ons. Een moeder is, een vader is, een toevlucht is, en we opstijgen kunnen waar we voorheen nog niet zijn geweest, telkens en telkens opnieuw voor een korte tijdspanne. We zijn het creatieve, het zit in de elektronen, fotonen, quarks, higgsdeeltjes van onze genen, maar wat het is, weten we niet, zullen we nooit weten, het Is, het Het van het ‘zijnde’ in ons en buiten ons.

      Op een gezegend ogenblik in zijn leven, heeft dit creatieve Beethoven ingepalmd, was het Beethoven niet meer maar was het de totaliteit van het creatieve in en rondom Beethoven dat gaan componeren is, dat de klanken gaan halen is voor zijn Romance in de hoogste sferen. Je waart bij hem toen hij dit schreef, we stonden allen om hem heen toen hij de passage voor de viool optekende.

      Wat, zeg het me, wat is er van de mens die zijn dag begint met Beethoven, soms met Bach, met Dvorák? Hoe wordt hij er door aangezogen, krijgt hij vleugels, stijgt hij op en zoekt hij naar woorden die klanken zijn, die gedachten zijn, die vergeestelijkte muziek zijn, van een orde en een geladenheid die het irreële benadert , overtreft, krachtig, be--zaaiend met volle hand, het braakliggende land van ons. Wij, ademend de kracht ervan, de geest ervan tot ogenblikken die iets hebben van het eeuwige.

      Gelukkig hij die deze momenten heeft gegrepen en vastgelegd in woorden. Hij zal opstaan en weggaan in de dagen en gewone handelingen stellen, zonder te weten dat hij het is die ze stelt. Hij zal zich niet zien als hij neerzit, een dagblad neemt of een boek, een kruiswoordraadsel invult of zich scheren gaat, zij n tanden poets. Hij zal een hoop zaken doen en niet weten dat hij ze doet; ze komen en gaan voorbij zoals de tijd voorbij glijdt. Maar het gebeurt dat er de ogenblikken waren van Beethoven, ver in de tijd vóór hem, ogenblikken die er nog zijn nu en er nog zullen zijn, ver in de tijd nà hem. Het is zo en zo zal het blijven.

      Gelukkig, hij heeft het moment, de puurheid van het moment ervan, opgetekend. Hij was ‘scheppende’ toen de aarde zich wentelde naar de zon toe.

      Hij herlas het, toen de zon een schijf vuur was. Hij heeft er niets aan gewijzigd, geen jota. 

20-02-2019, 06:50 geschreven door Ugo d'Oorde  

      Het is altijd met mezelf dat ik beginnen moet. Zo overloop ik regelmatig de recensies van de boeken die verschijnen of gaan verschijnen in dit land. Ik weet zo ongeveer wat er hier - echter niet in het buitenland - als nieuw op de markt komt. Ik weeg wat er over verteld wordt af t.o.v. mijn manuscript, afgesloten de laatste dag van 2018, waar ik nu, al enkele weken terug, mee begaan ben.

      Ik weet dus heel duidelijk hoe ik in de markt sta: nergens, of zeker niet tussen de boeken van nu.           Ik kan me er zelfs niet tussen wringen, erger nog, ik vind geen enkel raakpunt.

      Ik zie me dus als een schrijver op een eiland, maar dan geen eiland in de oceaan, maar een eiland in de lucht, een eiland zoals Salvador Dali er een schilderde. Ben ik dan geen even grote fantast als Dali?

      Verontrustend is de wereld waarin ik terecht kom eens ik begin te schrijven, eens ik me instel als Ugo. Ik sta er niet, ik hang er, ik drijf er op de luchten. God sta me bij opdat ik niet vallen zou en verdwijnen in de dieptes van de (Stille) oceaan. Het erge is dat ik me goed voel bij wat ik schrijf en meer nog bij al wat er geschreven staat. Ik loop er nog, op de koop toe, mee te zwaaien, een trofee die ik in de hoogte houd.

      Maar wat indien het gebeuren zou dat ik er ooit mee tevoorschijn zou komen: hoe en in welke mate zullen  de recescenten er op af komen. Welke prooi zal ik voor hen zijn en hoe, want het zal nodig zijn, me te verdedigen?

      Zal ik, tenminste, de lezers van mijn  Blogs behouden om me een steun te zijn - ze hebben al een voorsmaak gehad - of zullen ook zij me afvallen?

      Elke morgen, bij het inloggen, zeg ik tot mijn woorden:  je bent goed, soms zelfs, je bent heel goed, maar soms ook, je bent middelmatig of, je bent om vlug te vergeten, slordig en nietszeggend, opstandig. Maar het betreft slechts een pak van 500 woorden, de moeite niet om er zich aan te storen of om er bij stil te staan. ik weet bij ondervinding dat je me altijd al aanvaard hebt, zelfs als mijn visie over de dingen grillig overkwam.

      Wat ik nog niet heb gezegd, mijn blogs en hieruit voortvloeiend, mijn manuscript, zijn mijn medicament tegen het oud worden. De woorden ervan, is het niet het verouderingsproces van mijn lichaam, ze houden in elk geval het proces van mijn geest in toom. Nu je weet wat dit ‘in toom houden’ betekent, je weet hoe ver me dit bracht/brengt: een eiland drijvend op de luchten, boven de Stille oceaan.

      Ik sta op het punt om mijn manuscript te laten gaan, om het toe te vertrouwen aan bevoegden die hun oordeel erover zullen vellen. Het is me al eens gebeurd en het was een vriend die me een bericht stuurde toen ik rondwandelde in het ‘Alhambra’ in Granada, dit, 10 jaar geleden. Ik had hem gevraagd de brief van de uitgever, die hij haalde uit mijn brievenbus, te openen en te lezen. Hun antwoord was kort en bondig, negatief geweest, zoals ik verwacht had. Ditmaal zal het rechtstreeks via mail gebeuren, zal ik weten, duidelijk weten, waar ik een tweede maal voor sta. Echter een derde poging komt er niet.

19-02-2019, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

      Ik pers me uit elke dag. Dit is het gevoel dat ik er aan overhoud. Zo lang er nog iets uit te persen valt gaat het nog, maar wat als ik helemaal leeg geperst zal zijn. Of kan dit niet, zal er nog altijd iets overblijven dat verwonderen kan, want het is daar dat het om gaat, verwondering zijn.

      Ik schreef gisteren dat ik (verrast eerst) verwonderd was door de enorme lengte van mijn schaduw die ik ongewoon vond. Wellicht heb ik die lange schaduw al vroeger meegemaakt, maar is het toen niet opgevallen, je kijkt er over heen, niet het vermelden  waard. Maar in de dagen van nu, zijnde de wereld waarin ik vertoef als ik schrijf, ben ik ingesteld op elk detail dat normaal niet opgemerkt wordt, en maak ik er dankbaar gebruik van om het te vermelden. Zelfs het detail dan nog te zien als  een wonder, al is het mathematisch de gewoonste zaak van de wereld, al is het logisch af te leiden én uit de lage stand van de zon, én  de helderheid ervan. Eenvoudiger kan het niet, tot het geschreven staat.

      Ik vraag me af hoe je dit lezen zult, wat het betekenen zal voor jou. Zal je wachten tot de avond valt om buiten te gaan en te zien wat er van is, wat het maar is, waarom het maar dat is?

      Het is nochtans nimmer mij bedoeling geweest dat je mijn zichtbare beweringen/vaststellingen meer zou controleren op de echtheid ervan, dan mijn beweringen wat het ‘onzichtbare’ betreft: de ene zijn de ogen toegewezen, de totaal andere, de geest, de denkende motor in ons, of misschien beter, niet wetende met zekerheid waar die zich bevindt, de motor ‘van’ ons, zijnde in het   terrein waar ik me ogenblikken lang uitleef, ondergronds en onbewust, een ganse dag eigenlijk - ik las onlangs dat het woord eigenlijk een dood woord is.

      Aldus val ik opnieuw in de kuil die mijn woorden hebben opgezet, wat niet mijn bedoeling was. Maar ik vraag je, waarover had ik het anders kunnen hebben? Je hebt de dagbladen, je hebt de boeken, je hebt de sociale media, een veel gebruikte term voor het ogenblik. Je bent oververzadigd wat het nieuws betreft. Wat wil je dat ik er nog aan toevoeg, mijn visie op het nieuw? Wat niet mijn beroep is en ook ik koester het niet, al herhaal ik me, al herhaal ik me in vele zaken.

      Want ook ik ben verzadigd, en verward door die verzadiging. Ook ik zie de bomen niet meer staan in het bos. Hoe wil je dan dat ik iets zou schrijven over de bewegingen die er zijn - naast wat verteld wordt/werd over de Kondratieff-bewegingen in de economie - in de samenleving, deze die plots opduiken om daarna weer te gaan liggen eens uitgewoed.

      Wat ik trouwens ook wensen zou voor de huidige bewegingen die de kunst doormaakt. Misschien ook daar zijn we nu stilaan op het einde gekomen van een periode waarin de kunst minder en minder is gaan zeggen over wat het sacrale, het kosmische in het leven is.

      Ik houd van de uitdagingen die ons elke dag op heel wat terreinen tegemoet komen, echter van de beschilderingen van het lichaam en de wildgroei van de baarden, verlos ons Heer. 

18-02-2019, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde