Men kan gerust stellen dat het zwaartepunt van onze westerse beschaving gestoeld is geweest op feiten die nu niet meer als aanvaardbaar worden aangezien en dat de huidige theologie in verband met de zin en betekenis van de dood van Christus, heel wat ingewikkelder blijkt dan de nog immer (stilzwijgend) aangeleerde opvatting voortvloeiend uit het erfzonde-gebeuren van Adam en Eva. Echter, en dit wil hij benadrukken, vermindert dit in niets de grootheid van Christus en van Paulus, integendeel, het verheft hen als mens onder de mensen en als sterkend voorbeeld voor de mens die een regel zoekt om naar te leven.
Want het is overduidelijk dat al deze aarzelingen, met hun echo in het krampachtig dogmatische, - Hugo Claus zou nooit geschreven hebben zoals hij schreef en over wat hij schreef ware hij niet verteerd geweest door dit dogmatische - onze Westerse wereld hebben gebracht tot waar we ons thans bevinden: losgeslagen en ontheemd, zoekend naar nieuwe begrippen en nieuwe formules, vertaald naar onze moderne tijd toe, gekenmerkt door een totaal nieuwe horizon die aanvaard kan worden zowel door gelovigen als niet-gelovigen.
Maar wie zal er beslissen over deze nieuwe vorm van geloof die nochtans broodnodig is geworden.

De woorden die uit hem oprijzen dragen in zich een wanhoopskreet omdat hij niet van stof wil zijn en tot stof terugkeren en ook omdat hij (zoals hij reeds schreef) niets te maken wil hebben met een God die tussenkomt hier op aarde, er zijn reeds oorlogen genoeg in zijn naam geweest.
Laat Yahwe bij diegenen die hem loven en danken, maar dat men hem toelate ‘God’ te bekijken van uit een andere, kosmisch gerichte gezichtshoek: de Kosmos Zijn levend lichaam zijnde.
Of, is het beter dat hij zwijgt als alles in hem roept naar een mens van een andere dimensie die hem bindt over alles heen aan het Alfa, het begin van alles, en hem tevens situeert op zijn weg naar het Omega, het einde van alles?

Zo niet is de dood, niet de lichtende eeuwigheid maar wel de donkere holte en heeft het geen zin, verder te willen reiken dan wat Steven Weinberg, wat de te vroeg overleden Leo Apostel, wat zovelen met hen, in hun grote oprechtheid meenden te moeten besluiten: hopen op het licht maar vrezen dat het de duisternis zal zijn!
Echter kan dit ook positief worden gezien: vrezen dat het de duisternis zal zijn maar desondanks hopen op het licht, omdat deze hoop ingebakken is in onze genen.

29-06-2014, 06:43 geschreven door Ugo d'Oorde  

Zondigt hij tegen de nederigheid als hij nood heeft af te wijken van het gewone om meer dan gebruikelijk is, de richting van de geest te kiezen en het meer dan misschien goed is, immer te hebben over zaken die een domein belichten dat, gelukkig nog, enkelen onder ons bezighouden.
En nog, als hij de plof hoort van de steen die Umberto Eco in de kikkerpoel gooit, die in een interview vertelt over:

Een nieuw sociologisch verschijnsel: de intelligente lezer; een lezer die wenst uitgedaagd te worden, een lezer die het niet langer pikt dat een auteur of een uitgever hem als een halve debiel beschouwt en hem alleen maar voorgekauwde fast-food lektuur voorschotelt ...

Al is er ook dit andere vers van Eliot dat een ander aspect van wijsheid belicht:

And what you do not know is the only thing you know.

En een lezer die hem schreef – hij weet nu dat hij niet alleen staat – die met dezelfde vragen en pogingen tot antwoorden geconfronteerd is doet hem vermoeden dat er een soort morfische resonantie aan het werk is die mensen, wier voelhorens antennes zijn, samenbrengen in het landschap van de geest..

Zijn taal is de taal van een ketter wellicht - maar het deert hem niet het minst - als hij vooropstelt in dit alles, in deze resonantie, deze echo onder de gewelven van de geest, de gouden tekenen te zien van de werking van een hogere macht die de materiële vorm waarin hij geborgen is, bespeelt.
En als Bernanos zijn ‘Journal d’un curé de campagne’ afsluit: ‘que tout est grâce’, hij stellen mag dat ‘alles geest is’ en dat de zin van het leven enkel gezocht kan worden in de richting die deze geest in zich draagt.

Men kan zich terecht afvragen wat een Jezus, maar dan de Jezus uit het evangelie van Thomas, ons zou te vertellen hebben, in het begin van dit derde millenium. Zou Hij rekening houden met de weg die de wetenschap ondertussen heeft ingeslagen om meer nog de nadruk te leggen op de spiritualiteit in de mens die het teken is van de levende mens onder de dode levenden?
Al was het maar om een poging te doen, de liefde onder de mensen, of het respect van de mens voor zijn evenmens, wat reeds heel veel is, via een andere weg te bereiken.

Of, is wat hij voortdurend aanraakt, woordkramerij en ijdel gepraat en is het toch zo dat er slechts één wet is, de wet van de onbaatzuchtige liefde, al heeft deze ons nog niet heel ver gebracht?

28-06-2014, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Qu'il me soit permis de vous parler ici du Manuscrit Regius qui est considéré comme la charte la plus anciennement connue des "francs-mestiers" de bâtisseurs. Il daterait de 1390 et est rédigé en anglais médiéval. Ce manuscrit comprend deux parties bien distinctes.

Une première partie, nous raconte l'histoire du métier de maçon et nous apprend qu' Euclide (-3e siècle), le géomètre d'Alexandrie, est à l'origine de l'ordre des maçons et le patron de cette très ancienne confrérie. Dans cette partie, le préambule, l'auteur se réfère à un vieux parchemin dans lequel on peut lire que cet "Art divin" nommé aussi "Art royal" fut révélé au roi Athelson, souverain d'Angleterre et que celui-ci réunissait maîtres de métiers, seigneurs et notables afin d'établir le statut du métier de maçon.

Le roi Athelson régnait au début du 10e siècle. La réunion dont il est question a très probablement eu lieu à York en 925.[1] On pourrait en conclure que ces statuts datent donc de cette époque-là.

Une deuxième partie contient, étalée sur 15 articles, toutes les prescriptions professionnelles, morales et religieuses relatives au métier de maçon.

Mais ce "vieux parchemin" contient un autre élément dont on parle rarement, notamment, et je cite :

L'histoire des Seigneurs et Dames
pauvres en or mais riches en enfants
qui tinrent entre eux conseil
Afin qu'à leur progéniture
un avenir moins malheureux
pût épargner le dur effort
d'oeuvrer sans but leur vie entière
et ne léguer que la misère,
à leurs enfants, après leur mort.[2]

Le texte nous dit aussi que les parents décidèrent de confier leurs enfants à "de doctes clercs" afin de les instruire dans "le noble art, le plus beau de tous les métiers : la maçonnerie".
Il est très probable que cet art de maçonnerie ait été enseigné par les moines dans les abbayes bénédictines et plus tard dans celles des cisterciens.[3] En plus, l’appel lancé aux parents était similaire à la politique suivie par cet empereur chinois, dont nous parle Kafka[4], qui imposa dans les écoles, l'enseignement de l'art de la maçonnerie en vue de la construction de la grande muraille.
Ce qui semble confirmer l'existence d'une politique de construction au sein de l'Eglise, c'est que nous assistons à partir de 950 à une véritable explosion d'églises. En l'an mil il existait déjà 1108 églises abbatiales. On en construit 326 au 11e siècle et 702 au 12e siècle[5].
L'appel lancé "aux grands seigneurs et grandes dames" qui avaient beaucoup d'enfants cadre donc très bien avec cette politique de construction en Occident où, à partir de 950, les églises sortent de terre comme des champignons.
Même l'arrivée inattendue de Bernard, accompagné d'une trentaine d'amis et de membres de sa famille, pour achever la construction de l'abbaye de Citeaux, est à être interprétée à la lumière de cet appel émanant de l'Eglise.

Je crois même pouvoir avancer que le maître d'oeuvre sera très souvent l'abbé lui-même. Ainsi nous nous souvenons de la statue de Saint-Thibault au portail de son église dans ce petit village bourguignon qui porte le même nom[6], qui, très visiblement ciselé dans son manipule, nous montre le signe du druide : deux triangles formant l'hexagramme, grand symbole du Druidisme[7] et nous pouvons en citer d'autres qui témoignent amplement de la survivance de l'esprit celtique dans les abbayes et auprès des maîtres d'oeuvre.

27-06-2014, 00:37 geschreven door Ugo d'Oorde  

Is er nog één gedachte, in de reeksen blogs die hij al geschreven heeft, die niet werd herhaald, niet herop gefrist, niet verder uitgesponnen?
Heeft elke blog iets nieuws gebracht, iets onverwacht, iets om niet zo vlug te vergeten?

Vragen die opduiken als hij met zijn woorden oprukt uit de nevel van het ’niet-zijn’, om binnen te komen in de wereld van het bestaande, waarbij telkens zinnen ontstaan, die samengevoegd, welk verhaal ook vertellen.
Hij heeft het altijd gedaan op een ongewone wijze, in een wellicht archaïsche uitdraging die moet overkomen als een uitdaging van de lezer om de inspanning te doen die hij, als auteur ervan heeft gedaan om te komen tot wat er geschreven staat.
Eens, aldus arm geschreven, kan hij er aan denken, wil hij niet stil vallen, zijn dagboeken een na een af te lopen en te gaan zien wat hij er uit kan overhouden, dat voedsel kan zijn voor de geest.
Na al die jaren dat hij meende te kunnen opstaan als schrijver, heeft hij geleerd dat dit zo maar niet aan elk van ons gegeven is, dat er velen zijn die aan het schrijven zijn, die herlezen wat ze schreven en herwerken wat ze dachten, van de prille morgen tot de late uren van de nacht, en dit alles, tussen alle dagelijkse bezigheden door.

*

Vandaag, zoals vele vorige dagen, is het eens te meer de merel die, terwijl ik aan het schrijven ben, zijn zang aanheft in de bomen, klaar, open en onverstoord, alsof hij me vergezellen wil, me overtreffen wil, zijn zang aanheft die hem tot prins van de bomen verheft.
Inspirerend is hij in elk geval. Hij is mijn gezel, mijn woord is afgestemd op hem, hij omslingert als een winde mijn gedachten, hij maakt me stil, maakt me nederig en heel klein als ik mijn woord afweeg tegen het heldere, het onbezorgde van zijn stem, ver dragend, alles overheersend, de tijd slopend.
Zo weet ik eens te meer dat nederigheid de enige wijsheid is die we verwerven kunnen[1].

Als ik hier niet meer wonen zal, zal ik hem missen, zoals ik een vriend zal missen. Of het leven dat zich ledigt.

[1] Dit is een zin, niet van mij, maar van de grote T.S.Eliot: ‘The only wisdom we can hope to acquire is humility, humility is endless’

26-06-2014, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Zo deze morgen was hij opgestaan uit een droom, hij wandelde met vader over de boomgaard met de afgevallen peren en appelen in het gras die roken naar cider. En hij voelde zich licht en gelukkig en hij bleef maar zeggen, mijn vadertje, mijn vadertje, alsof hij in die twee woorden al zijn geluk leggen kon.

Hij staat voor het raam en hij denkt dit is een morgen om een gedicht te schrijven. Om de zin: ‘in de vlakte van de geest wachten vele zaden om te kiemen’, die al dagen in hem in beweging is, uit te schrijven. Het zijn zaden die herinneringen zijn, opgesloten in het woud van zijn verre jeugd, waar vader zo dikwijls in voorkomt. Hij weet dat de woorden eens komen zullen, morgen of later, dat ze zich aan het voorbereiden zijn en ineens zullen opduiken.
Ver voor hem en met hem, hebben anderen dit gevoel, deze zin gekend. Eens geschreven door hem zal hij dus maar in de voetsporen hebben gelopen van allen die met deze zin zijn wakker geworden uit een droom over hun vader, maar deze misschien niet hebben opgetekend als inspiratie voor een gedicht, zoals hij het nu wel doet.

Omdat hij ook alles wenst op te tekenen, omdat hij bezeten is zijn gedachten neer te schrijven, bezeten is om al wat in hem ontstaat te bewaren, te planten. Woorden in een woud van woorden, een ondoordringbaar woud van woorden dat blijven zal, strak en onbewogen als hij er niet meer zal zijn.
Hij ziet in een flits de ruimte van de kamer zonder hem, de boeken op elkaar gestapeld op de tafel, in de rekken, de schilderijen, de tekeningen, de PC, de vele dingen die hem omringen, alles zonder hem, zonder zijn lichaam er over gebogen of er langs wandelend,, zonder zijn stem, alles levend nog, ademend nog, maar leeg van hem.

Droom man, droom maar verder, de dag komt dat alles leeg zal zijn van jou en hoop dat je woud van woorden nog een tijdje blijven zal.
Koester je herinneringen voor een tijdje nog, vertel ze, hang ze buiten op een wasdraad zoals moeder het linnen buiten hing in de zon, destijds. Nu je weet en gisteren nog ondervond dat je lichaam aan het aftakelen is en ook, wat erger is, dat de geest bijwijlen je in de steek laat als je zoeken gaat naar een naam of naar een zin die je las of naar een concerto dat je hoorde.

Maar na Ouspensky, weet je nu, dat telkens een herinnering je overvalt, het een herinnering is aan een gebeuren dat je heel bewust, op de wijze zoals beschreven door Ouspensky, heb beleefd. En dat het enkel dergelijke herinneringen die nog in detail herop geroepen kunnen worden.

25-06-2014, 00:11 geschreven door Ugo d'Oorde  

Gedicht dat geen gedicht is.

Ingeslapen en wakker worden in de wereld. Geen droom, geen teken van leven meer en dan terug van even weg geweest. Wat de dokters vermogen en vermochten met het lichaam. 
Gekneld, weggedoken in een vreemde roes van zijn en niet zijn, komen later de momenten om terug, te denken, te zijn wie je waart en je te bewegen alsof er niets was gebeurt, maar met een omzwachtelde knie.

In het woord gekropen is alles nog mogelijk, zwerven we uit in vreemde tuinen, in oases met palmbomen weerspiegeld in het water en luchten die ons beademen. De volheid van het zijn in gedachten die ons weghalen van deze aarde en ons uitstrooien over oorden waar we nooit waren en nooit zullen zijn. Alsof we van alle tijden waren als van geen enkele maar van een tijd die nog komen moet.

Hoe leven we, vooraleer we de lijn van het totaal andere overschrijden. Onwetend wat ons wacht, maar hopende, Terwijl we slechts schimmen zijn die de nachten in duiken, gevangen in een roerloosheid die ons niet loslaat, totaal onwetend en niet nodig te weten omdat we niet zijn in een vlakte waar we wandelen gaan in het ijle.

Zo in het woord gekropen opent zich opnieuw het onbekende, dwalen we de bossen in, de weiden en de velden om aan te komen waar we als een zoutpilaar zullen wachten, met de kraaien over ons die vertellen zullen, onder elkaar, over wie we waren, ooit.

Strak is de lijn die soms getrokken worden tussen zijn en niet zijn en toch zijn.

24-06-2014, 07:24 geschreven door Ugo d'Oorde  

Er zijn dagen dat je opstaat met een toekomst voor ogen, een toekomst die niet verder reikt dan het einde van de dag, maar er zijn ook dagen dat een berg van gebeurtenissen klaar staat om op jou af te komen om je doen en laten te ontwrichten, zodat er geen zekerheid is hoe de toekomst er zal uit zien voor jou, morgen, overmorgen.
Zo voel ik me vandaag, de dag doffer, donkerder gekleurd met een achtergrond van twijfels en onzekerheden. Je tekent het op om de spanning, die er verband mee houdt, weg te nemen, maar niets vlot, alles werkt tegen, wat komen zal meldt zich aan, ongecatalogeerd per dag, bestormen je in blok.

Er is een naam voor een dergelijke toestand maar je wilt hem niet opzoeken. De deur naar je gedachtenwereld tracht je gesloten te houden, maar ze blijft op een kier staan. En het ongemak ervan blijft binnensijpelen. De dag van gisteren en wat je toen hebt geschreven met de zang van de vogels over jou, is ver weg. Wellicht komt die dag nog terug, hopelijk.

Maar vandaag, die ik zal beginnen met een astroscopie in de rechterknie is weinig te koesteren, weinig in meer te zeggen. We overleven het wel, al weet je maar nooit..

23-06-2014, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde