Terwijl de vijgen rijpen in de tuin, de ene wat vlugger dan de andere – de vogels weten het – is mijn broer, wat jonger dan ik - hij lijdt aan Alzheimer in een hoge graad - aan het denken over de muziek op zijn uitvaart. Al is het nog niet zo ver, het komt er aan zegt hij. Er is dus een ander afscheid dat zich aan het aftekenen is. Als hij me de vraag zou stellen, maar hij zal het wellicht niet doen, zou ik hem ook verwijzen naar het Allegretto van Beethoven.

Maar de wereld is vol met klassieke muziek en vele ervan passen bij een uitvaart tot de muziek van Arvo Pärt toe, ik wil me niet opdringen bij deze aangelegenheid, mijn pijn te weten dan hij denkt om te vertrekkens dekt alle muziek, ik wil er trouwens niet verder over uitweiden, laat me terug gaan naar het rijpproces van de vijgen, dat lang aansleepte en nu in enkele dagen voltrokken wordt want als ze niet geplukt worden vallen ze af voor de mieren en de vliegen, de spinnen en de kevers, voor de pieren misschien, voor het kleine petieterige leven dat zich afspeelt op de rand van de aarde.

Ik wil dit niet storen, ik zie het geburen maar mijn lichaam laat niet toe er iets aan te doen, zelfs het tijdig plukken laat ik voorbijgaan omdat het bewegingen vergt die voorbij zijn voor mij.

Ik stel het ook vast telkens ik de trap opga in de woning, beschermd door iemand achter mij. Ik ga de trap op zoals Dante de heuvel opgaat: ‘de rechtervoet plaatsend naast de linker[1]‘. Het is ook mijn geval geworden, mijn knieën laten niet meer toe de trap op te gaan trede na trede – ik schrijf dit omlater te weten wanneer het begon - dus ook bij mij zet de aftakeling van het lichaam zich verder, zichtbaar in mijn gang, gelukkig nog niet zichtbaar in wat ik schrijf, tenminste ik denk het toch niet, jullie wel misschien.

Maar de vijgenboom verliest zijn vergeelde bladeren en ik zie ze liggen op het gras, ik zie ook dat ze voldoende groot zijn om bij Adam en Eva bepaalde lichaamsdelen te bedekken, Jan van Eyck wist het ook. Maar het is de herfst die zijn sporen nalaat op het gras en meer en sterker in mijn hart, de onzichtbare tentakels van de dood hebben zich er vastgehaakt, reeds ver voor november in het zicht kwam.

Zeg ik, nu de dood terug opduikt, dat hij bijna een gezel geworden is van elke dag, dat er weinig dagen zijn dat hij niet even binnenkomt en ik hem geen strootje in de weg leg, ik aanvaard hem, wat het beste is dat ik vermag te doen.

Laat hem langs komen als hij maar niet toeslaat voor ik volbracht heb wat ik volbrengen wil en dit is heel wat nog.

Wellicht meer dan nodig, maar toch sta me toe het te denken.

[1] ‘Si che il pié fermo sempre era il più basso’ : Inferno, canto primo, 31. Of ’il pié fermo’ de linkervoet is of de rechter, hiervoor zou Dante te rade zijn geweest bij Albert de Grote, maar de twijfel blijft. En toch is het belangrijk om weten.

30-10-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Wellicht is het overdreven als ik schrijf dat ik tijd te weinig heb maar één feit is zeker de dag vliedt, hij stopt voor niets, de dag komt en is zo voorbij. Dit is het gevoel dat ik heb als ik het waag, vóór het slapen gaan, de inventaris op te maken van wat de dag me bracht.

Ik doe het wel niet elke dag, maar ik zou het moeten doen om zeker te zijn dat ik de ganse dag door waakzaam bleef om niets van zo’n kostbare tijd van mij te verspillen aan nutteloze dingen die er altijd zijn, meer dan de nuttige.

Zo verga ik van plannen waar heel weinig van terecht komt en waarom is het zo? Omdat ik teveel plan, voor iemand zoals ik zijn mijn vijfhonderd woorden meer dan voldoende, trouwens ze vullen heel dikwijls mijn dag, zo dat er weinig kan aan toegevoegd.

Het is telkens een kwestie van beginnen en vol te houden tot er genoeg woorden zijn samengebracht op een raisonnabele wijze. Dit is op wat het lijkt achteraf, maar zo eenvoudig is het nu ook niet. Ik ondervind dit elke dag. Wel is het zo dat het de ene dag vlotter gaat dan de andere, waaraan dit ligt is me een raadsel maar het is niet anders, geloof me. Maar de wil is er en waar een wil is is een weg, soms een gemakkelijke, soms  een minder gemakkelijke zoals vandaag. In feite is hij nooit gemakkelijk, hij vergt een inspanning, een opoffering van tijd: zeggen, nu doe ik het en het doen.

Dit is, je mag het weten, hoe het er elke dag aan toegaat met mij , maar ik slaag erin en blijf er in slagen, gelukkig.

Gelukkig zijn zij die de weg gevonden hebben om elke dag een deel van hun dag te besteden aan het schrijven - of aan een of andere vorm om creatief te zijn - om zich los te wrikken van het dagelijkse en vrij hun woorden of creatief-zijn te laten vloeien als het water uit een bron. Ik zeg het zoals ik het aanvoel als mijn blog geschreven staat, klaar om ingelogd te worden. Om daarna mijn dag door te brengen, bevrijd van het ongemak ervan, want het is telkens een ongemak maar telkens gevolgd door een stille vreugde eens het werk af.

Ik denk dat ik me herhaal, dat ik dit allemaal al eens gezegd heb, maar wat wil je, we herhalen elke dag het ritme van de vorige dagen zonder al te veel afwisseling, zo gaat het met mijn woorden, ook zij komen en gaan, er is enkel afwisseling in het keren.

Terwijl ik dit schrijf op ‘KLARA’ het Allegretto uit de Zevende van Beethoven – het hoogtepunt uit de klassieke muziek hoor ik – het is de muziek die ik een tijd geleden aan mijn kinderen gevraagd heb te spelen op mijn uitvaart. Ik beluister die nu met tranen in de ogen omwille van wat eens komen zal, echter meer nog omwille van wat was nu al enkele weken geleden.

Een allegretto, een ritme dat geen lichtheid is maar een zwaarte om te dragen in deze dagen.

29-10-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het gebeurt niet dikwijls dat ik, zoals gisteren, een blog schrijf in één ruk, in één zwier van de geest; dat ik begin waar ik nog niet aan dacht en eindig waar ik evenmin aan dacht en alles zich afspeelde in juist de tijd van het schrijven.

Ik heb gelaten wat er stond omwille van het uiterst spontane ervan wat ook er mocht van gedacht worden. Later heb ik in mijn reisverslag van toen - mei 1995 - gezocht naar de plaats van de grotten, gelegen  dichtbij Guilin, de stad in een woud van suikerbrood-bergen.

Ik heb er gelezen zie ik, in het boek van Lao Tseu:

‘Nothing under heaven is softer and weaker than water but in attacking the hard and the strong, no force can compare with it’

En in het Rode Boekje van Mao Tse Tung:

‘We communists are the seeds and the people are like the soil. Wherever we go, we must unite with the people, take root and blossom among them’.

Ik schreef dit reisverslag in november 1995, 33 pagina’s, gelukkig nu dat ik het gedaan heb, waar zou ik staan anders.  Zo heeft alles zijn reden. Het verslag zal me overleven, maar van heel wat reizigers van toen zijn er buiten mezelf weinigen overgebleven, ik zeg het maar zonder me erop te beroemen.

Ik zou verder kunnen citeren uit mijn China-verhaal, vooral dan wat me is bijgebleven van ‘La Forêt des Stèles’ in Xian. De 114 stelae  zijn een wonder van de Chinese spiritualiteit, erin staan de vele werken van Confucius gebeiteld/gegrift.

Hier werden, terwijl we erbij stonden, ‘rubbings’ gemaakt van de in grote stenen tafels gegrifte tekeningen. Deze worden ingeïnkt, afgewreven zodat enkel inkt overblijft in de lijnen van de tekening  om daarna afgedrukt te worden op witte bladen licht bevochtigd papier – het procedé dat ik gebruikte voor mijn etsen – ik had er uren kunnen naar kijken maar de tijd van de gids liet het niet toe. Ik heb er een gekocht, ik had er tien moeten kopen. Maar waar die ene is weet ik niet meer. Ik ben uiterst onachtzaam geweest.

Maar mijn China-verhaal terzijde gelaten, want dit ook is er spontaan aan toegevoegd zonder al te veel nadenken of het mocht of kon. Je schrijft maar aan wat je denkt als je een blog te produceren hebt, trouwens hoe zou je er anders in slagen 500 woorden te vinden. Zovele plaatsen ervoor zijn er nu ook niet. Ik ken er maar een, tenware ik er ging zoeken, zoals ik nu heb gedaan, in mijn woorden van vroeger die mijn gedachten/herinneringen zijn van nu.

Wat is er verkeerd aan?

Mijn blog is wel een dagelijkse uitdaging maar niemand zegt me, behalve ik, dat ik niet mag gaan putten in wat ik vroeger schreef, wat van mij is is van mij en nu is het ook van jullie; Jullie weten nu ook heel wat over de ‘rubbings’ die wellicht nog altijd gemaakt worden in een vroegere tempel van Confucius in Xian, misschien zijn er die in hun leven niets anders hebben gedaan dan het maken van ‘rubbings’. Zoals ik in de dagen van nu niets anders schijn te doen te hebben dan blogs te schrijven.

Echter wees gerust ik doe nog andere dingen. Een zaak is zeker waar ik mee bezig ben kent geen eentonigheid, integendeel het boeit me, maar het neemt mijn tijd die ik al te weinig heb.

28-10-2022, 06:44 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik heb enkel het gebeuren met mezelf te vertellen meer is er niet maar is het voldoende om recht te blijven en, waar het op aankomt, gelezen te worden? Het is de vraag die ik me telkens stel of ik niet verga in kleurloosheid, of ik geen landschap achterlaat zonder bomen, zonder horizon.

Ik doe mijn best om uit mijn schelp te komen, zo achteloos mogelijk maar zelden zonder een blik wat achter de dingen is, ook wat achter mijn woorden is. Wie is het die dagelijks een blog de luchten in stuurt zonder verpinken alsof het een fluitje van een cent was zoals er rondliepen in China met fluitjes gesneden uit wilgenhout zoals wij er maakten in onze, o, mijn God, zo verre jeugd.

Maar het ontging ons niet dat wij ook ooit fluitjes maakten uit wilgenhout, niet om er mee te leuren, zoals de jeugd in China, maar om erop te fluiten, wat een groot verschil maakt bij het maken.

Een hemels groot verschil als ik eraan denk hoe die knapen er rondliepen met fluitjes om die te verkopen voor amper enkele yuans. Zouden ze er nu nog staan aan de ingang van de grotten in, ja waar was het nu weer?

Het beeld van de kinderen, de handen vol met fluitjes is me bijgebleven, van de grotten zelf geen spoor meer of hoe het er aan toegaat in onze hoofden – tenminste als de geest in onze hoofden zitten zou - wat die wel onthouden wil of niet, of waar we evenwel geen vat op hebben, het is de geest in ons die beslist wat hij bewaart of niet.

Zou mijn echtgenote het zich nog herinnerd hebben, ik kan het haar nu niet meer vragen, trouwens ik denk het niet, ik geloof niet dat ze in haar jeugd fluitjes heeft gemaakt, ze zat opgesloten - dit was het gevoel dat ze er aan overhield - in het pensionaat, op enkele kilometers, een kwartier stappen, van de warmte van het ouderlijk huis.

Die fluitjes zal ze niet onthouden hebben, maar des te meer de gebeurtenissen in het pensionaat die haar, naarmate ze ouder werd meer en meer bezig hielden als een groot onrecht haar aangedaan in haar jeugd, waarover ze soms sprak, haar echtste en diepste herinneringen gecentreerd rond haar grootmoeder, een heilige voor haar.

Gelukkig zij die een heilige grootmoeder hebben gekend bij het opgroeien.

Ik ben nu een grootvader, een overgrootvader, wat denken nu de kleinkinderen over mij:, Anthony en Katiana, Stephane en Rita en Gwendolyne, Arnaud en Lisa en Margot, en dan de achterkleinkinderen?

Ik was bij hen een paar dagen geleden en ik voelde de warmte van hun genegenheid  in de wijze waarop, zij die er waren, zorgden voor mij van het ogenblik dat ik me bewoog opdat ik toch maar niet vallen zou. Ik was er diep door getroffen, nu ook nog. Het is me bijgebleven als een zegen over mij. Een zegen over mijn oude dagen, mijn dagen van weleer.

‘Weleer’, een woord dat me lang is ontgaan, dat ik nu gebruik terecht of ten onrechte, maar ik laat het omdat het een woord is dat ik graag heb, zoals er zovele woorden zijn die ik met een zekere liefde gebruik en blijf gebruiken ook terecht of zelfs ten onrechte.

Het stoort me soms niet een woord te gebruiken , zelfs als het niet passend is, maar het duikt op bij het schrijven en, ja waarom zou ik het niet nemen en een plaats geven in mijn geschriften, als een bloem in een tekening, op een plaats waar ze niet thuis hoort, een bloem als een fluitje van een cent? Of waar ik vanmorgen vóór het ontbijt ben terecht gekomen?

Ik denk dat ik alles laten kon zoals het bij mij is binnengekomen, ik voel dat ik niet het recht heb er iets aan te wijzigen, zelfs geen jota, al weet ik niet wat een jota is, ik houd ervan het woord te gebruiken.

Want mij is ook de hulp van de Muze heilig.

27-10-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Waarover schrijft men in deze dagen van gedeeltelijke zonsverduistering als men geen eerste zin heeft om mee te beginnen?

En dan is er een vriend die je schrijft deze morgen: ’La solitude est le royaume des forts, schreef de Gaulle in zijn mémoires en hij voegde er aan toe: elle est devenue mon amie.’

En het is zo, de eenzaamheid is mijn zuster en vriendin geworden, ik spreek ermee en ze luistert en wat meer is ze antwoordt me op een gepaste wijze. Ik kan dus niet meer zeggen – en ook ik zeg het niet – dat ik me eenzaam voel. Een mens die handelt, werkt en schrijft is bezig hij heeft de tijd niet zich eenzaam te voelen, zijn afzondering van de buitenwereld is heden ten dage geen pijniging meer of wat ook, integendeel. Zo alleen zijn is wat het is, een alleen zijn met zijn eigen ik en meer dan ooit een opgaan, een zichzelf voortdurend verliezen  in wat hij doet.

Stel je voor: ik kan opstaan, ik kan me wassen, scheren en aankleden, ontbijten, medicamenten slikken en dan, als ik het willen zou luisteren en zelfs kijken van in mijn zetel naar een of andere symfonie, een gekende of een die ik te ontdekken heb; ik kan neerzitten en werken – want werken is het – aan mijn blog of aan om het even welke tekst van vroeger. Ik zou zelfs, mits een kleine aanpassing, de koperen etsplaten, die ik destijds maakte kunnen afdrukken. Ik beschik aldus over een wereld alleen voor mij, niemand die tussenkomt om me ervan af te houden.

En ook waar is dan mijn eenzaamheid als er in meer altijd een afwezige is die blijft toekijken met een glimlach.

Beklaag me dus niet, nogmaals er is wat is, ik verzet me niet, ik zou trouwens niet weten hoe me te verzetten, of wat het nut ervan zou zijn, maar stilvallen doe ik niet. Mijn dag opent zich en ik ontvang hem met open armen, wel stijf geslapen maar ik kom op gang met blijheid en kracht en op het einde ervan realiseer ik me met welke snelheid de uren voorbij zijn gegaan, elk uur, elke dag is nu ineens precieus goed geworden, iets wat ik voorheen niet wist zoals ik het thans weet.

In deze omstandigheden schrijf ik mijn blog, denkend tussen de lijnen aan wat mijn leven geworden is, en meer nog, wat ik er nog mag van verwachten. Maar ik zegde het al, ik blijf actief, ik heb niet de tijd neer te gaan liggen om me te bekommeren of te beklagen over mijn lot. Het is het lot dat voor mij voorzien was in hogere sferen. Ik heb het te aanvaarden. Wat ik ook doe.

Nood om wat er gebeurt in de wereld die aan het afstompen is heb ik minder en minder tot vandaag toe. 

26-10-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik ben opgestaan deze morgen om allen die me vandaag zullen  lezen een bijzondere dag toe te wensen, een dag zoals er van tijd tot tijd een opduikt in het jaar of als het heel goed gaat een in de maand. Ik bedoel er niets meer mee, enkel dat het voor mij een dag is waarin ik in het bijzonder wil begaan zijn met allen die er zijn en staan om te horen hoe ik het stel en blijf stellen.

Wel ik stel het goed ondanks er voldoende redenen zijn om te zeggen dat het minder goed gaat maar dit minder-goed-gaan is voor mij al voldoende opdat ik het verzwijgen zou om op te hemelen feit dat ik er deze morgen nog steeds ben en dat ik met een goed gevoel denk aan jullie. Wat kan ik meer verwachten of kunnen jullie verwachten meer van mij.

Wel is het zo dat het leven me in zijn greep houdt en dat ik er volop van geniet, zo van geniet dat ik het schrijven wil, het uitroepen wil dat ik er nog steeds ben, geestelijk zoals ik er altijd was en dat ik dank, meer dan dank, wat of wie ervoor gezorgd heeft dat ik deze morgen met een goed gevoel jullie schrijven kan vanuit de kamer die mijn openheid is naar jullie die dit ooit lezen zullen, vandaag of morgen of wie weet, maanden, jaren verder.

Een vriend – alsof je niet allen mijn vrienden zou zijn – schrijft me regelmatig dat hij die schrijft blijft, wel ik schrijf om te blijven, om er nog te zijn als ik er niet meer zijn zal. Vooral vandaag ben ik gelukkig én om het kunnen schrijven én om te schrijven wat ik achterlaat. Het is niet aan elk van ons gegeven om op te staan en te beginnen met jullie een mooie dag toe te wensen en er zich gelukkig bij te voelen het te doen en vooral het te kunnen doen.

Uiteindelijk wat zal ik hier gezegd hebben dat ik nog niet zou gezegd hebben: dat ik me goed voel, ondanks ik redenen genoeg heb om het tegendeel te zeggen wat mijn lichaam betreft, maar het is een geestelijk goed gevoel dat ik ken, uitzonderlijk deze morgen van deze dag in de herfst ook de herfst van mijn leven. Wachtend op het eerste licht, vooruitziend naar wat de dag me brengen zal al was het maar een boek, het boek van Hertmans, zijn ‘Verschuivingen’ die ik verwacht; al was het maar wat Klara me brengen zal of zelfs, de aanwezigheid van Inge de kuisvrouw die vandaag komt.  

Al was het maar het feit dat ik geschreven heb wat ik schreef denkend aan jullie die me lezen gaan eens dit verschenen is op mijn blog van morgen 25 oktober, een gewone dag in het jaar die zoals ik het al zegde ophemelen wou om er een bijzondere dag van te maken, om er voor te zorgen dat wat ik voel over gaat naar jullie en dat we allen samen er een goed gevoel op na houden, de ogen gesloten op al wat er gebeurt in deze wereld opdat die vandaag niet ‘vreselijk’ zijn zou.

De dag lang.

25-10-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ondanks ik er in slaag geen dagen over te slaan is het vertrouwen in mezelf eerder laag, is er de vrees dat er een dag komt dat ik niet meer in staat zal zijn een blog te schrijven, daarom, al heb ik er een gans etmaal voor, is het zo dat ik er, vóór het licht opkomt, wens mee klaar te komen. Het is dus de vrees van ‘het-niet-slagen’ die ik elke dag zo vlug mogelijk wens te overwinnen opdat ik het overige van mijn dag onbezorgd zou kunnen doorbrengen.

Een andere reden is er niet, want een blog is voor mij iets dat los staat van de dag, dat een afzonderlijk gebeuren is, een bevalling die moet plaats vinden, pas daarna kan en mag mijn dag beginnen en zijn zoals ik wens dat hij is. Zo ben ik ingesteld, zo ben ik een gespleten man geworden, deze van zijn blogs en deze, de gewone, van zijn dag.

En, in wat er geschreven wordt ligt een gans leven geborgen. Er is geen woord dat geen binding heeft met al wat er is aan voorafgegaan en evenveel met alles wat nog komen kan. Geen feit is er, geen herinnering aan wie of wat ook, dat nooit aan bod komt in de woorden van een of andere dag. Mijn blog is aldus, wat er ook moge staan, een hologram van de totaliteit van wie ik ben en was en hoopte te zijn.

Ik geef degene die schrijft een andere naam om aan te tonen dat er in mij nog een ander iemand aanwezig is. Hij staat er elke morgen als redacteur en elke morgen wil hij dat ik schrijf wat hij me zegt.

Het is dus geen gewoon leven dat ik leid, maar een dubbel, een als een gewoon iemand die geen nood heeft te schrijven en iemand die niet nalaten kan te schrijven. Zo besta ik al een tiental jaren – in feite al een gans leven - en ik geef me er ten volle rekening van én schrijver te zijn én gewoon mens die, zo is het nu, met pijn luistert als het komt op ‘Klara’, naar het andantino uit de vijfde symfonie van Mahler, een pijn die ook de schrijver-man in zijn woorden legt.

Ik denk dat elke schrijver, elke kunstenaar in zijn creatief-zijn die gespletenheid kent. En die iemand in mij, in zijn overmoed, voelt zich in zijn grote momenten onuitputtelijk. Hij vertoeft dan op een aarde zwevend boven de aarde, een eiland zoals dit van Dali drijvend in de luchten.

Hij is zelfs zo overtuigend dat hij me soms meesleept en dat ik hem geloven ga, dat ik me ga vereenzelvigen met hem, wat gevaarlijk is want het zijn dromen die ons in de ban houden voor een lange tijd;

Een troostende lange tijd.

24-10-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde