Het voelt vreemd aan, zeer bewust te zijn van het schuiven van de dagen, alleen al door het neerzetten van de datum boven het blad en te zien hoe de tijd, tussen je vingers, je ontglipt, onmogelijk te stoppen is, immer verder, beangstigend verder  waarbij soms het gevoel overheerst dat het via mijn schrijven is dat ik dichter en dichter bij mijn eindpunt kom.

Is er een mooiere weg die ik nemen kan, ten onder gaan al schrijvend? Want dit is wat aan het gebeuren is. Echter, wat ik schrijf, wat ik meen bloot te moeten leggen, is het wel geraadzaam het te doen?

Vanmorgen, ben ik nog steeds in de ban van wat ik gisteren geschreven heb,  in de ban van de steen die ik gooide in de kikkerpoel.

Ik had het beter niet gedaan, ik had mijn verhaal beter voor mezelf gehouden, het beter gedekt gehouden, maar de schuldige zijn de omstandigheden. Ik ontmoette bij de kapster een jonge man die vroeger mijn blog las en vroeg hem of hij wist wie Paulus was. Hij aarzelde om te antwoorden, hij was niet zeker, misschien wist hij zelfs niet eens wie Jezus of Christus was. Het gebeurt trouwens meer en meer dat de meest simpele vragen over het christen-zijn onbeantwoord blijven. En ik, ik ga roeren in iets dat allang afgedekt is en vooral waar niemand, in deze tijden, heil bij heeft. En desondanks Ik dan die met mijn woorden, ga raken aan wat van het geloof in Jezus Christus is, iemand en iets waar niet aan geraakt wordt omdat hij voor velen een toevlucht is, een voorbeeld om naar te leven.

Maar ik denk dat er nog een andere reden was, dat het een reactie was op de mail die een van mijn lezers me liet geworden,  iemand die boeken las zoals deze van Karen Armstrong: ‘St.Paul the misunderstood Apostle’ waarin Armstrong het heeft over de reizen van Paulus alvorens naar Jeruzalem te gaan, en een ander boek van John Crossan, ‘Jesus a revolutionary biography’.

Ik herkende hierin mezelf; ik ook had in mijn zestigerjaren dergelijke boeken gelezen, ook Armstrong en haar boek over God, en ook Kamal Salibi die heel ver is gegaan in wat hij verteld over het leven van Christus, en ik wou duidelijk maken aan die lezer dat ik ook niet had stil gezeten en boeken had gelezen over dit toch wel belangrijk onderwerp.

Ik heb hem trouwens geantwoord - hij is 68, een leeftijd die ik geraden had - dat dit de vruchtbaarste periode van mijn leven is geweest; dat ik weet wat het is boek na boek te lezen om te begrijpen wie we zijn en wat we hier doen, of waarom we hier zijn, maar 25 jaar verder dan hij, na al die boeken die ik las, wil ik zelf vinden en heb ik alle boeken op zij geschoven. Heb hem ook gezegd dat zijn zoektocht een tocht in het oneindige van de wereld van de zoekers is en dat ik hem alle succes toe wens, tot, heb ik gezegd, tot je zoveel weet dat je weet dat er niets met zekerheid te weten valt.

Ik besef nu ook dat ik voorzichtigheidshalve beter eerst Armstrong had gelezen alvorens voor de dag te komen met mijn raadsel van de drie jaren Arabië van Paulus, want nu weet ik niet of Armstrong hier naar verwezen heeft, zelfs of het haar wel opgevallen is.

Wat ik hier schrijf is dus tekenend voor het ontstaan van mijn dagelijkse geschriften. Soms is er heel weinig nodig, soms heel veel.

25-07-2021, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Niets is er definitief geweten over de persoon van Jezus zo lang er geen verklaring is over het feit dat Paulus, eens getroffen door de ‘bliksem’, afgereisd is naar ‘Arabië’ waar hij drie jaren verbleven heeft alvorens Petrus en Jacobus, de broer van Jezus, op te zoeken in Jeruzalem.

Wat of wie is Paulus gaan zoeken in Arabië, of in welk Arabisch land ook, als hij alle gegevens kon krijgen, zeker van Petrus of een andere van zijn apostelen, zelfs, en zeker bij Maria-Magdalena die aan de voet van het kruis stond toen Jezus gestorven is?

Ik meen dat dit verblijf van Paulus, een kapitaal punt is dat nimmer in de overgelaten geschriften, buiten de brieven van Paulus, te berde is gekomen.

Waarom niet, ja waarom schenkt de Kerk geen aandacht aan wat Paulus vermeldt in een van zijn brieven aan de Romeinen, vreest men dat we zouden uitkomen waar we niet wensen uit te komen, namelijk waar het is dat Jezus verbleven heeft tot zijn 33 jaar, tot hij ineens opduikt uit de nevelen van de tijd in Jeruzalem. Want het kan niet dat een persoon zoals hij gedurende a lifetime  onopgemerkt is gebleven in een Joodse stad, zoals Jeruzalem.

Hierover ook bestaan er, buiten deze over zijn geboorte, geen geschreven teksten, al wat we erover vernemen is pas generaties na hem geschreven, en dan nog geschreven door personen die hem niet gekend hebben. Als centrale figuur in de christelijke religie, waarom worden er dingen verzwegen over hem, dingen die dus niet mogen gekend zijn?

Alleen Paulus die qua geschriften het dichtst bij Jezus stond is te geloven, te geloven nadat hij alles over hem geleerd moet hebben in dat bewuste ‘Arabië’. Want hoe komt het dat hij, Paulus, een totaal ander beeld heeft over Jezus dan wat de evangeliën ons leren?

Vragen en nog eens vragen, maar geen antwoorden die een verklaring brengen.

Er is geen vreugde bij mij om dit te schrijven, in tegendeel, maar er is geen enkele reden om deze feiten te verzwijgen, zoals dit al twee duizend jaar is gebeurd.

Er zijn er die er aandacht aan geschonken hebben, namelijk Kamal Salibi, een christen Libanees, die heel de geschiedenis van het Joodse volk, van Abraham af heeft herzien en, voor ons in het Westen, tot ontstellende gegevens komt, die alles als een kaartenhuisje in elkaar doen storten, en dan zeker voor de Joodse Gemeenschap wat betreft het hen Beloofde Land[1].

Ik signaleer dit hier. Ik heb er al dikwijls over uitgeweid, ik ga me niet herhalen. Echter als je meer weten wilt, als je je voor enkele jaren wilt verdiepen in de ideeën van Salibi, ga hem lezen. Ik las wat hij geschreven heeft en gepubliceerd werd. Ik ga niet in alles met hem akkoord omdat ik ook Velikovsky gelezen heb.

Een feit is, in mijn correspondentie met Salibi, heb ik hem gewezen op het werk van Velikovsky, maar hij heeft zich niet laten verleiden hier op in te gaan, nochtans hadden ze veel punten gemeen maar andere niet. Geboren in 1929, twee jaar na mij, is hij overleden op 1 september 2011.

Voor de twijfelaars van de Jezus van de vier evangeliën opent zijn werk totaal nieuwe perspectieven. Ik beveel het niet aan want de verrassing is immens. Ik signaleer enkel het bestaan ervan. Aan jullie om te weten of je hem het voordeel van de twijfel kunt toekennen of niet.

Die van mij heeft hij in elk geval, wat hij over Jezus schrijft is uiterst merkwaardig en licht een deel op van de sluier over hem

[1] Het bestaan van zijn werk heeft er in elk geval voor gezorgd dat de Saudi’s op een gegeven ogenblik, met bulldozers ettelijke dorpen in Saudi Arabië hebben plat gewalst, omdat de Joodse overblijfselen er te sprekend aanwezig waren.

24-07-2021, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een zin die komt van mijn vriend Albert, die hem houdt van onze vriend Jan, een gegeven van Seneca: ‘Dum differtur vita transcurrit’, of stel niet uit tot morgen, want morgen is het te laat. Dit is het gevoel dat ik soms heb als ik, klaar kom met mijn geschrift voor de volgende dag en ik het dus inhoud tot die volgende dag er is, terwijl ik niet weet of ik er die dag, nog zal zijn om mijn woorden te versturen. Wat Ik zou zien als een verlies, al is het er geen, want het laatste van mijn gedachten zal wel niemand kennen. Ikzelf misschien ook niet, terwijl Hamlet nog de gelegenheid vond om te zeggen dat het overige stilte was: ‘the rest is silence’.

Is het de stilte waar hij aan dacht of is het, het zwijgen dat hij bedoelde, of nog, dat er zelfs geen rest meer was en ook geen rest meer nodig was.

Maar een wijze man stelt niets uit, en wijs willen we zijn, hij doet wat gedaan moet worden, hij spreekt uit de ondervinding die deze van Seneca was.

En toch stel ik, dingen uit. Kijk ik niet vooruit naar wat op mij zou kunnen afkomen, wacht ik er mee, denkend, nog al de tijd te hebben en nog steeds niet - zelfs als mens op hoge leeftijd - vattend dat de tijd nooit stopt en als hij zou stoppen, het zal zijn voor eens en altijd. Wat ik dus nog altijd niet schijn begrepen te hebben en nochtans is het een enige zekerheid, is het ‘een waarheid zoals een beeld’.

Mijn uitstel is dus in feite geen uitstel, het is dus geen zondigen tegen de vlugheid waarmee de tijd hier ‘rondgiert’. Het is een doen wat moet gedaan, te gepasten tijde, het overige is ‘my business’ niet meer, het is een zaak van heel wat anders, een zaak van het onvermijdelijke, van wat niet te achterhalen is. Het is het spookgedeelte in het leven, iets dat opduikt van tussen de vele mogelijkheden die er voorhanden zijn, van val tot accident, tot het verstillen van het leven in je weefsels.

Het gebeurt allemaal op het ogenblik dat het, het minst wordt verwacht. Ik weet het, ik weet het en ik doe er niets voor omdat het niet te voorkomen is.

Zo, Seneca, of we nu een daad uitstellen of niet,  de tijd heeft er geen last van, hij vliedt, het is een eigenschap die hij heeft en nog een tweede, hij keert niet terug, hij herhaalt zich in het komen en het gaan en wij zitten erop te paard in volle galop, terwijl de meute honden blaffend voor ons over de velden jagen en de jachthorens schallen tegen de luchtstroom in, de toekomst in, het verleden achterlatend versnipperd in herinneringen die we koesteren zullen of trachten weg te moffelen.

In feite had Hamlet gelijk: de rest is onbestaande voor de ‘nog-bestaanden’. Verder zag hij niet, was het niet nodig, de rest was bestemd voor de ‘bestaanden’ in een ander leven, dat van de geest waaruit hij was opgestaan bij zijn geboorte.

De ouderlingen verzameld in de binnentuin van de Cisterciënzers abdij van Moissac, of van een andere abdij om het even dewelke, of van een moskee in Ibb of Sana’a, hebben er destijds, lang over uitgeweid en zijn tot de bevinding gekomen dat het leven hier op  aarde, maar een overgang is, een brug, van het Zijnde bij het geboren worden naar het identieke Zijnde na het sterven.

De brug tussenin, zijnde het leven op aarde, is te zien als een geleidelijke bewustwording van wat de geest is die van de Kosmos is. De geest van de Kosmos die zich zelf gereflecteerd wil zien in de geest van de mens.

Dante wist dit al, maar zoals wij, veel meer wist hij niet.

23-07-2021, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De kleine dingen des levens: mijn oudste dochter, Patricia in Grimentz-Valais voor het ogenblik, die de bossen boven het dorp afloopt, de plaatsen waar ze was met mij als kind, op zoek naar ‘chanterelles’, een naam die zingt in de foto die ze me stuurt, fier als ze is, gelukkig ook en ik met een ver herinneren word geconfronteerd en ze weet het.

Wie zal het begrijpen als hij het zelf niet heeft gedaan: gestegen tot de rand van het bos en een plaats waar het toegankelijk is, binnengewandeld, binnengeklouterd, opgenomen in de wilde geuren van hars en varens en rottend hout, en de grote wemel van de bomen over jou en uitgekeken naar de plaatsen met het groenste mos dat je op de wereld weet, waar  je ze vinden kunt. En elke vondst een stil geluk als je de chanterelle voelt aan je vingers en deze zo zacht mogelijk, met veel respect los maakt uit haar grond, uit haar heiligdom, denk je.

De droom van velen op leeftijd die in hun jeugd en rijpe jaren, de bosssen hebben afgelopen op zoek naar ‘agarics’, ‘pieds de mouton’, ‘chanterelles’, noem ze maar op, de paddenstoelen die je vond in de tijd die de tijd van jou was, de tijd van je intens leven was, intenser dan het schrijven, want je waart er verbonden met de bomen en de mossen, met de geuren en de lichtinval, met al wat was van de zomer en de herfst, al wat was van je jong zijn en je ouder worden.

Herinneringen die gaan tot op het bot, die je week maken, die je belagen met melancholie waaraan je niet ontsnappen zult, jamais, jamas, never, nooit, niemals, je weet het maar al te goed.

Je weet het van al die plaatsen die je, met volle inzet van je zijn, bezocht jaar na jaar. Nu zijn het de plaatsen zelf die je bezoeken, hun hunker naar jou die je bereikt in het diepste van jezelf en je er niet zult aan weerstaan; hun hunker naar jou die je overvalt en je neerhaalt en jij, zonder de minste weerstand, die laat begaan.

Het  is niet veel, wat chanterelles op een veld van mos, maar het is een deel van de eeuwigheid die je omkranst, en zeker als je erover schrijft, als je de plaatsen dicht naar jou toehaalt, als je droomt er te zijn en te weten, alles te weten en terug te zien wat je zo dikwijls zag als je er waart, nu gespannen er naar toe levend, al het andere vergetend.

De woorden nemend die zich aanbieden, jij, toegankelijker dan ooit door al die plaatsen die jou opzoeken, want het zijn zij die zich tonen aan jou. Jijzelf maar een medium dat opneemt wat er te vinden, te zien is.

Je zult er niet aan voorbij gaan, het zit getekend onder je vel, it got you under your skin, lijk in een lied van toen.

Nu, wat weggeborgen zat, terug gekomen. Je tekent het op onnodig, want helpen doet het niet.

22-07-2021, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Je hoeft niet alles aan te nemen wat ik schrijf. Het zijn maar wat woorden die komen en genomen worden, uitgespreid en doorgegeven, alsof het schetsen waren van landschappen van de geest.

Je hoeft niet alles te geloven wat mijn dagen zijn en hoe ze ontstaan uit een zin, een woord, een ontmoeting of een gezang. Ik ben op elk teken, hoe min ook, ingesteld, ik zoek elke beweging, elke rimpel op om het ‘nu’ op te vullen in vele gevallen met wat van vroeger of van nimmer was. Zo besta ik.

Ik beweeg, ik stap de morgen in met woorden en ga slapen met andere woorden en tussenin is de simpelheid van de dingen die me doorkruisen. Vandaag, en al enkele dagen, is er niet alleen het eenvoudige, vandaag is er  de zin van Stefan Hertmans die ik ooit kreeg toegestuurd op een wit kaartje: ‘Wat waar is wordt een beeld’.

 Ik vond het in zijn groot en wijs boek[1] dat me leert hoe het is verweven te zitten in de wereld van de kunst en de literatuur en zeker en vast ook deze van de muziek. Ik houd het kaartje dicht bij mij. Het is van een verwevenheid, een inburgering die ik in mijn leven altijd heb gemist, grotendeels aangewezen als ik was enkel en alleen op mezelf en de boeken die ik las.

En mijn dagen zijn voorbij geschoven met hoge snelheid. Immer en immer, het huis en de boeken erin, het ene vaste punt, wat betekent dat ik de baan ken die van de wenteling van de aarde is en de zon schijnbaar doet schuiven van oost naar west.

De aarde die van mijn woorden is, van mijn gedachten is. Van waar ik opstijgen kan, om neer te strijken waar ik nog niet was en ook nimmer komen zal, het mag dan nog ver af zijn of tergend dicht bij.

De tijd is van mijn schrijven. Ik weet dat allen die me lezen, druk bezig zijn met tal van zaken die ze even laten vallen om binnen te komen bij me. Om daarna onmiddellijk weer te vertrekken naar hun wereld, me even houdend, me even meenemend misschien. En dat er aldus een band is met hen via mijn woorden die ik gevarieerd wil, niet al te licht doorgrondelijk, maar warm aanvoelend, komende uit die wereld van mij die heel ruim wil zijn en even diep als de oceaan van het leven.

[1] Stefan Hertmans: ‘De mobilisatie van Arcadia’, De Bezige Bij, 2011.

21-07-2021, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Alles samengenomen, nu ik hem gisteren aanhaalde, is mijn kracht, is mijn literatuur, Dante geïnspireerd.

Wat ik er over zeg of schrijf, ook als ik hem maar even vermeld, ik ken de vreugde te werken aan iets waar hij bij betrokken is; ik ken de vreugde vast te stellen - en ik denk dankzij hem - hoe mijn blad zich vult, hoe mijn geschriften opschuiven. En wat meer is, ik denk, maar wie ben ik, dat ik hier en daar zinnen heb neergezet die inhoud hebben en die zeker even ver reiken als wat ik lees omheen mij.  Zinnen die ik heb ingebracht, of dan toch de ‘hij’– het kan ook Dante zijn - die over mijn schouder heen toezag op wat ik schreef.

Dit gevoel alleen geeft inhoud aan wat ik doe en hoop te blijven doen.

Zo ken ik de drang die me elke dag aanzet om te herbeginnen met een nieuwe tekst, weet ik zelfs niet meer hoe het is, niet of niets te schrijven; is er blijvend, het ongeschreven blad, boek zelfs, dat in mijn gedachten woont; dat ik aarzel om vorm te geven, of aan te vullen wat ervan al geschreven staat, er verder aan te werken, en de tijd dringt om het te doen.

Ik herinnerde me en zocht het op hoe Dante dit formuleerde in de aanvang van zijn ‘Vita Nova’:

‘In het boek van mijn memorie, waar er voorheen heel weinig te lezen stond, bevindt er zich toch een rubriek die zegt: Incipit vita nova. En hierin staan woorden te lezen die ik nu zo goed mogelijk in dit boekje ga overschrijven en zijn het niet alle woorden dan toch de essentie ervan’ [1].

Jullie raden het al, het is duidelijk dat dit ook mijn bedoeling is, telkens te gaan putten uit die geborgen ‘rubriek’ in mij, waar alles al opgetekend staat en die ik nu slechts (!) heb over te schrijven.

Maar over zijn ‘Vita Nova’ zijn ‘Nieuw Leven’ heb ik iets in meer te vertellen, iets dat, bij mijn weten, nog niemand heeft opgemerkt, namelijk de reden waarom hij plots zijn ‘Vita Nova’ laat vallen om iets anders, iets veel belangrijker te beginnen, namelijk zijn ‘Commedia’, echter na een studie die hij te doen had.

Velen die weinig met Dante te maken hebben zullen eraan voorbij gaan, echter als er specialisten zijn, ‘Danteïsten’, die je geschriften lezen, en er zijn er, moet je heel voorzichtig zijn met wat je vooropstelt. En voorzichtig wil ik zijn.

Ik houd dit dus nog even, als zijnde geschreven staande en el libro de la mia memoria.

Eens, me kennende, komt het toch.

[1] In quelle parte del libro de la mia memoria dinanzi a la quale poco si potrebbe leggere, si trova una rubrica la quale dice: incipit vita nova; sotto la quale rubrica io trovo scritte le parole le quali è mio intendimento d’asemplare in questo libello; e, se non tutte, almeno la lore sentenzia.

20-07-2021, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik denk dikwijls, ook deze morgen, aan de berisping van Vergilius aan Dante die, na het vele lopen van gracht naar gracht vermoeid, hij als lichaam, gaat neerzitten, en Vergilius:

‘Je moet voortaan alle luiheid van jou afschudden’, zegde de meester, ‘want het is niet in het dons noch onder het deken dat je roem verwerft. Hij die aldus zijn leven doorbrengt laat evenveel sporen na als rook in de lucht en schuim op het water.[1]. Daarom sta op, en overstijg je vermoeidheid met de geest die elk gevecht overwint.[2]

Het is Dante die zichzelf oppept om verder te schrijven, verder te werken aan zijn Commedia die enkele dagen, enkele weken, maanden misschien is blijven liggen. Zoals ik me voortdurend aanmoedigen moet om verder te gaan met mijn schrijven, dat mijn leven is.

Een vergelijking die in feite mank loopt, Dante was een man van amper dertig, en ik, waarom moet ik me nog elke dag aanmoedigen om verder te gaan met wat ik doe, als ik het niet op mijn dertigste heb gedaan, of, heb ik het niet altijd gedaan, ben ik altijd niet bezig geweest om iemand te worden die er boven uit stak en moet ik thans bekennen dat ik niet geslaagd ben in mijn opzet?

Ik heb altijd geweten dat het niet in de warmte van het bed is dat mijn werk zou ontstaan en dat mijn leven niet was ‘qual fummo in aere ed in acqua la schiuma’ dat het een voortdurend oppeppen was om wakker en actief te blijven. Dit is nu eenmaal het leven, actief zijn, op welke leeftijd ook, in feite, hoe verder in leeftijd des te actiever is mijn leuze geworden, men zegge het voort.

Het is de inhoud van deze enkele verzen die me ertoe hebben aangezet deze morgen, voor het kraaien van de haan, op het ogenblik van de muezzin ergens in de wereld waar de Koran, voor het eerste licht, zijn soerats over de wereld uitstrooit, op te staan en neer te zitten voor het scherm van mijn pc, denkend aan die zin van Dante en meer nog aan de zin die erop volgde, en die ik herhaaldelijk had gehoord uit de mond van Chaplin in een heruitzending van zijn Limelight: l’animo che vince ogni battaglia of de geest, de geest van de mens die elk gevecht overwint.

Wat rest er me van twee uren slaap in meer, als ik daar tegenover, een bladzijde schrijven kan – laat staan de 500 woorden die Hugo Claus meende elke dag te moeten schrijven - al is het maar onder vorm van een e-mail - vroeger een blog - die later opgeslorpt zal worden door de tijd.

De woorden van Dante, in de mond van Vergilius, zijn zowel tegen hem zelf gericht als tegen mij, als tegen elke lezer van deze verzen. Het is een zin die ik hier dubbel onderstrepen wil, die ik hier, vanuit mijn minaret, deze morgen, lijk de muezzin over de bomen van het donkere bos van Dante, over de velden, over de daken van de huizen wil uitschreeuwen, opdat ze weergalmen zouden en aanbotsen tegen de eerste lichtende randen van de opkomende zon.

En ik weet dat de dagen voorbijschieten, zoals een vliegtuig dat de geluidsmuur doorbreekt, en dat deze die me resten geteld zijn. Al weet ik niet, waarheen deze blijvende pogingen me voeren zullen.

Dit ook heb ik te aanvaarden, indachtig zijnde de leer van de Bhagavat Gita  die T.S. Eliot in zijn Four Quartets heeft omgezet als ‘For us there is only the trying, the rest is not our business’.

Het is dan ook deze zin die me recht houdt om te schrijven en te blijven schrijven al is het maar in de hoop dat ze de lezer enkele ogenblikken gevangen zal houden met mijn gedachten, ook deze over de eeuwigheid en het meest van al nog, wie die God wel zou kunnen zijn en onder welke vorm hij onder ons aanwezig is.  Want uiteindelijk, als ik schrijf, blijft dit mijn Leitmotiv, blijft dit de richtlijn die ik me opleg of, die iemand me heeft opgelegd, te volgen.

En van Ernst Mach las ik ooit  dat het ganse Universum aanwezig is op elk ogenblik en op elke plaats. En ik voeg eraan toe, God, het Universum zijnde, is Hij aanwezig op elke plaats en op elk ogenblik. Dus ook hier, dit ogenblik, dat ik deze tekens neerzet.

[1] ‘Omai convien che tu cosὶ  ti spoltre, / disse il maestro, ‘che, seggendo in piuma, / in fama non si vien, né sotto coltre: / sanza la qual chi sua vita consuma, / cotal vestigio in terra di sé lascia / qual fummo in aere ed in acqua la schiuma’. (canto XXIV:46-51)

[2] “ E però, leva su! Vinci l’ambascia / con l’animo che vince ogni battaglia…” (canto XXIV: 52-53)

19-07-2021, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde