Waarom in ‘s hemelsnaam, waarom een blog, de vraag die ik me stellen blijf, wat wil ik ermee bereiken?

Ik heb altijd geschreven, altijd, vanaf mijn prille begin bijna - het is trouwens hoog tijd dat ik een grote schifting doe, zo niet wordt het kind dat ik baarde weggegooid met het badwater – vrienden wisten dat ik schrijver was, zoals je van vrienden weet dat ze schilder zijn of beeldhouwer of verzamelaar van ‘later-te-lezen-woorden’. Is het dan vreemd dat ik teksten schrijf en aan de wereld tonen wil dat ik schrijf én, nu me de mogelijkheid geboden wordt, dat ik het kond wil doen, dat ik het luid, via bloggen uitbazuinen wil over de daken?

Is dit de reden waarom, of is er nog iets meer, een soort ziekte die ik ooit heb opgedaan, misschien, en ik kijk nu ver terug, toen ik ‘Elias of het gevecht met de nachtegalen’ las?

Maar, en ik besef het maar al te goed, dat ik geschreven heb in het luchtledige, dat ik nimmer bereikt heb, wat elke schrijver moet bereiken, gepubliceerd worden. Had ik enig talent gehad als schrijver dan had ik al, mijn leeftijd in acht genomen, tien boeken geschreven en minstens enkele dichtbundels. Zo het ultieme van het schrijven heb ik niet beleefd  en nu weet ik dat het om diverse redenen te laat is. En ik zal het al geweten hebben toen ik aan mijn blog-avontuur begonnen ben, want een avontuur is het ontegensprekelijk. Ik ondervind het elke dag.

Maar, mijn blog is dan toch een compensatie, een elegante oplossing, voor wat ik noem het schrijven  in het luchtledige, door mijn blog is er lucht gekomen in mijn geschriften voldoende om me aan te sporen verder te gaan en aldus, het volledig anonieme van mijn bestaan te doorbreken.

Ik denk dat dit de hoofdreden is. Niemand wil me gepubliceerd, dus publiceer ik me zelf op de meest voor de hand liggende wijze, en op een wijze waar niemand enige zeg over heeft, ik schrijf wat ik schrijven kan, gelezen of niet gelezen.

Nu, een succes werd het niet, zeker niet het succes dat ik verhoopt had, maar toch, het is meer dan het zwaaien met een vaandel, het is tonen aan zij die me kennen of gekend hebben – oud-collega’s bijvoorbeeld - dat ik nog leef op een voor mij waardige wijze, het is trouwens meer dan het zwaaien met een vaandel langs de weg, voor mij is mijn blog mijn vlag, eigenlijk is het maar een wimpel, maar Rilke: ‘seid stolz; ich trage die Fahne, seid ohne Sorge!

IJdelheid, ijdelheid! Terwijl ik voldoende weet van T.S.Eliot – en ik loop er mee te koop - ‘the only wisdom we can hope to acquire is humility, humility is endless’.

En toch, Soms wordt het me te veel, soms is er een moeheid, soms is er wat vermoedelijk velen in mijn geval denken gaan: ‘Stop it, maar dit is dan een beslissing die ingaat tegen de persoon die ik ben/die ik wil zijn.

01-09-2019, 06:43 geschreven door Ugo d'Oorde  

Waar ik vandaag aangekomen ben is als een punt van no return, het verlaten van een maand die eens te meer voorbij is gegaan zoals alle andere, vlug, heel vlug zelfs en of ik er nog ooit eens aankomen zal, in 2020 bij voorbeeld, is onzekerder dan ooit. Het resultaat van wat augustus was, ligt achter mij in dertig geschriften, het is wat overblijft van mijn verbeelden en mijn denken over wat van de wereld is en van mijn leven in de wereld.

Ver ga ik er niet mee. Integendeel, ik weet nu: de kraaien op het doek van het korenveld van Van Gogh hebben me misleid, ik zag er het teken in van de nakende dood en dacht dat het zijn laatste schilderij was, maar hij moet nog een heropflakkering gekend hebben, leert een vriend me, want het laatste dat hij schilderde waren de grillige vormen van een bed bloot gekomen wortels langs een holle weg, wellicht de weg waar we langs gekomen zijn toen ik er met vrienden de eerste maal was.

De holle weg waar in mijn verbeelden ook zijn voorbij gekomen, het meisje dat een takje dwergvarens had geplukt uit de kerkhofmuur en haar vriend zoals ik meende dat het had kunnen zijn. Evenwel zonder de minste zekerheid.

Wat ik beschreven heb is maar één uit de duizend mogelijkheden die het eindgebeuren  van Van Gogh zijn voorafgegaan. Ik ben evenwel trouw gebleven, gedurende al die tijd, aan het beeld dat ik had toen ik er was, met het takje dwergvarens uit de kerkhofmuur in de hand; toen ik, met mijn vrienden, vóór de afbeelding stond van het schilderij, het korenveld met de kraaien, op die bewuste valavond in mei, toen het stil regende.

Of was het een andere maand en regende het niet, of was het een totaal ander ogenblik dat ik  dat takje varens geplukt heb en bewaard in een oud boek en achteraf niet meer geweten heb waar ik het gehaald had noch wanneer. Het is maar dat mijn verbeelden de neiging heeft alle beelden die ik ooit opgeslagen heb te gebruiken  om er een nieuw aanvaardbaar geheel van te maken dat had kunnen zijn.

De feiten die ik beschreven heb is een samenraapsel van die beelden waaraan ik een nieuwe bestemming heb willen geven omdat ik vond dat ik iets schuldig was aan de schilder Van Gogh, wiens leven van zijn laatste maanden uiterst dramatisch moet geweest zijn en dat ik dit dramatische een ogenblik terug in de belangstelling wou brengen  die hij meer dan verdiende.

Over de ware feiten van toen liggen jaren uitgespreid. En wat meer is, de feiten, zoals ze zich hebben afgespeeld werden onvermijdelijk gekleurd met mijn verbeelden dat mettertijd uitgegroeid is, uitgezwaaid met andere accenten, zodat uiteindelijk enkel waar is het feit dat ik daar met vrienden aan het graf van Vincent en van zijn broer Theo heb gestaan en dat we erna, langs een holle weg - was het wel een holle weg? - gewandeld zijn tot de plaats met de foto van het korenveld met kraaien.

Wie zal het me kwalijk nemen dat ik aan die feiten de wending heb gegeven die ik mogelijk achtte om te komen tot de beschrijving van de laatste momenten in het leven van een groot man zoals Van Gogh.

Trouwens, ik weet niet over wat ik anders die dagen zou geschreven hebben, zoals ik het ook niet wist deze morgen.

31-08-2019, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik heb een vriend - gelukkig voor hem hij is enkele decades jonger dan ik - die,  beroepshalve geabonneerd op diverse dagbladen en tijdschriften, alles bewaart wat na een vluchtige screening belangrijk schijnt. Hij is er al aan bezig sedert ik hem ken, alles ligt geklasseerd en gestapeld. Ooit, zegt hij, ga ik eraan beginnen om alles te lezen en te bestuderen om er een boek uit te puren, een boek dat alles zal omvatten wat tijdens mijn leven is gebeurd.

Ik wens hem nu al alle succes toe want ik zal er niet meer zijn als zijn succes, als het er komt, er zal zijn. Hij vergeet echter dat, terwijl hij het verleden aan het napluizen is, het heden doorloopt en dat, terwijl hij werkt aan zijn boek, hij genoodzaakt zal zijn, zijn screening van het nieuwe dat binnenkomt verder te zetten. Om maar te zeggen dat eens je gaat leven in het verleden, het heden verder loopt, vandaag verder holt,  en je dus voor een bijna onmogelijke taak staat als je de geschiedenis wilt bij houden en tezelfdertijd het verleden een nieuwe kans geeft. Wat ik nu, een, zelfs twee generaties achter zijnde, aan het doen ben.

Mijn vriend is er zich wel degelijk van bewust, gelukkig, maar toch gaat hij verder en stapelen de documenten zich op in de plaats die hij zich reserveerde op zolder. Ontstellend de massa die er al ligt.

Ikzelf werkte niet zoals hij. Ik las en ik bewaarde enkel wat ik gelezen had, in laden en in dozen op zolder en het is me overkomen op een bepaalde dag dat ik het nutteloze ervan heb ingezien, dat ik elke dag bleef overspoeld worden met nieuwe berichten die waard waren bewaard te blijven, dat ik me realiseerde dat het niet bij te houden was en ik verbrand heb -  er bestaat een woord voor, ‘autodafé’ - wat ik met zorg had bewaard.  Ik heb er nu nog spijt van.

En nu, een paar dagen terug kwam er, van onder een pak oude geschriften, een farde tevoorschijn met vergeelde, broos geworden dagbladknipsels, en er waren er heel wat, uit de Standaard, uit Le Monde, uit de Neue Zürcher Zeitung, uit El País, zelfs, uit ‘The Economist, onder meer een bericht van Paul Tortelier, de beroemde cellist die vertelde dat het boek van Auguste Rodin over ‘les Cathédrales gothiques de France’, het beste was dat ooit over die kathedralen geschreven werd. Waarin hij zich vergiste natuurlijk.

Maar er was ook een knipsel uit Le Monde van 1988 - en al wat ik hierboven schreef was de inleiding tot dit knipsel - een paragraaf gelicht uit de toespraak van Georges Duby bij zijn intrede als lid van de Académie française:

‘Mais l’historien, me dira-t-on, n’est-il pqs requis  de rendre à la vie des personnages qu’il ne rejoint que par des traces qu’ils ont laissées? Et quand cet historien est médiéviste, ces traces ne sont-elles pas décevantes, discontinues, presque effacées? Il a le droit je le proclame prenant appui sur ces rares témoignages, d’imaginer, de rêver.’

En het antwoord van Peyrefitte op deze toespraak die bijzonder tekenend is:

Car l’histoire sans historiens ne serait que le passé mort: caractères à demi effacés sur un parchemin, chapiteaux  rongés, peintures murales recouvertes de plâtre: cette matière inerte, c’est l’historien qui la transmue en silhouettes vivantes de notre paysage spirituel. ‘Vous faites revivre ce qui n’est plus, mieux vous nous faites vivre ne serait que le passé mort.

Ik wou dit niet laten verloren gaan, daarom herneem ik het hier - en ik voel me er gelukkig bij - voor mijn vrienden, Rik Van Damme en Marcel Cock, historici, die in de jaren zeventig, de authentieke geschiedenis van het ‘Manneken-Pis’ van Geraardsbergen uit de Stadsrekeningen van de XV^de eeuw hebben gehaald en al deze gegevens hebben verzameld in een fraai uitgegeven werkje van  60 pagina’s, een enig en magistraal document[1], over de lumineuze geschiedenis van het ‘Manneken’. Lumineus omdat het voorheen bestaande ‘Leeuwken’ als fontein, dat door de Gentenaars gestolen was, vervangen werd door een jongske in geel koper dat piste in de richting van Gent.

Als geschiedkundigen dragen ze de markante feiten van het verleden in hun hart en in hun geest; weten ze welke betekenis eraan te geven en vooral hoe deze te interpreteren naar het heden toe. Ze  schrijven erover, ze betasten de feiten en kleuren die in met de visie die ze er hebben aan overgehouden. Ze hebben hiermede een markant feit uit de geschiedenis van Geraardsbergen, een van de ‘cleyne’ steden van Vlaanderen, belicht en gewezen op de schalksheid van de notabelen van die tijd toen de stad herrees uit jaren van oorlog en plundering.

Kleine gebeurtenissen in het leven van een stad, die ineens in al hun waarde en glorie centraal komen te staan en een toonaangevend aspect van de stad te kijk stellen.

Waren de opzoekingen niet uitgevoerd, waren de gegevens niet gebundeld en uitgegeven, een belangrijk gebeuren in het leven van de stad Geraardsbergen ware nimmer ten gronde onderzocht geworden, de absolute zekerheid wat het ontstaan ervan betrof waren gissingen gebleven. Zeker zou men niet geweten hebben, het orgelpunt ervan, namelijk het vervangen van de leeuw door een Manneken in de houding zoals we het zo goed kennen.

In al de miserie die er voor de bevolking van de stad in ruïnes - herhaalde plunderingen door de Gentenaars - aan voorafgingen, hebben Van Damme en Cock het menselijke en vooral het poëtische aspect eraan verbonden opgewekt. Zij ook verdienen hiervoor genoteerd te worden in de  annalen van de stad.

[1] De opzoekingen in de stadsrekeningen, destijds bewaard in Ronse, werden gedaan door een groep uit Geraardsbergen, leden van de VVF, onder de leiding van de twee historici die alle gegevens hebben ontcijferd en gebundeld. De uitgave ervan, in beperkte (750) oplage, kwam tot stand dankzij de financiering ervan door Notaris Jean-Louis Rens. Mijn bijdrage tot het ‘werkje’ was de tekening op het kaft.

30-08-2019, 21:25 geschreven door Ugo d'Oorde  

Er zijn gedachten die ik niet kan nalaten terug op te dienen maar dan vertrekkende van uit een andere hoek om uiteindelijk aan te komen waar ik al zo dikwijls ben aangekomen.

Het zijn telkens invallen die ik meeneem en zich verder schrijven naar een besluitvorming toe.

Gisteren heb ik me bediend van enkele verzen van Dante, ik had me evengoed kunnen bedienen van wat Karen Armstrong me aanreikt in haar ‘A History of God’[1]:

As the Sacred Hadith had made God say: ‘I was a hidden treasure and I yearned to be known. Than I created creatures in order to be known by them.

Moet ik Dante beschuldigen van een soort piraterij of is het maar logisch dat op verschillende niveaus van plaats en tijd, het mogelijk is dat bepaalde gedachten eenzelfde kleur en inhoud kennen.

Ikzelf ben er ingelopen en heb gemeend - sterk gemeend - dat de visie van Dante als van de Profeet het verspreiden waard was omdat hieruit een verhaal kan gepuurd worden waarbij de mens - de geest van de mens - centraal komt te staan in het ontstaan van het Universum, en dit als de essentie van al wat er te weten of te kennen is. Het enige van waaruit alles kan worden vastgelegd, dan toch wat het oer-aspect van elke religie aangaat: het Universum is er opdat de mens-geest er zou kunnen zijn als het ‘wordend’ evenbeeld naar de God - de geest van het Universum - toe.

Ik beken dat dit een zware uitroep is die weinig schrijvers, met de kracht die ik er aan geven wil, hebben rond gestrooid. Ik wacht nu, hetzij op de afbreuk ervan, hetzij op de bevestiging ervan. Beide gevolgtrekkingen kan ik aan.

Ik ben aldus verder gegaan op mijn elan van gisteren. Ik was nog niet uitgepraat. Als het dergelijke onderwerpen betreft zit ik genesteld in het oneindige, in het eeuwige en betreft het, het diepste van ons  zelf, daar waar alles begint en alles zal eindigen. Tenware er geen einde zou bestaan. Onder deze verklaring zou ik een handtekening moeten plaatsen zoals Donald Trump zijn handteken, een kanonschot zijnde, plaatst.

Mijn besluit - ik trok al heel wat besluiten -  is gemakkelijk te begrijpen, en ik had hiervoor noch Dante, noch de Profeet nodig: ofwel is de mens er omdat het Universum er is, ofwel is het Universum er omdat de mens er moest zijn.

Jullie weten het al, ik ben voorstander van het laatste paradigma, het meest betekenisvolle: het Universum is er omwille van de mens die er is.  Ik haak me hier aan vast met al mijn krachten.

Ik voeg er wel aan toe: nu we er in geslaagd zijn een ontelbaar aantal planeten te ontdekken, dat dit paradigma geldt voor elke planeet waar leven mogelijk is. En er zijn er misschien enkele waar de geest die deze van het Universum is al veel verder is gekomen dan hier op aarde.

Echter dit is nog een oneindig grotere gissing.

[1] Karen Armstrong: ‘A History of God’, Mandarin paperbacks 1997 (p.273).

29-08-2019, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Wat is er van de mens en wat is er van het Verhevene, of wat is er van Verhevene in de mens? Wat wist jij, Dante hierover te vertellen in je Paradiso?

Ik dacht eraan deze morgen toen ik opdook uit de nevelen van de nacht en het raam opende op een vlucht duiven, alsof het je woorden waren. Je woorden die ik ben gaan opzoeken, daar waar je, Beatrice, je geliefde, laat vertellen over de reden van Gods schepping:

‘Non per aver a sé di bene acquisto /  ch’esser non può, ma perché suo splendore / potesse, risplendendo, dir ‘subsisto’( Paradiso, canto XXIX :  13-15).

‘Niet opdat je voor jezelf nog meer zou verwerven, want dit kan niet, maar opdat je schittering in je weerschittering zou kunnen zeggen, ‘ik besta’.

Is het dit wat je bedoeld hebt, Dante, wijze man die je bent, dat God wou dat de mens er was, opdat deze zou kunnen vertellen over Zijn heerlijkheid; opdat Hij horen zou dat Hij bestaat, en dat Hij zich weerspiegeld zou zien in de mens?

Een diepzinnige gedachte, mijn waarde Dante, een gedachte om lang over na te denken met een zware nasleep, want als God de mens heeft geschapen dan moest hij beginnen met er voor te zorgen dat er een Universum was om er de mens te kunnen in plaatsen als  product van dat Universum - een Universum van materie en geest - en was de komst van de mens, het doel van het Universum; was het tot stand komen van de geest in de mens, want die is er maar geleidelijk gekomen, de reden, opdat de mens God zou zien, zoals Hij is in zijn Universum.

Wat dan ook betekenen zou  dat God aldus nood heeft aan de mens opdat algemeen geweten zou zijn dat Hij, God, bestaat en dat bij afwezigheid van de mens, het onnodig was een Universum uit de grond te stampen, gezien er toch niemand zou geweest zijn om het te zien en te beleven.

‘God is dood’ wordt er gezegd, maar welke God wordt hier bedoeld?

Is de exponentiële groei qua gecompliceerdheid, van al wat is, niet het bewijs dat de ware God - die van Spinoza bv. - zelfs al zien we het nog niet als dusdanig, groeit in de mens; dat het beeld duidelijker en duidelijker wordt voor de mens die de essentie ziet van wat er aan essentie te zien is rondom hem. Dus niet de werken van de mens zelf, maar de werken van God, het Universum, in de mens.

Vragen en nog vragen tot in het oneindige en misschien ook vragen die jij, Dante  je niet hebt durven stellen, omdat de geur van de brandstapels nog in je neusvleugels hing.

Je kunt niet gehoord hebben van Socinus, een landgenoot van jou, an heretic die leefde een paar eeuwen na jou, in die hoogst gevaarlijke (althans voor hem) XVIde eeuw. Wel, In zijn ‘Infinite in all Directions’[1], vertelt Freeman Dyson er over dat Socinus, het waagde te beweren: ‘that God learns and grows as the universe unfolds’ of, dat God duidelijker tevoorschijn komt naarmate onze kennis van het Universum toeneemt. Hij groeit naarmate de mens meer sapiens-mens wordt en aldus dichter komt tot het beeld dat God wil hebben van zichzelf.

Er zijn dus duidelijk twee dimensies, ook bij Dante, de dimensie van God die tijdloos is - zijn Alfa is ook zijn Omega - en de dimensie van die God in de mens, die evolutie is, die beweging is.

Het aspect van de innerlijke evolutie die thans, of we het zien of niet, aan het gebeuren is.

[1] ‘Freeman Dyson: ‘Infinite in all Directions’, Penguin Books 1988

28-08-2019, 07:04 geschreven door Ugo d'Oorde  

Elke morgen, elk ogenblik dat ik schrijf verlies ik mijn identiteit, ben ik een ander iemand. Is de man die schrijft niet de persoon die rond loopt onder de mensen, die praat en handelt, die geconfronteerd is met de noden van zijn lichaam, de noden van zijn bestaan, die maar al te veel hun impact hebben op zijn slaap en gemoedsrust.

Dit is de reden waarom ik vroeg opsta en vroeg begin aan mijn geschriften. Aldus krijgt degene die zich Ugo d’Oorde noemt alle kans te schrijven wat hij wil; kan hij vrije teugel laten aan alle fantasie die opwelt in hem.

Wat soms, zoals vandaag, niet zo eenvoudig is, niet zo evident: Ugo raakt niet los van de persoon die ‘ik’ ben/is, en uitzonderlijk weigert zijn plaats af te staan om redenen die ik niet wens op te sommen, die ik voor mij houden wil de tijd dat het me nog mogelijk is.

Het is  de morgen van 27 augustus. Ik wacht op het eerste gefezel van de meesjes in de haag, misschien zijn er zelfs geen meesjes meer, noch in de hagen, noch in de buurt;  misschien is alles stil gevallen, ook het licht dat draalt; is het een andere wereld die zich openen gaat, een roekeloze, en is het om deze reden dat de Ugo die ik verwachtte niet is opgedoken. Ik red het niet. Ik stop hier, onvoldaan. Het zwijgen dat ik mezelf opleg haalt het.

Je zult, als lezer, het dus moeten stellen met Karel die zich, wat zijn eigen persoonsgebonden noden aangaat, wenst te hullen in stilzwijgendheid, zich hullen in die klonter leven die hij maar is, die er is zonder er te zijn: sprakeloos en woordeloos; bijna levenloos - een wens! - of dan toch meer lichaam dan geest, wat heel wat betekent voor de geschriften die uitdragen worden met stille trom.

Ik weet het, ik zou dit niet moeten vermelden, ik zou me niet als dusdanig moeten vertonen onder jullie, maar de feiten zijn er, ik kan er voor het ogenblik geen afstand van nemen, toch niet onmiddellijk. Ik zal dus niet ver komen vandaag. Mijn gemoed belet me te zijn wie ik elke vorige morgen was. Het is maar dat de noden die van alle kanten opduiken, het hoogst geworden zijn als ik er deze van buiten mij aan toevoeg.

Ik wil het hebben over, het beeld, ergens geprint in mij, het beeld van het regenwoud in brand, het ontzettend beeld van de vele vuurhaarden all over the forest. Ik hoop dat het niet waar is, maar het is waar. Het beeld liegt niet, de vuren zijn niet meer te doven. Het woud is er om te vergeten: alle kevers en insecten, alle vlinders, vogels, dieren erin, bomen, planten en bloemen erin, alle zaden en alle stuifmeel erin, dood, verloren en vergeten. Een van de laatste stukken ongerepte natuur, alsof het er nooit is geweest - wat beter ware, er dan geen vloek zou gerust hebben, gedrukt in donkere inkt als van bloed, erger dan de zonde van Adam en Eva - op de mens die er over heerste. Ik was er wel nooit maar ik ben sterk genoeg om te weten hoe het er was, ondoordringbaar, een long van de aarde onze moeder, een kloppend hart.

Het vuur erin bezoedelt, verpest de achtergrond van mijn gedachten. Ik zie de vlammen en ruik de rook. Ik heb voldoende vuurtjes gestookt in mijn jeugd - wel geen bossen in brand gestoken - om te weten hoe de geur ervan zich verspreidt, hangen blijft in de kleren, in de haren. Al was ik er nooit het moet een wonder iets geweest zijn. Te weten dat het er was, een groene vlek op de landkaart die er nu wordt uitgeveegd, weggenomen. Het houdt me in de ban, ik kan er niet weg van zoals ik niet weg kan, maar dat is dan ook iets dat ik alleen vermelden wil, machteloos als ik er tegenover sta: hoe dit land ooit nog, ik zeg wel, ooit nog, een federale regering kennen zal?

Het is al van een gedachtewereld die ik ver achter mij zou willen laten, maar soms wordt hij te sterk opgedrongen. En verdwijn ik erin.

27-08-2019, 07:13 geschreven door Ugo d'Oorde  

Haar hand had een takje dwergvarens geplukt uit de muur omheen het kerkhof. ‘Om te drogen in een oud boek’, zegde ze.

De luchten over hen, teer blauw, groen bijna, d‘oriental zaffiro*, wist Dante het. Haar blote voeten in het warme zand, haar lippen paarlemoer die hij kussen wou.

Hij hield haar hand, Al lang al wou hij haar vertellen van Paolo en Francesca, van ‘hij die nooit van mij nog scheiden zal’. Maar de wind wist het, het takje varens wist het en woorden waren zoals zo dikwijls, overbodig.

‘Waarom een oud boek?’ vroeg hij.  

‘Een oud boek zijn oude woorden op oud papier’, zegde ze. ‘Uit respect voor de schrijver van het boek, voor wat nog kleeft van de geest van hem in het boek, de geest van hem die ik bekleden wil met de sporen van dwergvarens’.

Het nieuw leven geven’, zegde ze, ‘het bevruchten’, zegde ze.

Ze liepen in het mulle zand naar het korenveld toe. Hij hield haar hand in zijn hand. Hij ‘betastte een voor een haar vingers tot aan de gladde rand van de nagel. Zo bezat hij haar, bezat hij haar sprankels tederheid, bezat hij het stil gezang van haar losse haren in de wind. Haar woorden, dacht hij, hoe ze het oude boek bevruchtte in haar droom.

‘Je droomt heel ver’, zegde hij, ‘je droomt van het vreemde leven’ zegde hij.

‘Ja’, zegde ze, ‘ja, vandaag in dit nu van het nu, van alle ‘nu’-en die er al geweest zijn tussen ons. Opdat die blijven zouden’, zegde ze.

‘Gestapeld’, zegde ze, geronnen tot een bol zilverdraad, waarin jij en ik, verweven voor de tijd die nog komt. Zelfs al was dit, de laatste tijd die er nog is van dat verweven-zijn. Het een vol ‘nu’ is’, zegde ze: ze stonden voor het korenveld.

‘Zoals bij Van Gogh’, zegde ze, ‘toen hij zijn laatste doek geschilderd had. Toen hij wilde stoppen met leven’, zegde ze, ‘moe geschilderd, moe geleefd, en het was hier, op deze plaats dat zijn ezel stond.’

Uitzinnig dwaas’, zegde ze. ‘Hij toen de trekker overhaalde’.

Hij wist wat ze hem vertellen wou. Hij zag Van Gogh er staan, naast zijn nog vochtig doek. Hij zag de kraaien. Hij voelde de lucht als ze over hen rond dwarrelden.

Laat het’, zegde hij, ‘laat het. Hij leeft meer dan ooit’, zegde hij.

Hij zag wolken over wolken schuiven, hij zag de leeuwerik stijgen boven hen. ‘Hij ook moet die leeuwerik gezien hebben, gehoord hebben’ zegde hij. ‘De kraaien waren zijn vertwijfeling, zijn angsten’ zegde hij.

'Hij leeft hier nu meer dan ooit’, en zijn stem zachter nu, 'en jij, jij bent mijn leeuwerik, ik hoor je, je zingt tot in mijn hart’ zegde hij. ‘Tot in mijn bloed’ , zegde hij. Haar hand nog altijd in zijn hand.

‘Hij stond hier ook als hij de trekker overhaalde’ zegde ze. ‘Je hoort nog de echo van de knal’.

‘Laat het’, zegde hij, ‘laat het’.

‘Zou hij erna doek en ezel en verf en penselen mee genomen hebben naar zijn kamertje in l’auberge? Vroeg ze. De geur van zijn blauw, van zijn geel hangt hier nog.’

‘Laat het, zegde hij, de tijd van Van Gogh begint pas nu. Hij is hier nog, hij staat hier naast ons, hij kijkt naar ons.'

Hij haar in zijn armen nam, hij haar optilde, hij het veld heiligen wou. Hij haar binnendroeg in het koren. Haar jonge borsten aan zijn hart, hoe licht ze was, hoe ontvankelijk toen. Lijk de totaliteit die van zijn jeugd was, zijn jeugd dat zijn  leven was.

Het stuifmeel dat hen toen bedwelmde.

Vanmorgen: komende uit zijn droom, dacht hij het geruis van de korenhalmen nog te horen en het was over dit geruis dat hij schrijven wou. Al had het weinig zin terug te gaan naar dit precieze ene gebeuren dat ooit was, misschien niet was, maar dan toch in gedachten was.

En nog is.

 *Dante: ‘dolce color d’oriental zaffiro’ (Purgatorio: I: 13)

26-08-2019, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde