Alsof je het nog niet wist maar telkens, komende uit het duistere en het vide van de nacht, wil ik mijn woorden onmiddellijk licht en frêle om te beseffen dat ik er ben, hoe ik er ben heeft nog geen belang. Het zijn de eerste ogenblikken die ik grijpen wil, om mijn dag te betreden met een gevoel van dankbaarheid en mijn morgen te beleven in  mijn  eerste woorden die nazinderen zullen over de uren die komen, getemperd zoals het elke dag gebeurt door de muziek van ‘Klara’, voor het ogenblik, het kan niet beter, het Lento uit het eerste pianoconcerto van Dmitri Sjostakovitsj, een Lento dat me vóór dag en dauw in een lichte vervoering brengt, een gift die ik ontvangen mocht om deze woorden hier met het aroma van de poëzie te besprenkelen.

Ik vraag me dan af hoe het komt dat een mens zo iets schrijven gaat de dag van vandaag?

Maar het is een mens die gestold in zijn  alleen-zijn alles gezet heeft op wat hij nog bezit en wat hem dienstig kan zijn om dit alleen-zijn te doorbreken. En het is heel wat dat hij heeft, het puilt uit: de muziek in al haar veelvuldige schoonheid van klanken en zijn geschriften verspreid over zijn  harde schijf die hij zo terug kan halen, en dan de boeken om hem heen. De vele boeken die hij kent, en soms zijn het maar nog enkele details ervan die hij zich nog herinnert en, de boeken die hij aan het lezen is – ja, hij is terug gaan lezen! – en de boeken die er liggen  om gelezen te worden en er zijn er heel wat, met nu sedert een paar dagen, als het summum, de ‘Essays’ van Stefan hertmans.

Hij weet wel niet wanneer hij deze lezen zal, of hij er nog de tijd zal voor vinden, maar hij weet dat het boek er is,  het staat als een beeldhouwwerk op de kast, hij kent al  een derde ervan van vroeger en de  rest is in potentie al gelezen en dit al geeft hem zuivere  vreugde.

Al dit dat hij nog heeft, buiten de kinderen die omheen hem ‘zweven’ en eigenlijk het orgelpunt zijn.

PS.

Ik schreef dit de morgen en de voormiddag van 14 oktober. In de avond was er op ‘Classica’ de Negende van Beethoven, een werelddocument.

15-10-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik overdrijf natuurlijk als ik zeg dat ik verga van ongeduld om mede te delen telkens me wat nieuw te binnen valt en dit zonder omwegen en zonder om te zien binnen breng in mijn geschriften, gedachten over de dingen die zich voordoen reëel of ingebeeld om aan te tonen waar ik sta of waar ik hoop te komen.

En het gebeurt dat Ik denk aan een symfonie van Beethoven, aan het ‘Allegretto’ uit zijn Zevende  en droom ik ervan dit Allegretto ooit in  woorden uit te drukken niet zo duidelijk, niet zo klaar afgelijnd, maar uitkomend in gevoelens die lijken op deze die zijn muziek me nalaat, al was het maar de impressie van  een vage gelijkenis, zonder expliciet te zeggen waar het over gaat.

Er in slagen of niet - er te zijn of niet te zijn - en tussenin, de aarzeling van het hoe-er-zijn, het raakvlak met het leven dat ook het raakvlak is met de dood. Het is dit tussenin dat we bewonen, waar we ons willen ophouden als we, zoals altijd, vroeg in de morgen onze gedachten opbiechten, niet wetende wat er komen zal en als er iets komt hoe het zijn zal, gericht naar het ene of naar het andere.

Niet zoveel mogelijkheden zijn er die we kunnen opzoeken in de wereld waarin we leven, als die wereld niet uitgestrekter is dan de palm van je hand, de wanden van je kamer en de gebeurtenissen in je tuin. Wel heb je de diepte waarin je duiken kunt of de hoogte waarin je verdwijnen kunt. Dit is waar je het moet mee stellen, dit zijn je bronnen waar je uit putten kunt naar believen.

Is het veel, is het weinig? Je stelt je erin, je bent ermee vertrouwd en je haalt er uit wat er uit te halen is. Gewoonlijk vertrekkende van het nulpunt, zoals eens te meer, in het allesbepalende uur van de morgen: Beethoven en de herfst, een verlangen dat niet wijken wil, dat je niet bereiken zult.

Dit is het zoveelste verhaal dat je los laat, de tekening in grijze tonen van wie je bent en hoe je je soms voelt.

Je hebt een vriend, schilder, die alles groen ziet, van het teerste tot het donkerste van alle groenen die er zijn. Hij leeft er mee, zijn hart zwemt erin, eens hij schildert barst het open in alle schakeringen van  groen met de luchten erboven die van zijn hart zijn, donker soms, zwaar soms, het is zijn allegretto.

Ik hoorde van hem dat zijn toestand rampzalig is. Bitter te dragen is.

14-10-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Je houdt nog weinig over nu je gisteren zo ver gekomen bent. Je ziet mogelijkheden die je geschriften de komende dagen eventueel in een totaal andere richting kunnen sturen waar de dingen zich verder openen zullen in lichtvlakken en regenbogen met wierookgeuren en brandende kaarsen. Uitademend wat nog mogelijk is voor jou.

Een kwestie van tijd, een kwestie van beleven, van geduldig wachten op wat nog komen kan aan nieuwe invallen. Niet vandaag wellicht, niet morgen, maar op het gepaste moment in de toekomst. Je bent er in elk geval op ingesteld, zoals je het altijd geweest bent in het verleden.

Als je terugblikt weet je dat je altijd een zoeker bent geweest, uitkijkend naar wat een deel waarheid kon zijn. Je hebt vele wegen bewandeld om een opening te vinden in de sluier van mogelijkheden die je dacht er te zijn en je bent nu aangekomen in wat je denkt eerder een ‘riskante’ fase te zijn. Wat vroeger een spel was is nu ernst geworden, een doorbraak die wellicht niet meer te stoppen is.

En de stiltes die je kende, de vreugdes die je haalde uit het minimale: een mooi woord, een mooie zin die nergens hoefde op uit te komen omdat hij warmte en genegenheid uitstraalde, poëtisch geladen en een eigen leven leidde. Ken ik dit nu nog, kan ik nog terug naar het gewone, het simpele van een dag erzijn zonder hoogtes of laagtes?

Vrolijk worden is er niet bij, het is maar een stilstaan bij wat was en ons ooit heeft bekoord. En, als we er naar teruggrijpen, is het met dankbaarheid en  een zekere  weemoed die op onze leeftijd te mijden  is omdat je er niets bij te winnen hebt; omdat weemoed in zich het teken draagt van een verlangen naar wat was.

Opgesteld tussen die twee toestanden, deze van het heden en deze van het voorbije, komt het je over dat het voorbije de meest gevulde was. Nachten en dagen doe je erover, maar in je achterhoofd blijft de weemoed latent, verlaat hij je niet meer, eens hij je omkranst heeft met herfst en licht en met al wat van vroeger is.

Eigenlijk stel je het er goed bij, goed in de betekenis van voldaan met wie je bent.

13-10-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Elke morgen is een nieuw beginnen, een opstaan uit de nevelen van de geest en een doorzetting om te oordelen hoe je er toe komen zult je blad te vullen met tekens die gelezen kunnen worden en meegenomen de dag in tot de avond toe, als alles zich sluiten zal in de slaap. En dit zijn dan vandaag de woorden die bestaansrecht krijgen voor een tijd of tijdje.

Die maar eens zullen geschreven worden om, eens gelezen door enkelen daarna, zoals zovele zaken, te verdwijnen in de schaduw van de schaduw waar ze eerder verpulveren zullen dan er nog uit op te staan.

Dit is dan van de omgeving waarin we leven, deze van de geest, de andere, deze van de wereld willen we – té afschuwelijk voor woorden in deze dagen – verborgen houden als we schrijven gaan. Anderen staan klaar om er over uit te weiden tot in het minste detail ervan, maar het is mij niet gegeven uit te schrijven wat ik erover weet en hoe het me raakt- want het raakt me en ken er de wortels van – ikzelf blijf op zoek gaat naar dingen die hangen bleven in de uithoeken van de geest om ze nieuw leven in te blazen, anders te gaan inkleuren of simpelweg opnieuw te verkondigen zoals ze er vroeger stonden voor een eeuwigheid.

En ik herhaal aan een vriend die me bezocht in de namiddag. Ik zit nu gewrongen met de idee dat het ganse scheppingsverhaal toegespitst moet zijn op de mens, de Kosmos er het begin van zijnde, wat een immens verschil uitmaakt. Want de vraag die nu moet gesteld worden en ik herneem wat ik enkele dagen geleden naar voor heb geschoven, wat er van ons wordt verwacht nu we vooropstellen dat er een aanloopperiode van 13.5 miljard nodig was om het doel van ‘de schepping’ de mens te bereiken.

Wat nu voor mij de hamvraag wordt.

12-10-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hoe interpreteer ik de eerste tekenen van de dag: de geluiden, de grijze luchten, het rijpen van de druiven, het groen-blijven van de vijgen in de tuin, het tijdloze van het zijn, en het wordende. En verder, de stapeling van alle dingen die door mij tot stand zijn gekomen, beperkt tot wat tekeningen en wat bladen tekst: hoe interpreteer ik dat alles, welke kroon zet ik er op?

Opstaan en slapen gaan, de dagen die zich opvolgen in een ritme dat we maar al te goed kennen. We rekenen met uren en we komen uit met weken en maanden, met jaren. Het vluchtige is ons bekend, het stilstaande amper, maar het schuiven van de jaren is een feit.

Ik kan me een tijd herinneren dat in het dorp waar ik woonde, de telefoon een rariteit was, evenals de radio en de auto, de televisie een verre droom; dat ik door weer en wind te voet, in korte broek en blote knieën, naar school ging twintig minuten ver om te gaan en twintig minuten om te keren; dat ik vóór dag en dauw, met de kannen melk, geladen op een karretje, getrokken door de hond, voor de boer aan de overkant naar de melkerij reed of, als de tijd ervoor gekomen was, geladen met een zak koren, door veld en bos naar de molen reed om het graan te laten malen.

Dat ik de koe van mijn grootvader, langs de graskanten van de weg grazen liet in de zomer, samen met andere jongens en meisjes en hun koeien, dat het oorlog was, ergens, en dat we de vliegtuigen telden, boven onze hoofden, kleine stippen die we met moeite onderscheiden konden op hun weg naar het Duitsland van toen.

We wisten niets van de vernieling die ze veroorzaakten, wisten niets af van wat er aan boord van deze vliegtuigen gebeurde, hoe kwetsbaar de bemanning ervan was in hun kisten, hoog boven ons. Voor ons waren het maar ronkende punten in de lucht, terwijl de koeien vreedzaam graasden en wij inkervingen maakten in onze stokken.

Feiten, gebeurtenissen die onze jeugd waren en nu vervormd en vervreemd opduiken terug en niets méér nog zijn dan de woorden waarin ze opgetekend worden, omdat je iets ervan, het minimaalste ervan, uitgedrukt in enkele lauwe beelden, bewaren wilt en de impressie ervan op jou, doorgeven wilt naar de generaties na jou.

En nu je er aan denkt, het examen dat je meemaakte van wat toen genoemd werd ‘het Fonds van de meest Begaafden’ en je er geconfronteerd werd met de vraag van de slak die in een put zit van vijf meters diep en elke dag drie meters naar boven en twee naar beneden kruipt, na hoeveel dagen ze zal boven zijn. En je dacht dat de vraag te eenvoudig was om gesteld te worden en je vier zegde, zodat je geslaagd was en je verder studeren ging, weliswaar niet ver genoeg, maar wat dan toch bepalend was voor het leven dat je had en nog hebt. Of, een ‘vier’ antwoorden in plaats van een ‘vijf’, welk verschil het uitgemaakt heeft voor jou.

En, indien je een ‘vijf’ had geantwoord, welk leven stond je te wachten. Kleine feiten, grote gevolgen; het leven dat we kenden en het leven dat we ontliepen omdat het niet geschreven stond.

11-10-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De tijd die vlugger loopt in oktober dan in andere maanden is het gevoel dat  ik heb als ik zie dat één derde ervan zich vandaag reeds sluiten gaat, de twee andere derden zullen er even vlug  staan zo niet nog vlugger.

‘De tijd vliedt snel gebruikt hem wel’, niemand ontkomt eraan, de aarde dicteert haar wet en we ondergaan de snelheid waarmede het gebeurt. Er liefst maar niet te veel aan denken, de ogen sluiten en je laten meedrijven zo voel je, je er best bij. Ook niet verwonderd zijn, ook en zeker niet opstandig, maar je te laten gaan alsof in slaap gewiegd.

En ondertussen, je schrijft maar, je duikt naakt in het water tussen de torren en de salamanders en komt naar boven bedekt met eendenkroos en de stengels van de waterlelie om je heen. Of, eens te meer de melancholie die je bespringt van de dingen die waren en nu zijn opgelost in de nevels van de tijd.

Het was daarom niet beter toen, vele dingen zijn beter nu, daar gaat het niet om, maar het was anders. Je had de tijd om te leven, je kon er bij gaan neerzitten of neerliggen, in een tijdloosheid en toekijken hoe de dingen bewogen in een poëtische vergankelijkheid.

Dit is wat ons terug voert naar wat van  vroeger was, toen alles de tijd kreeg om door te dringen tot in de poriën van de huid.

Maar vandaag, uitzonderlijk, zijn de momenten verkwikkend, een lezer, een vriend, schrijft dat hij je las, en jij bij hem lezen kunt wat hij dacht over de woorden van jou.

Geest tot geest, gedachten gewikkeld omheen die van jou, lijk de wikke om de tarwestengel, een beeld van vroeger dat je bewaren wilt om voor altijd mee te nemen en te gebruiken.

10-10-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik hoopte op een flard van een zin om mijn dag te beginnen maar er was alleen het boek ‘Essays’ van Hertmans dat ronddwaalde in mijn hoofd. Zelfs als ik het niet zou lezen ik wil het in mijn bezit, ik heb er 75 € voor over en zal  het een plaats geven naast Joyce en Dante in mijn boekenrek want ik acht hem zeer hoog als schrijver.

Hopelijk vind ik erin de essays van zijn ‘Putje van Milete’ terug en deze van zijn ‘Mobilisatie van Arcadia’ die ik al gelezen heb om ze samen met de nieuwe te herlezen, vooral dan het essay over het gedicht ‘Neither’ van Beckett, en dit over ‘Gentians’ van  Lawrence. Om maar te zeggen dat ik in warme verwachting ben om het te plaatsen om te beginnen op mijn boekenstand. Ditmaal echter zal ik erin niets onderlijnen, zal ik het  houden zoals ik het ontvangen heb.

Met al wat ik nog lezen wil – de laatste tijd heb ik dit verwaarloosd – en al wat ik nog te schrijven heb, heb ik nog jaren nodig, jaren die ik niet meer heb. Echter de illusie blijft dat ik ze nog heb en ik wil er naar handelen. Tenminste zo ik er de kracht toe heb want ik stel vast dat ik veel slaap in de dag, in mijn eenzaam-zijn. Ik ben dus niet meer springlevend, integendeel, ik strompel verder en houd me met veel moeite nog recht. Dus vraag ik me af hoe evolueert mijn lichaam in de dagen vóór mij?

Enerzijds zie ik de toekomst van mijn geestelijke evolutie rooskleurig, anderzijds deze van mijn lichamelijke wordt een probleem waar ik niet durf aan denken.

Geloof nu niet dat deze woorden een spel zijn, een uitlating zonder meer, neen, ze zijn bittere ernst en houden me onderhuids bezig, zoals  vele zaken me bezig houden in de dag als in de nacht, vooral dan het voor de hand liggende, het schrijven van een dagelijkse blog.

09-10-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde