Ik ben gaan opzoeken wat ik jaren geleden schreef over de achtste symfonie van Gustave Mahler, ‘de Symfonie van de Duizenden’.

Eens de idee ontstaan bij Mahler en de idee groeiende, hoe wordt deze uitgewerkt in tekens die klanken zijn. Componerend noot na noot, instrument op instrument ingespeeld, maar in welke geestestoestand was hij, toen alle elementen van de compositie in elkaar werden geschoven, gemengd, gebogen tot één grote, wondere osmose.

En daarna eens alles opgetekend, hoe waagt de dirigent het, deze tekens die ontstonden daar waar Mahler deze is gaan halen – gepuurd uit de Kosmos - te interpreteren en om te zetten in ritme en klanken, alsof hij de maker ervan was.

Een onvoorstelbare ademtocht van stemmen en van instrumenten, uitgestrooid met volle hand over de hoofden en gedragen door de betekenis die we geven aan de woorden van hij die zich ‘bekeerde’.

Geloven, geloven in wie of wat: de Maagd die Moeder werd of de Moeder die Maagd geworden is, of woorden die reiken tot de goden in een niet te bereiken hemel. Beweging van klanken komende uit een oerwoud van bomen, massaal, overdonderend tot in de engte van de huiskamer doorgedrongen. 

Dan de nacht erover, de klanken amper dovend om te blijven hangen, om terug te komen. De klanken van Mahler in de tonen van het eerste licht, komende van uit de oergrond van alle tijden en uitzwermend naar de tijden die nog komen.

Gustave Mahler, de mens die des mensen is en een deeltje God wou zijn en het ook was. Het godsdeeltje in de mens die Mahler was en gebleven is als al het andere vergaan is tot stof, of de onsterfelijkheid die hij met zijn muziek omkranst. 

Ik blader in de ‘Mahler’ uit de componistenreeks[1], en lees wat hij schrijft over zijn 8^ste symfonie aan Willem Mengelberg: 

‘Het is het grootste wat ik tot nu toe heb gemaakt. Stelt u zich voor dat het Universum klanken, trillingen voort gaat brengen. Het zijn geen menselijke stemmen meer maar planeten en zonnen die roteren’. 

Achteraf mag ik ook schrijven dat ik het suizen van de planeten, zich slingerend door de ruimte, geïnspireerd door Mahler, moet gehoord hebben, ik heb aan de oneindigheid van het Universum gedacht, Mahler wellicht ook.

Dit alles maar wat poëzie zijnde in prozavorm.