Die morgen, een van de vele morgens in een leven, maar deze hier een andere morgen dan die van gisteren en eergisteren. In een plotse opwelling – wie was het die besliste? - had hij een kleine koperen plaat genomen en deze bedekt met een donkere etslaag en er met zijn stift een tekening in overgenomen van een schets die hij een paar dagen eerder teruggevonden had op een vrije halve pagina van een boek.

Lang had hij aan de tekening gewerkt, de tijd en zijn middagmaal vergetend. Eens af, zo dacht hij toch, had hij de plaat in een bad van ijzer-perchloride gelegd en precies vijftig minuten erna, terug uit het bad genomen en gereinigd van zijn waslaag. De tekening stond duidelijk zichtbaar ingebeten in het koper. De ets was geslaagd als etsplaat, in de mate dat ook de tekening, eens de plaat afgedrukt, geslaagd zou overkomen.

Veel was het niet een kleine tuil van takjes dwergvaren, die hij zo had voorgesteld dat onvermijdelijk gedacht zou worden aan de sporen erin aanwezig. Nu wachtte hij nog om de ets af te drukken want dit was een ingewikkeld proces van ininkten, het reinigen van de plaat van alle overtollige inkt, het licht bevochtigen van een blad papier en dan de plaat af te drukken op de kleine pers die hij boven in de laatste kamer had staan.

Dit was van deze morgen en voormiddag. Nu lag de plaat naast hem op de tafel. De tekening sprak tot hem, nodigde hem uit tot een gedicht. En Anja kwam terug in zijn gedachten, Anja van de gletsjer, Anja van de sterren, de sneeuw, de bergen.

Waar ben je, vroeg hij zich af, en hoe ben je? Weet je dat ik aan jou denk of, denk ik aan jou omdat jij op dit ogenblik aan mij denkt en is het om deze reden dat je komt aankloppen?

Inbeelding, dacht hij, de uren dat ik gewerkt heb aan de ets heeft me totaal geledigd en nu kom jij, Anja van mijn dromen, binnen bij mij.

Zo groeide nu het gedicht in hem, het vormde zich woord na woord, als hij naar de tekening keek lag het verweven in de lijnen ervan, een tekening die niemand hem zou nadoen, die voorheen niet bestond, noch in de natuur, noch in de gedachten van wie ook, maar die zo uit zijn hand was gegroeid, lijn na lijn, tot een mysterieuze vormgeving van wat enkel bestaan kon, zoals een gedicht soms enkel kan bestaan in de diepste diepte van ons gewone doen.

Maar de tekening was af, ze stond klaar en duidelijk gegrift in de koperen plaat voor hem op tafel. Vanavond dacht hij, vanavond druk ik ze af en stuur ik ze de wereld in, wat hij wel niet zou doen, de wereld was te ver af. En van de geëngageerde wereld wat kunst betrof was hij geen deel, wou hij, kon hij geen deel van uitmaken, die wereld was niet geïnteresseerd in wat hij, Ugo d’Oorde, schreef of tekende. Het paste niet in het kraam van zij die het voor het zeggen hebben, het doorbrak de ‘culturele monotonie’ – een woord van Hertmans – maar het hielp hem meer dan overleven nu hij alle beroepsactiviteiten van vroeger had opgezegd en hij zich teruggetrokken had in die oude woning aan de rand van een bos, de resten van een park waar in het begin van de negentiende eeuw nog een kasteel stond, bewoond door een Italiaanse familie.

Hij is buiten nu, in de kilte van de luchten. Hij beweegt zich in de levende massa bomen en struiken die zijn woning overwoekeren, bijna  zoals de woning van de grootouders van Jordan in Houellebecqs ‘La Carte et le Territoire’, overwoekerd wordt, door een boom- en plantenterritorium, wild en donker, ondoordringbaar zoals het woud van Dante.

Bomen in elkaar gegroeid, bramen en tengels, meidoren-hagen in vrede gelaten gedurende eeuwen. Laat de bomen en planten in peis en ze overgroeien de aarde. Hij voelt het kloppend hart ervan als hij erin binnendringt en gaat neerzitten op de bank aan de stenen tafel - het weinige dat samen met een vervallen prieeltje nog overblijft van het kasteel - voor de bijna volledig dichtgegroeide vijver, met het blauw van de luchten in de vlek water die nog open ligt, met tussen de biezen en de vergane bladeren van de waterlellies, kikvorsen die opspringen en bladeren die nu en dan naar beneden dwarrelen.

Hij zit hier goed, hij zit hier zoals Capra zat op de rotsen aan de zee die als fysicus wist dat zand, rotsen, water, lucht, in feite een grote, trillende beweging is van atomen en energieën waarover hij schrijft in de inleiding bij zijn ‘Tao of Physics’

Ik ‘zag’, een gigantische stroom van energieën neerkomen uit de ruimte en, hoe de atomen omheen mij en deze van mijn lichaam deelnamen aan deze kosmische dans van energieën, waarbij in ritmische pulsen deeltjes vernietigd werden en er voortdurend nieuwe ontstonden. Hij ‘hoorde’ en hij ‘voelde’ het en wist dat dit de dans van Shiva was.[1]

Hij voelde, hij wist dezelfde beweging van deeltjes energieën om hem heen, komende van de planeten en de sterren, komende van de bomen, van de luchten, van de planten in het water, energieën die zich mengden met deze van zijn lichaam, Niets kon hem deren hier, de bomen en het struikgewas in een cirkel om wat restte van de vijver, en hij er middenin afgesloten van de wereld, in eenheid met het woekerende, tintelende leven.

De bomen keken naar hem, neigden hun kruin naar hem waar hij zat, denkend, dromend. En van Dante komt plots het beeld van Ulysses, die de liefde van vrouw en zoon en vader ontvluchtte met tien van zijn gezellen om de wijde wereld te verkennen. Terug in huis zou hij de zin opzoeken, een van de mooiste uit het Inferno, de eerlijkste en de meest geladen zin voor de ganse mensheid. Ook voor de kunstgoeroes in dit land.

19-02-2012, 00:24 geschreven door Ugo d'Oorde  

Woorden toe te voegen.

Iemand mailde Ugo – altijd welgekomen een mail – ‘een mooi gedichtje, ‘Dwergvaren’, maar, misschien wat weinig woorden!

Hier mijn antwoord.

‘Mijn beste vriend, de woorden die er niet staan zijn de woorden die jij er in gedachten hebt aan toegevoegd, of aan toevoegen zult, vandaag of morgen misschien, of, de dag dat je me nog ooit eens herleest.

Het kan zelfs dat je me nog lezen zult als ik zal vertrokken zijn naar andere regionen, deze van de geest, deze ontdekt door de Hubble telescoop, ergens in een andere galaxie, op een of andere planeet, en je me, bij het herlezen terugroepen zult, al was het maar voor een moment.

En als je me herleest, je je een weg zult inbeelden, een weg langs de oude muren van het kerkhof, midden in de velden gelegen, verlaten misschien – zoals in Schotland er kerkhoven zijn, herinner je - en je wandelt blootvoets in het zand van de weg, met haar, die je geliefde is.

En je hebt een takje dwergvaren geplukt uit een bosje varens in de muur gegroeid. Je gaat het drogen in een oud boek om dat moment nooit te vergeten. En haar fijne hand ligt warm en goed in je hand en je vinger tekent cirkels in haar palm. Het voorspel van wat komen zal.

Want het is volop juni en het koren staat in bloei en zij die je liefhebt raakt je diep met haar woorden en je neemt haar op en draagt haar, licht als ze is, binnen in het koren in een voor getrokken om er binnen te gaan. En je legt haar neer op de warme aarde, in een wolk van stuifmeel,  de krachten van het korenveld dat Van Gogh ooit schilderde met de kraaien erboven.

Je verbeelding stopt hier niet, je droomt verder. We dromen altijd verder, maar het is heerlijk het verbeelden.

En vele jaren erna zal je een bladje dwergvaren vinden in een oud boek en - zoals Borges in zijn gedicht - wat je nooit vergeten zou ben je vergeten.

Maar mijn dank om je veelzeggende woorden, beste vriend, is groot en warm, en uitgestrekt. Ik had deze woorden niet willen missen, ze zijn ook mijn voedsel.

Ugo

18-02-2012, 00:49 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hij plukte

een takje dwergvaren

uit eeuwen kerkhofmuur.

Om te drogen, zegde hij,

in een suite van gedichten

in gedachten geschreven,

over jou, zegde hij.

Nocturnes, zegde hij.

Ze smaakte

het stuifmeel van  het koren,

en nu smaakte ze

de sporen,

het kleine impact van sporen

op zijn hand

als hij haar streelde

op plaatsen die ze graag had.

Niet doen, zegde ze,

niet in een suite van gedichten

in gedachten.

Droog het

in het koren, zegde ze

tussen ons,

wij,

in de warme aarde,

in het korenveld van Van Gogh

met de kraaien, zegde ze.

Of de leeuwerik, zegde ze.

De kraaien, zegde hij

om kond te maken aan de wereld

dat ik vol ben van jou, zegde hij.

Er was van de wind in het koren,

de trage wind, in wondere luchten,

geladen.

Er was het schuren van de halmen

wiegend over hen.

Waar ze lagen

waren woorden overbodig.

Nu was het zijn.

Ugo

17-02-2012, 04:28 geschreven door Ugo d'Oorde  

Als ik per e-mail verwittigd wordt van de publicatie van het eindrapport van de ’Inter-culturele Dialoog’ dat werd voorgelegd aan Joëlle Milquet, minister van gelijke kansen, voor wanneer dan de verplichting de ramadan op te leggen in België?

Hun voorstel is Pasen, Hemelvaartsdag, Allerheiligen te schrappen als wettelijke feestdagen. Kerstdag willen ze nog behouden wellicht omwille van de Kerstman uit het Noorden. In de plaats komen andere dagen die aangepast zijn aan de multiculturele samenleving, te gek om te vernoemen.

Wie maakt er deel uit van die ’inter-culturele-dialoog-groep’ en waarom, waarom hebben ze de zevende dag, de dag des Heren behouden en bijvoorbeeld niet de vrijdag. Of is dat misschien voor later?

Ik ben meer dan verontwaardigd. En ik niet alleen. Wie komt er hier ons de wet spellen?

De top 100 van de mooiste klassieke werken heeft in haar lijst, opgesteld door de Klara-luisteraars, de drie eerste plaatsen toegekend aan volgende werken van Johann Sebastian Bach:

1.      Suite voor cello BWV 1007, Prélude;

2.      Mattheuspassion BWV 244, Erbarme dich;

3.      Mattheuspassion BWV 244 Wir setzen uns mit Tränen nieder.

Het Requiem van Wolfgang Amadeus Mozart kwam op plaats 4.

Als de christelijke, eeuwenoude Hoogdagen worden afgeschaft zullen ons kinderen en zeker kleinkinderen niet meer de gelegenheid krijgen de Mattheuspassie te gaan beluisteren. Erger ze lopen het risico dat de CD uit de rekken gehaald wordt.

En als er in dit land individuen rondlopen die aan die dagen niets hebben dan is er niets dat hen belet te gaan werken, mais qu’ils nous f… la paix.

Karel

16-02-2012, 00:15 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het huis van een vriend

Een gedicht van vroeger dat ik terughaalde van onder
het stof van vele jaren; dat ik herdacht, herbeleefde en
herwerkte, een nacht in februari.

Velen onder mijn vrienden en kennissen kennen het huis.

Atomen van planten, van stenen, elektronen

die geest kunnen zijn, zodat we ons vragen stellen

wat de componenten zijn waaruit het huis

is opgestaan. En met de vlucht van de seizoenen

bomen eromheen gegroeid alsof geen huis er was.

Maar park of huis, wat is van elk heeft geen belang,
beide zijn noodzakelijk in bestemming en samenhorigheid.

Beleef met ons als je de drempel overschrijdt, het wonder

van conceptie dat je wacht. Godin van ons hart,

je had het nooit gedacht hoe vormen kunnen leven

en hoe kleuren inviterend kunnen zijn. Zo zegen

ons begrijpen want dit is Hiroshige en dit is Hokusai,

want dit is Shiva en dit precolumbiaans, en van Hathsepsut

het snoer, het zachtste blauw dat ogen zagen ooit.

Dit kan een tempel zijn, consolidatie van regels en maximes

van Euclides en van anderen, bij oordeel en bij inspiratie

her-ontsponnen en getemperd door de stand van lentezon

en in de winter door de plaats van Sirius en Orion.

Weet je nog toen we er waren, de avond

hoe die tussen bomen zeeg tot op ons handen

waar hij kleven bleef, de merel toen die opvloog

uit de vijver, de biezen en de waterlelies, de laatste

droppel licht. Jij die er waart, we droomden, weet je nog?

Weet je nog, gedachten zaaiend lijk mosterdzaden,

zo spraken we, en tussendoor Chopins

Sonate funèbre. De haard die maar niet doofde,

Een flits maar van het zijn en het beleven

uitverkoren ons bijgebleven, de geur van kaars

en van oude wijn de smaak van een gedicht

gerijpt op perkament.

Dit alles opgetekend, de inkt ons onvermogen,

onze tijd erover,  bewogen toen we gingen:

het huis van een vriend is meer een thuis dan een huis.


Karel

15-02-2012, 01:07 geschreven door Ugo d'Oorde  

Onderschat vooral Luuk Gruwez niet, het is een man, die verduiveld goed weet wat hij, als recensent schrijven moet over een dichtbunde zoals nu, ‘Kluwen’ van Eva Gerlach[1].

‘Velen’, schrijft hij, ‘vinden zo een winkeldochter als een dichtbundel hoofdzakelijk vervelend of truttig’ - en dan zegt hij een waarheid zoals een koe – ‘misschien wel omdat zelfs de meest gerenommeerde dichters haast collectief lijken te investeren in de spoedige teloorgang van hun eigen genre’.

En hij heeft andermaal gelijk als hij zegt dat gedichten niet onmiddellijk, dus zonder de minste inspanning, moeten begrepen worden als ze zich maar bevrijden van een wereldvreemdheid.

En, mijn waarde Luuk Gruwez, ik begrijp je maar al te goed als je ‘als verdwaalde poëzierecensent’ je uiterste best doet om over een ‘kluwen’ van poëzie iets zinnigs te schrijven.

Nu dat doe je, en je doet het verduiveld goed, al weet je, al vermoedt je, dat amper 0,5 % van de lezers – misschien zijn er meer bij de Standaard en de Morgen – iets lezen dat over poëzie handelt, of in het beste geval een dichtbundel lezen, of kopen om later te lezen, omdat poëzie ‘voor verwarring geschapen lijkt’.

Mijn blog loop hier niet over de dichtbundel zelf maar wel over wat van Gruwez is, en dat is voor mij meer dan poëzie. Ik herken me in vele zinnen ervan. Ik denk als hij schrijft ‘het is het schrijven zelf dat het denken genereert’ – wat zeker toepasselijk is op mij – dit ook voor hem geldt.

Een tekst zoals de recensie van hem is in een ruk geschreven, is zo uit de pen gevloeid – of uit het klavier – niet dat er niet is over nagedacht, maar de bundel is blijven liggen na hem gelezen en herlezen te hebben en de tekst heeft zichzelf geschreven in zijn onderbewustzijn – on-bewustzijn zou een psychologe me verbeteren – hij moest daarna nog enkel op papier (of op drager) gezet worden.

IK zeg dus en ik meen het, dat ik vreugde beleefd heb aan wat Gruwez schrijft, wellicht meer vreugde dan indien ik gedichten zou gelezen hebben – het aanvangsgedicht dat overgenomen werd, daar kan ik nog inkomen – over pis en poep, waar ik geen poëzie kan aan vastknopen.

Maar ik hou van Gruwez als hij me leert wat ik dagelijks ondervind, dat ‘wat we hier dag na dag realiseren en je dit voldoende is om je leven zinvol te laten verlopen, je er in zekere zin erin slaagt te overleven’.

In elk geval, Eva Gerlach mag zich gelukkig achten als iemand over haar bundel schrijft: ‘wie in deze tijd nog geduld voor poëzie wil opbrengen, een royale beloning wacht.

Eva mag je dankbaar zijn, mijn waarde Luuk Gruwez. Maar wat ik ook leerde is, wat mij ook al is overkomen, dat je dunk over de poëzie van vandaag eerder de lage kant op gaat.

Karel 

14-02-2012, 00:01 geschreven door Ugo d'Oorde  

De Top 100 van Klara, het feest van de klassieke muziek dat twee dagen duurde. Meer dan vier duizend luisteraars van Klara hadden uit een lijst van 300 klassieke werken er tien uitgekozen en op basis van de gedane keuzes werd een ranglijst opgesteld van de 100 meest aangestipte werken. De drie eerst geklasseerde waren  werken van Johan Sebastian Bach.

Verwonderlijk is het niet, ook de vorige jaren stond Bach op de eerste plaats. Waarom eigenlijk, waarom wordt Bach verkozen boven Beethoven, Mozart, Brahms, Mahler en al die andere componisten? Wat heeft Bach in meer, of wat heeft hij wat de anderen niet of minder hebben?

Is het niet het feit dat God in zijn hoofd speelt als hij componeert, dat zijn muziek van verder, van dieper komt, van uit zijn verbondenheid met het eeuwige, met de dood?

Het is er hem niet zo zeer om doen om de muziek als dusdanig maar met iets dat boven de muziek staat, iets dat Sam Harris – mijn blog van gisteren - ziet verdwijnen en in feite al verdwenen is, namelijk, het transcendente, het verhevene van de verwondering, een gerichtheid naar iets hoger, iets voller, iets kosmisch.

De muziek van Bach heeft een boodschap en een bestemming, ze waait uit, ze is niet van deze aarde, ze situeert zich in de ether waar ze haar voedingsbodem heeft.

En we voelen het, we staan er stil bij, zijn muziek is omfloerst, heeft een donkere kleur, heeft het aroma van het onbereikbare, het aroma van de queeste die in elk van ons aanwezig is.

Karel

13-02-2012, 00:41 geschreven door Ugo d'Oorde