‘Iedere zichzelf respecterende schrijver schrijft om van zijn leven sporen na te laten, om zijn naam te bestendigen, in schijn en in wezen, kortom om de dood te tarten. En iedere schrijver die deze drijfveer ontkent of ridiculiseert jokt.’[1]

Ik kan er me in terugvinden, het is wellicht de reden waarom ik ben beginnen te schrijven,  iets na te laten na mijn dood. Het bewijs achter te laten dat ik geleefd heb en vooral hoe ik geleefd heb. Of wie ik was en hoe ik nadacht over het zichtbare en het onzichtbare van de dingen, vooral over deze laatste kant, zijnde mijn neiging naar het metafysische, naar het transcendente.

En ik lees hierover bij Stefan Hertmans in zijn essay ‘Locus amoenus’[2], waarin hij Plato citeert als zou de literatuur, het schrijven, een dubbelzinnig geschenk van de goden zijn, zowel geschenk als vergif. Zo vond Socrates, schrijft Stefan Hertmans, en hij zal het zeker weten, dat schrijvers hun geheugen minder oefenen, daardoor lui worden en dat het geschrevene ‘de bezieling mist van de levende spreker en het moment’.

Ik denk echter dat we Socrates wel kunnen tegenspreken, het geschrevene komt er pas na rijp beraad, is de bezieling er niet, het is toch overdacht en kan herroepen worden en uitgeklaard en ook het moment van de eerste versie is er altijd.

Ik ga hiermee Hertmans verlaten, na gezegd te hebben dat zijn werk een heerlijk stuk hoogstaande literatuur is. Waar, als ik me goed herinner, destijds in de Standaard der Letteren niet over geschreven werd zoals het boek het verdiende. Ik heb er heel wat bij geleerd en heb het met inzet gelezen, want die is er nodig. Het is een boek om te koesteren.

Maar ik wou nog iets in meer zeggen, twee zaken nog:

Een eerste is dat ik soms teruggrijp naar de teksten die ik in 2010, dag aan dag, geschreven heb en op het einde van het jaar gebundeld heb in tien exemplaren die ik heb uitgedeeld. Weinig talrijk dus zijn zij die een bundel ontvingen. Ik permitteer me dus van tijd tot tijd een tekst terug te halen, te herzien en aan te passen en het helpt me vooral om geen dag over te slaan wat mijn blogs betreft.

En een tweede zaak heeft er betrekking op. Hoe zou je reageren indien ik van vandaag op morgen stop met mijn blogs?

Wel ik volgde dagelijks een blog die kort en goed was, niet zo gewild literair als die van mij. Maar een blog dat levendig was, en steeds voorzien van foto of tekening. Wel dit blog viel stil en, na veertien dagen mis ik het nog steeds en hoop ik dat het terug eens zal opduiken.

Iemands blog regelmatig lezen schept een band die heel bijzonder is en ik begrijp heel goed dat er gevoelens bij te pas komen die evenmin te bepalen zijn.

Zou je mijn blog ook nog missen na veertien dagen?

15-01-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

A fairy tale

Just before I awoke, I had a silly but lovely dream. I was sitting in her car and we were driving through a dark wood on a one way road, a wood as dark and as wild as the one of Dante.

I felt that something was growing between us, growing and growing, a feeling that couldn’t be taken away any more. My arm was on her shoulder and when she suddenly stopped, we kissed. I felt her lips on mine, wet and o so soft. There was a white cottage next to the road, with a door wide open, and a man sat on the roof with a broom in his hand, smiling and people were passing by and were looking at us. But we didn’t mind it.

The next moment, I remember, I was over her in her sea of softness and a feeling of great happiness came over me. She said something but I didn’t understand, if she asked me not to move or that it never should come to an end. It was as I see it now, surprisingly unforgettable.

The next day he met her in a coffee shop.

“I dreamt of you yesterday morning before awaking”, she said.

“Yes”, he said, “I think I know”.

“We were driving in a car, in a dark wood, your hand was on my shoulder and suddenly we kissed and you were over me”.

“Yes” he said “I do know”

“O”, she said.

“Yes, I dreamt the dream you dreamt, we are one and the same person, I was you and you were me”.

“I know”, it has always been like that” she said. “We can’t be separated anymore, nothing can stand between us”.

“Indeed nothing”, he said.

“It’s a fairy tale” she said.

“No, but it only happens once in a lifetime, it wasn’t a fairy tale. I’ll have or look it up in one of Carl Jung’s books”.

“Do it” she said; “But I am happy now and Jung can’t give me more happiness then I already have.

“You never know” he said, “maybe it has a special meaning something Jung didn’t think of”.

“Never mind” she said, “I am very happy now. I’ll lock it up”.

“Do it” he said, “do it, lock it up for the rest of your days with a double turn of the key”.

The sound of his voice was changing when he felt that her happiness was flowing into him.

“What are you going to do about it” she said.

“I don’t know yet”, he said, “maybe I am going to tell it to the world”.

“The world doesn’t mind” she said, “tell it to your God”.

“He knows it, it is written in His Book” he said, “it stands written in His Book since the beginning of the Universe.”

“O”, she said, “That long.”

“Yes” he said, “and it cannot be erased.

“No” she said “Never”.

“Shall we have another cup of tea?” he asked.

“No” she said, “a kiss.”

14-01-2012, 00:31 geschreven door Ugo d'Oorde  

Recht op veel slaap heb je niet als je een Blog te onderhouden hebt. Je wordt voortdurend op de hielen gezeten door woorden en zinnen en verhalen. Vandaag zou ik iets kunnen zeggen over het débâcle waar de Euro op afstevent; over de recensie van Luuk Gruwez over de dichtbundel van Paul Demets, ‘Bloedplek’, niet over de bundel zelf maar wat Gruwez er over te zeggen heeft; over de essaybundel van Stefan Hertmans, die ik bij gebrek aan leesbehoefte op zij heb gelegd, en last but not least over de gedichten die ik enkele jaren terug heb geschreven en nimmer het daglicht zagen.

Ik schrijf dit heel vroeg in de morgen en ik weet dat ik pas vanavond of vannacht mijn bed zal terug zien. Ik denk dan aan Amélie Nothomb die eens zegde/schreef dat ze elke morgen om vier uur opstaat om te schrijven, en ik weet dat dit het goede moment is, vooral als men werkt aan een roman. Het is inderdaad een grote geruststelling het dagelijkse van de dag in te gaan met het gevoel dat wat gebeuren moest al gebeurd is of, wat mij betreft dat de tekst van mijn Blog al klaar ligt om laat op de avond na een laatste herziening te worden ingelogd.

Dit is wel niet altijd het geval maar vier uur in de morgen is het uur van de stilte, de woorden komen ongerept, je hebt ze maar te plukken om ’s avonds verbaasd te zijn ze terug te ontmoeten.

13-01-2012, 00:15 geschreven door Ugo d'Oorde  

Enkele weken geleden belde op een namiddag, Monique aan, een vriendin van mijn echtgenote. Ze stond daar met een grote doos zonder deksel waarin, naar ik dacht, iets levend zat. Ik vroeg haar of het een konijn was dat ze binnenbracht of een kat, maar ze zegde me even te wachten en ze plaatste de doos voorzichtig op de tafel en haalde er een ding uit, in wit papier ingepakt, ze nam zonder een woord te zeggen het papier er af en er kwam een prachtig, op het eerste zicht angstwekkend Afrikaans masker te voorschijn.

Ze gaf het niet als een geschenk, zo voelde ik het toch, neen, ze stak het gewoon binnen alsof ze er van af wou zijn, alsof ze het gevoel had een heiligschennis te hebben begaan door het te kopen en ze het nu zo vlug mogelijk kwijt wou.

De volgende dag, vroeg in de morgen belde ze mijn echtgenote om haar te zeggen dat ze van gans de nacht geen oog had dicht gedaan, dat het masker voortdurend in haar hoofd speelde en dat ze  spijt  had het te hebben binnengebracht bij ons. We moesten het maar doorgeven aan de kinderen als het ons niet beviel.

En het beviel ons niet. Diezelfde dag vond mijn vrouw dat er een beeld naast het masker stond – we hadden het laten staan waar Monique dacht dat het best zou passen – dat het masker er niet naast hoorde. Ze ging om het  te verplaatsen, haperde in een tapijt en viel. In de spoedafdeling van het ziekenhuis stelde men vast dat er iets gebroken was in haar rechterarm.

Een paar dagen later viel de helft van de zware spiegeldeur van de vestiaire in de hall, uit haar haar hengsels en kon ik ze nog juist tegenhouden om niet op de grond te vallen. En nog enkele dagen later sprong een vulsel uit mijn hoektand. We hebben dan het masker, dat ondertussen niemand wenste in huis te nemen, terug in de doos gestopt waarin het werd binnengebracht en de doos geplaatst (voorlopig) in een hoek van de ongebruikte kamer boven. Wat eigenlijk evenmin geruststellend is.

Het is nochtans een prachtig stuk en het heeft niets dreigends over zich, het is een gelaat met spleten als ogen, een hoekige mond en neus en krachtige lijnen die eerst de ogen omkringen en daarna in evenwijdige lijnen het ganse gelaat bedekken.

Er nu over schrijvend denk ik dat we verkeerd handelen, denk ik dat we er beter aandoen het een ereplaats te geven in een of andere kamer en het zeker niet te zien als een vloek maar het te behandelen met respect, als een waardevol kunstwerk, want dat is het, en dat wat er gebeurde een verwittiging was, een verzoek het in huis op te nemen als een gezel, een huisgenoot en het masker te behandelen als dusdanig.

Het opgeborgen te laten in het duister van een kartonnen doos ergens in een hoek van het huis is zeker niet de oplossing.

IK ben er nog eens langs gegaan alvorens af te sluiten en ik had de indruk dat er al een begin van glimlach te zien was om de ogen.

12-01-2012, 01:30 geschreven door Ugo d'Oorde  

   Nogmaals, ging hij niet te ver, was hij niet te veel ingesteld op gevoelens die leefden in hem, was hij niet te vernieuwend al het bestaande terzijde schuivend, en te vervangen door het geloof in een alles omvattende Geest, aanwezig in de minimaalste particules, als aanwezig in alle geledingen van het levend Universum; die ons omhult, ons levend houdt, ons gevormd heeft als deel van die Geest tot denkende zelfbewuste wezens.

Hoe gemakkelijk is het niet alle vragen opzij te zetten, de pauselijke Veritatis Splendor van jaren terug te herlezen en te aanvaarden en te leven en geloven zoals het gevraagd wordt, blindelings vertrouwend in wat de Kerk en de Geschriften ons voorhouden. Geloven om te begrijpen zoals de Heilige Bernardus het wel zal gezegd hebben, en niet zoals Abelard, die wou begrijpen om te kunnen geloven.

   Zijn hoop is dat hij er in slagen zal, zijn jarenlange zoektocht, zijn hunker naar het Andere, of die Sehnsucht nach dem ganz Anderen, zoals Max Horkheimer het zou geformuleerd hebben, gestalte te geven.

Hij dacht, je hebt al die tijd een gesprek gehouden met jezelf en deze gesprekken opgetekend in je dagboeken. Je leefde in boeken. Je legde gegevens naast elkaar en vond openingen naar andere structuren die naar je meende dichter bij de waarheid lagen, al wist je niet wat die waarheid wel was of zijn kon.

Je las over de New Physics en je vond dit een nieuwe Bijbel, ditmaal geschreven in gegevens en niet in woorden die vertaald dienden te worden. Je las over bepaalde gebeurtenissen dat die van de hand Gods waren maar je twijfelde omdat Hij tezelfdertijd bezig was met het tot stand brengen van een nieuw melkwegstelsel in de Orionnevel.

Je las in de brieven van Paulus dat hij na getroffen te zijn door de bliksem, onmiddellijk naar Arabië is gereisd om er drie jaren te verblijven en pas daarna Petrus en Jacobus, de broer van Christus, is gaan opzoeken in Jeruzalem. Je las bij Kamal Salibi over Kyriat Arba en Makfella, dat deze dorpen, waar Sarah en Abraham begraven werden, in Saudi Arabië gesitueerd waren.

Je vond dat Stonehenge heel wat gemeen had met onze eerste gotische kathedralen. Je las Boris Pasternak en Freeman Dyson, Fritjof Capra, Richard Feynman en George Steiner en vele, vele anderen.

En alles wat je las of dacht bleef, zoals deeg in de trog, gistend in je hoofd, soms opgetekend in je dagboeken - er staan er meer dan dertig in het rek tegen de muur van de woonkamer – of bleven niet meer dan gedachten, en je weet wat Pessoa zegt over zaken in gedachten geschreven.

Je las Borges en wat hij dacht over toeval en je las T.S.Eliot en je dacht dat hij de grootste onder de moderne dichters was.

En wat van de boeken was, van de gebeurtenissen in je leven was, werd door de dwingende krachten van de geest in jou, overgebracht naar je hand en je vingers en over het papier als je schreef.

De man en zijn dagboek, de man en zijn dans van woorden, alsof hij ademde in woorden en woorden in osmose over zijn witte bladen werden uitgestrooid en dit, zijn leven was, de adem van zijn dagen.

11-01-2012, 00:26 geschreven door Ugo d'Oorde  

De drang tot schrijven is altijd in mij aanwezig geweest. IK ben nooit geweest, hoe ver ik ook terugga, dat die drang er niet was. Dus, als ik mijn blog opgeef kom ik niet in een donker gat, noch in een ‘doka’[1] terecht, alleen zal de dwingende kracht die mijn blog me oplegt verdwijnen en zal ik zoals voorheen gaan schrijven als het me past, wat geen goede methode is, verre van.

Ik stel wel vast dat het boek dat ik tussendoor tracht te schrijven minder aandacht krijgt, dat ik meer wakker lig van mijn Blog dan van mijn boek, wat een rem betekent voor het vorderen van mijn boek.

De twee komen voort van een ik-persoon en een hij-persoon, en Luuk Gruwez in zijn laatste recensie[2] wijst, onrechtstreeks weliswaar, op het gevaar waaraan iemand zoals ik is blootgesteld, namelijk de fase waarin de held ervaart hoe zijn persoonlijkheid desintegreert wat, leert me Gruwez, in de Griekse tragedie ‘sparagmos’ heet.

Nu sparagmos of niet, ik denk dat mijn persoonlijkheid niet geleden heeft onder die ‘ik’- en die ‘hij’-persoon. Ik weet alleen dat deze laatste vorm me beter past dan te beginnen met mezelf uit de doeken te doen – ik weet nu ook dat mijn dochter Ann niet graag de hij-vorm leest – trouwens als ik over mij schrijf kan ik niet zeggen dat ik, zoals Dante, uit een donker bos – una selva selvaggia e aspra e forte - te voorschijn kom. En ik heb evenmin een Luikse bollenkast waarin ik, geborgen in een geheime schuif het boek vond van Fabre d’Olivet, het boek waar ik nog iets zal over zeggen in mijn komende ‘Adem van de Dagen, en dan nog iets heel belangrijks.

Alle teksten ontstaan onvermijdelijk uit en worden gedragen door mijn gemoedstoestand die bepalend is en voor wat ik schrijf en wie het schrijft, ik of die andere in mij, die ik ook ben en ook de andere is.

Begrijpe die me begrijpen kan.

10-01-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het gebeurt dat ik op ogenblikken van stilte, denken ga in kleuren en vormen. Niet dat ik tekenaar of schilder ben - al doe ik het wel graag - maar ik tracht dan toch er een Spielerei van te maken.

Als ik dan verneem dat mijn blogs soms moeilijk te begrijpen zijn, waar ik het mee eens ben – soms staan de zinnen geschreven zonder dat ik het besef – dan wil ik wel een ademruimte inlassen én voor mij én voor mijn lezers, en hen verrassen met een lichter aspect van mij.

Mijn bedoeling was hier een tekening aan toe te voegen maar de Blog-Computer neemt mijn tekening niet aan wat ik jammer vind.

Dan maar ter aanvulling het volgende. Namelijk wat het betekent als ik schrijf dat soms zinnen geschreven staan zonder dat ik het besef. Eigenaardig zal je zeggen.

Bijvoorbeeld gisteren liet ik me gaan om een versregel uit Dantes begincanto van zijn Inferno in te lassen. Een regel die me heel wat moeilijkheden gaf, niet zo zeer omwille van de vertaling van: ‘si che il pié fermo sempre era il più basso’, dan wel om de juiste betekenis ervan.

Dante komt uit het donkere woud en ziet het licht boven de heuvelkam. Hij begint te stijgen, en hier komt de zin: zo dat zijn stevige/steunende voet altijd de laagste is.

Als men stijgt is het duidelijk dat de steunende voet steeds de laagste is. Maar in dit geval betreft het afwisselend de linkervoet en dan de rechter. Dit is echter vanzelfsprekend en ik geloof nooit dat Dante zo kleingeestig zou geweest om te schrijven wat iedereen weet.

Wat hij volgens mij wel heeft willen zeggen is, dat hij de klim begonnen is met een voet vooruit en er telkens de andere heeft naast geplaatst. Nu welke voet die andere - il pié fermo - was heb ik destijds getracht uit te maken, te lang om uit te leggen, maar Dante is hiervoor te rade gegaan in de geschriften van de heilige Albert de Grote, die in zijn ‘Summa de bono’ een bepaling geeft van il pié fermo, bepaling die in Dantes tijd algemeen moet gekend geweest zijn en zeker door de leden van de Geheime Genootschap – voorloper van de Vrijmetselarij - waarvan Dante lid moet geweest zijn.

Dante is zijn initiatietocht begonnen met de linkervoet[1] en heeft er telkens zijn rechtervoet, il pié fermo naast geplaatst en is zo de heuvel opgegaan.

Ik ben dus onachtzaam geweest toen ik Dante heb geciteerd in mijn vorige blog en heb hiermee getracht dit enigszins recht te zetten - tenware het nu nog gecompliceerder zou zijn. Wie meer wenst te vernemen over die geheime genootschap van Dante, leze René Guénon, L’ésotérisme de Dante, Gallimard 1957.

09-01-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde