Op 6 maart, schreef ik wat  Roland Barthes[1] dacht over de Haiku, dat het zo maar niet een gedicht was van zeventien lettergrepen verdeeld over vijf, zeven en vijf maar, wist hij:

‘La brièveté du haiku n’est pas formelle, le haiku n’est pas une pensée riche réduite à une forme brève, mais un événement bref qui trouve d’un coup sa forme juste’. 

Is, wat ik gisteren schreef en inlogde, dan wel een ‘haiku’ naar de maatstaven van Barthes, namelijk dat het geen rijke gedachte is in een korte vorm uitgedrukt, maar wel een gebeuren die in een ruk zijn juiste vorm vindt?

Tussen de rotsen

kunstwerk geworden: wortel

op Japans papier.

Dit schreef ik. En wat ik heb willen aantonen met deze zeventien lettergrepen, is de historiek van een zaadje, neergedwarreld in de spleet van een rots, dat er ontkiemd is en wortel geschoten heeft.

Na vele, vele seizoenen is de wortel erin geslaagd, in zijn groei, de rots te dwingen zich aan te passen aan zijn groei, hierbij de opening innemend gelaten door de rots, zijnde in een meest grillige vorm, zoals enkel de natuur het vermag. Gekneld gegroeid tussen de rotsen, is de wortel kunstwerk geworden. En het is als een kunstwerk dat ik hem gevonden heb en uit de rots gehaald, nadat zijn plant was weggerukt door een sneeuwlawine.

Jaren heb ik de wortel als een relikwie bewaard, tot ik hem gekleefd heb op Japans papier en ingelijst onder glas in een kader met diepte.

Ik kan hem nu als kunstwerk naast mij ophangen of voor mij opstellen. Het verhaal ervan, als haiku geschreven, is wat van mij is, de rest, het voornaamste, is van de rots en de wortel zelf, hoe hij groeide, en zich zelf beeldhouwde, dankzij wat onzichtbaar is.

05-08-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Heb deze morgen de indruk niets te schrijven te hebben.

Noch het ruisen van de bomen, hoog in de luchten opgeschoten als torens van gotische kathedralen, kunnen me helpen; noch de hortensia’s die me bedwelmen met hun zwoele geuren; noch de drie waterlelies - die Frederik zo lief had - in het stukje vijver, zijn van enig nut. Ik ben leeg geschreven.

Alleen een stuk wortel, die ik jaren terug heb losgemaakt, vergroeid in de rotsen, zou ik kunnen inlijsten om er, met een Haiku à la Van Rompuy aan toegevoegd, een kunstwerk van te maken:

Tussen de rotsen

kunstwerk geworden: wortel

op Japans papier.

Alhoewel.

Voor wie het aanbelangt: als antwoord op: ‘de wet is de wet’, nog even, nog heel even dit:

Ik, slachtoffer, ik zeg dat een wet die de grondwettelijke en verworven rechten van zijn burgers met de voeten treed, géén wet is, geen wet kan zijn.

Evenmin kan wet zijn, een wet die zich baseert op termen - terug te vinden in de Notulen van Kamer en Senaat - als daar zijn: ‘bevoorrechte categorieën’ – alsof de parlementariërs geen bevoorrechte categorie zouden zijn – ‘kasten-conservatisme’, ‘privilèges démesurés’, ‘bijzonder bevoordeligde personen’, ‘bevoorrechte minderheid’; termen die burgers aldus, schaamteloos en totaal onterecht, naar het hoofd geslingerd krijgen om hun, ‘bewust’ onrechtvaardige beslissingen te ondersteunen.

Een dergelijk tot stand gekomen wet is noch min noch meer, een ‘discriminerende’ wet.

Meer, heb ik deze morgen – met het begin van de herfst al in de lucht – niets, helemaal niets, te zeggen. Ik hoop wel dat het morgen, zondag zijnde, zal opgeklaard zijn in mijn geest, maar ik betwijfel het.

04-08-2012, 05:10 geschreven door Ugo d'Oorde  

Mijn teksten worden niet blijvend bewaard op mijn blog, Ik ben echter niet zinnens die zo maar achter te laten alsof ze nooit geschreven werden. Niet dat ze zo waardevol zouden zijn, maar ik wil dat ze minstens in het bezit komen van mijn kinderen en vooral kleinkinderen, opdat ze weten zouden welke mens hun vader, grootvader wel was. Daarom wil ik ze later laten bundelen in een of andere vorm. Hierbij denkend aan een vriend die de dagboeken van zijn grootvader, geschreven in de loopgrachten, tijdens de eerste wereldoorlog aan het herwerken is. Misschien is er een van mijn kleinkinderen of achterkleinkinderen die een zelfde idee hebben zal. Het is om deze reden dat ik begonnen ben met het herzien van mijn blogs.

Het is positief als er bij het herlezen, nog verwondering is bij mij over wat ik schreef of nog geboeid word door mijn eigen woorden; val ik er ongeveer bij in slaap dan is het nodig dat ik deze onherroepelijk verwijder. Middelmaat is niet goed genoeg om over te houden.

In feite werk ik voortdurend aan nieuwe vormen met de oude in het achterhoofd, er vooral oplettend, dubbel gebruik van ideeën uit de weg te gaan. Maar gespreid over een periode van meer dan twee jaar – ik begon ermee op 15 mei 2010 - is het onmogelijk me telkens te vernieuwen. Als de periode er tussen meer dan een jaar is mag een oude idee wel onder een nieuwe vorm en aangevuld met andere bevindingen, worden gepresenteerd. 

Een idee – een blog - is en blijft nu eenmaal een proces van lange adem. Maar, vroeg of laat zal ik me toch de vraag moeten stellen of verder gaan met wat ik zo graag, schijnbaar te graag, doe, wel zinnig is. Vandaag  stoort het me vooral vast te stellen, vele dagen onverzorgd te hebben ingelogd. Het moet dus beter in de nabije toekomst.

03-08-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Stéphane Hessel’s boek dat nog steeds op mijn nachttafel ligt, verbaast me met wat hij me leert over Edgar Allan Poe (1809-1849), een schrijver waarvan ik destijds enkel zijn ‘Murder in the Rue Morgue’ en wat gedichten uit het ‘Zephyr Book of American Verse, gelezen had. En Poe die ooit moet gezegd hebben dat  poëzie moet verrassen, verrast me nu als ik lees dat hij ervan overtuigd was dat, hoe onafhankelijk we ons als land of individu ook mogen opstellen, ‘we voor en boven alles, van elkander afhankelijk zijn’. Deze afhankelijkheid is niet beperkt tot de handelingen van de mens, maar betekent dat alles met alles verbonden is, ‘mensen, dieren, planten, in feite al wat leeft, de ganse schepping’.

Poe ignoreerde dus niet de hoofdregel in het Boeddhisme: ‘een filosofie van continuïteit en interactie’ van al wat is. Hij verwoordt dit in een vreemde zin: ‘Because Nothing was, therefore All Things are’, die ik hier aanhaal zonder de diepere betekenis ervan te begrijpen.

Het is Hessel’s moeder die hem attent heeft gemaakt op het bestaan van deze tekst over ‘de perceptie van het ik en de kosmos’. Gelukkig zij die een moeder hebben die hen van jongs af deze boodschap van Poe meegeeft.

En ga ik dan toch nader in op die zin van Poe dan betekent ‘All Things’, de totaliteit van-al-wat-is, het Zijn, dat niet uit te splitsen is in delen, mens, dier, plant, water, aarde, lucht. Alles is één. Of, omdat er eerst Niets was, is er nu Iets, Kosmos.

Alleen wat onzichtbaar is, is de ene echte realiteit, het zichtbare, de onderscheiden delen, zijnde beelden die wij er van over houden.

Ettelijke malen heb ik reeds verwezen naar wat gebeiteld staat - of stond, er is een nieuwe nu – in de muren van de aeropuerto van Alicante : ‘Lo que se ve es un vision de lo invisible’. Ik heb ook mijn tijd nodige gehad opdat de volle betekenis ervan zou doordringen, een betekenis die voor een boeddhist evident is, ook voor Poe, ook voor mij. 

Ik had op de vensterbank en op een deel van mijn ruime schrijftafel een tiental uitgebloeide orchideeën staan. Ze hebben er overwinterd in mijn gezelschap. Heb altijd met ze contact gehad, niet dat ik met ze sprak, maar het onzichtbare in ze had contact met het onzichtbare in mij. Sedert kort zijn ze, een na een, terug gaan bloeien en staat er nu een bos van bloeiende orchideeën voor mij als ik schrijf. Ik heb telkens het gevoel dat ze me groeten als ik binnenkom, zoals ik ze groet. Waarom zou dit niet ‘als wat je ziet een beeld is van het onzichtbare’.

Trouwens, had een vriend me Hessel niet aangeraden – en waarom? - ik zou geen blog hebben geschreven over Poe en je zou niets vernomen hebben over mijn bos van orchideeën en evenmin zou ik de tekst geschreven hebben die ik nu inlog.

02-08-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik kan op 1 augustus niet anders dan schrijven over Grimentz[1], een dorpje hoog in de Val d’Anniviers. Bevlagd vandaag.

In gedachten ben ik er. Jong, licht van hart, ondergedompeld in het grote licht  als ik door de eeuwenoude straten loop van het dorp. Een weelde van geraniums aan de balkons van de door de zon verbrande chalets. De luchten open en helder, de witgekalkte muren van de kerk in het midden van het dorp, symbool voor de diep christelijke traditie van een van oudsher gelovig volk.

Ik ben deel van hen – ik kom er sedert vele jaren - heb mijn plaats onder hen. Het is goed er te zijn, de verbondenheid te voelen, met de bossen en de bergen, met de chalets langs de dorpsstraat. Deel van hun traditie. Een dorp van bezinning is het, een sacrale ruimte.

Onwrikbaar ben ik met dit dorp, met deze vallei verbonden, nu nog in het leven, straks in de dood als er mijn naam zal herop geroepen worden. 

Ik was er op zondagen, na de mis, met de mensen om me heen op de plaats voor de kerk met de fontein, waar de kinderen speelden toen ze nog kinderen waren. Dames in de klederdracht van het dorp die rondgingen met oude tinnen kannen, gevuld met oude wijnen, getapt uit oude donkere vaten, wijn van vader op zoon, geslachten her, verdampt - la part des anges - en gedronken, en elk jaar aangevuld met jonge wijn uit de wijngaarden van de Bourgeoisie, licht Madeira-achtig op de tong, le vin de l’amitié, le vin du glacier.

Wijn die weemoed is, die vreugde is, en woorden die samengaan met de bergen erover, de bossen, de geuren van hars en humus en paddenstoelen en de poëtische volheid van de luchten en van de gedachten, bezinning over wat het leven is.

*

Pijn om de namen die je nog noemen kunt van zij die gingen en van de weinigen die bleven nog. Wie waren we, toen we nog samen waren, het glas geheven, de flonkerwijn gedronken, een lied gezongen op grote dagen, gedanst misschien, geleefd het grote leven. 

Herinneringen aan wat was en niet meer komen zal. Thuis in je hoek gezeten, een blank blad voor jou en een pen in je hand die jaren oud is en plots te dik de inkt afgeeft.

Herinnering aan de zondagsmis toen er nog een pastoor was in het dorp. Vandaag is er geen priester meer op zondag, op woensdagavond soms. Is er ook geen receptie meer al is le vin du glacier gebleven. Het aftakelingsproces is echter begonnen. Wat is er geworden van de dag die eens des Heren was?

Eigenlijk wou ik deze morgen schrijven over Edgar Allan Poe, toen het heimwee me overviel. 

01-08-2012, 08:29 geschreven door Ugo d'Oorde  

Dit had een gedicht kunnen zijn.

Heb heel wat te schrijven. Het belangrijkste omvat, samengebracht op wat bladen papier, de wereld van de geest, uitgespreid in en over de oneindigheid van luchten tot voorbij de horizon. 

Dit is wat ik hier verkondigen wil:

Ik dacht van de aarde te zijn maar ik ben van de oneindigheid van zeeën en luchten. Ik dacht van het sterven te zijn maar ik ben van het grote leven. Deze korte ogenblikken, in het midden van de dag, opgetild door het licht, meegenomen door de wind in de bomen, schrijf ik eeuwigheid, omdat ik even maar, een fractie van een tel, de eeuwigheid heb aangeraakt met de vingertoppen van de geest.

De tijd had geen vat op mij, ik voelde me vrij, ongebonden, open en ontvankelijk.

Ademend, het Universum doordwarrelde me.

31-07-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Atomen en sub-partikels, zijn de uiterlijke vorm van het onzichtbare. Ook de atheïst, Saramago[1] wist dit heel goed.

Ons de vraag stellen welke kennis onder het zichtbare, binnenin het onzichtbare aanwezig is, geeft de mens een totaal andere dimensie, de dimensie van de ‘mens in wording’.

En het is precies naar ‘ lo que es escondido’ waar het om gaat. Zonder ernaar te zoeken, is het  me voldoende te weten dat er Iets ‘moet’ zijn; dat alles gebeurt binnenin het atoom, binnenin de quark, binnenin de minimaalste deeltjes; dat de kennis erin, het leven erin, de energie erin, dat dit het Zijnde is. 

De factor die we God zouden kunnen noemen, maar dan een God zonder nood aan enige ceremonie of enige bewieroking.

Hij heeft er geen behoefte aan, Hij vraagt er niet naar. Hij is het ‘Zijnde’!

30-07-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde