Oud worden en jong blijven, er is geen andere uitweg, iets voor een lijfspreuk, iets om bovenaan elk blad, of beter nog als filigraan binnen het blad neer te zetten. Men zegge het voort, men proclamere het.

Er is een massa energie voor nodig, ook voor de twee oude canada’s in de tuin van mijn gebuur is die energie meer dan nodig om lijk een jong veulen terug te botten, in blad te komen en te bloeien. En het zijn dezelfde krachten die aan het werk zijn bij mij als bij de bomen, komende uit eenzelfde wondere bron. En we zien het met gesloten ogen, het komt in de verste verte niet op bij ons om het als wonderlijk te zien, durven er zelfs niet aan denken – en ik herhaal me en blijf me herhalen – dat die bron goddelijk kan of zelfs moet zijn.

En met ‘goddelijk’ bedoel ik hoegenaamd niet, gebonden aan een God, welke menselijke naam hij ook dragen moge, maar verstrengeld met Iets dat ons overstijgt tot in het onbegrijpbare Punt van het Onbegrijpbare, het meer dan kolossale dat aanwezig is volledig en voltooid in elke atoom.

Er komt een dag voor de mens dat hij er zal van doordrongen zijn, dat de energie in hem, in de natuur, in het ganse Universum en in alle Universa er naast - als die er zouden kunnen zijn – ook aanwezig in het door mij geliefde Higgs deeltje; dat die energie een en dezelfde is, leven gevend, leven bezittend, er zijnde zonder er te zijn, controlerend zonder te controleren.

Dat de mens bewust zal zijn, zo dat hij er zich zelfs geen vragen meer zal over stellen omdat hij méér dan weten zal - zoals de vogels in mijn tuin weten om hun gezang te beginnen, een fractie van tijd voor de zon de horizont  bereikt - dat deze energiebron, zijn oorsprong is en zijn bestemming wordt.

Of het Omegapunt van Teilhard de Chardin, vergeten in het gebazel van de ‘nieuwe elite’, de ‘het-elitaire-in-de-mens’ schuwende massa. 

Dit moest me van het hart, vooral mijn laatste zin

05-05-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Oud worden of oud zijn, het verschil is niet zo groot tussen ‘het worden’ en ‘het zijn’, maar ‘het worden’ heeft nog perspectief, ‘het zijn’ is een toestand die riskeert faliekant uit te vallen.

Maar mijn grote vriend, Dante Alighieri, wist dit maar al te goed als hij luistert naar de stem van Vergilius die hem duidelijk maakt dat het niet tussen de lakens is, of liggend op de sofa dat je eer en roem verwerft; en mijn even grote vriend van (te) vele jaren terug, Louis Pauwels, wist dit ook als hij het had over wat ‘rater l’aube’ betekende.

Zo laat me verder oud worden zonder oud te zijn, ik voel me er goed bij en wens het zo te houden.

04-05-2013, 06:53 geschreven door Ugo d'Oorde  

The hand that guides the brush has already caught and executed what floated before the mind at the same moment as the mind began to form it, and in the end the pupil no longer knows which of the two – mind or hand – was  responsable for the work.

Eugen Herrigel:

Het was een vreemde blog die ik gisteren schreef.

Bij het herlezen ervan  vroeg ik me af – zoals Herrigel - of ik wel wist wie de schrijver ervan was? Karel of Ugo of nog een derde, een uitdager, een Auster, een Hertmans, die me beroeren met hun woorden zodat ook ik, een poging doe, hun visie op poëzie die ik met hen delen wil, te volgen.

Ik dacht eraan deze morgen toen ik, verloren in mijn dagboek van de Economist – had twee dagen in te halen – plots na meer dan een uur intens schrijven, geconfronteerd werd met het morgenlicht en met de zin van Louis Pauwels – die ik hier herhaal omdat hij in mij staat gebrand zoals een tatoeage – ‘qui rate les aubes rate sa vie’. (Bel of mail me als je wenst te weten waar je die zin oprapen kunt. Tenminste zo je hem waardig vindt in je spiritueel kraam).

Maar ik had het over poëzie, die vandaag vele wegen uit kan  als ik de recensie open van Luuk Gruwez – het is heel wat geleden dat ik hem nog eens vernoemde – waar hij het heeft over een jonge dichteres, Maria Barnas en haar bundel: ‘Jaja de oerknal’ (Arbeiderspers, 48 blz.,18,95€). Zoals altijd is het heel degelijk wat Gruwez ons voorhoudt, en de versregels die hij aanhaalt halen een schoonheid en wijzen in een richting die veel leesbaarder zijn dan die van mij.

Maar bij regels als – het betreft de kinderen – ‘… en niet op het kleed poepen / en er met de trein doorrijden’ heb ik wel enige bedenkingen, zoals Gruwez trouwens.

We kunnen dus met poëzie in vele talen overweg. Ik wil er enkel de nadruk opleggen dat er heel wat moed en heel wat inspanning vereist is om tussen je dagelijkse bezigheden van moeder en huisvrouw nog aan poëzie te doen en erin te slagen een dichtbundel uit te geven. Als er dan iets uitlekt over wat de kinderen durven nalaten, dan is haar dat zeker vergeven.

En er is toch iets belangrijks gezegd over haar werk, en dan nog door Luuk Gruwez en in de Standaard van 26 april en dan nog op het kaft, ‘met de vogels van HItchcock over een verbijsterend Heelal’. Dit zijn woorden van Gruwez.

03-05-2013, 00:19 geschreven door Ugo d'Oorde  

(Geïnspireerd op het gedicht ‘Neither’ van Samuel Beckett[1]):

We zullen wel nooit

een neither-gedicht schrijven

zoals Beckett het onverwoorde

te verwoorden wist, niet te begrijpen

omwille van zo alles zeggend

in niets betekenende zinnen

alsof een kosmische boodsvchap

erin verscholen

en toch ook niet, weergalmend,

wel de dood.

Nooit een abstract in woorden schilderij

gaan schrijven waar  kleur en vormen
weggelaten

om even maar wie we waren,

even,
dit terzijde. 

We zullen wel nooit een neither-gedicht

schrijven, al wilden we om het ontzaglijke

van dit leven dat ons omkneld

hier houdt en toch

bewegen laat in een eigen eigenzinnigheid,

vertellen we.

Geen neither-gedicht om op te vallen

om er naar uit te kijken, om er slapen

mee te gaan, onverlet,

onverlaten, on-overeenstemmend

en toch zoekend

naar de zin van zovele sterren

in oertijden neergezet,

beangstigend.

En wij, innerlijk enorm nochtans

omdat we alles beluisteren, bekijken kunnen,

opentrekken, verzegelen en dichter brengen

tot ons binnen, en begrijpen,

of niet begrijpen kunnen.

 ‘dan

o zo teder, zo losjes

het licht wegdeemsterend

op dat achteloos evenmin

niet uit te spreken

thuis’

Maar een neither-gedicht zullen we wel

nooit schrijven, al wilden we

opstijgen kunnen om ons te verliezen

een nimmer te vergeten

ogenblik,

toch vergeten.

02-05-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Cómo seràn las cosas cuando no las estamos mirando?

Hoe zullen de dingen zijn als we er niet naar kijken, is de vraag die José Saramago zich stelt in zijn Cuaderno[1].

Hoe is de bocht aan de Leie waar ik jarenlang elke zondag met de vrienden even ben blijven stilstaan, of hoe is de bank in San Juan waar ik neerzat om te lezen of te schrijven, of hoe is ‘la plaine de la Lé’ in Zinal, als ik er aan denk zonder er te zijn?

Ik heb me dit, zoals Saramago, dikwijls afgevraagd, wel wetende dat die dingen zijn zoals ze zijn of ik er nu ben of niet ben.

Maar er is een andere vraag die ik me blijf stellen, welk is het belang van al die dingen indien ik er niet zou zijn, of beter welk is het belang van het Universum als er niemand, noch hier noch elders, zou zijn om er zich vragen over te stellen? 

En dan kom ik tot een totaal ander antwoord. Namelijk dat de mens er is, precies opdat er vragen zouden gesteld worden, precies opdat we ons zouden afvragen welke de reden is van ons bestaan hier in de onmetelijkheid van de Kosmos. 

Ik lees dit ook bij Titus Burckhardt[2] in zijn vraag naar de mystiek van de astrologie. De mens, gezien door Ibn ‘Arabi, zegt hij, was niet alleen het centrum van de Kosmos toen de aarde nog het centrum was maar is, toen geweten was dat de aarde omheen de zon draaide, in die centrale positie gebleven[3].

Kunnen we dan zeggen dat de dingen er zijn, enkel en alleen omdat de mens er is. Want ware de toeziende en zich vragen stellende mens er niet, wat maakt het uit of de dingen er zijn of er niet zijn.

Er zijn ontelbaar vele zonnen met planeten omdat we nu weten dat ze er zijn. Ze waren er ten tijde van Dante en toch waren ze er niet omdat niet geweten was dat ze er waren.

Zo denken we dat de denkende mens hier is opdat hij én getuige zou zijn van het bestaan van het Universum én zich vragen zou stellen hoe het er is en hoe het er kwam.

Als men de foto’s ziet genomen door de Hubble telescoop en het beeld genomen 380.000 jaar na de Big Bang, als men oog heeft voor de structuur van het atoom en weten wat te weten is over het Higgs’ deeltje, is het dan zo verbazend dat men zich vragen gaat stellen over Hij of Zij of Het die dit alles concipieerde.

De vraag niet stellen en niet zoeken naar een antwoord is de geest van de mens onwaardig. Even onwaardig is te zeggen dat er ‘nada de nada’ is, zoals José Saramago, dit is maar al te gemakkelijk.

[1] José Saramago : ‘El Cuaderno’, Edit.  Alfaguara, 2010, vertaald uit het Portugees naar het Spaans door Pilar del Rio.

[2] Titus Burckhardt : Mystical Astrology according to Ibn ‘Arabi, translated from the French by Bulent Rauf, Beshara Publications, 1977, pag.10.

[3] The fact that the terrestial position of the human being, serving as the fixed point to which will be related all the movements of the stars, here symbolises the central role of man in the cosmic whole, of which man is like the goal and the center of gravity.

01-05-2013, 06:33 geschreven door Ugo d'Oorde  

Je bent niet veel als je

verkouden,

de dag ziet opengaan

en weer zich sluiten,

alsof er geen tijd

was heengegaan,

geen ogenblik van uur

werd opgeschreven, 

wel de koorts getekend

in je ogen:

maar, waar je ligt,

je wel kunt denken

aan de bergen,

en de vlakte na Zinal
 - la plaine de la Lé -

de stroom er door,

die van de gletsjer komt,

de zang van water

en van luchten,

en van het licht erover
de verwondering.

je waart er in de winter,

in de lente en de zomer,

je waart er in de herfst, 

Je bent er nu, terug

in opgenomen en meegevoerd

springlevend zoals vroeger

zelfs, al ben je maar,

zo staat het nu geschreven,

een hoopje mens.

30-04-2013, 04:26 geschreven door Ugo d'Oorde  

De fout die ik bega met mijn teksten die als blog verschijnen is aan literatuur te willen doen. Een hoogvlieger te zijn en niet, wat interessanter zou zijn, de aarde te frequenteren. Maar literatuur bedrijven is van bij de aanvang mijn hoofddoel geweest en dit is gebleven, wat soms – hopelijk niet altijd? – mijn teksten ontoegankelijk maakt omdat ze, een op het randje af, transcendente instelling vragen.

Nu, ik schrijf voor een zeer beperkte kring, die ik veel ruimer wou en dacht mettertijd te zullen krijgen, maar ik moet het stellen met de lezers die ik verdien. Het weinige succes dat ik heb is een vingerwijzing voor de inhoud van wat ligt te wachten, verspreid over heel wat plaatsen, fragmenten die nog in elkaar moeten geschoven worden.

Ik lag deze namiddag van 28 april in de zon, denkend aan wat mijn leven is geweest en ook het gevoel hebbende dat ik nog geen einde zag aan mijn dagen. Gebrek aan nederigheid natuurlijk. Maar de lente omheen mij en de tuin die tot leven komt zijn er de oorzaak van.

Dus laat het altijd lente blijven, de lente van Vivaldi

29-04-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde