Wie of wat in mij zet me aan te schrijven? En in de eerste plaats het schrijven zelf, waarom schrijf ik en daarbij aansluitend, waarom schrijf ik over wat ik schrijf?

Die vraag overvalt me telkens als ik neer ga zitten, de pen in de hand of voor het open klavier om dan te beginnen, vandaag met de vraag van Leibnitz, waarom is er niet ‘Niets’, en mijn antwoord, er is Iets omdat wij, als mens ervan getuige zijn. Schrap die getuige en de vraag van Leibnitz  wordt nimmer gesteld.

Prigogine had ook een antwoord op de vraag over ‘het begin van alle beginnen’, een zin waar ik onlangs een blog mee afsloot:

Pour moi, la transition entre le pré-univers et l’univers, est avant tout un problème de passage du vide, qui contient déjà des particules en puissance à des particules réelles[1]. 

Het is op die fameuze ‘zevende dag’ dat deze Big Bang passage plaats vond en, althans volgens Prigogine, het in wezen reeds bestaande, bestaande werd en, wat oneindig meer is, nog steeds als ‘het bestaande’ wordende is.

In zijn ‘La Langue Hébraïque restituée’ uit de XIXde eeuw, vertaalt Fabre d’Olivet het allereerste woord van de Bijbel, ‘Bereshit’, door ‘en puissance d’être’ (wij vertalen dit door ‘in den beginne’) wat aanleunt bij de visie van Prigogine.

Of deeltjes, in potentie aanwezig, die materie zijn geworden; materie die kosmos is geworden; en uit deze immensiteit aan Kosmos is de mens opgestaan en simultaan de geest in de mens, die aldus in potentie reeds aanwezig was in ‘bereshit’.

Zo bestaat het dat in onze geest onvermijdelijk, de nagalm van dit ‘bestaan in potentie’, als een hunker is blijven hangen. Max Horkheimer noemde dit: ‘die Sehnsucht nach den ganz Andere’. Of die fenomenale zin van Sint Augustinus:

Indien je me niet gevonden had je zou me niet hebben gezocht.

Ware er die hunker in jou niet geweest je zou nimmer hebben gezocht om te vinden, of nog, je zou nimmer Stonehenge hebben gebouwd, noch Avebury, je zou nimmer tweeënnegentig menhirs hebben opgericht in de Almendres, geen tempels hebben gebouwd, geen moskeeën, noch romaanse kerken, noch gotische kathedralen; er zou nimmer een Divina Commedia geschreven zijn en George Steiner zou niet zijn hoofdstuk XI van zijn ‘Errata’ geschreven hebben, en ga maar verder. 

Kunnen we dan zeggen dat we nimmer die hunker naar het totaal Andere hebben gevoeld?