Paul Nothomb, de schrijver van ‘L’Homme immortel’ (Albin Michel 1984) vertelt ons dat het zesdaagse scheppingsverhaal binair is: de intentie te scheppen gaat de schepping vooraf. ‘En God sprak’ moet vertaald worden als:

‘et Dieu pensa of Dieu se dit. Dieu pensa d’abord puis Il exécute… Dieu crée à partir de sa pensée, de sa réflexion’.

Zo volgens Nothomb : God wikte en woog eerst, programmeerde eerst en gaf daarna, als hij zag dat alles goed zou zijn, het startsein. En alles was en alles evolueerde zoals Hij het gewild had en blijft evolueren zoals vooraf gepland.  

In feite vergeet Nothomb, die niet verder denkt dan de woorden van de Bijbel, wat de kwantum fysica ons leert, namelijk dat de schepping als er ooit een is geweest, begonnen is op het allerkleinste vlak, het vlak van de subatomaire deeltjes, plots tot een net verweven. Of, wat het geestelijke element was, werd omgebogen tot materie en uit deze materie, in haar essentie geest zijnde, is de mens ontstaan. 

Hij durft aldus stellen dat ook de mens in essentie meer geest is dan materie. Als hij geschapen of gevormd werd naar de gelijkenis met God, dan kan de gelijkenis enkel slaan op gelijkenis met de geest van God.

Hij was in een restaurant aan de Leie. Hij genoot, aan het raam gezeten, van het stille vloeien van water met de meerkoeten, met de reiger aan de overkant, de kraaien en de meeuwen in de luchten en in de verte de canadabomen waarvan hij meende dat de kruinen reeds een vaag begin van groen toonden. 

Hij dacht aan wat hij die morgen gelezen had van Nothomb en dat de woorden van de Bijbel, slechts de uiterlijke tekenen waren, van wat verborgen lag tussen de lijnen, zoals wat hij zag van het water, de vogels, de beemden en de bomen, maar de uiterlijke tekenen waren van de geheime krachten die zich roerden in de natuur.

12-01-2014, 00:14 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hij is opgestaan in wat hij noemen wou het saturatiepunt van de nacht, het ogenblik waarop de rand van de zon schijnbaar de kimlijn heeft bereikt, maar ook schijnbaar nog niet, om neer te zitten onder de lamp aan de tafel en te volbrengen wat hij nu al, in zijn vijfde jaar had voorgenomen elke dag te schrijven, zijn ‘onverwoestbaar’ Blog.

Wellicht ten dele destijds geïnspireerd door José Saramago en ook als reactie op wat hij gisterenavond, bij het ordenen van een stapel boeken, herlezen had in de ‘Novelas ejemplares’ van Miguel de Cervantes de Saavedra[1] die in zijn voorwoord ons vertelt dat hij, na zijn Quichotte deze novellen geschreven heeft ‘para distraer con ficciones las primeras melancolίas de su vejez’.

Evenwel is het bij hem niet, zoals bij Cervantes, om met verhalen de melancholie van het ouder worden te doorbreken, maar wel en zeer duidelijk omdat hij kost wat kost voorkomen wil dat het ouder worden een te grote greep op hem zou krijgen en hij kantelen zou in een morose omgeving, vast geankerd aan en stil gehouden door wat zich afspeelt op het televisiescherm.

Honderdmaal schreef hij dit reeds, en schreef hij het niet, hij heeft het gedacht, telkens en telkens opnieuw, alsof hij er zichzelf wou van overtuigen, dat hij ingesteld is op het blijvend provoceren van zijn geest opdat deze, strijdvaardig zou blijven en aldus niet vroegtijdig zou gaan inslapen, in afwachting op het belangrijkste dat nog komen moet.

11-01-2014, 00:09 geschreven door Ugo d'Oorde  

De Fontana/Collins pocket uitgave 1982 van Fritjov Capra’s ‘Tao of Physics’ – het boek kende een eerste druk in 1975 -  neemt hij mee in de wachtkamer van de dokter. Met Capra ben je nimmer alleen en weet je evenmin, na al die jaren dat het boek ongeopend in zijn rek stond, welke verrassing de bladzijden je brengen zullen. Hij zoekt de plaatsen op die hij bij vorige lezingen had onderlijnd en leest:

Quantum theory thus reveals an essential interconnectedness of the universe. It shows that we cannot decompose the world into independently existing smallest units (pag.141;)

en,

Quantum theory forces us to see the Universe not as a collection of physical objects but rather as a complicated web of relations between the various parts of a unified whole (pag.142).

Het is maar met dit beeld voor ogen dat de Schepping kan hebben plaats gegrepen. Het Universum is van bij de aanvang een immens weefsel geweest van deeltjes energie, voortdurend inwerkend op elkaar. De schepping moet aldus gezien worden als een voortdurende – en nog steeds - materialisatie, en dematerialisatie - ons lichaam bijvoorbeeld  - van delen van dit net, die innig met elkaar zijn verbonden. 

Indien we de mogelijkheid bezaten te zien wat er gebeurt op het niveau van de subatomaire flitsende deeltjes dan zouden we enkel deze deeltjes zien maar niet de entiteiten. Niet de sterren noch de planeten, niet de schepen noch de voertuigen, niet de pennen noch de potloden.

Wie het is die dit onvoorstelbare en onnoembare aldus heeft én geconcipieerd én gerealiseerd zo dat het onzichtbaar bleef voor de waarnemer in het dagelijkse leven is een vraag die we ons – gelukkig – blijven stellen met dan nog de meest verbazende, wat was er van de ruimte voor die ruimte werd, of liever tijd-ruimte werd?

Voor ons volstaat het, voorlopig, te weten dat alles met alles verweven is. 

10-01-2014, 05:48 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het komt er op aan tijdens de dag, het hoofd vrij te houden om te doen wat moet gedaan en tussendoor, bewust of onbewust binnen te dringen in de innerlijkheid der dingen, om daarna, de avond en een deel van de nacht vrij te hebben voor het opstellen van mijn Blog.

Dit dacht ik in den beginner, maar nu is het zo, dat ik tussendoor de ganse ruimte van de dag nodig heb om te werken aan mijn blog ofwel in gedachten, ofwel met de pen in de hand of op mijn clavier.

Jaren lang heb ik een humus aan gedachten opgestapeld waaruit ik nu kan putten om op te stijgen in woorden. Ik kan aldus een verhaal of een toestand of een gedachte halen uit de dagen die waren, deze naar mijn hand van het moment zetten en op tekenen als de uitkomst van vele kleine als grote, gebeurtenissen, onverwachte als verwachte, ingebeelde als reële, om ergens uit te komen of niet uit te komen.  

Dit is dan mijn stelregel, bezig zijn zoals ik bezig ben, of het leven dat ik leid naast mijn leven. Terwijl ik ook de woorden indachtig ben van een belangrijke uitgever in dit land over de publicatie van boeken, namelijk dat vandaag nog enkel ‘hapklare’ boeken worden gepubliceerd en dat er geen ruimte meer wordt gegeven aan het mijmeren. Ik ben aldus ten volle bewust dat mijn ‘mijmeringen’ in boekvorm niet de minste kans maken de buitenlucht te zien.

Maar als ik dingen geschreven heb en nog schrijven zal die ik meende te mogen/te moeten schrijven, dan zullen ze toch hun sporen hebben uitgestrooid, en zullen de gedachten die ik formuleerde, een eigen leven kennen, hoe beperkt van omvang ook. Ze zullen de ruimte binnendringen en er zich verspreiden, zoals een parfum van rozen en lavendel, ze zullen opgevangen worden door anderen en hun werk doen, zoals het gebeurt sedert eeuwen.

Dit is me ruim voldoende.

09-01-2014, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hij wou  

van uit zijn diepste ik <

tot de hoogste luchten stijgen

en onvervaard zijn woorden

dompelen in het licht van duizend sterren.

om te schrijven wat niet is

te schrijven

tot hij er blijven zou,

onbeweeglijk.

Hij wou

vertrekkende van uit het binnenste

van de  aarde,

opklimmen langs de wortels,

doorheen de stam van de hoogste boom,

de lucht in gaan,

de de galaxie doorkruisen,

de oneindigheid in

om aan te komen

waar niet aan te komen is

tot hij er blijven zou

onbeweeglijk.

Hij wou

in één ademstoot,

alle geslachten vóór hem

raken

om het punt gaan zoeken

waaruit hij is opgestaan

en het aankleden

met zijn woorden

om duizendvoudig te bestaan

tot hij er blijven zou,

onbeweeglijk

Hij wou

dit niet te beschrijven gevoel

van hem wegschieten

de tijd tegemoet

die op hem af komt  gehold

om pijl te zijn

en alles te doorboren

tot hij er blijven zou,

onbeweeglijk,

voor eeuwen.

08-01-2014, 12:25 geschreven door Ugo d'Oorde  

Dante – in Canto V van zijn Inferno -  is geïntrigeerd door een paar geesten die, meegevoerd door de wind, samen de luchten doorkruisen. Hij wil weten wie deze zijn en Vergilius zegt hem dat hij het hen, in naam van de liefde,  zelf vragen moet. <

Het is een van de prachtige passages uit de Divina Commedia: de geschiedenis van Francesca en Paolo die verliefd waren op elkaar zonder er zich rekenschap van te geven[1].

         Zodra de wind – die er op die plaats in de Hel heerst - de twee zielen in hun richting joeg vroeg Dante hen even met hem te komen spreken.

”En zoals duiven, bewogen door het verlangen, met wijd open vleugels naar hun nest toe zweven, verlieten ze de schare waarin Dido zich bevond om door de onheilspellende lucht naar ons toe te komen, zo krachtig was mijn genegen roep [2].

En het is Francesca die het verhaal doet aan Dante en het is met de Dante en zijn Francesca in mij, dat ik het verhaal hier overneem.

“O, lieve en welwillende levende die ons hier in deze duistere luchten komt bezoeken, wij die de aarde besmeurden met ons bloed, ware de koning van het Universum onze vriend, we zouden hem bidden je vrede te schenken, omdat je medelijden toont met onze afschuwelijke toestand”.

“Van wat je graag wil horen en spreken zullen wij je horen en spreken tot u zolang de wind, zoals hij nu doet, zwijgt.” [3]

En de woorden in de mond van Francesca zijn de woorden van Dante die denkt aan zijn liefde voor Beatrice:

“Liefde, die aan geen enkele beminde het beminnen vergeeft maakte dat hij me zo beviel dat, zoals je bemerkt, hij me nog niet verliet. De Liefde leidde ons naar een zelfde dood: Caïn wacht op hem die ons van het leven benam.” [4]

Toen ik begreep hoe ongelukkig deze zielen waren sloeg ik de ogen neer en bleef ik in deze houding tot Vergilius me vroeg : “Waaraan denk je?”

Toen ik antwoordde begon ik: “helaas, hoeveel zoete gedachten, hoeveel verlangens brachten hen tot dit smartelijk gebeuren? [5]

En vervolgens wendde ik me weer tot hen met deze woorden:
 

“Francesca, je smarten brengen tranen in mijn ogen van droefheid en medelijden. Maar vertel me in je tijden van zoete verlangens, hoe gebeurde het en hoe liet de liefde toe dat je je twijfel-gevoelens hebt leren kennen”?

“Geen groter verdriet dan de herinneringen aan de tijden van geluk in momenten van smart. Dat weet uw meester.[6]

Maar als jij zo verlangt het prille begin van onze liefde voor elkaar te kennen, dan zal ik het doen als iemand die weent en spreekt. Op een dag lazen we voor ons plezier over Lancelot en de liefde die hem beving; we waren alleen in de kamer en hadden niet het minste vermoeden. Meermaals gebeurde het echter dat bij het lezen onze ogen elkaar ontmoetten en dat we verbleekten. Maar één passage was er die ons te machtig werd, toen we lazen dat de begeerde mond [7] gekust werd door de minnaar,

toen kuste hij die nooit van mij gescheiden wordt, bevend mijn mond. Koppelaar was het boek en degene die het schreef: en die dag lazen we niet verder.[8]

En Dante:

Terwijl de ziel dit vertelde weende de andere zo dat ik diep ontroerd door dit verhaal, het bewustzijn verloor alsof ik stervende was. En ik viel zoals een dood lichaam valt.[9]

07-01-2014, 00:19 geschreven door Ugo d'Oorde  

Atomen van planten, van stenen,

beschoten met elektronen

die geest kunnen zijn, zodat we ons vragen stellen

wat de componenten zijn van de materie

waaruit het huis is opgestaan.

En met de gang van de seizoenen,

bomen erin en eromheen gegroeid

alsof geen huis er was.

Maar park of huis, wat is van elk heeft geen belang

want beide zijn noodzakelijk in bestemming

en samenhorigheid.

Beleef met ons als je de drempel overschrijdt,

het wonder van conceptie dat je wacht,

godin van ons hart, je had het nooit gedacht

hoe vormen kunnen leven en hoe kleuren kunnen zijn.

Zo zegen ons begrijpen want dit is Hiroshige

en dit is Hokusai,

want dit is Shiva en dit is precolumbiaans,

en dit van Hatshepsut,
het zachtste blauw dat ooit ogen zagen.

Dit kan een tempel zijn, consolidatie

van regels en maximes

van Euclides en van anderen, bij oordeel en bij inspiratie

her-ontsponnen en getemperd door de stand

van lentezon en in de winter

door de plaats van Sirius en Orion.

Weet je nog, de merel toen die opvloog uit de vijver,

de biezen, en de waterlelies; weet je nog de avond

hoe die nederzeeg tussen de bomen

tot op ons handen waar hij kleven bleef?

En wij pratend maar, gedachten zaaiend lijk mosterdzaden,

het huis gebogen, luisterend tussendoor naar Chopins

"Sonate funèbre", de nacht gekomen, in de haard de vlam

die maar niet doofde, omdat de stilte er bewoog,

Het huis een zeldzaam ogenblik, wat clusters van atomen

en van wat woorden. 

Het huis van een vriend is meer een thuis dan een huis.

06-01-2014, 21:44 geschreven door Ugo d'Oorde