Als ik herinner aan wat de Ecclesiasticus van mijn vorige blog wist te vertellen dan moet hieruit blijken dat alles reeds gezegd of geschreven is en dat, wat ik elke dag inbreng als blog, slechts een herhaling is in andere woorden en met andere accenten, van wat veelvuldig opgeslagen ligt in de bibliotheken van de wereld, ook in de Bibliotheca do Convento van Mafra, waarover we na een bezoek – José Saramago  schreef een roman over het ontstaan en de bouw ervan – een gedicht hebben geschreven en waarbij ook Karl Popper even in onze gedachten binnen kwam:

Je weet nimmer wat je weet,

zoals je nimmer wat je niet weet, weet.

Want wat je weet is onvolledig

en wat je nog niet vernam is toch

niet al wat er te vernemen is.

Zelfs de veertigduizend boeken

in de bibliotheca do Convento de Mafra,

in het Palâcio nacional

bergen al het weten niet.

En evenmin de duizendmaal

veertigduizend boeken

in alle bibliotheken van de wereld niet.

Want, zo wist ons Popper te verklaren,

kennis toegevoegd

stelt telkens nieuwe vragen.

Zo is ons meegegeven,

als in onze genen ingeprent

dat we blijvend zoeken zullen

om te achterhalen

wat niet met woorden is te verhalen.

Misschien, maar zeker is het niet

kan kennis een begin van wijsheid wezen

en wijsheid onze zekerheid,

dit pas weten we als het te laat zal zijn,

zodat we blijvend nu riskeren

in de boeken te verdwalen

die mettertijd, zoals ook wij,

eens zullen verschralen.

Boeken drogen uit, boeken vergelen en wat erin met zorg en overleg werd opgetekend, bij kaarslicht in de kloostercellen of op zolderkamers onder de lamp gezeten, of buiten onder de bomen, is een voortzetting, is een verduidelijking, is een aanvulling van al wat er aan voorafging; is het beeld van de creërende geest in de mens.

De geest die onze enige rijkdom is, zonder dewelke een armtierig leven ons beschoren ware: een woning zonder haard, zonder inhoud, zonder al het geschrevene, voortvloeiend uit de eerste ademstoot van de geest.