Voor ik de vogels hoorde deze morgen mijn evangelie uitgeschreven. Gedacht aan de vriend die ging op kousenvoeten, alsof het zo simpel was om in te slapen en niet meer op te staan, tenminste hier op aarde. Het slot van een overgang tussen twee onbekenden, de plaats van voor je geboorte en de plaats waarheen je vertrekt.

Je schrijft het maar en je vindt het helemaal niet beklemmend omdat je niet het minste geloof hecht aan wat wordt gezegd, louter van stof te zijn en te keren tot stof, een gedachte die je uitroeien wilt zoals men netels kapt. Wat je vertelde, niet zo lang geleden, en je nu hernemen wilt, omdat het nodig is te herhalen wat gezegd en geschreven staat over ons aller bestemming, die wel niet te omschrijven is, alhoewel meer dan een gissing ons toegelaten en zelfs nodig is.
Beter ware voor mij te proclameren dat mijn vriend verlost werd van wie hij was om terug te zijn wat hij altijd, van in het begin van het beginnen, is geweest: de pagina geest gehaald uit het wondere Boek dat van de Kosmos en van het Leven is, het hoogste zijn dat we bereiken kunnen. En ik dacht onvermijdelijk aan het lot dat was voorbehouden aan de Farao die, lijk een jonge eend opsteeg uit de lotusbloemen naar het sterrenbeeld van Orion toe, ons Arcadia.

Dit alles schreef ik tot op het ogenblik dat, zoals elke morgen, nog voor het eerste licht, de vogels ontwaakten in de hagen en in de bomen. Hij, de vriend, zal andere klanken horen en andere kleuren zien, verblind door basalten van licht en bedwelmd door de koralen van Iemand of Iets meer dan Bach.

Dit is wat ons allen beschoren is, het hangt af van, oh zo weinig, zelfs in je slaap kan het je overkomen.

25-05-2014, 05:17 geschreven door Ugo d'Oorde  

Wie is het die me leest en me meeneemt in zijn morgen of zijn avond, bij wie ik even vertoeven mag als een warmte, als een volheid of als een verwondering; als een vervreemding of als een nieuwigheid, gestold in een idee die hij nog niet had opgenomen of nog niet had verdiept.
Ik sta er dan met mijn ruiker woorden, ingelijst onder glas als een stuk wortel en een gedroogde bloem, als een stuk agaat of gepolijste porfier, of nog, en meestal, als een korrel zaad die de kracht nog heeft te kiemen eens bevrijd en bevochtigd.

De verbazing van het woord dat wordt uitgedragen over land en zee, over bos en veld; dat vertrekt aan de Leieboorden en de wereld in reikt, een inktvlek op een wit blad papier, uit gevloeid als een tekening en bewaard om zijn grilligheid, zijn atmosfeer, zijn tederheid, zijn verlossing.
Het woord dat hoopt te blijven, op te staan in vreemde voluten, omkranst met eikenblad of met laurier of met een druiventros van vele eeuwen terug, gehaald uit de schemerkapitelen van een Romaanse kerk, het mag die van Orcival, het mag die van Moissac, of de gekleurde van Issoire, maar niet die van Fontenay, waar Bernardus de stempel van zijn geloof-in-het-gebed had nagelaten, duidelijk, in de onafgewerkte kapitelen van de kerk.
Je vertelt het maar wat van je broeders bouwers is, wat van hun geest in steen is overgebleven voor zij die even blijven staan in stilte en ingetogenheid, het mag nog voor de wankele kapel van Sint Gabriel in de omgeving van Maussane - les Alpilles.

Je hebt er als bouwer van het woord geschreven en gedroomd al was het maar zoals Alphonse Daudet in zijn molen, het heeft geschreven, niets meer dan dat. Al kon het wel, al wou je het wel, al werd het telkens wel een struggle van dag na dag, om het woord.
Uitgelaten soms, of terneergedrukt omdat niet kwam wat komen moest of dan toch niet zoals je broeder steenhouwer met zijn beitel, of de bouwer met zijn truweel en schietlood, met winkelhaak en passer.

Jij daarentegen, armtieriger dan ooit met je woord, zoals je het vandaag hebt neergeschreven, vertrekkende van een simpele zin die je overviel bij het ontwaken: ‘Wie is het die me leest’?

24-05-2014, 04:31 geschreven door Ugo d'Oorde  

.

Waar ben ik mijn ganse leven zo druk, zo alles gevend en alles nemend mee bezig geweest en, vandaag, als ik er een inventaris van opmaak, waar kom ik uit?
Nu heel de wereld aan het schrijven is en weinigen uitverkoren zijn, is dit een vraag die velen zich wel eens wagen te stellen.

Het antwoord er op, althans wat mij betreft, is ontluisterend, is negatief in deze zin dat ik geschreven heb en ben blijven schrijven om uiteindelijk, op het bijna-einde van mijn leven gekomen, vast te stellen dat het helemaal niets heeft opgeleverd, dat wat ik schreef – en het zijn volumes - niet de moeite is vermeld te worden. Ik kom uit de jaren die ik er aan wijdde met lege handen, even leeg als de grijze luchten en de roerloosheid van de bomen in de tuin en omheen mij.

Waar ik me thans mee verzoenen moet, is de greep woorden die ik dagelijks, ten koste van heel wat volharding en inspanning vooral, de ether in stuur op een voor mij nog immer wonderbare wijze waar ik dan nog verre van volmaakt gebruik van maak.
Ik zegde het al, het product van al deze inspanningen is een respectabel volume bundels met veel woorden die, wil ik het leven van mijn nazaten niet vergallen, even dringend als nodig moeten geordend worden. En wat even erg is, waarvoor ikzelf de tijd niet meer vinden zal.
Echter wat doet het er toe, op een of twee boeken of op enkele bundels gedichten zal het niet aankomen, de wereld ligt vol met geschriften en weinige ervan zijn een lang leven beschoren. Eens hun hoogtepunt voorbij, tenminste als ze er een kennen, zijn ze gedoemd om weg te kwijnen tussen andere even nutteloos geworden boeken. Dit is een deel van de troost die je als schrijver van elke dag hebt om het wegblijven van dat ene hoogtepunt te verdoezelen.

En zegt T.S. Eliot in een van zijn gedichten: ‘For us there is only the trying, the rest is not our business’.

Ons rest er enkel verder te gaan op de ingeslagen weg, zelfs als die niet zo succesrijk zou zijn.

23-05-2014, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hij hoorde van een vriend dat hij ingeslapen was om als lichaam en materie niet meer op te staan. Hij hoorde het, een mail dat van ver kwam, dat de wolken had doorboord en neergestreken was op zijn scherm van elke dag.
Hij dacht hoe vreemd het was dat Wilfried van der Perre er niet meer was, dat hij hem voorgegaan was, terwijl hij, die enkele jaren ouder was wakker werd in het midden van de nacht, uit een droom die een vaag gevoel had nagelaten aan een allereerste geliefde die hij teruggevonden had in een home en die hem gevraagd had of niet had gevraagd, met haar de liefde te bedrijven. Op hun ouderdom, dacht hij, de liefde bedrijven wat ze nimmer samen hadden gedaan, maar zij wou het, zij had haar ganse leven gewacht op hem.

Hij dacht hoe vreemd het was wakker te worden uit een droom, op te staan en te gaan schrijven over een vriend, een oud-collega, die gestorven was in zijn slaap, met in zijn gedachten een eerste liefde die voorbij fietste in zijn straat, haar lange blonde haren wapperend in de wind en voor wie hij ooit een gedicht had geschreven met een eerste zin die begon, ‘in de weide waar jij me kuste’. Ze wist het nog van dat gedicht, ze kende, zegde ze nog de eerste strofe, maar ze wou hem, wat nooit geweest was, naast haar in het bed.

Tot daar herinnerde hij zich, zoals hij zich herinnerde van zijn vriend dat hij hem had laten wachten, op een late avond in de stad, voor het bankgebouw, terwijl hij de auto was gaan halen, en toen hij hem wou gaan ophalen, hij verloren was gereden in een wier war van straten, om veel te laat, want hij had ondertussen een taxi genomen, aan te komen op de plaats waar hij op hem had staan wachten.
Of was dit ook een droom geweest?

Hij was een vriend in meer die was gegaan. Hij kon ze tellen  alle vrienden die waren gegaan, Pol, Marcel, Leo, Guido, Pierre en hij vergat er nu, allen oud-collega’s uit zijn professioneel leven, terwijl hij hier nog rond mocht lopen voor een tijdje.
Wilfried zal het ook gedacht hebben toen hij slapen ging, hij zal plannen gemaakt hebben voor de volgende dag, misschien was hij een verhaal aan het schrijven en was hij gestopt bij een laatste zin, wetende hoe het verder moest, maar wachtende hier mee, zoals Hemingway eens suggereerde, om gemakkelijker de start te nemen de volgende dag; misschien had hij kaartjes gekocht om te gaan luisteren naar de finale van de ‘Koningin Elisabeth Wedstrijd’ voor zang; of wie weet, misschien had hij nog tal van plannen – zoals hij er nog zo veel heeft - omdat hij er nog niet aan dacht dat zijn moment zou komen, duidelijk als een dief in de nacht.

Hou je klaar dacht hij, misschien komt jou moment in het midden van een woord, en zal het een raadsel blijven hoe je je laatste zin wou afmaken, jij met je sibillijnse verhalen.

22-05-2014, 09:15 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik stel vast dat ik nog iets meer moet doen dan leven, ik moet een blog schrijven, het is mijn adem om te overleven, om niet te verdorren, niet opgesloten rond te dwalen. Met deze blog bewandel ik een vreemde weg die weinigen bewandelen want zelden ontmoet ik iemand. Het is dus zeker geen weg die me naar Compostella brengt maar eerder een weg die me binnenleidt in het ongerijmde.

Het gebeurt dat ik de blogs opzoek van andere collega-bloggers, dagboek-bedenkers, en telkens sta ik verbaasd over wat zij schrijven. Zij staan met hun beide voeten in de wereld, het dagelijkse gebeuren is hun toeverlaat en ik moet bekennen sommigen spreken erover met verve. Bij hen gaat het vooral over het kleine gebeuren dat hun dag kleurt, vandaag nogal dikwijls over wat de politiekers vertellen, over de onheusheid van de jeugd die ze ontmoeten in tram of bus, over hun kat of hond, over wat ze zagen op televisie.
Waarom, vraag ik me dan, waarom schrijf jij daar niet over? Je kent en ziet ook wat er gebeurt in de wereld en je zwijgt er over, met nu en dan een uitzondering. Het is alsof je geen mening hebt over al die zaken, dat ze je niet raken of toch niet in die mate dat je er een blog zou mee vullen, alsof je geest dergelijke zaken te kleurloos vindt.

Ik voel aan wat je zeggen zult. In plaats van te vertoeven in de wereld wat maar normaal is, vertoef jij met je geschriften in de kosmos, gekleurd met een vleugje religieus gefilosofeer. en dit is wat op ons wordt afgeschoten en te nemen is of te laten.

Ik heb er geen verweer tegen, mijn blogs zijn wat ze zijn, jij die me leest nu en dan, weet wat je verwachten kunt en vooral dat ik in mijn late dagen geen tijd meer neem om te spreken over het alledaagse. Wat echter nog niet of maar half gezegd is, is oneindig.
En we duiken het liefst die oneindigheid binnen.

21-05-2014, 03:15 geschreven door Ugo d'Oorde  

De kwantumwereld raakt onze kleren niet, maar het is uit die wereld precies, dat we zijn opgestaan als lichaam en geest. Wat betekenen moet dat dit lichaam en die geest reeds schuil gingen in die kwantumwereld. Met andere woorden, de geest moet aanwezig geweest zijn in de kwantumwereld - het kleinste deeltje materie wist hoe een Universum te bouwen. Dit is een logische redenering die evenwel zeer ver dragend is.
Goochelend met deze gedachte, waarom zou ik dan niet schrijven zoals, en over wat ik schrijf?
Dit is mijn stelregel die ik niet wil en niet kan overtreden. Het is die regel die regelmatig opduikt, die én springplank is, én de lijnen uitzet waarop ik wandel, het hoofd rechtop ondanks mijn vele jaren.
Het is ook die persoon die je ontmoet als je mij leest.

Ik schreef dit in een ruk neer, daartoe volstond het in de hand nemen van dat prachtige werkje, ‘The quantum world’ van J.C. Polkinghorne[1], dat ik het geluk had te kopen in Hong Kong waar het gedrukt werd. Ik las het, tot mijn verbazing, bijna dertig jaar geleden, en stel me de vraag wat deed ik ondertussen?
En als ik herlees wat ik toen met potlood heb onderlijnd dan heb ik er heel wat moeite mee, zoals ik er in 1986 moeite heb mee gehad.

Wat ik er vandaag over schrijf heeft dus heel lang moeten wachten. De ideeën van nu, die zich niet uitdrukken in mathematische zekerheden, hebben zich gedurende al die jaren in alle stilte, diep in mij ontwikkeld. Ze zijn een bevestiging van wat ik zo dikwijls reeds zegde en schreef dat we bestaan uit geest en lichaam en dat dit laatste sterven zal.

[1] Longman Group limited, 1984

20-05-2014, 01:59 geschreven door Ugo d'Oorde  

Als hij hier binnenvalt met enkele boeken die hij las, geestelijke struikelmomenten in zijn leven, voelt hij zich als Elihoe uit het Boek van Job. Elihoe die al te lang heeft moeten wachten om te spreken en overvol is van woorden en argumenten. Ook hij, Ugo, wordt opgehitst door wat hem beroert en dat ‘gistend is als jonge wijn die nieuwe zakken dreigt te scheuren’.
En deze oude woning hier, is de enige plaats van waaruit hij vertrekken wil en vertrekken kan, omdat het een woning is, geijkt door de opeenvolging van de geslachten voor hem die hun levens hebben gebrand in de wijde, open haard. Een woning gelegen aan de rand van een verwilderd bos en van hieruit – veel verder dan halverwege, maar het zij zo - wil hij de eeuwigheid tarten en een verhaal nalaten van de mens die hij was en noet was, maar wilde zijn onder de mensen.
Hij zal hierbij een holle weg nemen waarvan de bermen begroeid zijn met gebeurtenissen uit zijn leven, die alle, hoe groot of hoe klein ook, hun impact hebben gehad en zullen blijven hebben en tezelfdertijd het punt zullen bepalen waar hij aankomen zal, een punt dat zich duidelijk in zijn lichaam, echter (gelukkig) minder in zijn geest, aan het voorbereiden is.

Alles samen genomen, want lang al was de gedachte levend in hem, begint dit punt in zijn leven, met zijn ontwaken uit een vreemde droom aan vader gebonden. Hij was met hem in een hevige sneeuwstorm. Ze stonden voor een huis waarvan de gevel één grote poort was met tal van kleine poortjes erin die open en dicht sloegen. Vader riep woorden tot hem die verloren waaiden maar hij wist duidelijk wat hij hem zeggen wilde.
En nu hij de koffie zet in de keuken, nu zijn droom nog aanwezig is, staan de woorden die vader hem had toegeroepen, duidelijk getekend in de kruinen van de bomen en beter nog in het paarlemoer van de luchten. Hij kan deze overmoedig uitdragen over die holle weg, als basiselement van zijn passage op aarde, als de toonaard van wie hij wil zijn zo in droom als in realiteit: dat de geest niet ontstaan is uit de materie maar dat het de geest is die de materie heeft gebaard.

In feite, waren zijn dagen al lang dooraderd met wat zich langzaam aan het definiëren was, een zaadbol die zich vormde, waarin vele begrippen, uit zovele boeken en zovele gedachten en gebeurtenissen, in schubben over elkaar lagen. Het wondere was – en het was een moment van eeuwigheid - dat het kiemproces van deze zaadbol plots, in de voorbije nacht, met een storm en een droom, in gang was gekomen, alsof alle voedende elementen van zijn bestaan, zich gekruist hadden op die nameloze plaats die zijn lichaam was en hij nu pas, deze grote idee formuleren kon. En deze gedachte, al wist hij het niet, al vermoedde hij het niet, moet in potentie altijd in hem aanwezig geweest zijn. Maar het zijn de levende krachten die bossen en velden doorkruisen, zeeën en stranden, bergen en stromen, gebeurtenissen en gedachten, en de kleur en de adem hebben van zijn dagen, die nu, een fractie van tijd, de beelden die zijn los gekomen en zich hebben geconvergeerd, uitgetekend en vergrendeldn in één enkele hoofdzin dat al wat Is, ontstaan is uit de Geest.

En als beschikker over het woord, is hij, Ugo d’Oorde, almachtig geworden, zoals Tzinacàn, de magiër uit het verhaal van Jorge Luis Borges die, na het ontcijferen van de woorden van de god, woorden verborgen in de tekeningen op de pels van de jaguar, almachtig is geworden, todopoderoso is geworden, om woorden te produceren, om te vertellen wat gebeurde en wat niet gebeurde, en aldus zowel de realiteit als de irrealiteit der dingen te benaderen. Want, in het proces van het denken zijn, zoals de jaarringen in de boomstam, de klonters herinneringen verweven die zijn jeugd zijn geweest en al wat was van de jaren erna. Wetende, en dit is voor hem een belangrijke factor, dat hij bij dit alles afstand zal moeten doen - en lichtzinnig kan hij zich hierover niet uit spreken - van het houvast dat vele jaren God is geweest. Maar in zijn verhaal, dat geen verhaal is met tijd, oorzaak en gevolg als bepalende factors, zijn het vooral de roerselen van het voorbije die zich naar de oppervlakte dringen en zich mengen met het leven dat hij zo intens mogelijk wil verder zetten.
Het is zijn ultieme mogelijkheid geworden, om in de laatste heldere momenten van zijn dagen, de totaliteit van wie hij was en is en wou zijn te verlengen, over de dood heen, de eeuwigheid binnen. En het moet gezegd dat hij nu, meer dan ooit, nood heeft aan deze verlenging, omdat hij altijd geweten heeft, met een grote zekerheid dat hij eens ontwaken zou uit wat hij nu noemen wil, zijn maar al te lang durende geestelijke inertie.
Dit betekent dat hij de persoon, die hij had kunnen zijn maar niet is geworden, wenst aan te kleden met woorden. Met voor zich het beeld van de grote Ovidius die hem, zonder aan te kloppen, regelmatig bezoekt. Ovidius die, dankzij zijn Metamorfosen, overtuigd was van zijn onsterfelijkheid, want wat er ook gebeuren mocht, zij zouden voor eeuwig zijn naam meenemen in de tijd.

En nu is ook, krachtiger dan ooit voorheen, in hem de Dante die schreef - al was het Vergilius die de woorden sprak – ‘dat het noch neergezeten op het dons, noch onder de dekens gelegen, dat je roem verwerft en dat hij die zijn leven aldus doorbrengt evenveel sporen nalaat als rook in de lucht en schuim op het water’.
Zo was bij hem ook de wil, meer te zijn dan rook in de lucht en schuim op het water en was al het creatieve dat in hem stak, gericht op het nalaten in de ruimte van de tijd na hem, van een aanwezigheid, van iets dat van hem was, tot het uiteindelijk, maar ver erna, vergaan zou tot de letters van een naam in een overgebleven register.

19-05-2014, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde