Schrijf weg van jou, de ouderdom,

geborgen en gebogen, lijn op lijn

van lucht en water, groot en onherkenbaar,

leeggehaald de jaren, om

één ogenblik, te zijn van alle tijden.

Of je laatste stem in golven

keer op keer  hier meegenomen

of wat immer orde is geweest

en orde blijven zal, wat nimmer of te nimmer

chaos is geweest al staat het zo geschreven.

Maar van het Zijn bezeten

al wat IS, is voortgekomen,

zoals dit laatste schrijven hier.

Herhalen we, dat uit wat

in den beginne een potentie was,
de mens geboren

en uit de mens

zijn boeken en zijn schilderwerken,

zijn symfonieën en zijn kathedralen,

door de geest gewatermerkt.

Zo schrijf maar blad na blad

van je aanwezigheid, het boek hier vol,

het zoveelste dat geschreven wordt,

in een paar luttele dagen, je luttele

woorden met wind en golf
de wereld ingewaaid,

alsof het boten waren
onder blanke zeilen en de woorden

er te lezen stonden

op bakboord en op boeg,
voor eeuwig.

15-04-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik hoef hier niets te lezen gen romans, geen filosofische geschriften, geen gedichten ook. De zee is hier mijn toeverlaat, mijn intimiteit. Ik kan ze horen en ik kan ze spreken in akkoord of tegenstelling.

Hoe bruisend ook ze is, hoe losgeslagen met strakke winden, opgewekt, verlucht, verlicht, met zilveren randen van ver gekomen en hier weergekeerd.

Golven van mijn hart, olas de mi corazon

En zit ik hier waar ik altijd zat, de plaatsen die geheiligd zijn om over te vertellen van verrukking, te bewenen als om lief te kozen.

Ik dacht eraan toen ik in de beemden dwaalde, de knotwilgen gesnoeid. Ik dacht eraan er alles van te weten niet meer nodig hier te zijn. Nu weet ik wat er is van het herboren tot wat zee, wat wind, wat glinsterlicht op water.

Veel meer is het niet, veel meer het niet worden zal, behalve deze woorden, of ze zijn van mij of van de zee in mij.

Hoe lang nog zal ik schrijven, wanneer ook ben ik leeg gedacht. De hoop hier opgegeven als niemand je wat zegt, je wat toegesproken.

Geen dagboek bijgehouden, geen avondgebed geschreven, evenmin de morgen in gebed onthaald.

Hier enkel opgestaan om te zijn, te lopen en te verkennen, om te weten wat het is om hier te zijn op rotsen met een bloem die bloeit, mijn haren vol stuifmeel zijn, bevrucht met woorden, rijker dan ik ooit was.

Als ik geroerd kan kijken hoe de zee er anders is dan juist zo-even.

Wat is er van de mens, schrijvend aan de zee gezeten en niets te moeten lezen.

Morgen zal het anders zijn.

14-04-2012, 10:26 geschreven door Ugo d'Oorde  

Je wordt hier dronken van de zee hoog op de rots gezeten, de wind je dagblad losgeslagen, losgewaaid je haren, maar toch gelezen al wat vreemd gaat in de wereld. Alsof het nodig was te weten.

Alsof van vele zaken, zo irreëel het weten is, omdat zo ver af, zo onmachtig op je afgekomen, gedachten en gevoelens je splijtend keer op keer, terwijl je niets wou horen waar je op de hoogste rots gezeten, de zee kunt lezen en dit toereikend is om je dag te vullen, goed te maken wat je nog overkomen kan.

En wat je overkomt op de hoogste top:

een sms die je vertelt dat een vriend is heengegaan, je ogen die gaan zwellen, een stem tot jou gekomen uit de diepste zeeën onder jou als uit de hoogste luchten waar de sterren staan.

A collapsing world:

Ik heb contact met de zoon. Hij stuurt me zijn laatste woorden, op zijn doodsprentje afgedrukt. Duidelijk, overduidelijk, hij was mijn broeder in de geest.

Druk zijn woorden op de voorpagina van alle dagbladen, in alle talen, van alle gekende en ongekende continenten:

'De schepping, hoe men die ook bekijkt, is voor mij uitsluitend energie. Energie bij het ontstaan, energie in het zijn en energie in de ruimte. Dit brengt mede dat de eeuwigheid iets vanzelfsprekend is. Dood gaan bestaat dan ook niet, wel het verlaten van ons lichaam om in nieuwe energie te herleven'.

Marc Herbert,1932-2012.

13-04-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Te hoog de Zee
 

Te hoog de zee:

te hoog de winden, te hoog de golven,

de eerste zin die maar niet komt vandaag.

Dan maar wat schelpen tussen losgeslagen

wieren opgezocht, dan maar wat resten

van wortels, van verdorde bloemen,

atomen om in te kaderen, later.

Of ik te oud geworden, te doorzichtig

de dingen om me heen, al ben ik, lijk zovelen,

blind geboren, niet geweten, golven electronen

dwars door ons geraasd

en golven wilde zeeën, rakelings.

Te hoog de zee, te hoog de wind.

Zo, waarover is het dat ik het hebben zal

als het niet zou zijn over wat onzichtbaar is

en onzichtbaar blijven zal.

Of,

heeft het nog wel zin in andere woorden

te herschrijven al wat reeds geschreven staat? 

Maar gezeten op mijn promontorium,

de golven die hun woorden zijn,

gehoord alhier, de stem van zij die gingen,

van moeder en van vader, van broer en allen

die ik herdenken kan. En luisteren

wat ze me te zeggen hebben,

alsof hun woorden boten waren,

witte zeilen met in filigraan hun naam erop 

me tegemoet gevaren om in te schepen hier.

Dit mijn promontorium

naar het ‘ganz Andere’, Horckheimer wist,

dat we kennen zullen,

als we de luchten binnenduiken,

opgezogen, meegevoerd op vleugels

zoals Dedalus, om niet meer te keren hier.

Ik, wie verlost me van mijn ik.

Niet meer zoveel leven dat ik ben.

Hier gekomen om te gedenken zij die gingen

en ook om hen wier plaats hier leeg gebleven

al zijn ze er, al is hun woord gestold te horen,

ik kan hun leemte raken.

Hopende, hopende hier morgen weer te komen

met nieuwe woorden om nogmaals te beginnen

wat niet meer nodig is omdat zo dikwijls al,

zo veelvuldig dikwijls al gezegd,

geschreven, uitgebazuind:

de geest is leven.

Maar van de zee, haar zang met mij genomen,

in mij gebrand.

En zee,

heb je mij vandaag verrast omdat

zo lang reeds, want bijna vergeten.

Al kwam maar niet die eerste zin

die in potentie toch gedicht al is,

maar ook nog niet geschreven.

Als ik weg zal gaan van hier,

o God van alle goden,

o, oude boom hier achter mij,

uit het oudste veld ter lande opgegraven

en neer geplant alhier in een tuin onwaardig.

En bid ik de God van de olijven

die ook die van mij moet zijn,

dat hij bloeien moge, de boom,

ik een deel van hem.

Maar te hoog de zee vandaag,

te vreemd mijn woorden

uitgekomen.

12-04-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Cabo de las Huertas/San Juan/Alicante

De sterren staan hier strakker, steviger uitgestald. Hier heb ik de nacht die niet faalt ze te tonen in al hun statigheid, rakend zelfs de zeeën hier, waar de maan en de planeten hun baan beschrijven.

Hier heb ik het hart dat hoog gekeken zijn plaats er zoekt om er te gaan de tijd gekomen.

En van de palmen hier. Zo voor het raam dat ik ze raken kan, ze ruiken kan, betasten kan. En denk ik – voor mij is dit onvermijdelijk - aan een versregel, aangehaald door Jorge Luis Borges, in zijn verhalenbundel ‘ El Aleph’[1], waarin hij het heeft over het heimwee van een Afrikaanse palmboom, overgeplant naar  de tuinen van Ruzafa (een oord in Valencia?).

Aldus - en het is Averroës die spreekt: ‘sedert jaren gekweld in Marrakech omwille van mijn verlangen naar Cordoba troostte het me een apostrof te herhalen die Abdurrahma – een naar het Oosten verlangende koning - richtte tot een palmboom in de tuinen van Ruzafa[2]:

Tú también eres! oh palma!

En este suelo extranjera…

Ook jij, oh palmboom, bent

 in de grond die je vreemd is …

Eigenaardige gunst van de poëzie, zegt Averroës: woorden geschreven door een naar het Oosten verlangende koning, die mij, ontheemd in Afrika, nuttig waren voor mijn nostalgie naar Spanje[3].

Zo, van de luchthaven van Alicante tot hier mijn verblijf, ‘Cabo de las Huertas’ (De Kaap der Tuinen), zijn er, in de allereerste plaats, de woorden van de Geest, overalaanwezig, and sempiternal

11-04-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Op de muren van de luchthaven – de nieuwe, deze van nu schijnt er geen plaats voor te hebben – stond volgende tekst gebeiteld in een bas-reliëf met een bijna kosmisch landschap dat een zekere mystiek aan de woorden meegaf:

            Lo que se ve es un vision de lo invisible.

Letterlijk vertaald: ‘wat je ziet is een visioen van het onzichtbare’. Benaderend vertaald: wat je ziet is een beeld van wat onzichtbaar is of, wat je ziet is een afdruk van het binnenste ervan.

Het is in elk geval een zin die ik sedert ik hem de eerste maal las, elke maal heb opgezocht en niet alleen heb meegedragen in mijn herinneren maar ook keer op keer heb gezocht naar de precieze interpretatie die ik er kon aangeven.

In een zelfde gedachtegang herinner ik me een graffiti op de witte, pas geschilderde muren van de universiteit van Coimbra:

                       A universidade so illuminara o povo,

                       no dia em que lhe puserem fogo.

Ik vond dit toen zo verrassend dat ik er een gedicht over maakte waarvan de eerste strofe:

Heb je ook gelezen, God, wat op Coimbra's

muur in graffiti geschreven staat,

dat de universiteit pas als ze in brand

gestoken wordt het volk verlichten zal.

De tekst zou van Antero de Quental – een Portugees poëet die leefde in de XIXde eeuw - geweest zijn. Hier ook heb ik het raden naar de juiste betekenis. Maar wat mij betreft, hebben beide zinnen te maken met de zoektocht van de mens naar God. Kijkt of leert aan wat binnen in de dingen verborgen ligt en je zult er God ontmoeten.

En in verband met deze zoektocht, een column uit de Standaard van 6 april waarin Bas Heyns, de schrijver J.L.Hendring bewierookt, en terecht, die na een wekelijkse column gedurende 52 jaar, in het NRC dagblad, op 94 jaar, zijn laatste column heeft geschreven.

Het was Heldring die Sarte’s zin: ‘het dilemma van de mens die weet dat er geen god is, maar niet zonder god kan’, heel tragisch vond voor de mens, en zo voel ik het ook.

Moet ik nu van alle boeken ‘L’Existentialisme est un humanisme’ gaan lezen, ‘waarin Sartre beweert dat met het wegvallen van God de mens  geen toetssteen voor zijn waarden of stelregels meer heeft’, zoals Beyns aanhaalt?

(verbeterde tekst)

10-04-2012, 20:24 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hij loopt door de straten van de stad die een stad is naar zijn hart. Ongeveer telkens hetzelfde parcours, dezelfde boekenwinkels, hopende soms, al is het een ijdele hoop, dat er ooit een dag komen zal dat tussen al die boeken, met lokkende omslagen en veelzeggende titels, eens zijn boek zal liggen, met op het kaft een foto van de Orionnevel die evengoed, zoals zovele foto’s van nevels, een foto van God kan genoemd worden.

En als hij terugrijdt naar zijn dorp, met Haydn op de radio, is er, lijk een zonnestraal die door de wolken scheurt, de plotse zekerheid dat er immer iemand bestaan zal die denken en voelen zal zoals hij thans denkt en voelt. Het perfecte evenbeeld van zijn innerlijkheid. Iemand geënt op hem zoals hij geënt werd op die iemand voor hem. En dat hij aldus een belangrijke rol te vervullen heeft: er voor te zorgen dat de ‘vader’ die hij is voor die onbekende, zo breed mogelijk zijn wortels vertakt, zo hoog mogelijk groeit naar de echo toe van Hij die niet te noemen is. En deze echo is er vooral in de vele simpele dingen van het leven. Maar de idee van vanochtend laat hem niet los: hij, geënt op zijn voorbije evenbeeld en op hem geënt, hij die komt na hem.

Hij ziet dit evenbeeld zitten schrijven en het eigene aan de geest die hij nu is of zijn binding met het eeuwige, het kosmische, zal ook bij de nieuwgekomene en normaliter zelfs in een hogere mate, aanwezig zijn. En kan dit dan niet gezien worden als een hergeboorte, een soort van verder spiritueel actief zijn, op een niveau dat hoger liggen zal, dan het niveau dat hij, Ugo, in zijn leven bereikte?

Enkel de naam zal verschillen, maar zijn geest zal verder leven in de geest van zijn opvolger. Waagt hij het dan te beweren dat de voedingsbodem van zijn gedachten reeds bestond in de persoon waarop hij, Ugo, werd geënt, zoals de boom reeds potentieel aanwezig is in het zaad en in die potentiële boom ook reeds het nieuwe zaad aanwezig is, van een nieuwe boom en met het nieuwe zaad, telkens en telkens opnieuw, tot in het verre oneindige.

Hij maakt zich weinig illusie over de originaliteit van deze gedachte en al wat er nog uit voortvloeien zal, hij is er immer van overtuigd geweest dat hergeboorte een droombeeld was van de hoop op onsterfelijkheid. Maar zwevend, zoals hij bezig was in de tuin, weet hij met Rudolf Steiner dat het de kracht van de geest is die de materie voortdurend in beweging houdt – zoals ook Dante dit wist in de allerlaatste zin van zijn Commedia - en dat ook deze kracht, zoals de jaarringen in de boom, laag na laag blijft toenemen.

Als hij op zijn tafel een door de bergstroom bijna rond geslepen kei heeft gelegd, dan is dit een kei die hem rust geeft. Hij kan de gladheid ervan voelen, de koelte ook en weten vooral, dat ondanks de schijnbare inertie ervan, er binnenin en er omheen, meer dan een wondere wereld aanwezig is die hij, als oningewijde niet omschrijven kan. Maar het is bij momenten alsof de kei kijkt naar hem, alsof de kei denkt met hem, verheugd is met hem.

Het is dit wonder, aanwezig in het schijnbaar levenloze, meer en duidelijker in de bomen omheen het huis, en in de mens met een reflectie op zichzelf én, op wat God zou kunnen zijn, dat zijn rode draad zal zijn.

Gedachten die zich loswikkelen in tekens als hij heel vroeg deze ochtend broodkruimels was gaan strooien voor de vogels in de tuin en in het zuiden de schittering van Orion heeft gezien met Sirius laag tussen de bomen, en hij hoopte dat de ets van enkele dagen terug, die hij nog steeds niet had afgedrukt, zoals Sirius in de verlenging ligt van de Gordel van Orion, ook liggen zal in de verlenging van zijn leven en dat de betekenis ervan, het wondere spel van de lijnen, eveneens zal worden opgemerkt, en zoals hij in de schittering van Sirius het teken van God heeft gezien, de wereld in zijn ets het voortbestaan van Ugo zal zien, of minstens het teken van zijn aanwezigheid ooit hier op aarde.

09-04-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde