Het is niet evident ons los te wrikken van het beeld van een persoonsgebonden, toekijkende, alles noterende God waardoor we bezeten waren in onze jeugd. Even moeilijk schijnt het nu te zijn Hem te vervangen door wat ik nu als aannemelijker aanzie, ‘het Zijnde’. Want niemand kan beweren dat het Zijnde er niet zou zijn.

Als Stefan Hertmans het heeft ‘over iets dat er niet is’ dan was het niet aan het Zijnde dat hij dacht wel,  samen met velen aan het oude, versleten beeld dat hij en de velen overhielden van  vroeger.

Ik houd het op deze dag van vroeg februari, met (misschien) een begin van het werk van het Zijnde in de tuin - verder kan ik niet kijken – wat me voldoende is want die beweging zet zich nu verder in mij als ik schrijf.

En, ik voel me erdoor gesterkt want het Zijnde is ook het Zijnde van mijn geest, van mijn, niet alleen  verbonden zijn met de geest van het Zijnde, maar ook deel ervan.

Als ik dit vooropstel, als ik dit geloof doe ik dan aan transcendentie?

Zoals je ziet is mijn blog van gisteren blijven ‘woekeren’ in mij. Het aandurven op te komen tegen enkele regels van Hertmans die als essayist in zijn geschriften een bijna maximale moeilijkheidsgraad bereikt voor de leek de ik ben en dit in de gebieden die hij als een grootmeester bestrijkt.

Zijn belezenheid overtreft alle grenzen,  terwijl ik amper gehoord heb van de naam van de schrijvers die hij citeert, spreekt hij er volmondig over. Het is duidelijk voor mij, als essayist heeft hij zijns gelijke niet.

Maar de aarde verlaat hij niet, de gedachte aan wat ik het Zijnde noem – ik die o zo graag de Kosmos inga – beoogt hij niet terwijl het voor mij een noodzakelijk onderwerp is: een weg die ik maar al te graag en misschien tot vervelens toe bewandel.

Wat niet belet dat zijn boek als een brevier open ligt op tafel en ik hem elke dag enkele pagina’s volg om te trachten hem te begrijpen waar hij met mij heen wil.

Hem groot bewonderend.

04-02-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Houdt het dan nimmer op, het bedenken en het schrijven van een blog, want van het  ogenblik af  dat deze geschreven staat moet ik beginnen denken aan de volgende, is er nimmer een moment van verpozing?

Eigenlijk niet, het is een proces dat doorloopt er zijn geen of dan toch heel weinig ogenblikken dat ik er niet aan denk, én aan wat er geschreven staat én aan wat er nog kan aan toegevoegd worden, het overschaduwd al het andere, en het andere zou heel wat kunnen zijn.

Ik lijd overmatig aan de ziekte van het schrijven en hier tegen is geen medicament opgewassen, enkel het stilvallen van de geest en, van dit stilvallen spaar me Heer, laat dit niet gebeuren.

Je ziet dus hoe gespleten ik ben, enerzijds in een moment van  zwakte beklaag ik me anderzijds wens ik niet dat het stoppen zou.

Vandaag lees ik in de ‘Essays’ van  Stefan Hertmans dat hij zich afzet tegen elke vorm van  transcendentie, (pagina 306,deel 1):

‘Kenmerkend voor onze menselijke psyche is de begeerte zich iets te kunnen  indenken wat er niet is, en vandaar dus ook verlangen naar iets dat er niet is.’

Ik houd, om te beginnen, hier niet van het woord begeerte, het is hier meer een ingesteld zijn ‘op’ dan een verlangen ‘naar’ iets dat er is. Trouwens Hertmans weet evenmin – al doet hij alsof - met absolute zekerheid dat ‘er niets is’ dan ik die zegt dat  ‘er wel iets is’.

Hij heeft me – ik die vast geloof dat er IETS is - dus niet in een essay met de vinger te wijzen als hij het er over heeft dat transcendentie zou zijn: ‘een mechanisme ingeoefend dat geen uitstel duldt dat van de ultieme waarheid die geen tegenspraak meer behoeft, de goddelijke aanwezigheid.’

Ik heb nooit gesproken – en als ik het zou gedaan hebben dan was ik verkeerd – over de aanwezigheid van een verpersoonlijkte God, wel over IETS geïntegreerd of vereenzelvigd met het Universum, wat verschillend is dan het er in ‘aanwezig’ zijn.

En ook, wat rest er ons nog als we niet transcendent mogen denken?

03-02-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De muziek die ik hoor op KLARA is niet altijd de muziek die ik wens te horen, het zal wel ook zo zijn met wat jullie te lezen krijgen van mij, er is dus een evenwicht tussen de twee, maar het is ook zo dat de minder geslaagde de waarde van de beter geslaagde verhogen en op deze wijze kan ik het houden, afwachtend of het een hoogtepunt wordt of beperkt tot wat lichte ontboezemingen.

Ik zelf betracht telkens het eerste maar ik weet ook dat mijn resultaat afhankelijk is van heel wat omstandigheden en dat ik telkens reken op jullie goodwill.

Ik heb veel respect en bewondering voor de journalist die elke dag zijn artikel te schrijven heeft en er ook in slaagt geciteerd te worden in het persoverzicht van de dag. Wat mijn werk  betreft zijn er amper een paar lezers die me nu en dan een woordje laten geworden. Maar dat ligt niet aan hen, maar aan de kwaliteit van wat ze voorgeschoteld krijgen.

Maar als een vriend me schrijft in reactie op wat ik vertelde over Fritjof Capra’s ‘Tao of Physics’, dat Spinoza ook wist dat het  materiële en het spirituele, een eenheid was, dus geen God én het Universum, maar beiden versmolten. Dan dank ik hem.

Spinoza was een van de eersten om dit aldus te formuleren, bevrijd als hij was van alle bestaande religieuze begrippen. Wat zou hij verteld hebben had hij nu geleefd in gezelschap  van Lemaître, Einstein, Hawking en, wie weet ? Capra?

Op deze wijze ook val ik altijd terug op waar ik met bezig ben: de geestelijke wereld waarin we leven de enige die waard is vermeld te worden, de materiële is onoverzichtelijk voor iemand als ik die niet meer buitenkomt.

Dit vandaag mijn conversatie zijnde  die ik heb willen houden met de persoon aan de overkant, die jij bent, waarde lezer of lezeres.

02-02-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik dacht er vanmorgen aan dat Ilya Prigogine ver voor mij verteld heeft wat ik gezegd heb in de laatste zinnen van mijn blog van gisteren.

Prigogine ook weet dat het Universum ontstaan is uit un vide quantique, un pré-univers en, dat voor hem: ‘la transition entre le pré-univers et l’univers est avant tout un problème de passage du vide (quantique) qui contient déjà des particules en puissance à des particules réelles.

Als ik geschreven heb wat ik achterliet, dan is het dus maar wat ‘Prigogine’ die ik in andere woorden heb omgezet. En ik heb dit ook al jaren geleden verteld, het is dus een beeld dat in mij gebakken zit en dat niet meer te verwijderen valt. Ik heb er niet  de minste verdienste aan en zal het blijven meenemen met mij.

In feite, op de keeper beschouwd, is het  maar wat gebazel maar het geeft toch een zekere glans aan het beeld dat we overhouden: het beeld van wat er was vóór de Big Bang.

En het is om dat beeld, dat enorme IETS, dat het te doen is voor mij en voor niets anders, want dit is dan mijn punt vanwaar uit ik vertrekken kan. Eigenlijk elke morgen te weten dat dat IETS er is.

Ik geef het een naam zonder het te noemen omdat er geen naam voor is, maar ik weet dat het er is  als een wolk van vuur, van licht, van leven, een innigheid waar je induikt elke morgen als je begint te schrijven. Het is ook Schuberts ‘20^ste piano sonate’,  het is ook Saint-Saëns’ cellosonate, ook de morgenzon die opkomt achter de bomen.

Ik heb me dus eens te meer voorbij gehold vandaag. Alles was voorhanden opdat het gebeuren zou. Maar ik weet het, het gebeurt niet elke dag, de ogenblikken van verrukking, van een weg met een hel licht op het einde, zijn eerder zeldzaam, maar als ze er zijn, dan zijn ze er honderdvoudig.

01-02-2024, 06:10 geschreven door Ugo d'Oorde  

Dit is dan mijn zevenennegentigste maand januari die ik afsluit; wie weet, misschien sluit ik ook op zelfde wijze – ruim van inzicht – mijn zevenennegentigste ‘jaar’ af, het kan zoals het  niet kan.

Wat ik echter op deze sluitingsdag wil vermelden, en dit geldt voor  elke dag die me nog rest is dat we hier zijn om, én onze omgeving te verbazen, én onszelf te verbazen over al wat is, vooral dan over wat van het leven is. En feitelijk is dit een belangrijke reden waarom we hier zijn: de wereld verbazen met hoe we hier zijn en verbaasd te zijn over de wereld omheen ons.

Verbaasd, verwonderd over de kleine zaken ervan - alsof er kleine zaken zouden zijn - hoe alles zichzelf in stand houdt. Maar ook over de grote zaken: de zon en de aarde en wij er omheen tollend, alsof  alles gepland was zoals het zijn moest opdat wij hier zouden ’kunnen’ zijn.

Want we spreken hier niet over een toevalligheid. Of toch? Maar dan betreft het een miraculeuze of een gewilde, wat het toeval uitsluit.

Ik houd het bij een gewilde, berekende toestand voortvloeiend, ja, alles zich vormend uit de Big Bang die er geweest is, om mettertijd in elkaar te schuiven tot  de wondere toestand van nu.

Welke macht schuilt hier achter om van vóór het begin, de berekening te maken en alle voorzieningen te treffen opdat hieruit het leven zou kunnen ontstaan.

Hebben we hier ooit een seconde, een minuut, een uur over nagedacht, once in a lifetime, of is het iets dat ons regelmatig bezighoudt en een blijvende verbazing uit maakt, zo dat onze gedachten, onze handelingen, onbewust of bewust erop blijven afgestemd

Gek van mij dat het me bezighoudt in een geschrift dat even het daglicht zal zien om daarna te verdwijnen; gek zelfs dat ik er de aandacht heb op gevestigd, een fractie tijd heb over nagedacht en mijn gedachten neergeschreven.

De vinger te hebben gelegd op het ongelooflijk wondere ervan, een aarde slingerend om haar zon, een wonder dat  we niet afzonderlijk willen zien omdat alles hier verwondering IS.

En ik herhaal wat ik gisteren schreef dat de ontastbare, onzichtbare particules geest er ‘altijd-altijd’ moeten geweest zijn om zich te materialiseren op het ogenblik van de Big Bang. Een materialisatie waaruit het Universum zal ontstaan: zon en aarde, leven en homo sapiens.

Het is een beeld dat ik hier oproepen wil. Ik denk dat het een kans maakt uit te komen.

Ooit.

31-01-2024, 16:07 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik  schreef reeds  - niet eenmaal maar wel ettelijke malen, - dat de Kosmos er was opdat hieruit de mens zou kunnen ontstaan, niet de mens zoals we hem nu kennen, een schakel naar een meer en meer geest ‘wordende’ homo sapiens-sapiens. Ik heb evenwel geen idee hoe die er dan zal uitzien of hoe hij er dan zal zijn.

Ik weet dat dit een gewaagde vooropstelling is, maar het leven, zoals het zich ontrolt aan onze ogen, waarbij we dieper en dieper doordringen tot de kern van wat amper nog materie kan genoemd worden, wijst in deze richting. En hiervoor put ik nog maar eens uit Fritjof Capra’s ‘Tao of Physics’:

‘In atomic physics we are in fact also confronted with a problem for which no answer can be found because matter at the subatomic level does not react as we are used to. In my very poor (sic) opinion this is only because subatomic matter does not exist but should be called ‘ matter-spirit’,  or the matter of the spirit. I think that at the said level spirit becomes visible or observable. And being spirit the particle decides itself (himself) if it will be observable at all or in what form (in wave or particle). I don’t know this for sure and I surely can’t prove it but I only can guess this phenomenon by intuition. 

Deze idee was dus -, wellicht dankzij Capra - van bij de lezing van het boek in 1983 af, in mij aan het broeiën: de geest die zichtbaar wordt als materie en daarenboven ‘zelf’ beslist onder welke vorm Hij (of Het of Zij) gezien wil worden.

Ik kan dit absoluut niet, evenmin als Capra bewijzen, maar het is een logische bevinding die kan blijven gevonden worden. Ik heb dit altijd aldus intuïtief aangevoeld als een zekerheid en heb het al vroeger als dusdanig neergeschreven.

Het betekent ook dat dit deeltje geest, de kleinste bouwsteen is en dat alles, ook het ontstaan van het Universum, gezien moet worden met als vertrekpunt dit deeltje geest.

Misschien, en dit is een nieuwe gedachte, misschien waren die deeltjes er reeds vóór de ‘Big Bang’?

Als ik dit schrijf op deze morgen - en het straks inlog - ben ik er me van bewust dat ik geen dagbladartikel schrijf, geen tekst om in om het even welke roman opgenomen te worden.

Ik vermoed sterk dat Stefan Hertmans in de massa essays die hij geschreven heeft nooit eenmaal zo ver is gegaan, en het is meer dan een vermoeden.

Maar ik weet ook dat wat ik hier achterlaat me overleven zal.

30-01-2024, 06:02 geschreven door Ugo d'Oorde  

Er zijn momenten, en ze zijn veelvuldig, dat ik me gelukkig voel met mijn bonsai en het boek erbij. Ik durf het schrijven omdat het zo is, omdat er ogenblikken zijn dat alles in mij geconcentreerd is op deze twee ‘levens’ naast en vóór mij.

En ik noem ze levens want het boek is er een en de plant is er een want ze spreken tot mij is het niet in woorden het is  in gevoelens en veel heb ik niet meer nodig opdat gevoelens een vreugde zouden zijn, een blijheid in mij die ik enkel vermelden kan maar niet beschrijven, want wat zeg je over de kleine dingen des levens, le curé de Crécy (Bernanos) wist het ook en ik weet het ook en had hem niet nodig om het te ondervinden.

Je zegt me, waar schrijf je nu over, maar het typeert mijn ingesteldheid deze morgen, verschillend van andere morgens-ingesteldheden; deze van gisteren bijvoorbeeld of deze van eergisteren. En de gevoelens van vandaag zijn er precies omdat deze van de vorige dagen anders waren, hoe weet ik niet meer zo precies maar ze waren anders.

Daarom ook is het dat ik deze van vandaag grijpen wil met beide handen en ze vereeuwigen in deze enkele woorden, alsof  het de geslaagde foto was van een trosje bloemen: dalkruid en salomonszegel en blauwe  hyacint  in de klaarte van het bos uit mijn jeugd en voeg er maar de bosanemoon en het speenkruid aan toe. Dit ruikertje is er het beeld van nu ik terug ga naar wie ik geweest ben en eigenlijk altijd ben op momenten zoals deze. Momenten in mijn dagen als ik het leven houdt met volle teugen, het kleine koesterend, zelfs al zijn  het maar herinneringen die er waren of waarvan ik nu denk dat ze er waren.

De macht die ik heb te schrijven wat ik schrijf of de woorden te nemen zoals ze voorbij schuiven wat een heerlijk bestaan dit geeft, zelfs al is het maar voor enkele ogenblikken, deze van het schrijven, met de nagalm ervan gespreid over mijn dag tot het herlezen ervan, het herontdekken van de woorden die ik in de morgen heb geschreven.

Of hoe ik leef en hoe de dagen zich soms openen op het wondere licht van een morgen laat januari.

Te weten dat dit toegespitst op mezelf grote momenten waren die ik beleefde en zal blijven beleven verder op de dag want niets zal ze overtreffen.

Ze staan te bol van stil geluk.

29-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde