Het bos is een heiligdom in de valavond, een plaats waar de geheime krachten van de natuur zich in de dag hebben opgehoopt en nu tot rust zijn gekomen, gistende samensmeltingen die hij nimmer kennen zal maar die er toch aanwezig zijn in het laatste licht, in het laatste ruisen, in de laatste groei van grassen en varens en kruiden of het mysterie van de aarde en van het innerlijke leven voelbaar hier, te ontcijferen hier in licht en duister, in leven en dood en wat  tussenin is.

Hij denkt dit alles moet gezegd en geschreven worden, herhaald worden, opdat duidelijker en inniger de band zou groeien met zon en sterren en planeten, met quasars en pulsars, met stralingen en energievelden, met de totaliteit van geest in materie, al deze elementen die nodig zijn opdat dit bos in de avond zou zijn wat het is, en zoals we het ontdekken, een steeds maar hogere gecompliceerdheid in al wat zichtbaar en onzichtbaar is en de mens die getuige is, de verlichte en de lichtgevende, de zichtbare drager van de geest op aarde.

Hij las Richard Dawkins vandaag. Hij gaat niet akkoord met hem als hij paradigma stelt dat de geest ontstaan is uit de materie. Dit paradigma is beslissend voor de volledige tekst van zijn boek ‘The God delusion’(a black swan book, 2006), men ontneemt hem niet het geloof dat het de geest is die de materie heeft gebaard.

30-06-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Terwijl de vogels me elke morgen een aubade brengen, zo breng ik een aubade in woorden aan zij die me lezen. Veel is het niet, het maakt deel uit van mijn ontwaken, meestal uit een verwarde droom, om de dag binnen te stappen langs een gang van latente pijnen in de heup of in de benen die alleen door mijn woorden kunnen gedempt worden.

Ik ken aldus mijn ouder en ouder wordende ouderdom. Als ik dan lees in het tijdschrift van de Bank dat een oud-collega is heengegaan, Luc Van den Wijngaert – hij was mijn ouderdom – dan weet en zie ik op welke wijze mijn afscheid de wereld van de Bank zal worden ingestuurd, een foto met een korte tekst.

Dit ook zal dan een laatste aubade zijn voor zij die het lezen zullen.

Het lot is me gunstig geweest, al was mijn gezondheid niet de meest perfecte, ik haalde het dankzij de levenskracht die me eigen was en ook dankzij de dokters die me behandelden. Voor de rest kan ik maar hopen gespaard te blijven van elk onheil dat mijn woord raken of doden zou. Dit ware het allerergste.

Elke dag die de duisternis ingaat neem ik afscheid van het licht en ga ik de dode nacht in. Elke morgen is een nieuw verrijzen naar de het schone van bomen en luchten, van regen en zon, van de glinstering in het bedauwde gras, van de spiegel in het kleine watervlak met de rode vissen, is er de schoonheid van het woord dat ik opzoek. En elke morgen is een vooruitzien naar wat de dag brengen zal aan woorden die mijn aubade zullen zijn.

Dit duurt nu al een lange tijd, duurt nu al veertig nieuwe manen opdat ik me er gemakkelijk zou van bevrijden, ondanks de zin die telkens opduikt welk nut het heeft en wie het is die aandringt opdat ik niet ophouden zou.

Uiteindelijk is het leven niet kort, het heeft een lange aanloop, het heeft een lange vurige gestalte, het heeft een nagloei in de houtskool tot het een vunzen wordt en uitdooft in een kruis.

29-06-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het regent over de dovende bloemen van de rododendrons het ongekende, onbegrepen, ondoorgrondelijk leven dat zijn werk heeft gedaan. Hij hoort het stille ruisen van de regen op de bladeren en in de aarde maar de geluiden en wat er gebeurt binnenin de plant, binnenin de bloem, de vrucht kan hij enkel gissen. En zelfs indien hij het werk van de cellen vermocht te zien en te doorkruisen, zelfs indien hij vermocht te zien binnen in de cellen, dan nog zou hij niets afweten van de krachten die deze cellen beheersen, bezitten en bezingen, zoals hij totaal onwetend is over het ruisen van zijn bloed in de aderen. Hij kan enkel vermoeden dat de orde die dit alles regelt immens moet zijn en van een grote perfectie.

En uit deze zelfde krachten en uit nog veel meer, zijn de boeken en geschriften opgestaan die thans op zijn tafel liggen, die in zijn boekenrekken staan, die zowat verspreid liggen over het ganse huis. De boeken waarin de geest van zovelen is opgeborgen, van zovelen die dag en nacht hieraan hebben gewerkt, schrijvend in de rust van hun kamer, of gezeten onder de bomen, of in de trein - zoals hij het ooit zag van Louis Paul Boon - de woekerende geest omheen hen aftastend met de geest in hen.

Zo-even nog, lezend in The Song of Songs, dacht hij eraan welke volume, welke geladenheid een woord, gegrepen door de poëzie kan verwerven. Evenwel opdat de lezer getroffen zou worden door deze geladenheid van het woord moet hij zelf poëzie zijn, open staan voor de diepte van het woord, voor de totaliteit van het woord, om te beseffen dat de realiteit ervan doorbroken wordt en dat de essentie erin zich mengt met de essentie in ons, zoals de krachten van de natuur zich mengen met de essentie van de geest in ons. 

Ons zelf kennen is dan ook een benaderen van wat te weten, van wat te kennen is buiten ons.

28-06-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hij dacht van morgen aan dat kleine verrukkelijke boekje, ‘Goodbye Mr. Chips’ van James Hilton, uit zijn jeugd. Hij wist dat hij het in lang niet meer had gezien tussen zijn boeken, hij zal het uitgeleend hebben, wat fout was. Ook Chips was vijfentachtig en zijn dagen waren ‘moving like lazy cattle through a landscape’ – een zin die hij zich nog meent te herinneren - maar Mr. Chips (hij hette eigenlkijk Mr Chipping) had niet de activiteit die hij nog kent, had zeker geen blog te schrijven, zelfs geen dagboek bij te houden, hij had enkel maar van tijd tot tijd een schooljongen die kwam aankloppen te ontvangen.

Evenwel, als hij naging wat hij zich afvroeg toen de maand juni begon of hij met zijn blogs wel het einde van de maand zou halen, is het een schuiven van zijn blogs geweest dat het juiste beeld is als hij telkens neerzit om te doen wat hij van zich zelf – anderen ook wellicht - verwacht. 

Zo zijn het van vele dingen de boeken in zijn hoofd meer dan de gebeurtenissen die opduiken in zijn herinneren en zijn het van de boeken slechts een paar zinnen die bleven, zoals het nu zijn blogs zijn die overblijven van  de vele dagen die zich openden en weer sloten.

Hij heeft niet meer te gaan van hier naar daar, geen afspraken na te leven, geen voordrachten te geven, geen grote reizen meer voor te bereiden en af te werken, alles ligt binnen het zich openen en sluiten van de dagen, hij wachtende op de nodige tekenen die gedachten voortbrengen. 

Ik ben dus niet veel meer dan een man op zoek naar woorden die verrassen, ook de lezer. Maar het zijn in de eerste plaats woorden voor mezelf, ik ben het die in de eerste linie staat om te lezen wat hij, Ugo, geschreven heeft. Dit is ten minste de idee die Borges me ingefluisterd heeft. Een idee die te nemen of te laten is, want de schrijver ervan heeft zich al teruggetrokken en ik kan hem niet meer terugroepen.

27-06-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Voor zijn dagboek gezeten, zijn hand klaar om te schrijven daalt de rust in hem - of het nu morgen is of avond of nacht - het is het ogenblik dat hij reëel bestaat, gedoken in zichzelf, schrijvend. Woorden vloeiend lijk het water uit een bron, en hij weet precies dewelke, de bron van Le Plat de la Lé in Zinal.

En verder schijvend ineens het beeld van het kerkhof naast de kerk van Rye, waar hij wandelde onder de eeuwenoude yew-trees en de namen trachtte te ontcijferen op de met mos en lichen overgroeide grafstenen. En onmiddellijk een ander, verlaten kerkhof in Schotland, op het eiland Mull, langsheen de weg naar Iona, ‘the holy Isle’, en in een hoek, verborgen achter een zerk, een beeldje in wit marmer van een dame zonder hoofd met een kind op de arm. Een beeld dat er, twee jaren later, toen hij er was met Pierre H., nog steeds stond op de plaats waar hij het had teruggezet.
En er zijn andere kerkhoven. Er is dit van O. waar hij voor het laatst, maar dit is lang geleden, met moeder was en haar volgde langs de graven om de namen af te lezen en van haar ouders en van haar broers en zusters en telkens een Onze Vader en een Wees Gegroet die ze las voor hun zielenrust. En hij, zwijgend, de handen gevouwen.

Niet veel als herinnering, niet denderend, niet waardig vermeld te worden, maar toch neergezet voor later, omdat het zijn leven was, een opvolging van kleine gebeurtenissen die nu hun tijd krijgen en worden ingekleurd.
Wie schuift deze beelden precies nu binnen in de woorden die hij zonder te moeten nadenken, neerzet in zijn dagboek en omwille van het bevreemdende ervan overnemen zal in zijn blog voor morgen.

26-06-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik begon mijn blogs van dit jaar met de verzuchting én van Salmon Rushdie, én overgenomen door Stefan Hertmans dat:

‘het verstandig zou zijn zich terug te trekken uit de wereld van het commentaar en de polemiek, en zich weer te wijden aan wat hij het liefst deed, aan de kunst die zijn hart, zijn verstand en zijn geest van jongs af had gestolen…’

Ik volg deze verzuchting al een hele tijd nu en toch voel ik er me in zekere mate schuldig bij. Want, in mijn schelp gedoken, ontsnap ik niet aan de geruchten, die me bereiken van hoe dicht en van hoe ver af deze ook mogen komen, Ik hoor hoe en waar er gedood wordt en wie, tot bergbeklimmers toe, afgemaakt door fanatiekelingen, in de naam van Allah.

Het ergste is dat ze beweren hiermee een ‘goede’ daad te hebben gesteld - het waren ongelovigen  - en dat hen later hiervoor een beloning wacht. Het is een gevaarlijk type die Allah van de fanatici.

Wanneer komen de weldenkende, door ons aanvaarde, Allah-gelovigen in massa in de straat om deze moordpartijen openlijk en met aandrang aan de kaak te stellen en een einde te maken aan de voor ons, mensen van de eenentwintigste eeuw, onbegrijpbare vete die er bestaat onder elkaar tussen de groepen aanhangerts van Mohammed?

Of zijn slachtpartijen zoals het doden van een aantal bergbeklimmers, een normale zaak voor hen en noodzaakt het afslachten van ongelovigen geen betoging want deze verdienen niet beter.

En eigenlijk, als ze het zo goed hadden met de levenswijze in hun landen van herkomst, waarom hebben ze het land van de ongelovigen, niet alleen betreden maar hebben ze er zich ook gevestigd? Wat nog in zekere mate te begrijpen is omdat er hier een vrijheid is die ze niet kenden in hun land. Maar als die vrijheid hen duurbaar is, waarom laten ze zich hier opnieuw in de doeken doen door al wie het fanatisme, eigen aan de religieuze machthebbers in hun vorige contreien, hier willen binnenbrengen en waarvoor ze hun tijd nemen.

Deze laatsten wensen geen integratie, ze wensen overheersing, het zit hen in de genen.

En wij, het Westen, sluit de ogen, het zal wel zo geen vaart lopen. De Duitsers las ik, hebben dit ook gedacht toen de Nazi’s opdoken uit de mist.

25-06-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Waarom schrijf ik sommige blogs in de ik-vorm en andere in de hij-vorm. Het houdt wellicht verband met het ogenblik waarop ik begin te schrijven, maar een precieze verklaring heb ik niet. 

Jorge Luis Borges schreef er een aardig stukje tekst over die in het Engels werd overgenomen in ‘The Mind’s I’ van Douglas R. Hofstadter en Daniel C. Dennet (Basic Books, Inc. Publishers, New York, 1981).

 ‘The other one, the one called Borges, is the one things happen to’. Ik wandel in de straten van Buenos-Aires en zie de dingen om me heen. Borges  ken ik van de post, van de naam op de lijst van de professoren of van de naam in een biografisch woordenboek. Ik, ik hou van zandlopers (hourglasses), van de achttiende-eeuwse typografie, van de  smaak van koffie, van Stevenson; hij deelt deze voorkeuren maar voor hem zijn het maar de attributen van een toneelspeler.

En de ‘ik’ gaat verder: ‘het kost me niets te zeggen dat wat hij schreef niet zonder waarde is, maar dit kan me niet redden, wellicht behoort wat goed is tot niemand, ook niet tot hem, maar tot de taal en de traditie. Trouwens ik ben bestemd om uiteindelijk te vergaan en enkel een deel van mij kan overleven in hem’.

‘Little by little, I am giving over everything to him, though I am quite aware of his perverse custom of falsifying and magnifying things… Ik zal overblijven in Borges, niet in mezelf (alhoewel het waar is dat ik iemand ben) maar ik herken me minder in zijn boeken dan in vele andere of in het laborieus getokkel (strumming) van een gitaar’.

Hij eindigt met deze waarheid: ‘I do not know which of us has written this page’. 

Alhoewel ik absoluut-absoluut geen Borges ben, herken ik mezelf in wat hij schrijft, weet ik ook, zoals Borges, dat mijn leven maar de vlucht is van Bede’s sparrow through the banqueting-hall on a winter’s day, dat ik alles achterlaten zal en dat, wat die ‘ik’ betreft, alles tot de vergetelheid behoort,  behoudens wat die ‘hij’ geschreven heeft. 

24-06-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde