Zien hoe de zon opkomt in het oosten is een luxe aan weinigen gegeven of, tijd door weinigen genomen. Nochtans is het een wonderlijk lichtspektakel, als je er vrij op afgestemd bent, en minutenlang geconcentreerd volgt hoe het licht verkleurt van het lichtroze naar hel roze om dan uit te vloeien in een grote schittering van licht die de zon is, de moeder van ons allen, al denken we zelden aan de zon als moeder.

Je moet iemand zijn zoals ik, die draalt aan de ontbijttafel zich permitterend gefascineerd te zijn door wat er gebeurt en er met verwondering naar kijken blijft.

Dit is de laatste tijd elke morgen bijna het geval en het beeld van de zonsopgang volgt me de ganse dag en heeft in elk geval greep op wat ik schrijven ga, zoals duidelijk deze morgen, die ondanks alles, een grote morgen is met een groot begin als ik het beleef zoals ik het altijd zou moeten beleven.

Destijds stonden we op om vier uur in de morgen om de top van de Bella Tola te bereiken en er te staan, beschut voor de bijtende wind en te zien hoe de zon opkwam boven de bergwand voor ons. We zagen dit als een intens spiritueel gegeven die ons heel wat moeite had gekost om het te  beleven. Vandaag zit ik rustig neer in de woonkamer om de opkomst van het licht bij te wonen en het in alle comfort mee te maken, de ‘Bella Tola’-top van een andere eeuw zijnde voor mij, maar toch onmogelijk te vergeten.

Het respect voor de zon en het morgenlicht is wellicht wat ons rest van onze verre voorouders die het licht zagen als iets goddelijks

Hoever zijn we dan niet afgedwaald, want als er iets goddelijks is op aarde dan is het wel de zon en het licht. Maar zo zien we vandaag de zon niet meer, we zien ze als vakantiebestemming aan haar goddelijkheid wordt niet meer gedacht en voor de opkomst van het licht hebben we de tijd niet meer. We zien wel nog het gebeuren zelf maar de symboliek eromheen raakt ons niet meer.

Ik zag recent, was het gisteren of eergisteren een documentaire over Stonehenge, over de herkomst van de stenen die er staan – gehaald(?) van tweehonderd kilometer verder - maar niet waarom ze er staan, en waarom ze er staan op die plaats.

Het ensemble van dolmen en menhirs heeft te maken voor hen met de baan van de zon en het verschuiven van het punt van de opkomst van het licht waarbij de ‘heelstone’ een belangrijke functie heeft. Hij duidt namelijk het punt aan van de zomerzonnewende, het punt van de langste dag, of het punt van de terugkeer van de zon naar haar verste punt naar het noorden toe, de winterzonnewende, het punt van de terugkeer van het licht, door de Kerk gekerstend als de geboorte van Christus.

Ik heb hiermede niets nieuws verkondigd, alleen dat we kosmisch gezien inderdaad ver zijn afgedwaald, en afdwalen is het juiste woord.

13-11-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het wordt een moeilijke dag, even moeilijk als de dag van gisteren. De woorden stokten toen, het heeft er alle schijn van dat ze ook vandaag zullen stokken. Het heeft te maken met een moeheid van het lichaam die ook de geest vermoeid, lam legt zelfs. Ik ken dergelijke toestanden. Al schrijf ik er niet over, maar ik wil dan gaan neerliggen en de dag aan mij laten voorbijgaan alsof ik er een dag niet was, alsof ik een dag wou te knippen uit mijn levensverhaal. Wat niet mag en niet kan omdat ik het niet wil. Er valt hier niets te knippen, goed of slecht – right or wrong  my country - maar hoe ook, ik moet er overheen.

Zo ben ik ingesteld, zo ben ik geworden, de man met een blog. En in wat ik schrijf ligt een gans leven geborgen. Er is geen woord dat geen binding heeft met al wat er is aan voorafgegaan en even goed met alles wat nog komen kan.

Geen feit in mijn leven is er, geen herinnering aan wie of wat ook dat niet elke dag in mijn woorden sluipt, hetzij openlijk vermeld, het zij openlijk verzwegen. Mijn blog is aldus, wat er ook moge staan, hoe minimaal ook een hologram dat de totaliteit van wie ik ben en was bevat, en het is de totaliteit van wie ik ben en was en hoopte te zijn, die zoekt zich uit te drukken.

Zelfs als het is zoals vandaag, als ik schrijf met weinig overtuiging is het de toestand van mezelf die ik tracht over te brengen op mijn scherm.

Ik schaam me niet te zeggen dat het vandaag en gisteren minder goed ging dan de dagen ervoor. Van het ogenblik dat ik weet dat het niet het gevolg is van het oud-worden - het heel-hoog-oud- worden – heb ik er weinig zorgen mee. Maar je weet maar nooit, mijn lichaam ontglipt me volledig, en wat me verontrust, mijn voeten zijn erg gezwollen, te erg om me er geen zorgen over te maken.

Dit en nog andere zaken belemmeren me mezelf te zijn, of te zijn de persoon die ik ben, er is zeker niet meer de totaliteit van wie ik ben, zoals ik hoger vermelde, iets blijft weggestoken, mijn vertrouwen. Een deel van mijn hoop wat de toekomst betreft is afwezig de laatste dagen, ik voel het, ik weet het en het houdt me bewust bezig.

Hoe reageer ik, als het niet zou zijn met wat ik schrijf en achterlaat voor die archieven van mij.

Ik ga hier niet verder op in, zoals ik zo dikwijls al geschreven heb, er is wat er is, ik kan hier voorlopig niets aan wijzigen, al wou ik wel, maar in mijn blog heb ik altijd de persoon beschreven die ik was op dat ogenblik. Ik ben altijd in dat opzicht eerlijk geweest en heb niet geaarzeld me bloot te geven in wat ik deed en vooral in wat ik dacht. En ik beken ootmoedig dat er dingen zijn die ik vertelde in het verleden die ik nu bekijk van uit een andere gezichtshoek met het gevolg dat ik begin te twijfelen aan de zekerheden die ik  verkondigd heb.

Welke zekerheden dit zijn kan ik zo maar niet vertellen, ze zijn veelvuldig en de aarzeling die in mij is geslopen is te ingewikkeld om er hier op terug te komen.

Morgen misschien, overmorgen misschien.

12-11-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De morgen die niemand dacht door te komen,
al was het stil toen nog,
al hingen flarden van gedachten in de lucht,
kraaien hoog zwevend.

Van waar ze kwamen en waar ze gingen,
niemand nood had het te weten,
omdat het licht nog aarzelend was alsof
het al lang vergeten was dat de dageraad
niet duren kon en de dag niet wachten zou
om open te scheuren in verbijstering.

Tot er wolken kwamen, donkergrijs en oud,
zoals wat restte van de aarde hier.

Dit was van de morgen van 11 november,
de wind als ijs,  
de wolken openschoven toen,
kobaltblauw doorbroken met lijnen rood
die hangen bleven, luchten zoals nimmer voorheen
de luchten waren, en er van ver geruchten
kwamen, als van aanhoudend tromgeroffel.

Men ging rekenen toen, hoeveel dagen
men al hoopte dat boven alles uit, de stilte
hier het halen zou en het land niet zou blijven,
zoals het er lag in humus van bloed,
het bedekken zou, de holtes dicht gewaaid,
het gras terug zal komen,
op de plaatsen waar het verdwenen was,
en gezangen van vogels op de stukken muren,
en eksters die keren zullen, merels en meeuwen.

Het leven dat hernemen zal,
eens de morgen voorbij
de dag zou zijn zoals hij vroeger was 
in peis en rust,
de hel van gisteren  toen  er gesneuveld werd,
de dood in de oksels en in de vouwen van het vel.

Vele dagen de prikkeldraad
met lapjes uniform fladderend in de wind,
lijk vergeten bladeren op wat bomen.

Nog even wachten, de uren,
de tijd die komen zal
om te ontcijferen wat van de vrede was.
Bericht gekomen, en om elf het front gesloten
met het geschal van de klaroenen
over alle plaatsen om het te geloven.

Het was de tijd
om een gedicht te schrijven over wat was
en over wat nu komen kon. Want,
mooier kon het niet.

Later zullen in de velden witte zerken groeien
met een naam erin gegrift,
lichamen open gereten, geborgen
hun geest een rank van marentak en rozen.

Voor hen de eeuwigheid  
van het herdenken.

11-11-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hoe liggen mijn kaarten vandaag, wie groet er mij per mail of telefoon of als het kan met een bezoek? Maar wat of wie ook er is altijd mijn trouwe KLARA, ze laat me niet in de steek, ze treedt op in al haar glorie en ze houdt me in haar ban.

Meer wordt het wellicht niet vandaag  maar het is me voldoende, ik pas me aan en ik bevestig het als ik schrijf dat ik genoegen neem met mijn levensomstandigheden, dat ik eigenlijk geen nood heb aan troost, geen minste nood aan wat ook. Ik voel me gelouterd van alles en ik bezit wat ik bezitten wil.

De vraag die ik initieel me hier stelde dient maar als inleiding bij het zich openen van de dag, een formaliteit slechts die me, zoals het elke dag gebeurt, naar het einde van mijn betoog voeren zal.

Het huis hierbij is mijn schelp, is mijn warmte en mijn beschutting, het omkleedt me met de mantel van een aanwezigheid. Ik beweeg me erin en het dekt me toe, onzichtbaar weliswaar, maar zichtbaar voor de gevoelens in mij.

Zo weet ik me vrij en onbelemmerd om te doen  wat ik wens te doen, alleen de tijd is er als heerser over alles en het is met respect dat ik er naar opkijk omdat hij onverbiddelijk voortholt zodat ik hem in de dag nauwelijks volgen kan. Om ongestoord te leven is hij, de tijd, de spelbreker, ik moet hem dus voortdurend in het oog houden als ik bereiken wil wat ik wens te bereiken in mijn lichamelijk alleen-zijn.

Ik kan begrijpen dat sommige mensen een hond of kat willen om hun eenzaam zijn te breken, maar ik heb naast KLARA mijn boeken die me omringen met hun woorden, die levend worden als ik ze open en zie wat ik ervan gelezen en onderlijnd heb. Het zijn geen onbekenden, het zijn vertrouwelingen die ik tot mij kan nemen wanneer ik het wil en zo lang ik het  wil. Zelfs gesloten, liggend naast mij of opgesteld in hun rek, zijn ze er, ken ik ze.

Zo, omringd zoals ik ben heb ik niet de minste reden om mijn  beklag te doen, ik zou trouwens niet weten bij wie ik hiervoor zou moeten gaan aankloppen als het niet bij mijn eigen persoon zou zijn.

Dit, in een ruk geschreven zijnde, ben ik gaan neerliggen, heb ik geluisterd naar wat muziek, om het even dewelke, ik begrijp er toch weinig van, de opeenvolging van klanken hebben geen vaste betekenis voor mij. Ik kan ze niet omzetten in beelden of gedachten, enkel in gevoelens en dan word ik soms diep geraakt tot onder mijn huid tot in het binnenste van mijn ‘erzijn’ en rijzen er gevoelens op die me stil maken, stil van een droefenis dat een andere vorm is van beleven, waarbij de muziek zich nestelt in mijn gevoelens. Dit is trouwens haar rol het opwekken van gevoelens wat ook de rol is van elke vorm van kunst.

Muziek voor mij is geen verhaal dat me verteld wordt, zelfs al zit er een verhaal achter, ik  kan de klanken dus niet ontcijferen maar ze vult me aan met iets dat ik niet zeggen kan, maar dat iets is er en ik draag het mee met mij tot in de tuin, de klanken in mij verankerd

Het onwezenlijke van de muziek – ze is maar wat klank - heeft zich vastgehecht in mijn genen, denk ik dan!

PS. Ik had dan toch bezoek in de late namiddag.

10-11-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De klaarte in het oosten: een paraatheid van kleuren. En dat het onbegonnen is ook maar te trachten dit met woorden te beschrijven weet ik, een groot schilder misschien zou kunnen trachten vast te leggen wat er te zien is, maar ook hij niet, want de kleuren bewegen in en over elkaar en het is dit verschuiven van de tinten van grijs tot lichtblauw, van lagen roze met gelen tot een band helrood juist boven de horizon daar waar de zon moet zijn, het is deze wisseling die belangrijk is maar dan ook niet te vatten is.

Zo nog even gewacht, de aarde zich kantelend, tot alles zich stabiliseert: de bovenste rand van de zon die verschijnt en zich uitbreidt, verrassend, een hoge schittering, voor de ogen onhoudbaar.

Het licht met de schaduw van de dagen die waren in mij, voel ik me in staat dingen te schrijven die geen steek houden. Zoals de kleuren voor mij uit, die een schittering werden geen vaste grond houden om op te steunen wil ik me oplossen in dit licht en verdwalen in wat ik vandaag, meer dan gisteren en eergisteren te zeggen heb, waaruit dan duidelijk blijken moet dat Ik evenmin vaste grond heb in mijn woorden, Ik wil Bartók en zijn Sonate uitdragen in deze dagen want voor het overige ben ik verdoofd en nog altijd - al blijkt het niet uit wat ik schrijf - zeer wankel opgesteld, soms op het punt me te laten gaan in beschouwingen, zoekend naar het waarom van iets dat stolde in mij en zich niet zo vlug schijnt te herstellen, te diep geslagen in gedachten-wentelingen die zich nu en dan aanmelden maar die ik wil geborgen houden.

Heb ik nog iets anders te zeggen voor het ogenblik iets anders dan over het gaan en keren van de dagen over mij, voortdurend gegrepen door wat zich herhaalt: een schamel maar heftig stukje tijd dat zich aan het uitzaaien is van het alfa tot het omega.

Elke dag word ik er mee geconfronteerd, word ik  er door bezocht, komt het af op mij en grijpt het me bij de keel, het gestadige ervan groeiend in mij lijk een gezwel dat niet meer operatief te verwijderen is.

Wat is het dan dat me beweegt om verder te gaan, verder te schrijven als het zo gemakkelijk is het achterwege te laten?

Ik houd het omdat het mijn adem is, mijn levensfunctie, mijn voedsel voor de werkende geest in mij. Ik kan niet en ik wil hem niet het zwijgen opleggen; hij botst tegen me aan en ik verzamel de vonken die mijn woorden zijn. Vonken die me in leven houden, lijk Bartók, lijk Bach me in het leven houden, maar dit is dan de keerzijde van mijn schrijven. Het is een ontvangen en niet een geven, een opnemen en niet een voortbrengen en ik ga er in op om ernaar te luisteren, om erin binnen te dringen en trachten te zien hoe dit soort schrijven van Bartók van Bach moet ontstaan  zijn.

Het zijn momenten die ik koester, ze zijn veelvuldig en in hun veelvuldigheid voel ik me een gelukkig man. Al hangt er een voile over dit geluk, ik blijf het geluk noemen want wat indien ik niet kennen zou  het gevoileerd geluk van het ‘Dasein’ in deze wereld, op deze aarde.

Zeg het verder, maar gebruik het juiste woord als je het zegt.

09-11-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Al enkele dagen vraagt  KLARA me met een zekere aandrang mijn stem uit te brengen voor hun ‘Top Honderd’.

Ik heb wel een voorkeur voor bepaalde componisten, maar daar stopt het want er zijn honderden stukken muziek die ik graag hoor en erbij, als de stemming er is, elke activiteit ook het schrijven stop om intens te luisteren.

Echter de keuze is immens om te beslissen, maar nu ik de gelegenheid zie kan en wil ik zeggen dat er een zeer interessante sonate is van Béla Bartók waarop ik graag de aandacht zou willen vestigen, zijn ‘Sonate voor twee piano’s en slagwerk’.

Niet dat ik het de mooiste muziek vind, verre van, maar wel met ‘Le Sacre’ van Strawinski, een van de merkwaardigste die ik ken. Het is voor mij een oude bekende die ik ontdekte in de jaren vijftig. Ik heb er achteraf altijd naar uitgekeken, maar de Sonate scheen voor altijd verdwenen, terwijl ze voor mij in alle opzichten Arvo Pärt’s ‘Spiegel im Spiegel’ – die terug hoge toppen zal scheren - overstijgt en waard is minstens een even grote bekendheid te verwerven. Het ‘klank en ritme’-spel ervan is merkwaardig en uiterst boeiend. Het is één grote verrassing van het begin tot het einde, je valt er niet bij in slaap, het is een spettering van klanken over de ganse lijn, maar ik heb Bartók nog nooit horen vernoemen in de vorige ‘Top Honderd’, of vergis ik me schromelijk?

Béla Bartók is in elk geval geen Eric Satie, maar wie van de doorsnee luisteraars, die met klassieke muziek begaan zijn als ik ze hoor, hebben het ooit over Bartók en dan nog specifiek over deze Sonate van hem?

Zo, ik zet hem vandaag hoog op mijn lijst en daar voeg ik een Ravel aan toe, het Adagio uit zijn Pianoconcerto en een Beethoven, zijn Allegretto uit zijn zevende symfonie, hoewel ik er honderd andere had kunnen aan toevoegen. Maar je moet nu eenmaal besluiten zelfs al zijn de keuzemogelijkheden enorm. Ik vergeet dus Bach, en tal van anderen uit de vorige Top.

Echter deelnemen is het belangrijkste, het betekent een steun voor KLARA en voor allen die met klassieke muziek begaan zijn. Heel talrijk zijn ze niet, evenveel wellicht als er nog lezers zijn van boeken, maar dit is een reden te meer om deel te nemen en aanwezig te zijn met je keuze.

Ik wil benadrukken dat mijn eenzaamheid, dat de stilte van het huis gebroken wordt door de muziek van KLARA. Ze volgt me waar ik ga, ze is er altijd. Het is niet de perfectie wat de klank betreft, maar ik heb ook  op het Tv- kanaal 150 en 151 (Proximus) het maximum dat ik verwachten kan eens het licht verzwolgen, eens mijn blog geschreven, eens alle boeken dicht.

Mijn dagen openen zich met muziek, met Bach en Strawinski, met Mozart en Janacek, met Brahms en Bernstein, met de honderden andere, bekende en onbekende, die me verrukken met hun  muziek als met hun wijze van leven.

Ik schrijf het hier, ik weet mijn broer Georges zal het niet lezen – anders zou ik het zo niet geschreven hebben - hij heeft ‘beslist’, zijn armtierig lichaam te verlaten om het Beloofde Land te betreden.

Aldus ken ik hem.

08-11-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Wellicht waart je verwonderd over de verwondering van mij, maar je kent me of je kent me niet, en als je me kent dan weet je bij ondervinding dat je van mij zo iets moogt verwachten. Ik loop hier nu eenmaal rond als een vreemde man met vreemde gedachten, zo wat wil je, dat ik me inschakel in de stroom van het gewone?

Niets ervan, het gewone is voor de gewone mens die ik  niet wil zijn op mijn leeftijd, ik ben het immers nooit geweest, ik voelde me altijd een uitzondering op de regel, al voelde ik me er niet altijd goed bij, rond te lopen als een eenzaat wat mijn gedachten betrof

Ik denk dat Dmitri Sjostakovitsj zich ook een eenzaat heeft gevoeld als hij zijn vierde symfonie schreef. Ik beluister ze nu al enkele dagen als KLARA me niet voldoet en ben getroffen door de structuur en het karakter ervan. Zo moeten mijn woorden overkomen soms.

Hij heeft niets gewijzigd aan zijn stijl, aan zijn wijze van werken, ik evenmin, al is de vergelijking die ik stel niet opgaand, het laat me toe iets te zeggen over hem en vooral dat zijn composities, welke ook, me in hoge mate bevallen. Al ken ik hem niet voldoende, Ik plaats hem naar mijn gevoelens in het spoor van Mahler, en ik weet dat hij heeft moeten werken, componeren in erbarmelijke, stringente omstandigheden. In dit opzicht reeds apprecieer ik hem, zie ik hem als een kameraad, een ‘tovaritsj’. Want stel je voor dat de Staat zich zou gaan bemoeien met wat ik schrijf, zelfs met wat ik niet schrijf.

Het beeld uit een zwart-wit film over zijn leven, waarin een man ui de regering de partituur van zijn Negende in de zaal gooit, zeggende dat ze het volk onwaardig is – of wat ook dat hij uitriep – is me bijgebleven. Ik ken zijn negende, en ik beeld me in wat Sjostakovitsj hierbij moet gevoeld hebben, behandeld te worden als een paria in de muziek.

Maar het volk dacht er anders over en wij zien hem nu als een grote componist, weet hij het, voelt hij het nog, doet het hem nog iets gewaardeerd te worden in de toestand waarin hij, zijn geest, verkeert? Voelt Beethoven nog iets, als hij gespeeld worden op radio of televisie, Mahler, Ravel?

Ik denk dat voor hen de fase van de muziek voorbij is, maar je weet maar nooit, het onmogelijke ligt misschien het dichtst bij de waarheid. In elk geval, de tijd dat ik het zal weten ligt niet meer zo ver af, dus ‘mein Geduld hat Ursach’ zoals Ernst Jünger het wist te vermelden, tekstueel, in zijn ‘Auf den Marmorklippen’-boek. Een zin die grammaticaal niet klopt wist een vriend me te vermelden, maar ik vind hem klaar en filosofisch correct wat de aard van het geduldig zijn betreft. Dus ik gebruik hem, zelfs indien ik hem in het verleden al voldoende heb gebruikt.

Aangekomen bij Ernst Jünger,1895 -1998, hij was ouder dan ik, na Dmitri Sjostakovitsj, 1906-975, kan ik hier afsluiten. Wat ik gezegd heb is niet veel, maar het is gekomen zoals het kwam. Ikzelf heb er niets aan gewijzigd. Ik heb zoals elke dag, op deze zondag geluisterd naar de stem in mij in het vale licht van de morgen.

Zoals dit elke dag van wat rest van mijn dagen gebeurt.

07-11-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde