In de toestand waarin ik verkeer en de wereld omheen mij, met de bedreigingen erbij, ben ik teruggegaan naar wat ik ooit schreef me inspirerend op de grote Dante: 

‘Considerate la vostra semenza: / fatti non foste a viver come bruti, /  ma per seguir virtute e conoscenza[1].’ 

Dante die in de Hel Ulysses – een vlammetje - ontmoet. Ulysses die vrouw, zoon en vader achterlaat om terug de zeilen te hijsen en zijn gezellen oppept met de woorden:

'Gezien je herkomst ben je niet gemaakt om als verwilderden te leven maar om deugd en kennis na te streven.' 

De prachtige Dante die ons aanraadt de tijd te gebruiken om grote dingen te doen. Dante die weet hoe de mens zich gedragen moet, het hoofd gericht naar wat de sterren ons leren kunnen: de oneindigheid aftasten met de voelhorens van de geest. Om te trachten een antwoord te vinden op de grote geheimen van het leven.

En ik stel me de vraag hoeveel er zijn die hompen brood en tassen rijst in overvloed hebben en zwemkommen vol water; hoeveel er zijn die inzicht willen hebben in de geheimenis der dingen; hoeveel er zijn die, zoals Dante-Ulysses, zoekend willen zijn, om een beeld te krijgen van Wie of Wat het is, die zon en sterren bewegen doet en in beweging houdt zoals het gebeurt?

De wereld is wat hij is, maar – en ik ondervind dit nu – als je vechten moet om in leven te blijven met een grote leegte in maag en hoofd, is het moeilijk om een Ulysses te zijn.

We leven nu eenmaal  in een wereld van ongelijkheden als ik de beelden zie op televisie van de vele kampen vluchtelingen op de wereld, en de mens die er moet in leven, dag na dag, van morgen tot avond, tot nacht, en, zonder enige verbetering in het zicht.

Ik zou dus, om te beginnen, me voelen moeten als een bevoorrechte die de grote luxe kent, te kunnen leven naar de geest in hem en elke morgen te vertrekken van uit het landschap van die geest om zijn dag door te brengen; gelukkig zijn de kans te hebben gekregen creatief te zijn, in welke mate ook, maar te kunnen leven als een homo sapiens, als mens die denkt op weg te zijn  naar de homo sapiens-sapiens, en te werken in die richting, bewust van het feit dat het de enige weg is die we te bewandelen hebben.

Dante wist dit maar al te goed: ‘considerate la vostra semenza’, ‘kijk uit naar je herkomst!

Wat ik schrijf is wat ik voel en hoe ik ben ingesteld, hoe het leven, de omstandigheden waarin ik ben opgegroeid me gevormd hebben.

Evenwel, meer dan ooit, indachtig Dante die wist dat Dame Fortuna goede periodes afwisselde met slechte.

[1] Dante: Inferno, canto XXVI : 118-120

31-03-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Waarom deze vrijdag een goede was weet ik niet, ‘vendredi saint’ past me beter. Ik volg de Mattheuspassion op Klara.

Het gebeuren, de kruisdood van Christus staat in mij gegrift, Ik kan het niet wegnemen en wil het niet wegnemen ook niet. Zijn dood is niet alledaags, op een kruis of wat Breugel er ook van maakt, handen en voeten doorboord is geen sinecuur.

Ik ga er ditmaal niet aan voorbij, zoals ik het de vorige identieke vrijdagen wellicht gedaan heb, maar deze hier van 29 maart 2024 is een bijzondere, het kan mijn allerlaatste zijn.

Jezus moet een fier mens geweest zijn, een oosterling, sterk van geest, hij  stond op zijn rechten en hij wist dat de geest primeerde op de dood. Hij is dus bijna vrijwillig de dood ingegaan, want wellicht had hij er door zijn woorden kunnen aan ontsnappen .

 Is het om een voorbeeld te stellen, om de stupiditeit van de mens aan de kaak te stellen  dat hij in niets heeft willen toegeven en zijn woorden eer heeft aangedaan?

Ik zie geen andere reden want de vergeving van zonden is al lang vergeten zelfs de betekenis van het woord zonde is verloren gegaan.

Ik herlas het ogenblik van zijn sterven bij Johannes. Maar Ik hoefde het niet  te herlezen. Ik ken het zo. Hij sterft met aan zijn voeten, Maria, zijn moeder, de zus van zijn moeder én Maria Magdalena. Geen enkele van de apostelen is aanwezig toch niet dichtbij het Kruis.

En dan spreekt Christus tot zijn moeder:

‘Vrouw ziedaar uw zoon en aan Maria Magdalena, zoon ziedaar uw moeder. Waarmede hij duidelijk zeggen wilt  dat het Maria Magdalena is die nu voor zijn moeder zorgen zal.

Het is niet mogelijk Johannes hierbij te betrekken. De  feiten zijn er en deze worden bekrachtigd door de aanwezigheid van Maria Magdalena als eerste bij het graf.

Da Vinci wist dit ook en hij plaatste Maria Magdalena  naast Jezus op zijn Laatste Avondmaal. Niemand anders dan zij, was die apostel.

Geschreven met een te laag zuurstofgehalte. Ik neem medicatie maar weet niet hoe dit hier gaat uitdraaien, goed of niet goed.

30-03-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Vanmorgen bij het opstaan donkere pianoklanken in de kamer,  ik zocht naar woorden voor de donkere gevoelens van de componist, van wie ik de naam wel raadde maar er niet zeker van was en het ook niet heb opgezocht achteraf, het niet nodig was te weten wie hij was nu ik wist hoe hij er was, dof and sad.

Ik wou alles noteren, omdat, vond ik, dankzij de doffe aangehouden klanken vastgezet in de sonate, ik me innerlijk, als ik diep in mij keek, ik me eigenlijk goed voelde: een mengeling van het duistere dat de componist in zijn eenzaamheid moet gevoeld hebben en bij mij een aanzet om er niet op in te gaan, om hem niet te volgen op zijn wandeling langs donkere waters met de late zon in het westen, het voor mij het begin was van een nieuwe dag.  Ik hem niet volgen wou, ik mijn eigen weg wou gaan om meer licht dan donkerte te zijn.

Ik ademde, ik leefde, ondanks de hoestbuien die ik had. De woorden kwamen, braken uit hun bolster en de dag begon, losweg: het bloed dat stromen ging, het oude hart, dacht ik, dat zich wentelde op het ritme van altijd.

Ik houd nog altijd iets dat verrassing is, dacht ik, iets waar ik me aan vastklampen kan, al is het maar het ogenblik van het schrijven; iets dat een begin, een ver begin van vreugde is, maar het volstaat, meer is er niet nodig, een schijn ervan volstaat.

Ik ben niet de componist van de zwaarte vandaag, toch deze morgen niet, en nu ik dit geschreven heb ook niet deze van de avond noch deze van de nacht. Maar deze van de sonatine van mijn woorden als ik mijn vlucht als poëet nemen ga: een ruiker bloemen in een blauwe vaas van Delft, op een oude eiken tafel in een woning met een breed open haard, waarin het vuur nog smeulend is en de geur er hangt van eikenhout zoals Salvatore Quasimodo het schreef als hij het had over zijn ‘Antico inverno’, een gedicht dat ik eens overschreef op een late tekening van mij, die ergens is terecht gekomen, ik weet niet meer waar.  

Of, alles samen nu, hoe ik mijn woorden ingekaderd wou zien: de doffe klanken van de morgenpiano, de vreugde van het schrijven en de geur van eikenhout

Omdat het een vreemde dag is, bezield door de donkere effen klanken van de piano van een eenzame componist die ik nu ken maar wiens naam geen nood meer heeft vernoemd te worden, hij is de klank van de piano en ik draag hem in mijn hart.

Wat ik weet van hem: zo las ik eens, dat zijn piano door Russische soldaten uit het venster in Warschau op de straat werd gegooid.

29-03-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Wat gebeurde er nu de griep zich van mij heeft meester gemaakt, ik om adem vroeg vannacht, om lucht, om ruimte en ik in gedachten de weg genomen heb naar la cabane del’Arpitettazz en Valais.

De weg staat uitgestippeld op Google, maar we - want mijn vrienden Gustave en Robert waren bij mij – we namen de weg die we altijd namen, de weg aangeduid als le chemin difficile op een rotsblok op het einde van le Plat de la Lée, de brug over de Navizence over en dan stroomopwaarts het pad volgend dat de hoogte inloopt onder de dennen en de mélèzes, steil, zonder verpozing, via vaste kettingen tegen de rotswand, het boomgebied verder binnen, een klim van bijna één uur om dan uit te komen boven de bomengrens in de grote openheid  van de bergen die je insluiten langs alle kanten met links van jou, le Roc de la Vache;

We hebben een eerste stop aan het meer Arpitettaz,, waar we wat brood eten met een stuk kaas en een slok thee, een korte pauze om op adem te komen en dan  verder op de flank van de Diablons, zigzaggend doorheen de alpage op een pad dat gestaag stijgend is, in een droomlandschap dat start bij de Noordwand van de Besso en le Blanc de Moming en doorloopt in een lange lijn naar de rug en top van de Zinal Rothorn – ik citeer dit me steunend op mijn geheugen – het te volgen pad ligt ingeroest in de alp, heel  duidelijk, is maar uiterst steil om na een paar uren aan te komen aan een stroompje vloeiend tussen en over de rotsen, soms is er een brug, maar het kan ook dat het brugje weggespoeld is, maar je moet de stroom over, daarna in een brede boog omheen een bult inde rotsen om na een tijd uit te komen met in de verte het dak van de Cabane met de vlag van de Club Alpin Suisse.

Ik ken dit zo goed, ik weet hoe vermoeid ik ben op dat ogenblik, hoe buiten adem bijna, en het moeilijkste ligt voor mij, en mijn vrienden gaan verder met te spreken met  elkaar terwijl ik de stappen heb geraamd die me scheidden van de cabane, ik raamde die op driehonderd, en ik begin te tellen driehonderd stappen zonder opzien. Pas na driehonderd geteld te hebben kijk ik op en zie ik hoe ver ik sta, gewoonlijk heel dicht bij en kan ik me laten vallen op de bank voor de deur van de cabane.

Maar het doel wordt bereikt. niet eenmaal maar herhaaldelijk. Ik weet nog altijd welk gevoel het geeft, hoe heerlijk het is om daar neer te zitten in een weelde van licht en ruimte. We zijn daar geweest vroeg op het seizoen, zonder  ‘gardien’ en later, met ‘gardien’,  maar het  maakte geen verschil, we voelden er ons thuis, zelfs om er te overnachten, maar zo ver heb ik het ‘nu’ niet gedacht, ik lag te woelen in mijn bed. Was het van de koorts?

Dit was mijn nacht van 26 op 27 maart 2024, geplaagd als ik was door een aanval van de griep, qui perdure.

28-03-2024, 06:37 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik word geplaagd door een begin van griep die me ten dele verlamt. Ik zocht een gedicht van vroeger dat ik in proza overbracht, het gaat nu als volgt:

Zo zul je nimmer vooraf weten wat je hand zal schrijven als je zitten gaat en de galm er is van de oude Bijbel op de tafel én gespreid, wat stenen die je raapte in de bergen, door weer en wind gehouwen.

De dag voorbij geschoven, de deemstering, de nacht gekomen en in Jobs vergeelde woorden er vernomen dat de adem van d’ Almachtige ons het leven gaf. Al zegt ons niets of niemand met enige zekerheid wie die Almachtige is, een immanentie toch, een bron waar we wonen, een oorsprong die bestemming is, en wij geweten dat ons de eeuwigheid is toegemeten.

Als dit zo is, en zo zijn zal het zeker: kap dan, zoals je netels kapt, het stupide vers: ‘je bent uit stof en tot stof keer je terug’, uit Genesis weg. Want dit hoefde niet, voldoende is geweten dat dit lichaam van atomen is, van quarks en elektronen, en ook dat er gelezen moet, zo leerden Nothomb en Fabre d’Olivet, en hen geloven we:

‘Je bent uit geest en tot geest keer je terug’. De ene zin die zinnig is.

Verantwoording:

Al wat ik schreef en nog schrijven zal is hier van doordrongen, het is mijn geloof in de geest die van het Universum is. Leibniz wist dit maar al te goed en in dit verband citeer ik Eugene Ionesco[1], die in zijn ‘Fragments of a Journal’ volgende tekst tussen haakjes plaatste, ergens in of omheen zijn toneelstuk ‘Le Roi se meurt’: (Is there a universal consciousness? Is consciousness all pervading? Is there a dormant consciousness in stone, as I believe Leibniz thought? Neither Planck, nor Heisenberg, nor Einstein, nor de Broglie wholly rejects the idea of a universal, cosmic consciousness. There may be some plan, some intention. If there is an intention, there is consciousness. These thinkers do not exclude the idea of a God who would be that consciousness)’.

Een ‘kosmisch bewustzijn’ aanwezig in de steen van Gottfried Wilhelm Leibniz (1646-1716), zoals dit aanwezig moet zijn in de vierhonderd mini-minimale deeltjes van Feynman,  misschien zelfs, zijn deze deeltjes geest en zijn wij méér geest dan materie.

1] Eugene Ionesco: ‘Fragments of a Journal’, translated from the French by Jean Stewart, Ed. Paragon House, New York, 1990.

[

27-03-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een vriend noemde gisteren mijn blog een soort mentale yoga, hij is het in elk geval voor mij.

Ik had het ooit over wat Richard P. Feynman vertelt in zijn boek QED[1] over de kern van een atoom:

To find out more about what holds the nuclei together, many experiments were made in which protons with higher and higher energies were smashed into nuclei. It was expected that only protons and neutrons would come out. But when the energies were sufficiently large, new particles came out… It soon became clear that the number of particles in the world was open-ended, and depended on the amount of energy to break apart the nucleus. There are over four hundred such particles at present. We can’t accept four hundred particles; that’s too complicated!’

Feynman was begaan met wat er is van het wezenlijke van de kern  van een atoom : zijnde de subatomaire deeltjes, zijnde het materiële aspect ervan,  maar wat belangrijker is, dan toch voor mij, is te weten wat er aanwezig is aan ‘kennis’ binnenin elk van die vier honderd verschillende soorten deeltjes – en er zijn er misschien meer – om er te zijn en er te doen wat moet gedaan.

Aldus, als ik hierover schrijf, en Feynman was vandaag mijn aanleiding, dan is het over wat er binnenin het atoom, binnenin de quark, binnenin het minimaalste deeltje, gaande is. En, nimmer heb ik ontkend dat het leven erin, de energie erin, de kennis erin, dat het dit is dat me bezig houdt. Het element of de factor die ik het ‘Zijnde’ zou kunnen/willen noemen.

Eigenlijk zou ik wijzer moeten zijn. Eigenlijk zou het voldoende moeten zijn het te houden bij ‘iets-dat-onzichtbaar-is’.

Echter, als het Onzichtbare er IS, dan is het er, en dan wil ik een poging doen het te benaderen al was het maar door het te noemen. Zo, ik blijf me situeren dag in dag uit, in het domein van het Onzichtbare, het domein van ‘le dedans des choses’ waaruit alles is ontstaan en alles blijft ontstaan.

Trachten door te dringen tot wat onzichtbaar is, is een blijvende noodzaak omdat het, het begin van alles is, omdat het mijn begin is en vooral, omdat het ook mijn einde zal zijn.

Ik kan me in geen betere handen bevinden.

Ik zeg je nog, dat ik gelukkig ben dit geschreven te hebben, zelfs al is het een herhaling in andere woorden, van wat ik reeds ettelijke malen geschreven heb.

[1] Richard P. Feynman: ‘QED, The strange theory of Light and Matter’, Penguin, 1985. Pag.132.

26-03-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het valt me op dat er lezers zijn die hun dag schijnbaar beginnen met me te lezen. Ze lezen me en dit op het ogenblik dat ik aan de tekst aan het werken ben die ze de dag erna zullen lezen. Er is dus tussen zij die er zo vroeg bij zijn en mezelf, een band die dieper gaat, alsof ik via hen mijn inspiratie opdoe; alsof ik inga op en gebruik maak van de reactie die mijn blog bij hen heeft opgewekt.

Het geeft me bijna een zekerheid dat ik, zo lang ik gelezen word, niet zal stil vallen.

Het is dus na al die jaren zo ver gekomen, dat ik je, als lezer, als vriend meer en meer nodig heb want jullie zijn het die me wakker houden, tot laat in de nacht, en me wekken, vroeg in de morgen, meestal voor het licht opkomt. Ik schrijf dan terwijl stilaan de dag zich opent, de planten kleur en leven krijgen, de geluiden van de straat duidelijker worden en al wat ik zie of hoor woorden zijn die ik maar te nemen heb.

Aldus wordt elke dag begonnen en ingekleurd met jullie allen, als bron; is het zo ver gekomen dat ik niet meer schrijf om te schrijven, maar in een zekere mate om me een te voelen met elk van jullie afzonderlijk; om er te zijn als het centrum van jullie allen die me omringen met hun belangstelling, en ik er, wat ik hoop, sta als een verre vriend, een warmte, als iemand die een bijzondere inhoud geeft aan je dag.

Dit is het gevoel dat ik ken en meedraag mijn dagen in. Ik stel me dikwijls de vraag hoe grote schrijvers zich voelen als ze aan het werk zijn, of ze, naast aan wat ze schrijven ook denken aan hun lezers, hoe deze hen lezen zullen.

Ik zelf denk er voortdurend aan, ik heb langzaamaan een beeld van velen onder jullie. Ik schrijf met dit beeld in mij en voor mij. Ik zie je bezig als je me opzoekt, als je me leest en weet dat ik jullie zeker niet ontgoochelen mag, dat ik jullie verbazen moet, al was het maar door mijn standvastigheid er elke dag te zijn voor jullie.

25-03-2024, 06:41 geschreven door Ugo d'Oorde