Ik moet mijn dag goed gebruiken, kan me niet permitteren lang in bed te blijven, heb het zelfs verleerd want het kost me geen moeite meer vroeg op te staan, omdat ik weet wat van mij wordt verwacht: een landschap van woorden waar ik, desnoods in een droom, heen moet reizen om me er een korte tijd te verliezen of, uit een boek te gaan halen, zoals het zo dikwijls gebeurt, wat ik gebruiken kan, en ook met dank aanvaard, omdat het telkens  een opening is naar mijn blog die ik te schrijven heb.

Bij ondervinding weet ik dat dit gebeuren moet in de voormiddag, wat geen op voorhand gewonnen zaak is omdat het succes ervan afhankelijk is van heel wat factoren, waaronder inzicht en rust. Vooral een evenwichtig gemoed is nodig, de rest komt wel. De namiddag is dan de leegte en de leemte. Pas naar de avond toe zal ik herlezen wat er geschreven staat en verbeteren, wat nodig is, om wat meer vlotheid aan de taal te geven. Komt, wat wel eens gebeurt, het geheel negatief over, ik zal niet zeggen dat het dodelijk is, maar herbeginnen met de spanning om in tijd klaar te komen, is het ergste dat me kan overvallen.

Waarom zeg ik dit allemaal; waarom hoeft je dit te weten; waarom wens ik niet dat je denkt dat mijn blog o zo gemakkelijk loopt?

Wel ik wil dat je weet, dat ik me bekijk als ik voor de spiegel sta, dat ik weet hoe ik me beweeg op straat, in de velden, aan de vijver, stijf en stram; een man op grote leeftijd. Dat dit geen aangenaam zicht is, evenmin een aangenaam gevoel; dat ik het liefst van al zou willen gaan neerliggen en, heel dikwijls er blijven liggen, te denken hoe goed ik me voel als ik neerlig, als ik ‘s avonds of ’s nachts onder de dekens kruip; zelfs als ik in de dag aan mijn bed voorbij ga en ik weerstaan moet aan de roep van mijn lichaam.

Ik moet dit eens gezegd hebben. Dit moet opgetekend staan. En wat meer is, ik verwacht helemaal niet dat deze gevoelens van ongemak en moeheid, zich nog ooit wijzigen zullen.

Er rest me dus enkel, wat ik nu al jaren ondervind, verder gaan met wat ik doe, hoe ik het doe en te vergeten de toestand waarin ik me bevind om het te doen, met een lichaam dat zijn beste tijd heeft gehad..

Kom ik dan  terecht bij een boek ‘L’Homme éternel’ van Louis Pauwels en Jacques Bergier[1], die het hebben, onder meer, over het zoeken naar een taal waarmede zou kunnen gecommuniceerd worden met wezens van andere werelden. Een  zoektocht die, schrijven ze:

‘se poursuit sur des plans différents, à des degrés divers de nécessité et d’ambition, la quête d’un Graal linguistique, d’une Ecriture de l’absolue.

Het zij dan zo. Ik weet nu ook dat een zekere John Wilkings (1614-1672) de eerste was om zich hier zorgen over te maken en een poging te wagen. Toen reeds vermoedde men dus het bestaan van buitenaardse intelligente wezens. Hoe de Kerk hierop reageerde weet ik niet, maar zeker niet met een goed oog.

Deze zorgen bestaan nog altijd en terecht want we weten niet, zelfs als er andere wezens zouden zijn, wanneer die aan hun evolutie begonnen zijn en hoe ver ze al staan. Misschien zijn het pure geesten geworden en bezoeken ze ons voortdurend op een wijze die wij nog niet vatten kunnen zodat ze ontgoocheld terugkeren naar de plaats van waar ze komen.

En wij die ondertussen trachten een taal te fabriceren waarmede we hen, ooit, zouden kunnen  begroeten.

[1] Louis Pauwels et Jacques Bergier : ‘L’Homme éternel’, Gallimard 1970, p.147.

20-05-2018, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Omgeven met boeken en nu en dan het boek toegeschoven krijgend – hoe, vraag het me niet - kom ik tot eigenaardige voorstellingen die, zijn ze niet origineel, ze toch ook niet slaapverwekkend zijn, eerder opwekkend (willen) zijn.

Dit is mijn ingesteldheid, zo ben ik altijd geweest en in die geest wil ik, mijn tijd gekomen, het andere leven binnengaan, het andere leven dat ik zie als een Arcadia, zoals Hertmans het zo indringend beschreven heeft in zijn essaybundel ‘De mobilisatie van Arcadia’[1]. Hij verwijst hierin naar het ‘Inferno’ van Dante, waar ik ook immer aan denk en ik dan meer specifiek aan de gevoelens van Dante die, begeleid door Vergilius, er wandelt in het gezelschap van  Homerus, Horatius, Ovidius en Lucanus. En zegt Dante:

‘En nog grotere eer deden ze me aan, ik werd aanvaard in hun gezelschap zodat ik de zesde was onder deze grote geesten.[2]’ 

Stel je voor dat je er wandelen zou, al was het maar in het gezelschap van Albert Van Hoogenbemt, van Maurice Gilliams, van Gérard Walschap, van Félix Timmermans: ‘sprekend over zaken waarover het goed is hier (op aarde) te zwijgen zoals het goed was er daar over te spreken[3]’.

Maar het Arcadia van Dante, het Voorgeborchte van de Hel – ondertussen door de Kerk afgeschaft – was de plaats voor de groten der aarde die Christus niet hadden gekend, en ook, maar dan heel wat anders, voor wat nog te gebeuren staat, later, al komt dit gebeuren nader, we hebben er zeker nu nog geen nood aan.

En is het geen zelfde Arcadia, het geeft me nu de indruk dat het andere, het nieuwe leven, voorlopig het best als een Arcadia kan omschreven worden. Andere voorstellingen zijn even geldig, als ze maar de betekenis van iets totaal nieuws, iets rustgevend, in zich dragen ga ik er mee akkoord. Positief denken is de boodschap, niemand kan me dit ontnemen. Het leven is geen zinloos leven, het draagt een betekenis, ik ben hier niet als een boom in het landschap, ik ben hier als een levende geest meer dan een levend lichaam. En mijn geest is onverwoestbaar, ik geloof trouwens dat hij meer buiten mijn lichaam is dan binnenin.

Zo eens te meer ben ik terecht gekomen in de wankelzone waar, wat er is, onzichtbaar is. Ik zeg dan dat dit mijn domein is, dat het andere, het zichtbare door anderen mag afgelopen worden, ik heb er weinig boodschap aan. Ik loop niet in het bos, ik zit niet aan de vijver, maar ik ben ermee vergroeid in vlees en bloed, in lichaam en geest.  Ik ben van de bomen in het bos en ik ben een van de bomen, zoals ik ook van het water in de vijver ben.

Toen ik laatst – ik schreef erover in mijn blog van 15 mei -  verzonken was in de beelden van die film, was ik zo gegrepen door wat zich op het scherm afspeelde, dat er een ogenblik was dat ik absoluut niet meer wist waar ik was noch wie ik was. Ogenblikken duurde dit, ik spande me in om het te weten maar alles bleef star in mij, geblokkeerd alsof er niets meer komen zou, alsof ik niet meer ontwaken zou, ogenblikken lang, gedachteloos, gevoelloos.

Een voorbode?

[1] Stefan Hertmans: ‘De Mobilisatie van Arcadia’, De Bezige Bij, 2011.

[2] Inferno, canto IV, 100-102: ‘E più d’onore ancora assai mi fenno,  / Ch’ei si mi fecer della loro schiera, / si ch’io fui sesto tra contanto senno.’

[3] Inferno, Canto IV, 104, 105: ‘… parlando cose che il tacere è bello / Si com’era il parlar colà dov’era’.

19-05-2018, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik ben gisteren in mijn blog, heel ver gegaan; ik heb alles op alles gezet, al mijn gedrevenheid op één nummer op de roulette in het casino.

We zijn inderdaad ongelovigen als ons voorgehouden wordt dat het origineel van Al Kitab, het origineel van Het Boek, bewaard wordt in de hemel van de muzelman, en even ongelovig als ons gezegd wordt dat het Universum is ontstaan uit de 10 cijfers en de 22 letters van het Hebreeuwse alfabet, geconcipieerd, gegoten en gebruikt door Jahweh om het licht te laten schijnen.

Voor ons, mens van de Verlichting is het duidelijk dat het ene boek dat geschreven werd in een universele taal en vorm, het boek van het Universum is. En, zoals het destijds gebruikelijk was wat het kunstwerk betrof - want dit is het Universum – werd hierbij de naam  van de kunstenaar niet  vermeld. Als we die kennen willen is het aan ons om hem te zoeken, want hoe we het ook moge draaien of keren, zou mijne moeder zeggen, er moet een kunstenaar/kunstenares geweest zijn om een Universum, van een dergelijke uiterste verfijning en verbeelding, zoals deze van de beelden die de NASA ons via mail toestuurt, te concipiëren.

We zijn de overtuiging toegedaan dat, als we hier aanwezig zijn als een opmerkelijk part van dit Universum, en wel zoals we er staan, materie en geest – we hadden ook een boom, een bloem, een dier kunnen geweest zijn - is het maar normaal dat we ons wijden aan het zoeken van die Hij of Zij of Het die/dat ons maakte, en dat het niet volstaat er een naam aan te geven, hen alle hoedanigheden toe te kennen – de muzelman vindt er negenennegentig - en hen te gaan loven en vereren, neen, dit kon destijds, dit kan nu niet meer. We willen weten, we willen kennen, we willen doordringen tot de kern van hun zijn om beter de taak te kennen die ons werd/wordt toebedeeld.

Ik denk dan aan Freeman Dyson[1] die zegt dat God - waarmede hij verwijst naar die Hij of Zij of Het – dat:

‘God is what mind becomes when it has passed beyond the scale of our comprehension’. God is wat geest gewordt als deze het niveau van ons begrijpen overstijgt.

Dit is het. We zijn nog niet ver genoeg gevorderd om te begrijpen wat we blijven zoeken te begrijpen, te zien, te voelen, te smaken; we zijn op dat gebied nog altijd leek, misschien niet meer à 100% maar dan toch nog voor een belangrijk deel, ontoereikend in elk geval, zodat het gebeurt dat we als atheïst kleven blijven aan de grens van die 100%.

De Tijd, de alles bezittende, vermogende Tijd zal ons helpen, zal ons verder blijven verder voeren, het landschap van de geest – the mind of God – binnen, een beweging eigen aan het kosmisch geweld, gebakken in de genen van het evolutief karakter van het Universum.

Wat we ook doen, hoe we ons ook afsluiten, we worden, generatie na generatie, langs alle kanten bestraald, bestookt met de vormende krachten die zijn van het kloppend hart van het Universum.

Het is onze bestemming, de reden van ons bestaan.

Ik weet dat ik als mens, als persoon met een ‘ik ben’, niet veel meer ben dan een werktuig van en in dit Universum. En, als werktuig schrijf ik.

[1] Freeman Dyson: Infinite in all Directions

18-05-2018, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

In het Oosten woedt een strijd tussen goden. Hoewel die goden, wat we denken, enkel op papier en in de geest bestaan, is het een strijd van vernedering, geweld en bloedvergieten. En het is vooral dit laatste dat wrevel en angst opwekt bij de buitenstaanders die we zijn.

Wat niet wordt ingezien – kortzichtigheid die des mensen is – is dat goden, als ze er zouden zijn, een gans Universum bestrijken en niet enkel een aarde en een hemel. Maar zelfs in die laatste vooropstelling, kunnen er onmogelijk twee zijn, door een van de partijen wordt dus, hoe dan ook, een valse God bewierookt.

In het Westen daarentegen is het eerder de figuur van een Christus die centraal stond met achter en naast hem, God de Vader en, de Heilige Geest, Er is hier daarenboven, sinds een drietal eeuwen, een verlichtende beweging tot stand gekomen die elke strak afgelijnde voorstelling van hun God sterk versoepeld heeft. In elk geval, één feit is zeker, het Westen is niet meer bereid voor Hem een oorlog te voeren zoals dit in een ver verleden wel het geval was.

Met deze gerichtheid zijn we absoluut niet bereid de goden, welke ook uit het Oosten,  binnen te laten bij ons, want hun godsidee, totaal losstaand van die van ons, is een idee dat zijn aarding heeft in hun geest. We kunnen wel trachten en hopen die idee te doen wankelen, zoals dit hier in het Westen is gebeurd, maar anderzijds hebben we niets  te maken, noch met hun God, noch met de wijze waarop het gevecht tussen die goden door hen gevoerd wordt.

Vooral willen we dat ze, met hun goden, ver weg blijven; dat we die absoluut niet nodig hebben in de vorm zoals deze door hen wordt voorgesteld; dat we ons ontdaan hebben van de basisteksten ervan; we ons zo veel mogelijk en met rede hebben ontdaan van die ingebeelde God zoals hij werd ingekleed bij ons en, dat ze ons geen nieuwe ‘faked’ God moeten aanbieden, noch een Jahweh, noch een Allah, om ze bij hun naam te noemen.

En wat meer is - en ons eerste minister en onze minister-president hadden dit moeten in acht nemen – dat ginds alles, op de keper beschouwd, het een kwestie is van een religieuze ingesteldheid, waarin we geen enkele verantwoordelijkheid dragen. Willen ze zich zelf uitmoorden dat ze het doen, de schuld ligt bij hen zelve en bij niemand anders,  want, naar wijze raad willen ze, noch zullen ze, in hun totale fanatieke verstarring, niet luisteren. Wel dan, dat ze er zelf, en het volk dat ze vertegenwoordigen, er de gevolgen van dragen.

Als ze de stelligste mening zijn toegedaan dat er meerdere goden zijn, maar dat die van hen, zonder de minste twijfel, de grootste is, laat hen in hun geloof, zo lang ze maar, wat er ook moge gebeuren, binnen hun grenzen blijven. Ze hebben leiders, het is aan hen er voor te zorgen dat er geen bloedvergieten plaats vindt. Maar dat doen ze niet, integendeel, ze wensen dat het slecht gaat omdat ze dan een grotere reden hebben van bestaan, Pasternak wist dit ook, hij  vertelde in zijn Zivago.

Moraliteit: moei je niet in een godsdienstoorlog, want dit is een oorlog die zijn diepste wortels heeft in hun geloof in hun God. Waren de Israëlieten, als breeddenkende mensen, binnen gevallen in een Palestina van breeddenkende mensen, er zou nooit gebeurd zijn wat gebeurd is. Er zou een vermenging geweest

zijn, de vermenging die wij zouden gewenst hebben indien de vluchtende massa die hier onze grenzen heeft overschreden, breeddenkende mensen van de Verlichting waren geweest. Echter, we ondervinden regelmatig dat een belangrijk deel onder hen het niet zijn en we zetten ons af tegen hen, omdat we vaststellen wie ze zijn, hoe ze denken en hoe ze gebrainwashed zijn door hun geloof. Dergelijke types vrezen we als de pest, Ze mogen het weten. Dus, sluit de ogen voor wat gebeurt in het Oosten, ze hebben het zelf gewild, zowel de Joden als de Arabieren. En aan deze laatsten zeg ik, als ze toch geloven in Allah, als ze toch geloven dat het de wil is van Allah wat er gebeurt, waarom verzetten ze zich tegen de wil van Allah, wordt van hen niet gevergd dat ze die wil respecteren?

PS.

Waar bij ons de Bijbel een door God geïnspireerd boek is, is de Koran, al kitab, het boek, een van de attributen van God. De originele tekst ervan, of de moeder ervan, wordt bewaard in de hemel; de Koran wordt in een boek gekopieerd, met de tong uitgesproken en in het hart bewaard. De Joden gaan nog een stap verder. Voor hen, komt het licht van God uit de letters zelve. De God van Israël schiep het universum aan de hand van de cijfers van 1 tot 10 en de 22 letters van het Hebreeuwse alfabet, Het is Hij die de vorm van de letters maakte en combineerde met elkaar en hij maakte ermee al wat is en al wat nog komen zal.

17-05-2018, 06:38 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik verdedigde reeds herhaaldelijk mijn idee over wat de Schepping kàn geweest zijn, ik wens er niet op terug te komen. Maar in deze dagen van geweld en doodslag – is er ooit op aarde een tijd geweest dat er nérgens geweld en doodslag is geweest? – heb ik ook een oordeel over de bevrijding van het Israëlitische volk, weg van de ‘vleespotten’ van Egypte en, wat deze verlossing wel zou kunnen geweest zijn.

In enkele woorden: het is voor mij onmogelijk, niet geïnteresseerd te zijn in alles wat de Bijbel betreft, het boek dat de fundering is én van het Israëlitische volk én van onze westerse beschaving, én ernaast ook, omdat de Kerk dit boek heeft gebruikt om haar stempel te drukken op mijn jeugd en mijn jonge jaren.

Echter, mijn visie op de inhoud ervan heeft zich geleidelijk aan sterk gewijzigd. Het is begrepen geweest (en vertaald) van uit de optiek dat de aarde het centrale punt was van het Universum en dat de zon rond de aarde wentelde. Het Universum bestond toen uit hemel en aarde en men kon alsdan aanvaarden dat de, na de zevende dag in zijn zetel rustende God, toekeek, noteerde en desnoods tussenkwam op wat zich hier op aarde aan het afspelen was.

Als we vandaag het scheppingsverhaal hernemen weten we dat het Heelal in expansie is en dat de Schepping, of wat aanving de ‘zevende’ dag, nog immer doorloopt; weten we dat na miljarden jaren de mens is opgedoken als geïntegreerd deel van dit Heelal en dat, het Universum in wording zijnde, ook de mens, mee ‘in wording’ is. Twijfelen hieraan is uitgesloten.

Waren we gebleven bij de Elohim van ‘baereshit bara elohim’, de eerste woorden van Genesis, dan ware er een opening geweest naar het kosmische, maar zodra Elohim herleid werd tot Jahweh en Jahweh tot God en die God, die in zijn zetel rustende God, zich zo gezegd is gaan bezighouden met Abraham en dezes nageslacht, intervenieert in Sodom en Gomorra, tien plagen afstuurt op een even religieus en hoogstaand volk, en dan nog, jaren later, zon en maan – een maan die hij niet nodig had - laat stil houden om Joshua welwillend te zijn, dan worden we geconfronteerd met een toeziende, een actief (goddelijk) gevaarlijk  individu.

Ik wil me hierover niet verder uitspreken. Ik zie voldoende de obsederende kracht die uitgaat van de Bijbel en de Evangeliën en, van het nieuwe boek, de Koran, dat zich aankondigt in het Westen. Maar, ik wens vooral mijn geloof in een kosmische ‘God’ te behouden, in een God die geen nood heeft aan woorden, geen nood aan daden, geen behoefte heeft aan offergaven.

En dan is er dat andere verhaal, het verhaal  van Paulus die in zijn Brief aan de Romeinen schrijft dat door één mens de zonde in de wereld is gekomen, en de Osty-Bijbel die er in een voetnoot aan toevoegt, dat het met deze zin is dat de leer van de erfzonde haar intrede doet in de christelijke gedachte : c’est une date dans l’histoire de l’humanité.

Geïntrigeerd ben ik gaan kijken in de ‘Dictionnaire théologique’ van de abbé Bergier, uitgegeven in 1792, in acht, in leder gebonden delen – een gebuur legde die voor zijn deur bij het oud papier - om er te lezen onder ‘Péché originel’ dat het dogma van de zonde van Adam en het dogma van de Verlossing door Christus, nooit te scheiden zijn en dat het ene innig verbonden is met het andere.

Paulus kan zijn zin over de zonde van Adam niet gehaald hebben bij Christus, - heeft Jezus wel ooit Adam vernoemd? – ik zelf heb er genoeg aan me te houden bij de verklaring van Teilhard de Chardin die stelde, meer dan een halve eeuw geleden, dat de bestaande dogma’s fossielen geworden waren.

Maar, en dit is voor mij doorslaggevend, als ik de zin van Paulus heb aangehaald dan is het om te bekennen dat dankzij één mens, Immanuel Velikovsky, het historisch aspect van de Bijbel voor mij, een zeer belangrijk element is geworden en dat door Velikovsky en dezes werk, het dak boven mijn hoofd, de God van de Bijbel, weggenomen werd. Het is een beeld dat ik haal bij Boris Pasternak, waar Zhivago ergens zegt, dat door de revolutie het dak boven Rusland werd weggeschoven.

God was een geborgenheid, een toevlucht, een eindbestemming, terwijl ik, na Velikovsky, ervaren heb dat de God uit de Bijbel slechts zinsbegoocheling is, een vinding van de mens die gebeurtenissen verhaalt als geënsceneerd door die God, die dan, in dezelfde tijdspanne en nu nog, ergens in de omgeving van de Orionnevel, een nieuw sterrenstelsel aan het creëren was en is.

De kortzichtigheid van de mens is altijd een dodelijk wapen geweest, ik kan het alleen maar vaststellen en blijven hopen. Als Israël voor de Israëlieten het Beloofde Land geworden is, dan zijn zij het die het zo hebben gezien en bewerkstelligd, zij, en niemand anders, de bewoners ervan hebben zich laten  verrassen, zoals het zo dikwijls is gebeurd un het veerleden.

Echter, de bewoners van nu, ze blijven dromen, ze zijn verstrikt geraakt in hun droom: het land dat ze bezitten hen beloofd werd door de Jahweh van de Bijbel. En de wereld kijkt toe.

16-05-2018, 06:40 geschreven door Ugo d'Oorde  

Waarom schrijf ik, en waarom is het over wat ik schrijf? Waarom niet over een Ugo die, op een avond - er valt een lichte regen - een ‘Four Roses’ is gaan drinken in een café in de stad, een literair café, typisch voor Europa, zegt George Steiner; dat hij er een jonge vrouw ontmoet met wie hij een spel schaak begint; dat hij haar ook een ‘bourbon’ aanbiedt en, dat ze daarna, ja, wat doet je, als je schrijft à la Brusselmans, na een partij schaak te hebben gespeeld met een vrouw, jong of rijp, en als je je laat gaan, zonder enige belemmering, tot onder de lakens.

Ik zou dat wel kunnen mits wat verbeelding, want wat Ugo betreft is mijn vrijheid totaal. Het schijnt me trouwens toe, opdat in deze aangelegenheden een roman geslaagd zou zijn, gebruik wordt gemaakt van de meest sprekende details, en niet zoals ik het nu doe met een gewilde soberheid, zoals de wijze waarop Jacques Prévert dit probleem, als het er een zou zijn, oplost:

Ta robe sur le tapis, une orange sur la table / et toi dans mon lit. Doux présent du présent, / fraîcheur dans la nuit, chaleur de ma vie.

Ik wens hier niet verder over uit te weiden, ik heb daar zo-even een zijweg genomen terwijl ik feitelijk ben opgestaan met op mijn netvlies nog de beelden van een film – een ‘sunny side’ documentaire op Canvas. Gecentreerd op twee oude mannen, die gescheiden wonen, elk in, niet veel meer dan ‘a shack’, elk in een oude, vervallende, overzichtelijke woning, eerder een opslagplaats van de meest uiteenlopende dingen die men zich kan indenken, maar uitzonderlijk gelegen op een hoogte, in een geweldig, schijnbaar moeilijk toegankelijk bos, met alle ingrediënten van het bos. Heerlijk voor iemand die weet wat een bos is. Het zwiepen van de takken, het  geruis van de winden komende van over de oceaan, en op andere dagen van de regen in de kruinen en op de daken, en de man mannen – mijn leeftijd - filosoferend over het leven en wat er nog van overblijft; zonder franjes, puur, ongekunsteld maar diepgaande. Een vuur dat niet branden wil, een piano die gestemd moet worden , een bandopnemer waarmede hij door Japan zwierf en de tempel van Hatsjepsoet die teveel kolonnes telde en zij, gewoonweg levend in alle eenvoud maar met stijl sprekend over de dingen, over het leven, het grote leven dat niet meer geleefd wordt en waar niets meer over gezegd hoeft te worden, en als er iets over gezegd wordt, zoals hier verteld in beeld en woord en klank, het een meesterwerk wordt, te bekronen in Cannes met de gouden palm, inclusief de oude mannen als acteur.

Jij, als lezer, hoeft deze passage maar over te slaan als het je geen zier interesseert. Maar voor mij was die film belangrijker dan het schaken met een jonge vrouw en het drinken van een ‘Four Roses’ en wat er op volgde.

Noteer evenwel, om de film te situeren op Canvas, dat ik deze blog, schreef op maandagmorgen, 14 mei 2018, met in mijn gedachten nog het ‘Erbarme dich’ dat enkel van Bach kan zijn, meesterlijk gespeeld en gezongen door de viool en door de sopraan Eva Raizic, (de beste passages uit de Koningin Elisabethwedstrijd) en daarna, of gemengd ermee, zoals ik het ervoer, het geruis van de wind in de bomen, van de regen in de bladeren, van de golven op het strand, met de man in rode vest neer liggend, een Bach, wachtend op de golven die hem overspoelen zullen.

Ik, gelouterd door het ‘Erbarme dich’ en het geruis van de wind, en hij, de oude man uit de film, geveld, op de plaats waar hij ligt, het leven in een laatste ruk over hem heen gegaan.

15-05-2018, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Woorden zijn soms geduldig, zijn soms wispelturig en stug. Hij ondervindt dit elke dag: soms wachten ze, staan ze te trappelen klaar om genomen te worden, op andere dagen moet hij ze ver gaan zoeken, zitten ze weggeborgen, niet bereid om zich te tonen zodat hij er hulpeloos bij zit, want woorden zijn, zijn adem, zonder hen is hij niet veel.

Ook vandaag is het geen feestdag wat woorden betreft, hij moet diep g  aan tasten naar wat ze te bieden hebben. Is het eens te meer een begin van griep die toegeslagen heeft?

Zo blijft de spanning tot het ogenblik dat hij raakt wat er te vinden is, en vandaag is het eerder totaal ongewoon.

Dit is, vindt hij, het uur, dat van alle uren is, van alle dagen van zijn aanwezig zijn hier op aarde is. Hoe ongelijk ook, het centrale punt afgewogen in zijn leven. De vele dagen die voorbij zijn, gebundeld en geplaatst, qua intensiteit tegenover de dagen die nog komen moeten; de dagen van vroeger een lichtheid, de dagen van nu en morgen een zwaarte. Hoe vreemd dit ook moge blijken.

Dit is het gevoel dat hij heeft op dit ogenblik, dit bijzondere uur van 14 mei, vroeg, misschien te vroeg in de morgen. Het is de grote belofte, na al wat er al was, naar wat hem nog rest als toekomst waarop hij meent nog uitzicht te hebben. Het wankelpunt waar alles dat was, geplaatst wordt tegenover alles wat nog komen zal.

Maar hoe waagt hij het dit te schrijven; welke, zelfs halve, zelfs een tiende, zekerheid heeft hij dat het zo is; dat het zich realiseren zal zoals hij het nu vooropstelt. Hij is niet, zoals Dante, halfweg hij is naar het einde toe, het zijn de laatste dagen, maanden, van jaren durft hij niet gewagen. En toch, dit ogenblik van hoogmoed,  van zelf overschatting is er een van verwachting. En hij schrijft dit neer, alsof het geen vloek zou zijn, geen onmogelijk verlangen, zo maar, zonder de minste aanleiding de lucht in geslingerd zonder enig vooruitzicht op de realisatie ervan.

Maar denkt hij, het staat geschreven, het heeft rechtsbestaan; het is het een zaadkorrel in de aarde, zoals de zaadkorrel, die Jules Verne vond in de zak van iemand die vijf weken in een luchtballon zat en op een verlaten eiland terecht kwam; het is de zaadkorrel die Augustinus dacht nodig te zijn geweest opdat hieruit een Universum zou kunnen ontstaan.

Is het dan toch utopisch wat ik schrijf, speels en onrealiseerbaar, een hoop vervlogen vooraleer uitgesproken? Of heeft het een potentiële, in de verste voegen verborgen kracht meegekregen die maken zal dat wat nog komen moet evenwaardig zijn zal aan al wat al was en opgetekend werd?

Een baken die oprees op een nacht, in een landschap dat er voorheen nog niet was, met uitzicht op het nog komende.

Is het met dit beeld voor ogen dat ik verder moet, zoals Jürgen Habermas (1929), filosoof van een Europees humanisme, verder moet met het beeld, op heden even utopisch, dat hij wensen zou voor Europa en omkleed met argumenten uit gediept heeft in zijn boek, ‘Een toekomst voor Europa’?

Het is enkel in het utopische dat er nieuwe mogelijkheden kunnen ontstaan.

14-05-2018, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde