Me gaan wentelen in mijn geschriften van weleer is wat me nog resten zal nu de vermoeidheid vlugger toeslaat en mijn drang om te schrijven afgezwakt lijkt. Er ligt dus meer gelatenheid in mijn woorden, echter geen droefheid, geen onderkoeld zijn, ik wil me blijven aanmoedigen om maar niet te verwelken als een ruiker bloemen maar even glanzend en goed gezind blijvend zoals de bonsai op de tafel naast mij.

Zeg ik dat hij mijn voorbeeld is of dan toch voor een deel; zeg ik dat de kleine dingen om me heen meer en meer aandacht  beginnen te krijgen: de stenen die ik raapte in de bergen, de verdorde, versteende  wieren die ik meebracht van Iona, een bijzonder eiland hoog in het Noorden van de Westcoast van  Schotland, de kleine boeddha’s, waarvan er een gekleurde is die een bijzondere betekenis draagt,

Alle dingen zoals ze er nu zijn worden me elke dag duurbaarder omdat ik ze eens achterlaten zal. En dan mijn boeken en  mijn tekeningen, er is zoveel dat mijn leven is geweest, nu herinneringen die afzonderlijk en alle samen genomen hun rol hebben gespeeld en deze blijven houden.

Dingen die me vullen met hun stiltes, zoals ze daar staan of liggen, hun uitstraling naar mij toe: waar ik ze kocht of vond of maakte, het hele verhaal eromheen, dat ze achterlieten, bosjes zwammen in het woud van mijn gedachten, in woorden uitgedrukt of in woorden verzwegen. in mijn geschriften.

We hebben er niets meer aan toe te voegen alles leefde het leven dat ze eigen hadden voor mij en krijgen nu meer aandacht, staan nu  alle om me heen naar mij gekeerd opdat  ik me erin koesteren zou, een bejaarde man terugkijkend naar wat was van de dagen voor hem en hoe hij de dagen ahead nog beleven wil, intens, veelvuldig, rijkelijk

Dit maakt dat hij niet uitgeschreven raakt, dat hij in staat is elke dag impressies op te tekenen van de persoon die hij is of was of zou willen zijn. Hoe lang houdt hij dit nog vol zul je je afvragen?

En terecht.

11-02-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Vandaag een boek dat ik vind tussen een collectie boeken: ‘La Chute d’Icare’ - in 1974 uitgegeven door ‘l’Office du Livre Fribourg - Ik herinner me wat Louis Pauwels schreef over het schilderij van Bruegel (zie verder) maar hier, wanneer ik deze morgen dacht dat het leven roerde in de bomen en in de aarde, dat het zich opmaakte om plots, met een ruk, open te barsten, lees ik wat Ch. de Tolnay dacht over het doek:

La pensée philosophique de Bruegel c’est ‘La Chute d’Icare’… On se sent vis-à-vis d’un monde où la durée est suspendue, ou tout est silence, c’est un moment d’éternité.

La chute du héros, Icaros, reste inaperçue, petite épisode sans importance dans cette nature immuable dominée par la magie seule du soleil. Le mythe classique perd toute son importance à côté de cette nouvelle conception du cosmos.’

In dit doek is het zoals de Tolnay het schrijft: de grote rust van land en water waarin alles neigt naar vertrouwen in het zijnde en het komende en de totale onverschilligheid van de mens die geen oog heeft voor het grote gebeuren, de val van Icaros die te hoog is willen stijgen, wat Ovidius beschrijft in zijn ‘Metamorfosen’.

Ikzelf denk verder: het komt me over dat Bruegel hier het verhaal van Ovidius gebruikt om de aandacht te vestigen op de vier natuurelementen: de zon wat het vuur betreft, de visser die het water aanwijst, de herder die naar de lucht kijkt en de boer die de aarde omploegt en de totale onverschilligheid  van de man die te slapen ligt in de struiken;  Bruegel die ons zegt, kijk daar geloof ik in, de kracht en de rust die de natuur uitstraalt, het overige zijn maar vertellingen.

Maar ik ging ook herlezen wat Louis Pauwels[1] in zijn ‘Blumroch l’admirable’ hierover schrijft:

Que veut dire Bruegel, le paysan, fils d’un ouvrier agricole… ? On s’en fout, la vie continue, do not disturb, la vie humble aux travaux ennuyeux et faciles, heureux les pauvres en esprit, rien que la terre, paix, bonnes et sages créatures du bon Dieu, dans l’éternelle nature. O monde uni et tranquille, ne soit pas dérangé !... Icare connais pas, n’avait qu’à pas, a monté, est retombé pour des prunes.

En dan wat ik prachtig vind van hem, in Gent geboren uit een Vlaamse moeder – vader onbekend - maar opgevoed in Parijs:

‘Nochtans, houd ik van Bruegel, ik ben Vlaming, mon cœur flamand adore cette paix compacte, s’ y repose, s’ y dilate.’         

Ik ook tracht telkens, de grote onverstoorbare rust van de aarde, zoals Bruegel in zijn Icaros, neer te zetten in het amorfe van het woord en hierin een beweging te leggen, evenzeer van mijn geest als van de geest in de Kosmos zoals Bruegel het heeft gewild.

[1] Louis Pauwels: ‘Blumroch l’admirable ou le déjeuner du surhomme.’ Gallimard, 1976.

10-02-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

In navolging van George Steiners ‘Errata’ had ik deze blogs ook kunnen betitelen als ‘ An examined Life ‘ of, nog sprekender zoals in de Franse titel, ‘ le Récit d’une Pensée ’,  meer zijn deze blogs niet, en meer willen ze ook niet zijn. Als dusdanig echter hebben ze mijn schrijf- en leesgewoontes de fond en comble gewijzigd, om maar niet te spreken van mijn leven.

Zelf kennen ze noch een begin, noch een einde, ik zet dus mijn woordentocht verder, én om een lijn te trekken onder wat er al staat, én om een opening te creëren naar het komende. ik hoop en blijf hopen op mijn goed gesternte om dag aan dag verder te gaan en dit tot zo ver mogelijk.

Nu, denkend aan ‘Le récit d’une pensée’, staat één zaak vast, ik bezit niet de kennis om een partituur te lezen, kennis die de acteur Stefaan Degand wel bezit, hij toonde dit op voldoende wijze om de vierde symfonie van Brahms te dirigeren zonder partituur vóór hem, en oogstte een groot succes.

Ik ken niets van de partituur van het ‘Concerto voor Orkest’ maar luister altijd met veel interesse naar de uitvoering ervan, vooral deze met Pierre Boulez die ik de laatste tijd dikwijls heb gehoord op een van de zenders MEZZO Live of CLASS (ICA . Het is een boeiend stuk muziek, licht overhellend naar Mahler, een uniek meesterwerk dat Béla Bartók1881-1945) schreef op het einde van zijn leven in de USA, hiermede zijn onsterfelijkheid beslechtend.

Met de partituur in de hand zou ik er al  de finesses en duistere kanten beter kunnen uit ophalen, ik luister dus gehandicapt ten overstaan van iemand die dit wel kan, wat echter niet belet dat ik zijn concerto graag hoor en grote delen eruit meedraag.

Er zijn zo honderden muziekstukken die ik ken, maar om er onmiddellijk een naam van de schrijver/componist op te kleven gaat zomaar niet, het concerto van Bartók is hierop een uitzondering.

Het leeft in mij ook omwille van Bartók zelf.

Rechtzetting.

In mijn blog van 1 februari 2024 komt volgende zin voor:

'… waar je induikt elke morgen als je begint te schrijven. Het is ook Schuberts ‘20^ste piano sonate’,  het is ook Saint-Saëns’ cellosonate, ook de morgenzon die opkomt achter de bomen.'

Het is niet de sonate van Saint-Saëns, maar deze van César Frank die ik bedoelde.

09-02-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Elke dag vervlecht ik woorden alsof het ‘wissen’ waren ineen gevlochten tot een tableau.

Ik dacht eraan gisteren, ik herinner me nu het wilgenbosje in het lage water langs de straat waar vroeger – alles is van vroeger - ‘klinkaarts’ gebakken/gedroogd werden.

Het was een uithoek van het dorp dat de Klinkaert werd genoemd waar ik in mijn jonge jaren ben terecht gekomen en, waaraan ik een minderwaardigheidsgevoel tegenover deze van het dorp heb overgehouden, een gevoel dat me lange tijd heeft gevolgd als ik het woord te nemen had.

De jaren echter hebben alles geëffend, mijn wereld is in een brede, uitgelezen plooi gevallen, ik had er geen betere kunnen  verwachten ik weet dus dat ondanks die negatieve beginfase de omstandigheden ervoor gezorgd hebben dat, ondanks het vele dat er gebeurd is in mijn leven, uiteindelijk alles zich heeft opgehoopt tot het meest positieve, gezien mijn leeftijd, dat ik ooit bereiken kon.

Klaag ik soms over wat de waarde/de toestand van mijn stoffelijk lichaam is, ik verheug me daarentegen dubbel over wat van mijn geest is – hoewel ik al een dag lang heb gezocht naar de naam van de componist van 'Der Ring des Nibelungen' en hem pas deze morgen terugvond, twijfelend tot het laatste ogenblik dat  het Richard Wagner was.

Geven jullie je er  wel rekenschap van hoe ver ik me bloot geef in deze geschriften, dat ik soms, niet altijd, diep aan het graven ben in mezelf om mezelf en jullie ter wille te zijn.

Ook mezelf dus en hiervoor niets belangrijks verzwijgen wil. Ik weet niet meer of het mijn bedoeling was als ik begonnen ben in 2010, maar ik heb dat merkwaardig punt in mijn leven dan toch bereikt na hierover veel te hebben nagedacht.

Is het belangrijk te vermelden waar ik vandaag sta, als ik niet weet waar ik morgen zal staan en zeker niet hoe ik me morgen voelen  zal als ik zal beginnen schrijven.

Vanmorgen was het maar ‘zus en zo’ en zie wat er is uit voortgekomen.

08-02-2024, 05:28 geschreven door Ugo d'Oorde  

Over wat ik vroeger schreef heb ik een beschikkingsrecht waar ik nu en dan gebruik van maak. Niet omwille van gebrek aan nieuwe woorden maar eerder omwille van in een gedicht een teveel aan woorden, waardoor ik het gevoel heb dat de lezing ervan telkens onnuttig vertraagd wordt.

Ik wil er openingen in laten die door jullie zelf op jullie wijze aan te vullen zijn, de poëzie haar rol te laten spelen om een gevoel van vruchtbare verstandhouding van lezer en schrijver tot stand te brengen.

Dit is trouwens de rol van de poëzie, een kader opstellen dat door de lezer zelf wordt ingevuld:

Vervlechting

Vlechtwerk van het woord
verhalend het verholene,
aftastend dag aan dag
om ergens uit te komen,

ergens voet aan wal te zetten
waar je niet hoefde te zijn.

Maar nu je er bent
de dagen niet geteld
niet uitgekeken naar wat
de morgen brengen zal,
de avond en de nacht,
om het op te tekenen
tot een waarheid
van deze tijd.

Jij achterblijvend,
omlaag, omhoog gekeken
en tussen de lijnen
boreale lichtfestijnen
in het gebazel 
van een gedicht.

Woorden als zaden in de grond,
om er te groeien mettertijd
tot olijf- of vijgenboom.

Vergrijsd, 
tot weinig nog herleid,
het al was toegedekt,
toen, jij weggegaan
met trage tred en ongerept
de ogen dicht.

Niets verlangend
aangekomen,
waar het lente was.

Verrukt.

07-02-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Naast Hertmans ligt nu ook Ouspenski naast mij, niet omdat ik hem herlezen wil, maar enkel omdat ik hem naast mij wil, omdat hij een gezel is van vele jaren die ik ooit ontmoet heb in een boekenwinkel in Sierre, Valais, op een wijze die ik altijd ervaren heb als een ontmoeting die gewild was. Zoals er andere boeken gewild zijn geweest waaronder een essay van Borges over de Divina Commedia, een klein onschuldig uitziend  boekje dat ik  kocht in Alicante.

Dit gaat dan over ontmoetingen met boeken die op je weg worden neergelegd zodat je ze niet voorbij kunt zonder ze in te kijken en te kopen. De ‘Tao of Physics’ is er ook zo een en er zijn nog andere.

Het zijn boeken die een belangrijke rol hebben gespeeld in mijn leven, die alle hebben bijgedragen tot de persoon die ik nu ben en tot de dingen waarover ik thans schrijf. Met als hoogtepunt bij al dit, de rijzige gestalte van een man in een abominabel Engels op TV, Immanuel Velikovsky die me aanzette om ‘Worlds in Collision’ te lezen en me binnen leidde in de Bijbel. Ik weet nog waar ik het boek kocht, bij ‘Smith & Son’ op de Adolphe Maxlaan in Brussel.

Wat ik schrijf is het resultaat van de lezing van al deze werken en honderd andere, het zijn hoofdzakelijk, de boeken die me gevormd hebben en me de weg hebben getoond om zelf dingen uit te zoeken en erover te schrijven.

‘Waar haal je je inspiratie?’ vroeg een jonge dame me deze morgen. Ik heb haar willen antwoorden dat  ik oud genoeg ben om geïnspireerd te zijn door het  leven dat ik gekend heb, maar dit geldt voor elk van ons. Er zijn er die het voor zich houden, er zijn er andere die de behoefte kennen, de dingen uit te schrijven en bloot te geven.

Maar oud worden is een leerschool; Je kunt die opvullen met het lezen van boeken of met het  schrijven van boeken. Van dit laatste, het schrijven,  ben ik teruggekomen, ik heb me enigszins vergaloppeerd en de moed, de inzet, meer de kunde wellicht, ontbreekt me om te herbeginnen. Ik heb trouwens nog heel wat schikkingen te treffen met wat er al staat.

Anderzijds kan ik niet voorbij aan de ‘Essays’ van Stefan Hertmans, vooral deze van voor het jaar 2000.

Ik heb dus nog heel wat te lezen en te schrijven.

If?

06-02-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Waar kom ik uit vandaag, welke weg ga ik nemen om mezelf te verbazen, het doel dat ik me elke morgen stel van het ogenblik dat ik de dekens wegschuif over mijn moe gelegen lichaam en nog half slapend binnentreed in mijn geest. 

Het houdt me bezig terwijl ik me was en scheer en het ontbijt klaar zet en dit loopt door tot het ogenblik van het schrijven zelf het sacraal moment van de dag, het moment dat ik een ander persoon word, de spanne tijd dat ik begaan ben met  woorden, zinnen en gedachten.

Ik hoef het eigenlijk hier niet te vermelden het is een soort ceremonieel dat zich elke dag afspeelt maar nu het er staat laat ik het, wellicht is er een reden dat het er staat, een reden die ik nu nog niet ken. Zo zijn er heel wat zaken die we doen waarvan het waarom pas later te voorschijn komt zodat  alles zijn reden heeft.

Wat opvalt achteraf is dat we elk ogenblik van de dag daden stellen die de machine in ons stelt, ondoordacht. Zo loop ik dikwijls rond in het huis niet bewust van de dingen die ik doe en niet weet dat ik ze gedaan heb, een totaal verlies van de tijd die voorbij is geschoven, en er zijn soms veel van dergelijke momenten tijd. Het is dan ook onvermijdelijk dat we ons ‘beklag’ doen over de tijd die vliedt.

Pjotr Ouspenski[1] leerling van Gurdjief wist  het maar al te goed dat je bij elke handeling bewust moest zijn dat jij het waart die deze daad stelde waarbij lichaam en vooral de geest betrokken bij was.

Dit is geen eenvoudige ingesteldheid, dit vergt oefening omdat, zelfs als we ons voornemen het te doen, het enorm moeilijk is er voortdurend ten volle aan te denken.

Evenwel het bezorgt je een gevoel van leven, van er te zijn, er te staan, bewust van wat je doet en van wie je bent, alles belangrijk zijnde, de grote als de kleine dingen.

Eigenlijk, volop bewust  leven is de enige manier om de tijd te overwinnen.

[1] Ouspenski Pjotr: ‘Fragments d’un enseignement inconnu.’ Stock 1975.

05-02-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde