Dit is dan mijn zevenennegentigste maand januari die ik afsluit; wie weet, misschien sluit ik ook op zelfde wijze – ruim van inzicht – mijn zevenennegentigste ‘jaar’ af, het kan zoals het  niet kan.

Wat ik echter op deze sluitingsdag wil vermelden, en dit geldt voor  elke dag die me nog rest is dat we hier zijn om, én onze omgeving te verbazen, én onszelf te verbazen over al wat is, vooral dan over wat van het leven is. En feitelijk is dit een belangrijke reden waarom we hier zijn: de wereld verbazen met hoe we hier zijn en verbaasd te zijn over de wereld omheen ons.

Verbaasd, verwonderd over de kleine zaken ervan - alsof er kleine zaken zouden zijn - hoe alles zichzelf in stand houdt. Maar ook over de grote zaken: de zon en de aarde en wij er omheen tollend, alsof  alles gepland was zoals het zijn moest opdat wij hier zouden ’kunnen’ zijn.

Want we spreken hier niet over een toevalligheid. Of toch? Maar dan betreft het een miraculeuze of een gewilde, wat het toeval uitsluit.

Ik houd het bij een gewilde, berekende toestand voortvloeiend, ja, alles zich vormend uit de Big Bang die er geweest is, om mettertijd in elkaar te schuiven tot  de wondere toestand van nu.

Welke macht schuilt hier achter om van vóór het begin, de berekening te maken en alle voorzieningen te treffen opdat hieruit het leven zou kunnen ontstaan.

Hebben we hier ooit een seconde, een minuut, een uur over nagedacht, once in a lifetime, of is het iets dat ons regelmatig bezighoudt en een blijvende verbazing uit maakt, zo dat onze gedachten, onze handelingen, onbewust of bewust erop blijven afgestemd

Gek van mij dat het me bezighoudt in een geschrift dat even het daglicht zal zien om daarna te verdwijnen; gek zelfs dat ik er de aandacht heb op gevestigd, een fractie tijd heb over nagedacht en mijn gedachten neergeschreven.

De vinger te hebben gelegd op het ongelooflijk wondere ervan, een aarde slingerend om haar zon, een wonder dat  we niet afzonderlijk willen zien omdat alles hier verwondering IS.

En ik herhaal wat ik gisteren schreef dat de ontastbare, onzichtbare particules geest er ‘altijd-altijd’ moeten geweest zijn om zich te materialiseren op het ogenblik van de Big Bang. Een materialisatie waaruit het Universum zal ontstaan: zon en aarde, leven en homo sapiens.

Het is een beeld dat ik hier oproepen wil. Ik denk dat het een kans maakt uit te komen.

Ooit.

31-01-2024, 16:07 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik  schreef reeds  - niet eenmaal maar wel ettelijke malen, - dat de Kosmos er was opdat hieruit de mens zou kunnen ontstaan, niet de mens zoals we hem nu kennen, een schakel naar een meer en meer geest ‘wordende’ homo sapiens-sapiens. Ik heb evenwel geen idee hoe die er dan zal uitzien of hoe hij er dan zal zijn.

Ik weet dat dit een gewaagde vooropstelling is, maar het leven, zoals het zich ontrolt aan onze ogen, waarbij we dieper en dieper doordringen tot de kern van wat amper nog materie kan genoemd worden, wijst in deze richting. En hiervoor put ik nog maar eens uit Fritjof Capra’s ‘Tao of Physics’:

‘In atomic physics we are in fact also confronted with a problem for which no answer can be found because matter at the subatomic level does not react as we are used to. In my very poor (sic) opinion this is only because subatomic matter does not exist but should be called ‘ matter-spirit’,  or the matter of the spirit. I think that at the said level spirit becomes visible or observable. And being spirit the particle decides itself (himself) if it will be observable at all or in what form (in wave or particle). I don’t know this for sure and I surely can’t prove it but I only can guess this phenomenon by intuition. 

Deze idee was dus -, wellicht dankzij Capra - van bij de lezing van het boek in 1983 af, in mij aan het broeiën: de geest die zichtbaar wordt als materie en daarenboven ‘zelf’ beslist onder welke vorm Hij (of Het of Zij) gezien wil worden.

Ik kan dit absoluut niet, evenmin als Capra bewijzen, maar het is een logische bevinding die kan blijven gevonden worden. Ik heb dit altijd aldus intuïtief aangevoeld als een zekerheid en heb het al vroeger als dusdanig neergeschreven.

Het betekent ook dat dit deeltje geest, de kleinste bouwsteen is en dat alles, ook het ontstaan van het Universum, gezien moet worden met als vertrekpunt dit deeltje geest.

Misschien, en dit is een nieuwe gedachte, misschien waren die deeltjes er reeds vóór de ‘Big Bang’?

Als ik dit schrijf op deze morgen - en het straks inlog - ben ik er me van bewust dat ik geen dagbladartikel schrijf, geen tekst om in om het even welke roman opgenomen te worden.

Ik vermoed sterk dat Stefan Hertmans in de massa essays die hij geschreven heeft nooit eenmaal zo ver is gegaan, en het is meer dan een vermoeden.

Maar ik weet ook dat wat ik hier achterlaat me overleven zal.

30-01-2024, 06:02 geschreven door Ugo d'Oorde  

Er zijn momenten, en ze zijn veelvuldig, dat ik me gelukkig voel met mijn bonsai en het boek erbij. Ik durf het schrijven omdat het zo is, omdat er ogenblikken zijn dat alles in mij geconcentreerd is op deze twee ‘levens’ naast en vóór mij.

En ik noem ze levens want het boek is er een en de plant is er een want ze spreken tot mij is het niet in woorden het is  in gevoelens en veel heb ik niet meer nodig opdat gevoelens een vreugde zouden zijn, een blijheid in mij die ik enkel vermelden kan maar niet beschrijven, want wat zeg je over de kleine dingen des levens, le curé de Crécy (Bernanos) wist het ook en ik weet het ook en had hem niet nodig om het te ondervinden.

Je zegt me, waar schrijf je nu over, maar het typeert mijn ingesteldheid deze morgen, verschillend van andere morgens-ingesteldheden; deze van gisteren bijvoorbeeld of deze van eergisteren. En de gevoelens van vandaag zijn er precies omdat deze van de vorige dagen anders waren, hoe weet ik niet meer zo precies maar ze waren anders.

Daarom ook is het dat ik deze van vandaag grijpen wil met beide handen en ze vereeuwigen in deze enkele woorden, alsof  het de geslaagde foto was van een trosje bloemen: dalkruid en salomonszegel en blauwe  hyacint  in de klaarte van het bos uit mijn jeugd en voeg er maar de bosanemoon en het speenkruid aan toe. Dit ruikertje is er het beeld van nu ik terug ga naar wie ik geweest ben en eigenlijk altijd ben op momenten zoals deze. Momenten in mijn dagen als ik het leven houdt met volle teugen, het kleine koesterend, zelfs al zijn  het maar herinneringen die er waren of waarvan ik nu denk dat ze er waren.

De macht die ik heb te schrijven wat ik schrijf of de woorden te nemen zoals ze voorbij schuiven wat een heerlijk bestaan dit geeft, zelfs al is het maar voor enkele ogenblikken, deze van het schrijven, met de nagalm ervan gespreid over mijn dag tot het herlezen ervan, het herontdekken van de woorden die ik in de morgen heb geschreven.

Of hoe ik leef en hoe de dagen zich soms openen op het wondere licht van een morgen laat januari.

Te weten dat dit toegespitst op mezelf grote momenten waren die ik beleefde en zal blijven beleven verder op de dag want niets zal ze overtreffen.

Ze staan te bol van stil geluk.

29-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Zo ook, bedwelm me in de morgen of ver in de dag met een cellosuite van Johan Sebastian Bach en ik word stil en ontvankelijk voor alles wat naar binnen is gekeerd, ogenblikken lang, hoe grijs ook de luchten in en over mij, ik leef op, klaar om te beginnen.

Satie of Bach eigenlijk doet alle muziek het. De muziek heeft de kracht te metamorfoseren me binnen te leiden in een  wereld die gevuld is met klanken en herinneringen en gedachten van waaruit mijn dag – mijn schrijven – kan opstaan uit een vruchtbare grond.

Ik schrijf dit nog maar eens want hoe moet  ik anders beginnen om uit te komen waar ik nog geen flouw idee van heb, ik kan nog alle kanten uit, de meest verrassende eerst. Zo ver sta ik al, het is amper zeven in de morgen, om deze morgen niet te vergeten, maar waarvan ik toch vergeten zal hoe hij anders was dan de dagen ervoor.

In feite hechten zich de ogenblikken dat ik schrijf aan elkaar, deze vingen aan ver in de tijd en liggen vast in impressies en in een grote variëteit aan gedachten. Ik kan er uit putten of ze laten alsof ze niet zouden bestaan. Gewoonlijk gebeurt dit zo: verder te gaan de tijd die me rest binnen want dit is waar ik vertoeven wil in het onbekende waar ik nog niet was.

Ik vertrek dus elke morgen voor een nieuwe reis, het heerlijke eraan is dat ik niet weet waarheen maar dat het toch ergens is waar men me verwacht: een vergeten vriend, een huis waar ik ooit was, een plaats in Kawkaban in Yemen voor een afgrond waar ik ooit stond en  de naam die ik riep toen vijfmaal weerkaatst of nog, aan het bergmeer waar mijn jongste dochter onlangs nog was en waar ze zat met haar blote voeten in de In het water weerspiegelde sneeuw.

Momenten in mijn leven die ik dacht vergeten te hebben  maar deze morgen terug zijn opgedoken.

Me niet verrassend.

28-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Voor  je me opzoekt vraagt je je wellicht elke dag af wat je te lezen zult krijgen als je binnenkomt op mijn blog, misschien ook, of ik er nog altijd ben.

Vreemd is dit niet. Ik ook vraag me elke dag af hoeveel er zullen zijn die me gaan lezen, hoe ze me ontvangen zullen en eventueel of ze me eens beoordelen zullen, want dikwijls gebeurt dit niet.

Dit is mijn background als ik schrijven ga, dit is waar  ik ben op afgestemd nu al sedert jaren en ondertussen is dit gegroeid tot een gewoon iets, als het zicht  van de bomen voor het venster.

Ik trachtte vanmorgen een gedicht te schrijven zoals Eric Satie een heerlijk stuk pianomuziek componeert, maar mijn verwachtingen werden maar beperkt ingelost.

Zoals het de laatste tijd  met mij gesteld is komt de poëzie heel langzaam op gang, ik ken niet die spontaneïteit van Satie, want het is op hem dat ik wens ingesteld te zijn, simpelweg zonder al te hoge woorden zonder teveel uiterlijkheden: woorden die passen bij het ‘weinig’ persoon die ik  als ouderling  nog ben de persoon die ik toon aan mijn omgeving, misschien, medelijden opwekkend als ze zien hoe ik me verplaats.

Echter, en dit is een troost, misschien zien ze me anders als ze me lezen, misschien ben ik dan nog iemand waarvan de woorden de kracht kennen hem te kronen met wat resten jeugd die zijn falende gang ruim compenseren:

Zo mag ik nu eens terug naar een gedicht dat ik ooit schreef en waar ik nu een deel van schrap:

Van Eric Satie
zijn gymnopédie
die me tot roerens toe
bekoorde:

een gedicht gedacht,
maar niet geschreven   
wat ik dacht,
uit schuchterheid
verzwegen.

Nochtans
een leven lang
veel woorden
bij elkaar gebracht
om ergens uit te komen,
dat veelal nergens was.

Gedicht gedacht,
uit het ver voorbije
in het morgenlicht
de zin gelicht
her-opgetuigd
in klank en ritme
te ontoereikend echter
te mateloos.

Gedicht gedacht,
en woorden
niet geschreven
maar naast mij
neergelegd
op tafel,
waar ze liggen
blijven
onverrichterzake.

Om te verzwijgen,
een gedicht gedacht,
niet uitgebracht.

Matigheid
is de regel.

27-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Dit had een gedicht kunnen zijn.

De golflijn van de branding als teken van het onverbiddelijk 
oneindige van alle zeeën en alle oceanen, 
de lijnen op het strand getrokken, 
getekend zonder verzwakking, keer op keer,
sedert het begin der tijden,

alsof het water de hartklop van de aarde is 
en de lucht erover, 
de hartklop van de geest:
het zichtbare in het onzichtbare levend 
in het nu van het nu.

Dit had een gedicht kunnen zijn.

Je loopt op de waterlijn, de zee is in je hart.
De winden die gedachten zijn, 
elke vezel ervan geladen met elke vezel 
van wat is geweest en komen zal. 

Wie je bent, 
van waar je komt en waar je heen zult gaan, 
opgeslorpt, 
door tijd en ruimte, al denkt je het anders,
maar wat is van de meeuwen is van jou.

Dit had een gedicht kunnen zijn.

Van wat nog komen kan of niet, 
omwille van te vroeg of te laat;
omwille dat het dromen waren of teveel realiteit 
dan ze zijn uitgekomen.

Immers
je weet maar nooit wat je schrijven zult op morgens 
zoals deze, 
als woorden worden neergezet in het gezang van Debussy,
en je van de zeeën hier bezeten bent, 
een pelgrim wandelend in een aureool van golven licht.

Overrompeld met het gedicht dat had kunnen zijn:
barrevoets in het water, de zee die je omspoelt,
ebbe of vloed, en niets hoeven te houden,
niets van wat was, en niets van wat nog komen zal
niets meer dan wat bewegen op en af.

De zee die je wilt zijn, de adem van de golven.
Hier het boek te lezen dat van je leven is,
omdat je van dit ogenblik bent en van niets meer, 
 dan van de zeeën over jou gespoeld,
gewenteld.

Het had van vele zaken de essentie kunnen zijn 
je voeten op de waterlijn geen sporen nagelaten, 
alleen wat woorden achteraf, 
gelukkig maar.

Dit alles hier, had een gedicht kunnen zijn,
en ook niet 
ware de zee er niet geweest.

26-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik dacht te heersen over mijn dagen maar het zijn de dagen die heersen over mij. Ik onderga het licht dat opkomt en wegdeemstert, het is het overheersend gevoel dat ik meen te kennen vandaag, een gevoel dat me enigszins verlamt, dat me leeg haalt.

Sta me toe te zeggen dat ik even wil stoppen dat ik nu, deze ogenblikken, niet ga zoeken naar de woorden die klaar moeten liggen voor mij op een plaats ergens omheen of in mij.

Was de mogelijkheid me nog gegeven, ik zou nu de velden ingaan, de geuren van de dode aarde en de grijze luchten over mij en de Ik zou me licht voelen, klaar om op te stijgen en te verdwijnen. Niets anders zijnde dan wind en lucht, gedachteloos weg te drijven de wolken in, niet verlangende nog ooit te keren, ogenblikken lang dit te denken zonder enige tegenstrijdigheid.

Maar het is wenselijk hier te blijven in de warmte van he huis en stil te zijn, neer te liggen even maar en weg te zinken in de totale rust van het zijn niet wachtende, niet vooruitziende.

 Al ligt het niet in mijn aard gedachteloos te zijn, niet in mijn aard niet te denken aan wat het leven is noch wat het sterven zou kunnen zijn, noch aan wat was, noch aan wat komen kan. Enkel met de ogen dicht.

Ik dacht toen ik liggen ging, wat komt hier uit voort, welke woorden zijn het, ondanks mijn pogen woordeloos te zijn, die me bestormen zullen, om te zeggen wat nog niet gezegd werd, noch gedacht, noch klaar gezet om gedacht te worden.

Maar hoe goed ik me voelde, ineens, vrij en onbevangen te zijn en te blijven en in die sfeer van onbevangenheid opgenomen te worden voor een lange tijd, met een potentie aan gedachten ver achter mij, massa’s  woorden die niet staan te drummen: een effen bergmeer met de sterren erin lijk woorden in mij, ondergedompeld. 

Zo is het dat de tijd van het niet-denken de tijd is van het schrijven over het niet-denken. Een vreemd iets, schrijvend te vertellen dat je gedachteloos bent, terwijl je woorden neerzet die gedachten zijn.

Maar anders hoe kun je ooit duidelijk maken dat er in jou het verlangen is om neer te liggen en te bestaan alsof je er niet bent, alsof je er ligt, weggestopt in een doos, zoals Schrödingers kat, noch levend, noch dood, een lange tijd.

Afhankelijk van wat de volgende zet zal zijn van de tijd.

25-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ben ik te ver gegaan gisteren, is de Islam zoals ik hem terugvind in de schitterende documentaire hierbij https://youtu.be/ugvQIjwbd6U?si=5qMxElAN5tN-V5Tl eerder ‘a blessing’ dan een kwaal?

In elk geval zeker wat de kunst en de kennis betrof het waren onovertrefbare hoogtepunten, nu volledig uitgestorven, weggewaaid door de tijd als ik zie welke bouwwerken, en dan vooral moskeeën, er nu opgetrokken worden in het ‘moderne’ Arabië; hoe pover aan versieringen en hoe tot de essentie herleid de Koranteksten erin verweven.

Ik vermoed dat het eerder een gebrek aan tijd is, dat alles te vlug moet gaan, dan een gebrek aan kunde en/of kennis. Misschien is het ook dat de Allah van Mohammed en de manier waarop hij geëerd en aanbeden werd een andere wending heeft genomen en het nu een kwestie van prestige geworden is in plaats van religiositeit.

Ik was in Granada in de Alhambra en heb verbaasd, meegesleept zelfs en ontroerd, opgekeken naar de kunst van die  tijd - de kunst waar we aan ‘ontsnapt’ zijn – als ik de beelden zie die me uit Abu Dhabi bereiken is ontgoocheling mijn deel.

Ik was ook in de moskee van Damascus, waarvan sprake in de ‘you-tube’ hierboven en ik vraag me af wat ervan overgebleven Is en hoe Aleppo en de moskee aldaar er vandaag uitziet, dus wat de heersers van vandaag er van gemaakt hebben en welk respect ze nog hebben opgebracht voor wat hun aartsvaders hen hadden overgelaten.

Ik zie ook welke impact de leer van Mohammed in zijn beginfase moet gekend hebben als ik de foto’s zie van de ‘Dome of the Roc’ in de zevende eeuw gebouwd (af in 691), zo vermeld in de Joodse geschriften als opgetrokken boven de rots waar Abraham zijn zoon Isaac ging slachten.

En dit was maar een begin als ik zie wat erna gebouwd werd in de naam van Allah.

We hebben hen gevolgd in kunde en geloof in de twaalfde eeuw met de bouw van onze eerste gotische kathedralen.

24-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Er zijn hier in het  westen religieuze stromingen aan gang die me een zekere vrees inboezemen: de gedachtewereld van een opkomende jeugd, gevormd in totaal andere omstandigheden met totaal andere waarden en zeker met een andere kijk op dood en leven in het zicht van een God die hen onwankelbaar eigen is, een eigenheid die elk tegenbeeld niet alleen verwerpt maar ook veroordeelt.

Voor het ogenblik nog onderhuids aanwezig maar de uiteindelijke impact ervan zal zich onvermijdelijk maar zeker, een of meerdere generaties verder, manifesteren als een pletrol. Komt hierin geen evolutie – een soort ‘Verlichting’ die optreden zou in de Islam van bij ons – dan wordt dit een onvermijdelijke gang van zaken.

Er zijn beelden van veranderingen genoeg die zich in het verleden hebben voorgedaan: de opkomst van het christendom is er zo een, de opkomst van de Verlichting, en thans heel duidelijk de opkomst van de islam, die in het westen lang werd tegengehouden door de oude krachten van het christelijk gedachtengoed en de inspiratie van de Verlichting, maar nu, door én het afzwakken van deze westerse krachten én  de opkomende infiltratie van de islamgedachte, leiden kan tot een clash van culturen waarvan de uitkomst vermoedelijk kan uitdraaien in het voordeel van de nieuwgekomene, met voor ons, ‘het westen’, al de gevolgen van dien.

Indien er iemand zou opstaan die deze wereld van nu beschrijven zou, dan zou hij tot de vaststelling komen, dat de Verlichting die in onze gewesten de religie heeft overspoeld, uitgedraaid is op een installatie van het technische, het materiële, het geesteloze – geest in de zin van verdieping – , in het bijna-absurde wat de kunst betreft; de vaststelling ook dat we  in de toekomst op het punt staan terecht te komen in een draaikolk van nieuwe gedachten waaruit, de sterkst compacte, de meest strijdende, alle andere overstijgen zal.

De vraag die ons vandaag bezig houdt is de volgende, hoe zal het westen binnen een kwart eeuw er uit zien. In welke mate zal de Islam – de sharia - ons leven zijn binnengedrongen en vooral, zullen we nog, zoals het deze middag op Klara het geval was, kunnen luisteren naar de Negende van Beethoven?

Stel dat die uitgestoten zou worden?

23-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De Standaard der Letteren van 20 januari opent op zijn voorblad met een passage uit de roman van Joost de Vries, ‘Hogere machten’.  Een passage die ik afschuwelijk vind en niet alleen afschuwelijk maar mensonterend, dan toch voor mij. Als dit de maatstaf is voor de huidige Nederlandstalige Literatuur dan zijn we er goed aan toe, bij Louis Paul Boon bleef alles, als het seks betrof, gevoelig menselijk, hier druipt, in deze lijnen het dierlijke ervan af.

Wat wil de SDL ermee bereiken? Want er moet hier op de redactie bij hen over gesproken zijn alvorens de beslissing te nemen precies deze passage op het voorblad te zetten.

Ik neem node gans onderaan een deel ervan over om het jullie gemakkelijk te maken maar ze onteert me als mens en als schrijver.

Hoe diep is onze ‘beschaving’ gevallen, in welke afgrond zijn we terecht gekomen opdat een tekst zoals deze afgedrukt, het voorblad zou halen: is het om te belichten hoe diep we gevallen zijn of is het om het boek aan te kondigen als grote literatuur? Wat er ook moge van zijn de recensie van Christophe Van Gerrewey glijdt erover:

‘Van romans wordt wel eens verwacht dat ze genadeloos illusies ontmaskeren en ons – als mokerslagen – treffen met harde waarheden. Joost de Vries staat in een andere traditie: hij fantaseert over mogelijkheden. En specifieker over macht en geluk.’

Welk geluk er voort kan komen uit wat hij schrijft en hoe hij het schrijft, weet ik niet maar erover zwijgen schijnt me het waardigste toe.

Gelukkig werd ik die morgen letterlijk een tweede maal overrompeld, maar dan in de tegengestelde zin door het tweede deel van ‘Der Abschied’ van ‘Das Lied von der Erde’.

 Ikzelf ken weinig pakkender muziek  dan deze passage gedragen door de woorden van de sopraan:

Er  stieg vom Pferd und reichte ihm den Trunk
des Abschieds dar.
Er fragte ihn wohin er führe
Und auch warum, warum es müsste sein…

En het vervolg naar het einde:

Die liebe Erde allüberall.
Blüht auf im Lenz und grünt aufs neu:
Allüberall und ewig blauen licht die Fernen.
Ewig, ewig, ewig.

Misschien Bach uitgezonderd, maar Bach is uitstralend naar het goddelijke, is religieus, Mahler is diep menselijk, dringt door tot het kosmische.

Ik kan niet vergelijken of wil niet vergelijken het zou een nonsens zijn, maar ik lees de vreugde in de ogen van de leden van het orkest en in deze van de dirigent als ze rechtstaan voor het  publiek en de ovatie in ontvangst nemen, al weten ze niet of die bestemd is voor hen of voor Gustave Mahler.

Ik ook weet het niet, maar het boek van Joost de Vries zal ik onaangeroerd laten.

PS. Ik neem de tekst niet over, ik kan of wil hem niet schrijven. Je hebt me te geloven op mijn woord.  

22-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

In mijn groet van woorden, heb ik me weerspiegeld in jou, zoals de bergen in het bergmeer, ook opdat je me aldus meenemen zou op plaatsen waar ik anders nooit komen zou.

Het is maar dat ik weet dat ik door mijn woorden deel uitmaak van je dagen, hoe diep weet ik niet, alleen dat het gebeurt als je  me leest.

Er bestaat dus een band tussen ons die gegroeid is met de jaren als een jonge boom die geplant werd en nauw gecontroleerd uitgegroeid is tot een sierlijk gekromde bonsai zoals ik het wou.

Het is een beeld dat  me ingegeven wordt door de bonsai op mijn tafel maar het is dan toch wat ik me jaren geleden heb voorgenomen te doen en te zijn, er alles op zettend om erin te slagen.

Een band van een zeker geestelijk broederschap tussen ons, wie je ook bent, of ik je ken of niet ken, de binding is er, loopt als een rode draad door onze beide levens.

Is het  een verrijking, ik durf het hopen, zoals ik me open voor jou is het dan toch mijn bedoeling. Of ik erin slaag weet ik niet, ik kan het wel voelen aan het aantal bezoekers die ik heb elke dag. Maar het aantal speelt geen rol, het beïnvloedt niet wat ik schrijf, integendeel, ik tracht elke dag me te overtreffen, beter te schrijven dan de vorige dag, wat niet kan natuurlijk.

Over dit laatste stuurde een vriend me een zin gehaald uit ‘Lettre à un jeune Poète’ van Rainer Maria  Rilke: ‘La beauté n’est que le commencement du terrible’

Maar wat doe je ermee?

Heeft het iets te maken met een Nobelprijswinnaar Literatuur die de top bereikte en nu niet meer in staat is iets nog beter te schrijven? Is dit ‘le terrible’ dat Rilke zeggen wilde?

En hebben we ooit al 'la beauté' bereikt in onze geschriften?

21-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Moge het je allen goed gaan deze morgen en later op de dag als je me lezen zult, en ik  binnenkomen zal in de geheimenis van je gedachten en je me zult meenemen met jou, zoals je het dagelijkse nieuws van radio of tv meeneemt, tussenin die kleine en grote  dingen die van het leven zijn.

Nu dit er staat in al zijn openbaring heb ik de indruk dat ik dit al eens geschreven heb en staat het nog niet opgetekend, ik denk er regelmatig aan als ik me  open voor jou. Maar misschien vandaag niet zoals de vorige dagen nu je de zorg  hebt, als je de baan op moet en je buiten komt in sneeuw en ijs?

Of misschien is wat ik schrijf in deze dagen te licht en te bleek om meegenomen te worden en sta ik met wat ik schrijf totaal buiten de realiteit, niet  alleen deze van het weergebeuren maar even zeer, wat vooral opvalt, buiten het gebeuren in de wereld waar zoals de toestand er nu uitziet een vonk kan volstaan om al wat is te vergallen, al vermeld ik dit niet graag omdat ik de puurheid van de sneeuw niet bezoedelen wil met (twijfel)-voorspellingen. Te meer

omdat, als je me gelezen hebt, ik vermoed mijn woorden zich opstellen zullen naast, of gemengd met die van jou.

Zelfs als ze niet veel zijn, slechts de glans op een appel, als van een noot de vreemde tekening in de schelp, je houdt ze toch minstens een wijl.

Zo zijn er tal van kleine gebeurtenissen in een leven die je overvallen zonder ze ver te zoeken. Ik verheug me dat ik er een deel van ben. Het laat me toe, je/jullie een heuglijke dag toe te wensen met mijn woorden, licht van inhoud of (te) geladen met gedachten die je verrassen of verheugen, om die achteraf te vergeten of verder te vertellen.

Ik heb deze morgen aan jou willen denken, meer aan je zorgen dan aan je vreugdes. Heb me willen situeren, zoals elke dag in het gebeuren dat van de dag zal zijn, je verwachtte me zo oordeelde ik, een voldoende reden opdat ik  het schrijven zou.

20-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik schrijf me de volle winter binnen: de grijze luchten, de winden, de natuur in zich zelf gekeerd tot rust gekomen, misschien nog een opflakkering, even een gulheid van zon, tot de sneeuw in alle wriemeling van vlokken, dwarrelend over de wereld daalt.

Ik schreef dit toen het de morgen was van een nieuwe dag; ik schreef dit na wat ik gisteren schreef en de ontelbare dagen ervoor.

Ik schreef dit omdat begonnen, me anders voelend, wat zeker voor velen regel is.

Waar zwerf ik uit, nu de aarde logger dan ooit haar baan aflegt, ongestoord en onverbiddelijk, maar bloediger dan ooit – de wereld zorgt ervoor – in het morgen- en in het avondlicht.

Ik dacht aan vele zaken: aan wie ik was in die tijd hoe ik tegenover het leven stond en over wat ik noemde de of het ‘Onnoembare’ en mijn dagen ermee vulde en dit mijn geestelijk voedsel was.

Ik wou nu die tijd van toen, die ook nog wel bij benadering de basis is van de tijd van nu, ik wou dit alles samen brengen in een lang verhaal, in een soort essay dat handelen zou over de mens en over wat niet te noemen is in andere woorden, maar met een zelfde ingesteldheid, over de mens in de greep én van het religieuze én van het kosmische – wat eigenlijk het zelfde is - een totaal andere mens dan deze enkel gekneed door het dagelijkse gebeuren; een mens ontdaan van zijn ego, opgenomen in het krachtenveld van het Al dat van de Kosmos is, dat hem neerzet in een patstelling tussen hamer en aambeeld.

Hoe begin je hieraan, hoe zoek je in de loop van de dag, tussen de kleine dingen in, naar de woorden die je binnen brengen zullen in die wereld van de poëzie die aan het afbrokkelen is?

Je wilt de poging wagen, niet in één ruk maar zich voltrekkend zoals de winter zich voltrekken zal naar februari toe waarop maart zal volgen en de lente, zoals het geschreven staat.

Tenware?

19-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De wereld van de wonderen die zich voltrekken binnenin de wereld van het onzichtbare, zijnde de wereld van atoom en elektron, en van tal van subatomaire deeltjes en de verweving ervan met elkaar, en dit tot binnen de wereld van onze gedachten.

Wat we met zekerheid erover weten, buiten hun onderliggende verwevenheid, zijn eerder gissingen dan voldragen feiten. Wat we vermoeden is dat alles eerder verwijst naar de filosofische ondergrond van het oosten, dan in de richting van wat we geleerd hebben in onze lessen van natuurkunde die zich beperkten tot de leer van de cellen, maar niets vertelde over het secrete, het spirituele  leven van de cellen in hun onderlinge samenhang, zijnde het kloppend hart van het levend Universum  waarin we zijn vast geankerd.

Ik heb hiervoor nog altijd het beeld van Fritjof Capra (zijn ‘Tao of Physics’)gezeten op de rotsen aan zee die, terugdenkend aan zijn theoretische experimenten,  bewust is van de immense cascades van energie die neerkomen uit de ruimte en er in ritmische pulsaties, particules ontstaan en verdwijnen, waaraan ook de elementen van zijn lichaam deelnemen.

Dit beeld kan ook geprojecteerd worden op wat betreft, de instelling van onze geest op de massa gedachten die ons overvallen en worden verwerkt. Of deze enig effect hebben op ons dagelijks doen en laten weet ik niet, maar het zou kunnen en in dit geval zouden de bewegingen binnenin de wereld van de deeltjes op ons een effect hebben waaraan we niets wijzigen kunnen en die we moeten ondergaan.

Dit betekent dan ook dat we niet 100 % meester zijn over onze handelingen of onze gedachten.

Ik vroeg me dit af vanmorgen toen ik wakker werd met Franz Schubert, noch min noch meer dan met ‘Der Tod und das Mädchen’, het was toen 17 januari 05.30. Had het een andere wolk muziek geweest ik zou wellicht over iets anders geschreven hebben.

In feite zijn wat ik hier tracht te vertellen maar   schijngedachten, pogingen om aan te duiden dat niet het zichtbare de wereld is, maar wel hetgeen zich afspeelt achter het zichtbare, het proces op gang gebracht door het subatomaire leven dat evengoed het proces uitmaakt van de wereld van de gedachten die even reëel is als de wereld die van het leven is.

Nu kijk ik ook elke dag op de wondere wereld van de bonsai voor mij, een levend iets waar ik niets van af weet, een leven dat in beweging is.

Ik vraag me af nu of ik dit geschrift nog ooit eens ga herlezen, later, als ik niet weet wat ‘later’ is?

18-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hoe kom ik er toe te schrijven wat ik soms schrijf, ik, of beter de ‘ik’ in mij die zich loswrikt van al wat nog beweging is, van wat nog soepel is aan het lichaam van die ‘ik’.

Je ondergaat telkens de tweestrijd die er is: het lichaam dat neerliggen wil, de geest die zich uitdrukken wil, die woorden wil uitbrengen om te  vertellen hoe die ‘ik’ zich voelt, hoe hij zich gedraagt in de uitgekozen momenten van de dag, soms zelfs in het midden van de nacht als hij er zit  met een deken over de schouders geslagen want niets in hem is vreemd als het op schrijven aankomt.

Hij vraagt zich zelfs niet af of hij verwacht wordt aan de overkant en hoe, hij doet verder wat hij stilaan gewoon is te doen. Echter, eerlijk gesproken, soms is het hem te veel, wil hij er de brui aan geven en zwijgen alsof hij er niet meer is.

Maar hij komt er niet toe, alles in hem verzet er zich tegen alhoewel hij het nutteloze ervan inziet, want welke betekenis geven aan wat ontboezemingen van hem, waarvan hij de waarde of de impact ervan niet kent, enkel vermoeden kan.

Dit is wat opduikt op de schaduwzijde van mijn geschriften, wat ook deel uitmaakt van mijn ingesteld zijn op mijn beginnen elke morgen. Maar eens begonnen is er geen tegenzin meer ben ik verloren en ga ik verder tot ik op een leegheid stuit en stop.

So, I hate it and I love it, there is no between, both feelings and their derivatives are present when I am writing and, yesterday it was a pleasure, to-day it is a must, a necessesity to be at peace with myself.

Inderdaad zo gebeurt het, soms ben ik dronken van woorden, soms ben ik een droogstoppel al weet ik niet meer wat dit voluit betekenen kan.

Het is duidelijk, mijn morgen was niet wat hij had moeten zijn en er zijn ogenschijnlijk geen redenen voor, in elke geval ik zie er geen of wil er geen zien, er is nu eenmaal wat is.

Gewoonlijk ga je eraan voorbij, verloopt de tijd onopgemerkt, maar dit is niet het geval als je schrijft wanneer je door het woord overmeesterd wordt want je ademt al schrijvend.

Je bent woord geworden.

17-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik kan alleen over mezelf schrijven wat verzadiging moet veroorzaken: iemand die zichzelf opent aan zichzelf en aan de wereld omheen hem, een wereld waar hij geen zicht op heeft. Enkelen maar wagen het uit hun schelp te komen en te reageren om me bij te staan op mijn pelgrimstocht.

Enkel KLARA is me trouw, verrukt me op momenten zodat ik smelt, dat ik ril van het genot dat ze me bezorgt waaruit ik dan gelouterd opsta om verder te gaan op een weg die ik vergeten was of in lang niet  meer betreden had.

Een weg die van de stilte is, van de innerlijke beweging naar een punt in de verte, naar iemand of iets die of dat er op me wacht om me te omhelzen met een verloren  tederheid als ik me los wikkel als een kind uit de realiteit en me laat drijven in een wondere wolk van geuren en kleuren die onuitgesproken klanken zijn komende van over land en zee.

Vertelling over wat was, over wat is en over wat nog komen kan, stolling van al het bijzondere dat zich manifesteerde in een leven dat nu naar zijn einde loopt: een herfst die winter werd en durft hopen op een lente.

Ik ga dit niet herlezen, ik wil de woorden die zinnen werden houden zoals ze binnenkwamen, misschien licht overdreven, neigend naar een gevoelstoestand die ik in lang niet meer gekend heb en waar ik niets wil van wegnemen integendeel  er eerder nog iets aan toevoegen, iets dat daar is, dat me wenkt in de verte maar dat ik niet verwoorden kan omdat het de oneindigheid in zich draagt.

De oneindigheid van het ‘erzijn’.

16-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Er komt soms in de dag – het mag zelfs sneeuwen gaan  – een grote rust over mij, vooral dan als mijn blog geschreven en ingelogd staat, alsdan kan er me niets meer overkomen, alles is gezegd voor die dag en, als het de laatste zou zijn, als het mijn laatste woorden zouden zijn, dan staan ze er toch als laatste en weet je dat ik wist dat er een mogelijkheid was dat het de laatste zouden kunnen geweest zijn.

Ik denk dit niet  altijd, eigenlijk heel zelden, maar vanmorgen overviel het me en wou ik het mededelen want je weet maar nooit.

En ook, voortaan wil ik er telkens aan denken dat het mijn laatste zouden kunnen zijn en er naar handelen, zonder het te vermelden, aldus  wordt elke blog die ik nog schrijf mogelijks afgesloten met mijn laatste punt dat  ik zet.

Het is ook zo de laatste tijd dat ik verzink in een grote rust eens mijn blog is ingelogd, want ik heb volbracht wat ik volbrengen moest, ik heb dan bewust geschreven tot mijn laatste ogenblikken hier op deze aarde, ik kan van dan af gaan met een gerust gemoed.

Dit geschrevene maakt dus deel van mijn mindscape, een gedachte die me bewoont, die ik meeneem in mijn dagen, want je zou kunnen  denken dat ik hier rondloop alsof ik nog een eeuwigheid te leven heb en die heb ik niet.

In dit opzicht loop ik hier de ogen gesloten en ook niet; is er altijd een schaduw die me volgt, of het nu licht is of duisternis maar het is  van die aard dat het niet belet  me goed te voelen, omringd met muziek en boeken.

Muziek dat soms doordringt tot het bloed in mijn aderen en boeken die zijn als vrienden, boeken die ik openen kan om het onderlijnde erin op te zoeken en na te gaan in welke mate het me helpen kan om te schrijven wat ik moet schrijven.

Eigenlijk heb ik nimmer zo intens geleefd als nu want ik weet  dat elk ogenblik zijn waarde heeft, is het niet uitgedrukt in activiteit die zich beperkt tot het schrijven, het is uitgedrukt in denkwerk zodat lege momenten  heel schaars zijn want heel wat zaken helpen me in deze richting. Ik blijf dus een bezige man wat er ook gebeuren mag.

Het weze gezegd al zeg ik het zelf.

15-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik schrijf de veertiende dag van januari op dertien januari maar voel  geen gevaar. Er was er ook gisteren geen, alles verliep zoals het verlopen moest, het was in mijn hoofd dat het allemaal gebeurde. Ik ben dus nog niet wijs genoeg, gisteren toch niet, maar het bracht me tot het vertellen wat ik vertellen wou.

Al was het niet veel, trouwens het was anders gekleurd, een plotse gedachte die ik me herinnerde en die ik niet nalaten kon te vermelden als een grote waarheid, wat het niet was.

Maar het is de eigenschap van het woord te onthullen wat in intieme kring veropenbaard wordt of zou kunnen veropenbaard worden, de eigenschap en de kracht om dingen/zaken in beweging te brengen die geen grond hebben om er te zijn.

We weten het en maken er soms gebruik van, niet om te misleiden maar om te verduidelijken op een ongewone wijze wat we denken te vertellen te hebben.

En het is op het denken dat het aankomt, na te gaan wat waard is verwoord te worden om belangstelling op te wekken voor iets dat er is of niet is.

Zo is er een uitzonderlijke vriend die op de loer ligt om me te verrassen met wat hij vindt en ik niet. https://youtu.be/utMx48aGndI?si=FALuvTWhIIcP2x43: (Where did the Big Bang come from?).

Hij weet dat ik gevoelig ben voor dergelijke zaken en ook hoe me ermee te verleiden en me in beweging te brengen naar hem toe.

Hij is van hier, maar woont in Zofingen CH, waar ook Von Däniken woont, die nog altijd overtuigd is dat hij het bij het rechte eind heeft; dat er ooit bezoek is geweest van een andere planeet en als ik zie welke gebouwen er opgetrokken werden, zie hoe fijn de stenen geslepen werden en vooral het volume en het gewicht ervan dan zit ik met onopgeloste vragen en denk ik aan Mijn vriend en aan zijn ‘neiging’ over te hellen – zoals ik – naar Von Däniken toe.

Al waag ik het niet deze openlijk te volgen, zijn theorie die als belachelijk wordt gezien door de wetenschap, blijft evenwel een ‘gevaarlijk’ raadsel, dan toch voor mij.

Wijs me niet na met de vinger, ik ben zo ingesteld op dingen die ‘nog’ altijd voor onmogelijk worden geacht.

Ook het onverwachte ligt op de loer.

14-01-2024, 06:14 geschreven door Ugo d'Oorde  

Elke maand kent een dertiende dag een cijfer dat een klank heeft  anders dan de andere cijfers van de maand.

Onvermijdelijk denk ik eraan, ik kan er me niet van bevrijden, het zit in mij gebakken en vraag me niet waarom, het is zo en het blijft zo,  al  wil ik weten dat het  onzin is, dat er niets vreemd aan is, maar hoe meer ik erop inga, hoe meer ik geloof dat ik oppassen moet vandaag. Pas vanavond ga ik het weten.

Ondertussen ga ik verder al wou ik, onuitgeslapen terug in bed kruipen en vandaag niets zijn en ook een dag er niet zijn, een dag vergeten door iedereen en door mezelf, een nul-dag. Alsof zo iets zou kunnen, alsof ik zo iets ‘echt’ zou willen.

Een  moment van zwakte, het overkomt  elk van ons wel eens, een peulschil ten overstaan van de vele dagen dat alles correct verloopt.

Toch blijft de wolk hangen, zul je ze lang aanwezig weten over jou, over je daden en vooral over je gedachten wat het ergste is dat je overkomen kan want het blokkeert je, het grijpt je aan. Als je een poging doet om eraan te ontsnappen zwijgt alles in jou en sta je machteloos als aan de grond genageld.

Toen dacht ik aan een passage in het boek van Verspeelt, het boek waar ik het gisteren over had.

Hij heeft het

‘Over de ‘grap’ van Churchill en, Attlee, premier  van het Verenigd Koninkrijk die alle rendabele bedrijven van het land had genationaliseerd. Ze stonden naast elkaar in het toilet van het parlement.

Churchill wendde zich wat  af en Attlee spotte: ‘Mag het niet gezien worden Winston?

“Oh yes”, zei Churchill, “but every time you see something big and well running you want to nationalize it.”

Si non è vero, è ben trovato.

Naschrift:

Ik was verkeerd. Ik dacht de 13^de aan het schrijven te zijn maar het was maar de 12^de. Eigenlijk is wat ik dacht dat telt. Ik behoud dus wat er staat.

13-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hoe kan ik je in een zekere zin betoveren met mijn woorden, zo dat ze hangen blijven tijdens de dag en jij ze meeneemt waar je ook gaat, te land, op zee of hoog in de luchten, opdat ik een deel van jou zou zijn, opdat ik me nestelen zou in je gedachten waarop je misschien verder bouwen gaat om uit te komen waar je nog niet waart. Want daar is het om doen gaan naar plaatsen waar je nog niet waart om er te zijn wie je nog niet bent.

Dit ligt misschien gevoelig, er zijn misschien heel wat van die plaatsen en je weet niet wat te kiezen zodat je liever blijft waar je bent.

Laat het dan, sluit je af op dromen die je overlaat voor de nacht.

Dus geen dagdromen meer. Maar ik stel je gerust die heb ik ook niet meer, ik vind het gezellig met mijn eigen dagelijks gedenk en gedoe, met nu en dan het gevoel me goed te bevinden waar ik  ben, wat ik denk, wat ik hoor of, het hoeft niet veel te zijn: wat Beethoven of Ravel of Bach of, de nieuwe ragfijne blaadjes in mijn bonsai of, een lichtlijn in de kamer. Het weinige is me voldoende, ik aanzie het als tekenen van de grootheid van  het leven dat me omwikkelt.

Ik ben dan uit de wereld. De gebeurtenissen die van de wereld zijn heb ik afgestoten, mijn geest is er geen deel van, hij heeft zijn eigen wereld, deze  waar ik vertoefde gisteren, namelijk in de wereld van George Steiner zoals ik die ontmoette in het interview dat hij had met Wim Kayzer een dag in 2000 zoals uiteengezet in het boek ‘Van de Schoonheid en de Troost’, (VPRO, uitgeverij Contact) én in het boek van mijn vriend Paul Verspeelt met de aanlokkelijke, speelse titel, ‘Havermoutbollekes & gekapt stro’, maar daarom niet minder interessant om lezen[1]  - het begint bij Orval en het eindigt met het Kanaal Gent-Terneuzen - dit alles overgoten terwijl ik lees, met de muziek van KLARA die ik hoor alsof ik ze niet hoor, maar bij tussenpozen doordringt tot mij om me te verpozen met andere gedachten.

Momenten met boeken, flarden uit mijn leven, zoals het verloopt in deze dagen van verzoening.

Verzoening met het oud zijn en het ouder worden.

[1] Zoek het niet op want het is spijtig genoeg niet in de handel. Het werd uitgegeven in London, door de kinderen en kleinkinderen naar aanleiding van zijn tachtigste verjaardag..

12-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik heb lang geaarzeld om te beginnen aan mijn blog vandaag omdat  er nog steeds de nagalm was van het slot van mijn schrijven van gisteren, een slot dat me niet beviel. Ik wou deze nagalm kwijt vooraleer aan iets anders te denken.

‘We zijn wat we ons herinneren’, zegt George Steiner, niemand kan ons dat afnemen en Exodus 3: 14 is in mij gegrift, het komt regelmatig terug. Het is soms alsof ik in een kamer vol spiegels loop en het geprojecteerd staat in elke spiegel en weerspiegeld in alle spiegels in de kamer.

Eigenlijk weet ik dat ik ‘wil’ begrijpen wat misschien niet te begrijpen is, geschreven door iemand die er een leven lang heeft  over nagedacht om het dan in een gecondenseerde vorm achter te laten.

Ik verontschuldig me bij jullie er regelmatig op terug te komen maar eens ik aan het schrijven ben kan het dat het plots opduikt en ben ik verloren.

De Bijbel heeft altijd bij mij een bijzondere plaats ingenomen, onder meer wat erin geschreven staat over ‘de Heer der hemelse legerscharen’ én over ‘de stilstaande zon en maan boven Gibeon’ ten tijde van Joshua de opvolger van Mozes. 

Het zijn gegevens en feiten waar we ons vragen blijven over stellen. Vooral het laatst vermelde heeft ons jaren beziggehouden en in feite nog altijd. Ik kan er zo maar niet aan voorbij, des te meer, en vooral, omdat er vóór het stilstaan van zon en maan melding wordt gemaakt van een regen van meteorieten die neerviel op de Amorieten.

Ook op andere plaatsen krijgen we de indruk dat er vele dergelijke spookgebeurens voorkomen op heel wat plaatsen gespreid over de boeken van het Oude Testament.

Het maakt dat we bij de lezing van die teksten terecht komen in spanningsvelden die interessant zijn om lezen en heel wat vragen oproepen, al was het maar het maken  van een gouden stierenkalf op het ogenblik dat Mozes op de berg zat om te onderhandelen met God over de twee stenen tafelen en de reactie van  Mozes toen hij neerdaalde en het stierenkalf zag staan met de Israëlieten er omheen.

Moet je lezen in Exodus  en er eens over nadenken.

11-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Je hebt gezien hoe de dag zich helder opende vanmorgen achter de rijen bomen die verlangden naar de lente, zoals jij er naar uitkijkt al weet je dat het nog een tijd duren zal. Toch denk je vooruit, wacht je op het openbarsten van de botten zoals je wacht op het openbarsten van de woorden die komen moeten omdat het voor hen gebruikelijk is te voorschijn te komen als ik de gordijnen weg schuif.

Alsof ik een contract had afgesloten met hen, een zwijgende ongeschreven overeenkomst dat ze me helpen zouden om mijn dagelijks geschrift af te leveren.

Zo komt het me toch over want ikzelf weet niet hoe, met een grote regelmaat, anders gebeuren zou wat er gebeurt en waarover ik achteraf verwonderd ben dat de woorden er staan, zonder dat ik er iets voor gedaan heb, behoudens het neerschrijven van wat me gezegd wordt, de enige verdienste die ik heb.

En nu wacht ik op wat nog komen moet. Ik denk hierbij aan de gedekte tafel met zilveren kandelaars en witte kaarsen en de borden met zilveren bestek en kristallen glazen, alles klaar in de eetkamer van het kasteel van George Sand in Nohant-Vic waar de gasten verwacht worden, een kaartje met hun naam ligt bij hun bestek.

Ik ook heb nu met mijn inleiding alles klaar gezet om mijn woorden te ontvangen, maar deze wachten zoals de gasten wachten om te komen.

Maar, er is hulp. Stefan Hertmans die niet overeenkomt met de stelling van George Steiner  in zijn ‘Real Persences’, én Steiner die me nog altijd bezig houdt met zijn tautologische idee over I AM THAT I AM en ik ga bladeren in zijn ‘De la Bible à Kafka’[1], en stel vast dat hij er heel wat meer over weet.

Hij weet, p. 38, wat Etienne Gilson erover schreef In ‘Mediaeval studies’ in zijn werk over ‘Maïmonide et la Philosophie de l’Exode’ heeft hij het over de theologische interpretaties in de drie tradities (Islam, Joodse en Chistelijke): ‘celle d’Averroes, d’Al Farabi et d’Avicenne; celle de Moïs Maïmonide; et celle de Thomas d’Aquin et des thomistes, qui s’entrelacent’

Het tautologisch raadsel van Exodus 3: 14 voor Gilson was dus wel een reëel probleem in de vroege middeleeuwen.

De drie tradities samengevat  door Steiner:

‘La meilleure paraphrase du je suis/je suis de l’Exode  est ‘Être qui est Être’, c’est-à-dire Être nécessaire et totalement un, ayant fait de son existence son essence.

Ik laat dit voor wat er staat, want het is reeds een vertaling. Ik voeg er slechts de opmerking van Gilson aan toe: ‘Nous vivons ici l’un des moments les plus solennels de la pensée occidentale.’

Ik ga er niet verder op in, dan toch vanavond niet. Ik wou enkel beklemtonen wat ik reeds schreef dat het een hoogtepunt is in het Oude Testament.

[1] Steiner George: ‘De la Bible à Kafka’, Hachette, 2002, traduit de l’anglais par Pierre-Emmanuel Dauzat,‘No Passion spent’, 1996

10-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik vroeg vanmorgen, zo maar als begroeting, aan An, de sociale helpster of er nog zijn die een morgengebed doen. Ze dacht van niet, wat ik ook dacht, maar het belette me niet toen ze weg was even stil te zijn en te zeggen:  ‘Heer wie of wat je ook bent ik dank je om mij oud te laten worden zoals het met mij gebeurt’.

Ik weet dat dit het minste is van alle gebeden, een   woord van dank, luidop uitspreken zo dat het hangen blijft in de kamer een dag lang terwijl ik bezig ben met nuttige als met onnuttige dingen, al was het maar om te weten dat ik er nog altijd ben, lichamelijk een sukkel weliswaar maar geestelijk een man die weet dat hij door het leven gekoesterd wordt, al is dit wel een eerder hoogmoedige gedachte.

Maar hij voelt het zo aan daarom verwerkt hij de gedachte in zijn geschrift van vandaag opdat het geacteerd zou staan, onderlijnd en getekend met zegel wat voldoende zeggingskracht geeft en de idee als woord van dank bekrachtigd.

Is dit dan een bijzondere dag in mijn leven, ik denk het, het is toch hoe ik het aanvoel. De gedachte is, toen ik An zag binnenkomen, ineens opgedoken en ik heb de vraag gesteld al kende ik het antwoord, maar ik wist dat het gelden zou voor mij; ik wist dat ik mijn  dank uitspreken zou zodra An zou vertrokken zijn, ze heeft misschien mijn ogen vochtig gezien toen ze, zoals het elke morgen gebeurt, mijn ogen reinigde met een doekje bevochtigd met het product, ‘Blepha’.

Ze heeft niets gezegd evenwel, ze is in stilte weggegaan. Als steenbok - haar verjaardag 6 januari - voel ik haar aard, haar karakter dichtbij. Ze heeft me achtergelaten, ik, in een niet te bepalen gevoel van een onverwacht geluk, een moment lang, komende van ik weet niet waar, maar toen al, met het begin van mijn gebed erin echoënd.

Je weet nooit hoe je dag beginnen of verlopen zal

09-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik denk dat er in ‘de tijden van Gaza’, onder de Israëlieten, weinigen zijn die rond lopen met de gedachte aan Exodus 3: 14 en 15 en aan de stem  in de brandende braamstruik die zich de naam gaf van ‘IK BEN DIE ik BEN’ – André Chouraqui: 'Ehyéh asher éhyéh' in het  Hebreuws - een tautologie volgens én George Steiner én Stefan Hertmans en wellicht volgens vele anderen die er nimmer diep en lang over nagedacht hebben, alsof de stem – ik bedoel de auteur ervan – niet zou  geweten hebben dat hij schijnbaar tweemaal hetzelfde zegde.

Hij wIst wat hij schreef. Wat hij zeggen wilde leefde in zijn ‘soulscape’ maar hij vond er de woorden niet voor en kon het niet anders zeggen, de naam  was onzegbaar, onuitspreekbaar: een naam die de ziel van de Kosmos betekende.

Dit is wat ik er van maak en het verbaast me dat Steiner die altijd de naam van God op de lippen heeft over deze drie Hebreeuwse woorden niets méér te zeggen had dan dat het een tautologie was.

Natuurlijk is het er geen.

Ik ben deze morgen verkeerd begonnen, de gebeurtenissen in Gaza hebben me afgeleid. Ik had gedacht na mijn blog van gisteren te beginnen met te zeggen dat wat ik schrijf meestal ernst is (The importance of being earnest) maar het kan ook dat ik me laat gaan en ik de ‘ernst’ in de loop van mijn schrijven vergeet en dan krijg je een geschrift dat lijk een blad in de herfst in de lucht blijft hangen meegevoerd door de wind over de vijver van een vriend, waar je in de lente of was het in de zomer van enkele jaren terug een andere vriend ontmoette die je nu vergast op een ‘Drie-Wijzen-sprookje’ van T.S. Eliot.

Alles wordt belangrijk als je nieuws ontvangt van een vriend, te meer daar het niet elke dag gebeurt. Maar het smeedt een band die we vriendschap noemen en de nood hieraan kan soms groot zijn.

08-01-2024, 08:02 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik heb me gisteren meer dan anders afgesloofd om klaar te komen maar volbracht hebbende wat ik realiseren wou ben ik met een gerust gemoed gaan slapen. De nacht was heilzaam, de morgen vol beloften al draalde het licht in de hagen: hier, in deze hoek van het land, hangt er een beweegloosheid over de dingen die ik aangrijpen wil om me ermee te omwikkelen en stil te zijn in mijn ‘Dasein’, intens voelend evenwel hoe op  de achtergrond het leven zich roeren wil, een klad woorden die wachten om uitgesproken te worden.

Ik haal ze niet onmiddellijk, ik laat ze nog even opdat ze zich ordenen zouden, buiten mijn weten, om zich te groeperen tot wat ze zeggen willen aan mij en aan jullie via mij. Ik ben maar een tussenpersoon, iemand die opneemt wat er geschreven moet en het doorgeeft langs de geheimzinnige wegen van het internet, een gift van de Kosmos-God.

Want al denken we er niet aan het is een gift, een eigenheid die voorzien werd bij het ontstaan van wat ontstond en ons nu als normaal overkomt, hoewel de weg die werd afgelegd oneindig lang is geweest en in feite waar we aangekomen zijn heel kort is geweest. Een bevreemding van wat het begrip tijd is.

Zo, wat er nu staat, staat er uitzonderlijk op gegolfd papier in gegolfde letters om gegolfd gelezen te worden lijk de golven aan zee die over het strand schuiven, even liggen blijven en dan teruggaan naar vanwaar ze kwamen.

Aldus mijn woorden deze morgen, je neemt ervan wat er van te nemen is, het  kan dat het veel is, het kan dat er nog heel wat verborgen blijft, het   is een spel geweest, een spel in de morgen van de woorden in mij.

Het is pas nu dat de dag zich opent, ineens, had hij zich vroeger geopend ik zou niet geschreven hebben wat ik geschreven heb.

Maar dit is slechts een gissing.

07-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Op een leeg blad starend schrijf ik wat komende is, welke verrassing het zal zijn weet ik niet, ik weet enkel dat er iets komen moet dat voorbestemd is om er te zijn.

Voorbestemd of in de maak terwijl ik schrijf en opduiken zal,  totaal onverwacht zoals een bloem uit de sneeuw als ik maar geduld heb en schrijven blijf tot de bloem tevoorschijn komt.

De ganse dag heb ik erop gewacht, ik had wel een idee maar wist niet  goed hoe ermee te beginnen.

De oorsprong was het essay van Stefan Hertmans over ‘Real Presences’ het boek van George Steiner: waar Exodus 3: 14,15 ter sprake komt: het antwoord van de stem in de brandende, niet verbrandende braamstruik die aan Mozes zegt dat hij zich ontschoeien moet want dat hij op heilige grond staat en hem zegt dat hij naar de Israëlieten moet om hen weg te brengen uit Egypte. Als Mozes dan vraagt:

14: ‘When I come unto the children of Israël and shall say unto them: the God of your fathers hath sent me unto you, and they should say to me: what is his name? What shall I say unto them.

15: And God said unto Mozes, I AM THAT I AM and he said: thus shalt thou say unto the Children of Israël I AM hath sent me unto you.

(Ik haal dit uit de King James’ versie van de Bijbel.)

André Chouraqui in zijn boek ‘Moïse’ (Editions du Rocher 1995) vertaalt dit door ‘Je suis qui je suis’

Ik ga hier niet verder op in vandaag, ik voel me niet in staat mijn gedachte hierover – Steiner noemt het antwoord van de God een tautologie – uit te leggen en te verdedigen. Trouwens ik heb het al gedaan in een vorig geschrift waarin ik de nadruk heb gelegd op de schrijver van het verhaal die deze woorden gevonden heeft om voor het eerst, in een wereld van goden en afgoden, het beeld op te roepen van een ‘ik ben: IK BEN’, een niet zichtbaar, een niet  tastbaar Iets, maar een gedachte, een Zijnde, een wezenloos iets dat IS, met de onderliggende gedachte ik ben al wat is, ik ben het Levend Universum.

In een vorige tekst heb ik me anders uitgedrukt, misschien vind ik hem terug, maar er naar zoeken zal ik niet.

Ik heb er genoeg aan te weten dat 'I AM' het Zijnde is.

06-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De wereld en al wat er omheen is verdwijnt in de slaap en de droom neemt over, maar in de morgen bij het ontwaken knopen we terug aan met wat van de wereld en van het leven is. Wat mij betreft ik ga met gerust gemoed gaan slapen en sta even gerust op, ik heb er dus geen problemen mee, van dan af komt het er meestal vooral op neer me te herinneren wat ik laatst geschreven heb, of ik er mee verder kan of verder wil of, ik te denken heb aan iets totaal nieuw.

En vanmorgen neem ik me voor niet meer zo uitdrukkelijk als voorheen bezig te zijn met de dood en over het andere leven dat me wacht om de hoek, maar zoveel mogelijk te schrijven over het leven dat ik draag en beleef.

Trouwens, ik weet niets met zekerheid van dat andere leven en dit maakt het hoogst interessant. Wat niet zeggen wil dat ik haast heb om vast te stellen hoe interessant het is, wat ik dan wel weet over het leven dat  ik nu leid en dat ik nog ondanks de vele ongemakken een tijd, een lange tijd zelfs, houden wil.

Ik voel zelfs dat ik nog altijd volop als in een ‘maalstroom’ in het leven aanwezig ben, met een hunker naar het creatieve dat de Kosmos in beweging houdt. En als Dante, de grote Dante, verrukt als hij is aangekomen te zijn op het einde van zijn Divina Commedia, schrijft dat het ‘Amor’ is die de zon en de sterren in beweging houdt, laat ik  hem dat hoewel ik geneigd ben ‘Amor’ te vervangen door het creatieve en te zeggen dat het de Geest  is, evenbeeld van het creatieve, die alles in beweging heeft gebracht en in beweging houdt.

Een stelling die ik onderlijnen wil elke morgen van mijn leven om er de dag mee door te brengen en er mee de nacht in te gaan zo dat niets ergs me overkomen kan, noch in de dag, noch in de nacht, zolang de Geest zich ontfermt over mij.

Het zijn maar wat geschreven woorden die overschreven kunnen worden, maar ze dragen een eigenheid waar over nagedacht kan worden, hun tekens een oproep zijnde om er even in overweging, bij stil te staan en dan verder te gaan verrijkt met een zin die hangen bleef in je kleren  zoals een aroma van rijpend fruit, of van afgevallen bladeren op de grond, waar je over loopt, naar de winter toe.

Schroomvallig.

05-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik erger me al lang aan zij die de ‘Vlaamse cultuur’ uitdragen met wapperende vaandels op de sportmanifestaties waar ook ter wereld – behoudens in Wallonië – en ons minachten als we niet openlijk uitkomen voor een autonoom Vlaanderen, want wie zegt er ons dat er achteraf in dat ‘autonoom Vlaanderen’ het al koek en ei zal zijn tussen de politieke partijen, al was het maar om een gouverneur van de ‘Nationale Bank’ als er nog een NB zou zijn, aan te stellen.

In feite kan me dit ‘autonome’ geen zier schelen. Ik ben Vlaming en voel me Vlaming, en ik wens en verlang iets toe te voegen aan de Vlaamse Literatuur, iets van mij, tenminste als ik ertoe in staat zou zijn.

Maar schrijvend in het Nederlands belet het me niet te veronderstellen dat de Vlaming die me leest ook citaten in het Engels, het Frans, het Duits, begrijpen zal. Ik bedoel eenvoudig dat het niet is omdat ik deze citaten onvertaald gebruik, ik minder Vlaming zou zijn, integendeel, de veeltaligheid is een eigenschap van de Vlaming.

Zo, om een reden die velen onder jullie wel zullen begrijpen voel ik een zekere agressiviteit in mij, is er iets aan het opborrelen dat ik liever verzwijg.

Dit was van vanmorgen bij het opstaan, daarna is mijn ergernis stil gevallen is het licht gekomen, de wind en de regen en ben ik stil gevallen, zo stil en zo effen als het maar kon en heb ik gedacht aan een gedicht dat ik lang geleden begonnen ben, een  compensatie voor de donkere gedachten van deze morgen:

Schrijf nog wat gedichten
oude man opdat je niet
te vlug zou sterven
als je dood zult zijn.

Laat hier of daar
een woord van jou,
een kaft met poëzie
waar men zich
in wikkelen kan,
een korte wijl,
voor het wordt opgeslorpt
in de schemer van de tijd.

Zoals het van zovelen is
die hier verzonken
in de aarde
na jaren al vergeten zijn.

Zo schrijf nog wat gedichten
opdat je niet te vlug
verdwijnen zou eens
je boeken dichtgeslagen,
je pennen uitgedroogd
je bladen met woorden
bestrooid. 

Als woord,
kom ik dan, op avonden,
binnen gewandeld
om er naast jou 
neer te zitten
vóór de vlammen
in de haard,

even maar,
naast jou.

04-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De morgen overvalt mijn lichaam en, zo schijnt het me toe, verlamt meteen mijn geest. Er is geen blijheid, geen opwelling van gedachten, er is wat ik zou willen doen, gaan neerliggen op het bed, juist gaan liggen en wachten op wat er komen gaat. Ik schrijf dit omdat ik het schrijven moet deze morgen van 3 januari want ik ben niet veel méér dan deze woorden totaal tegengesteld aan de woorden die ik gisteren  gebruikte om af te sluiten.

Je hoort het ik ben eerlijk tegenover jullie zoals ik eerlijk ben tegenover mezelf, dat zegt men, het langst duurt. Hoe lang weet ik niet, in feite weet ik heel weinig over dergelijke gezegdes die aan het uitsterven zijn, zoals ook ik stilaan aan het uitdoven ben en met mij de wijze waarop ik me uitdruk, te archaïsch, waar me regelmatig  op gewezen wordt.

Maar iets wijzigen eraan zal nu niet meer gebeuren, integendeel ik zou nog archaïscher willen schrijven of dan toch anders, hoe anders weet ik niet, meer onsamenhangend, eer onbegrijpelijk.

 En ik denk aan wat Stefan Hertmans schrijft[1] over de dichtkunst van de Oostenrijker Ernst Herbeck die ‘een indrukwekkende dichter is omwille van alles dat hij niet gezegd kreeg en toch lijfelijk voelbaar maakte in zijn gedichten.’

Wat Hertmans niet zegt is dat Herbeck, misschien  geen in elkaar opgaande/in elkaar vloeiende zinnen kende; dat zijn hoofd een warboel was en dat hij alleen over deze warboel iets te zeggen had, zijn gedichten wijzen in deze richting.

Het is dus begrijpelijk dat hij niet  zeggen kon wat hij aan het  denken was, wat we kunnen lezen in zijn gedichten, maar wat is hier verkeerd aan?

Niets, niets merkwaardigs. Het is de uitdrukking van zijn persoon, van wie hij is en hoe hij is, het zijn de omstandigheden in zijn leven die hij  beschrijft. Et alors?

Ik ook schrijf over vreemd lijkende dingen, maar dingen, hoe vreemd ook, die kunnen begrepen worden mits een weinig goede wil, want wat ik schrijf vergt een inspanning, vergt een bijdrage vanwege de lezer, wat ongewoon kan overkomen.

Als die gevraagde goede wil ontbreekt dan schrijf ik ook wartaal, maar je zult me nooit horen zeggen dat ik niet schrijven kan  wat ik denk, want ik denk als een normaal mens.

Ik denk menselijk, Herbeck denkt als een geestelijke gestoorde en schrijft als een gestoorde. Wat is hier zo vreemd aan om er een (ingewikkeld) essay aan over te houden?

[1] Hertmans Stefan: Essays, De Bezige Bij, 2023. P. 212. (Herbeck verbleef vijfenveertig jaar in een psychiatrische kliniek).

03-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Er circuleert op de media, welke ook, een foto van mij, genomen op mijn 96^ste verjaardag die toont hoe ik eruit zag, een gelukzalige neergezeten aan tafel. Ik vrees nu dat het een verkeerd omen wordt, want het was een momentopname die de realiteit van de pijnen van mijn oud lichaam negeerde en niets toont van mijn kwakkelgang als ik wakker word in de morgen, zoekend naar mijn evenwicht tussen de stoelen en de tafel in de kamer.

De foto laat niets blijken hiervan, integendeel hij verzwijgt de realiteit en toont een lachend man weliswaar van jaren.

Als ik zeg dat het een ‘omen’ is, dan zag ik het plots voor ik slapen ging als een uitdaging van het lot, alsof er voor mij niet de minste dreiging te vrezen valt en ik glansrijk op weg ben naar mijn 97^ste. Het zijn voorgevoelens die ik niet nodig heb maar die nu de kop opsteken en wellicht enkele dagen zullen blijven hangen.

Ik vermeld dit omdat het verkeerd is een te groot enthousiasme over mijn toekomst te etaleren, dat het oneindig beter is me nederig op te stellen en af te wachten op wat voor mij is voorzien – en ik denk onvermijdelijk aan het boek in de psalm – en waaraan niet te tornen valt, mijn lot staat er geschreven in het verloop van de omstandigheden. Dit is van de schaduwzijde van mijn bestaan, het is wel heel vaag maar het staat er toch al was het maar in filigraan.

Maar er is ook een lichtzijde aan de foto, hij betreft klaar en duidelijk zichtbaar een man op jaren die zich geestelijk uitermate goed voelt, een glorierijke, die daar optreed verlost van al het negatieve dat hij de laatste tijd gekend heeft, open en bloot genietend van de momenten die hij beleeft onder vrienden samen, badend in een sfeer van eenvoudige gemoedelijkheid in dat van het echte, diepere leven is.

En alles samen genomen, hij voelt zich goed op die foto, hij verwerpt diep in hem het omen dat hij zag omdat hij weet dat wat telt afhankelijk is van wat hij nog schrijven zal in de dagen die er voor hem nog zullen zijn.

En als hij niet meester is over zijn dagen, hij  is meester over wat hij schrijven zal.

02-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik wil mijn dag en mijn jaar beginnen met wat ik mijn vorig jaar heb afgesloten: 'het is geest die materie heeft gebaard en niet omgekeerd'. Je zult het moeten stellen met deze hoofdgedachte die  als een rode draad door mijn geschriften zal blijven lopen, in elk geval verwacht er jullie aan.

Hoe heb ik het zo ver gebracht is de vraag die ik me stellen wil op deze dag één van het jaar 2024. Een vraag die tezelfdertijd een woord van dankbaarheid is, gespaard te zijn gebleven van al te groot onheil én lange tijd – er waren enkele onderbrekingen - te hebben kunnen schrijven wat ik binnenkreeg.

Alles wijst er voorlopig op dat ik verder zal gaan in het jaar dat openschuift, er hoeven geen nieuwe besluiten genomen of beloften uitgesproken om te weten hoe het verder moet. Dit hier mijn overgang zijnde, mijn laatste stappen die zijn overgegaan in de eerste uren van het nieuwe jaar, zoals het geschreven stond dat het gebeuren zou.

Er valt dus niet de minste merkbare wijziging te noteren al gebeurt het alsof het een vorm van herbeginnen is, is het maar omdat ik op een nieuwe lei begonnen ben om verder te gaan.

Maar het herbeginnen bezielt me toch, en op mijn jaren heb je bezieling nodig, het kruipt in onze handelingen, het wakkert bij momenten het soms vunzend vuur aan, het vuur dat onze levenswijsheid brandend houdt, verwarmend, groot opflakkerend houdt in de tijden van nu.

We wachten nu op de dagen die (nog) komen maar zeker niet met ongeduld, we laten de dagen zich openen en sluiten over ons; zoals ze komen zullen we ze ontvangen met onuitgesproken warmte diep in ons, een warmte die ik wil blijven uitdragen naar jullie, mijn inspiratiebron toe.

01-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde