Ik schrijf de veertiende dag van januari op dertien januari maar voel  geen gevaar. Er was er ook gisteren geen, alles verliep zoals het verlopen moest, het was in mijn hoofd dat het allemaal gebeurde. Ik ben dus nog niet wijs genoeg, gisteren toch niet, maar het bracht me tot het vertellen wat ik vertellen wou.

Al was het niet veel, trouwens het was anders gekleurd, een plotse gedachte die ik me herinnerde en die ik niet nalaten kon te vermelden als een grote waarheid, wat het niet was.

Maar het is de eigenschap van het woord te onthullen wat in intieme kring veropenbaard wordt of zou kunnen veropenbaard worden, de eigenschap en de kracht om dingen/zaken in beweging te brengen die geen grond hebben om er te zijn.

We weten het en maken er soms gebruik van, niet om te misleiden maar om te verduidelijken op een ongewone wijze wat we denken te vertellen te hebben.

En het is op het denken dat het aankomt, na te gaan wat waard is verwoord te worden om belangstelling op te wekken voor iets dat er is of niet is.

Zo is er een uitzonderlijke vriend die op de loer ligt om me te verrassen met wat hij vindt en ik niet. https://youtu.be/utMx48aGndI?si=FALuvTWhIIcP2x43: (Where did the Big Bang come from?).

Hij weet dat ik gevoelig ben voor dergelijke zaken en ook hoe me ermee te verleiden en me in beweging te brengen naar hem toe.

Hij is van hier, maar woont in Zofingen CH, waar ook Von Däniken woont, die nog altijd overtuigd is dat hij het bij het rechte eind heeft; dat er ooit bezoek is geweest van een andere planeet en als ik zie welke gebouwen er opgetrokken werden, zie hoe fijn de stenen geslepen werden en vooral het volume en het gewicht ervan dan zit ik met onopgeloste vragen en denk ik aan Mijn vriend en aan zijn ‘neiging’ over te hellen – zoals ik – naar Von Däniken toe.

Al waag ik het niet deze openlijk te volgen, zijn theorie die als belachelijk wordt gezien door de wetenschap, blijft evenwel een ‘gevaarlijk’ raadsel, dan toch voor mij.

Wijs me niet na met de vinger, ik ben zo ingesteld op dingen die ‘nog’ altijd voor onmogelijk worden geacht.

Ook het onverwachte ligt op de loer.

14-01-2024, 06:14 geschreven door Ugo d'Oorde  

Elke maand kent een dertiende dag een cijfer dat een klank heeft  anders dan de andere cijfers van de maand.

Onvermijdelijk denk ik eraan, ik kan er me niet van bevrijden, het zit in mij gebakken en vraag me niet waarom, het is zo en het blijft zo,  al  wil ik weten dat het  onzin is, dat er niets vreemd aan is, maar hoe meer ik erop inga, hoe meer ik geloof dat ik oppassen moet vandaag. Pas vanavond ga ik het weten.

Ondertussen ga ik verder al wou ik, onuitgeslapen terug in bed kruipen en vandaag niets zijn en ook een dag er niet zijn, een dag vergeten door iedereen en door mezelf, een nul-dag. Alsof zo iets zou kunnen, alsof ik zo iets ‘echt’ zou willen.

Een  moment van zwakte, het overkomt  elk van ons wel eens, een peulschil ten overstaan van de vele dagen dat alles correct verloopt.

Toch blijft de wolk hangen, zul je ze lang aanwezig weten over jou, over je daden en vooral over je gedachten wat het ergste is dat je overkomen kan want het blokkeert je, het grijpt je aan. Als je een poging doet om eraan te ontsnappen zwijgt alles in jou en sta je machteloos als aan de grond genageld.

Toen dacht ik aan een passage in het boek van Verspeelt, het boek waar ik het gisteren over had.

Hij heeft het

‘Over de ‘grap’ van Churchill en, Attlee, premier  van het Verenigd Koninkrijk die alle rendabele bedrijven van het land had genationaliseerd. Ze stonden naast elkaar in het toilet van het parlement.

Churchill wendde zich wat  af en Attlee spotte: ‘Mag het niet gezien worden Winston?

“Oh yes”, zei Churchill, “but every time you see something big and well running you want to nationalize it.”

Si non è vero, è ben trovato.

Naschrift:

Ik was verkeerd. Ik dacht de 13^de aan het schrijven te zijn maar het was maar de 12^de. Eigenlijk is wat ik dacht dat telt. Ik behoud dus wat er staat.

13-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hoe kan ik je in een zekere zin betoveren met mijn woorden, zo dat ze hangen blijven tijdens de dag en jij ze meeneemt waar je ook gaat, te land, op zee of hoog in de luchten, opdat ik een deel van jou zou zijn, opdat ik me nestelen zou in je gedachten waarop je misschien verder bouwen gaat om uit te komen waar je nog niet waart. Want daar is het om doen gaan naar plaatsen waar je nog niet waart om er te zijn wie je nog niet bent.

Dit ligt misschien gevoelig, er zijn misschien heel wat van die plaatsen en je weet niet wat te kiezen zodat je liever blijft waar je bent.

Laat het dan, sluit je af op dromen die je overlaat voor de nacht.

Dus geen dagdromen meer. Maar ik stel je gerust die heb ik ook niet meer, ik vind het gezellig met mijn eigen dagelijks gedenk en gedoe, met nu en dan het gevoel me goed te bevinden waar ik  ben, wat ik denk, wat ik hoor of, het hoeft niet veel te zijn: wat Beethoven of Ravel of Bach of, de nieuwe ragfijne blaadjes in mijn bonsai of, een lichtlijn in de kamer. Het weinige is me voldoende, ik aanzie het als tekenen van de grootheid van  het leven dat me omwikkelt.

Ik ben dan uit de wereld. De gebeurtenissen die van de wereld zijn heb ik afgestoten, mijn geest is er geen deel van, hij heeft zijn eigen wereld, deze  waar ik vertoefde gisteren, namelijk in de wereld van George Steiner zoals ik die ontmoette in het interview dat hij had met Wim Kayzer een dag in 2000 zoals uiteengezet in het boek ‘Van de Schoonheid en de Troost’, (VPRO, uitgeverij Contact) én in het boek van mijn vriend Paul Verspeelt met de aanlokkelijke, speelse titel, ‘Havermoutbollekes & gekapt stro’, maar daarom niet minder interessant om lezen[1]  - het begint bij Orval en het eindigt met het Kanaal Gent-Terneuzen - dit alles overgoten terwijl ik lees, met de muziek van KLARA die ik hoor alsof ik ze niet hoor, maar bij tussenpozen doordringt tot mij om me te verpozen met andere gedachten.

Momenten met boeken, flarden uit mijn leven, zoals het verloopt in deze dagen van verzoening.

Verzoening met het oud zijn en het ouder worden.

[1] Zoek het niet op want het is spijtig genoeg niet in de handel. Het werd uitgegeven in London, door de kinderen en kleinkinderen naar aanleiding van zijn tachtigste verjaardag..

12-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik heb lang geaarzeld om te beginnen aan mijn blog vandaag omdat  er nog steeds de nagalm was van het slot van mijn schrijven van gisteren, een slot dat me niet beviel. Ik wou deze nagalm kwijt vooraleer aan iets anders te denken.

‘We zijn wat we ons herinneren’, zegt George Steiner, niemand kan ons dat afnemen en Exodus 3: 14 is in mij gegrift, het komt regelmatig terug. Het is soms alsof ik in een kamer vol spiegels loop en het geprojecteerd staat in elke spiegel en weerspiegeld in alle spiegels in de kamer.

Eigenlijk weet ik dat ik ‘wil’ begrijpen wat misschien niet te begrijpen is, geschreven door iemand die er een leven lang heeft  over nagedacht om het dan in een gecondenseerde vorm achter te laten.

Ik verontschuldig me bij jullie er regelmatig op terug te komen maar eens ik aan het schrijven ben kan het dat het plots opduikt en ben ik verloren.

De Bijbel heeft altijd bij mij een bijzondere plaats ingenomen, onder meer wat erin geschreven staat over ‘de Heer der hemelse legerscharen’ én over ‘de stilstaande zon en maan boven Gibeon’ ten tijde van Joshua de opvolger van Mozes. 

Het zijn gegevens en feiten waar we ons vragen blijven over stellen. Vooral het laatst vermelde heeft ons jaren beziggehouden en in feite nog altijd. Ik kan er zo maar niet aan voorbij, des te meer, en vooral, omdat er vóór het stilstaan van zon en maan melding wordt gemaakt van een regen van meteorieten die neerviel op de Amorieten.

Ook op andere plaatsen krijgen we de indruk dat er vele dergelijke spookgebeurens voorkomen op heel wat plaatsen gespreid over de boeken van het Oude Testament.

Het maakt dat we bij de lezing van die teksten terecht komen in spanningsvelden die interessant zijn om lezen en heel wat vragen oproepen, al was het maar het maken  van een gouden stierenkalf op het ogenblik dat Mozes op de berg zat om te onderhandelen met God over de twee stenen tafelen en de reactie van  Mozes toen hij neerdaalde en het stierenkalf zag staan met de Israëlieten er omheen.

Moet je lezen in Exodus  en er eens over nadenken.

11-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Je hebt gezien hoe de dag zich helder opende vanmorgen achter de rijen bomen die verlangden naar de lente, zoals jij er naar uitkijkt al weet je dat het nog een tijd duren zal. Toch denk je vooruit, wacht je op het openbarsten van de botten zoals je wacht op het openbarsten van de woorden die komen moeten omdat het voor hen gebruikelijk is te voorschijn te komen als ik de gordijnen weg schuif.

Alsof ik een contract had afgesloten met hen, een zwijgende ongeschreven overeenkomst dat ze me helpen zouden om mijn dagelijks geschrift af te leveren.

Zo komt het me toch over want ikzelf weet niet hoe, met een grote regelmaat, anders gebeuren zou wat er gebeurt en waarover ik achteraf verwonderd ben dat de woorden er staan, zonder dat ik er iets voor gedaan heb, behoudens het neerschrijven van wat me gezegd wordt, de enige verdienste die ik heb.

En nu wacht ik op wat nog komen moet. Ik denk hierbij aan de gedekte tafel met zilveren kandelaars en witte kaarsen en de borden met zilveren bestek en kristallen glazen, alles klaar in de eetkamer van het kasteel van George Sand in Nohant-Vic waar de gasten verwacht worden, een kaartje met hun naam ligt bij hun bestek.

Ik ook heb nu met mijn inleiding alles klaar gezet om mijn woorden te ontvangen, maar deze wachten zoals de gasten wachten om te komen.

Maar, er is hulp. Stefan Hertmans die niet overeenkomt met de stelling van George Steiner  in zijn ‘Real Persences’, én Steiner die me nog altijd bezig houdt met zijn tautologische idee over I AM THAT I AM en ik ga bladeren in zijn ‘De la Bible à Kafka’[1], en stel vast dat hij er heel wat meer over weet.

Hij weet, p. 38, wat Etienne Gilson erover schreef In ‘Mediaeval studies’ in zijn werk over ‘Maïmonide et la Philosophie de l’Exode’ heeft hij het over de theologische interpretaties in de drie tradities (Islam, Joodse en Chistelijke): ‘celle d’Averroes, d’Al Farabi et d’Avicenne; celle de Moïs Maïmonide; et celle de Thomas d’Aquin et des thomistes, qui s’entrelacent’

Het tautologisch raadsel van Exodus 3: 14 voor Gilson was dus wel een reëel probleem in de vroege middeleeuwen.

De drie tradities samengevat  door Steiner:

‘La meilleure paraphrase du je suis/je suis de l’Exode  est ‘Être qui est Être’, c’est-à-dire Être nécessaire et totalement un, ayant fait de son existence son essence.

Ik laat dit voor wat er staat, want het is reeds een vertaling. Ik voeg er slechts de opmerking van Gilson aan toe: ‘Nous vivons ici l’un des moments les plus solennels de la pensée occidentale.’

Ik ga er niet verder op in, dan toch vanavond niet. Ik wou enkel beklemtonen wat ik reeds schreef dat het een hoogtepunt is in het Oude Testament.

[1] Steiner George: ‘De la Bible à Kafka’, Hachette, 2002, traduit de l’anglais par Pierre-Emmanuel Dauzat,‘No Passion spent’, 1996

10-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik vroeg vanmorgen, zo maar als begroeting, aan An, de sociale helpster of er nog zijn die een morgengebed doen. Ze dacht van niet, wat ik ook dacht, maar het belette me niet toen ze weg was even stil te zijn en te zeggen:  ‘Heer wie of wat je ook bent ik dank je om mij oud te laten worden zoals het met mij gebeurt’.

Ik weet dat dit het minste is van alle gebeden, een   woord van dank, luidop uitspreken zo dat het hangen blijft in de kamer een dag lang terwijl ik bezig ben met nuttige als met onnuttige dingen, al was het maar om te weten dat ik er nog altijd ben, lichamelijk een sukkel weliswaar maar geestelijk een man die weet dat hij door het leven gekoesterd wordt, al is dit wel een eerder hoogmoedige gedachte.

Maar hij voelt het zo aan daarom verwerkt hij de gedachte in zijn geschrift van vandaag opdat het geacteerd zou staan, onderlijnd en getekend met zegel wat voldoende zeggingskracht geeft en de idee als woord van dank bekrachtigd.

Is dit dan een bijzondere dag in mijn leven, ik denk het, het is toch hoe ik het aanvoel. De gedachte is, toen ik An zag binnenkomen, ineens opgedoken en ik heb de vraag gesteld al kende ik het antwoord, maar ik wist dat het gelden zou voor mij; ik wist dat ik mijn  dank uitspreken zou zodra An zou vertrokken zijn, ze heeft misschien mijn ogen vochtig gezien toen ze, zoals het elke morgen gebeurt, mijn ogen reinigde met een doekje bevochtigd met het product, ‘Blepha’.

Ze heeft niets gezegd evenwel, ze is in stilte weggegaan. Als steenbok - haar verjaardag 6 januari - voel ik haar aard, haar karakter dichtbij. Ze heeft me achtergelaten, ik, in een niet te bepalen gevoel van een onverwacht geluk, een moment lang, komende van ik weet niet waar, maar toen al, met het begin van mijn gebed erin echoënd.

Je weet nooit hoe je dag beginnen of verlopen zal

09-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik denk dat er in ‘de tijden van Gaza’, onder de Israëlieten, weinigen zijn die rond lopen met de gedachte aan Exodus 3: 14 en 15 en aan de stem  in de brandende braamstruik die zich de naam gaf van ‘IK BEN DIE ik BEN’ – André Chouraqui: 'Ehyéh asher éhyéh' in het  Hebreuws - een tautologie volgens én George Steiner én Stefan Hertmans en wellicht volgens vele anderen die er nimmer diep en lang over nagedacht hebben, alsof de stem – ik bedoel de auteur ervan – niet zou  geweten hebben dat hij schijnbaar tweemaal hetzelfde zegde.

Hij wIst wat hij schreef. Wat hij zeggen wilde leefde in zijn ‘soulscape’ maar hij vond er de woorden niet voor en kon het niet anders zeggen, de naam  was onzegbaar, onuitspreekbaar: een naam die de ziel van de Kosmos betekende.

Dit is wat ik er van maak en het verbaast me dat Steiner die altijd de naam van God op de lippen heeft over deze drie Hebreeuwse woorden niets méér te zeggen had dan dat het een tautologie was.

Natuurlijk is het er geen.

Ik ben deze morgen verkeerd begonnen, de gebeurtenissen in Gaza hebben me afgeleid. Ik had gedacht na mijn blog van gisteren te beginnen met te zeggen dat wat ik schrijf meestal ernst is (The importance of being earnest) maar het kan ook dat ik me laat gaan en ik de ‘ernst’ in de loop van mijn schrijven vergeet en dan krijg je een geschrift dat lijk een blad in de herfst in de lucht blijft hangen meegevoerd door de wind over de vijver van een vriend, waar je in de lente of was het in de zomer van enkele jaren terug een andere vriend ontmoette die je nu vergast op een ‘Drie-Wijzen-sprookje’ van T.S. Eliot.

Alles wordt belangrijk als je nieuws ontvangt van een vriend, te meer daar het niet elke dag gebeurt. Maar het smeedt een band die we vriendschap noemen en de nood hieraan kan soms groot zijn.

08-01-2024, 08:02 geschreven door Ugo d'Oorde