Ik lees in ‘De Standaard’ van een man, een kunstenaar die ik niet ken, Arne Quinze[1] het volgende:

‘Toen ik 12 jaar geleden in Sint-Martens-Latem kwam wonen was mijn tuin een gemillimeterd gazon omringd door hoge hagen. Ik haalde meteen een ploeg en gooide het gras en de hagen eruit… Intussen staan hier 150.000 planten. Dat is een verademing: ik sta op en ga slapen in een paradijs.’

Hij was zeker niet de eerste, twintig jaar ervoor was onze vriend Marc Herbert - de oprichter van de groepering ‘Ouders van verongelukte Kinderen’ - ermee begonnen. Hij liet  de planten in zijn tuin gewonnen op het bos, vrije loop, zodat het bos gegroeid was tot op zijn terras. We begrepen destijds niet waarom maar hij vond dat hij niet het recht had de natuur te kortwieken, hoewel hijzelf in zijn lichaam door die natuur gekortwiekt werd door het verlies van twee kinderen en door een vroeg heengaan.

En ik hoor nu ook dat er landbouwers zijn die een strook grond onbebouwd laten liggen en bezaaid hebben met veldbloemen. Wat een hemel verschil maakt voor vlinders, bijen, kevers, andere insecten en wellicht vogels. Het wijst  in elk geval op een andere instelling wat de natuur betreft en kunnen niet anders dan ons erom verheugen.

Echter, wijst dit niet op een gestage groei van onze bewustwording van het leven om ons heen, ‘het leven in de natuur’ dat we zomaar niet negeren mogen, dat onze volle aandacht krijgen moet.

En welke diepere betekenis moeten we hieraan geven?

Is het de mens zelve die tot dit besluit gekomen is, die ineens, zomaar, de waarde van de natuur ontdekt heeft en van houding veranderd is of, is de wijziging, die uiterst belangrijk is, uitgegaan van de geheime wegen van de  natuur zelf die onderhuids of via een onzichtbare geheime impact gewogen heeft op onze gedachtewereld?

Een vraag die ik me o, zo graag stel, want dan is een vriend die me onlangs de foto’s van zijn tuin stuurde, en ook ikzelf met mijn voorschoot groot stukje tuin, er het ‘slachtoffer’ van geworden.

Het weze dan zo,  de Kosmos laat ons niet los, integendeel.

Evenwel, ondertussen sneuvelt het Braziliaans regenwoud[2] en worden drie-eeuwen-oude olijfbomen bedreigd in Griekenland

[1] De Standaard van 5 & 6 augustus: ik ken nu wel zijn werk, ik zocht het op bij Google, hij is de  man van de ’Rock Strangers’ in Oostende.

[2] ‘De Amazone staat op instorten’ lees ik van de Braziliaanse natuurwetenschapster Luciana Gatti in de Standaard van vandaag 12 augustus, in een bijdrage van Ine Renson.

13-08-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ilya Leonard Pfeijffer moet, op de muur vóór zijn schrijftafel, een sterk gedetailleerde kaart van het oude Griekenland hebben gehad om te beschrijven wat hij ons vertelt met alles erop en eraan, met de reden waarom en waarom niet, over de vlootbewegingen van de Spartaanse en Atheense schepen die onmogelijk nauwgezet te volgen zijn door de lezer, zonder de kaart te raadplegen vooraan in het boek, en dan nog, de bewegingen volgen doet weinig ter zake, het paginalange geschrijf erover verteer  je niet zo licht omdat je er het nut niet van inziet.

Niets belet ons echter vast te stellen dat wat hij schrijft heerlijk is van taal en vindingrijkheid. Het is telkens een waterval van woorden en zinnen. Hoe hij het kan, en dit kunnen weet vol te houden, verdient alle respect, bewondering zelfs, maar of het ons boeit te weten hoeveel schepen er liggen en hoeveel manschappen, en hoe en waar deze liggen, is welnuttig voor een  bevelhebber, maar de lezer leest er over, dan toch is dit mijn geval.

Dit betekent ook dat ik heel traag vorder; Ik ben nu voorbij halfweg en volg Albidiakes in al zijn bedenkingen en bewegingen zonder er al te veel aandacht aan te besteden,. Het wordt wat langdradig, storend zelfs, maar ik begrijp dat hij niet anders kan dan verder te gaan met wat hij begonnen is en wellicht tot het einde toe.

Voor mij is het zonder twijfel een meesterlijk geschreven boek, en ik blijf wel nieuwsgiering hoe het aflopen zal, evenwel zijn er ellenlange passages waar ik onachtzaam aan voorbijga omdat ze weinig betekenisvol zijn.

Maar ik blijf Alkibiades volgen in zijn pogingen terug opgenomen te worden in zijn enige liefde, de stad Athene, die hem destijds ter dood heeft veroordeeld omwille van de heiligschennis die hij zou gepleegd hebben. De diplomatie die hij hiervoor aanwendt zal tijd vergen maar alles wijst erop dat hij slagen zal in zijn opzet;

Een geslepen man die Alkibiades, (een soort Bart De Wever in het meervoud). Iemand die weet hoe hij het aan boord moet leggen om te bekomen wat hij bekomen wil.

Uiterst ongewoon in alle opzichten is het boek zeker.

12-08-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Of ik nu ontwaak met Bach, welke ook, of met Moessorgski, of met Francis Poulenc, het is verwondering, én hen te horen, én, en dit is elke morgen zo, er nog te zijn, de dag te zien opengaan als ik de gordijnen openschuif omhuld met klanken die de  kamer vullen, mijn wereld van de eerste ogenblikken die zich de dag door manifesteren zal in al wat ik doe en niet doe. En raak ik, met de hand uitgestrekt van waar ik ben, de oneindigheid van het ‘erzijn’, groot levend al in al wat is en wat nog komen kan, elke eindigheid uitsluitend, niet in aanmerking nemend, vol er zijn tot voorbij  de schamelheid der dingen die er staan of liggen of hangen, die me spreken van wat vroeger was – vroeger veraf en vroeger dichterbij – die me bezighouden zelfs tot ontroering toe  soms,

En waarom niet?

Waarom zouden kleine dingen van vroeger me niet meer raken nu, meer dan voorheen: een potje waarvan ze de scherven kleefde die ze raapte op het kerkhof van Giverny -  o zo dichtbij Claude Monet - waar we ooit waren vroeg in de lente of was het laat in de herfst of was het wel op het kerkhof? Het staat er nu gevuld met potloden en stiften, stil sprekend zonder woorden, maar toekijkend, omkleed met herinneringen aan dagen die waren, lichtende dagen van samenzijn en niet weten wat was van het sterven en het heengaan.

Zo spreken de kleine dingen tot mij, ze zijn er om me gezelschap te houden tot ik er niet meer zal zijn en over te blijven, verlaten, ontdaan van al wat was, niemand wetend wat er van is, van wat er ooit van was: een lichtblauwe vijver bestrooid met waterlelies in volle bloei.

We er aan voorbijgegaan zijn toen, hand in hand, wellicht dromend.

11-08-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een rustige dag in het verschiet, dacht ik, een dag lijk gisteren en de dagen ervoor maar toch, toch wachtte ik op iets bijzonders iets dat niet van die dagen was, een gebeuren dat opduiken zou uit de schemer van de tijd.

Ik wachtte erop al wist ik niet op wat: een bezoek, een e-mail of, een bericht over mijn boek dat ergens gelezen werd, geopend, onderlijnd op vele plaatsen?

Maar niets kwam, de eerste uren verliepen normaal, het zal  voor morgen zijn, dacht ik of, je hebt zwaar gedroomd zoals het zo dikwijls is gebeurd in je leven, dromen die niet zijn uitgekomen, dode letter zijn gebleven.

En dan gebeurde het, kwam er een telefoon, een uitnodiging op een lunch in het ‘Hof van Oranje’, men ging me komen halen om 18.00 uur

 heb, zijnde ineens van een latere generatie, al wat van de morgen en de middag was terzijde geschoven, alle geschriften afgesloten en me klaar gehouden, gelaarsd en gespoord zoals het hoefde.

Het werd een schitterende avond met een schitterend diner en schitterende mensen. Een  verjaardag die gevierd werd en men had me erbij betrokken, ik een oud man, slecht te been die bij de arm moest genomen worden om uit te stappen en plaats te nemen aan tafel.

En een wereld van vroeger die zich opende. Ik was terug onder de mensen, heelhuids hoewel sukkelachtig in mijn handelingen, maar niet in wat ik te vertellen had, niet in mijn reacties op wat verteld werd,  herinneringen aan de vijver die opdoken van alle kanten en in alle vormen.

Een droomavond werd het, een verjaardagsfeest (Annie) om niet vlug te vergeten, ik dan toch niet, het was een avond waarop  ik mezelf vergat en vergat waar ik was en wie ik was en na een ‘oud-Zottegemse’ hen allen heb uitgenodigd op mijn verjaardag op het einde van 2023.

Eigenlijk een pokerzet. Maar wie geen vooruitzichten heeft, sterft veel te vroeg een stille dood, daarom ook kijken we vooruit, de toekomst vrank uitdagend in de ogen kijkend.

Wat dromen betekenen, hoe we nood hebben eraan zelfs al weten we dat ze zich niet vervullen zullen, het is goed nu en dan te denken dat je ergens anders bent, aan zee of liggend aan een bergmeer. Even maar opgaan in het ongerijmde van het zijn, je lichaam verlatend en opstijgend hoger en hoger tot je niet meer vallen kunt.

De avond van 8 augustus had er iets van.

10-08-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik ga verder op de ingeslagen weg zonder omzien,  zonder me te bekommeren of ik gelezen word of niet, ik heb er trouwens geen idee van, het aangegeven aantal bezoekers is onbetrouwbaar, het neemt niet deze op die me lezen op hun gsm. Ik beken evenwel dat het weten dat ik gelezen word een aansporing is, een aanzet om vooral niet te ontgoochelen, al is ontgoochelen een te sterk woord, beter ware misschien dat het een ‘ontlasting’ is voor de lezer, het verdwijnen van de neiging me te gaan opzoeken uit pure gewoonte.

Dit staat er dan al was ik eerst niet zinnens dit te schrijven maar de woorden zijn gekomen zoals ze altijd komen, passend of overbodig. Ikzelf wil  er weinig vat op hebben, ze dagen op en ik neem ze. Zo gaat het.

En in feite is elk moment gunstig om ze uit hun bolster te halen en ze aan te bieden als de vruchten van mijn geest. Keer op keer gebeurt dit, ik heb er geen andere verklaring voor, evenwel als ik me meet aan Pfeijffers werk, ben ik onbestaande, is mijn geschrijf maar een beekje  terwijl het zijne de Wolga is. Ik weet dus waar ik sta, niet dat ik me er niet goed zou bij voelen, verre van, want velen zullen zich niet goed voelen als ze geconfronteerd worden met het bewuste boek van hem, van de meester zoals ik hem noemde in een blog van de vorige dagen.

Ondertussen heb ik eens te meer volbracht wat ik gebruikelijk doe. Het komt er simpelweg op aan uit te voeren wat ik me heb voorgenomen te doen, kleine zaken stellen geen probleem, een geschrift nalaten wel, het vergt een inspanning, het vergt een dosis moed. Iets dat ik elke dag moet gaan halen, ergens, ergens. Wat ik nalaat kan de indruk geven dat het zo maar gebeurt.

Geloof het echter niet.

09-08-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ontwaken is het huis vullen met KLARA die me de dag door zal gezelschap houden, ze is als het licht dat binnenstroomt afkomstig uit de geest van zovele componisten en muzikanten die er hun leven hebben mee gevuld en vereeuwigd.

Ik haal dit aan omdat ik erdoor in een omgeving leven kan die samen met het schrijven erover de eentonigheid die het leven zou kunnen zijn geen schijn van kans laat. Ik word van vroeg in de morgen opgenomen in  de sfeer van grote momenten die komen en gaan naarmate ik luister en verheugd word door wat ik hoor of, de muziek zomaar over mij laat gaan en deze momenten zijn er  veelvuldig. Maar de muziek is er ze omhult me, ik voel ze onderhuids aanwezig, trouwens ik kan er niet over zwijgen als ik er vroeg in de morgen, zoals nu, over schrijf.

Vergeef het me als ik me aldus herhaal, maar KLARA is een zeer belangrijk feit in mijn leven. Stel dat ze er niet zou zijn, ik levend in de achttiende eeuw bijvoorbeeld, welke notie van muziek zou ik gekend hebben, misschien zou de literatuur haar werk hebben gedaan en zou ik rondgelopen hebben met een boek in de hand of in het hoofd, maar nu loop ik rond met honderd stukken muziek en honderd boeken in het hoofd, het verschil is aanzienlijk, ik baad in een ongelooflijk enorme rijkdom van ‘zijn’, in een oceaan van geest, ik ben een gelukkig man waar de leeftijd, vooral dan als ik zit of lig geen vat op heeft, ik zweef al die tijden zelfs als ik rondloop in de tuin geholpen door mijn stok is er nog altijd het geruis van de golven die aanspoelen op het strand.

Ik heb dus geen klagen eigenlijk, ik neem wat is, dan toch in  de volheid van deze morgen van 7 augustus, een morgen die anders is dan vorige morgens toen ik over andere zaken geschreven heb omdat ik anders begonnen was.

De  morgen van nu is uitzonderlijk, dit is hoe jullie hem zien moeten.

In elk geval, ik zag hem anders.

08-08-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ontwaken is het huis vullen met KLARA die me de dag door zal gezelschap houden, ze is als het licht dat binnenstroomt afkomstig uit de geest van zovele componisten en muzikanten die er hun leven hebben mee gevuld en vereeuwigd.

Ik haal dit aan omdat ik erdoor in een omgeving leven kan die samen met het schrijven erover de eentonigheid die het leven zou kunnen zijn geen schijn van kans laat. Ik word van vroeg in de morgen opgenomen in  de sfeer van grote momenten die komen en gaan naarmate ik luister en verheugd word door wat ik hoor of, de muziek zomaar over mij laat gaan en deze momenten zijn er  veelvuldig. Maar de muziek is er ze omhult me, ik voel ze onderhuids aanwezig, trouwens ik kan er niet over zwijgen als ik er vroeg in de morgen, zoals nu, over schrijf.

Vergeef het me als ik me aldus herhaal, maar KLARA is een zeer belangrijk feit in mijn leven. Stel dat ze er niet zou zijn, ik levend in de achttiende eeuw bijvoorbeeld, welke notie van muziek zou ik gekend hebben, misschien zou de literatuur haar werk hebben gedaan en zou ik rondgelopen hebben met een boek in de hand of in het hoofd, maar nu loop ik rond met honderd stukken muziek en honderd boeken in het hoofd, het verschil is aanzienlijk, ik baad in een ongelooflijk enorme rijkdom van ‘zijn’, in een oceaan van geest, ik ben een gelukkig man waar de leeftijd, vooral dan als ik zit of lig geen vat op heeft, ik zweef al die tijden zelfs als ik rondloop in de tuin geholpen door mijn stok is er nog altijd het geruis van de golven die aanspoelen op het strand.

Ik heb dus geen klagen eigenlijk, ik neem wat is, dan toch in  de volheid van deze morgen van 7 augustus, een morgen die anders is dan vorige morgens toen ik over andere zaken geschreven heb omdat ik anders begonnen was.

De  morgen van nu is uitzonderlijk, dit is hoe jullie hem zien moeten.

In elk geval, ik zag hem anders.

08-08-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Schrijven is een spel, is in de eerste plaats literatuur bedrijven en literatuur de schoonheid van het woord etaleren en overdragen op de inhoud ervan.

Ik onderga dit als ik Pfeijffers ‘Alkibiadis’ lees. Hij is een meester, zoals Rembrandt er een was, maar hij meester van het woord en van de zin en van de inhoud, op alle plaatsen onstuitbaar zoals ik nog nooit iemand gelezen heb. Hij overtreft Nooteboom in zijn schrijven, niet in warmte, maar eerder in het ijzige, het blote van het woord, losgewrikt van gevoelens.

Zo ervaar ik hem, hij is zo intellectueel dat hij vergeet wat van het hart is - alsof hij geen hart bezitten  zou. Hij is zonder de minste twijfel zoals ik hem lees een groot schrijver, ik kan het niet genoeg zeggen, zijn zinnen lopen vlot, zijn woordenschat is oneindig en wat hij schrijft is doordacht en rijk en enig aan gedachten, want hij heeft het over zaken waar niemand, niemand het over heeft.

Het is duidelijk als ik schrijf dat ik hem onderga, zijn boek  ligt open op tafel, ik ga er dikwijls – meestal – aan voorbij, maar als ik erin ga lezen dan is het voor een lange tijd dat ik bij hem ben, dat ik hem zie schrijven met bewondering voor wat hij schrijft en voor de  tijd die het hem gevergd heeft om op een zo korte tijd zijn boek te schrijven, zeker 1500 à 2000 woorden per dag en dit is heel wat uren. Dit is dan nog iets waarom ik opkijk naar hem.

Hij stond nochtans niet goed aangetekend bij mij, ik heb ergens een ‘De Standaard-knipsel’ liggen waarin hij zich uiterst negatief, spottend zelfs, uitlaat over de Vlaamse poëzie, wat ik hem toen niet vergeven heb en nimmer de nood heb gevoeld hem te gaan lezen, zijn ‘Genua’ bijvoorbeeld.

Ik heb in wat ik schrijf over zijn Alkibiades geen oog gehad voor de Google-commentaren op zijn boek. Ik heb het recht mijn mening te hebben over wat ik lees en hoe ik het lees, als iemand die weet wat het is elke dag te schrijven over iets dat enkel in ‘potentie’ in de geest of waar ook aanwezig is.

Het eruit halen wat er in zit, kost heel wat kennis en inzet en dit is tekenend voor het Boek.

Het is (misschien) meer dan dagelijks een marathon lopen.

07-08-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde