Hij was, nodig, opgestaan in de nacht. Hij dacht aan zijn blog te beginnen maar hij had niets te schrijven, niets waar hij aan denken kon, buiten de vele pijnen die hij voelde in het lichaam dat hem droeg en waar hij  niets aan had. Hij is terug naar bed gegaan en had een moeilijke nacht, zoals hij er nog gekend heeft, moeilijkere zelfs, echter geen klacht over de lippen, maar aanvaarden wat is, het kan enkel nog beter gaan.

Maar de plicht roept er is geen ontkomen aan en ook en vooral ik zou er niet willen aan ontkomen, het vult mijn dag. Stel je voor ik zou opstaan, zou mijn dag beginnen zoals elk normaal mens zijn dag begint, de uren zouden verstrijken en de nacht zou komen en ik zou niets geschreven hebben, hoe zou ik me voelen?

Ik voel me nu al minder goed als ik iets geschreven heb dat niet volledig tegemoet komt aan wat ik wenste na te laten, mijn blog is dus een soort maatstaf die iets zegt over hoe ik er sta in de dag. Gisteren was een uitzondering, ik zweefde van het begin tot het einde. Vandaag blijft een vraagteken. Misschien had ik  beter gewacht tot een punt in het volle daglicht, misschien?

Maar het is nu dat het gebeuren moet, als ik het kan in het daglicht moet ik me kunnen, vóór de dageraad, inbeelden dat het licht er is, dat ik omkranst ben met licht en dat mijn woorden opstaan in het licht.

Dus niet zoals bij een goede vriend die schildert in zijn goede uren en deze zijn pas goed als het licht, het grote licht er is om zijn kleuren te kunnen wikken en wegen en ik begrijp hem maar al te goed, het licht voedt zijn inspiratie en zijn inspiratie is zijn hogere wijze van het ‘erzijn’, waar hij, zoals elk van ons, nood aan heeft in deze totaal onzekere wereld van vandaag.

Ik volg hem hierin, ik weet dat ik hem gisteren zal geraakt hebben met mijn beperkt betoog, en ook een groot dichter uit de streek die eens te meer zich overtrof met zijn uniek Valentijngedicht op een lavendelmuur’, zal ik geraakt hebben, misschien ook nog heel wat onder jullie die me lazen.

Het was in elk geval mijn bedoeling om jullie te raken in het dagelijkse van jullie bestaan, een uitzonderlijk moment te zijn, een lichtflits, een verademing.

Zo wou ik het tenminste, zo wil ik het elke dag terwijl ik schrijf denkend aan allen onder jullie die ik ken en waarvan ik weet dat ik door hen gelezen word, denkend ook aan een tijdgenote, waarvan ik niets afwist, maar nu hoorde dat ze drieënnegentig is en even eenzaam is als ik die, een klein wonder, me lezen zou.

Dit alles is dan van de morgen dat ik niets te schrijven wist en toch tot het besluit kom, dat ik omringd ben met een kring van lezers en lezeressen: dus hoe rijk ik ben alom aan genegenheid.

Tot daar dan. Ik kan nu gaan ontbijten.

19-02-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

.

Elke morgen en de dag door is hij getroffen, is hij bezield, is hij geïnspireerd door het licht, door de tint ervan, door  de kracht ervan, door de warmte ervan; het omkleedt hem en het kruipt in zijn woorden, die hij woorden van licht noemen wil, nooit of dan toch heel zelden woorden van de duisternis, deze kent hij niet of wil hij niet kennen, ook omdat ze er niet zijn, zelfs in het donkerste van zijn gevoelens hangt er een slinger licht of dan toch een spoor ervan, een fluisterspoor.

Dit is hoe hij is ingesteld, de geest in hem, hoe hij de dag binnenwandelt met geheven hoofd, gelukkig, diep gelukkig zelfs er nog te zijn en het woord te voelen zwellen in hem, opborrelen uit hem, de rijkdom die hij  verworven heeft na jaren schrijven al ademend. Het een belangrijk deel van zijn leven, zijnde een deel dat hij koestert ook als weergaloos/uniek.

Hij weet dat waar hij zit – en sommige vrienden weten het waar – dat ik me haasten moet, dat eens het grote licht, even naar de middag toe, binnenvalt, zijn scherm er door overvallen wordt  en hij, verblindt, niet verder kan.

Details in mijn leven die ik graag noteer omdat ze de waarheid omheen mij tekenen willen, al weet ik dat ze weinig nieuws zijn, maar voor mij betekenisvol als het element dat me dagelijks beroert, het klankbord waarop ik me beweeg, het palet waarop ik mijn verven vermeng en dan vooral dit dat van de morgen is omdat ik een morgen-mens ben die zijn dag opgang trekt; een morgen-mens voortkomende uit het morgen-kind dat in vroeg-september met vader – mij grote vader - voor dag en dauw de weiden afliep op zoek naar paddenstoelen, een spoor achterlatend in het bedauwde gras en verrast het eerste licht tegemoet ging fonkelend in de dauwdroppels op het gras.

Het kind van toen dat nu en dan verrijst uit  de nevelen van de tijd, de tijd die er zwaar overheen is gaan liggen als een deken van tijd. Ik het me herinner, niet alsof het gisteren was maar alsof het plaats vond in een ander leven dat ik ooit gekend heb, als ik het kind van toen vergelijk met de man van nu, hij zo graag het kind zou zijn van toen dat nu verweesd, verscholen, even nog de kop opsteekt om wat leven nog, wat resten van leven nog in te ademen.

Hij dit deeltje kind nog is.  Rondkijkend om zich heen in het eerste licht van de dag over hem. Het licht dat vandaag zijn woord is en zijn woord het licht; hij niet anders kan dan erover schrijven zoals hij er over geschreven heeft en geen jota anders.

Zo bestaat hij met het licht dat hem doorschijnend maakt, doorschijnend de geest in hem.

Het is aldus dat hij de dag wil ingaan.

18-02-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een eenzame tortel hoog op de nok van het dak: hij dacht, is er in deze tijden iets waardiger om mee te beginnen, een opening naar iets vers, iets dat hij, bij weten, nog nooit had gebruikt; iets waar hij zich aan vastklampen wil om te komen waar hij nog niet weet maar dat potentieel al vastligt en dat, zijn gedachten vrije loop latend, straks zal opduiken.

Altijd een geruststelling eigenlijk dat het zo gebeurt. Zo iets als de bloem die aanwezig is in de korrel zaad  die wacht om te kiemen – eeuwen misschien - en het is in het wachten op, dat het mystieke van het erzijn geborgen ligt. Een ‘zijn’ van de plant in potentie.

Zo ligt ergens, wachtende, het relaas klaar om verteld te worden. Ik word er naar toe geleid, woord na woord, zin na zin, tot ik denk, nu is het genoeg, nu mag er een punt gezet aan wat deze dag als betekenis zal hebben meegekregen voor later, veel later, een dag dat eenzelfde tortel  - een tortel heeft het voordeel elke tortel te zijn - zitten zal op dezelfde nok van hetzelfde huis.

Dit is niet hoe hij is opgestaan uit de nacht, vóór hij de tortel zag?

Zijn eerste gedachte, deze morgen – hij kwam uit een akelige droom - was een abstracte  blog te schilderen in woorden die geen behoefte kennen iets te vertellen, die er zijn om er te zijn, naast elkaar staande als vlekjes olieverf, waarvan de kleuren nog te ontdekken zijn, naast elkaar en soms even juist over elkaar, willekeurig aangebracht met penseel of met de punt van het paletmes of met de volle hand, zoals het ooit gebeurde, als er maar iets staat, iets dat er voorheen nog niet was, een totaal nieuw spel van barre kleuren gemengd met helle, plots opgestegen, onnoemelijk, zo maar, zo maar.

En dit was hoe hij zijn blog wilde.

Maar er was de tortel en, er was ‘Prélude, Fugue et Variation’ van César Franck en alles ‘basculeert’: woorden worden zacht, woorden worden teder en zijn klanken die zich herhalen in voluten, zich omkringen, zich in elkaar hechten, ze smeken om een houvast zoals in Keltische tekeningen, een houvast in ranken, met elkaar verstrengeld, in elkaar verweven, neergeschreven en herhaald keer op keer als in een fuga, als de dagen die zich volgen in lichtschakeringen en schemer- ogenblikken die je kent van vroeger en die je weergeven wilt, zo en zo, en er toch niet toe komen te zeggen wat je zeggen wilt; je herhalend keer op keer, om verder en dieper te gaan, César Franck achterna.

Een krul te leggen in wat je ziet en denkt, en het ene iets te maken heeft met het andere, zoals de tortel iets te maken heeft met de nok waarop ze zit of staat, het is haar plaats, ze kan er blijven en  wegvliegen en de nok er is zonder tortel.

Er waren dus geen merkwaardige gebeurtenissen vroeg in de morgen, maar wel een tortel en César Franck, later zullen er wel zijn. Maar later is de maand maart, is de lente, is de zomer, is het rijpend fruit  en, vallen de bladeren.

We hebben het al zo dikwijls geweten hoe alles overgaat van het ene in het andere. Wij, als toeschouwer verrast soms dat het zo vlug gebeurt, dat er ons geen tijd gelaten wordt om even, even maar op adem te komen. We moeten verder altijd het jaar in.

Ik ben, niets ervan wetende aan dit geschrevene begonnen. Nu het er staat voel ik me beter.

Het is dikwijls zo.

17-02-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik ben nog altijd een ogenblik verbaasd als ik vaststel dat ik alleen woon in dit huis, zelfs na maanden valt het me op, en ja ik woon hier met ‘Klara’ en mijn boeken en mijn pc, een groot deel van de dag en de nacht ben ik op mezelf aangewezen en ik word het stilaan gewoon, maar toch nu en dan die verbazing. Er is weinig verkeerd aan, ik moet het stellen zonder kat of hond maar met de meesjes in de tuin, wat nog minder verkeerd is.

Het veranderde enigszins toen ik beginnen ben met enkele pitten van vruchten die ik had in wat aarde te stoppen en te zien wat er gebeurde, er rezen, precies angstvallig, twee pseudo appelaars uit de aarde en twee even pseudo appelsienbomen; ‘bomen’ kweken op kleine schaal is een bezigheid zoals een andere; na de bloei van de verloren gewaande orchidee, zijn het nieuwe kleine wonderen – ik noem dit zo, anderen vinden het maar normaal – die zich afspeelden in mijn leven van de laatste dagen, en een ander gisterenavond na mijn blog te hebben ingelogd - ik had mezelf ontroerd met wat ik geschreven had - waren er enkele ogenblikken dat ik het gevoel had weg te glijden van mijn stoel, hoewel ik ,zitten bleef. Was het de ontroering of was het een verwittiging?

Wat er precies gebeurde weet ik niet, maar ik stel me er heel wat vragen bij. Het wijst er misschien op dat mijn dagen, dat mijn uren zeer kostbaar geworden zijn, dat ik me haasten moet om wat ook nog te doen en, ‘wat ook’ is nog heel veel, meer dan je denken kunt, zelfs meer dan ik denken kan.

Of, als jullie het nog niet weten zouden, de wijze waarop ik besta, in het lang en het breed uitgelegd. De man die ik ben, levend zijn leven dat nog zeer gevuld is, soms te gevuld - maar zo heb ik het graag, nu vooral - een te gevuld leven dat zich aanbiedt, na enkele aarzelingen, in de morgen van elke dag. En dan hoor ik op ‘Klara’, ‘The unanswered question’ van Charles Ives.

Je kent voldoende onbeantwoorde vragen, maar bij Ives, is het muziek of is het een gezucht van het niet te kunnen antwoorden op de vraag, een vraag over de tijd die nog loopt voor jou, die je je regelmatig stelt, zonder ze te stellen maar ze houdt je bezig.

Charles Ives zal ook wel dergelijke vraag gekend hebben en er geen antwoord op gevonden.  Echter, de vraag die ik me stel is de volgende: heeft hij er een muziekstuk erover geschreven of heeft hij ontdekt dat het stuk eens geschreven neerkwam op een vraag die niet kon beantwoord worden?

We zullen het nooit weten en eigenlijk we zullen het nooit weten, de titel van het stuk is lijk een titel onder een abstract schilderij, een gevoelskwestie, deze van het ogenblik.

Ik hoop, tot morgen.

16-02-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Gisteren een vreemde dag en een even vreemde blog die ik schreef, een om vlug te vergeten of zich er vragen over te stellen of nog, om lang te onthouden.

Vraag niet wat me bezielde, de woorden zijn gekomen en ik heb ze genomen, zo maar, blij dat ze er waren op tijd en in een aanvaardbare, eerder mysterieuze orde met een wazige achtergrond. Hoe schrijft men zo iets indien er geen Jorge Luis Borges ware geweest?

Je denkt dikwijls aan hem als je schrijven gaat of in de nacht als je wakker ligt  welk vreemd betoog je nu helpen zal om je geschrift de nodige stuwkracht te geven en het op een porseleinen schotel aan te bieden aan de vrienden en kennissen, eenzijdige echter, want zij kennen jou maar jij kent hen niet.

Het zij dan zo want ‘Bist du bei mir?’ zingt Johann Sebastian Bach en hij vertedert je, hij jaagt je in de touwen waar je stil zult blijven, ogenblikken lang luisterend alsof je in een andere wereld ware terecht gekomen, zo plotseling alles achterlatend wat er al schreven staat en nu opnieuw begonnen.

Bij het openschuiven van de gordijnen op een nieuwe dag, je afvragend toen wat deze je brengen ging en voelend nu dat het licht je omhelst, zoals je vroeger soms omhelsd werd zo dat je er stil bij staat met warmte om het hart en je haar vraagt ‘Bist du bei mir?’, zij binnen gekomen met de stroom van licht, ons beide omhullend met een aura van zilver. Of hoe de muziek van ‘Klara’, de getrouwe, je eens te meer in de ban heeft.

Het gebeurt dikwijls in de dag dat de muziek herinnering is, een soort gebed is zelfs. Je weet zelden hoe het te ondergaan omdat het er zo plotseling is, zo onverwacht het je omkneld houdt met een gevoel  van inner-vreugde, er nog te zijn en die enkele ogenblikken die boven alle andere uitsteken te mogen beleven.

Veel meer heb je niet, maar het volstaat enkele ogenblikken dat het leven je bedient, gul met volle maten het in jou wordt opgenomen als balsem en wierookgeur  dat je meegeven  zult tot in het scherpste van je woorden waar het vastgehouden wordt voor een lange tijd.

Zo vereeuwigen het ‘Bist du bei mir?’ kleine momenten van vreugde, lijk van bloemenweiden waar je ooit waart. Je het niet zoeken moet, het wordt je aangereikt met haar, zij met de bundel gedichten in de hand, die ze luidop lezen zal, later als het licht verstilt, je weet het nog, je zult het altijd nog weten, dat wat veraf is nu en toch zo dichtbij nog gebleven. Het wordt je toegereikt.

Ik weet ik ben afgedwaald, maar er was een ‘Bist du bei mir?’ van Bach - die goddelijke Bach bij momenten – en ik was verloren. En vergeef me als ik de weg verloren heb en gebleven ben waar ik terecht gekomen was, voor enkele ogenblikken die zich nu gaan vermengen met al wat ik doen zal vandaag.

Of het nu veel is of weinig, ze zal er zijn staande met een bundel gedichten in  de bloemenweide. En de avond zal komen en de nacht, om te verzwijgen van wat nog overblijven zal.

Zo weet ik het, zo wens ik het.

15-02-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hij droomt zijn blogs niet, maar hij werkt eraan in de nacht. Hij denkt dat in zijn slaap een deel van zijn geest een tekst aan het voorbereiden is. En het kan, hij aanvaardt al wat gezegd wordt over de mogelijkheden van de geest, want deze zijn oneindig, dus ook dat hij optreden zou tijdens zijn slaap om hem behulpzaam te zijn. Het is, wat ook, het gevoel dat hij er bij heeft, hij wordt geholpen en de hulp die er is valt hem te binnen met het licht dat verblindend is, uitzonderlijk deze morgen.

Zo is de dag een bekoring, is hij vol verwachting dat hij zal openbloeien in gedachten die zich vernieuwen zullen en zich smijten zullen als wondere tekens op zijn blad. Woorden als sneeuwklokjes in de tuin, als bottende rozelaars, als meesjes graantjes pikkend die er voor hen werden opgehangen.

Hij dacht, ik wil over zaken schrijven, over deze die ik nog niet ken en niet kennen zou indien ik er niet zou over schrijven. Ik wil uitkijken naar dingen die ik zou willen ontmoeten om ze te verwoorden, de dag door zoekend ernaar, om uit te komen in de valavond, als ik nog even de tuin inloop.

Al is het niet veel, al zijn het maar een paar zinnen, nog onduidelijk eerst, maar daarna, hij de woorden heeft gelezen, in zilveren letters geschreven op een donker laken.

Hij dacht toen dat het ogenblik misschien nog niet gekomen was, dat hij nog even wachten moest, dat wat hij zag er nog niet duidelijk genoeg stond; dat er nog één woord was dat hij zoeken moest om de gedachte te bekronen. Een woord dat het sleutelwoord was, een ‘drie-letter-woord’, dat hij broderen wou, in kalligrafie getekend op een vaandel wapperend in de avondwind maar, voorlopig, nog verzwegen omdat hij wachten moest op een teken uit de luchten boven hem of, op het licht van de nieuwe dag die, zo hoopte hij nog altijd, nog komen zou.                                                                                                                                                                                                                                 

Dit is dan wat van de morgen was, die door liep naar de avond toe langs waterwegen begroeid met veldbloemen waarvan hij de naam niet kende, en dromend te zijn terecht gekomen in een vreemd land dat er gisteren nog niet was, een land zoals ‘The waste Land’ van T.S. Eliot  dat hij   al dikwijls heeft getracht te betreden, maar het te ondoorgrondelijk is - Paul Claes gelovend, je kennis moet hebben van de wereldliteratuur om er te gaan wandelen - en dan nog, het land tevoorschijn komt als het meest barre dat er is.

Maar nu de zin die hij gedacht had, met dat ene woord dat hij nog vinden moest, het woord dat draalde, het woord dat een fakkel was in de nacht van het ongeschrevene, en dat hij, ondanks de ‘Van Dale’ die hij raadpleegde, niet vinden kon, wellicht omdat het nog uit te vinden was. Hij de zin vandaag niet schrijven kan.

Morgen dan misschien. Maar morgen is een andere dag en zal het misschien, regenen na de lange droogte, wat niet meer passen zal voor de zin die vandaag bijna geschreven stond.

Het was toen dat hij aan Borges dacht, Borges die het weten moest.

14-02-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Waarom heb ik de tranen in de ogen als ik, zoals gisteren en vandaag, de uitvoering bijwoon – op TV natuurlijk - van Mahlers derde én vierde symfonie, onder de meer dan kundige leiding van Bernard Haitink? Wat is het dat me het diepst treft, het orkest, Haitink of de muziek van Mahler?

Er is symbiose, de drie hebben hun belang, de musicus voor het componeren, het orkest voor de uitvoering en de dirigent voor de interpretatie van de idee van de componist. 

Maar een feit is, ik luister naar Mahler anders dan naar om het even welke andere componist, zelfs Mozart, zelfs Bach. Waarom precies weet ik niet maar er moet een reden zijn. Ik begin hem te kennen en toch is zijn muziek telkens nieuw voor mij en, hij ontroert me altijd. Ik ken hem van mijn 25 jaar toen ik, dankzij een vriend - Leonard Hoedervangers was zijn naam – ‘Das Lied von der Erde’ voor het eerst ontdekte. Muziek verschillend van alle muziek die ik toen kende en ‘Das Lied’ was een schok voor mij, iets wat ik nog nooit gehoord had vooral dan de orkestratie met als summum, het laatste deel ervan: ‘Der Abschied’.

Als ik hem  vergelijk met Beethoven die de uiterlijke schoonheid nastreeft, dan vind ik dat Mahler de innerlijke schoonheid zoekt, de dieper liggende, en ik denk dat het dit is waarom Mahler mij meer bezighoudt dan de andere componisten, ik vind zijns gelijke niet, hij staat alleen, zeker wat zijn symfonieën betreft, en voor mij zijn het de vijf eerste. Met zijn volgende overtreft hij me ik volg hem heel moeilijk omwille van het feit dat die volgende tot en met de negende niet zo dikwijls gespeeld worden, er is schijnbaar minder vraag naar.

Maar met zijn derde en vierde verrast hij me telkens als de soprano invalt, dit is een hoogtepunt voor mij en telkens, hoe dikwijls ook, heb ik vochtige ogen, het is me te machtig, de ‘kleine Mahler’ in mij kan het niet aan, hij bezwijkt.

Het valt me op, maar ik kan me vergissen, dat er op ‘Klara’ geen dag voorbij gaat zonder een Mahler, maar dat is ook geldig voor Mozart, Beethoven, Bach Ravel en consoorten, maar het is nu eenmaal zo, het is Mahler die de meeste aandacht krijgt, de anderen gaan aan mij voorbij, ik ken ze, ik ken het vervolg van de lijn in hun concerti en symfonieën, het gebeurt zelden dat ik nog iets totaal onbekend van hen hoor, maar als ik het ken stop ik zelden om er naar te luisteren, terwijl Mahler wel mijn aandacht krijgt alsof hij mijn ‘préféré’ zou zijn en hij is het ook, hij voedt me geestelijk meer dan de anderen.

Dit is waarmee ik besluiten wil vandaag die geen gewone dag was want er zijn geen gewone dagen meer voor mij.

13-02-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde