Hoe kan hij na zijn opstijgen van  gisteren terug de weg op van het dagelijkse, het niet filosofische, of kan hij het nog, is er nog een weg terug?

Kan hij beginnen met Donizetti en uit zijn opera ‘L Elisir d’amore’, zich herinneren wat hij hoorde heel vroeg in de morgen, te vroeg om normaal te zijn : ‘Una furtiva lagrima’ - een vluchtige traan - die hij (Pavarotti) zag in haar ogen, en ermee verder gaan?

Want hoe dikwijls gebeurt het niet dat zijn ogen vochtig worden als hij het begin hoort van een bepaalde aria uit een opera, of van een sonate van Schubert, bijvoorbeeld het Andantino in zijn pianosonate 959, of van Beethoven het Allegretto van zijn zevende, de muziek die hij wil op de dag van zijn afscheid.

Hoe gevoelig hij geworden is voor het treffend schone ervan en zijn gevoeligheid neemt toe naarmate de dagen gaan. Het zijn  wel geen tranen, zo ver gaat het niet, maar het is het gevoel van een groot moment dat hij meemaakt en hem verstild naar binnen toe. Hij weet er de grootheid in van de mens die in een ogenblik van vervoering zijn vleugels heeft uitgeslagen en dingen geschreven heeft die ons treffen  in het diepste van  ons zijn; momenten die ons bijblijven uren lang  in de dag of de nacht. En er kunnen er enkele zijn die je bijblijven terwijl je aan het schrijven bent.

Wat een mogelijkheden die ons geboden worden dag aan dag, hoe we dan telkens geconfronteerd worden met momenten van verheffing die ons zomaar, zonder de minste inspanning worden aangeboden, die we toevoegen moeten aan het wondere dat het leven van en in de natuur is en, waarbij we de ongemakken vergeten en de wereld van geweld in de vertes.

We hebben er geen gedacht van hoe rijk we eigenlijk zijn, vooral nu ik hoor dat de ‘Essays 1982-2022’ van Stefan Hertmans, 1392 pagina’s, ‘in een royale sierdoos verpakt’ verschijnen op 12 oktober bij ‘De Bezige Bij’.

Wanneer ga ik deze lezen?

08-10-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Zich de vraag stellen en er bibliotheken mee vullen hoe het Universum is tot stand gekomen is zich verliezen in  een afleidingsmaneuver om de ‘echte’ vraag te ontlopen. Want zoals ik schreef het Universum heeft niet de minste betekenis ware de mens er niet. Want dat we hier gewild zijn is duidelijk, een gans Universum zoals het waait en draait is aldus aan ons gewijd, was er nodig opdat wij hier zouden staan.

Waarom  wat wordt er van ons gevraagd? We hebben met deze vraag het domein van het wetenschappelijke verlaten en zijn de metafysische wereld binnen gegaan.

Zijn wij er gekomen opdat uitgeklaard zou worden hoe het Universum is ontstaan of, zijn we er gekomen om een andere wel bepaalde reden of, is alles louter toeval?

Het laatste sluit ik zeker uit,  toeval  op dit niveau is waanzin, het Universum is hiervoor te fijn besnaard, er blijft voor mij alleen over dat we hier zijn met een bepaalde opzet. Dit zoeken ernaar is de opdracht die, in al wat er te lezen en te weten is, ons wacht.

De vraag of de vragen die moeten gesteld worden centreren zich op de mens, in feite op de ‘geest’ in de  mens: wie of wat wilde ons hier en waarom, of welke rol hebben we hier te vervullen?

Ik loop hier rond als simpel mens, ik doe allerlei dingen, gewoonweg omdat ze van het dagelijkse leven zijn; ik heb me alleen vragen te stellen over wat ik doen zal en hoe ik het doen zal, gewone simpele vragen, en ineens duikt daar op van uit de duisternis de zekerheid dat ik hier gewild ben, dat er een Universum werd opgebouwd opdat ik hier zijn zou als homo sapiens en op weg en, goed op weg om ‘homo sapiens, sapiens’ te worden; als ik denk vanwaar ik als mens kom als grotbewoner dan wordt het  me duidelijk dat de impact van de evolutie ingebakken in het Universum er de oorzaak van is.

En nu, mijn geest weggeschoten als een raket sta ik  daar met de enige vraag die gesteld moet  worden, wie of wat wilde me hier en om wat te doen?

Ik beken dat ik er geen verdedigbaar antwoord op heb, heb ik een vermoeden dan is het maar over de eerste vraag maar niet over de tweede.

En het gaat hem hier om de tweede, het antwoord verstrikt in het esoterische.

07-10-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Voortgaande op de laatste regels van mijn 'ouderwets' gedicht:

Heeft Steven Hawking of welke wetenschapper ook, er ooit aan gedacht dat het Universum niet het minste nut had er te zijn ware de mens er niet geweest; zijn ze in hun beschouwingen over de aard van het Universum ooit van uit de mens vertrokken?

Ik heb er in elk geval niets van gehoord, nochtans is het zo en niet anders: de mens was absoluut noodzakelijk opat het zou geweten zijn dat het Universum er was. We komen aldus tot het ontstellende besluit dat het Universum er is zoals het er is opdat de mens er zou kunnen zijn!

Ik had er voorheen nog niet zo over nagedacht, wel dat het Universum er was opdat de mens er kon zijn, maar als ik verder ga kom ik tot de vaststelling dat ik het spiegelbeeld nemen moet dat de ‘schepping’ of het ontstaan van alles tot doel had de mens en ‘niet’ een Universum.

Dit plaatst ons, als mens, in het centrum van het Universum, we zijn de kern ervan, met al wat er omheen bewegend is zoals de elektronen omheen de kern in een atoom.

Ik beken dat ik schrik van wat ik zo-even geschreven heb.

Hoe het Universum er gekomen is, hoe het in elkaar steekt is in feite bijzaak geworden.

‘Iemand/iets’ moet de mens hier gewild hebben want hij/het heeft de bouw van een Universum er voor over gehad. Er ‘moet’ een reden zijn.

De hamvraag wordt nu, het Universum terzijde gelaten, waarom de mens er moest zijn, welke rol heeft hij hier op aarde te vervullen?

My idea right or wrong!

06-10-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

In te lassen in de tijden van de poëzie van ‘nu’: ouderwets verloren gewaand gedicht op nieuwe leest geschoeid met een laatste zin als de punt van een speer. 

In den beginne 
was het Woord dat zelve, 
geen beginnen kende.
En het Woord was een ‘zijn’
dat geen substantie had.

En
van Lao Zi gehoord
dat in den beginne
iets Onbepaalds er was
dat van al wat komen zou,
de Moeder was.

Tao wist hij het te noemen.

Geoordeeld toen
dat Tao even goed het Woord kon zijn.
En we ook zeggen konden,
dat in den beginne Tao was.

Niet te tellen vormen 
eruit tot stand gekomen
in een essentiële verbondenheid.
En alle vormen die ontstonden
waren van het Woord dat Tao was.

En alle vormen 
in hun totale totaliteit, 
waren drager van het komende,               
want niets is af en niets is
dat niet bewegend is
zo naar binnen als naar buiten,
in een mateloze complexiteit,
een vorm die zichtbaar was
en een die niet gezien kon worden.

Echter, 
niemand was er om te getuigen
van wat zichtbaar was, noch iemand
om te noemen wat onzichtbaar was.

Dit was,
wat in den beginne
vóór de mens, er was.

Hij er kwam 
omdat het Heelal er was 
opdat hij er zou zijn.

Enig nut
die had het niet,
zonder hem.

05-10-2023, 05:13 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het wordt moeilijk om na de meer dan 5.000 blogs die ik schreef nog iets totaal nieuws te vinden. Onvermijdelijk herhaal ik me maar dan met andere woorden en misschien met een andere ingesteldheid, maar het lichaam van mij is geen gezel meer, het stribbelt tegen. Het is een stram iets geworden, een belager, zo in de morgen als in de avond als zelfs in de nacht.

Gelukkig dat ik het nog schrijven kan, dat ik me er op deze wijze kan van ontdoen en vrij weg kan wandelen langs de paden die ik kies, in de oorden waar ik zijn wil: in de velden, in de bossen of aan zee, hier of in een ver land, niets houdt me op dit gebied tegen.

Ik herken hierin mijn grootheid als mens. Het leven op mijn leeftijd heeft zich verlegd, het ligt verscholen in de geheime plaatsen van de geest en ik voel me er goed bij, het is mijn verstrooiing, het is mijn versiering van het woord. Het is de laatste toevlucht die me rest en ik houd deze met beide handen.

Ik luister naar wat me wordt verteld op de wegen die ik neem. Soms hoor ik wondere dingen, soms is er weinig maar zelfs dan is het altijd nog meer dan ik normaliter zou te verwachten hebben. Ik sla mijn vleugels uit en kom ik waar ik nog nooit ben geweest, zelfs waar ik nog nooit heb aan gedacht.

Dit zijn dan telkens hoogtepunten die ons typeren als mens, ook dit schrijven van mij, hoe kort en hoe intens of losweg ook. Het is een buiten ons treden en een terecht komen in een andere wereld, deze van het innerlijke, het esoterische van ons bestaan.

We voelen er ons,  o zo goed, o zo licht, in feite kan er ons in die wereld weinig overkomen, is het eerder een vreugde aldaar te vertoeven.

We gaan er dus dikwijls heen.

.

04-10-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Dit ‘Onoembare' van gisteren is werkzaam in mij, is wat me schrijven doet, mijn geschriften zijn ervan doordrongen, het houdt me levend vooral nu de hegemonie van het woord aan het tanen is want meer en meer hebben de sociale media  het nu voor het zeggen.

 Ik vrees dat wat de toekomst aangaat het woord zal verdrongen worden en stilaan wegkwijnen. Ik zal de impact ervan wel niet meer mee maken maar het kan dat de schoonheid van de taal, die altijd mijn betrachting is geweest, plaats zal maken voor de schoonheid van het beeld, wat wijzen zou op een verarming van de taal.

In elk geval het tanen van het woord is, denk ik,  een realiteit aan het worden als ik de lijst zie van ‘Youtubes’ die te bezichtigen zijn vergezeld van een handvol woorden ter verduidelijking.

De overschakeling is al aan gang, hoe ver ze lopen zal, zal de toekomst uitwijzen. Maar alles is in beweging, wat beschaving werd genoemd krijgt mettertijd een andere inhoud die niet te overzien is.

We leven in de marge van deze verandering die zich aftekent op alle gebieden voor wie nog overblijft van mijn generatie. We worden voorbijgestreefd op alle vlakken  - vooral dan op dit van de poëzie - en we vermogen enkel toe te kijken en te ondergaan.

We blijven vast geankerd in wat de maatschappij van nu nooit gekend heeft en lopen verloren in het nieuwe, het te moderne, het ‘te’ ledige voor ons. Ik -een ander misschien niet - zie het bijvoorbeeld in de aard van de jongste gedichten die worden overgenomen door het tijdschrift ‘Meander’.

Met het ouder worden winnen de beelden uit onze jeugd duidelijker aan belang, anderzijds willen we zijn van de tijden van  nu en willen we niet als achterlijk overkomen. We lopen er dus als gespletenen bij, en lopen achter, een mengeling van wat was en van wat is, niet mogelijk zijnde.

En toch we blijven onze eigen methodes getrouw terwijl we ons inschakelen, in deze van nu; we zijn evenwel geen blinde meelopers, we banen ons een weg doorheen het nieuwe op de wijze van het oude en dit zullen we niet meer veranderen nu het einde zichtbaar nader komt.

Wat mij betreft denk ik met weemoed aan de wereld van Stijn Streuvels, van Gerard Walschap, Ernest Claes, Felix Timmermans, Maurice Gilliams om er maar enkele te noemen.

Als we verder schrijven dan zijn zij het die ons als voorbeeld dienen. Uiteindelijk is het de jeugd die ons nog rest die de bovenhand krijgt.

Het is  op deze wijze dat we trachten te overleven.

03-10-2023, 04:58 geschreven door Ugo d'Oorde  

Van een vroegere goeroe, Gérard Bodifée, die volgende zin ontleende aan Max Wildiers:

‘De religieuze mens is hij die achter deze zintuigelijk waarneembare wereld een hogere geestelijke realiteit, een werkzame aanwezigheid vermoedt, die hij zal trachten te begrijpen…’[1]

Zeg me wat er meer nog kan gezegd worden dat ons typeert als homo sapiens, en zeg me ook in welke mate hierover iets te lezen staat in wat heden ten dage gepubliceerd wordt?

Maar in deze, door Bodifée aangehaalde zin - en weinig is er aan toe te voegen - uit het boek van Max Wildiers, staat niet alleen centraal in al wat ik schrijf, maar het is ook ten dele ‘de’ reden waarom ik schrijf.

Want ik ken me als een religieuze man, in de zin van het verbonden zijn met al wat van de Kosmos is en anderzijds herken ik me ook voldoende - zoals ik telkens het ga halen bij Cervantes: ‘con el pie en el estribo’ met de voet reeds in de stijgbeugel - in het melancholische van het ‘oud-worden’.

Ik schrijf omdat ik zoek. Gans mijn leven ben ik een zoeker geweest. Als Elias – Maurice Gilliams - een grassprietje uit de grond haalt en zich vragen stelt bij het tere van de worteling ervan, dan ben ik het die zich vragen stelt over het grote wonder dat het leven is.  Als ik, in een van mijn gedichten, schrijf over het frêle herderstasje in een rotsspleet aan (de Middellandse) zee – en ik deed het! - dan is het omwille van de levende, stuwende kracht erin aanwezig, het ganse wordingsproces ervan: de bloei en de vorming van het zaad en vooral, vooral het ingehaakt zijn in het immense kosmische gebeuren dat het Universum is: telkens stil te vallen in de herfst en opnieuw te verrijzen in de lente, keer op keer op keer.

En als ik in dit, telkens nieuw beginnen, een ‘werkzame aanwezigheid’ ontwaar, zoals Wildiers het noemt, die erin slaagde, op een meer dan mysterieuze wijze, dat het herderstasje, na een eeuwigheid van evolutie, de tijd niet tellende, er gekomen is, dan kan ik niet anders dan deze  ‘Aanwezigheid’ te kronen met een hoofdletter.

Hoe die Aanwezigheid er is, wat ze is, van waar ze komt of wat haar bedoeling is, zijn vragen die ik me kan stellen en blijf stellen, maar voor het ogenblik, deze morgen, wil ik enkel beklemtonen dat ze er IS, duidelijk aanwezig in alles wat er was en is en komen zal. Ik wil er geen naam voor, hoewel het Onnoembare, l’Ineffable, de minst schadelijke zou zijn.

Aldus wordt een cirkel gesloten  lopende van Wildiers over Bodifée naar mij toe en van mij naar jullie.

Wat willen we nog meer?

[1] Gérard Bodifée: Kerngedachten uit ‘Zo vrij is de Mens’ van Max Wildiers, Uitgeverij Pelckmans, 1996.

02-10-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde