Vandaag, nu ik op het punt sta op te schuiven naar het noorden, naar de kilte die er nog heerst, wordt me herinnerd – vraag me niet door wie - aan de tekst van Psalm 139:

‘Uw ogen, Heer, zagen alles wat ik was, en nog onvolmaakt zijnde, staat alles over mij al opgetekend in je boek, hoewel alles er nog niet is, hoewel het nog komen moet, het staat opgetekend in je boek’. 

Met nog een vezel vast aan de boom des levens, vraag ik wat er nog in meer dan het allerlaatste, staat opgetekend voor mij in dat Boek van de Heer. Als het belangrijk genoeg is zal ik het jullie ten gepaste tijde laten weten, ten ware het een bericht zou zijn dat lijk een meteoriet uit de lucht zou vallen.

Waar ik nu aan denk is, dat als het grote er staat ook het kleine moet erin vermeld zijn, en dan denk ik in de eerste plaats aan wat ik elke dag schrijven moet. Een vriend vroeg me deze namiddag of ik al wist wat ik zou schrijven voor mijn blog van morgen 31 maart. We zaten aan tafel in volle zon aan zee in een heerlijke wind die moeilijk te bedwingen was. En ik wist het niet maar ik had vertrouwen, ik wist dat de idee komen zou, plots en onverwacht. Wat achteraf gebeurde.

Want al die voorbije dagen, weken, maanden hadden me geleerd dat er voor degenen die schrijven een soort raadgever klaar staat, die je gedachten in het oog houdt om tussen te komen als het nodig blijkt.

Het is dus een kwestie van vertrouwen en attent te zijn op elk teken van hem. En zelden heeft hij me ontgoocheld.

Staat het kleine dus niet in detail opgetekend, het wordt toch opgevolgd want uit het kleine ontstaat het grote, dat dan wel te lezen staat. Zo is het dat het kleine het grote heeft bepaald en dat ik het leven heb gekend dat voor mij was weggelegd, dat voor mij stond opgetekend.

Nu, maakt mijn schrijven, mijn gegoochel met wat met woorden en gedachten deel uit van het kleine, of is het iets méér?

Ik maak me geen illusies, zelfs als het zou uitdraaien op een gepubliceerd boek – waaraan ik meer en meer begin te twijfelen - welk verschil maakt het uit in een wereld van miljoenen boeken waarin alles al geschreven en beschreven staat. Het is om er duizelig bij te worden – en welke wereld in de Psalmen - wat heb ik er nog aan toe te voegen, niets in meer. Ik kan er enkel wat zinnen, bewust of onbewust, uit terug nemen en verhalen op een andere wijze, een betere of een minder goede. 

Een zaak: ik heb wel de indruk verkeerd bezig te zijn met wat ik dacht mijn levenswerk te worden. Ik ben geen Calderon de la Barca, geen Cervantes, geen Pessoa; ik weet zelfs niet meer waar ik heen wil. Ofwel schrijft het boek zich zelf, en wordt het een eenzaat, ofwel blijft het waar het in potentie wacht om geschreven te worden.

Dit zal dan het enige zijn dat ik vermocht. Dit is dan mijn geestelijk leven: het woord dat mijn adem is.

31-03-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Schrijvend de ganse dag,

is het niet met pen het is  dan

in gedachten.

En wat blijft er over als de nacht

me overvalt en de dag

me heeft leeggehaald:

een schotel schamele woorden.

Al ware het erger geweest

had ik niets geschreven,

had ik hier geweest

als beeld, verzilt met ogen

gesloten:

als ik wist dat jij me lezen zou,

waarom ik zou zwijgen?

Wat is het dat ik je zeggen kan

om je stilte te bereiken  

zo, het zonlicht trillend

op het water uitgestrooid

de meeuwen die erover hangen,

ik woorden barend als het nog kan.

Wat is het dat ik je zeggen kan,

dat ik hier vertoeven mocht,

droom-gebonden

doorgebracht

maar ook te vlug gegaan,

te vlug de avond en de nacht

te hoog de golven

die nog komen zullen,

en ons zoeken naar wat verborgen.

Ik ken geen plaats waar

meer woorden dralen,

lijk witte boten op de horizont

die ons groeten met hun zeilen.

Anker ik me vast.

30-03-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De basis van de hedendaagse kunst is, er niets van te begrijpen[1].

Dit laatste is niet van mij. Het is van een dame, Guadalupe Echevarría, (Bilbao 1948) die, lees ik in El País van 26 maart, haar ganse professioneel leven gewijd heeft al arte contemporàneo. En sedert 1991 directrice is van la Escuela Superior de Artes de Burdeos.

Dit geldt dus voor alle contemporaine kunst ook voor poëzie, zoals deze van Paul Auster, waar ik ooit over sprak, misschien geldt dit ook voor het gedicht van gisteren en dat van een paar dagen terug, en is dit ook poëzie van heden ten dage.

Ik interpreteer de slagzin van Señora Echevarría – en zij kan het weten - dat de kunst die we niet begrijpen ons geen zorgen hoeft te maken gezien het de karaktertrek is van de hedendaagse kunst.

Ik denk aan de doeken van Raveel en van De Keyzer, en er zijn er nog andere, hoog geprezen schilders waar ik problemen mee heb. Er zijn er zelfs die een schedel vol kleven met diamanten.

Mij rest er voortaan niets anders dan deze kunst te aanvaarden als contemporaine kunst, wat ik al lang gedaan heb. Als je er voor staat moet je je totaal ledigen – vaciarse totalmente - van al wat je kent, zegt onze Dame, en je openen voor wat je ziet en pas dan kun je er iets van begrijpen en je oordeel geven.

Ik beken dat dit alhoewel een moeilijke, een aanvaardbare opdracht is. Of die helpen kan is een andere zaak.

29-03-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Uit het vreemde land

dat ik onbedacht bezocht,

teruggekeerd, een tijdje al,

en  nu met toeters en bazuinen

de stoet doorheen

de straten van mijn jeugd en ouderdom.

Hoera, hoera,

Het woord is weer gekomen,

neergedaald in warme oorden,

heb ik honderd uit gedacht

de jaren die nog komen

de beste zullen zijn,

de kilte is uit de bomen.

Op mijn troon gezeten

kan ik de golven horen

hoe ze spreken als ze komen

aangerold met overrompelende

innigheid, en roep ik hen:

kom golf, kom inspiratie-golf

en overspoel me met je kracht

en uitgelatenheid.

Ik vang je op en spreid je open,

je tentakels vastgehecht

in elk verwachten dat me nog rest,

uitgedeeld alsof het verhalen waren

die zich verborgen hielden,

sprakeloos.

Heb van vele onachtzaamheden

weinig geleerd,

niet geweten dat het gebeden waren

om niet meer te herbeginnen,

voorbijgestreefde uitlatingen
 

van wie zijn laatste lijnen

aan het schrijven sloeg.

28-03-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik sprak jullie over een vergeten Vlaamse schrijver, Robert Mussche en over het boek, ‘Lo que mueve el mundo’[1] van Kirmen Uribe, de Spaanse vertaling van het in 2012 in het Baskisch verschenen boek met als titel ‘Mussche’.

Had een eerste stap gezet met er iets over te schrijven in mijn blog van 20 maart en heb het boek gekocht. Ben het nu aan het lezen en het bevalt me, vooral de wijze waarop Uribe, de stof die hij over Robert Mussche heeft verzameld, met flash backs, aan de lezer brengt en dit, omdat hij op een bepaalde dag in Colombia, de zoon ontmoet van een van die Baskische kinderen die in Colombia was terecht gekomen, en die hem suggereerde een boek te schrijven over wat zijn vader als kind overkomen was toen hij met duizenden andere kinderen tijdens de Spaanse burgeroorlog geëvacueerd werd uit Bilbao en in Colombia was terecht gekomen.

Uribe vertelt het verhaal aan een vriend in New York en deze bezorgt hem het adres van Carmen Mussche, de dochter van Robert die een van de Baskische kinderen opgevangen had. 

Ik ga zeker niet het boek vertellen. Ik geef me wel rekenschap van de moeite die het Uribe moet gekost hebben, een boek te schrijven over een Vlaming, een Gentenaar, die één van de Baskische kinderen had opgevangen.

Wat ik wel vertellen wil is het feit dat Robert Mussche twee vrienden had, Herman Thiery, zijnde de schrijver Johan Daisne en Robert Brise – ‘Brisé’ eigenlijk - de amateur-pianist die hen regelmatig vergastte op een recital, en, die vader is, of was liever, van een goede vriend van mij, Jean-Pierre Brisé.

Ik belde Jean-Pierre deze namiddag, vroeg hem of zijn vader Robert heette en of hij piano speelde.

Ja antwoordde hij en ik moet je een bekentenis doen, mijn moeder en ik konden na zijn overlijden geen piano muziek meer horen en ik nog steeds niet. Maar waarom je vraag.

Wel vertelde ik hem omdat ik hier in een uit het Baskisch naar het Spaans vertaald boek over je vader lees, die een vriend was van Robert Mussche.

Dit is juist antwoordde hij, ze waren altijd samen, Robert Mussche en Herman Thiery (Johan Daisne) en mijn vader, en dit tot mijn moeder, na hun huwelijk, het welletjes vond.

IK hoop dat Jean-Pierre van nacht dromen mag van zijn vader, maar dan zonder piano.

27-03-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Er is

een kilte tussen het woord en mij

gekomen, gekeerd

in vreemde havens,

wijl ik neerzit waar ik gisteren was,

de dagen ervoor er was,

maar nu een kilte

waar de warmte was,

de inspiratie zich had opgehoopt

en er versteend is uitgekomen.

Vreemd het is,

mijn dromen afgevlagd.

Wat weet ik dat ik gisteren niet wist,

hoe de gezangen opgevolgd,

de witte lijn der golven,

het onverwachte

dat mijn voedingsbodem was,

van wat kon nagelaten,

opgesteld en geaccentueerd

in geest en in gevoelens,

verschroeid.

Maar een kilte nu,

het woord ontbeend, ont-mergt

ontwapend:

waar kom ik uit,

nu het woord me niet meer

ten goede komt,

nu wranger is dan wrang.

Gebeure wat gebeuren moet,

niet alle brood is koekebrood,

ik zeg dan maar

wat ik anders nooit zeggen zou,

van vele dagen, wat ik anders

verbergen zou.

In wolken en nachten ben ik

verder gereisd tot ik aan kwam

waar ik  niet hoorde te zijn,

alsof ontredderd.

Uitgesproken in dalende lijn 

toen de duisternis viel.

De kilte zich niet oplossen kon, 

in ademnood.

26-03-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een grote morgen was het gisteren – en ik neem nu voor het eerst de woorden over uit mijn notaboekje – de berekening dat het Universum 100 miljoen jaren ouder is, werd gedaan aan de hand van de Europese ruimtetelescoop ‘Planck’, en de foto in ‘El País’ was het beeld dat het Universum uitstraalde op het ogenblik dat het 380.000 jaar oud was.
En dan lees ik:

‘Los primeros tiempos del cosmos fueron de altisima temperatura, una sopa densa de protones, electrones y fotones.’


En dan mijn vraag, 1. vanwaar kwamen die ‘protones, electrones y fotones’ en 2. hoe kwam het dat die elektronen en protonen het vermogen bezaten, bij het afkoelen na 380.000 jaar, atomen te vormen en de fotonen (licht) hierbij vrij bleven, opdat hieruit, na 13.100.000.000 jaar het Universum zou ontstaan zoals het nu gekend is?

Inderdaad, een grote morgen: hier te zitten op mijn rots, de uitdeining van de Big Bang te beluisteren in de grote symfonie die van de golven is, en ik badend in die symfonie van het Universum en woorden optekenend die me bereiken, komende van schrijvers van vroeger en nu, komende van oneindig ver terug toen ik al in potentie bestond, een minimale fractie na de Big Bang.

Wie moet ik dankbaar zijn?

Er blijft dus nog altijd één stap te zetten om te komen tot de verste origine van de elektronen, protonen en fotonen, een stap die nooit gezet zal worden, gelukkig misschien, de wetenschap zal zich tevreden stellen te weten dat ze een beeld hebben van 380.000 jaar na de Big bang en te weten dat het Universum niet 13 miljard jaren oud is, maar 100 miljoen jaren ouder nog en dat, wat was vóór de Big Bang, hun zaak niet is omdat dit in het domein van de metafysica moet gezocht worden.

Het zou dus kunnen – met de nadruk op ‘zou kunnen’ - dat het protones y electrones zouden geweest zijn die, hetzij ontstonden uit de Geest en bezeten waren door de Geest, hetzij de materiële vorm waren van die Geest.

Maar wie ben ik om een dergelijke stelling naar voor te schuiven.

25-03-2013, 06:35 geschreven door Ugo d'Oorde