Mijn ‘Adem van de Dagen’ in te loggen en te mengen met mijn Blog was een totaal verkeerde beslissing. Het is een doorlopende tekst die, voorgesteld zoals het gebeurde, in fragmenten moet worden verdeeld zodat de lectuur ervan over te veel dagen wordt gespreid. Mijn blog daarentegen is een tekst gebonden aan het ogenblik van de dag.

Voortaan houd ik beide duidelijk gescheiden. Dit laat me toe te komen tot een betere indeling van mijn dag en te werken aan dat fameuze ‘boek’ op een meer regelmatige en constante basis.

Twee draagvlakken liggen aan de basis van de AvdD. Een eerste is van Paul Auster dat ik haal uit zijn boek ‘The Invention of Solitude, Book nine of The book of memory:

Every book is an image of solitude. It is a tangible object that one can pick up, put down, open, and close, and its words represent many months, if not many years, of one man’s solitude, so that with each word one reads in a book one might say to himself that he is confronting a particle of that solitude.

Een tweede komt uit ‘La Vie est ailleurs’ van Milan Kundera:

C’est seulement quand il est âgé que l’homme peut ignorer l’opinion du troupeau, l’opinion du public et de l’avenir. Il est seul avec sa mort prochaine, et la mort n’a ni yeux ni oreilles, il n’a pas besoin de lui plaire, il peut faire et dire ce qu’il lui plaît à lui-même de faire et de dire.

Waar de eerste idee een algemeen aspect is van het leven van een schrijver, is het tweede tekenend voor de ingesteldheid van iemand voor wie het leven in zijn eindfase gekomen is, wat hem een totale vrijheid laat om op een persoonlijke wijze én wat zijn onderwerp én wat zijn methode betreft, zijn gedachten uit te schrijven.

Het jaar 2012 is qua dagen precies halfweg. Het is vandaag dat ik, wat mijn boek betreft, opnieuw kan beginnen in alle stilte en geborgenheid.

01-07-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik vind Stefan Hertmans een van onze belangrijkste schrijvers van het ogenblik. Dit betekent niet dat hij gemakkelijke lectuur is, verre van, maar ik vind bij hem, wat ik bij weinig andere schrijvers vind, voedsel voor de geest.

Ik las – herlas is beter – wat hij ons weet te vertellen over de blik van Medusa, die dodelijk was, en zijn gevolgtrekking hieruit, in zijn Arcadia-boek. 

Ik las over wat er gebeurde met de schoonheid in de kunst die nu verschrompeld wordt – Thomas Mann wist het dat dit op komst was - door het meer dan doodgewone. Omdat het doodgewone de maatstaf van de huidige ‘kunstenaar geworden is, en ‘in’ is. Een voorbeeld is vandaag te zien in Oostende, enkele enorme rode vormloze blokken met de zee, de grote levende, op de achtergrond, de ‘Rock Strangers’ van Arne Quinze. Kunst omdat de kunstenaar het zegt (De Standaard van 29 juni). 

Maar vooral, ik las over de ingesteldheid van de schrijver, deze die schrijft om den brode, maar meer nog over deze die schrijft om te overleven. Die, zoals Hertmans het me leert, ‘het schrijven hebben ervaren als een vorm van het uitstellen van de dood’. Hij bedoelt hiermede de dood ‘die door het vergeten tot stand komt, door het verwaarlozen van het noemen van de namen en het vertellen van de verhalen’ over het menselijk leven. 

Dit is in elk geval wat ik me steeds heb voorgehouden en ingeprent hield als ik aan het schrijven sloeg, als ik in mijn verbeelding de lezer zag die na mijn dood nog even mijn woorden zou gelezen hebben en ik aldus wist dat ik nog steeds met deze woorden van deze aarde zou zijn. 

Veel is dit niet maar voor iemand die zinnige dingen tracht te schrijven heeft het zijn dwingende reden. Zelfs al weet hij, dat zijn woorden meer dan drager moeten zijn van een universele boodschap opdat die zouden nazinderen in de tijd.

Mijn groot voorbeeld is Ovidius die, dankzij zijn Metamorfosen, overtuigd was van zijn onsterfelijkheid want, wat er ook gebeuren mocht, zij zouden voor eeuwig zijn naam meenemen in de tijd.

Nu ik weet goed genoeg dat ik geen Ovidius ben, geen Sophocles, geen Chateaubriand of geen Stendhal, maar dit belet me niet om toch maar verder te ‘ploeteren’ of hoe je het ook noemen wilt, het komt, wat mij betreft, de jaren helpende, daar op neer.

Maar, als jij die me leest soms schrijver bent, lees dan eens zijn essay ‘If look could kill’ van Hertmans, in zijn ‘Mobilisatie van Arcadia’( de Bezige Bij, 2011).

30-06-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De avond van 29 juni was de avond dat het haag-en boomsnoeisel, op een zo groot mogelijke stapel samengebracht, bij het ondergaan van de zon, in brand werd gestoken.

De dagen ervoor waren we druk in de weer geweest om zoveel mogelijk snoeisel te gaan ophalen bij de buren van ons gehucht, nooit er buiten, want elk gehucht had zijn eigen vuur met het snoeisel van het gehucht.

Het aansteken van het vuur was een plechtig ogenblik, het ging gepaard met een luid geroep waarna we, eens de vlammen oplaaiden, hand in hand, meisjes en jongens, in een kring, zingend omheen het vuur dansten.

Het is op deze wijze dat die avonden  me zijn bijgebleven. Maar het kan ook anders geweest zijn, misschien waren ook de ouders erbij, misschien alle mensen van het gehucht? Het was in elk geval een traditie die ik heb gekend  in mijn verre jeugd, tot de oorlog kwam in het land en er geen vuur meer te maken viel.

Na de oorlog was ik te oud, of te wijs, om er nog deel aan te nemen, of was er geen vuur meer.

Nu denk ik de geur van vuur en rook nog te ruiken die in mijn klederen hing toen ik me uitkleedde op mijn kamer onder de pannen.

Maar hoe kwam het dat de dag van het feest van Sint-Pieter en Paulus, de dag van 29 juni, uitverkoren werd om vuur te stoken.

Wellicht was het een ver overblijfsel van de vroegere midzomernacht-viering dat niet uit te wissen was, een viering die gechristend werd en verschoven naar de dag van de meest nabije heilige, zoals tal van andere heiligendagen werden ingesteld ter christening van een of ander ‘heidens’ feest dat nog in de traditie van het volk was blijven hangen.

Vandaag zitten de kinderen voor hun TV of het scherm van hun computer of zitten ze op Rock-Werchter. In elk geval hebben ze genoeg om bezig te zijn, ze kunnen zelfs ‘twitteren’ of ‘facebooken’, behalve vuur stoken. Trouwens het snoeisel kreeg een gereglementeerde bestemming.

Maar ik wou er toch nog even aan herinneren opdat nog eenmaal de echo, omheen Sint-Pieter en zijn vuur, overblijfsel van een zonne-viering, zou weergalmen.

En als ik dit destijds vertelde aan mijn kleinkinderen blonken hun ogen: ‘Opa, mocht je toen zo maar een groot vuur maken in de straat met het snoeisel van de haag’?

29-06-2012, 00:14 geschreven door Ugo d'Oorde  

Toemaatje bij mijn misschien te droge blog.

We kregen gisteren onverwacht bezoek van Frank vdB, de zoon van een jeugdvriend van mij - in gezelschap van Annic, zijn gezellin - die we hadden ontmoet bij ‘i Fiamminghi’ in Toscane.

We dronken voor de gelegenheid een wijn uit de Valais, die enkel bij grote gelegenheden wordt bovengehaald, een ‘Porte de Novembre’ van Gilliard.

Had nooit een woord dialect gesproken met hem, we zijn nochtans uit hetzelfde dorp. Maar op een gegeven ogenblik vroeg hij me of ik nog het ‘Serskamps’ kende.

Wel zeker, antwoordde ik, en voegde er enkele woorden ‘Serskamps’ aan toe.

Wil je geloven, zegde Frank, dat je me hiermee ontroerd hebt. Want je hebt sedert onze ontmoeting in mei, geen enkel woord dialect met mij gesproken.

Of hoeveel er nodig is als je iemand raakt op een voor hem als voor mij gevoelige plaats.

28-06-2012, 01:13 geschreven door Ugo d'Oorde  

Maar deze morgen is hij ook van de aarde en van het dagelijkse klein gebeuren. Hij rijdt weg in de dwarrelende sneeuw die neervalt over de wereld. Hij loopt in de sneeuw door de straten van de stad. Hij voelt zich jong en vrij, hij voelt zich alsof er een groot gebeuren op hem gaat afkomen, een onverwachte ontmoeting. Hij is binnen waar de warmte is van boeken, hoog opgestapeld die zien hoe hij binnenkomt, de sneeuw in zijn grijze haren.

Een boek op de tafel wenkt hem, een zwarte kaft met gouden letters en de prachtigste titel die hij voor vandaag verhopen kon: ‘Belonging to the Universe, a new Thinking about God and Nature’. Een boek van Fritjof Capra, een naam als een bel voor hem, en twee andere namen die hij hij niet nodig heeft te kennen om het boek te betalen aan de blonde dame die hem immer zal blijven bekoren, al was het maar omdat de muziek, als hij het haar vraagt – zijn ogen een fractie gewild in die van haar - een sonate van Cimarosa was.

Hij rijdt later terug naar zijn dorp. Het sneeuwen heeft opgehouden en het boek waarvan hij veel verwacht – hij ook behoort tot het Universum – ingepakt naast hem.  Hij neemt het mee in de keuken, hij opent voorzichtig, zoals de verzorgde witte vingers het hebben ingepakt, het papier eromheen. Hij kan niet nalaten er even in te bladeren terwijl hij  de lunch die hij haalde opwarmt in de microgolf. En hij leest:

What we find in our Bibles preceding the book of Exodus is actually a reflexion on the exodus experience, even the story of creation is told in the light of Israels great liberation.

Hij schrikt ervan. Is het niet vreemd dat hij dit boek met deze zin erin ontdekte, precies op het ogenblik dat hij zocht naar de bevestiging van wat hij  de  laatste maanden had vermoed, namelijk dat het Exodus-verhaal centraal staat in het Oude Testament en dat zonder dit gebeuren er misschien geen bijbel en ook geen bijbels volk zou geweest zijn of zich toch niet in een zelfde mate zou geconfirmeerd hebben.

Hij had dit vermoeden al enkele malen verdedigd bij zijn vrienden, aan wie het eigenlijk weinig kon schelen, want ze wisten dat dit een interpretatie was die hij haalde bij Velikovsky, in wie ze niet geloofden. Maar voor hem was het uiterst belangrijk des te meer dat Capra zeker Velikovsky niet had gelezen en toch tot een identiek besluit kwam.

Hij dacht aan Hugo Claus van wie hij eens, in een bepaald café in de stad, hoorde  dat hij nood had aan een glas champagne, te drinken op de  boomgaard, telkens hij het gevoel had een goed gedicht te hebben geschreven.

Of hij het telkenmale deed – want Claus heeft heel wat goede gedichten geschreven – weet hij niet. Maar na deze bevestiging van Capra gelezen te hebben, komende uit een totaal nieuwe hoek, wou hij hetzelfde doen maar hij zou het moeten doen met een glas wijn bij zijn opgewarmde schotel.

Hij knoopte alle elementen van zijn rit naar de stad aan elkaar terwijl hij zijn glas wijn dronk met het boek open voor hem. Sneeuwde het vandaag opdat hieruit het gevoel zou ontstaan om de wagen te nemen en weg te rijden naar de stad en aldus het boek van Capra en Co te ontdekken. En zou hij dan weggereden zijn had het niet gesneeuwd?

Het omgekeerde, thuis blijven omdat het sneeuwde ware in elk geval logischer geweest.

Zo, wie besliste hierover, was hij het wel of was het iemand buiten hem die hem gadesloeg en greep had niet enkel op zijn woorden en gedachten, maar via deze ook op zijn daden?

28-06-2012, 00:42 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik lees in een oud knipsel van  El País dat ik ga weggooien – je kunt niet alles blijven bewaren - dat de leerlingen van het Instituto Batalla de Clavizo in Logroño, onder de leiding van Antonio Guillen opzoeken wat er leeft in één druppel H2O, para comprobar que una sola gota de agua puede ser como una selva, om te bewijzen dat één druppel water een bos kan zijn.

Eén druppel water, te vergelijken met een bos van leven!

Ken niet het resultaat van hun bevindingen. Misschien is hun stelling ook licht overdreven, een druppel water is niet veel, maar zelfs als het leven dat er in aanwezig is maar te vergelijken is met het leven in een mierennest, dan is het al heel wat.

Heb nog zoveel te lezen en te beleven. Gelukkig dat ik mijn dagen niet doorbreng op de sofa gelegen of onder de wol, is het niet Vergilius-Dante?

Wou eigenlijk dit niet schrijven maar de daden die ik stel – te lang bewaarde papieren verwijderen - hebben soms ongewone gevolgen.

Wat ik wel zeggen wou is dat ik verbaasd ben geweest geen reactie te hebben ontvangen op mijn blog van gisteren, over de komende her-evangelisatie die de Kerk op het oog heeft en die vijftig jaar geleden had moeten beginnen. Zoals het ook niet vandaag is dat de ‘Euro-bedenkers’ voor de dag moeten komen met een controle op het nationaal budget en op de evolutie van de overheidsschuld van elk Euro-lid, ze hadden er moeten mee beginnen vooraleer te denken aan een gemeenschappelijke munt.

27-06-2012, 00:29 geschreven door Ugo d'Oorde  

De 'aftakeling in stilte' van het geloof gaat het onderwerp uitmaken van de synode die zal plaats hebben van 8 tot 28 oktober en tot doel zal hebben een nieuwe evangelisatie tot stand te brengen voor het behoud en de overdracht van het geloof. 
Het artikel in Le Monde - ik verwees er even naar in mijn blog van 24 juni – verwijst naar het klimaat waarin de Kerk zich voor het ogenblik bevindt:

‘de l’isuffisance de la foi à l’éloignement des fidèles, et de la crédibilité des institutions écclésiales aux spiritualités individualistes, voire au néopaganisme’.

Deze situatie is natuurlijk niet nieuw, zegt het document van het Vaticaan, de vorige pausen van 1973 af, hadden weet van deze toestand, gedragen door de sociale en culturele wijzigingen in de gedachtegang van de bevolking:

‘qui modifient profondément la perception que l’homme a de soi et du monde, entraînant des conséquences sur la façon de croire en Dieu’.

Ik vind deze toestand uiterst dramatisch als ik dit lees en dan vooral omdat er schijnbaar niet wordt gedacht dat het wel eens zou kunnen dat de mens van nu een totaal andere visie heeft over God en dat het gebed van de mens niet meer uitgaat naar een God die toekijkt op wat er gebeurt op aarde, maar naar een God die verweven zit in de immense totaliteit van Zijn Universum. Is die mens dan een ‘neopaganist’?

Het drama is dat een evangelisatie op de oude leest geschoeid geen hulp zal zijn. De Kerk van vandaag heeft nood aan een nieuwe Paulus, niet aan een synode.

26-06-2012, 00:13 geschreven door Ugo d'Oorde  

Mijn dagboek is in feite een soliloquium, een gesprek tot en met mezelf dat ik uitteken in letters en bewaar op een wijze en in een vorm gelijklopend met de verdorde wortel die ik raapte op een veldweg, geschuurd door wind en regen en boerenkarren die er over reden, en die ik ingekaderd kleefde op een blad aquarelpapier, met een schelp erbij, een stukje glas een korrel zaad of welk ander teken nog van mij, een haiku bijvoorbeeld.  

Dagboek en ingekaderde wortel zullen het bewijs zijn van mijn doorgang hier op aarde.   

En ik lees van T.S. Eliot[1]:

Old men ought to be explorers

Here and there does not matter

We must be still and still moving

Into another intensity

For a further union, a deeper communion…

Ooit schreef ik een gedicht over het herderstasje, een klein tenger plantje opschietend uit de aarde, dat groeide,  bloeide en zijn zaad verspreidde  tussen de andere, meer opvallende planten en bloemen, maar dat dan toch de manifestatie was van het grote leven, in het kleine.

Vandaag is er naast mijn dagboek en mijn ingekaderde stukken van wortels, mijn Blog. Een weinig waardevol iets dat toch moet gezien worden als een vorm van communicatie met wat van het grote leven is. Hopende hiermee bij momenten dieper door te dringen, in het verborgene. Een communicatie evenwel waarop ik niet voortdurend ingesteld ben, soms is het slechts voor een fractie tijd van de dag of de nacht, de tijd van een blog.

Ik besef dat ook mijn leven zich ontrolt in het kleine, het onbenullige en dat de dag komt dat alles stil zal vallen, op het einde van een regel of afgebroken middenin een woord, maar de hoop is er dat ik daarna toch verder zal kunnen ‘doorgaan’ in een tijd die voor mij geen tijd meer  zal zijn.

25-06-2012, 00:50 geschreven door Ugo d'Oorde