Wat poëzie bedreven op dagen – een tijd geleden - die lichtend waren en ruim, ook toen het lente was, ook toen het grasperk vol gestrooid met bladeren lag. En nu, eens te meer, de langste dagen naderen die daarna gaan korten weer, het geschrevene herdacht, herwerkt, herschikt, herboren.

Een eikel op een bed van mos.

Een eikel op een bed van mos, het regent maar

en tortels opgevlogen. Zo denken we en peis

aan hen die deze dag niet zagen opengaan.

En niet bewust het wentelen van de aarde

in de bomen, noch van de sterren het bewegen

en peis aan hen die onverstoord hun wegen gaan.

Alsof er ook maar niets was te beleven: noch lent,

noch equinox, noch solstitium, noch tinteling van leven,

noch van eikel op het mos de doffe plof geweten.

En van tijd ontdaan, de eik reeds opgeschoten,

de lijn van mieren keer op keer omhoog, omlaag

gekropen, en eikels neergekomen. Vergeef het me

de nameloze hand die het waagt te schrijven:

het regent maar, wat tortels opgevlogen,

als alles zo oneindig is, zo gul, zo opgetogen,

Hoe groot is onze eenzaamheid?

09-06-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Te ver reeds afgedwaald tot waar

de wieren smeulen, tot waar

de begane grond is weggezakt.

Onherkenbaar onze wegen

die we gingen om te zeggen

wat we zeggen wilden,

om te lezen wat we lezen konden,

amper toereikend om toch niet

van onwetendheid te vergaan.

De dagen uitgegoten over ons

of we het wilden of niet

en onverrichter zake door gekomen,

zo onomkeerbaar vlug, terwijl we

hoopten op een eeuwigheid

van tijd en gelukzaligheid.

Zo kenden we de avonden

en van de morgens de geluiden

in de bomen en het licht dat telkens

anders was, omdat ook wij

het schreven ook en toch nooit

gekomen is en nu nimmer meer

ons blad zal vullen al leefden we

nog vele jaren, al lazen we nog

vele boeken om te weten

wat we nimmer weten zullen.

Het te ingewikkeld is, te hoog

gegrepen voor wat wij maar zijn,

licht van hoofd en van bestaan.

Later dan misschien.

08-06-2013, 00:11 geschreven door Ugo d'Oorde  

Welke herinneringen uit mijn jeugd aan moeder houd ik nog. Niet zo veel, maar toch een die nog regelmatig terug komt. Ze was in de keuken met andere dames en dacht wellicht dat ik buiten was, maar ik zat te lezen in de kamer ernaast en ik hoorde haar vertellen over een misval, en dat het een meisje was. Ik begreep niet goed wat het betekende, pas later wist ik dat het een zusje was die wij – mijn twee broers en ik - verloren hadden. Er zijn er nog een paar waar ik aan denken kan, maar heel veel uit mijn verre jeugd zijn er niet.

Ik heb meer herinneringen aan vader, en ik ben niet de enige, ook mijn jongste dochter  herinnert zich nog heel goed de lekkere maaltijden die hij klaar maakte op zondag toen we thuis op bezoek waren. Vooral dan de groenten uit zijn tuin, jonge wortels met erwtjes in de peul en jonge ui, dit alles gestoofd en met vroege aardappelen bruin gebakken in de pan en wellicht als vlees een heerlijk varkensgebraad.

Het is Cathy die er me aan herinnerde deze morgen nadat ze mijn blog had gelezen. En ze verraste me ermee. Ze had de ganse voormiddag in haar tuin erwtjes in de peul geplukt en getracht deze klaar te maken zoals haar grootvader het klaarmaakte, met wortelen en jonge ui. Maar voegde ze er aan toe, de kinderen hadden er geen vreugde aan en zullen zich deze maaltijd later zeker niet meer herinneren zoals ik het me nog herinner.

Ik voel er me schuldig bij, omdat ik een dergelijke schotel niet zo vaak heb klaargemaakt en omdat ik het niet heb klaargemaakt, als grootvader, voor haar kinderen. Maar de eetgewoonten grondig gewijzigd. Ik hoorde van vrienden die mijn blog lazen waar ik het had over karnemelk, dat ze zelfs niet eens wisten dat karnemelk nog verkocht werd.

Dit alles over mijn herinneringen die ik van uit mijn jeugd nog heb over moeder – het was gisteren haar verjaardag ° 06.06.06 – en vader. Terwijl ik enkel vermelden wou dat Umberto Eco ons verteld in zijn boek[1] waarover ik het had een paar dagen geleden – en dat me eigenlijk ontgoochelt - dat hij meer herinneringen heeft aan Leopold Bloom dan aan zijn vader, want zegt hij Joyce heb ik gelezen en herlezen.

Ik kan er enkel aan toevoegen dat hij niet alleen Ulysses gelezen heeft maar een ongelooflijke massa boeken waar ik nog nimmer van gehoord heb.

Als ik dan zeg dat ik er duizend te weinig gelezen heb dan overdrijf ik helemaal niet.

07-06-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

(Voor Margot en later voor Amaury en Alexia).

Er was een tijd dat ik op dagen van grote hitte, zoals ik het aanvoelde vandaag in de zon gezeten, dat ik op mijn klompen eieren ging gaan halen voor moeder bij de boerin - Blanche zal haar naam geweest zijn, of Sylvie of Trees of Mària – twee straten ver. En dat ik op het erf kwam en blootvoets binnenging, op de koele rode vloer, in de achterkeuken waar de boerin pas had gekarnd en de blokken boter nog op de tafel lagen om in papier gewikkeld te worden. En ik van haar, nadat ze de eieren had geteld en in mijn mandje had gelegd ik van haar, voor ik vertrok, een vol glas karnemelk kreeg, waar nog stukjes boter in rond dreven. Een vol glas frisse, geurende karnemelk, dat ik nu nog in de handen houd en als ik dronk, de licht prikkelende smaak in mijn keel, heerlijk, ik, op mijn blote voeten op de rode tegels in de koelte van de achterkeuken. Hoe eenvoudig alles was. 

Er was een tijd dat ik als knaap, met onze hond, Fatty, geen grote hond, maar ook geen kleine, voor een karretje gespannen, met een zak tarwe, naar de maalderij reed. Eerst over de hobbelige kasseien van de straat - er kwamen zelden auto’s langs - dan links een dreef in die verder doorliep langs de weiden en dan doorheen het donkere bos – het bos van mijn grote jeugd – waar de weg doortrokken was met diepe sporen van de boerenkarren die er langs kwamen en waar we op heel wat plaatsen vastraakten in de modder en Fatty en ik heel wat moeite hadden om er door te komen met een zak van 50 kilo tarwe, de hond uit alle macht trekkend en ik hem aanmoedigend en  duwend uit alle macht.

Het was de tijd dat ik tussen de grote mensen in de molen aankwam, dat ze me hielpen om de zak uit het karretje te halen, en we er wachten moesten, tot de zak omhoog gehesen werd, om na korte tijd terug te komen gevuld met tarwebloem.

Het was in het begin van de oorlog, ik was toen twaalf. Het was tarwe die ik met vader in de schuur, in tweeslag, met de vlegel had gedorst, en na het stro te hebben verwijderd, de tarwe hadden samen gevaagd en gewand met de wanmolen, om daarna, als waren het korrels goud in de handen te houden en te proeven. Dit is de betekenis van tarwe voor mij. Ik heb nog het gevoel van de korrels die door  mijn vingers glijden. En ik roep nog de hond. We zijn ettelijke malen naar die maalderij gereden, aan de andere kant van het bos. De hond was mijn steun en mijn gezel, hij springt nog tegen me op als ik hem roep.

06-06-2013, 07:30 geschreven door Ugo d'Oorde  

Roerloos was het water en de blauwe luchten hingen vol duiven die neervielen tussen de bomen. Het beeld van een eeuwigheid dat hij bezat, een ogenblik.

.En de duiven streken neer aan zijn voeten waar ze ronddraaiden met gerokken halzen en hij strooide uit zijn zakken, massa’s graankorrels over hun ruggen. Witte korrels graan uit de witte palm van zijn hand.

Hij dacht nog, elke korrel is een korenaar, is geurend in de zon een korenaar in bloei, een stil ruisen met de leeuwerik erboven. Een zee van golvend koren met stuifmeel erover, lijk graankorrels die hij vallen zag over de witte duiven.

Ook het gras nu wit en wit de wegel waar hij stond. En de stammen wit. Hij trachtte te begrijpen.

Hij voelde de schors van de boom waar hij tegenaan leunde alsof het een lichaam was waar zijn vingers in weggleden of, was het de stam die binnendrong in hem. Zo ook, dacht hij, dringt zij binnen in mij, onweerstaanbaar binnen in mij en dwars door me heen.

En het was alsof de bomen los van de aarde stonden, alsof ze omgekeerd groeiden in de luchten en de witte duiven vlogen er doorheen met kleine geluiden van vleugels en kreten, fladderend in een lichtheid, doorheen zijn gelukkig zijn.

En het was alsof over het witte water witte boten gleden met grote witte zeilen en hij mee gleed  met de boten, het landschap bewegend.

En de glimlach was nog op zijn lippen toen hij ontwaakte in de witte kamer. De vrouw die hij liefhad was over hem gebogen en hij was enkel nog haar gelaat, enkel nog haar ogen, haar lippen die bewogen. Een groot beminnen was gekomen. Nog waren ze samen zoals ze immer samen waren en het licht zwol in haar ogen.

05-06-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik geef me er rekenschap van dat het aantal lezers van mijn blog in al die tijd, weinig of niet toegenomen is, wat nochtans mijn hoop was. Maar al is het niet bemoedigend om door te gaan, toch volhard ik omdat het in mijn aard ligt, in mijn genen zit om te volharden.

Zoals het in de aard - de genen – van het Godsdeeltje ligt om kennis toe te voegen aan andere elementaire deeltjes, zo zit in mij de drang om elke dag een pagina, min of meer, te gaan schrijven, of ik nu gelezen wordt of niet.

Een van mijn lezers, en niet de minste, schreef me ooit dat ik mocht tevreden zijn dat ik de mogelijkheid had, onafhankelijk van een uitgever, lezers te bereiken en reacties uit te lokken bij wat ik schrijf. Zo waarom me zorgen maken over het (te) kleine aantal? 

Umberto Eco heeft de zorg van het aantal lezers niet. Hij schrijft in zijn laatste boek, geschreven in het Engels en vertaald in het Frans, dat hij eerder de zorg heeft van wat hij noemt des lecteurs empiriques, lezers die nagaan of wat hij schrijft wel beantwoordt aan de realiteit - wat de plaats, en wat de tijd betreft – wel degelijk accuraat is geweest, ze gaan zelfs zo ver, aldus Eco, bibliotheken af te lopen en dagbladen erop na te slaan om na te gaan of wat hij verteld over een gebeuren op een bepaald uur en een bepaalde plaats wel strookt met de waarheid.

Dit zijn natuurlijk lezers die het goed menen met de schrijver, die uiterst nieuwsgierig zijn, hem volgen tot in de minste details, en als er dan iets verkeerd is in zijn woorden, ze het niet nalaten hem er attent op te maken. 

Ik denk dat Eco er zich goed bij voelt, dat hij weet in zijn preciesheid beperkt te zijn en daarenboven als schrijver, het recht heeft de realiteit te nemen zoals hij ze ziet en niet noodzakelijk zoals ze is.

Hij vertelt hierover zeer open in zijn boek: ‘Confessions d’un jeune romancier’ (Grasset, 2013), waarin – hoe kan het anders bij Eco? – ‘jeune’ slaat, niet op de ouderdom van de schrijver als dusdanig, maar wel op zijn ouderdom als romanschrijver, waar Eco pas in 1980 aan begonnen is. Hij is dus, als romanschrijver, amper 33 jaar oud, een mooie ouderdom om als jonge romanschrijver ons te vertellen hoe hij schrijft en vooral hoe zijn romans gelezen en uitgepluisd worden door zijn lezers. Hij doet dit op zijn Eco’s, met veel verve en met een etalering van zijn enorme kennis van oude en moderne letteren. Eco is een plezier om hem te lezen. Ik ben pas aangekomen op pagina 86 waar hij het heeft over het fenomeen van het ‘effect Werther’, nl. de zelfmoord epidemie in Duitsland onder de jongeren, na het verschijnen van ‘Souffrances du jeune Werther’ van Goethe, waarin de jonge Werther zelfmoord pleegt omwille van een onmogelijke liefde.

Het boek zit vol dergelijke verwijzingen en aanhalingen. Ik vind hierin en George Steiner en Stefan Hertmans terug. Hen, Eco incluis, te lezen, geeft ons een kort maar interessant inzicht in de oneindigheid van de literaire wereld, waarin we door hen gedompeld worden. Althans dit is de indruk die ik er aan overhoud. 
 

04-06-2013, 00:14 geschreven door Ugo d'Oorde  

Onze landgenoot François Englert en wijlen Robert Brout, voorspelden in 1964 het bestaan van een deeltje dat massa bezorgde aan andere elementaire deeltjes. Even later kwam Peter Higgs tot dezelfde voorspelling. Door allerlei omstandigheden werd dit deeltje, het Higgs-deeltje, of Higgs-boson genoemd. Het bestaan ervan werd pas in 2012, ‘na uitgebreide botsingsprocessen in de deeltjesversneller van de CERN’, effectief bewezen. 

De Standaard in een kort bericht – de toekenning van de (Spaanse) Asturiaprijs 2013 voor wetenschappelijk onderzoek aan François Englert, Peter Higgs en de CERN, Genève – vermeldt dat het deeltje ‘geldt als het sluitstuk van het standaardmodel dat onze huidige kennis van de materie onderbouwt’.

Wat moeten we er ons bij voorstellen als we horen  dat de functie van het Higgs boson er in bestaat massa te geven aan de andere elementaire deeltjes. Op het niveau van het minimale, wat kan die massa anders zijn dan bestoven met kennis, dan onderricht te worden in wat de deeltjes te doen en te laten valt in hun verder, misschien o zo kort bestaan.

Als de fysici dan ‘in de wandelgangen’, ook wel eens de naam ‘Godsdeeltje’ gebruiken is dit volgens mij heel goed gekozen. 

Zo, wie onder ons staat er even stil bij, even maar, om zich af te vragen, na wat we vernamen en vooropstelden, waar haalt het Higgs boson de kennis om ‘massa’ te gaan uitdelen.

Uiteindelijk dalen we dieper en dieper binnen in de materie die weet, die kennis is. We zullen toch eens ergens moeten uitkomen, maar wie waagt het die bron een naam te geven?

03-06-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde