Boeken zijn er om gelezen te worden, gelezen en bewaard te worden, in een bibliotheekkast of toegankelijker op een boekenrek, naast elkaar geplaatst, of zoals het ook gebeurt, ergens op een hoek van de tafel of, in een hoek van de kamer opgestapeld.

Persoonlijk vind ik dat een boek het recht bezit en krijgen moet om met respect en liefde bewaard te worden, indachtig de moeite (en het talent) die het heeft gekost aan én de schrijver ervan, én de uitgever,
én degene die gezorgd heeft voor de lay-out ervan. 

Een boek is een vriend, en hoe meer vrienden, hoe meer vreugde. Stefan Hertmans koopt zich arm aan boeken en ik hoorde ook van een dochter die er haar geld aan spendeert of nog van een moeder die een oude kast had gekocht en had omgevormd tot bibliotheekkast, alles uit liefde voor het boek.

Ik heb het kopen van boeken sterk afgeremd - nu en dan zondig ik nog wel eens - meestal bij gebrek aan plaats om het te bewaren zoals ik het bewaren wil maar ook omdat ik in een fase van mijn leven gekomen ben dat ik meer schrijf dan lees, en ik vrees dat dit niet meer veranderen zal.

Ondertussen lees ik hier van een Amerikaan, Ed Ruscha, ‘enamorada de los libros que inspiró a una generación[1] die zo opgetogen is met de boeken die een generatie hebben geïnspireerd, dat hij ze is gaan zien als objecten en deze inkadert om ze als schilderijen nu in New York ten toon te stellen.

Heb er nooit aan gedacht, een boek als een voorwerp te zien, maar toch weet ik van een boek of het goed in de hand ligt of niet, maar het is nooit een voorwerp het is de inhoud ervan die ik zie. Vooral als ik mijn Oxford bijbel van 1611 in de hand houd voel ik dat het een warm iets is, maar het is veel meer, het is een rijkdom aan woorden en beelden en verrassingen, vooral deze laatste zijn schering en inslag.

Ik heb er hier ook een – een mens kan niet zonder Bijbel – die ik kocht op de oude-boekenmarkt voor het stadhuis van Alicante, een zondag na de mis in de Kathedraal, voor 500 peseta’s een ‘Authorized King James Version’

Ik sla het even open waar een kaartje steekt: 1€=166,386 pta, en ik gewaardig me te lezen:

7. In that night did God appear unto Solomon, and said to him, Ask what I shall give thee.

8. And Solomon said unto God, Thou hast, shewed great mercy unto David my father, and hast made me to reign in his stead.
…

11. And God said to Solomon, Because this was in thine heart, and thou has not asked riches, wealth or honour, nor life of thine enemies, neither has asked long life; but has asked wisdom and knowledge for thy self, that thou mayest judge my people, over whom I have made thee king.

Je kunt een boek waar dergelijke woorden in te lezen staan, of ze nu gelezen worden als komende van God of van de mens die deze schreef geïnspireerd als komende van God, niet gaan zien als een voorwerp, en de woorden erin voor eeuwig dicht metselen, om het daarna in te kaderen en als schilderij of doek op te hangen.

Je kunt het evenmin doen voor om het even welk boek om de reden hoger opgegeven, omdat een boek woorden zijn en de woorden de geest in het boek, en  als je de geest opsluit, het geen boek meer is maar een bundel papier.

Maar wat zegt onze Ed Ruscha die in Los Angeles woont en 75 is:

Tampoco soy un gran lector, pero me encantan los libros como objetos fisicos.

Een groot lezer ben ik niet maar de boeken betoveren me als fysische voorwerpen.

Laat het zo, hij is er mee begonnen vóór het e-book er was. Maar het is een veeg teken denken dat het boek, dat een deel is van velen, ooit verdwijnen zou. In elk geval Umberto Eco is overtuigd dat het nooit zal gebeuren, hij schreef er een boek over, maar dat zit thuis in mijn boekenkast.

17-03-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het was van alle plaatsen

op deze plaats dat ik stond

toen mijn broer me riep,

me riep vanuit de zee

zijn stem van verre kwam

en van dichter bij,

zo zacht, zo opgeruimd

en ik hier stond, op deze plaats.

Geweten toch dat hij het was

en niemand anders het kon zijn

die me verrassen wou.

Heb hem niet geantwoord

omdat alles al gezegd toch was

en niets verzwegen was

omdat hij wist hoe het ging met mij

en hoe het worden zou.

Hij is hier gebleven de tijd

dat ik hier schrijven zou.

Hij naast mij gezeten,

samen naar de zee gekeken,

die ons bedekken wou, omhelzen

wou, de levenden en de doden

in osmose

Het was hier dat ik stond

nu lang geleden.

Hij nu wachtende

aan de hemelpoort,
 

ongerust waar ik wel blijf.

16-03-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ook is de zee

van vele winden de onstuimige

die we hier groeten

elke dag opnieuw,

omdat ze onze hartslag is,

ons deemoedig hier aanwezig zijn

opgehemeld door de luchten

en wat we schrijven gaan

om er mee te leven.

Waar we gisteren nog niet,

gisteren nog niet uitgeschreven

vandaag wat woorden

eraan toegevoegd.

Noodzakelijkheid voor zij

die woorden enteren willen

op lome dagen

alsof loomheid kon aan zee.

Of zoals ik zegde reeds

– God is ingeslapen zegde Ratzinger

maar hij doolde –

zoals we allen dolen,

niet zien, niet horen, we denken

dat de tijd niet is,

alleen het laatste ogenblik is.

Ook is de zee

het teken van onze onvervaardheid,

fe zeggen wat we zeggen willen,

neergezet in spiralen licht en zilver

op het water.

IK dacht aan Auster toen ik dit schreef, aan zijn vreemde poëzie die ik nadoen wilde, en aan zijn briefwisseling met Coetzee, toen ik dit schreef; dacht aan Hertmans, het dagboek van zijn grootvader in wereldoorlog één, dat hij herwerkte, of het gedrukt al is.

Dacht aan zovelen die me schreven en ik hier groeten wil, ook aan zij die me niet schreven. Ik stuur hen deze woorden toe over allen zeeën van de wereld.

Weet,

het is hier goed te zijn,

al ben ik eigenlijk maar wat water

en wat wind,

ben ik weergaloos

hic et nunc, zonder te zijn,

simpelweg, wat lucht,

klaar om op te stijgen

en er als lucht te blijven,

toekijkend.

15-03-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

C’est seulement quand il est âgé que l’homme peut ignorer l’opinion du troupeau, l’opinion du public et de l’avenir. Il est seul avec sa mort prochaine, et la mort n’a ni yeux ni oreilles, il n’a pas besoin de lui plaire, il peut faire et dire ce qu’il lui plaît à lui-même de faire et de dire.

Milan Kundera in ‘La Vie est ailleurs’.

Waarom zou ik me dan zorgen maken over wat ik schrijf als het maar mijn gedachten zijn die ik neerschrijf op een spraakkundig exacte wijze en me inspan om dit te doen op de meest leesbare en literaire wijze.

Ik heb geen rekenschap meer te geven dan aan mezelf. En of het gepubliceerd wordt of niet, who cares? Het staat er en het is te nemen of te laten en niemand van de huidige schrijvers heeft er iets op aan te merken, ik schrijf met de dood ergens aanwezig in een andere kamer maar hopende dat hij niet naast mij zit om toe te zien op wat ik over hem aan het schrijven ben.

Totaal verschillend was het, toen ik over Dante schreef en Dante over mijn schouder toekeek, monkelend en er ook mijn broer Daniël was die me volgde en vanuit zijn hoogte en zijn kennis me verwees naar boeken in mijn omgeving waar ik een antwoord vinden kon op de vragen die ik me stelde. Dit waren grote momenten van verbondenheid over de dood heen.

Ongeletterd als ik was en nog steeds ben wat literatuur betreft heb ik immer mijn toevlucht moeten nemen tot wat ik lezen kon bij anderen. Vandaag is Milan Kundera mijn toevlucht geweest. Ik dank hem en weet dat zijn woorden met eeuwigheid zijn omkranst.

14-03-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Toen ik jaren geleden voor het eerst kwam in Cabo de las Huertas, of de ‘Kaap der Tuinen’ in Alicante/San Juan was er hier tussen de baan en de zee, een met planten en bloemen bedekte rotsachtige bodem die afdaalde naar de zee toe, met hier en naar nog de resten van de stukjes steunmuren, overblijfsels van de terrasvormige tuintjes van vroeger. Tal van kleine wegeltjes slingerden zich naar beneden doorheen een enorm rijke variëteit van bloemen en planten. Bij elke wandeltocht ontdekte ik er nieuwe, met de meest verrassende vormen en kleuren. Toen maakte niet alleen de zee maar ook de flora tussen de rotsen, het onderwerp uit van mijn geschriften. Ganse velden waren er, telkens van een bepaalde soort die andere planten hadden verjaagd en zich gegroepeerd hielden in een veld van kleuren.

Op een morgen toen ik aankwam op onze gewone plaats met Carlos, de oom van mijn echtgenote, waren bulldozers begonnen met het effenen van de rotsachtige gronden en dit zonder het minste respect voor de bestaande flora. En op een paar jaren tijd verdween de helft van de bewandelbare rotsmassa en schoten rijen gelijnde villa’s uit de grond, die nu voor een kwart verkocht zijn geraakt en hoogstens voor een tiende bewoond.

Gelukkig, alhoewel het meest dorre gedeelte, bleef er nog een park rotsen met beplanting van vroeger over, een deel dat voor mij evenwel moeilijker te bereiken valt en nu ook veel minder rijk is aan  flora.

Het stukje kust aan de Kaap der Tuinen staat voorbeeld voor de kusten van Costa Brava en Costa Blanca waar de flora over bijna de ganse lengte ervan verdwenen is door de vele hotels en villa’s die de kustlijn grondig hebben gewijzigd.

Voor ons kinderen en kleinkinderen die er zich nog zouden aan interesseren blijft er weinig over om op het gebied van bloemen en planten hier – en dit geldt ook voor vele plaatsen bij ons - nog ontdekkingen te doen. 

In een blog van een paar dagen geleden schreef ik over een klein plantje dat ik destijds hier op een bijzondere plaats aanwezig wist. Een plantje een vinger hoog, dat uitlopers kent onder de vorm van uiterst fijne rode draden die over de rotsstenen groeien en tot 20 cm lang worden.

Na de massacre van de bodem hier heb ik er jaren naar gezocht, en een paar dagen geleden werd ik beloond en vond ik het uiterst tere plantje terug naast de rots waar ik was gaan neerzitten.

Ik heb haar intimiteit verbroken, ben met een vergrootglas gaan kijken naar haar intiemste delen, maar ik ontdekte enkel dat de draden ontstonden uit de stengel zelf, en zich vertakten in nog fijner rode draden.

Heb nu een e-mail gestuurd naar Enric Marti, de man die hier een cataloog heeft samengesteld van meer dan 500 door hem gefotografeerde bloemen en planten. Heb hem een beschrijving gegeven van het plantje en kreeg een tijdje erna zijn antwoord, que los filamentos rozijas puede tratarse de una planta paràsita de genero cuscuta.(dat de roodachtige filamenten herkomstig kunnen zijn van een parasietplant van het geslacht Cuscuta).

Stuur me een foto ervan zegt hij dan kan ik het met zekerheid bevestigen.  Wat ik zal trachten te doen de komende dagen.

Stel dat ik een plantje gevonden heb dat hij niet kennen zou.

13-03-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Vreemd dacht hij, men kiest vandaag een vertegenwoordiger van God op aarde, of is het ‘slechts’ iemand om Petrus te vertegenwoordigen? 

Maar jij, dacht hij, waar ben jij nu al meer dan 700 dagen mee bezig; wat is het dat je bezielt, als je je neerzet waar ook, om te schrijven?

IJdelheid, mijn vriend, ijdelheid. Je blijvend betrachten je woorden te laten vloeien lijk water en te laten overkomen als kleine stukjes literatuur want voor minder doe je het niet; te hopen dat je gelezen wordt en dat op een zekere dag, een uitgever zal opduiken die je benaderen zal om je ‘onsterfelijk’ werk te publiceren; te dromen dat je vertaald zult worden, gevraagd zult worden om voordrachten te geven over poëzie, over Akhnaton of over Velikovsky misschien?

IJdelheid, je hebben en je houden ijdelheid.

Of toch, is er ondanks alles, ook niet een andere reden? Heb je niet het gevoel met je blog (aan je been) iets meer te zijn, je leven een vulling te hebben gegeven die de moeite loont om er verder mee te gaan en je dagen, die op hun einde lopen, nog wat kleur te geven ?

Vragen die je stellen blijft, maar het is beter dit dan eens te meer uit te weiden over je God.

12-03-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Van vele dingen heb ik me afgevraagd hoe ze tot stand zijn gekomen, maar niet van de zee, niet van de winden of de luchten. Deze zijn, hebben geen herkomst nodig, geen geboren worden.

Maar hoe kwam het dat ik als boorling ben opgestaan en na vele avonturen hier ben terecht gekomen en woorden blijf te grabbel gooien, onverantwoord en zonder zeggingskracht om naar te leven.

Hoe het kwam dat ik te dikwijls God ook heb genoemd, tot tergends toe, blijven zeggen dat Hij niet anders dan het Zijnde is en nu, ook het klaterzilver op het water dat mijn oog verblindt Hij is.

En ik het niet zien zou, het niet weten zou, mijn Mis op zondag tot Hem gesproken, opvallend opgetogen opgemerkt, hier neergezeten, zoals Rodin het ooit wel zag?

En toch, en toch, als ik heb gemeend het grote hier te zien, ook het kleine is me niet ontgaan als ik vond, wat ik jaren vroeger had ontdekt – vóór uit de rotsen villa’s zijn gegroeid - het nietig plantje, zonder naam voor mij, dat uitloopt over stukken rots, in ragfijne rode slingerdraden die ik later misschien, aarzelend knippen zal voor ik hier verga, om in te kaderen voor de eeuwigheid.

Dit is dan geen gedicht geworden, al kon het wel, maar dan toch een eerste zin van wat morgen komen kan.

11-03-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde