De dagen korten. Ik zag het gisteren zo duidelijk, zo ten volle duidelijk toen aan de vijver de schemer me overviel midden mijn gedachten en toen drie reigers landden aan het water als voorboden van de nacht.

Ik was er nog, al dacht ik elders te zijn, tussen mijn boeken, voor mijn klavier gezeten, twijfelend over wat ik schrijven zou om mijn wereld van een goed handvol lezers te verbazen zonder hen te verdwazen of te misleiden.

Al dacht ik van de avond te zijn, van het naderen van het herfstequinox, van het naderen wat dichter en dichter komt. Ik eraan heb gedacht niet met vrees, not frightened of, maar bezadigd en kalm, denkend dat mijn uur nog een stuk tijd af was, dat ik nog veilig en wel verder schrijven kon, ohne Ende in het zicht.

Maar het uur verraste me, de vorige dagen was het nog licht, waren er nog late stralen zon en nu viel ineens de avond lijk een steen in het water en stokte het woord dat we nog spreken wilden.

We zijn heengegaan omhuld door de duisternis van bomen en struiken  en van het land in rust, een zalige rust als een stil verblijden van de maan en de sterren, de tijd eronder geschoven lijk een hand om steun te zijn voor wat komen ging en kwam.

Niets is af nu, alles moet herbegonnen, alles moet opnieuw gedacht, verwoord en uitgetekend tot een ander nieuw verhaal van het ‘hierzijn’ op deze aarde. Hertekend om identiek eruit tevoorschijn te komen, ruim geschetst opdat er later iets van overblijven zou, van de avond die plots viel als een steen, als een plof in het water, zoals een vis die opspringt in zijn droom, gelouterd.

Het zijn de omstandigheden die willen dat dit opgetekend wordt, al heeft het geen enkele waarde voor later, alleen het ogenblik van het neerschrijven telt, en het ogenblik van het lezen. We weten het, we kennen de kortstondigheid ervan, die niet deze is van het denken of het spreken maar van het schrijven en het achter gelaten worden, ogenblikken later.

Achtergelaten als een slang die haar vel afstroopt en dit vel liggen blijft in het gras of in het bekermos of, tussen de varens in het dennenbos van mijn jeugd, de sterke geur van de varens vermengd met de harsgeur van de dennen. Ik die geur meedraag met mij waar ik ga tot in mijn kamer, tot waar ik neerzit voor mijn klavier en de woorden zich vormen in kleine vertrouwde tekens, zo maar komende van een ergens dat een ergens is dat we nimmer kennen zullen en ook, niet nodig hebben te kennen.

Zoals we zovele dingen die op elkaar zijn ingesteld die afhangen van elkaar niet kennen, maar, maar te nemen hebben alsof ze er waren speciaal voor ons, op dit eigenste ogenblik, het nu van het nu.

Dat ons zo duurbaar is als het gebeurt en, als het gebeurt met dank wordt aangenomen om verspreid te worden als een uiting van het nu.

Waarom ik  dit geschreven heb, en niet iets anders, weet niemand, zelfs ik weet het niet.

Maar heeft het belang het te weten nu het er staat, ongedwongen het er staat?

19-09-2021, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Wat ik schrijf kost me elke dag:, soms wat minder, soms wat meer, soms grijp ik terug naar iets van vroeger  echter in deze gevallen altijd, zoals een vriend me schreef, ‘con variazione’, altijd het thema benaderend alsof het me pas was te binnen gekomen.

Ik herhaal me als ik zeg dat we, als product van de Kosmos, lichamelijk en spiritueel deel zijn van het evolutieproces. Dit leert ons echter geen enkele filosoof, deze neemt al wat is for granted, maar ik, ik neem er geen genoegen mee, ik wil schrijven over dit ingeschakeld zijn en trachten het te beleven in mijn geschriften of dan toch tenminste de indruk laten bewust te zijn dat we het zijn.

Deze ingesteldheid wil ik hier houden als vertrekpunt. Een eens te meer gevaarlijke inleiding die me ergens brengen kan, zo hoop ik, waar ik nog niet was, zelfs al ben ik reeds op vele plaatsen uitgekomen. Maar als je denken gaat hoe alles in elkaar verweven is dan is het leven een oneindigheid, breed uitgesponnen naar buiten, het Universum, als naar binnen, de wereld van de kleinste materiele deeltjes, zo miniem dat ze misschien deeltje geest zijn.

De vraag is of we ons in het leven van elke dag hier moeten mee belasten, in die mate dat het onze handelingen bepalen zou, of mogen we die feitelijkheid van ons afleggen en verder gaan, zoals de filosofen, alsof er geen vuiltje aan de lucht is. Gewoon verder doen dus, blijven spreken over dood en leven zoals het altijd gebeurd is en hierbij dus totaal ignoreren dat de materie een binnenste heeft een ziel heeft die leeft, die in volle beweging is, een beweging die we niet zien, niet vermoeden er te zijn, maar er IS.

Er is in elk geval, een andere realiteit dan deze die we kennen, een realiteit waar we geen vat op hebben, een realiteit die zich zelf regelt en onzichtbaar haar werk doet in alle bescheidenheid, in alle stilte en, in al haar geledingen.

Het is het leven van de Kosmos die een aanvang nam met de Big Bang en ervoor, het er was in potentie. Want het kan niet dat er vóór de Big Bang, helemaal niets was, totaal niets, want het niets bestaat niet. Wel kan er iets zijn in de potentie van het zijn. En het er zijn van dit potentiële vóór de Big Bank wijzigt alles.

Filosoferend op onze wijze zeggen we dat het potentiële dat er was een materiële vorm heeft aangenomen. Het was geen schepping, het was een zich verwezenlijken van iets dat er was.

Dit is een totaal nieuw vertrekpunt voor de filosofie van de een en twintigste eeuw. Elke andere instelling, elk ander vertrekpunt zijn achterhoede gevechten, zoal er zovele voor het ogenblik geleverd worden. We zien nog altijd niet wat er te zien is.

Ik stel vast voor mezelf dat ik eens te meer ben aangekomen waar ik al eens was, maar er gekomen ben langs een andere weg die zich voor mij geopend heeft. Het is de weg die ik nam vandaag, morgen neem ik misschien een andere, maar ik denk niet dat ik op een totaal ander punt zal aankomen, want uit het niets kan niets ontstaan.

Of, denk je het anders?

18-09-2021, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Haar hand had een takje dwergvaren geplukt uit de muur omheen het kerkhof. Al dacht ze, toen ze de lichte weerstand voelde, dat ze het plantje pijn had gedaan, maar de bekoring was te groot geweest - ze hadden het graf bezocht van Vincent en Theo Van Gogh - ‘om te bewaren’, zegde ze, ‘om te drogen in een oud boek’, zegde ze: haar blote voeten in het mulle zand, haar lippen paarlemoer van licht.

‘Om te bewaren en te vergeten waarom je het bewaarde’, antwoordde hij, zoals Borges en zijn viooltje, su violetta ajada dat hij terugvond als herinnering aan een namiddag, nu olvidado, nu hij alles erover vergeten.’

‘Ik denk nog niet zo ver’, zegde ze, ‘nu zo ver denken is niet passend. Maar ik denk, omdat het met jou is dat ik het plukte dat ik me het altijd herinneren zal waar ik het nam en waarom ik het nam. Het is een mooi iets, het is een enig iets en waar ik het nam is ook de plaats van, Van Gogh, een soort sacrale plaats. Hij ging er voorbij met zijn schildersezel, zijn penselen en zijn verfdoos. Ik zie hem zo gaan. Jij, zie je hem niet, daar, voor ons uit?’

Hij hield haar hand in de zijne. Lang al dat hij haar vertellen wilde van Paolo en Francesca, van ‘hij die nooit van mij nog scheiden zal’, maar de muur wist het van Vincent en Theo, waar ze lagen naast elkaar; het takje varen wist het, en woorden hier waren, zoals zo dikwijls, overbodig.

‘Maar waarom bewaren in een oud boek?’ vroeg hij.

‘Een oud boek zijn oude woorden op oud papier’, zegde ze. ’zijn geschiedenis en uit respect voor de schrijver van het boek, voor wat nog kleeft van de geest van hem in het boek, is het de geest van hem die ik bekleden wil met de sporen van de dit minuscule takje; hem bevruchten’, zegde ze. ‘Nieuw leven geven en terzelfdertijd nieuw leven aan Van Gogh’.

Ze liepen op het wegje naar het korenveld toe. ‘Het is hier dat hij stond’ zegde ze, ‘het is hier dat hij voor de allerlaatste maal zijn ezel heeft opgesteld, zijn doos heeft geopend en geschilderd heeft in een furie, het wiegend korenveld voor hem met erboven de kraaien, voorboden van de dood die hem wachtte.’

Hij zag van vele zaken de wind in het rijpend koren, hij zag de wolken schuiven, hij zag de leeuwerik die zingend opsteeg boven hen, hoger dan hij hem ooit had zien stijgen. Hij wist dat dit de plaats moest geweest zijn van zijn ‘Champ de blé  aux corbeaux’.

‘Voel je’, zegde ze, ‘voel je het dramatische van deze plaats, zijn laatste kraai die hij schilderde, uitzwaaiend, en daarna het schot dat galmde over het korenveld tot aan het bosje op de einder, hoor je het? En hij kreunend van de pijn terug strompelend naar zijn kamertje in l’Auberge Ravoux

‘Denk je, lieve, dat het hier was?’

‘Het was hier en nergens anders, maar hij zal hier ook geweest zijn op andere en betere dagen’ zegde ze, met nog steeds het takje varen in de hand’

Er liep een met gras begroeid wegje tussen twee korenvelden in en in het koren was een voor getrokken.
Hij haar toen  binnendroeg. Tussen de halmen die fluisterden en tussen wolken stuifmeel hij haar binnendroeg. Ze vertelde hem op te passen haar takje dwergvaren niet te scheuren,. Maar hij kuste haar woorden: haar jonge borsten aan zijn hart. Hoe licht ze was, hoe ontvankelijk toen, lijk de aarde  die zijn jeugd was geweest.

Komende uit zijn beelden, dacht hij aan de koelte van de wind, dacht hij aan het geritsel van de korenhalmen waar ze lagen, de leeuwerik hoog. Het was hierover dat hij schrijven wou. Een gebeuren dat ooit was, of misschien niet was, of enkel in gedachten dat het was.

Alleen nog het takje varen, verpulverd bijna, in het oude boek dat hij hield, het boek waarvan de bladen losgekomen waren.

Zo de dagen en het leven.

17-09-2021, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

‘Nothing to be frightened of’[1]. Met Julian Barnes voel ik me in goed gezelschap, ik heb wel enige moeite om zijn uiterst rijke woordenschat te volgen, maar het loont de inspanning. Een boekje dat ik al een hele tijd zitten had in zijn rek en er altijd ben aan voorbij gegaan, een boekje over het sterven gaan en ik weet nu hoe de literaire wereld, hier  Barnes, denkt over het afscheid nemen:

‘I wouldn’t mind Dying at all, as long as I didn’t end up Dead at the end of it’.

Ik houd het warm in de hand omdat een boek een stukje ziel is, omdat een boek geen voorwerp is, een boek leven is, een kloppend hart is. Zo heb ik een rek boeken tot in de slaapkamer, ze slapen er met mij en ze leven er met mij als ik lezen blijf en erin verdwaal soms tot laat in de nacht.

Nu, Barnes is een man naar mijn hart. Ik las zijn ‘Flaubert’s parrot’, een heerlijk boek, ik las zijn ‘A History of the world in 10½ Chapters’ en nu vergast hij mij op een uitspraak tegengesteld aan wat we zo talrijk bewieroken, het ‘ik’ dat volgens Barnes een illusie is:

‘that ‘I’ of which we are so fond, properly exists only in grammar… the notion of the cerebral submarine captain, the organizer in charge of the events of his or her life, must surrender to the notion that we are a mere sequence of brain events, bound together by certain causal connections. (p.150).

Wat moeilijk te verwerken is: het ‘ik’, als organisator van het gebeuren in zijn of haar leven, overheerst door de notie dat het eigenlijk maar een opeenvolging is van hersenspinsels samengehouden door bepaalde oorzakelijke bindingen, een illusie dus.

En zegt hij verder, als die ‘ik’ slechts een illusie is, wat betekent dan het afsterven van die ‘ik’. ‘This would be an illusion mourning an illusion’.

Hij  schrapt dus - zo begrijp ik het toch - het bestaan van een ‘ik’ in ons lichaam, zo dat we niet bevreesd moeten zijn te sterven. Hij is aldus nog meer boeddha dan Boeddha zelf, ons ‘ik’ organiseert niets, het ondergaat de omstandigheden en ons einde is het einde van het verdergaan van de omstandigheden, waarin we als lichaam betrokken waren.

Is het allemaal zo eenvoudig, is er in ons geen hunker naar eeuwigheid, of is deze hunker eigenlijk een zekerheid dat we eeuwig zijn, dat we komen uit het eeuwige en teruggaan naar het eeuwige?

Ons lichaam verdwijnt maar dit was zonder nut, het diende maar als een ontvangtoestel voor het werk van de geest hier op aard, dit is tot waar ik aankom als het ’ik’ gezien wordt als een illusie: ‘as we must surrender to the notion that we are a mere sequence of brain events, bound together by certain causal connections.Een stevig begin voor dag september 16.

Filosofeer dan maar of lees wat de filosofen ons vertellen, ze spreken enkel over het proces van het filosoferen zelf, eerder dan ons te leren; zegt Barnes: ‘What the world consisfs of and how best to live in that world’.

We zullen Barnes nog een paar dagen bij ons houden, maar eigenlijk heeft hij ons al overdonderd, veel verder kan ik hem niet meer volgen.

 [1] Julian Barnes: ‘Nothing to be frightened of’ Vintage Books, 2008.

16-09-2021, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik heb, zoals zovelen, gedroomd van een tocht naar Compostella, maar het is bij een droom gebleven, ik heb nooit de gelegenheid gezien om het te doen, of willen zien misschien. Het zou ook geen pelgrimstocht geweest zijn, geen lang gebed om een gunst te bekomen of, een boetetocht voor vergeving van mijn zonden. Ik wou het doen om de dorpen te doorwandelen en stil te houden bij de romaanse kerkjes onderweg, waar de de geest van de ontwerpers en bouwers moet van afdruipen en voedsel zijn voor de geest van ons.

Ik kreeg ooit een boek ten geschenken over de Romaanse architectuur en cultuur in ‘la Provincia de Burgos’. Ik heb het lange tijd doorbladerd en ontmoette een grafschrift erin - ik vermeldde dit reeds in een vroegere blog, kreeg er zelfs een reactie op, maar mijn vertaling ervan was onjuist -  maar de tekst blijft me vergezellen in mijn dagen, nu meer dan ooit - zoals Frederik van Eeden naast mij staat als ik naar de waterbloemen kijk aan de vijver van Johan en Annie, en weet dat hij, van Eeden, ze ‘lief heeft’[1] - het is een grafschrift, oud als de straat, een verwittiging voor hem of haar die aan het graf voorbij gaat:

Soy  lo que serás;
lo que eres en el tiempo fui:
ora por mi, te ruego. 

Ik ben wat jij zult worden;
Wat jij bent was ik destijds:
bid voor mij, ik vraag het je. 

Ik zal om dit gebed echter niet vragen, niet dat ik het niet nodig hebben zou, maar ik stel voorop dat in feite, gans mijn geestelijk avontuur een gebed is geweest, een lange wandeling naar wat omgaat binnen in mij en in ons en binnen in de dingen, die ons omringen; geen gebed dus waar ik om verzoek, een gedachte aan mij is me voldoende.

Evenwel zal ik niet zoals Rilke, begraven worden in de schaduw van een Romaanse kerk, maar ik vraag zulks niet, ik wens enkel dat mijn naam verlengd wordt naar wat ik schrijf, zoals vandaag, een dag in de herfst die het impromptu is van tanend licht en van winden die lijk herinneringen van verre komen, van landen en van oceanen; winden die mijn hart beroeren en mijn geest verblijden.

Wat van mij nog resten zal, van de tijd dat ik hier was, enkel naam nog, de verlatenheid zelve, in de hoge luchten die me wegnemen zullen en er van mij nog vaag iets blijven zal van dit bestaan hier, dat ik zo koester, dat ik nog altijd omlijsten wil met guirlandes. Maar enkel de tijd zal overblijven, de  levende tijd. Ik, omzwachteld door de tijd, mijn ik er binnenin weg geborgen, voor altijd.

Wat is er dat me nog beroeren zal?

[1] Ik heb de witte water-lelie lief, /daar die zo blank is en zo stil haar kroon /
uitplooit in 't licht.

Rijzend uit donker-koelen vijvergrond, /  heeft zij het licht gevonden en ontsloot /
toen blij het gouden hart.

Nu rust zij peinzend op het watervlak / en wenst niet meer...

15-09-2021, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De dag van 14 september 1321: de dag dat Dante overleed in Ravenna, kan ik zo maar niet, totaal onbesproken, laten voorbijgaan. Niet dat ik grote dingen te vertellen heb over zijn Commedia die goddelijk werd genoemd, er is er genoeg over verteld, maar wel over de oorsprong ervan en dit is geen gissing, dit is voor mij een zekerheid.

Algemeen wordt aangenomen dat Dante tot in 1295 werkte Dante aan zijn Vita Nuova[1], toen hij plots besliste in zijn hoofdstuk XLII[2], sonnet XIV,  ermee te stoppen.

Hij schrijft:

‘Appresso questo sonetto apparve a me una mirabile visione, ne la quale io vidi cose che mi fecero proporre di no dire più di questa benedetta infino a tanto che io potesse più degnamente trattare di lei. E di venire a ció io studio quanto posso, si com’ella sae veracemente. Si che, se piacere sarà di colui a cui tutte le cose vivono, che la mia vita duri per alquanti anni, io spero di dicer di lei quello che mai non fue detto d’alcuna.’

‘Na dit sonnet (sonnet XIV) [3] kende ik een wonderlijk visioen waarin ik dingen zag die me ertoe hebben aangezet niets meer te zeggen over deze gezegende (Béatrice) tot ik waardiger over haar zal kunnen schrijven. En om dit te bereiken moet ik nog studeren zo goed ik kan, zo als zij het wel weet. En als het Hem, door wie alle dingen bestaan, me nog enkele jaren in leven laat, hoop ik over haar te zeggen wat nog nooit over iemand werd gezegd.’

Welke studies zijn het die Dante te doen heeft?

Niemand schijnt hierop te kunnen antwoorden. Men houdt zich aan de vertaling van de (onderlijnde) zin, zonder meer. Antonio Coen vertaald deze als: Et de venir à cela je m’efforce tant que je peux ; André Pézard vertaald als : Et je mets en ceci mon étude autant comme je peux ; J.C.Nichels als: I am trying as hard as I can to reach this state; E.J. Delécluze als: et pour en venir là, j’étudie autant que je peux.

Echter een antwoord op het soort studies die Dante, die niet de eerste de beste is, te doen heeft, dat schijnt niemand belangstelling voor te hebben.

Niemand behalve Borges, Guénon, Asin Palacios, maar ze hebben niet de band gemaakt met het stopzetten van zijn Vita Nuova.

René Guénon, in zijn  boek[4] waarin hij het esoterisme in Dante belicht heeft nog een grotere verrassing in petto. Hij leert dat Dante voor het schrijven van zijn Commedia inspiratie heeft gevonden in de legendes en hadiths[5] omheen de neerdaling ter helle (isrâ) en de ten hemel opstijging (mirâj) van Mohammed. Zo schrijft Guénon en ik herneem zijn woorden:

‘Certaines relations de ce voyage nocturne présentent avec le poème de Dante des similitudes particulièrement frappantes, à tel point que quelques-uns ont voulu y voir une des sources principales de son inspiration. Don Miguel Asîn Palacios a montré les multiples rapports qui existent pour le fond et même pour la forme, entre la Divine Comédie (...) d’une part et le Kitâb el-isrâ (Livre du voyage nocturne) et les Futûhâts el-Mekkiyah (Révélations de la Mecque) de Mohyiddin ibn Arabi, ouvrages antérieurs de quatre-vingts ans environ’.

Na de vele dagen en nachten dat Dante mijn leven kleur en inhoud gaf, ervaarde ik dit, niet als een donderslag bij klaarlichte hemel maar als de impact van een verdwaalde V-bom die ik in mijn verre jeugd zag aankomen, neerstorten en ontploffen achter de hoeve van de gebuur. 

Terwijl ik er voorheen amper oog voor had wordt op een dag mijn nieuwsgierigheid voor de draagwijdte van het boek van Guénon  meer dan geprikkeld. Ik koop een herdruk van ‘Dante y el Islam’[6], het werk van Asín Palacios van 1927, mijn geboortejaar, dat ik lees (voor mij geen vlotte lectuur in het Spaans) en ik voel me verloren. Een totaal onbekende wereld opent zich. Ik kom onder de indruk van de te vele gelijkenissen tussen de beelden van Dante’s Inferno en de beschrijving van de legendes over de nachtelijke tocht van Mohammed door de Hel, deze zijn te treffend opdat ik dit zo maar naast mij zou neerleggen.

Ik leer van Miguel Asín, dat het Spaans-Muzelmaanse gedachtengoed, (dat door Dante zeker moet gekend geweest zijn[7]), gedurende zeven eeuwen onder het stof is blijven liggen en dat  het pas in het begin van de XXste eeuw is geweest dat de Spaanse arabisten interesse hebben getoond voor de relaties die vóór de renaissance bestonden tussen het christendom en de islam en oog hebben gehad voor de grote inbreng van de Arabische literatuur uit Andaloesië, in de westerse cultuur van hun tijd.

  De kritiek op de stellingname van Miguel Asín, vooral van Italiaanse zijde, werd door hem weerlegd in zijn ‘Historia y critìca de un polémica’ gepubliceerd in 1924[8]. En om onontkoombaar te bewijzen dat Dante wel degelijk zijn inspiratie gevonden had in de Muzelmaanse literatuur, met haar verre oorsprong uit de IXe eeuw, schreef hij in 1927, zijn Dante y el islam.

  Al deze legendes en hadiths van de IIde hegira (hidzjra)[9] af, van en over Mohammed, werden door ‘el murciano’ Mohidin Abenarabi (ibn Arabi) in zijn Fotuhat[10] verzameld en aangevuld. Het ontstaan ervan vond zijn oorsprong in de eerste verzen van soerat 17 die Asín als volgt vertaalt:

Loado sea el (Señor) que hizo viajar, durante la noche, a su siervo (Mahoma) desde el templo sagrado (de la Meca) hasta el lejano templo (de Jerusalén) cuyo recinto hemos bendecido, para hacerle ver nuestras maravillas.[11] 

Het zijn deze verzen die in de geest van heel wat muzelmannen vleugels hebben gekregen en uitgebreid werden uitgestreken in legendes en hadiths omheen het leven van de profeet .

En het is al dit dat Dante te bestuderen had en die hem de vleugels gaven om zijn Commedia te beginnen.

Het is midden in de nacht dat ik de belangrijkste zin opteken die ik ooit over Dante zal geschreven hebben.

[1] Ik heb de titel, ‘Vita Nuova’, overgenomen van Antonio Coen en niet die van André Pézard,
 ‘Vita Nova’.
[2] André Pézard (pag.83) haalt Bruno Nardi aan (Nel mondo di Dante, 1944) die beweert dat
 Dante plots zijn Vita Nuova en zijn Convivio opgegeven heeft om te werken aan zijn Commedia.
het is ook de indruk die ik heb opgedaan. Zijn idee was zo sensationeel dat hij er 
onmiddellik aan beginnen wou.
[3] De tekst van Vita Nuova bevat veertien sonnetten.
[4] L’ésotérisme de Dante
[5] Overlevering van aan Mohammed toegeschreven uitspraken of handelingen (Van Dale)
[6] Dante y el islam: Miguel Asín Palacios:  Urgoiti editores, 2007, résumé van het 
oorspronkelijke werk van 1927.
[7] Asín beweert dat hiervan elementen te vinden zijn in Dantes Convivio en Vita Nuova.
[8] Dante y el islam, pag 5
[9] De mohammedaanse tijdrekening begint op 15 juli 622, de IIde hegira is onze IXde eeuw.
[10] René Guénon geeft ons een meer gearabiseerde schrijversnaam.
[11] Geloofd weze Hij die zijn dienaar in de nacht heeft laten reizen van de heilige tempel
 (deze van Mekka) naar de verre tempel ( van Jerusalem), wiens verhaal we gezegend hebben om
 ons deze wonderen te hebben laten zien.

14-09-2021, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hoe beleef ik deze dag, of, wat zal er van resten eens de nacht er is die ik misschien halen zal, de morgen een belofte inhoudend? Een teken dat ik niet ken, maar dat ik ontmoet in het nevellicht van de beginnende herfst over het land.

Is het dag die ik doorkomen moet, het is ook de herfst die ik overleven moet, de zoveelste voor mij, in wiens schoot ik ga opgenomen worden om te zien hoe het leven stil valt omheen mij, en het stilvallen te ondergaan  tot in mijn leden die verstrammen. Geduld hebben nu, het geduld van het ouder worden en van het ouder zijn is mijn heil; te aanvaarden dat het woekerende leven van de lente en de zomer ineenkrimpt, op morgens zoals deze, tot het essentiële van het zijn.

Ook in mij niets meer dan dit essentiële, het effen gewordene dat is van de tijd, dat is van de grote rust van een bergmeer, waar ik zijn wou, in boeddha houding neergezeten en er te blijven - ‘and the blue conclaved mountains, grave guards[1]’ - tot de nacht me omhult om achteraf niet meer te zijn, een standbeeld nog, een zoutpilaar, de ‘versleutelde’ bergen wachters van mijn graf.

Ik ben niet meer zoveel, zeker geen toevlucht, zeker geen heler van pijnen of ziektes, ik ben nog wat woorden die het beeld omkransen dat ik nalaten zal.

Verbeelding die geankerd in het voorbije, zijn wortels vochtig houdt opdat ik recht zou blijven, wandelend over het water. Wat weinigen ooit deden, als ze het al zouden gedaan hebben, maar mij is het niet vreemd als ik me laat verleiden tot het neerschrijven ervan, ongeacht wat erover gedacht wordt, nu of later, me schelen kan het niet. Ik heb zoveel al geschreven, wandelend over water.

Ik denk dan, het is geen proza dat ik schrijf, het is geen poëzie, het is een tussenin, zoals het leven is, een geboren worden en weinig erna, een sterven gaan. Hoe weinig het was weet je maar als het einde nader komt, ‘conclaved’, streng geheim gehouden voor de wereld en voor jezelf.

Je hoeft ook geen vijf honderd woorden om je dag te besluiten, je hebt genoeg gezegd vandaag, dingen die je niet had gedacht als je  begonnen bent, maar die gekomen zijn terwijl Debussy er was en wat hij dacht over Rameau[2], zijn pianosonate het me vertelde.

I wanted to be a Debussy, niet alleen het uur van deze morgen, maar een lange tijd al, een Debussy meer dan een Ravel en een Mahler meer dan een Debussy, the older you get the stranger your wishes. Wensen die in je vingers zitten als je schrijft en je niet nalaten kunt het te vermelden, het ogenblik, glansrijk als vele ogenblikken, dat de zon door de wolken springt en het licht dat gouden is, je overvalt ‘as a golden Pavlova’ schreef Ezra Pound ooit. En hij, de grote Pound - il  miglior fabbro[3] - kon het weten, hij schrapte de twee vijfden van Eliot’s ‘Barre Land’.

Wat zou hij niet allemaal schrappen bij mij.

[1] Het beeld opgeroepen door James Agee, een versregel uit het gedicht van hem, 
zie mijn blog van gisteren.
[2] Claude Debussy: Images:‘Hommage à Rameau’.
[3] ‘Il miglior fabbro’, woorden van Dante gebruikt door T.S. Eliot om zijn ‘The wasted land’
in te leiden.

13-09-2021, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde