Indien het geen begin had gekend ware het Universum een statisch universum geweest en als dusdanig ten dode opgeschreven , zoals een boom zonder leven. Niemand had er ooit iets van af geweten, en misschien zijn er vele dergelijke statische Universa, die nimmer een begin hebben gekend. Wat ons Universum echter bijzonder maakt is het feit dat het een begin heeft gekend, dat er een ‘motor’ is geweest en nog is die, in gang gezet op het ogenblik van de Big Bang, een levend Universum heeft geproduceerd.

Wat die motor is of was hebben we het gissen naar, maar het moet iets, op elk gebied, materieel, intellectueel en spiritueel, kolossaal geweest zijn, want eens in gang gezet, - een atoom in elkaar steken is geen klein werk - is het Universum blijven uitbreiden. Persoonlijk denken we dat die motor een geest kende en dat alles wat voorkwam in het Universum een deeltje bezat, hoe minimaal ook, van deze geest. En het is dit deeltje geest dat alles levend houdt, zelfs de kleinste korrel zand.

Dit deeltje geest in een korrel zand, moet er aanwezig zijn binnen in of er omheen, onder een of andere vorm, maar het IS er, schuilend in de bewegingen van de atomen en alle deeltjes ervan, tot in de golven die deze deeltjes uitzenden.

Dit is het vertrekpunt van alles. De geest in de mens is een lang proces geweest van mutatie in mutatie in mutatie om ooit uit te komen bij de mens van Lascaux, waaruit er een ganse massa verder en verder is geëvolueerd tot homo sapiens, andere zijn niet verder geraakt dan deze van het ras dat zich omgord met springstof om zichzelfmoordend, te doden.

Uiteindelijk is de mens een deel van de geest in de materie die het Universum is, is hij zelfs de geest van het Universum. 

In deze context is mijn blog, het zwaard waar Bernardus het over had als hij schrijft: ‘Ceins-toi de ton glaive, de ce glaive de l’esprit qui est le verbe de Dieu.’ 

Ik ga me niet, als ik schrijf, kleden met het woord dat van God zou zijn, maar toch ook niet schrijven met het woord dat niet zou zijn van de adem van de geest in mij. Als ik dan denk aan het boek dat nu achter mij ligt – voorlopig definitief althans – en, hoe het er ligt, loopt het, het grote risico dat het zal achtergelaten worden, precies omwille van zijn gelinkt zijn aan de levensspreuk van Vesalius, en/of aan ‘Plus est en vous’,  deze van Lodewijck van Gruuthuse,[1] die er als hoofdgedachte in verweven liggen, en die – het is de indruk die ik bijhoud - in deze tijden weinig kans maakt om aan bod komen. 

Ik troost me dan met het voortzetten van mijn blog, die meer is dan een zwaard, het is een vrije verbinding naar mijn lezer toe, hij brengt het woord dat ik uitgekozen heb, binnen in de gedachtewereld van mijn lezer, wat al heel wat is want mijn blog slorpt aldus een deel op van mijn eenzaamheid als schrijver ervan. 

Ik beken dat ik er de laatste tijd niet de nodige aandacht aan besteed heb – een verwijt van mijn dochter - mijn boek vroeg alle aandacht en het is verbazend hoe ongedwongen ik thans voor mijn scherm kom om me tot jou te richten. Ik schijn nu al de tijd van de wereld te hebben om die 500 woorden te schrijven. Ik denk er zelfs aan om te bundelen wat in het verleden als blog verschenen is. Na ernstige schifting is er  stof voor drie bundels van 250 à 300 pagina’s Maar prioriteit geef ik nu aan de tekst van de ‘Hel’ van Dante. 

Dit zijn gedachten die regelmatig neergeschreven worden. De uitvoering ervan laat echter op zich wachten. Maar ik heb dit ook geschreven over dat fameuze boek van mij, en nu is het er.

10-04-2016, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het zal je genoegen doen, schreef een goede vriend me, te vernemen dat, ‘de Geest leeft voort, al het andere is sterfelijk’, de lijfspreuk[1] was van Andries Wytinck van Wezel(e), alias Andreas Vesalius. Ik ben er hem dankbaar voor, ook omdat het niet voor de eerste maal is dat hij me weet te verleiden om verder te bouwen op wat hij me zo gul aanreikt.

Het lichaam is niets zonder de geest, zoals het Universum niets is zonder de geest erin. We weten dit maar we leven er zelden naar. Het schokkende ervan bereikt ons niet, we vrezen de gevolgen ervan en durven niet verder denken, verblind als we zijn door wat we maar menen te zijn, wat stof, veroordeeld om te sterven. Terwijl alles ‘te wide’ is, zegt Ruusbroeck, te groot om het te begrijpen.

En het is nog altijd ‘wijd’, omdat wij nog niet het stadium bereikt hebben om de wijdheid ervan te doorgronden. Maar dit komt wel, de spirit die van het Universum is brengt er ons naar toe als we maar geduldig zijn, de tijd vergeten, het schuiven van de maanden, de jaren, de eeuwen. ‘Mein Geduld hat Ursach’, wist Ernst Jünger in zijn ‘Auf den Marmorklippen’, maar zo ver zijn we nog niet gekomen dat we het nodige geduld zouden bezitten. 

Dit ter inleiding op wat ik vanmorgen zeggen wilde, denkend aan de 250 thermometers van Knock die tezelfdertijd worden ingebracht, is er mijn blog die door het wonder dat het Universum is, binnenvalt bij hen die me dagelijks lezen en ik er wonen ga, al was het maar voor enkele ogenblikken, die ik dan weerspiegeld krijg in de levensregel van Vesalius omdat hij weet dat het ook die van jou is, en van ons allen zou moeten zijn. 

Het is wat ook, een antwoord op de eerste zin waarmede je ‘het boek dat zich schreef’ begonnen bent. Het bewijs tevens dat je blog voedsel is en je levend houdt, bij de vele vrienden die je telt en dit nog voor een lange tijd zelfs als je er niet meer zijn zult.

Als je omheen vrienden en kennissen ziet verdwijnen geboren voor of na het gezegende jaar 1927 van jou, dan wordt het tijd je te haasten om niet te sterven, zelfs al is dit ook niet zo erg als je de regel van Vesalius indachtig bent. 

Zo waar ben je eens te meer, vertrekkende bij je vriend Paul, gezeten onder de notelaar met zicht op het ovenhuisje, terechtgekomen: de wind in de hoge bomen, stuifmeel rijzend over zijn handen en over het zoveelste boek dat hij aan het lezen is, het mag nog het tweede deel zijn van ‘La Chartreuse de Parme’, het mag nog de ‘Goddelijk Commedie’ zijn, het licht van de middag dat even goddelijk is, het wondere teken van de vriendschap, over de pelouse uitgespreid tot ver voorbij de hagen, het land in, tot aan de meander van de Leie met de reiger aan de overkant, soms.

09-04-2016, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik werkte lange tijd én aan een dagelijkse blog én aan een soort roman, eerder gestructureerd als een dagboek dan als een verhaal. Ik trachtte hierbij steeds te voorkomen dat de twee elkaar zouden overlappen maar het lukte me niet altijd beide gescheiden te houden.

Wat mijn blog betreft zijn het feiten gerelateerd aan mezelf, wat niet het geval is als ik het boek bekijk, wat daarin wordt verteld is nieuw, is ingebeeld en losstaand, zoals het hoort te zijn, amper rakend aan mijn dagelijks bestaan. Hierin ben ik 90 %  Ugo d’Oorde en 10% Karel Mortier.

Ik schrijf dit hier omdat ik het ergens kwijt wou en omdat ik vond dat de tijd gekomen was om te zeggen dat ik geen abnormale avonturen beleefd om aan autobiografie te doen, dat mijn leven geen hoogtepunten kende, ook geen laagtes, dat het was zoals er wellicht heel wat levens zijn geweest. Ik liep school tijdens de oorlog en om eerlijk te zijn ik heb er weinig van gemerkt, behoudens de vliegtuigen die hoog in de lucht overvlogen, behalve de ‘gliders’ die overvlogen terwijl we aan het hooien of aan het oogsten waren en geland moeten zijn bij Arnhem en, behoudens een ‘V1’, of ‘V2’ die omkeer maakte en neerviel dicht bij een hoeve in de geburen is er weinig vermeldenswaard geweest.

Dus waarover had ik kunnen schrijven dan over wat ik me inbeelden kan. En dit is het dan, wat ik vertel is over het leven dat ik had kunnen hebben maar niet heb gehad. Niet heb gehad omdat het lot, de Vrouwe Fortuna van Dante, zijnde karakter, herkomst en omstandigheden er anders hebben over beslist.

Men is wie men is, men is zelden wie men worden wou. Maar mits enige inspanning hebben we het vermogen en het inzicht om te schrijven over die laatste droompersoon en zijn droomleven Trouwens dit is, las ik onlangs, wat Richard Rorty ons voorhoudt te doen, nooit schrijven over de dingen die gebeuren in de woonkamer van elke dag.

Dit is wat ik heb aangekleefd in het boek dat geschreven staat en van nu af, een eigen leven leiden gaat. Of het ooit de buitenlucht kennen zal valt af te wachten. Het is van nu af zelf aangewezen op zijn verdediging. 

08-04-2016, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Met mijn boek in het achterhoofd dacht ik deze avond tien uur, aan het toneelstuk ‘Knock’ van Jules Romains[1], en in het bijzonder aan een passage naar het einde toe. 

Dokter Parpalaid heeft, uit armoede aan patienten in het dorp,  zijn officina overgelaten aan een zekere Dr. Knock, een twijfeldokter, die de overname in trimestrialiteiten zal aflossen. Op de voorziene dag staat dokter Parpelaid in zijn dorp terug en vindt hij tot zijn verwondering het hotel volledig bezet door de patienten van Knock, terwijl hij, Parpelaid, er in zijn tijd amper een paar telde. 

In scène VI van akte III, lezen we de conversatie tussen Knock en zijn voorganger Parpelaid, en zegt Jules Romains, terwijl het licht ‘prend peu à peu les caractères de la Lumière Médicale qui, comme on le sait, est plus riche en rayons verts et violets que la simple Lumière Terrestre’, ontspint zich tussen de twee een conversatie over de visie van Knock die van oordeel is dat elke individu drager is van ziektekiemen  en maakt hij zijn hoog opgelopen statistien bekend aan de vroegere dorpsgeneesheer. 

Zegt Knock: Songez que dans quelques instants, il va sonner dix heures, que pour tous mes malades, dix heures c’est la deuxième prise de température rectale et que, dans quelques instants, deux cents cinquante thermomètres vont pénétrer à la fois … 

Waar ik wou toe komen is dat ik voor het slapen gaan even ga kijken hoeveel kijkers/lezers ik ontvangen heb op mijn Blog gedurende de dag. Ik ook zou mijn statistieken kunnen opstellen en opvolgen, zoals Knock, maar ik zal het niet doen. Ik ben al tevreden als ik nu en dan een reactie van mijn bezoekers kan opvangen. Ik zie het nummer van de bezoeken wel dagelijks evolueren maar reacties, geschreven of telefonisch zijn eerder zeldzaam. Ik dacht ook aan de verantwoordelijke technieker van Klara die zich elke nacht de vraag moet stellen hoeveel luisteraars er wel in de nacht zijn afgestemd op zijn zender. 

Een raad echter wat ‘Knock’ betreft. Het stuk van Jules Romains, moet zich nog bevinden in les fonds de cave van om het even welke bibliotheek. Ga het eens opgraven , het zijn zaken die behoren tot een vorig tijdperk.             

07-04-2016, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik ben een gotieker, dacht Ugo vooraleer een woord was neergezet. Zoals de kathedraal haar wortels heeft hoog in de luchten zo wil ik mijn woorden gaan halen, niet alleen op aarde, wat maar normaal zou zijn - de kathedraal ook haalt haar krachten uit de aarde - maar  in de brede strook geest van paarlemoer die hoog boven de aarde drijft en beschikbaar is, zoals water het is en vuur. De kamers van het huis zijn er mee behangen alsof het boeken waren met oude teksten die onsterfelijk zijn en tot in de verste hoeken reiken van de tijd.

Het Boek had hem gewekt om vier uur in de morgen en na volbracht te hebben wat hoorde volbracht te worden, was hij gaan liggen op de sofa voor de haard met een deken over hem en had hij gedroomd van vader. Had hij gedroomd dat hij met hem in een sneeuwstorm was – dit was al eens gebeurd toen ze midden in de nacht, een nacht midden in de oorlog, in een sneeuwstorm, een eik waren gaan afzagen in het woud – en nu waren ze, worstelend tegen de wind in, aangekomen aan een gebouw dat een grote poort was, met vele luiken die open en dicht sloegen. Vader riep naar hem, woorden die verloren waaiden, lijk vele woorden van vele dagen, maanden, jaren die verloren gaan, ineengekrompen hij van ouderdom en tijdloosheid.

Of hij nog woorden schrijven zou, of hij niet beter slapen zou de slaap der gelukzaligen die opstaan in de morgen, om weer te gaan slapen als de nacht gekomen is, en niets om zorgen over te maken, te vergeten wat best vergeten wordt en niet méér te zijn dan wat gesproken woorden. 

Of hij zo zou kunnen leven denkt hij niet. Nu toch nog niet. Hij heeft nog zo veel te schrijven, zelfs indien hij niets nieuw zou te vertellen hebben, hij zal nog trachten oude gedachten te omkleden met brokaat in plaats van het shantung kleed waarmed ze omhangen zijn.

Zo bestaat hij, en zo wil hij het houden.

06-04-2016, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

‘Ik heb’, zegde Ugo, ‘nog een ‘Amigne’ in de kelder. Ik denk dat het moment gekomen is om deze fles te openen en te zien wat die wijn ons te vertellen heeft over de bergen en de Rhonevallei, het is vandaag of nooit dat ze moet geopend worden.’ Hij haalde de fles en ontkurkte ze. Het aroma van de wijn oversteeg de geur van de haard, de geur van de boeken, de geur van de vriendschap die zich aan het verinnigen was. Hij schonk de wijn, heel plechtig, in de oude wijnglazen, het enige, zegde hij, dat me nog rest van mijn moeder.

‘Laat ons opstaan’, een Amigne is de Valais, c’est un vin du vieux temps, d’une vendange légèrement flétrie, récoltée en novembre’, laat ons drinken op de Valais’. ‘En op het succes van je boek’ zegde Ann.

‘Ce vin est parfait, zegde ze, il est même légèrement pétillant, ton vin’. Ze hield het glas naar het licht van de namiddag, het licht van het laatste van de winter hing in haar sterk krullend haar, haar hand lang en smal, de nagels licht glanzend.

Hij proefde de wijn, een ietsje over tijd, een lichte nasmaak van Madeira, maar voor hen was hij de Valais, was hij de herinnering, was hij de perfectie. ‘Je wijn is zoals je taal, zegde Ann, lichtjes over tijd maar heerlijk om drinken’.

Hij wist het én van de wijn én van de taal, maar het was nu eenmaal zo. ‘Ik kom uit een andere eeuw, zeker nu de tijd vlugger is gaan vloeien en de eeuwen nu bijna herleid zijn tot decades.

Een ietsje beneveld door de wijn, beneveld door het samenzijn, een dag in februari, de haard helpende, de boeken, de woorden, de Valais, zijn ze weggegaan, hij hen omhelzend als vrienden van jaren. Bij het buitengaanvroeg Raoul; ‘Ga je hier iets over vertellen in je boek?’

‘Ja, zeker, mijn boek loopt over een herfst en een winter en eindigt in de lente. Een honderdtal dagen, Ik teken alles op wat ik beleef als belangrijk: mijn ontmoeting met jou in het bos met al wat er uit voort gevloeid is. Alles wel overwogen is het, mijn beste Raoul, pas na onze ontmoeting, zelfs tijdens onze ontmoeting, dat mijn boek begonnen is. Ik vergeet dus niet onze ontmoeting in het bos, dit geschenk van…, laat ons zeggen, van de God van ons allen. Ik heb nu nog tot begin april, dan moet het boek af zijn, er resten me dus nog hoog uit vijftig dagen.’

‘Dan heb je geen tijd meer te verliezen, man, maar à propos heb je de tekst over de zin van het leven, niet teruggevonden die je aan John ooit stuurde?’ ‘Ik zal er een nieuwe moeten schrijven, ook voor het boek en je een kopie mailen. Wees gerust, hij komt. Maar jij met je Orval, ik wil je daar ook iets over vertellen, iets dat je verbazen zal, jij als uitgeweken Gentenaar krijgt het toegestuurd niet om het te klasseren maar om het te verkondigen.’

05-04-2016, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Maar, lieve Anja, vanochtend, na je telefoon, me zeggende dat je onderweg waart, ben ik lijk een jonge man gaan fietsen doorheen de lege velden. De wind zong in mijn oren, het ontluikende leven greep me aan. Ik was water en land, was luchten en bomen, was deel van alles en alles was deel van mij.

Ineens waren alle uren zonder jou opgelost. Ik hoorde je, ik beluisterde je woorden in de klank ervan, ik hoorde je lichaam, je tederheid, je tasten naar mij.

Zevenvoudig is de echo van je naam gebleven zoals ik las in mijn dagboek van het jaar van onze eerste ontmoeting, toen ik rondzwierf met tent en slaapzak, samen met vrienden en gids, in het ‘Bijbel-land’ van Noord-Yemen en ik, staande op de hoogvlakte naar Kawkaban toe, met de vallei ver onder mij, plots je naam riep, of dacht te roepen en ik de echo hoorde of dacht te horen, zevenvoudig weerkaatst en in kringen terugkerend tot mij.

Heel die reis was er die volheid die ik vermeldde: de volheid van land en lucht en gebouwen en mensen en kinderen, de volheid van die enkele uren dat we samen waren, dat we samen gekend te hebben.

Thans is Kawkaban een naam die zingt omwille van jou en van het onbekende dat bekend werd en ook, omwille van de muezzin die me wekte zodat ik de slaap niet meer vinden kon, opgestaan ben en geruisloos weggegaan uit de kamer waar we allen, gehuld in onze slaapzak, de nacht hadden doorgebracht, om in de kilte van drieduizend meter door de straten te lopen om nog steeds je naam te horen.

Je boom was in mij aan het groeien. Ik sprak met jou, je liep met mij langs de huizen met de vreemd getekende gevels, grijs nog in het eerste licht, tot plots de zon over de bergkam gleed en alles betoverde met kracht en klank en inhoud.

Dit alles en meer nog schreef ik neer die gouden morgen in Kawkaban. Kinderen stonden om me heen, verbaasd kijkend hoe mijn pen van links naar rechts over mijn blad liep. Het was allemaal niet zo heel veel, maar je bewoog in mij en ik geloofde in de aanwezigheid van Hem die ik niet noemen kan, maar voelen kon in het licht. Meer was het niet, enkel nog dat de tijd toen heeft stil gestaan: ik schrijvend, jij toekijkend over mij gebogen, met de kinderen om ons heen.

04-04-2016, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde