Ik kan alleen over mezelf schrijven wat verzadiging moet veroorzaken: iemand die zichzelf opent aan zichzelf en aan de wereld omheen hem, een wereld waar hij geen zicht op heeft. Enkelen maar wagen het uit hun schelp te komen en te reageren om me bij te staan op mijn pelgrimstocht.

Enkel KLARA is me trouw, verrukt me op momenten zodat ik smelt, dat ik ril van het genot dat ze me bezorgt waaruit ik dan gelouterd opsta om verder te gaan op een weg die ik vergeten was of in lang niet  meer betreden had.

Een weg die van de stilte is, van de innerlijke beweging naar een punt in de verte, naar iemand of iets die of dat er op me wacht om me te omhelzen met een verloren  tederheid als ik me los wikkel als een kind uit de realiteit en me laat drijven in een wondere wolk van geuren en kleuren die onuitgesproken klanken zijn komende van over land en zee.

Vertelling over wat was, over wat is en over wat nog komen kan, stolling van al het bijzondere dat zich manifesteerde in een leven dat nu naar zijn einde loopt: een herfst die winter werd en durft hopen op een lente.

Ik ga dit niet herlezen, ik wil de woorden die zinnen werden houden zoals ze binnenkwamen, misschien licht overdreven, neigend naar een gevoelstoestand die ik in lang niet meer gekend heb en waar ik niets wil van wegnemen integendeel  er eerder nog iets aan toevoegen, iets dat daar is, dat me wenkt in de verte maar dat ik niet verwoorden kan omdat het de oneindigheid in zich draagt.

De oneindigheid van het ‘erzijn’.

16-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Er komt soms in de dag – het mag zelfs sneeuwen gaan  – een grote rust over mij, vooral dan als mijn blog geschreven en ingelogd staat, alsdan kan er me niets meer overkomen, alles is gezegd voor die dag en, als het de laatste zou zijn, als het mijn laatste woorden zouden zijn, dan staan ze er toch als laatste en weet je dat ik wist dat er een mogelijkheid was dat het de laatste zouden kunnen geweest zijn.

Ik denk dit niet  altijd, eigenlijk heel zelden, maar vanmorgen overviel het me en wou ik het mededelen want je weet maar nooit.

En ook, voortaan wil ik er telkens aan denken dat het mijn laatste zouden kunnen zijn en er naar handelen, zonder het te vermelden, aldus  wordt elke blog die ik nog schrijf mogelijks afgesloten met mijn laatste punt dat  ik zet.

Het is ook zo de laatste tijd dat ik verzink in een grote rust eens mijn blog is ingelogd, want ik heb volbracht wat ik volbrengen moest, ik heb dan bewust geschreven tot mijn laatste ogenblikken hier op deze aarde, ik kan van dan af gaan met een gerust gemoed.

Dit geschrevene maakt dus deel van mijn mindscape, een gedachte die me bewoont, die ik meeneem in mijn dagen, want je zou kunnen  denken dat ik hier rondloop alsof ik nog een eeuwigheid te leven heb en die heb ik niet.

In dit opzicht loop ik hier de ogen gesloten en ook niet; is er altijd een schaduw die me volgt, of het nu licht is of duisternis maar het is  van die aard dat het niet belet  me goed te voelen, omringd met muziek en boeken.

Muziek dat soms doordringt tot het bloed in mijn aderen en boeken die zijn als vrienden, boeken die ik openen kan om het onderlijnde erin op te zoeken en na te gaan in welke mate het me helpen kan om te schrijven wat ik moet schrijven.

Eigenlijk heb ik nimmer zo intens geleefd als nu want ik weet  dat elk ogenblik zijn waarde heeft, is het niet uitgedrukt in activiteit die zich beperkt tot het schrijven, het is uitgedrukt in denkwerk zodat lege momenten  heel schaars zijn want heel wat zaken helpen me in deze richting. Ik blijf dus een bezige man wat er ook gebeuren mag.

Het weze gezegd al zeg ik het zelf.

15-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik schrijf de veertiende dag van januari op dertien januari maar voel  geen gevaar. Er was er ook gisteren geen, alles verliep zoals het verlopen moest, het was in mijn hoofd dat het allemaal gebeurde. Ik ben dus nog niet wijs genoeg, gisteren toch niet, maar het bracht me tot het vertellen wat ik vertellen wou.

Al was het niet veel, trouwens het was anders gekleurd, een plotse gedachte die ik me herinnerde en die ik niet nalaten kon te vermelden als een grote waarheid, wat het niet was.

Maar het is de eigenschap van het woord te onthullen wat in intieme kring veropenbaard wordt of zou kunnen veropenbaard worden, de eigenschap en de kracht om dingen/zaken in beweging te brengen die geen grond hebben om er te zijn.

We weten het en maken er soms gebruik van, niet om te misleiden maar om te verduidelijken op een ongewone wijze wat we denken te vertellen te hebben.

En het is op het denken dat het aankomt, na te gaan wat waard is verwoord te worden om belangstelling op te wekken voor iets dat er is of niet is.

Zo is er een uitzonderlijke vriend die op de loer ligt om me te verrassen met wat hij vindt en ik niet. https://youtu.be/utMx48aGndI?si=FALuvTWhIIcP2x43: (Where did the Big Bang come from?).

Hij weet dat ik gevoelig ben voor dergelijke zaken en ook hoe me ermee te verleiden en me in beweging te brengen naar hem toe.

Hij is van hier, maar woont in Zofingen CH, waar ook Von Däniken woont, die nog altijd overtuigd is dat hij het bij het rechte eind heeft; dat er ooit bezoek is geweest van een andere planeet en als ik zie welke gebouwen er opgetrokken werden, zie hoe fijn de stenen geslepen werden en vooral het volume en het gewicht ervan dan zit ik met onopgeloste vragen en denk ik aan Mijn vriend en aan zijn ‘neiging’ over te hellen – zoals ik – naar Von Däniken toe.

Al waag ik het niet deze openlijk te volgen, zijn theorie die als belachelijk wordt gezien door de wetenschap, blijft evenwel een ‘gevaarlijk’ raadsel, dan toch voor mij.

Wijs me niet na met de vinger, ik ben zo ingesteld op dingen die ‘nog’ altijd voor onmogelijk worden geacht.

Ook het onverwachte ligt op de loer.

14-01-2024, 06:14 geschreven door Ugo d'Oorde  

Elke maand kent een dertiende dag een cijfer dat een klank heeft  anders dan de andere cijfers van de maand.

Onvermijdelijk denk ik eraan, ik kan er me niet van bevrijden, het zit in mij gebakken en vraag me niet waarom, het is zo en het blijft zo,  al  wil ik weten dat het  onzin is, dat er niets vreemd aan is, maar hoe meer ik erop inga, hoe meer ik geloof dat ik oppassen moet vandaag. Pas vanavond ga ik het weten.

Ondertussen ga ik verder al wou ik, onuitgeslapen terug in bed kruipen en vandaag niets zijn en ook een dag er niet zijn, een dag vergeten door iedereen en door mezelf, een nul-dag. Alsof zo iets zou kunnen, alsof ik zo iets ‘echt’ zou willen.

Een  moment van zwakte, het overkomt  elk van ons wel eens, een peulschil ten overstaan van de vele dagen dat alles correct verloopt.

Toch blijft de wolk hangen, zul je ze lang aanwezig weten over jou, over je daden en vooral over je gedachten wat het ergste is dat je overkomen kan want het blokkeert je, het grijpt je aan. Als je een poging doet om eraan te ontsnappen zwijgt alles in jou en sta je machteloos als aan de grond genageld.

Toen dacht ik aan een passage in het boek van Verspeelt, het boek waar ik het gisteren over had.

Hij heeft het

‘Over de ‘grap’ van Churchill en, Attlee, premier  van het Verenigd Koninkrijk die alle rendabele bedrijven van het land had genationaliseerd. Ze stonden naast elkaar in het toilet van het parlement.

Churchill wendde zich wat  af en Attlee spotte: ‘Mag het niet gezien worden Winston?

“Oh yes”, zei Churchill, “but every time you see something big and well running you want to nationalize it.”

Si non è vero, è ben trovato.

Naschrift:

Ik was verkeerd. Ik dacht de 13^de aan het schrijven te zijn maar het was maar de 12^de. Eigenlijk is wat ik dacht dat telt. Ik behoud dus wat er staat.

13-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hoe kan ik je in een zekere zin betoveren met mijn woorden, zo dat ze hangen blijven tijdens de dag en jij ze meeneemt waar je ook gaat, te land, op zee of hoog in de luchten, opdat ik een deel van jou zou zijn, opdat ik me nestelen zou in je gedachten waarop je misschien verder bouwen gaat om uit te komen waar je nog niet waart. Want daar is het om doen gaan naar plaatsen waar je nog niet waart om er te zijn wie je nog niet bent.

Dit ligt misschien gevoelig, er zijn misschien heel wat van die plaatsen en je weet niet wat te kiezen zodat je liever blijft waar je bent.

Laat het dan, sluit je af op dromen die je overlaat voor de nacht.

Dus geen dagdromen meer. Maar ik stel je gerust die heb ik ook niet meer, ik vind het gezellig met mijn eigen dagelijks gedenk en gedoe, met nu en dan het gevoel me goed te bevinden waar ik  ben, wat ik denk, wat ik hoor of, het hoeft niet veel te zijn: wat Beethoven of Ravel of Bach of, de nieuwe ragfijne blaadjes in mijn bonsai of, een lichtlijn in de kamer. Het weinige is me voldoende, ik aanzie het als tekenen van de grootheid van  het leven dat me omwikkelt.

Ik ben dan uit de wereld. De gebeurtenissen die van de wereld zijn heb ik afgestoten, mijn geest is er geen deel van, hij heeft zijn eigen wereld, deze  waar ik vertoefde gisteren, namelijk in de wereld van George Steiner zoals ik die ontmoette in het interview dat hij had met Wim Kayzer een dag in 2000 zoals uiteengezet in het boek ‘Van de Schoonheid en de Troost’, (VPRO, uitgeverij Contact) én in het boek van mijn vriend Paul Verspeelt met de aanlokkelijke, speelse titel, ‘Havermoutbollekes & gekapt stro’, maar daarom niet minder interessant om lezen[1]  - het begint bij Orval en het eindigt met het Kanaal Gent-Terneuzen - dit alles overgoten terwijl ik lees, met de muziek van KLARA die ik hoor alsof ik ze niet hoor, maar bij tussenpozen doordringt tot mij om me te verpozen met andere gedachten.

Momenten met boeken, flarden uit mijn leven, zoals het verloopt in deze dagen van verzoening.

Verzoening met het oud zijn en het ouder worden.

[1] Zoek het niet op want het is spijtig genoeg niet in de handel. Het werd uitgegeven in London, door de kinderen en kleinkinderen naar aanleiding van zijn tachtigste verjaardag..

12-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik heb lang geaarzeld om te beginnen aan mijn blog vandaag omdat  er nog steeds de nagalm was van het slot van mijn schrijven van gisteren, een slot dat me niet beviel. Ik wou deze nagalm kwijt vooraleer aan iets anders te denken.

‘We zijn wat we ons herinneren’, zegt George Steiner, niemand kan ons dat afnemen en Exodus 3: 14 is in mij gegrift, het komt regelmatig terug. Het is soms alsof ik in een kamer vol spiegels loop en het geprojecteerd staat in elke spiegel en weerspiegeld in alle spiegels in de kamer.

Eigenlijk weet ik dat ik ‘wil’ begrijpen wat misschien niet te begrijpen is, geschreven door iemand die er een leven lang heeft  over nagedacht om het dan in een gecondenseerde vorm achter te laten.

Ik verontschuldig me bij jullie er regelmatig op terug te komen maar eens ik aan het schrijven ben kan het dat het plots opduikt en ben ik verloren.

De Bijbel heeft altijd bij mij een bijzondere plaats ingenomen, onder meer wat erin geschreven staat over ‘de Heer der hemelse legerscharen’ én over ‘de stilstaande zon en maan boven Gibeon’ ten tijde van Joshua de opvolger van Mozes. 

Het zijn gegevens en feiten waar we ons vragen blijven over stellen. Vooral het laatst vermelde heeft ons jaren beziggehouden en in feite nog altijd. Ik kan er zo maar niet aan voorbij, des te meer, en vooral, omdat er vóór het stilstaan van zon en maan melding wordt gemaakt van een regen van meteorieten die neerviel op de Amorieten.

Ook op andere plaatsen krijgen we de indruk dat er vele dergelijke spookgebeurens voorkomen op heel wat plaatsen gespreid over de boeken van het Oude Testament.

Het maakt dat we bij de lezing van die teksten terecht komen in spanningsvelden die interessant zijn om lezen en heel wat vragen oproepen, al was het maar het maken  van een gouden stierenkalf op het ogenblik dat Mozes op de berg zat om te onderhandelen met God over de twee stenen tafelen en de reactie van  Mozes toen hij neerdaalde en het stierenkalf zag staan met de Israëlieten er omheen.

Moet je lezen in Exodus  en er eens over nadenken.

11-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Je hebt gezien hoe de dag zich helder opende vanmorgen achter de rijen bomen die verlangden naar de lente, zoals jij er naar uitkijkt al weet je dat het nog een tijd duren zal. Toch denk je vooruit, wacht je op het openbarsten van de botten zoals je wacht op het openbarsten van de woorden die komen moeten omdat het voor hen gebruikelijk is te voorschijn te komen als ik de gordijnen weg schuif.

Alsof ik een contract had afgesloten met hen, een zwijgende ongeschreven overeenkomst dat ze me helpen zouden om mijn dagelijks geschrift af te leveren.

Zo komt het me toch over want ikzelf weet niet hoe, met een grote regelmaat, anders gebeuren zou wat er gebeurt en waarover ik achteraf verwonderd ben dat de woorden er staan, zonder dat ik er iets voor gedaan heb, behoudens het neerschrijven van wat me gezegd wordt, de enige verdienste die ik heb.

En nu wacht ik op wat nog komen moet. Ik denk hierbij aan de gedekte tafel met zilveren kandelaars en witte kaarsen en de borden met zilveren bestek en kristallen glazen, alles klaar in de eetkamer van het kasteel van George Sand in Nohant-Vic waar de gasten verwacht worden, een kaartje met hun naam ligt bij hun bestek.

Ik ook heb nu met mijn inleiding alles klaar gezet om mijn woorden te ontvangen, maar deze wachten zoals de gasten wachten om te komen.

Maar, er is hulp. Stefan Hertmans die niet overeenkomt met de stelling van George Steiner  in zijn ‘Real Persences’, én Steiner die me nog altijd bezig houdt met zijn tautologische idee over I AM THAT I AM en ik ga bladeren in zijn ‘De la Bible à Kafka’[1], en stel vast dat hij er heel wat meer over weet.

Hij weet, p. 38, wat Etienne Gilson erover schreef In ‘Mediaeval studies’ in zijn werk over ‘Maïmonide et la Philosophie de l’Exode’ heeft hij het over de theologische interpretaties in de drie tradities (Islam, Joodse en Chistelijke): ‘celle d’Averroes, d’Al Farabi et d’Avicenne; celle de Moïs Maïmonide; et celle de Thomas d’Aquin et des thomistes, qui s’entrelacent’

Het tautologisch raadsel van Exodus 3: 14 voor Gilson was dus wel een reëel probleem in de vroege middeleeuwen.

De drie tradities samengevat  door Steiner:

‘La meilleure paraphrase du je suis/je suis de l’Exode  est ‘Être qui est Être’, c’est-à-dire Être nécessaire et totalement un, ayant fait de son existence son essence.

Ik laat dit voor wat er staat, want het is reeds een vertaling. Ik voeg er slechts de opmerking van Gilson aan toe: ‘Nous vivons ici l’un des moments les plus solennels de la pensée occidentale.’

Ik ga er niet verder op in, dan toch vanavond niet. Ik wou enkel beklemtonen wat ik reeds schreef dat het een hoogtepunt is in het Oude Testament.

[1] Steiner George: ‘De la Bible à Kafka’, Hachette, 2002, traduit de l’anglais par Pierre-Emmanuel Dauzat,‘No Passion spent’, 1996

10-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik vroeg vanmorgen, zo maar als begroeting, aan An, de sociale helpster of er nog zijn die een morgengebed doen. Ze dacht van niet, wat ik ook dacht, maar het belette me niet toen ze weg was even stil te zijn en te zeggen:  ‘Heer wie of wat je ook bent ik dank je om mij oud te laten worden zoals het met mij gebeurt’.

Ik weet dat dit het minste is van alle gebeden, een   woord van dank, luidop uitspreken zo dat het hangen blijft in de kamer een dag lang terwijl ik bezig ben met nuttige als met onnuttige dingen, al was het maar om te weten dat ik er nog altijd ben, lichamelijk een sukkel weliswaar maar geestelijk een man die weet dat hij door het leven gekoesterd wordt, al is dit wel een eerder hoogmoedige gedachte.

Maar hij voelt het zo aan daarom verwerkt hij de gedachte in zijn geschrift van vandaag opdat het geacteerd zou staan, onderlijnd en getekend met zegel wat voldoende zeggingskracht geeft en de idee als woord van dank bekrachtigd.

Is dit dan een bijzondere dag in mijn leven, ik denk het, het is toch hoe ik het aanvoel. De gedachte is, toen ik An zag binnenkomen, ineens opgedoken en ik heb de vraag gesteld al kende ik het antwoord, maar ik wist dat het gelden zou voor mij; ik wist dat ik mijn  dank uitspreken zou zodra An zou vertrokken zijn, ze heeft misschien mijn ogen vochtig gezien toen ze, zoals het elke morgen gebeurt, mijn ogen reinigde met een doekje bevochtigd met het product, ‘Blepha’.

Ze heeft niets gezegd evenwel, ze is in stilte weggegaan. Als steenbok - haar verjaardag 6 januari - voel ik haar aard, haar karakter dichtbij. Ze heeft me achtergelaten, ik, in een niet te bepalen gevoel van een onverwacht geluk, een moment lang, komende van ik weet niet waar, maar toen al, met het begin van mijn gebed erin echoënd.

Je weet nooit hoe je dag beginnen of verlopen zal

09-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik denk dat er in ‘de tijden van Gaza’, onder de Israëlieten, weinigen zijn die rond lopen met de gedachte aan Exodus 3: 14 en 15 en aan de stem  in de brandende braamstruik die zich de naam gaf van ‘IK BEN DIE ik BEN’ – André Chouraqui: 'Ehyéh asher éhyéh' in het  Hebreuws - een tautologie volgens én George Steiner én Stefan Hertmans en wellicht volgens vele anderen die er nimmer diep en lang over nagedacht hebben, alsof de stem – ik bedoel de auteur ervan – niet zou  geweten hebben dat hij schijnbaar tweemaal hetzelfde zegde.

Hij wIst wat hij schreef. Wat hij zeggen wilde leefde in zijn ‘soulscape’ maar hij vond er de woorden niet voor en kon het niet anders zeggen, de naam  was onzegbaar, onuitspreekbaar: een naam die de ziel van de Kosmos betekende.

Dit is wat ik er van maak en het verbaast me dat Steiner die altijd de naam van God op de lippen heeft over deze drie Hebreeuwse woorden niets méér te zeggen had dan dat het een tautologie was.

Natuurlijk is het er geen.

Ik ben deze morgen verkeerd begonnen, de gebeurtenissen in Gaza hebben me afgeleid. Ik had gedacht na mijn blog van gisteren te beginnen met te zeggen dat wat ik schrijf meestal ernst is (The importance of being earnest) maar het kan ook dat ik me laat gaan en ik de ‘ernst’ in de loop van mijn schrijven vergeet en dan krijg je een geschrift dat lijk een blad in de herfst in de lucht blijft hangen meegevoerd door de wind over de vijver van een vriend, waar je in de lente of was het in de zomer van enkele jaren terug een andere vriend ontmoette die je nu vergast op een ‘Drie-Wijzen-sprookje’ van T.S. Eliot.

Alles wordt belangrijk als je nieuws ontvangt van een vriend, te meer daar het niet elke dag gebeurt. Maar het smeedt een band die we vriendschap noemen en de nood hieraan kan soms groot zijn.

08-01-2024, 08:02 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik heb me gisteren meer dan anders afgesloofd om klaar te komen maar volbracht hebbende wat ik realiseren wou ben ik met een gerust gemoed gaan slapen. De nacht was heilzaam, de morgen vol beloften al draalde het licht in de hagen: hier, in deze hoek van het land, hangt er een beweegloosheid over de dingen die ik aangrijpen wil om me ermee te omwikkelen en stil te zijn in mijn ‘Dasein’, intens voelend evenwel hoe op  de achtergrond het leven zich roeren wil, een klad woorden die wachten om uitgesproken te worden.

Ik haal ze niet onmiddellijk, ik laat ze nog even opdat ze zich ordenen zouden, buiten mijn weten, om zich te groeperen tot wat ze zeggen willen aan mij en aan jullie via mij. Ik ben maar een tussenpersoon, iemand die opneemt wat er geschreven moet en het doorgeeft langs de geheimzinnige wegen van het internet, een gift van de Kosmos-God.

Want al denken we er niet aan het is een gift, een eigenheid die voorzien werd bij het ontstaan van wat ontstond en ons nu als normaal overkomt, hoewel de weg die werd afgelegd oneindig lang is geweest en in feite waar we aangekomen zijn heel kort is geweest. Een bevreemding van wat het begrip tijd is.

Zo, wat er nu staat, staat er uitzonderlijk op gegolfd papier in gegolfde letters om gegolfd gelezen te worden lijk de golven aan zee die over het strand schuiven, even liggen blijven en dan teruggaan naar vanwaar ze kwamen.

Aldus mijn woorden deze morgen, je neemt ervan wat er van te nemen is, het  kan dat het veel is, het kan dat er nog heel wat verborgen blijft, het   is een spel geweest, een spel in de morgen van de woorden in mij.

Het is pas nu dat de dag zich opent, ineens, had hij zich vroeger geopend ik zou niet geschreven hebben wat ik geschreven heb.

Maar dit is slechts een gissing.

07-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Op een leeg blad starend schrijf ik wat komende is, welke verrassing het zal zijn weet ik niet, ik weet enkel dat er iets komen moet dat voorbestemd is om er te zijn.

Voorbestemd of in de maak terwijl ik schrijf en opduiken zal,  totaal onverwacht zoals een bloem uit de sneeuw als ik maar geduld heb en schrijven blijf tot de bloem tevoorschijn komt.

De ganse dag heb ik erop gewacht, ik had wel een idee maar wist niet  goed hoe ermee te beginnen.

De oorsprong was het essay van Stefan Hertmans over ‘Real Presences’ het boek van George Steiner: waar Exodus 3: 14,15 ter sprake komt: het antwoord van de stem in de brandende, niet verbrandende braamstruik die aan Mozes zegt dat hij zich ontschoeien moet want dat hij op heilige grond staat en hem zegt dat hij naar de Israëlieten moet om hen weg te brengen uit Egypte. Als Mozes dan vraagt:

14: ‘When I come unto the children of Israël and shall say unto them: the God of your fathers hath sent me unto you, and they should say to me: what is his name? What shall I say unto them.

15: And God said unto Mozes, I AM THAT I AM and he said: thus shalt thou say unto the Children of Israël I AM hath sent me unto you.

(Ik haal dit uit de King James’ versie van de Bijbel.)

André Chouraqui in zijn boek ‘Moïse’ (Editions du Rocher 1995) vertaalt dit door ‘Je suis qui je suis’

Ik ga hier niet verder op in vandaag, ik voel me niet in staat mijn gedachte hierover – Steiner noemt het antwoord van de God een tautologie – uit te leggen en te verdedigen. Trouwens ik heb het al gedaan in een vorig geschrift waarin ik de nadruk heb gelegd op de schrijver van het verhaal die deze woorden gevonden heeft om voor het eerst, in een wereld van goden en afgoden, het beeld op te roepen van een ‘ik ben: IK BEN’, een niet zichtbaar, een niet  tastbaar Iets, maar een gedachte, een Zijnde, een wezenloos iets dat IS, met de onderliggende gedachte ik ben al wat is, ik ben het Levend Universum.

In een vorige tekst heb ik me anders uitgedrukt, misschien vind ik hem terug, maar er naar zoeken zal ik niet.

Ik heb er genoeg aan te weten dat 'I AM' het Zijnde is.

06-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De wereld en al wat er omheen is verdwijnt in de slaap en de droom neemt over, maar in de morgen bij het ontwaken knopen we terug aan met wat van de wereld en van het leven is. Wat mij betreft ik ga met gerust gemoed gaan slapen en sta even gerust op, ik heb er dus geen problemen mee, van dan af komt het er meestal vooral op neer me te herinneren wat ik laatst geschreven heb, of ik er mee verder kan of verder wil of, ik te denken heb aan iets totaal nieuw.

En vanmorgen neem ik me voor niet meer zo uitdrukkelijk als voorheen bezig te zijn met de dood en over het andere leven dat me wacht om de hoek, maar zoveel mogelijk te schrijven over het leven dat ik draag en beleef.

Trouwens, ik weet niets met zekerheid van dat andere leven en dit maakt het hoogst interessant. Wat niet zeggen wil dat ik haast heb om vast te stellen hoe interessant het is, wat ik dan wel weet over het leven dat  ik nu leid en dat ik nog ondanks de vele ongemakken een tijd, een lange tijd zelfs, houden wil.

Ik voel zelfs dat ik nog altijd volop als in een ‘maalstroom’ in het leven aanwezig ben, met een hunker naar het creatieve dat de Kosmos in beweging houdt. En als Dante, de grote Dante, verrukt als hij is aangekomen te zijn op het einde van zijn Divina Commedia, schrijft dat het ‘Amor’ is die de zon en de sterren in beweging houdt, laat ik  hem dat hoewel ik geneigd ben ‘Amor’ te vervangen door het creatieve en te zeggen dat het de Geest  is, evenbeeld van het creatieve, die alles in beweging heeft gebracht en in beweging houdt.

Een stelling die ik onderlijnen wil elke morgen van mijn leven om er de dag mee door te brengen en er mee de nacht in te gaan zo dat niets ergs me overkomen kan, noch in de dag, noch in de nacht, zolang de Geest zich ontfermt over mij.

Het zijn maar wat geschreven woorden die overschreven kunnen worden, maar ze dragen een eigenheid waar over nagedacht kan worden, hun tekens een oproep zijnde om er even in overweging, bij stil te staan en dan verder te gaan verrijkt met een zin die hangen bleef in je kleren  zoals een aroma van rijpend fruit, of van afgevallen bladeren op de grond, waar je over loopt, naar de winter toe.

Schroomvallig.

05-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik erger me al lang aan zij die de ‘Vlaamse cultuur’ uitdragen met wapperende vaandels op de sportmanifestaties waar ook ter wereld – behoudens in Wallonië – en ons minachten als we niet openlijk uitkomen voor een autonoom Vlaanderen, want wie zegt er ons dat er achteraf in dat ‘autonoom Vlaanderen’ het al koek en ei zal zijn tussen de politieke partijen, al was het maar om een gouverneur van de ‘Nationale Bank’ als er nog een NB zou zijn, aan te stellen.

In feite kan me dit ‘autonome’ geen zier schelen. Ik ben Vlaming en voel me Vlaming, en ik wens en verlang iets toe te voegen aan de Vlaamse Literatuur, iets van mij, tenminste als ik ertoe in staat zou zijn.

Maar schrijvend in het Nederlands belet het me niet te veronderstellen dat de Vlaming die me leest ook citaten in het Engels, het Frans, het Duits, begrijpen zal. Ik bedoel eenvoudig dat het niet is omdat ik deze citaten onvertaald gebruik, ik minder Vlaming zou zijn, integendeel, de veeltaligheid is een eigenschap van de Vlaming.

Zo, om een reden die velen onder jullie wel zullen begrijpen voel ik een zekere agressiviteit in mij, is er iets aan het opborrelen dat ik liever verzwijg.

Dit was van vanmorgen bij het opstaan, daarna is mijn ergernis stil gevallen is het licht gekomen, de wind en de regen en ben ik stil gevallen, zo stil en zo effen als het maar kon en heb ik gedacht aan een gedicht dat ik lang geleden begonnen ben, een  compensatie voor de donkere gedachten van deze morgen:

Schrijf nog wat gedichten
oude man opdat je niet
te vlug zou sterven
als je dood zult zijn.

Laat hier of daar
een woord van jou,
een kaft met poëzie
waar men zich
in wikkelen kan,
een korte wijl,
voor het wordt opgeslorpt
in de schemer van de tijd.

Zoals het van zovelen is
die hier verzonken
in de aarde
na jaren al vergeten zijn.

Zo schrijf nog wat gedichten
opdat je niet te vlug
verdwijnen zou eens
je boeken dichtgeslagen,
je pennen uitgedroogd
je bladen met woorden
bestrooid. 

Als woord,
kom ik dan, op avonden,
binnen gewandeld
om er naast jou 
neer te zitten
vóór de vlammen
in de haard,

even maar,
naast jou.

04-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De morgen overvalt mijn lichaam en, zo schijnt het me toe, verlamt meteen mijn geest. Er is geen blijheid, geen opwelling van gedachten, er is wat ik zou willen doen, gaan neerliggen op het bed, juist gaan liggen en wachten op wat er komen gaat. Ik schrijf dit omdat ik het schrijven moet deze morgen van 3 januari want ik ben niet veel méér dan deze woorden totaal tegengesteld aan de woorden die ik gisteren  gebruikte om af te sluiten.

Je hoort het ik ben eerlijk tegenover jullie zoals ik eerlijk ben tegenover mezelf, dat zegt men, het langst duurt. Hoe lang weet ik niet, in feite weet ik heel weinig over dergelijke gezegdes die aan het uitsterven zijn, zoals ook ik stilaan aan het uitdoven ben en met mij de wijze waarop ik me uitdruk, te archaïsch, waar me regelmatig  op gewezen wordt.

Maar iets wijzigen eraan zal nu niet meer gebeuren, integendeel ik zou nog archaïscher willen schrijven of dan toch anders, hoe anders weet ik niet, meer onsamenhangend, eer onbegrijpelijk.

 En ik denk aan wat Stefan Hertmans schrijft[1] over de dichtkunst van de Oostenrijker Ernst Herbeck die ‘een indrukwekkende dichter is omwille van alles dat hij niet gezegd kreeg en toch lijfelijk voelbaar maakte in zijn gedichten.’

Wat Hertmans niet zegt is dat Herbeck, misschien  geen in elkaar opgaande/in elkaar vloeiende zinnen kende; dat zijn hoofd een warboel was en dat hij alleen over deze warboel iets te zeggen had, zijn gedichten wijzen in deze richting.

Het is dus begrijpelijk dat hij niet  zeggen kon wat hij aan het  denken was, wat we kunnen lezen in zijn gedichten, maar wat is hier verkeerd aan?

Niets, niets merkwaardigs. Het is de uitdrukking van zijn persoon, van wie hij is en hoe hij is, het zijn de omstandigheden in zijn leven die hij  beschrijft. Et alors?

Ik ook schrijf over vreemd lijkende dingen, maar dingen, hoe vreemd ook, die kunnen begrepen worden mits een weinig goede wil, want wat ik schrijf vergt een inspanning, vergt een bijdrage vanwege de lezer, wat ongewoon kan overkomen.

Als die gevraagde goede wil ontbreekt dan schrijf ik ook wartaal, maar je zult me nooit horen zeggen dat ik niet schrijven kan  wat ik denk, want ik denk als een normaal mens.

Ik denk menselijk, Herbeck denkt als een geestelijke gestoorde en schrijft als een gestoorde. Wat is hier zo vreemd aan om er een (ingewikkeld) essay aan over te houden?

[1] Hertmans Stefan: Essays, De Bezige Bij, 2023. P. 212. (Herbeck verbleef vijfenveertig jaar in een psychiatrische kliniek).

03-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Er circuleert op de media, welke ook, een foto van mij, genomen op mijn 96^ste verjaardag die toont hoe ik eruit zag, een gelukzalige neergezeten aan tafel. Ik vrees nu dat het een verkeerd omen wordt, want het was een momentopname die de realiteit van de pijnen van mijn oud lichaam negeerde en niets toont van mijn kwakkelgang als ik wakker word in de morgen, zoekend naar mijn evenwicht tussen de stoelen en de tafel in de kamer.

De foto laat niets blijken hiervan, integendeel hij verzwijgt de realiteit en toont een lachend man weliswaar van jaren.

Als ik zeg dat het een ‘omen’ is, dan zag ik het plots voor ik slapen ging als een uitdaging van het lot, alsof er voor mij niet de minste dreiging te vrezen valt en ik glansrijk op weg ben naar mijn 97^ste. Het zijn voorgevoelens die ik niet nodig heb maar die nu de kop opsteken en wellicht enkele dagen zullen blijven hangen.

Ik vermeld dit omdat het verkeerd is een te groot enthousiasme over mijn toekomst te etaleren, dat het oneindig beter is me nederig op te stellen en af te wachten op wat voor mij is voorzien – en ik denk onvermijdelijk aan het boek in de psalm – en waaraan niet te tornen valt, mijn lot staat er geschreven in het verloop van de omstandigheden. Dit is van de schaduwzijde van mijn bestaan, het is wel heel vaag maar het staat er toch al was het maar in filigraan.

Maar er is ook een lichtzijde aan de foto, hij betreft klaar en duidelijk zichtbaar een man op jaren die zich geestelijk uitermate goed voelt, een glorierijke, die daar optreed verlost van al het negatieve dat hij de laatste tijd gekend heeft, open en bloot genietend van de momenten die hij beleeft onder vrienden samen, badend in een sfeer van eenvoudige gemoedelijkheid in dat van het echte, diepere leven is.

En alles samen genomen, hij voelt zich goed op die foto, hij verwerpt diep in hem het omen dat hij zag omdat hij weet dat wat telt afhankelijk is van wat hij nog schrijven zal in de dagen die er voor hem nog zullen zijn.

En als hij niet meester is over zijn dagen, hij  is meester over wat hij schrijven zal.

02-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik wil mijn dag en mijn jaar beginnen met wat ik mijn vorig jaar heb afgesloten: 'het is geest die materie heeft gebaard en niet omgekeerd'. Je zult het moeten stellen met deze hoofdgedachte die  als een rode draad door mijn geschriften zal blijven lopen, in elk geval verwacht er jullie aan.

Hoe heb ik het zo ver gebracht is de vraag die ik me stellen wil op deze dag één van het jaar 2024. Een vraag die tezelfdertijd een woord van dankbaarheid is, gespaard te zijn gebleven van al te groot onheil én lange tijd – er waren enkele onderbrekingen - te hebben kunnen schrijven wat ik binnenkreeg.

Alles wijst er voorlopig op dat ik verder zal gaan in het jaar dat openschuift, er hoeven geen nieuwe besluiten genomen of beloften uitgesproken om te weten hoe het verder moet. Dit hier mijn overgang zijnde, mijn laatste stappen die zijn overgegaan in de eerste uren van het nieuwe jaar, zoals het geschreven stond dat het gebeuren zou.

Er valt dus niet de minste merkbare wijziging te noteren al gebeurt het alsof het een vorm van herbeginnen is, is het maar omdat ik op een nieuwe lei begonnen ben om verder te gaan.

Maar het herbeginnen bezielt me toch, en op mijn jaren heb je bezieling nodig, het kruipt in onze handelingen, het wakkert bij momenten het soms vunzend vuur aan, het vuur dat onze levenswijsheid brandend houdt, verwarmend, groot opflakkerend houdt in de tijden van nu.

We wachten nu op de dagen die (nog) komen maar zeker niet met ongeduld, we laten de dagen zich openen en sluiten over ons; zoals ze komen zullen we ze ontvangen met onuitgesproken warmte diep in ons, een warmte die ik wil blijven uitdragen naar jullie, mijn inspiratiebron toe.

01-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Wat is er van de mens die schrijvend zich bewust is van de hand die in een minimaal bewegen over de lijnen van zijn blad glijdt, op het ritme van zijn gedachten, op het ritme van de gevoelens en de beelden die loskomen in hem, waarbij elke ingeving opgetekend wordt in een conventionele vormgeving die de wondere transmutatie is van de geest in hem.

Freeman Dyson (1923-2020), de Freeman Dyson en wat die wist over het Amerikaanse fysicus en mathematicus in zijn ‘Infinite in all Directions’ schreef hierover, and it pleases me:

‘To me the most astounding fact in the universe, even more astounding than the flight of the Monarch butterfly, is the power of mind which drives my fingers as I write these words.’

Of dit het meest verbazend feit is in het universum durf ikzelf niet beweren, maar de schrijvende Dante moet dit gevoel hebben gekend. Moet geweten hebben dat wat hij aan het schrijven was, de wondere transmutatie was van de gedachten in hem, dat hij deze gedachten aldus kon overbrengen aan allen die hem lezen zouden. Of hij er zal aan gedacht hebben dat hij doordringen zou tot de eenentwintigste eeuw vermoeden we niet, maar hij moet toch geweten hebben, als hij in het Arcadia – het voorgeborchte - wandelde naast Homerus en Vergilius, naast Horatius en Ovidius en Lucanus, dat hij in goed gezelschap was om de eeuwigheid van de geest in te gaan.

In dit licht gezien, heeft Dyson natuurlijk overschot van gelijk en is het een wonder dat de mens aldus in staat wordt gesteld de tekst af te lezen van de lippen van Dante en de stem van zijn geest te beluisteren, zeven eeuwen erna.

En verder, Dyson nog:

‘Mind, through the long course of biological evolution has established itself as a moving force in our little corner of the universe. Here on this small planet, mind has infiltrated matter and taken control.’

Echter, geest was er vóór de materie. Geest heeft altijd geïnfiltreerd geweest in de materie en erop controle uitgeoefend. Het is dus geen product van de materie, maar het omgekeerde is waar.

Om mijn  jaar af te sluiten, dit vrienden zijn whispers of immortality.

31-12-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het is alsof ik opsta in een andere eeuw en in een andere omgeving van het ‘zijn’. Sta me toe het zo te formuleren al weet ik dat het niet zo is, dat het maar een indruk is die ik er aan overhoud of, zeg ik het anders: het is alsof ik terugkeer na een lange reis die precies één jaar heeft geduurd.

In feite is alles inbeelding, ik die mezelf provoceer om uit mijn schelp te komen als een soort nieuw geborene die op dezelfde wijze verder leeft en wie leven zegt, zegt schrijven van ‘s morgens vroeg ben ik er mee begaan zoals Aldous Huxley – hij schreef duizend woorden - vóór het ontbijt: mijn adem dat het woord is,  het woord dat zegt of tracht uit te drukken wie ik ben en hoe ik op momenten mijn dagen doorbreng.

Van de overige momenten, de niet- schrijvende, weet je, zoals ikzelf heel weinig achteraf.

Ik zou nu kunnen gaan kijken wat ik geschreven heb op 30 december van vorig jaar, welke de momenten waren die ik van die dag heb overgehouden, maar het heeft weinig zin, ik ben nog altijd dezelfde persoon maar in andere omstandigheden optredend, omstandigheden -het lot dat het mijne is - meer afhankelijk van de staat van mijn lichaam dan van deze van mijn geest, gelukkig maar.

Die geest van mij die zich in alle mogelijke bochten wringt om toch maar levendig, toch maar  vernieuwend over te komen in eenzelfde landschap, dat zich beperkt tot de kamer, de tuin en de wijdheid van de luchten als ik opkijk én, niet te vergeten de bomen voor het raam die me blijven groeten eens het licht is doorgebroken.

Dit alles en nog heel wat meer maakt deel uit van mijn background, het laken waarop mijn gedachten, de grote of zelfs kleine momenten van het schrijven zelf, geprojecteerd worden. Een infiltratie in het onbekende dat ik vorm geef en inhoud, aan wat een tijdje ervoor nog niet bestond en, ik weet niet of het voorbestemd was om er te staan - komende uit de Kosmos - of niet, zijnde een accident van de geest

In feite weet ik er niets van als ik begin waar ik aankomen zal, in deze mate schijnt het een spel, ‘a game’, dat gespeeld moet worden om een einde te kennen, te weten of ik gewonnen heb of niet.

Elke morgen is het zo, sta ik voor een deur die ik openen moet om binnen te kunnen in mezelf en me te ontmoeten in woorden.

Woorden met het aroma van eeuwigheid.

30-12-2023, 03:17 geschreven door Ugo d'Oorde  

De morgen die hij niet dacht door te komen, al hingen flarden dromen in de lucht lijk kraaien hoog. Van waar ze kwamen niemand nood had het te weten, omdat het licht nog aarzelend was, en de dag niet wachten zal om open te scheuren in ontvankelijkheid. Er toen wolken kwamen, donkergrijs en oud zoals wat restte van de aarde hier.

Tot de wolken openschoven, dramatisch kobaltblauw doorbroken met lijnen rood die hangen blijven, luchten zoals nimmer voorheen de luchten waren.

Hij toen dacht dat de tijd gekomen was om een ander gedicht te schrijven over wat is en over wat nu komen kan. En of het komen zal dat zien we wel, later, als het lente wordt, de zomer en het golvend koren, de zang van leeuwerik. Mooier kan het niet, het land dat open bloeit, klaprozen overal en het blauw van korenbloem, weegbree langs de kant en in het water weerspiegeld, de bomen van gisteren en van vandaag.

Hij het nog beleven zou, vroeg hij zich af.

Al heeft een in meer of een in min geen belang als het ogenblik gekomen is, is het beter je af te stemmen op de gezangen die je horen zult komende van ver je omhullend als met een krans van madeliefjes en vergeet-me-nietjes.

Je dacht het toen het gisteren was en de avond viel, plots alsof er geen dag ware geweest en je nog geen jota geschreven had, iets wat zelden gebeurt had zich nu voltrokken.

Want toch even was je geschrokken toen je het cijfer hoorde bij het opstaan. En aarzelde om door te gaan.

29-12-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Dat ik ‘Erbarme dich’ had uitgekozen in mijn vorig debat, rust enkel op wat van het ogenblik was; wat van de morgen en de luchten was, van mijn woorden en de bomen was. Ik gekleed in zorg en toekomstbeeld, de handen open om te ontvangen wat van de aarde was. En toen Bach er was kwam de siddering die op mijn jaren het hart omspant met van te ver gekomen herinneringen die nog niet zijn uitgedoofd en waarvan ik horen moet hoe sterk ze zijn geweest als in een koperen plaat gegrift.

Alsof ze nimmer zo dichtbij gekomen, gevaarlijk om uit te maken wat er opvolgen kan. Heb ik me ondanks het vele goed gevoeld nu ik je vertellen mag dat ik nog eens een gedicht geschreven heb dat al lang geschetst op tafel lag, maar geen vorm er voor gevonden had, geen sluiting om het te verzegelen voor later,  wanneer het gebruikt kan worden een allerlaatste maal om daarna verast te worden tot een hoopje pulver.

Gedicht voor later.

Omdat ik
in het licht ik ademend lig, de ogen dicht.

Wachtend op de wind ik als een pluim 
zo licht,
om op te waaien uit de lotusstruik.

Hierover,
van begin tot eind, een vadem lang 
de woorden die ik schreef, die ik niet schreef even lang, 
die ik dacht en niet dacht, die ik sprak en niet sprak, 
even lang.

Een kraal van tekens uit mijn hand gevloeid
van al wat is het testimonium is.

Heden nog vertoevend hier, 
zijnde van het stoffelijke dat verdwijnen zal, 
zijnde van de geest die blijven zal

maar open zwaaiend zwevend in de schemering 
over de heuvels hier, de bossen en de landerijen.

Je sterft niet de dood, je sterft het eeuwig leven.

Ben je gerust toen heen gegaan voor het winter was,
avonden lang.

28-12-2023, 05:58 geschreven door Ugo d'Oorde