Ik  schreef reeds  - niet eenmaal maar wel ettelijke malen, - dat de Kosmos er was opdat hieruit de mens zou kunnen ontstaan, niet de mens zoals we hem nu kennen, een schakel naar een meer en meer geest ‘wordende’ homo sapiens-sapiens. Ik heb evenwel geen idee hoe die er dan zal uitzien of hoe hij er dan zal zijn.

Ik weet dat dit een gewaagde vooropstelling is, maar het leven, zoals het zich ontrolt aan onze ogen, waarbij we dieper en dieper doordringen tot de kern van wat amper nog materie kan genoemd worden, wijst in deze richting. En hiervoor put ik nog maar eens uit Fritjof Capra’s ‘Tao of Physics’:

‘In atomic physics we are in fact also confronted with a problem for which no answer can be found because matter at the subatomic level does not react as we are used to. In my very poor (sic) opinion this is only because subatomic matter does not exist but should be called ‘ matter-spirit’,  or the matter of the spirit. I think that at the said level spirit becomes visible or observable. And being spirit the particle decides itself (himself) if it will be observable at all or in what form (in wave or particle). I don’t know this for sure and I surely can’t prove it but I only can guess this phenomenon by intuition. 

Deze idee was dus -, wellicht dankzij Capra - van bij de lezing van het boek in 1983 af, in mij aan het broeiën: de geest die zichtbaar wordt als materie en daarenboven ‘zelf’ beslist onder welke vorm Hij (of Het of Zij) gezien wil worden.

Ik kan dit absoluut niet, evenmin als Capra bewijzen, maar het is een logische bevinding die kan blijven gevonden worden. Ik heb dit altijd aldus intuïtief aangevoeld als een zekerheid en heb het al vroeger als dusdanig neergeschreven.

Het betekent ook dat dit deeltje geest, de kleinste bouwsteen is en dat alles, ook het ontstaan van het Universum, gezien moet worden met als vertrekpunt dit deeltje geest.

Misschien, en dit is een nieuwe gedachte, misschien waren die deeltjes er reeds vóór de ‘Big Bang’?

Als ik dit schrijf op deze morgen - en het straks inlog - ben ik er me van bewust dat ik geen dagbladartikel schrijf, geen tekst om in om het even welke roman opgenomen te worden.

Ik vermoed sterk dat Stefan Hertmans in de massa essays die hij geschreven heeft nooit eenmaal zo ver is gegaan, en het is meer dan een vermoeden.

Maar ik weet ook dat wat ik hier achterlaat me overleven zal.