Op weg naar… december. Bij het neerschrijven van mijn november-data weet ik hoe vlug de dagen van oktober zijn voorbijgegaan, het wordt even vlug voor november en dan sta ik nog maar eens voor die einde-jaar-periode waar ik met een zekere tegenzin naar opkijk. Vergankelijkheid is ons deel, de allesomvattende tijd zorgt ervoor. In dit opzicht is hij meer dan ’le grand architecte’ van Marguerite Yourcenar, hij is ook de ‘opslorper’ van al wat is.

Dat elk begin van een blog moeilijk is ondervind ik regelmatig, maar ik sla me erdoor omdat ik volhard, omdat de wil er is tot slagen. Ware die wil er niet, ik zou nooit uit de lege holte vóór mij, halen wat ik er uit haal zonder ook maar eenmaal te zeggen, vandaag gaat het niet, vandaag zit ik vast, geklemd in een tunnel  waar ik het einde niet van zie en zelfs het begin ervan verloren heb.

Het gebeurde nog niet maar toch zit ik niet veilig, weet ik niet wat de toekomst me brengen zal. Ik heb wel de durf erop vooruit te lopen en met een gewaagde zekerheid voorop te stellen dat ik 2024 halen zal, en dan wat, zal ik verder gaan met nieuwe eisen te stellen, of zal ik, bedachtzaam zwijgend, verder gaan en meer dan dankbaar zijn voor elke gift van een nieuwe dag?

De tijd als ‘opslorper’ van tijd, het meest ontstellende waar we meestal geen acht opslaan, het fenomeen van ogenblik volgend op ogenblik, van seconde volgend op seconde, zonder verpozen, het is het draagvlak van ons leven, de nacht die overgaat in dag en de dag in nacht, onophoudend, de zwier van de aarde wentelend om de zon, een mirakel dat blijft duren: alsof het middelpunt van de aarde geankerd ligt aan het middelpunt van de zon.

We gaan voorbij aan dit beeld de ogen gesloten, omdat het ons toeschijnt als de normaalste zaak van de wereld, pas als we ze wijd en diep openen leert ons de omvang van dit bijzonder gebeuren, gekenmerkt door de enorme regelmaat, welk meesterschap dat hier getoond wordt en zien we  met verbazing de schoonheid aan orde ervan.

De vraag is echter of het zin heeft hieraan enige aandacht te schenken, het gebeuren vindt plaats totaal buiten ons, het is iets dat is, een eigenschap van wat we de Kosmos noemen en deze heeft zijn eigen wetten waaraan we in niets tornen kunnen, zo waarom ons hierover vragen stellen? Ja, waarom?

Het is iets waar ook Stefan Hertmans zich geen vragen over stelt. Dit beeld ligt niet binnen zijn domein evenmin als de vraag hoe het komt dat het zo is, hij heeft andere zorgen deze van de aarde en van de wereld, zorgen waar wij hier willen aan voorbijgaan.

Maar schrijft een vriend me, ‘een mens drijft op de ‘spiegel’ van een vijver’. Hij kijkt dus binnen in de dingen en neemt op wat hij er meent te zien omdat het verwondering is die hij ontmoet, Hertmans heeft het niet over verwondering, hij stelt vast en daar blijft het bij. Als literator heeft hij het spiegelbeeld helemaal niet nodig, niemand schijnt het nog nodig te hebben in dit land van ons.

Mijn fout is geweest dat ik te lang in het spiegelbeeld heb vertoefd zonder me af te vragen of het wel de plaats was waar de wereld naar keek. Wel, KLARA onze moeder van de klassieke muziek heeft het, o zo dikwijls over ons verwonderd zijn voor de prestaties en het werk van de men. Ik ben het er mee eens, maar ik wil nu eens de verwondering opeisen voor het werk en de prestaties van de Kosmos.

Is dit te veel gevraagd?

06-11-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hoe profileer ik me onder de mensen, op welke wijze tracht ik de aandacht naar mij toe te halen in deze omgeving van dagbladen tijdschriften en boeken om maar niet te spreken van radio en televisie? Mijn blog is er een van, hij wordt verspreid en gelezen door een twintigtal: mijn boek, ‘De Adem van de Dagen’ bracht, buiten  deze van enkele vrienden, niet de minste reactie op van uit de literaire wereld, het was een dood geboren kind.

Zo, weggedoken in mijn cel, wie ben ik voor de wereld, niet veel, niet om er woorden aan te wijden. Ik schrijf dit om mezelf te overtuigen dat ik wel besta, dat ik wel pogingen heb gedaan om bekendheid te verwerven maar mijn woord en mijn optreden was te luttel om te bereiken wat ik wou bereiken, namelijk uit het anonieme treden om een plaats te verwerven niet in de Canon van de Vlaamse Letteren, maar dan toch een vorm van bekendheid buiten mijn vrienden- en kennissenkring.

Ik weet dus wie ik werd en was en beter nog wie ik ben en waar ik sta, eigenlijk nergens. Het redelijke hierbij is dat ik me er bij neerleg, dat ik in een fase van mijn leven gekomen ben het te houden bij het minimale en het hogere af te  zweren als zijnde ontoegankelijk voor mij.

Ik ervaar het zelfs niet meer als een nederlaag, ik ben immuun geworden wat dit betreft en aanvaard, nu meer dan ooit de man die ik ben als literator, wellicht een van de velen die hun uren vullen met het schrijven van onsterfelijke(!) werken.

Ik heb naast mij ‘Verschuivingen’ de essaybundel van Stefan Hertmans. Om te beginnen is het een parel van een uitgave qua papier, druk en vormgeving, het ligt goed in de hand, een streling voor het oog en dan zijn de woorden doordrongen van wijsheid, van letterkundige grootheid en belezenheid. Ik ga erin op, ik verlies mezelf erin, en als ik vergelijking maak met wat ik schreef dan weet ik dat ik op de plaats sta waar ik sta en dat ik niet het recht heb een hogere op te eisen.

Ik matig dus zo ver en zo veel mogelijk mijn verwachtingen over wat ik presteer. Ik blijf trachten het maximum te bereiken in wat ik doe en is dit maximum maar een minimum voor anderen, tot daar toe,’for us there is only the trying, the rest is not our business’.

Deze zin van T.S. Eliot, de man van de vele (?) vrouwen en van ‘The waste Land’, is een leidraad geweest in mijn leven: doen wat je te doen hebt en kijk niet om naar wat de anderen erover denken of schrijven.

Ik heb heel wat lof gehoord over wat ik deed, enkelen hebben het geschreven. Ik denk dat ik verder mag op de weg die ik lang gelden ben ingeslagen, die ik, vooral nu, zeker niet verlaten mag, maar dat ik verder moet zoals ik bezig ben, zo lang ik er ben.,

Dit is een eerlijk verhaal dat ik hier achterlaat, meer voor mezelf dan voor jou, mijn lezer.

05-11-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Creatief zijn is altijd mijn betrachten geweest, hoe minimaal het ook was dat ik bereikte het was voor mij telkens het maximum dat ik op dat welbepaald moment halen kon en in deze context voldeed het me en droeg ik het uit als een vorm van kunst.

Wat ik hier toon zijn een paar steentjes gekleefd op het veld van een doodgewone potloodtekening, steentjes die, zonder mij,  voor altijd ongekend, verdwaald en verloren waren geweest maar nu, ingelijst en in een bewust gekozen omgeving geplaatst, zeggingskracht verworven hebben, en niet alleen zeggingskracht maar verrassen door het eigenaardig mooie ervan dat ze door de inkadering verworven hebben.

Het zijn geen doodgewone steentjes meer, het zijn door wind en water kunstig gebeeldhouwde dingetjes, intrigerend, aandacht vragend voor de metamorfose die ze ondergingen nu ze getoond worden gespreid over de lijnen van een tekening. Op deze wijze verwierven ze een leven dat ze anders nimmer zouden gekend hebben.

Dacht ik eraan toen ik ze opraapte wellicht niet, maar ik merkte ze op en had er aandacht voor, aandacht voor het minimale dat in zich, regels in acht genomen, het leven van het grote evenaart en zelfs soms overstijgt in intensiteit.

Wie de schoonheid van het kleine, van het schijnbaar verwaarloosbare, niet ziet, ziet ook de schoonheid van het grote niet, want het is het minimale dat onze ogen opent op het grote. Ik dacht het voor mij ongewoon mooie uit te baten door ze met veel respect te behandelen. Respect voor het tere, het kleine, het wondere dat van de natuur en van het leven op aarde is, en ik daar tegenover verwonderd als een kind en ze behandeld heb zoals ik het deed om uiting te geven aan mijn gevoelens. Het geheel is eerder weinig dan veel, is het kunst ze te nemen en ze te plaatsen waar ik ze plaatste?

Heeft het enige zin het te doen, is het een nietszeggende gril van mij of tekent het mij als mens, als iemand die het schone ziet waar het niet te zien is omdat hij het ziet met zijn geest meer dan met zijn ogen?

Ik wens er geen discussie over. Ik wist niet waar ik er zou mee uitkomen toen ik ze opraapte ergens op een wegel in de bergen, nu ik ze gekleefd heb op wat papier en ingekaderd spreken ze tot mij, heb ik het gevoel dat ze me danken hen uit het anonieme te hebben gehaald.

Een betrachting die we allen kennen.

04-11-2022, 04:23 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hoe oud ben ik wel zonder nog enige soepelheid, nog enige veerkracht in mijn lichaam en hoe is mijn leven, mijn ‘erzijn’ gelouterd door de tweede symfonie van Mahler? Vragen die geen antwoord vergen en ook niets oplossen zullen, maar met het lichaam is het minder goed gesteld, met de geest daarentegen is er nog enige speelsheid gebleven, resten van mijn jeugd die doorliep tot mijn volwassenheid, nu al heel ver achter mij liggend.

Maar mijn loutering, als er werkelijk een was zoals ik het schreef, is niet volledig, zoals er rest van mijn jeugd, rest er heel wat van mijn leven met haar en denk ik nog steeds dat ik de garagedeur hoor openschuiven en dat ze binnenrijdt met haar witte Fiat met rood dak. Nog steeds ken ik dit vreemd misleidend gevoel. Zo waar is mijn loutering?

Of wat is het, gelouterd te zijn van alle pijnen, van alle verdriet, het onheil achter jou gelaten? Je schrijft het wel omdat je het wenst te schrijven, maar zo gaat het niet, Allerzielen blijft je volgen, je kaars blijft branden waar je ook gaat of wat je ook doet, het effect ervan hangt in je leden als in je geest. Beter dus erover te zwijgen om het echte louteringsproces niet te onderbreken met woorden die niets oplossen of nooit iets oplossen zullen.

Het was niet dit allemaal dat ik schrijven wou van morgen, maar bij mijn ontwaken en mijn opstaan vroeg ik me af hoe oud ik wel was, niet wat de tijd betreft die voorbij is gegaan, dat weet ik genoeg, maar wel hoe oud, hoe versleten, mijn lichaam aanvoelt als ik naar de keuken ga  of naar een andere plaats. Wel mijn antwoord is, heel oud, ‘Matusalem’-oud.

En toch moet ik verder  en ga ik verder en ben ik intens verheugd verder te mogen en nog te kunnen gaan. Hiermee is alles gezegd wat gezegd hoefde te worden, de pijnen van het lichaam zijn er en deze van de gevoelens zijn er, maar onderhuids, en beide zullen blijven tot de rest van mijn dagen.

Ik heb dit nu gezegd ik hoop er niet meer op terug te komen ik ben wel degelijk een oud man en zal het blijven tot mijn laatste adem.

Het is geen verwijt dat ik me toestuur, verre van, het is een vaststelling te zijn wie ik ben en hoe ik ben en dit zonder ook maar iets te verbloemen. Maar gelouterd zijn is niet gezuiverd zijn, het gaat in de richting van het aanvaarden dat het zo is en,  nu het zo is, maken dat het goed is zoals het is, dat het niet anders kon dan te zijn zoals het is

Ik verwacht een zending kaders van IKEA, ik keer terug naar eind de jaren zeventig toen ik volop bezig was met het produceren – tekenen op koperen plaat, ininkten, afkloppen en afdrukken - van kleine etsen, ik ga deze nu inlijsten. Ik heb er voldoende om een tentoonstelling te houden van wat minimale kunst zijn kan. Minimale kunst dat mijn leven is geweest, iets boven of buiten wat een doorsnee leven zijn kan.

Iets er boven uitstekend

03-11-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Mijn ‘minstens’ van gisteren wijst erop hoe overmoedig ik me voel. Echter Allerzielen stemt tot nadenken. Verwijzend in alle richtingen naar de dood die ons op de hielen zit. Het is zijn dag maar dat hij wegblijft eens de zon onder is en het licht gedoofd want dan is het tijd om hem alleen te laten en vooral, vooral er voor te zorgen hem niet te provoceren.

Ik zag vanmorgen hoe het licht opkwam van achter de bomen, eerst de schijn van zilver en dan de rand van de zon er boven uit, een schittering van licht dat hoger en hoger steeg en breder en breder werd als een heldere roep van triomf het gewonnen te hebben op de morgenschemering.

Zo is mijn dag begonnen met de opkomst van het licht terwijl hij al een tijd begonnen was met de opkomst van ’Klara’, mijn gezellin in deze dagen van diep beleven hoe ik me voel. Hoe ik mijn geest uit spreiden wil over de dingen die ik aanraak met de ogen, dingen die opduiken en weer verdwijnen. Het is hoe ik besta als ik schrijf,  hoe ik tracht het minste detail waar te nemen en het te vergroten en te verlengen tot op mijn blad in tekens zo sprekend mogelijk uitgedrukt.

De wind die het licht opjaagt, dartel als een kind, heb ik lief vanmorgen, zoals ik het licht lief heb en alles wat te maken heeft met het leven, het grote leven van elke dag dat me als een gift wordt toegeschoven en die ik met dank in het hart aanvaard er nog te zijn en nog te kunnen zeggen dat ik er ben als groot levend, wel aarzelend in mijn gang, maar hoog opbouwend al wat is en hoe ik het zie al wat is, al wat ik hoor tot al wat binnen in mij zich roert. Ademend de teerheid van de luchten als ik buiten ga.

Allerzielen en al wat er verband mee houdt, meer dan vroeger. Roerloos uitgestrekt zal ik neer gaan liggen om te overdenken hoe mijn lot zich keerde en zich aftekende in totaal nieuwe vormen en begrippen en, afstand nemen van wat vroeger was om  beter overweg te kunnen op de nieuwe weg die zich geopend heeft.

Geen inslapen dus maar een krachtig opstijgen naar hoogtes die ik van oudsher wel kende maar nu terugkomen met een lichtende rand van nieuw begrijpen naar de toekomst toe. Hoe verwoord ik dit verwarrend gevoel van ‘zijn’ dat zich kantelt over mij?

Hoe denk ik eruit op te staan in woorden die verblijden of strakker worden aangespannen om te verklaren hoe ik de dagen voortaan noemen zal, eens ik de ruimtes ervan die zich openvouwen betreed.

Aldus heb ik vandaag Allerzielen geopend met een kaars die als een aanwezigheid  brandde in het huis.

‘Klara’ heeft gisteren de ‘Kindertotenlieder’ niet gehaald, wel was er van Mahler zijn tweede symfonie over dood en ‘Auferstehung’.

Ben er gelouterd voor een lange tijd, uit opgestaan.

02-11-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hoeveel kaarsen zal ik laten branden vandaag, ‘november being the saddiest month’. Hoeveel gedachten, hoeveel herinneringen zijn er opgestegen van uit de kamer die droef geladen waren tot troost bereid: het tere van de herfst dat mij bevangt.

Hoor hoe mijn gevoelens zich stolden op wat innig was, een samenhorigheid in morgens en in avonden, in nachten, uiteengerukt lijk een ceder die geveld wordt en in de geest bleef staan waar hij stond.

Ongeroerd opgesteld, de luchten en de wolken over mij geschoven, ben ik aarzelend november binnengegaan niet wetende wat of wie ik ontmoeten zal op de weg die zich opende voor mij, een weg van mogelijkheden die ik vinden moet om verder te gaan, zo ver als nodig is om redelijkerwijze te bestaan in de getelde dagen over mij.

Ik heb, denk ik, nog heel wat te beleven al weet ik niet wat en hoe  komen zal wat nakend is eens november voorbij zoals oktober is voorbijgegaan, vlug en statig met tussenpozen gevuld met nederigheid omwille van de machteloosheid ook maar iets te wijzigen aan wat op mij in geheime termen afkomt geslopen; ik zal het pas weten als het voor mij zal staan. Ondertussen schrijf ik roekeloos verder alsof er geen bedreiging was maar een lichtend punt als op het einde van een tunnel.

Of hoe ik herbeleef wat me overkwam, eenmaal nog om het daarna te bewaren als een wijsheid van het leven.

Zo hoeveel lichtpunten waren er vandaag die ik meenemen kan op mijn tocht zoals ik het gewaagd heb deze uit te stippelen op een vreemde, totaal onverwachte wijze, alsof ik beschikte over een oneindige zeggingskracht die alles toeliet, zelfs het gewild ignoreren  van het door het lot gepland ogenblik van vertrek.

Niets schijnt me onmogelijk toe als ik schrijf en mijn woorden kies of, zoals ik meen dat het gebeurt, voorgeschoteld krijg. Dit is dan het soort vrijheid waarover ik beschik om te schrijven wat ik schrijf en ik maak er gebruik van, echter de dag van één november heeft een plechtigere inslag nodig die ik niet uit de weg wil gaan. De ganse voormiddag al is de muziek van Klara er op afgestemd. Ik wacht op het ogenblik van Mahlers ‘Kindertotenlieder’, maar misschien is dit voor morgen gepland of voor overmorgen op de dag van Allerzielen.

Ik elk geval ik heb de dood niet uit de weg willen gaan, ik heb hem ingesloten in mijn geschrijf van vandaag, hij zit erin opgesloten en laat hem niet los, nu nog niet en later ook niet.

Ik opende mijn dag, zoals T. S. Eliot zijn ‘Waste Land’ opende, alleen de maand verschilt, want ik heb niets tegen April, de maand die naar de lente toe helt, naar het nieuwe leven dat opborrelt uit de aarde en ons bevloeien zal met de krachten nodig om het nog een tijd vol te houden, minstens tot het einde van het volgend jaar.

Minstens.

01-11-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Wat ik nog te doen heb volstaat om elke dag bezig te zijn. Ik som het niet op, ook omdat ik het niet precies weet, ook omdat het elke dag zich wijzigt en ook omdat ik er geen verplichting wil van maken, bezig zijn is mijn krachtwoord, is mijn inzet, en bezig ben ik, ik denk meer dan ooit, maar dan zonder de minste stress.

Ik ben zoals de natuur, hij valt niet stil, hij opereert dag en nacht, zelfs als hij zich rustig houdt in herfst en winter is hij onderaards wel bezig met iets. Ik ook opereer blijvend, weliswaar meer in de dag dan in de nacht, in de dag is het ook manueel, in de nacht is het maar in gedachten, maar ik ben altijd aan het werk, zelfs als ik neerlig op de sofa, zelfs als ik even de ogen sluit, het is mijn geest die wil dat ik actief blijf, dat ik hem volg waar ik hem volgen kan. In deze mate blijft mijn actief leven in de eerste plaats afgestemd op de blog die ik te schrijven heb. Mijn dag is ermee gevuld is het niet schrijvend, het is in gedachten.´

We hebben elk onze eigen wereld, die van mij is heel eenvoudig geworden, ik kom  niet meer buiten, ik lees geen dagblad meer, behalve de Standaard der Letteren nu en dan, en het nieuws, het grote en het kleine laat ik aan mij voorbijgaan.

Ik leef in de wereld van de geest, wat ik voortbreng kent heel wat schommelingen, noem het meanders die de geest doormaakt; wat nieuw is voor jullie is voor mij een vervolg, of om het duidelijker te stellen, ik volg een weg over een lange afstand en wat jullie telkens  krijgen is een stukje weg eruit geknipt.

Ik dacht er ooit aan een verhaal te beginnen; me te binden om een doorlopende tekst te schrijven, maar dan moet al mijn denken in die richting geleid worden; kan ik me geen enkele sprong (in het ijle meer veroorloven; kan ik gedachten die de gewenste lijn niet zouden volgen, nergens kwijt, terwijl ik ze nochtans niet kwijt wil.

En dit is het dat me belet, dag aan dag een doorlopende tekst te behouden. Dit is waar ik voortdurend word mee geconfronteerd, en ik heb er geen oplossing voor, het is en blijft een doos met kleine stukjes gedachten, zoals bij Pessoa, ik vermag enkel verder te gaan zoals ik bezig ben: elke dag stukjes tekst knippend uit de weg die mijn gedachten afleggen.

Ik was in volle natuur, ik verheugde me erop in de luchten een belofte te voelen, een poëtisch voedende kracht in de val van de bladeren om me heen: de tekenen van de herfst die me inspireren zouden tot rustige woorden, vertellend over een rijkheid aan kleuren, een rijkheid aan geuren van grassen en water van vergane bladeren; geuren en kleuren  waarin ik me dompelen zou om de geluiden van de voorbije weken van mij af te schudden en waaruit ik vernieuwd zou zijn opgestaan. Ik dacht het, maar de intensiteit van het gebeuren om me heen was niet krachtig genoeg om iets in beweging te brengen. Ik ben heel stil gebleven, had geen woorden om iets verheffend te zeggen en ben stil weer weggegaan zoals ik stil gekomen was.

Binnen in mij was er weinig of niets geroerd, was alles gebleven zoals het was.

31-10-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Terwijl de vijgen rijpen in de tuin, de ene wat vlugger dan de andere – de vogels weten het – is mijn broer, wat jonger dan ik - hij lijdt aan Alzheimer in een hoge graad - aan het denken over de muziek op zijn uitvaart. Al is het nog niet zo ver, het komt er aan zegt hij. Er is dus een ander afscheid dat zich aan het aftekenen is. Als hij me de vraag zou stellen, maar hij zal het wellicht niet doen, zou ik hem ook verwijzen naar het Allegretto van Beethoven.

Maar de wereld is vol met klassieke muziek en vele ervan passen bij een uitvaart tot de muziek van Arvo Pärt toe, ik wil me niet opdringen bij deze aangelegenheid, mijn pijn te weten dan hij denkt om te vertrekkens dekt alle muziek, ik wil er trouwens niet verder over uitweiden, laat me terug gaan naar het rijpproces van de vijgen, dat lang aansleepte en nu in enkele dagen voltrokken wordt want als ze niet geplukt worden vallen ze af voor de mieren en de vliegen, de spinnen en de kevers, voor de pieren misschien, voor het kleine petieterige leven dat zich afspeelt op de rand van de aarde.

Ik wil dit niet storen, ik zie het geburen maar mijn lichaam laat niet toe er iets aan te doen, zelfs het tijdig plukken laat ik voorbijgaan omdat het bewegingen vergt die voorbij zijn voor mij.

Ik stel het ook vast telkens ik de trap opga in de woning, beschermd door iemand achter mij. Ik ga de trap op zoals Dante de heuvel opgaat: ‘de rechtervoet plaatsend naast de linker[1]‘. Het is ook mijn geval geworden, mijn knieën laten niet meer toe de trap op te gaan trede na trede – ik schrijf dit omlater te weten wanneer het begon - dus ook bij mij zet de aftakeling van het lichaam zich verder, zichtbaar in mijn gang, gelukkig nog niet zichtbaar in wat ik schrijf, tenminste ik denk het toch niet, jullie wel misschien.

Maar de vijgenboom verliest zijn vergeelde bladeren en ik zie ze liggen op het gras, ik zie ook dat ze voldoende groot zijn om bij Adam en Eva bepaalde lichaamsdelen te bedekken, Jan van Eyck wist het ook. Maar het is de herfst die zijn sporen nalaat op het gras en meer en sterker in mijn hart, de onzichtbare tentakels van de dood hebben zich er vastgehaakt, reeds ver voor november in het zicht kwam.

Zeg ik, nu de dood terug opduikt, dat hij bijna een gezel geworden is van elke dag, dat er weinig dagen zijn dat hij niet even binnenkomt en ik hem geen strootje in de weg leg, ik aanvaard hem, wat het beste is dat ik vermag te doen.

Laat hem langs komen als hij maar niet toeslaat voor ik volbracht heb wat ik volbrengen wil en dit is heel wat nog.

Wellicht meer dan nodig, maar toch sta me toe het te denken.

[1] ‘Si che il pié fermo sempre era il più basso’ : Inferno, canto primo, 31. Of ’il pié fermo’ de linkervoet is of de rechter, hiervoor zou Dante te rade zijn geweest bij Albert de Grote, maar de twijfel blijft. En toch is het belangrijk om weten.

30-10-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Wellicht is het overdreven als ik schrijf dat ik tijd te weinig heb maar één feit is zeker de dag vliedt, hij stopt voor niets, de dag komt en is zo voorbij. Dit is het gevoel dat ik heb als ik het waag, vóór het slapen gaan, de inventaris op te maken van wat de dag me bracht.

Ik doe het wel niet elke dag, maar ik zou het moeten doen om zeker te zijn dat ik de ganse dag door waakzaam bleef om niets van zo’n kostbare tijd van mij te verspillen aan nutteloze dingen die er altijd zijn, meer dan de nuttige.

Zo verga ik van plannen waar heel weinig van terecht komt en waarom is het zo? Omdat ik teveel plan, voor iemand zoals ik zijn mijn vijfhonderd woorden meer dan voldoende, trouwens ze vullen heel dikwijls mijn dag, zo dat er weinig kan aan toegevoegd.

Het is telkens een kwestie van beginnen en vol te houden tot er genoeg woorden zijn samengebracht op een raisonnabele wijze. Dit is op wat het lijkt achteraf, maar zo eenvoudig is het nu ook niet. Ik ondervind dit elke dag. Wel is het zo dat het de ene dag vlotter gaat dan de andere, waaraan dit ligt is me een raadsel maar het is niet anders, geloof me. Maar de wil is er en waar een wil is is een weg, soms een gemakkelijke, soms  een minder gemakkelijke zoals vandaag. In feite is hij nooit gemakkelijk, hij vergt een inspanning, een opoffering van tijd: zeggen, nu doe ik het en het doen.

Dit is, je mag het weten, hoe het er elke dag aan toegaat met mij , maar ik slaag erin en blijf er in slagen, gelukkig.

Gelukkig zijn zij die de weg gevonden hebben om elke dag een deel van hun dag te besteden aan het schrijven - of aan een of andere vorm om creatief te zijn - om zich los te wrikken van het dagelijkse en vrij hun woorden of creatief-zijn te laten vloeien als het water uit een bron. Ik zeg het zoals ik het aanvoel als mijn blog geschreven staat, klaar om ingelogd te worden. Om daarna mijn dag door te brengen, bevrijd van het ongemak ervan, want het is telkens een ongemak maar telkens gevolgd door een stille vreugde eens het werk af.

Ik denk dat ik me herhaal, dat ik dit allemaal al eens gezegd heb, maar wat wil je, we herhalen elke dag het ritme van de vorige dagen zonder al te veel afwisseling, zo gaat het met mijn woorden, ook zij komen en gaan, er is enkel afwisseling in het keren.

Terwijl ik dit schrijf op ‘KLARA’ het Allegretto uit de Zevende van Beethoven – het hoogtepunt uit de klassieke muziek hoor ik – het is de muziek die ik een tijd geleden aan mijn kinderen gevraagd heb te spelen op mijn uitvaart. Ik beluister die nu met tranen in de ogen omwille van wat eens komen zal, echter meer nog omwille van wat was nu al enkele weken geleden.

Een allegretto, een ritme dat geen lichtheid is maar een zwaarte om te dragen in deze dagen.

29-10-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het gebeurt niet dikwijls dat ik, zoals gisteren, een blog schrijf in één ruk, in één zwier van de geest; dat ik begin waar ik nog niet aan dacht en eindig waar ik evenmin aan dacht en alles zich afspeelde in juist de tijd van het schrijven.

Ik heb gelaten wat er stond omwille van het uiterst spontane ervan wat ook er mocht van gedacht worden. Later heb ik in mijn reisverslag van toen - mei 1995 - gezocht naar de plaats van de grotten, gelegen  dichtbij Guilin, de stad in een woud van suikerbrood-bergen.

Ik heb er gelezen zie ik, in het boek van Lao Tseu:

‘Nothing under heaven is softer and weaker than water but in attacking the hard and the strong, no force can compare with it’

En in het Rode Boekje van Mao Tse Tung:

‘We communists are the seeds and the people are like the soil. Wherever we go, we must unite with the people, take root and blossom among them’.

Ik schreef dit reisverslag in november 1995, 33 pagina’s, gelukkig nu dat ik het gedaan heb, waar zou ik staan anders.  Zo heeft alles zijn reden. Het verslag zal me overleven, maar van heel wat reizigers van toen zijn er buiten mezelf weinigen overgebleven, ik zeg het maar zonder me erop te beroemen.

Ik zou verder kunnen citeren uit mijn China-verhaal, vooral dan wat me is bijgebleven van ‘La Forêt des Stèles’ in Xian. De 114 stelae  zijn een wonder van de Chinese spiritualiteit, erin staan de vele werken van Confucius gebeiteld/gegrift.

Hier werden, terwijl we erbij stonden, ‘rubbings’ gemaakt van de in grote stenen tafels gegrifte tekeningen. Deze worden ingeïnkt, afgewreven zodat enkel inkt overblijft in de lijnen van de tekening  om daarna afgedrukt te worden op witte bladen licht bevochtigd papier – het procedé dat ik gebruikte voor mijn etsen – ik had er uren kunnen naar kijken maar de tijd van de gids liet het niet toe. Ik heb er een gekocht, ik had er tien moeten kopen. Maar waar die ene is weet ik niet meer. Ik ben uiterst onachtzaam geweest.

Maar mijn China-verhaal terzijde gelaten, want dit ook is er spontaan aan toegevoegd zonder al te veel nadenken of het mocht of kon. Je schrijft maar aan wat je denkt als je een blog te produceren hebt, trouwens hoe zou je er anders in slagen 500 woorden te vinden. Zovele plaatsen ervoor zijn er nu ook niet. Ik ken er maar een, tenware ik er ging zoeken, zoals ik nu heb gedaan, in mijn woorden van vroeger die mijn gedachten/herinneringen zijn van nu.

Wat is er verkeerd aan?

Mijn blog is wel een dagelijkse uitdaging maar niemand zegt me, behalve ik, dat ik niet mag gaan putten in wat ik vroeger schreef, wat van mij is is van mij en nu is het ook van jullie; Jullie weten nu ook heel wat over de ‘rubbings’ die wellicht nog altijd gemaakt worden in een vroegere tempel van Confucius in Xian, misschien zijn er die in hun leven niets anders hebben gedaan dan het maken van ‘rubbings’. Zoals ik in de dagen van nu niets anders schijn te doen te hebben dan blogs te schrijven.

Echter wees gerust ik doe nog andere dingen. Een zaak is zeker waar ik mee bezig ben kent geen eentonigheid, integendeel het boeit me, maar het neemt mijn tijd die ik al te weinig heb.

28-10-2022, 06:44 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik heb enkel het gebeuren met mezelf te vertellen meer is er niet maar is het voldoende om recht te blijven en, waar het op aankomt, gelezen te worden? Het is de vraag die ik me telkens stel of ik niet verga in kleurloosheid, of ik geen landschap achterlaat zonder bomen, zonder horizon.

Ik doe mijn best om uit mijn schelp te komen, zo achteloos mogelijk maar zelden zonder een blik wat achter de dingen is, ook wat achter mijn woorden is. Wie is het die dagelijks een blog de luchten in stuurt zonder verpinken alsof het een fluitje van een cent was zoals er rondliepen in China met fluitjes gesneden uit wilgenhout zoals wij er maakten in onze, o, mijn God, zo verre jeugd.

Maar het ontging ons niet dat wij ook ooit fluitjes maakten uit wilgenhout, niet om er mee te leuren, zoals de jeugd in China, maar om erop te fluiten, wat een groot verschil maakt bij het maken.

Een hemels groot verschil als ik eraan denk hoe die knapen er rondliepen met fluitjes om die te verkopen voor amper enkele yuans. Zouden ze er nu nog staan aan de ingang van de grotten in, ja waar was het nu weer?

Het beeld van de kinderen, de handen vol met fluitjes is me bijgebleven, van de grotten zelf geen spoor meer of hoe het er aan toegaat in onze hoofden – tenminste als de geest in onze hoofden zitten zou - wat die wel onthouden wil of niet, of waar we evenwel geen vat op hebben, het is de geest in ons die beslist wat hij bewaart of niet.

Zou mijn echtgenote het zich nog herinnerd hebben, ik kan het haar nu niet meer vragen, trouwens ik denk het niet, ik geloof niet dat ze in haar jeugd fluitjes heeft gemaakt, ze zat opgesloten - dit was het gevoel dat ze er aan overhield - in het pensionaat, op enkele kilometers, een kwartier stappen, van de warmte van het ouderlijk huis.

Die fluitjes zal ze niet onthouden hebben, maar des te meer de gebeurtenissen in het pensionaat die haar, naarmate ze ouder werd meer en meer bezig hielden als een groot onrecht haar aangedaan in haar jeugd, waarover ze soms sprak, haar echtste en diepste herinneringen gecentreerd rond haar grootmoeder, een heilige voor haar.

Gelukkig zij die een heilige grootmoeder hebben gekend bij het opgroeien.

Ik ben nu een grootvader, een overgrootvader, wat denken nu de kleinkinderen over mij:, Anthony en Katiana, Stephane en Rita en Gwendolyne, Arnaud en Lisa en Margot, en dan de achterkleinkinderen?

Ik was bij hen een paar dagen geleden en ik voelde de warmte van hun genegenheid  in de wijze waarop, zij die er waren, zorgden voor mij van het ogenblik dat ik me bewoog opdat ik toch maar niet vallen zou. Ik was er diep door getroffen, nu ook nog. Het is me bijgebleven als een zegen over mij. Een zegen over mijn oude dagen, mijn dagen van weleer.

‘Weleer’, een woord dat me lang is ontgaan, dat ik nu gebruik terecht of ten onrechte, maar ik laat het omdat het een woord is dat ik graag heb, zoals er zovele woorden zijn die ik met een zekere liefde gebruik en blijf gebruiken ook terecht of zelfs ten onrechte.

Het stoort me soms niet een woord te gebruiken , zelfs als het niet passend is, maar het duikt op bij het schrijven en, ja waarom zou ik het niet nemen en een plaats geven in mijn geschriften, als een bloem in een tekening, op een plaats waar ze niet thuis hoort, een bloem als een fluitje van een cent? Of waar ik vanmorgen vóór het ontbijt ben terecht gekomen?

Ik denk dat ik alles laten kon zoals het bij mij is binnengekomen, ik voel dat ik niet het recht heb er iets aan te wijzigen, zelfs geen jota, al weet ik niet wat een jota is, ik houd ervan het woord te gebruiken.

Want mij is ook de hulp van de Muze heilig.

27-10-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Waarover schrijft men in deze dagen van gedeeltelijke zonsverduistering als men geen eerste zin heeft om mee te beginnen?

En dan is er een vriend die je schrijft deze morgen: ’La solitude est le royaume des forts, schreef de Gaulle in zijn mémoires en hij voegde er aan toe: elle est devenue mon amie.’

En het is zo, de eenzaamheid is mijn zuster en vriendin geworden, ik spreek ermee en ze luistert en wat meer is ze antwoordt me op een gepaste wijze. Ik kan dus niet meer zeggen – en ook ik zeg het niet – dat ik me eenzaam voel. Een mens die handelt, werkt en schrijft is bezig hij heeft de tijd niet zich eenzaam te voelen, zijn afzondering van de buitenwereld is heden ten dage geen pijniging meer of wat ook, integendeel. Zo alleen zijn is wat het is, een alleen zijn met zijn eigen ik en meer dan ooit een opgaan, een zichzelf voortdurend verliezen  in wat hij doet.

Stel je voor: ik kan opstaan, ik kan me wassen, scheren en aankleden, ontbijten, medicamenten slikken en dan, als ik het willen zou luisteren en zelfs kijken van in mijn zetel naar een of andere symfonie, een gekende of een die ik te ontdekken heb; ik kan neerzitten en werken – want werken is het – aan mijn blog of aan om het even welke tekst van vroeger. Ik zou zelfs, mits een kleine aanpassing, de koperen etsplaten, die ik destijds maakte kunnen afdrukken. Ik beschik aldus over een wereld alleen voor mij, niemand die tussenkomt om me ervan af te houden.

En ook waar is dan mijn eenzaamheid als er in meer altijd een afwezige is die blijft toekijken met een glimlach.

Beklaag me dus niet, nogmaals er is wat is, ik verzet me niet, ik zou trouwens niet weten hoe me te verzetten, of wat het nut ervan zou zijn, maar stilvallen doe ik niet. Mijn dag opent zich en ik ontvang hem met open armen, wel stijf geslapen maar ik kom op gang met blijheid en kracht en op het einde ervan realiseer ik me met welke snelheid de uren voorbij zijn gegaan, elk uur, elke dag is nu ineens precieus goed geworden, iets wat ik voorheen niet wist zoals ik het thans weet.

In deze omstandigheden schrijf ik mijn blog, denkend tussen de lijnen aan wat mijn leven geworden is, en meer nog, wat ik er nog mag van verwachten. Maar ik zegde het al, ik blijf actief, ik heb niet de tijd neer te gaan liggen om me te bekommeren of te beklagen over mijn lot. Het is het lot dat voor mij voorzien was in hogere sferen. Ik heb het te aanvaarden. Wat ik ook doe.

Nood om wat er gebeurt in de wereld die aan het afstompen is heb ik minder en minder tot vandaag toe. 

26-10-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik ben opgestaan deze morgen om allen die me vandaag zullen  lezen een bijzondere dag toe te wensen, een dag zoals er van tijd tot tijd een opduikt in het jaar of als het heel goed gaat een in de maand. Ik bedoel er niets meer mee, enkel dat het voor mij een dag is waarin ik in het bijzonder wil begaan zijn met allen die er zijn en staan om te horen hoe ik het stel en blijf stellen.

Wel ik stel het goed ondanks er voldoende redenen zijn om te zeggen dat het minder goed gaat maar dit minder-goed-gaan is voor mij al voldoende opdat ik het verzwijgen zou om op te hemelen feit dat ik er deze morgen nog steeds ben en dat ik met een goed gevoel denk aan jullie. Wat kan ik meer verwachten of kunnen jullie verwachten meer van mij.

Wel is het zo dat het leven me in zijn greep houdt en dat ik er volop van geniet, zo van geniet dat ik het schrijven wil, het uitroepen wil dat ik er nog steeds ben, geestelijk zoals ik er altijd was en dat ik dank, meer dan dank, wat of wie ervoor gezorgd heeft dat ik deze morgen met een goed gevoel jullie schrijven kan vanuit de kamer die mijn openheid is naar jullie die dit ooit lezen zullen, vandaag of morgen of wie weet, maanden, jaren verder.

Een vriend – alsof je niet allen mijn vrienden zou zijn – schrijft me regelmatig dat hij die schrijft blijft, wel ik schrijf om te blijven, om er nog te zijn als ik er niet meer zijn zal. Vooral vandaag ben ik gelukkig én om het kunnen schrijven én om te schrijven wat ik achterlaat. Het is niet aan elk van ons gegeven om op te staan en te beginnen met jullie een mooie dag toe te wensen en er zich gelukkig bij te voelen het te doen en vooral het te kunnen doen.

Uiteindelijk wat zal ik hier gezegd hebben dat ik nog niet zou gezegd hebben: dat ik me goed voel, ondanks ik redenen genoeg heb om het tegendeel te zeggen wat mijn lichaam betreft, maar het is een geestelijk goed gevoel dat ik ken, uitzonderlijk deze morgen van deze dag in de herfst ook de herfst van mijn leven. Wachtend op het eerste licht, vooruitziend naar wat de dag me brengen zal al was het maar een boek, het boek van Hertmans, zijn ‘Verschuivingen’ die ik verwacht; al was het maar wat Klara me brengen zal of zelfs, de aanwezigheid van Inge de kuisvrouw die vandaag komt.  

Al was het maar het feit dat ik geschreven heb wat ik schreef denkend aan jullie die me lezen gaan eens dit verschenen is op mijn blog van morgen 25 oktober, een gewone dag in het jaar die zoals ik het al zegde ophemelen wou om er een bijzondere dag van te maken, om er voor te zorgen dat wat ik voel over gaat naar jullie en dat we allen samen er een goed gevoel op na houden, de ogen gesloten op al wat er gebeurt in deze wereld opdat die vandaag niet ‘vreselijk’ zijn zou.

De dag lang.

25-10-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ondanks ik er in slaag geen dagen over te slaan is het vertrouwen in mezelf eerder laag, is er de vrees dat er een dag komt dat ik niet meer in staat zal zijn een blog te schrijven, daarom, al heb ik er een gans etmaal voor, is het zo dat ik er, vóór het licht opkomt, wens mee klaar te komen. Het is dus de vrees van ‘het-niet-slagen’ die ik elke dag zo vlug mogelijk wens te overwinnen opdat ik het overige van mijn dag onbezorgd zou kunnen doorbrengen.

Een andere reden is er niet, want een blog is voor mij iets dat los staat van de dag, dat een afzonderlijk gebeuren is, een bevalling die moet plaats vinden, pas daarna kan en mag mijn dag beginnen en zijn zoals ik wens dat hij is. Zo ben ik ingesteld, zo ben ik een gespleten man geworden, deze van zijn blogs en deze, de gewone, van zijn dag.

En, in wat er geschreven wordt ligt een gans leven geborgen. Er is geen woord dat geen binding heeft met al wat er is aan voorafgegaan en evenveel met alles wat nog komen kan. Geen feit is er, geen herinnering aan wie of wat ook, dat nooit aan bod komt in de woorden van een of andere dag. Mijn blog is aldus, wat er ook moge staan, een hologram van de totaliteit van wie ik ben en was en hoopte te zijn.

Ik geef degene die schrijft een andere naam om aan te tonen dat er in mij nog een ander iemand aanwezig is. Hij staat er elke morgen als redacteur en elke morgen wil hij dat ik schrijf wat hij me zegt.

Het is dus geen gewoon leven dat ik leid, maar een dubbel, een als een gewoon iemand die geen nood heeft te schrijven en iemand die niet nalaten kan te schrijven. Zo besta ik al een tiental jaren – in feite al een gans leven - en ik geef me er ten volle rekening van én schrijver te zijn én gewoon mens die, zo is het nu, met pijn luistert als het komt op ‘Klara’, naar het andantino uit de vijfde symfonie van Mahler, een pijn die ook de schrijver-man in zijn woorden legt.

Ik denk dat elke schrijver, elke kunstenaar in zijn creatief-zijn die gespletenheid kent. En die iemand in mij, in zijn overmoed, voelt zich in zijn grote momenten onuitputtelijk. Hij vertoeft dan op een aarde zwevend boven de aarde, een eiland zoals dit van Dali drijvend in de luchten.

Hij is zelfs zo overtuigend dat hij me soms meesleept en dat ik hem geloven ga, dat ik me ga vereenzelvigen met hem, wat gevaarlijk is want het zijn dromen die ons in de ban houden voor een lange tijd;

Een troostende lange tijd.

24-10-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Je weet nooit wat het volgend ogenblik je brengen zal. Hoe je erdoor geraakt zult worden: helemaal niet, wat je verwacht, eens en voor altijd voor eeuwig, of gewoon in je wijze van leven. Het is een gedachte die nu en dan wel eens opkomt, maar dat je eigenlijk verder onverschillig laat omdat je het lot niet provoceren wilt.

Je weet wel, soms, van een noot muziek van Bach hoe ze gevolgd wordt, of van een woord in een gedicht welke het volgend woord is, maar van je volgend ogenblik weet je niets, je denkt er zelfs niet aan dat er een volgend ogenblik komt, het is er keer op keer, langgerekt uitgestrekt lijk het schuiven van de wolken, lijk het geruis van de wind in de bomen, lijk het aanrollen van de golven op het strand, meegaand, de tijd die vliedt volgend, tot er vroeg of laat abrupt een ogenblik komt dat alles omver werpt lijk een bowling bal de negen kegels.

Het kan een ontmoeting zijn, amper een oogopslag die overgaat in een verliefdheid waar je niet meer van loskomt, die je je leven lang beneveld; het kan de uitslag zijn van een bloedonderzoek dat je in een andere gemoedswereld brengt; het kan van alles zijn dat een draai geeft aan wie je waart of wie je worden zult.

Eén ogenblik in je leven kan voldoende zijn om van jou een ander mens te maken, een man met toekomst of een man zonder nog een greintje  hoop op wat ook, of een man die schuil gaat in de schaduw van de dood voor een tijd.

Het is niet dat ik iets dergelijks verwacht, helemaal niet, mijn dagen, zoals die nu zijn, kennen eenzelfde ritme van opstaan en slapen gaan, met al wat is van de dag ertussenin en, wat mijn vooruitzichten zijn belichtte ik in mijn blog van 16 oktober, zelfs nog hopende dat die dag niet het einde zijn zou van de verwachtingen die ik vandaag nog koester, ondanks de hoogte van het cijfer dat ik dan zal bereikt hebben.

Je kunt zo dromen van een oneindigheid aan ogenblikken, lijk de oneindigheid van  de golven die aanrollen. Al ken je de onmogelijkheid ervan, die droom  verlaat je niet, hij zit verankerd in elk ogenblik dat je tegemoet komt, tot er, zoals het gebeurt in elk leven, een einde aan komt. Maar dit ignoreren we  voortdurend.

Vreemd is het op mijn leeftijd te schrijven wat ik schrijf. Het gebeurt wel meer bij mij, dat ik begin met een gedachte die uitvloeit in een reeks woorden, zoals het trekken van een lijn op het blad waaruit stilaan, eraan verder werkend, een tekening tevoorschijn komt die, waarom niet, wordt ingelijst om er lang nog te zijn, al kijkt er niemand nog naar. Maar dit is geen reden om de tekening niet te maken, trouwens ze heeft zichzelf gemaakt, ze heeft gebruik gemaakt van je handen en je geest om zichzelf voort te brengen, zo gaat het nu eenmaal in het leven.

Tot daar dan mijn gedachten van deze morgen. Het was nog vroeg toen ik eraan begonnen ben, ver voor de vogels in de tuin. Wellicht als ik herlees wat er staat met de slaap nog in de ogen.

Nu is het te laat om er nog iets aan te wijzigen, ook omdat, als ik er nog iets aan wijzig, niet weet waar ik eindigen zal.

23-10-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De regen, je weet het, past bij mij, hij kleeft aan mij zoals hij kleeft aan het raam, hij is mijn gezel in deze dagen, in deze roekeloze dagen van het er zijn en het er soms niet zijn want bij momenten verschrompelt zich wat van de dag is in onbegrip als in tederheid om wat was en niet meer keren zal.

Dit is wat me beneveld, wat me vervreemd van de realiteit die me omgeeft en die ik als dusdanig over het hoofd zie als zijnde irreëel, vervalst, overschaduwd met wat meer van de dood is dan van het leven.

Nochtans al wat ik schrijf wil zijn waarde hebben, wil hoogstaand zijn, zelfs als het niet hoogstaand is, het is het in mijn gedachten omdat het uit mij geperst wordt door iets dat me overstijgt, dat me altijd heeft overstegen, overmoedig dat ik altijd geweest ben in wat ik schreef en het is nu niet dat ik nog veranderen zal of zou willen veranderen.

Ik ben een gezel van al diegenen die er naar streven het maximum uit henzelf te halen, telkens opnieuw in de bres te staan als het op schrijven aankomt, en wat mij betreft, te bereiken de kwaliteit van woorden die Mahler in zijn klankenwereld bereikt, o.m. in zijn Lieder en zijn symfonieën. Hoog gegrepen dus, waanzinnig hoog, want niet te bereiken  en toch streef ik ernaar, wil ik het niet doen voor minder.

Er is niets verkeerd aan dit ‘willen’, zelfs al bereik ik Mahlers niveau niet, wat maar normaal is, ik tracht toch, naar hem opkijkend, het te benaderen, wat me een regel geeft voor het verwerken van mijn woorden dag na dag.

Deze opstelling kan hoogmoedig lijken, ik weet het, maar ik verkies nu eenmaal Mahler omdat ik hem de meest kosmische – Bach de meest sacrale – vind onder de componisten die ik ken. Dit neemt niets van de waarde van Ravel, of Janacek of Beethoven of  Mozart, of wie ook, tot Robert Herberigs van Oudenaarde die al lang vergeten is. Allen kennen ze de wilskracht het hoogste te bereiken, het uiterste wat ze bij machte zijn te presteren. Met mij is het niet anders, kan het niet anders zijn, ware het niet zo ik zou er elke morgen niet staan met wat ik wil zien als een morgengebed om de dag mee te beginnen.

'Klara’ gesloten, helpt me de stilte, wind en regen een zegen zijnde voor wat ik te zeggen heb, meer nog dan voor wat ik verzwijgen wil als het komt, en het komt, tot in mijn ogen voel ik het komen en weer verdwijnen voor een tijd of tijdje, al let ik er soms niet op, het is er onderhuids en grijpt zich vast in en aan de woorden die ik achterlaat vooraleer verder te gaan.

Zo opent zich de zoveelste dag die ik binnen ga, de leden stram geslapen, opent zich de geest bij zijn ontwaken.

22-10-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Waar kom ik uit vijfhonderd woorden verder als ik begin met te zeggen dat de dag zich opent op een verwachte verwondering als ik beginnen zal met het inkaderen van een reeks kleine, tere etsen die ik maakte einde de jaren zeventig, een halve eeuw al terug, voor mij een terugkeer naar vroeger, ver weg in de tijd maar dichtbij in herinnering.

Het hoogste dat ik toen bereiken kon en waarin ik me uitleefde omdat het de enige kunstvorm was die ik aankon: sobere, eigenvormige tekeningen die het leven in de kleine dingen poogden op te vangen, eerst aangebracht op kleine koperplaten en daarna afgedrukt. Het maximum van mijn kunnen. 

Lange tijd bleven ze verborgen in een map, bijna vergeten onderaan een kast. Ik heb ze nu bovengehaald, nietige dingetjes die ik nu tracht tot leven te brengen door ze in te kaderen, om ze daarna uit te delen aan de kinderen tot aan de achterkleinkinderen toe, soms aan vrienden.

Ik doe het met mijn oude handen en mijn nog levende geest, het worden kleine momenten van grote intensiteit die me uren lang buiten de tijd houden en buiten wat er is van het dagelijks bestaan met zijn dieptes en ook zijn verhevenheden die ik nu meen te ervaren bij het behandelen van wat ik dacht minimale kunst te zijn.

Een kunst die paste bij de persoon die ik toen was, niet dat ik nu hoger zou staan, want het in boekvorm neergelegd verleden, leerde me duidelijk waar ik me opstellen mag. Wat eigenlijk niet zo veel is, maar na wat gebeurde, is het me voldoende geworden, want het leven grijpt wat het grijpen kan, het kent geen grenzen, het slaat toe waar en wanneer er aanleiding is toe te slaan.

Het werk van het inkaderen zelf is een vreugde, het is een ’zijn’ in het tijdloze zoals het schrijven is, zoals elk creatief werk een vertoeven is buiten de tijd.

Ik denk dan dat ik het redden zal als ik bezig blijf - en niet als een zak ga liggen op de sofa - in afwachting op wat me onvermijdelijk eens overvallen zal. Eigenlijk ben ik een gelukkig man, gelukkig omdat ik me behelpen kan met het alfabet van mijn laptop, dat ik het dus niet schrijven moet met de hand zoals het vroeger gebeurde want mijn geschrift is onleesbaar geworden. Stel je voor dat ik op een dag niet meer zou kunnen schrijven wat ik nog te vertellen heb, een dodelijke ziekte zou het zijn, dodelijker dan de dood zelve, want het zou mijn geest aantasten en opvreten.

Zo, Heer van de Kosmos, of hoe ik je noemen kan of mag, ontneem me nooit de mogelijkheid tot schrijven. Tref me terwijl ik aan het schrijven ben, op een vlugge, correcte wijze, een wijze zoals het hoort na al wat ik al geschreven heb en nog niet geschreven.

Dit is aldus waar ik aankom na iets minder dan vijfhonderd woorden.

21-10-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik heb dikwijls een springplank nodig om onder te dompelen in mijn woorden. Zo zocht ik bij mijn terugkeer heil bij Ouspensky en bij Thomas Merton, bij Eliot en Hollis, enkele speerpunten in de wereld van de literatuur en dergelijke punten ontbreken niet, er is er een overvloed van, het komt er maar op aan de meest inspirerende te vinden om op weg te zijn.

Soms ook is er geen nood aan, ligt alles klaar en duidelijk afgelijnd en heb je het maar te nemen naarmate het zich aanbiedt. Maar toch is er telkens vóór het beginnen, een zekere vrees dat je niet halen zult wat je wenst te halen, dat de zinnen te verward liggen gestapeld en dat je het inzicht niet vinden zult om alles te effenen zoals het hoort. Er is ook niemand die je hierbij helpen zal, je bent telkens volledig aangewezen op jezelf, de enige waarop je rekenen kunt en je kent de wispelturigheid van de gedachten die op jou afkomen.

Het schrijven is dan ook bij momenten geen evidentie, het kost je, het kost je een blijvende inspanning die je het best niet afbreekt door een rustpauze in te lassen. Neen bij ondervinding weet je dat je niet moogt verzwakken dat je moet door gaan tot het einde, vooral niet versagen want dan ben je verloren en stopt de stroom van woorden.

Deze morgen was een lege morgen, was een dag zonder vooruitzichten, zonder diepgaand bezinnen. Ogenblikken die zo voorbijgaan, die niet de hoogte ingaan zoals je het willen zou, maar een effenheid hebben die je kleurloos achterlaat. Het was nochtans niet je bedoeling nog dergelijke momenten te beleven, maar ze dringen zich op, ze zijn er onverwacht en je hebt niet de kracht je ertegen te verzetten, jezelf op te monteren en er een einde aan te stellen. Je ondergaat het leven, je hebt je dag niet in de handen en je beseft het.

Zo gaat het er dan aan toe, wat je, in overmoed, je voorgenomen hebt, intenser je dagen te beleven houdt je niet, het is je gemoed dat beslist en soms heb je er geen controle over omdat wat van de dag is ook zijn rechten heeft en je dag niet is geworden wat je ervan had verwacht. Ook zijn we niet altijd meester over onze gevoelens, zeker niet als ze van heel diep komen. Buiten ons willen om stellen ze zich op met een muur er omheen, zodat we hun gevangene zijn voor een tijd, gevangene van onze gevoelens.

Laat het zo, het is voorbijgaand, de namiddag of de avond kan een glimlach worden, een woord van een vriend of vriendin kan heilzaam zijn, je leeft dus in verwachting en je schrijft maar, je heelt jezelf, het enige dat helpen kan. Nµ je hebt gezegd wat je te zeggen had over plannen die je maakte en gestoord werden door je gemoed, dat zich wentelde in de resten van pijn.

20-10-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

All the fish needs 
Is to get lost in water.
All man needs is to get lost
In Tao. [1]

Zich verliezen om zich terug te vinden in de wereld van het onwaarschijnlijk miraculeuze. Dit is wat ik telkens betracht als ik schrijven ga, ik verlaat wat me omringt en stap binnen in wat de irrealiteit van het ogenblik wordt. Ik verlies wie ik ben en kruip in een andere persoon die voor een korte tijd bestaat in mijn verbeelden.

Wie ben ik dan op dergelijke ogenblikken, mijn ‘ik’ verloren in bedenkingen, die maar wat lucht zijn, wat woorden die zo opduiken en die ik neem alsof het een vrouw was in wie je opgaat om er verheerlijkt uit op te staan, licht als de zomerwind, helder als het morgenlicht, maar ook donker als de eerste ster verschijnt waar je ze niet verwacht.

Je hebt er niets bij te verliezen, je hebt er alles bij te winnen, dan toch de ogenblikken van het schrijven en van het nagenieten als je herlezen gaat wat je ogenblikken ervoor geschreven hebt, verwonderd dat het er staat.

Dat er geschreven staat waar je een dag lang bent mee bezig geweest en gewacht hebt tot vóór de nieuwe dag er was, om te vertellen over wat je dacht wat het betekent je te verliezen in Tao. Tao voor jou het miraculeuze zijnde: het leven badend in een wolk parfum die even reëel is als onzichtbaar. En het is de wolk parfum waar het om doen is omdat al wat miraculeus is ermee te maken heeft, zonder die wolk, ware het leven zonder betekenis, zoals het zonder betekenis is voor de panter, de leeuw en de wolvin die Dante beletten verder te gaan de heuvel op.

Maar voor ons is er die wolk parfum, is ze al wat er onzichtbaar omheen en binnenin de dingen is, de essentie die van het leven is, enkel zichtbaar met de geest zo dat er heel wat zijn die de wolk geen ogenblik gunnen. Het is de geest in mij, meer dan het intellect, die me goed en wel op de weg heeft gezet om te begrijpen en te verkondigen dat het miraculeuze er wel degelijk is en dat het aan onszelf ligt om het te ontdekken of niet te ontdekken.

De wolk die het teken is van de geest die in en van de Kosmos is, ons toegemeten of dan toch sprankels ervan, ons aandeel ervan.

Het is op deze wijze dat ik de nood heb me te verliezen in wie ik ben, en eens het gevonden weet ik dat het er is en raakt ik het niet meer kwijt, zoals deze morgen. Het is een ‘erzijn’, een aanwezigheid van iets dat er is maar niet te bepalen is wat het is en hoe het is. Sommigen hebben er een naam voor, maar de naam Tao is me voldoende, dekt voor mij de betekenis die ik er aan geven wil.

Ik herinner me niet meer hoe Ouspensky het miraculeuze zag, het heeft ook geen zin meer, ik weet het, ik heb het uitgemaakt voor mezelf, het is er en het blijft er als een baken op mijn weg, zelfs al leeft mijn ‘ik van elke dag’ er niet voortdurend naar, het is er altijd als ik schrijven ga.

[1] Thomas Merton: ‘The way of Chuang Tzu’, New York, New Directions, NDP 276, 1969, p.65.

19-10-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik had tranen in de ogen toen ik deze morgen wakker werd uit een droom die geen droom was maar een droefheid die plots was opgedoken, ik onmachtig eraan te weerstaan, terwijl ik besefte dat ik eens te meer gelukkig moest zijn dat er een nieuwe dag was die ik beleven ging, een dag nieuw, totaal nieuw in alle aspecten, alsof ik pas nu de ogen opende op het leven, verwonderd dat het was zoals het was.

Ik dacht aan een tekst over T.S. Eliot die een vriend me gelaten had. Eliot en zijn ‘The waste Land’ gedicht en wat hij hierover schreef aan zijn vriendin, Emily Hale:

‘The agony forced some genuine poetry out of me, certainly, which I would never have written if I had been happy: in that respect, perhaps, it may be said to have had the life I needed’[1].

Hij leefde het leven dat geen gelukkig leven was, maar het was het leven dat hij nodig had opdat hij zijn ‘The waste Land’ zou kunnen schrijven.

Onvermijdelijk is het dat de gebeurtenissen van de laatste dagen  invloed zullen hebben op wat ik schrijven zal en, op hoe ik het verwoorden zal, maar dit zal niet uitmonden in een lang gedicht, wel in een aantal blogs  die doordrenkt zullen zijn door wat me overkomen is.

Ik heb echter niet de bedoeling deze gevoelens te bestendigen, integendeel ik wil me ervan bevrijden, ik wil me loshaken van wat gebeurde om gedachten te kunnen neerzetten die zoveel mogelijk het karakter van wat ik voorheen heb geschreven benaderen.

Er is wat is, het eenzame huis zal weinig of geen impact hebben op mijn woorden, het zal hen eerder een nieuwe en krachtigere impuls geven, zo voel ik het aan en zo hoop ik dat het gebeuren zal.

Ik wil elk ogenblik van mijn dagen zo intens mogelijk beleven, wetende dat elk ogenblik in mindering komt van de ogenblikken tot mijn zesennegentigste.

Ik denk aan P. D. Ouspenski (1878-1946) die in zijn boek[2] op zoek ging naar het miraculeuze dat voor hem het binnendringen was in een onbekende realiteit waarvan hij wist dat deze bestaan moest. Ik wil hem op mijn :manier hierin volgen, de realiteit van het dagelijkse aftasten om uit te vinden wat er achter deze schuil gaat.

In feite is het wat mij betreft niets nieuws, ik ben altijd een Ouspenski geweest, ben altijd op zoek geweest naar het wondere in het leven, het sacrale erin, het voor een groot deel onbekende, waar we meestal ongeroerd aan voorbijgaan omdat het ons gewoon-normaal is gaan lijken.

Wel voor mij is het niet gewoon, is het leven een uitzonderlijk, wonderbaar iets, is het miraculeus geworden naarmate ik er verder over nadacht, en ik dacht er maar over na als ik erover schrijven ging.

Jullie weten dus in welke richting mijn woorden zullen uitgaan, welke weg ik genomen heb en volgen wil.

Of ik erin slagen zal kan ik niet garanderen. Het kan dat het bij een pogen blijft, het kan ook anders.

[1] Hollis Matthew: ‘The Waste Land: A Biography of a Poem’ (verschijnt op 22 november).

[2] Ouspensky P.D. ‘In Search of the Miraculous, Fragments of an unknown teaching’. Arkana paperbacks, 1987. First published in 1950;

‘The ‘miraculous’ was a penetration into this unknown reality. And it seemed to me that, the way the unknown could be found in the East. Why in the East? It was difficult to answer this. In this idea there was perhaps, something of  romance, but it may have been the absolutely real conviction that, in any case, nothing could be found in Europe.

18-10-2022, 02:02 geschreven door Ugo d'Oorde