Het was in 2012 dat ik in een blog gewag maakte van het bestaan van het boek van David L. Chandler, met de vreemde titel ‘Life on Mars’. Dit boek dateert van 1979[1] en ik vond het destijds uiterst bevreemdend, dat, gebaseerd op de honderden foto’s genomen door Mariner 9, het duidelijk bleek dat Mars ooit moet bedekt geweest zijn door een intensief net van kronkelende kanalen die gezien werden als de uitgedroogde beddingen van rivieren die alle delen van het Marsoppervlak bevloeiden. Chandler ging verder in zijn interpretatie van de foto’s, hij schreef:

Rising high above the plateau, near the coastline in the Trivium Charontis region of Elysium, stand the most amazing, inexplicable, and mind-boggling structures, yet seen on the surface of Mars : a group of immense three-sided pyramids that dwarf any man-made structure on earth, and whose origins have not yet been plausible explained. The largest of these tetrahedral pyramids are more than half a mile high… How did these colossal structures get there… Could they have been created by the natural play of geological forces?

Chandler waagde toen het onmogelijk geachte voorop te stellen, namelijk dat deze ‘piramiden’ gebouwd werden door intelligente wezens, een fantastische theorie.

Dat er water op Mars heeft gevloeid wordt vandaag als een zekerheid aanvaard, maar of er, ondanks de foto van ‘a group of three-sided pyramids’ - die ik nooit bevestigd heb geweten - intelligente wezens in gezwommen zouden hebben, is een andere vraag.

Curiosity, die voor het ogenblik al vijf jaar op wandel is op Mars, jaagt de verbeelding nog wat verder op hol. Een groot aantal filmpjes duiken nu op, op Twitter, die alle gaan in de richting van Chandler en het bestaan, in het verleden, van een (intelligente) beschaving, niet alleen niet meer uit de weg gaan, maar zelfs promoten.

Ik weet niet wie die filmpjes, gemaakt op basis van de foto’s genomen door Curiosity, heeft verspreid en gecommentarieerd. Ik vermoed niet dat deze uitgaan van NASA zelf – uiterst sober wat haar commentaar betreft - maar wat je te zien krijgt roept onvermijdelijk vragen op.

Al weet men maar nooit. Er zijn er ook geweest die vertelden over een mogelijke botsing – of bijna-botsing - in een niet zo ver verleden, tussen Mars en de achtmaal grotere Venus, waarbij alle leven op Mars kon uitgedoofd geweest zijn. Wie meer wil weten over deze mogelijke botsingen, leze ‘Worlds in Collision’ van Immanuel Velikovsky[2], te beginnen op pagina 238: ‘When was the Ilias created?’. Niet dat het dit hoofdstuk is dat het bewijs van de botsing leveren zou, het is maar literatuur, maar het is in elk geval zeer verrassend bij Homeros, -VIIIste eeuw, te lezen - en hoe dit beschreven staat - waarom Mars/Ares, in haar strijd tegen Venus/Athene gezien werd als een oorlogsgod, hoewel Mars achtmaal kleiner is.

Ik ga hier niet verder op in, absoluut niet, mijn idee wat Velikovsky betreft gaat eerder in stijgende dan in dalende lijn. Ik wens enkel te besluiten met de woorden, 1979, van Chandler die een verwittiging inhouden:

‘When the human exploration of Mars begins, the surprises will be dramatic and they will be many. 

Of Chandler gelijk zal krijgen - en tevens Velikovsky - zien de komende generaties wel. Ik zelf weet dat ik me vandaag, als fan van Velikovsky, op glad ijs begeven heb.

[1] David L. Chandler: Life on Mars. Ed.E.P.Dutton, 2 Park avenue, New York, 1979.

[2] Immanuel Velikovsky: ‘Worlds in Collision’, ISBN 0 349 13573 8. Abacus 1972, (eerste uitgave in 1950).

06-12-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

 Waar jaag ik op of wat tracht ik te bereiken met mijn woorden. Niets, of dan toch minstens wat aandacht misschien om uit het anonieme te treden, alsof me dit een stap verder helpen zou. Zo er moet een andere reden zijn en dan denk ik dat het enkel kan om in leven te blijven, om te zeggen dat ik er nog ben. Ik zeg dit in de eerste plaats tot mezelf, en wat ik opteken is zonder franjes, open en bloot, omdat ik vandaag niets meer te verbergen heb en weinig te verhopen; omdat, als ik me bekijk in de spiegel, ik ‘un pauvre bougre’ ontmoet, en het is van hem uit dat ik elke dag vertrek in de hoop te verrijzen tot een man die de gestalte en het uitzicht heeft van zijn geest.

Ik heb pakken dagboeken vol geschreven en het gebeurt dat ik er ga in bladeren, dat ik ontcijfer wat ik geschreven heb en hoe ver ik ook terugga in de tijd, wat ik vandaag schrijf is nog altijd wat ik voorheen heb opgetekend, is een uitvloeisel van wat, met de hand, dag aan dag neergezet werd. Ik ben dus, in een zekere zin, ter plaatse blijven trappelen, wat betekent, en ik zeg dit niet graag, dat wat er nu is, maar de essentie is van wat er was al een lange tijd voorheen. Ik denk dat alles begonnen is eerder bij Maurice Gilliams dan bij Louis Paul Boon, dat ik trouw ben gebleven aan Gilliams en dat Boon geen zeggingskracht heeft gehad op mij, Hugo Claus evenmin.Ik ben bij het etherische gebleven eerder dan bij het natuurlijke. Aldus ben ik een eenzame, een afgezonderde geworden, niet aanvaardend dat er iemand komen zou die, wat mijn stijl betreft, Gilliams vervangen zou. Moet ik er fier over zijn? Zeker niet, integendeel het is mijn zwakte.

Elke dag ontvang ik in mijn mailbox - hoe is dit binnen gesijpeld of wat is er de bedoeling van? - onder de hoofding ‘Pinterest’, een ontzettend, en dit is het juiste woord, aantal foto’s, de ene al even wonderlijk als de andere. Vandaag zijn er onder meer foto’s van oude bomen in bloei. Ik durf zeggen dat ik me voel als een van die bomen, even oud, en even zonderling gewassen, met een vergroeide stam en even zonderling vergroeide takken. Ik zie me aanwezig in elk van die bomen, ben me de laatste tijd meer en meer als een boom gaan voelen en gaan gedragen, vast in de aarde staande, onbeweeglijk observerend wat is van het leven rondom mij. Ik zou het daar kunnen bij laten, maar, zoals ik er sta, groei ik meer naar binnen als naar buiten. Het uiterlijke is voor de foto, het innerlijke is voor het woord, dat het levenssap is van de boom in mij, en waar ik sta wens ik ook niets meer te zijn dan die sappen.Het leven in mij, zijnde ook de geestessappen in mij, die ik uitdragen wil op de enige wijze die ik ken, beperkt in plaats en tijd, vloeien naar buiten via de stam die ik uiterlijk ben en die de spiegel me vertelt.

En deze blogs van mij, en je weet dit, trachten te zijn wat de spiegel niet capteren kan. Denk er aan als je mij ontmoet als boom.

05-12-2017, 08:44 geschreven door Ugo d'Oorde  

Je hoopt elke morgen grote dingen te zullen schrijven, dingen die nog nergens, in een om het even welke taal, geschreven staan. Dingen die in de Bijbel zouden kunnen opgenomen worden, in een aanhangsel van laat ontstane teksten die niet alleen bevestigen al wat de Bijbel al vertelde, maar  daarenboven ook voorzichtige professieën zouden kunnen zijn.

Je weet wel dat er weinig aan de Bijbel toe te voegen is en dat het niveau ervan niet te halen is, maar het geeft enkel aan welke soort literatuur je op het oog hebt. En, je weet maar nooit, eens je aan het woord bent kan er van alles komen, je hoeft zelfs - soms - geen inspanning te doen, de woorden komen alsof ze al uitgesproken werden in een tijd ver voor jou, maar nog niet opgevangen en pas deze morgen van vroeg december, van welk jaar ook, tevoorschijn zijn gekomen uit het vale licht dat nog licht moet worden.

Je droomt dit telkens als je neer gaat zitten om vast te stellen achteraf dat nog heel weinig te halen is uit de ruimte rondom jou, een ruimte die vol boeken staat, vol namen van grote heren en dames die je voor waren en nu, wellicht van uit het aura dat ze overhielden, toezien op de man die nu zijn uiterste best doet om hen te evenaren en, er niet zal in slagen, want ook vandaag zal het me niet gegeven zijn grote dingen te vertellen. Ik voel het al, mijn aanloop er naar toe is niet vruchtbaar genoeg geweest, de wil is er wel, de weg is er, maar het bronmateriaal is maar quelconque, is maar zo en zo.

Elke morgen staat je er, overmoedig om te volbrengen waar je denkt voor uitgekozen te zijn, dit heb je jezelf wijs gemaakt, een heel leven al dat je erop teert, dat je je ziet als een uitverkorene om grote dingen te volbrengen en een lang grafschrift, te lang om later ooit nog gelezen te worden, achter te laten.

Nu je aangekomen bent waar je nimmer dacht aan te komen, is er het beeld van iemand die verkeerd heeft geleefd, aandacht heeft gehad, en te veel, voor nutteloze zaken, en hierbij blind is geweest voor het essentiële in het leven.

Zoals het leven een strijd is, zo is het schrijven er een, maar dit laatste, een strijd, een ‘Dasein’ dat we er bij nemen; dat we even goed achterwege zouden kunnen laten, niemand, behalve jijzelf, zou je een verwijt kunnen toesturen, zou kunnen zeggen: man, je hebt niet gedaan wat je te doen stond, je bent niet geslaagd, je pogen is een mislukking geweest, het is te laat nu en vergeefs de moeite, om er nog iets aan te wijzigen.

Zo, zoals de vorige dagen zul je ook vandaag niet achtergelaten hebben wat toegevoegd zou kunnen worden aan een boek zoals de Bijbel; wel kan het gezien als een aanhangsel, aan wat van je leven was, wat van de wereld was die je hier hebt opgebouwd en thans aan het wankelen is, hij valt nog niet, maar hij nadert het punt dat het gebeuren zal.

De sequelen van de griep resterende, I could be very pessimistic by now, but I won’t. Ik ga niet schrijven dat het beter ware er mee op te houden, dat er, aan wat al opgetekend staat, niets meer toe te voegen valt, wel dat ik, schuilend achter een stuk rots uiterst gelukkig was, boven op de top van de Bella Tola, waar ik in mijn droom gisteren was. En ook, dat ik vandaag gelukkig was te hebben geschreven wat hier staat. Beide gelukkige momenten vullen niet alleen elkaar aan, maar waren beide noodzakelijk want het ene zou niet geweest zijn ware het andere er niet. Het zijn dergelijke zaken waarin ik me, in de dagen van nu, wentel en keer om te zijn wie ik ben en vooral te schrijven wat ik schrijf.   

04-12-2017, 07:05 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik herhaal: ik houd niet van december. Vraag me niet waarom want mijn antwoord is te simpel om in aanmerking genomen te worden, maar het is te veel, een te lange, slepende aanloop om aan te komen, eerst op punt 24/25 en dan die allerlaatste sprint naar 31 toe, om daarna terug te vallen, een cake die is ingezakt, in het gewone ritme van elke dag met opnieuw een jaar voor de boeg.

Natuurlijk zijn het de jaren die me kwellen, die de schaduw zijn. Ik huiver, zo schijnt het me toe, het gordijn op een nieuw jaar te moeten openschuiven. Ik weet wel, het is nog niet zo ver, maar ik weet ook hoe vlug het gaat, echter niet, of ik het einde halen zal.

Wanneer, denk ik, wanneer was dat fameuze jaar 2000? Was dat gisteren niet, eergisteren, laat staan, was dat vorige maand niet; en, wie was ik toen, wie ben ik vandaag en wie zal ik morgen zijn?

Ik dacht bij het opstaan  - het gebeurt regelmatig - aan een hotel in St.Luc, Valais, een oud Zwitsers berghotel uit de jaren twintig, ‘la Bella Tola’, waar het goed is te vertoeven. Waar je – dan toch in december - leeft in de sfeer van het gedicht ‘Antico inverno’[1] van Salvatore Quasimodo. En aan de ontbijttafel, deze morgen, mijn echtgenote die me vraagt, weet je waaraan ik vanmorgen heb gedacht, en ik wist het maar al te goed.

Het zal bij dit verlangen blijven, het zal hangen blijven over mijn, en wellicht ook over haar handelingen, een dag lang om daarna even weg te ebben en terug te komen naarmate Kerstmis nader komt. Een sfeer oproepend van oude schilderijen aan de muur en meubels, glanzend van ouderdom en bovenal, het gewemel van de vlammen in de haard. En Salvatore Quasimodo: Desiderio delle tue mani chiare nella penombra della fiamma, verlangen van je klare handen in de schemer van de vlammen, ruikend naar eik en naar rozen, naar de dood: sapevano di rovere e di rose, di morte.

En, voor het vuur gezeten, de kamer een schemerige holte achter ons. Of herinneringen in voluten en arabesken herop geroepen, uren die volheid waren en innerlijke weelde, die waren van de tijd die stil stond. En buiten, de sneeuw, hoorbaar het rijzen van de vlokken, en de nevel over de vallei onder jou, en de vogels, gli uccelli, die de granen eten voor hen op het terras uitgestrooid, en wij dan, fatti d’aria, van lucht gemaakt.

Dit is hoe het zijn zou van hieruit geleefd, in woorden uitgedrukt de sfeer ervan, de geronnen tijd van oude kamers, ruikend naar was en terpentijn en het parket onder je voeten dat kraken zal als je opstaat om naar boven te gaan, de trap op naar jullie kamer.

En het grote mysterie dat levend is, dat van de bergen is, waar een groot deel van je jonge jaren geborgen liggen: het steile pad langs de watervallen naar het gammele hotel Weisshorn, of de slingerwegel naar de top van de Bella Tola. Je kent dit allemaal, je was er tientallen keren, zelfs was je op de top vóór de zon op kwam en je er stond om de eerste stralen, verblind door de kracht ervan, op te vangen. Je geest staat er geprint in de luchtlagen, omdat het zo intiem, zo enig, zo hevig was: jij, fatto d’aria.

Er zijn niet zovele plaatsen waar je heen wou gaan, om er te blijven, de top van de Bella Tola is er zo een.

Je herinnert je een film over een bergdorp in Japan en een plaats er van hoog in de bergen waar de ouderlingen heen gaan als ze voelen dat hun tijd gekomen is. Om er hun lichaam tot stof te zien vergaan. 

[1] Desiderio delle tue mani chiare / nella penombra della fiamma / sapevano di rovere e di rose, / di morte. Antico inverno. / Cercavano il miglio gli uccelli / ed erano subito di neve,/ cosi le parole / un po’di sole, una raggiera d’angelo e poi la nebbia, e gli alberi / e noi fatti d’aria al mattino.

03-12-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

 Ik kijk soms naar kookprogramma’s, de makers ervan zijn er niet beter aan toe dan ik, ook zij hebben elke dag een nieuw menu te vinden willen ze hun kijkers niet ontgoochelen en ook de journalist die elke dag een column schrijven moet die op de actualiteit is afgestemd kent deze opdracht; dus, waarom zou ik me geviseerd voelen of ooit gaan denken dat ik iets buitengewoons aan het doen ben? Ik heb het zelfs gemakkelijker, ik heb de vrijheid te nemen wat zich, komende uit de nevelen van het bestaande, aanbiedt.

Ik kan dus vele wegen uit. Soms, zoals vandaag verrast me een vriend met zijn bemerking dat mijn gedicht van gisteren hem denken deed aan Lord Byron (1771-1824) en zijn gedicht ‘Solitude’, waaruit ik enkele regels licht:

‘To sit on rocks, to muse o’er flood and fell[1] / To slowly trace the forest’s shady scene / … / This is not solitude, 'tis but to hold / converse with Nature's charms, and view her stores unrolled…

Ik hem antwoorden wil dat we allen een beetje Lord Byron zijn, dat eenzaam zijn in de natuur – ik voelde me niet eenzaam aan zee - helemaal niet de eenzaamheid is die we, verloren in de menigte kunnen kennen.

To sit on rocks, is dus te zitten in de moederschoot van de natuur, is ons voelen als kind van de natuur. Als het dit gevoel is dat ik bij mijn vriend heb losgewrikt dan weet ik dat mijn zee gedicht, mijn marine, geslaagd is. Zelfs al weet ik dat het beter kon, want een gedicht is nooit af, er kan altijd aan gesleuteld worden, het is hangend tussen beginnend af, en toch ook nooit af.

Het is hangend, en suspens, omdat we het steeds maar willen aanpassen aan onze gemoedsgesteltenis die, we ondervinden het telkens, veranderlijk is.

Vanmorgen, vóór ik mijn Lord Byron gelezen had, was ik opgestaan uit een wondere droom. Ik wandelde in de straat toen een man, gekleed in een witte schilders kiel me binnen riep in zijn woning om naar zijn werk te komen kijken.

Via een helverlichte, smalle gang wordt ik binnen geleid in een reeks even helverlichte kamers, alle muren, alle meubels ervan overschilderd, zodat de kamer een groot schilderij is waar ik binnenwandel en eens in het midden zie ik dat ook mijn handen en armen, mijn ganse lichaam beschilderd is met kleine vogels en vlinders, met bloemen en planten, in een teergroen grasveld alsof ook ik het landschap was. Ik wandelde van kamer tot kamer, overal, de wanden en meubels erin, en mijn lichaam beschilderd, zodat er geen verschil was tussen mezelf en wat in de kamer was, zodat het was alsof ik daar rondliep als een in een landschap ingepakt Sint-Niklaas geschenk.

Iemand, ook helemaal beschilderd, vertelde me dat hij al wat schilderij was moest optekenen, maar zegde hij, hoe wil je, alles hier is schilderij, uzelf zegde hij, u ook moet ik opschrijven als schilderij, u ook maakt deel uit van de failliete inboedel, en de man schreef maar, of was het tekenen dat hij deed?

Ik weet niet meer hoe het eindigde of waarom het eindigen moest. En wie me binnen vroeg kan ik enkel gissen, maar een vriend, groot schilder van landschappen, zo van lente, zomer, herfst of winter, stuurde me een foto van een van zijn laatste werken, een helder en zeer subtiel lente landschap, met een stroompje op de voorgrond dat weg schoof in het landschap, onder een teerblauwe lucht met een schijn van wolken, en minimaal op de horizon een kerktoren en een huis. Een droom van een schilderij, in spaarzame pastel getekend.

Was het dit, komende van hem, verrassende landschap en vooral de lichtheid van de kleuren erin dat me in mijn droom bezeten had? Het kan, maar wat met de deurwaarder dan die erin rondliep?

Ik hoorde later dat de foto van het schilderij die hij me stuurde, slechts een begin was, een aanzet was, hij het nog op te vullen had met tal van zaken, bomen, huizen, afsluitingen.

Hij had de opvulling ervan moeten overlaten aan ons, de toeschouwers? 

 [1] fell: high wild rocky country

02-12-2017, 08:36 geschreven door Ugo d'Oorde  

Voor ik deze laatste maand – een ander landschap van het jaar - betreden wil, wou ik even teruggaan naar wie ik was, op de rotsen, in San Juan bij Alicante, aan zee gezeten. Even maar er vertoeven, omdat het anders was, omdat ik er de ruimte had, de wind, de zon, de oneindigheid die ook en vooral een oneindigheid was van het zijn, van het opgaan in al wat de zee eigen is. Ik schreef er al wat er te schrijven was, van morgen tot avond, soms tot diep in de nacht.

De zee er mijn adem was, mijn verwachten, mijn heerlijkheid:

De dag, hij is niet veel als je niets

te schrijven hebt, niets te verhalen

over wat je bracht, het uur van de morgen

of dat van de nacht.

Als je niet, zoals Pessoa, wat woorden

nagelaten hebt op wat strookjes papier

en opgeborgen in een oord

waar niemand komen kan.

Als je niet bent opgestegen,

al was het maar een korte tijd,

tot in het hoogste van de luchten

waar je je verdromen kon.

Omdat de zee je adem is,

dooraderd met van zon en maan

het licht,

de zee je toevlucht is.

Omdat de zee verschillend

van de aarde is

zich wijzigend steeds maar immer identiek,

gekoesterd en bezeten

en toch ongetemd gebleven.

Zo is de dag niet veel

als je, zee en wolken waardig,

niet dat vleugje poëzie kunt grijpen

dat tot pulver, al verschroeien zou.

Omdat, als er één plaats je inspiratie is,

het wel de zee zal wezen.

01-12-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik zegde het al zo dikwijls of liet het dan toch verstaan, maar elk begin is een nieuw strompelen om uit te komen waar ik nog geen vermoeden van heb. Ergens waar het goed is een blog te eindigen. Het kan de zee zijn, het kunnen de bergen zijn, het kan het wijde land zijn dat mijn thuishaven is. Van hieruit echter is het nimmer de wereld zelf en zeker niet het gebeuren in die wereld of het nu ver af is of dichtbij, vandaag krijgt het geen toegang.

Wel droom ik soms, wel ben ik weg van vele dingen, om simpelweg te zijn, in mezelf gedoken, niet wetende waar ik heen gaan wil. Ben ik roerloos als een bergmeer, een pelgrim rustend aan de rand ervan, met geen tijd na hem, noch voor hem uit, maar zijnde van het ogenblik zelf, zijnde van elk ogenblik dat voorbij gaat. Het bergmeer zijn ziel zijnde, zijn kern, zijn binnenste punt waar omheen alles draait en wentelt. En niet meer denken, niet meer te zijn van wat gisteren was of van ver ervoor, noch van wat komen zal eens ik terug zal verder gaan. Ogenblikken van het niet bestaan.

Of, zijn beeld verstard in de spiegel die van het water is. Hij kent die bergmeren maar al te goed, hij ruikt er de arnica, de génépi, de sneeuw die overbleef, maar meer dan deze van het ruiken is hij niet, zijn leven is nog niet begonnen, hij zit wel aan de rand ervan, aan een eerste stap die hij zetten moet om terug te zijn wie hij vroeger was, maar hij aarzelt. Hij aarzelt lang. Hij denkt kon ik de tijd houden hier, kon ik de zon roerloos houden, zodat ik hier als versteend achterblijven kon.

Niets meer dat nog moet.

Hoe dikwijls gebeurde dit niet dat hij de tijd stilhouden wilde, want het is enkel de tijd, die hem hier in zijn droom, verjagen kan. Hij, vastgeschroefd, die er is zonder er te zijn, als dit zou kunnen.

Dit was van deze morgen en niet van andere morgens die er zijn geweest, dat hij dacht neer te gaan zitten, op welke plaats ook maar het liefst waar hij ooit vroeger was, en er definitief te blijven, er rond te kijken, louter geest geworden en geen lichaam meer om na te denken over al wat is en niet is.

Omdat het leven een vreemde bedoening is en wij erin opgesloten. En we voortdurend uitbreken willen, een bres slaan in de muren om te zijn, los van alles wat is, een vogel, een meeuw, zwevend over zee en landerijen, gedragen door de wind, om enkel wind te zijn, te blijven.

Omdat ik vanmorgen nog onbestaande was, ik nog niet geboren scheen, hoewel in progressie van bestaan, maar nog niet daar. Wel op komst zijnde maar nog niet schrijvend dat ik er ben. En het andere ogenblik dan, dat daarna nog komen moet, dat komt aangestormd, wel ver af nog denkt je, maar eens - voor elk van ons - het er zal zijn.

Vreemd is wat van het niet-bestaan is, wat is van een wereld, later, zonder jou. 

30-11-2017, 08:03 geschreven door Ugo d'Oorde  

Moeder, vader, welke soort genen draag ik in mij, voortkomende uit jullie, en deze uit de geslachten voor jullie; wellicht, het ganse pak ervan geconditioneerd én door de stand van sterren en planeten, én door de omstandigheden die van het leven zijn; genen die in zich de drang kennen, het woord te willen gebruiken om creatief te zijn en creatief te blijven tot in mijn late dagen?

Wat is er van deze hunker die maakt dat ik thans de indruk heb mijn ganse leven, zelfs in gedachten, geschreven te hebben, om uiteindelijk vast te stellen dat het een ziekte is, een verslaving, waar je je moeilijk van ontdoet omdat ze zich langzamerhand heeft vastgezet, zoals ik zegde, in je genen. En eens ook het ritme van het schrijven is binnengedrongen ga je verder, dag na dag, tot het ‘soms’ een zorg wordt.

Je bent er eigenlijk niet beter aan toe dan allen die je zijn voorgegaan als schrijver of componist, als schilder of beeldhouwer. Allen waren er door bezeten en wijdden er hun ganse leven aan; zo waarin ben je verschillend en waarom zou je aan de Klaagmuur gaan staan om te treuren over je lot, want je schrijft ook in de eerste plaats voor jezelf, elke dag dat je er in slaagt, hoe moeilijk het ook soms is, aanziet je als een overwinning en komt je er uit te voorschijn, gelauwerd en gelouterd tezelfdertijd.

Elke dag is het een bad dat je neemt in een kuip met woorden, de meest eenzame eerst, de meest zeggende erna, niet dat je Van Dale zou gaan lezen om een selectie te doen, woorden zijn maar valabel als ze goed staan bij andere. Zoals een schilder zijn kleuren uitkiest, selecteert je je woorden, je zinnen, je paragrafen en je voelt je gelukkig als je je zoektocht tot een goed en liefst verrassend einde hebt gebracht.

Vandaag ging alles veel trager dan gewoonlijk. Ik was niets op het spoor, mijn bad met woorden en zinnen bleef lang leeg, was eerder gevuld met muziek, met Bach en Mozart vroeg in de morgen, met een terugblik op de top 100 van Klara. Een jaarlijks terugkerend fenomenaal gebeuren, omdat het een gemeenschap van muziekliefhebbers een ganse dag in de ban houdt.

En ik, ik wil mijn lezers in de ban houden met wat ik schrijf, niet een bepaalde dag maar elke dag van het jaar. Het kost me moeite, maar mijn vreugde, als ik erin slaag, meet zich aan de moeite die het me kostte om te bereiken wat ik bereikte en getoond te hebben, ook aan mezelf, dat ik er nog sta.

Ik weet dat deze woorden gelezen zullen worden, misschien, dat erover gesproken zal worden, over nagedacht; zelfs al is het niet veel vandaag, zelfs herhaal ik wat ik al enkele malen heb laten verstaan, ze maken deel uit van het levensboek dat ik aan het schrijven ben. Ik denk dan ook dikwijls, als ik afsluit, aan de zin die ik ooit ontdekte  in de 'Anabase' van Saint-John Perse:

… Mais de mon frère le poète on a eu des nouvelles. Il a écrit encore une chose très douce. Et quelques-uns en eurent connaissance…

29-11-2017, 07:50 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een koortsig man schrijft koortsige woorden, en loopt rond met koortsige gedachten. Ook de dromen zijn uitzonderlijk alsof er iemand leefde binnen in hem die zich afscheuren wil en een eigen leven wil gaan leven. Je verzet je niet, de kracht die je er voor nodig hebt, heb je niet, je ondergaat.

Ik herlas, wat ik gisteren zo moeizaam geschreven heb over het beeld van een Universum dat een grote wolk van bewegende deeltjes zou zijn. Je vertelde wat je ontmoeten zou als je doordingen kon tot binnen in die wolk en je, om je heen, stuiten zou op deeltjes die weten wat er hen te doen staat en hoe ze zich te gedragen hebben om te evolueren in de richting die, van in den beginne, in hen aanwezig is.

Als dan een lezer, getroffen door het afsterven van een vriend, me spreekt over het mysterie van het leven, het mysterie van de dood, dan denk ik dat het mysterie, dat van beide is, precies dat is wat binnenin die wolk gebeurt; denk ik dat het mysterie het zichtbare is en de oplossing ervan schuil gaat in het onzichtbare.

We hebben geen vat op die wolk, maar we worden er wel door gevoed, we worden er door gegrepen, en dit is het beeld – mijn koortsig beeld - waar ik me vandaag moeilijk kan van ontdoen, wat nochtans noodzakelijk is wil ik de gewone dagelijkse trant terug opnemen en zijn van de zee en de bergen, van het land en de luchten, zijn van de regen en de wind.

Mijn hart is een koortsig hart, het klopt met het ritme van zovele die weten dat er hen nog een belangrijke taak te wachten staat, een laatste taak die ze nog te vervullen hebben en die komen mag nu alles gezegd is wat gezegd hoefde te worden, misschien zelfs er te veel is gezegd.

Ondertussen - met nog steeds die wolk in het achterhoofd - ben ik verbaasd te zien wat er hier rondom mij gebeurt, zelfs al is het niet veel, zelfs al is het maar alledaags, het is een wonder als ik zie hoe, het licht stilaan schuivend uit de nacht, meesjes en mussen en vinken op en af vliegen om enkele graantjes te pikken van de zaadbollen die werden opgehangen in de rozelaar. Het wonder van die kleine wriemelende vogels die slechts een sprankel kan zijn van alle voorvallen, beelden en feiten die, nu zichtbaar, door die massale wolk worden uitgebeeld. In feite totaal onbeduidend  in de totaliteit van al wat door de wolk wordt getoond. Ik, even onbeduidend, toekijkend en, verwonderd  registrerend wat ik denk dat er van is.

Alles, maar dan ook alles, is van die geest in ons, van het overleg dat voortdurend plaats vindt in ons, over wat we zien en wat we bedenken kunnen. Wat me erop wijst, het is nu volop licht, hoe ver ik eens te meer ben afgedwaald van de weg die we dag aan dag bewandelen. Echter over wat anders zou ik kunnen vertellen dan over het wondere, onzichtbaar schuilend achter het even wondere dat zichtbaar is.

De koorts die hangen blijft.

28-11-2017, 08:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik had zo graag geschreven, in den beginne was het Woord, of, in den beginne was Tao, maar mogen schrijven in den beginne was er een oceaan van minimale deeltjes, is me een passend beeld dat strookt met wat ik er over dacht. Al kan ik het me niet voorstellen, maar ik weet nu, hoewel nog altijd koortsig, dat ik, dat wij, homo sapiens, ontstaan zijn uit deze oceaan.

Jacques Monod destijds, vond dat het louter toeval was, een groot lot getrokken in Monte Carlo, maar voor mij vergiste hij zich schromelijk, we zijn het enige wezen of ding, levend of niet, dat logisch denken kan, het optimaalste dat uit deze oceaan voortkomen kon, en we zijn, samen met al wat is in het heelal, bewegend, waarheen weet ik niet, maar we zijn als homo sapiens, beweging.

Er is een beeld dat opsteeg uit mijn koorts deze nacht. Ik geef het voor wat het waard is, maar als we ons stellen op het niveau van de minimaalste deeljes, er van het Heelal, van het Universum, niets te zien is maar wellicht alles te weten; dat het Universum enkel weten is, kennis is, geest is.

Ik ga terug niet verder. Ik heb gezegd wat ik te zeggen had.

Alleen nog dat ik meer deel ben van dit Weten, en als dusdanig blijven zal, dan van de materie, die enkel minimale deeltjes die weten wat moet en niet moet, is.

Ik schrijf morgen of wel meer hierover, ofwel laat ik rusten wat er staat. Ik heb het al meer gezegd, je moet voldoende weten dat ik geloof in de eeuwigheid van de geest in ons.

En weet je het nog niet, het dringt dat je het weten zou.

27-11-2017, 09:45 geschreven door Ugo d'Oorde  

De kracht is uit mijn lichaam, is ook uit mijn geest. Het is het enige dat ik te melden heb. Ik lig er verdoofd bij, verslagen, ineen gedrongen. Wat heb ik nog te vertellen vandaag, vanmorgen als de stilte in mij geslopen is?

Of ik nog verder wil?

Natuurlijk wil ik, nu ik een bericht ontving van een bezorgde vriend. Hij leest – hij is een groot lezer - ‘Sapiens, Een kleine geschiedenis van de mensheid’ van Yuval Noah Harari. Hij leest, maar hij wist dit al lang, dat de Schepping begonnen is, 13,5 miljard jaar geleden met de Oerknal, zijnde met de vorming van de fundamentele bouwstenen, de minimaalste deeltjes van ons heelal.

Hoe dit gebeuren kon, vanwaar die deeltjes kwamen om er plots te zijn, verhaalt niemand, maar ze waren er heel duidelijk? En vertelt Yuval Noah Harari verder: driehonderdduizend jaar na hun ontstaan begonnen deze deeltjes samen te klonteren tot complexe structuren die we atomen noemen, die zich vervolgens samenvoegden tot moleculen. 

Twee bemerkingen hierbij.

Was er dan Iets vóór die deeltjes er waren, was er dan Iets vóór de Oerknal en, hoe waren die deeltjes geconfigureerd opdat ze zich verzamelen zouden tot atomen en moleculen?

Ze wisten dus, ze droegen in zich een vermogen, een kennis om, en ik keer terug naar de tekst van mijn vriend: zo een 3.8 miljard jaar geleden bepaalde moleculen te vormen op een planeet, die de aarde heet, opvallend grote complexe structuren te vormen die organismen heten. En om, zo een zeventigduizend jaar geleden uit deze organismen de Homo Sapiens te doen ontstaan. 

Mij is het dus duidelijk dat ik dat ik, uit de configuratie van de minimaalste deeltjes ben ontstaan en, dat ik me de vraag stel of die minimaalste deeltjes niet de vormen waren van een energie die geest was? 

Ik ga vandaag niet verder. Mijn trouwe lezer en vriend heeft me uit de miserie van een moe en kwetsbaar lichaam gehaald. Ik heb dan toch iets kunnen schrijven, namelijk hoe ik ontstaan ben, 13,5 miljard jaren geleden.

26-11-2017, 08:04 geschreven door Ugo d'Oorde  

In dit Blogboek worden ideeën ingebracht, hernomen, aangevuld en gewijzigd, het is een blijvende verwerking, want alles is verandering, alles is aanpassing aan nieuwe vormen en nieuwe gegevens. Het is een deel van mijn persoonlijkheid die telkens weer aan de oppervlakte komt en zich mengen gaat met het steeds wisselende landschap van de geest. Altijd overheerst de hoop iets nieuws te brengen, zoals in de weinige tekeningen die ik nog maak, iets nieuws te doen openbloeien uit enkele lijnen en vormen, zoals het schieten van de zaadkorrel.

Dit is het, bezig zijn, gestadig bezig zijn, denken en schrijven en denken, en voedsel opdoen in de boeken, in het leven van de natuur. Het geluid van de wereld is dan lijk het ruisen van de wind in de bomen, lijk de branding in de golven, het beperkt zich tot een geluid op de achtergrond. Maar ook niet altijd, soms spring ik op in een of andere Blog als ik hoor wat er gebeurt in dit land en binnen de Eurozone. Al weet ik dat mijn reactie totaal, maar dan ook totaal nutteloos is, ik dring niet doorheen de muren van het anonieme.

Het is binnen een dergelijk bezig zijn dat mijn dagen zich afspelen. Dat ik aftast wat er leeft in mijn herinneren en vooral als ik me waag in de richting van het Absolute dat ik telkens weer ontmoet achter de dingen. Dit Absolute is het domein van allen die zoeken, van zij die er binnendrongen vóór mij, en van allen die na mij zullen komen. Op dit domein ben ik nergens en overal, niet tijd gebonden, niet persoons gebonden

Ik viel vandaag op een zin van Heinrich Böll: ‘Since I was 15 I‘ve had nothing that you could call rest. Sometimes I’d just like to sleep away my intellectual unrest…’

Dit ook is de ziekte waaraan ik lijd. Mijn intellectuele onrust is een karaktertrek, dit altijd begaan zijn om te zoeken wat niet te vinden is, dichter te komen tot het Onnoembare, bezeten om kennis te verwerven, niet omwille van de kennis, maar om verder door te dringen tot de kern van dit Onnoembare.

Om af te tasten wat anderen erover denken, erover schrijven of niet schrijven. Zo is het boek geworden dat ik, van in mijn jeugd, aan het schrijven ben. Totaal vreemd aan de wereld van vandaag.

Ik herhaal me. Ik voel me ellendig. De griep heeft toegeslagen en houdt me stevig in haar greep. Ik tracht iets te schrijven opdat er geen onderbreking zou zijn. Weet niet hoe het morgen zal zijn, weet helemaal niets over hoe de tijd verloopt en hoe ik hier zit, koortsig, verdwaasd als je mij het vraagt..

25-11-2017, 08:45 geschreven door Ugo d'Oorde  

‘Verhalende non-fictie zit overal in de lift’, schrijft Pascal Verbeken in de Standaard van 17 november en citeert als voorbeeld, het Franstalig tijdschrift ‘Wilfried’ (www.wilfriedmag.be).

Ik heb altijd fictie gemeden in mijn geschriften, indachtig zijnde wat op een dag een dame uit de Valais me had toevertrouwd – ze had een deel van haar leven doorgebracht in de Argentijnse pampa’s – dat het leven al genoeg roman was en dat het overbodig was er nog een aan toe te voegen. Ze was dus gestopt met het lezen van romans, wat ik op dat ogenblik ook aan het doen was en ik enkel nog boeken las waarin het filosofische de bovenhand had op het verhalende. Een regel die ik altijd getracht heb te volgen. Wat dus fictief is of zou kunnen zijn bij mij, is er omwille van de filosofische gedachte die ik beklemtonen/uitdragen wil.

Achteraf kan ik er aan toevoegen dat het fictieve, het zoeken naar omstandigheden, me niet zo goed ligt, dat ik geen romanschrijver ben en dat, wat ik heb vooropgesteld, ook een excuus kan zijn. Elke vogel zingt zoals hij gebekt is, is in elk geval zeker toepasselijk op mij.

Maar ik beken dat ik in een zekere mate gerustgesteld was toen ik las wat over het verhalend proza werd gezegd. Het paste in mijn kraam en het sterkte me in de manier waarop ik mijn gedachten blijf verkondigen. Of ik het bij het rechte eind heb is een andere zaak, maar het is niet aan mij hierop te antwoorden. Wat ik in elk geval wel betracht is literatuur te schrijven, dit is het enige doel dat ik voor ogen heb en ik vermoed dat er heel wat andere zijn die dit beogen.

Het is de sterkte van een Stefan Hertmans en nog meer van een Noteboom, dit zijn de weinige schrijvers waar over ik iets te zeggen heb. Veel verder ben ik de laatste jaren nog niet geraakt, mijn tijd van werken/lezen beperkt zijnde, omdat het leven een grote ingetogenheid geworden is, meer dan een leven van daden en handelingen. Dit alles, reflecteert zich in wat en waarover ik schrijf.

Hiermede schend ik eens te meer mijn privacy, leer je me beter kennen indien dit nog zou nodig zijn. Aldus ook, zit ik opgeschept met vier duizend bladzijden tekst die nergens goed voor zijn; wat van waarde is, is wat vers geschreven staat dat gaat over het nu, de ogenblikken van het zijn, het overige is het voorbije, dat steeds hernomen wordt in het nu en opnieuw opgediend. De man die er achter zit is en die zich wringt en roert in alle posities, blijft onveranderlijk dezelfde. Het is ook over hem dat er te lezen staat in de brieven van 2 Timotheüs 3, 7: ‘steeds maar verder lerend maar niet in staat te komen tot de kennis van de waarheid’.

De waarheid die voor Timotheüs vast stond, maar in volle beweging is voor de mens van vandaag. Zo, we schrijven maar van morgen tot avond tot diep in de nacht, zoekend, al was het maar ooit eens het summum te bereiken. Wat eigenlijk de rol is die ons werd toebedeeld.

De rol van ons bestaan hier op deze wondere aarde. 

24-11-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

In welke wereld komen we – het westen – ooit terecht als er hier barbaren rondlopen die beweren bij hoog en laag, en later misschien bij dood en overleven, dat luisteren naar muziek/Bach, zonde is. Is het dit dat men leren moet aan kinderen die volwassenen zullen worden? En welke maatstaven hebben die nog in voorraad om het leven van die kinderen met angst en vrees te verzuren en te hypothekeren?

Hoe reageren we, nu we het nog altijd kunnen? Hoe welkom zijn deze barbaren, want dat zijn ze, en er lopen er meer rond van dergelijk bebaard gehalte, meer dan we wel zouden kunnen denken.

Ik houd mijn hart vast als ik denk aan mijn kleinkinderen, mijn achterkleinkinderen, door onze laksheid zijn zij het die de strijd zullen moeten strijden, een genadeloze strijd, een strijd die ze nooit gewoon zijn geweest te leveren, terwijl de tegenpartij het met de moedermelk wordt ingegeven.

Zijn we ons er wel van bewust? Is dit de politiek die we van nu af zullen moeten voeren: categoriek verbannen uit onze westerse wereld, al wat in de Islam extreem en on-westers is?

Want, wat permitteren ze zich, met welk recht komen ze onze wereld - deze van de voor hen ongelovigen - hier vergallen, met hun Allah, die de grootste zou zijn, heersend, noterend toekijkend op de allerkleinste plaats, het vlekje aarde in het Universum. Schijnbaar weet er nog altijd niemand onder hen – ik spreek over de massa excentriekelingen – dat de aarde een minuscuul deeltje uitmaakt van het zonnestelsel, en dat er miljarden zonnestelsels zijn, waar dus geen Allah aanwezig is, wel de God waar wij het over hebben, want deze zit verweven in al deze zonnestelsels, hij IS deze zonnestelsels. En dan blijven ze maar schreeuwen dat die van hen de grootste is. Larie en apekool, zeg ik.

Ik heb me nog maar eens laten verleiden om te zeggen wat ik denk te moeten zeggen, ten koste van mijn leven als het ooit uitlekken zou. Maar is het aan mij, is het niet eerder aan de zogenaamde gematigden onder hen om op te staan, te oordelen en te veroordelen?

Of, wat erger is, is het ook zo dat zij die de veroordeling zouden willen uitspreken, het woord niet krijgen of, het woord niet wagen te nemen?

Mijn broeders in de geest, Spinozisten, en jij, aanhangers van Bach en van culture clubs, en jij, gematigden die de Islam beleven op een voorbeeldige wijze, het is tijd dat we de stem hoog verheffen, willen we niet overroepen, overschreeuwd, willen we niet versmacht worden.

Er is hier geen middenweg, geen afwachtende houding, geen ogen sluiten. De tijd van het verzet is nu want morgen is het te laat, morgen – twee generaties verder – worden we verzwolgen. Kijk om je heen en stel vast hoe diep er al gesneden is. Er zijn voorbeelden genoeg, vooral in Engeland en deze maken het zich nog moeilijker nu al hun aandacht gaat naar de Brexit, terwijl er binnen in hen een andere Brexit, een andere en uiterst gevaarlijke afscheuring aan het woekeren is.

Laten begaan is onszelf veroordelen tot de Islam. Het bekome je goed! 

23-11-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Heb je in je leven ooit gewerkt aan iets waar geen einde aan komt? Wel, ik ben er mee bezig. Er komt geen einde aan deze dagelijkse geschriften. Ik ga november afsluiten en december beginnen, daarna wacht me januari 2018 en zo verder, tenware?

Ik beken: ik had nooit verwacht dat ik het zo ver zou uithouden, had gedacht dat ik onvermijdelijk ooit stil ging vallen, al moet ik nog geen victorie kraaien. Ben ik dan onuitputtelijk, blijft er nog iets over waarmee ik mijn dag kan vullen?

Gelukkig heb ik mijn boeken waar ik telkens naar teruggrijp. Zo voel ik thans alsof ik de ‘tautologie’ van George Steiner te hebben verkracht met mijn ‘IK BEN’. Ik zou nu eens moeten gaan kijken of ik ook iets in meer kan zeggen over de essays van Stefan Hertmans, iets aan vullen of, wie weet, met een totaal andere kijk erop.

De literatuur van vandaag is niet mijn stokpaardje, ik zit er niet op te wachten, al volg ik het wel, al weet ik wel wat er binnen komt in de boekenwinkels. Maar wat het lezen betreft ben ik ver van toonaangevend, ben ik eerder arm en weigerig. Gelukkig dat ik nog enkele vrienden heb die me nu en dan een hint geven; Noteboom was er zo een, Olieslagers niet. Ik leef dus meestal op de voorraad lectuur die ik in mijn leven heb opgeslagen. Hoewel archaïsch overkomend, voldeed die voorraad me tot op heden, omdat ik enkel het meest waardevolle naar de oppervlakte haal, aangepast en uitgediept zoals ik denk dat het hoort en leesbaar is.

Mijn laatste zin van gisteren: ‘je gaat je niet vervelen als je me blijft lezen’, is dubbelzinnig. In de eerste plaats heb ik altijd getracht, het dagelijkse nieuws zoveel mogelijk te mijden, wil ik iets totaal anders brengen, iets dat helemaal niet aan bod komt en, anderzijds, is het een gevoel dat ik heb, dat je, precies omwille van mijn onderwerpen, een pak moed moet hebben om me met regelmaat op te zoeken.

Dit wat ik schreef toen me een bericht bereikte van een vriend, poëet en schilder, een bericht dat me getroffen heeft, Zo getroffen dat ik het hier bijna integraal overneem. 

In deze tekst - De plaats waar ik zat - heb je jezelf overtroffen in het vinden van woorden voor ervaringen waar geen woorden voor zijn, en toch vind je beelden –zoals wit poeder van de tijd - die heel diep gaan. De grote wijsheid die je hier verpakt in een tekst die evengoed van Ruusbroeck kon geweest zijn maar dan aan uw vijver geschreven, oog in oog met een vlinder die in de war is en denkt dat het nog zomer is. Dit is een vorm van spiritualiteit die de weg toont naar een nieuwe tijd die we misschien niet meer zullen meemaken. Het is eindelijk eens wat tegengif voor de onvoorstelbare verloedering van onze samenleving en de oprukkende insijpeling van valse islamprofeten die alle deuren en vensters van een open geest sluiten en het hen lukt ook nog. Heb je gezien wat een massa jongeren gek lopen van die straatrappers die alleen maar wat schokkende en vulgaire praat uitkramen? Ik zie onze wereld niet evolueren naar het punt Omega, maar naar een rampzalige verschrompeling van de geest, omdat er nog altijd – ondanks de machientjes - een inspanning moet gedaan worden om een boek, een schilderij, een beeld te lezen/bekijken en te begrijpen. Daarom dat de geschreven teksten in de middeleeuwen meer aandacht kregen en gewaardeerd werden dan het beeld/schilderij dat voor de analfabeten was.

Ik heb het daar moeilijk mee vooral als ik zie hoe in ons onderwijs haast geen letterkunde meer aan bod komt en de leerlingen hun taal leren met teksten uit dagblad of reclame. Reden? Het mag niet te moeilijk zijn en geen inspanning vragen! Je begrijpt nu waarom ik zo blij ben met je teksten, die jammer genoeg niet ‘Ter zake’ halen of ‘De afspraak’, omdat de media er geen boodschap aan hebben. En toch, zoek maar, met een grote lantaarn, een schrijver die anno 2017 zoiets kan schrijven . Zoek maar! Het is een klein lichtpuntje in deze afdwalende wereld. Groetjes Rik.

Het kan niet dat ik hem niet zou getroffen hebben met mijn woorden, zoals hij me getroffen heeft met de woorden die hij me schreef.

22-11-2017, 08:04 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een paar dagen geleden meende ik te mogen schrijven, over het slapend bewustzijn, de slapende geest, in de steen van Leibnitz. Ik haalde dit uit het dagboek – ‘Fragments of a Journal’[1] - van Eugène Ionesco, waarin ik lezen kon:

‘Is there a universal consciousness? Is consciousness all pervading? Is there a dormant consciousness in stone, as I believe Leibnitz thought? Neither Planck, nor Heisenberg, nor Einstein, nor de Broglie wholly rejects the idea of a universal, cosmic consciousness. There may be some plan, some intention. If there is an intention, there is consciousness. These thinkers do not exclude the idea of a God who would be that consciousness’.

Als  deze ‘consciousness’ eigen is aan het Universum, wat ik geloof, dan moet er in elk van de delen ervan, een portie bewustzijn, al is het latent, aanwezig zijn, dus ook in de ronde kei op de tafel voor mij, dus ook in elke sprankel materie of die nu elektron is, quark, of Higgs deeltje.

Is dit belangrijk om weten? Wel als Leibnitz ermee begaan was en als Ionesco dit gaan halen is bij Leibnitz, dan is dit zo, omdat hieruit tal van andere besluiten kunnen getrokken worden die een wereld van verschil kunnen uitmaken wat verleden en toekomst van de mens betreft. We zien het zelfs als een stellingname die op alle gebied overrompelend is.

We hebben altijd uitgekeken – de Bijbel ons dierbaar zijnde – naar hoofdstuk 3 van het Boek Exodus. Mozes, ontschoeid staande op heilige grond in gesprek met God, geborgen in the midst of a burning bush – the bush burning with fire and the bush was not consumed – en God die hem zegt dat hij moet gaan tot de kinderen van Israël. Waarop Mozes antwoordt, vers13: ‘Als ik kom tot de kinderen van Israël en hen zal zeggen dat de God van hun vaders me tot hen heeft gezonden en ze me zullen vragen: ‘What is his name? What shall I say unto them?

En dan komt het vreemde antwoord, en ik citeer vers 14 uit de King James versie:

‘And God said unto Moses, I AM THAT I AM: and he said. Thus shalt thou say unto ,the children of Israel, I AM hath sent me unto you.’ Het is het sleutelwoord in en van het Oude Testament; ‘IK BEN, zend me tot u’.

George Steiner noemt dit in zijn ‘Préface à la Bible hébraïque’[2] : ‘la tautologie, parfaitement intraduisible, (JE SUIS CE QUE JE SUIS ou, peut-être, simplement JE SUIS/JE SUIS) du Buisson ardent.

‘IK BEN’ is maar te verklaren en te begrijpen als ‘ik ben het bewustzijn van al wat was, van al wat is, en van al wat nog komen zal’. Buiten dit bewust ‘zijn’, dat dit van het Universum is, is er niets. Ik weet niet, wie deze diepgaande gedachte, ontschoeid te aanhoren en staande op sacrale grond, gedacht en geschreven heeft. Ik weet ook niet of ze in deze wereld, neigend naar het a-sacrale, ooit nog enige waarde zal krijgen. Maar voor mij, is het ‘I AM/IK BEN’, komende van ‘the consciousness of the Universe’, te begrijpen.

Je gaat je niet vervelen als je me blijft lezen.

[1] Eugene Ionesco: ‘Fragments of a Journal’, translated from the French by Jean Stewart, Ed. Paragon House, New York, 1990. [2] George Steiner: Préface à la Bible hébraïque’ Bibliothèque Albin Michel, Idées, 2001, traduit de l’anglais par Pierre-Emmanuel Dauzat.

21-11-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het is maar dat ik tracht, ook eens van de aarde te zijn, van de dag te zijn, van het uur van de dag te zijn, van mijn plaats aan de vijver te zijn.

Het is half november voorbij, je zit er in de zon, in het windstille, in de geur van grassen en vergane bladeren. Je hebt – je bestaat niet zonder - een boek in de hand, maar je leest niet, je schrijft niet, je denkt niet. Ook de bomen denken niet, ze zijn er, ze staan er, rank en duidelijk, als populier kaarsrecht tot in het blauwe van de luchten. Waar je zit ben je boom met hen, je lichaam dat je omhult niets meer dan wat boom wat gras wat water wat lucht, wat niet veel.

Je zit er lang, beweegloos, ademend, meer niet, meer hoeft er niet dan er te zijn. Je weet de aarde een zwaarte, tollend om de zon, maar je voelt het niet, waarom denkt je waarom voel ik niet dat ik door de ruimte van alle ruimtes zweef, me weg kerend van de zon die mijn moeder is, mijn vader, mijn godheid.

Dit is van het leven dat je nog houdt, van de vele dingen die je nog houdt zonder die te houden, maar ze zijn er om je heen, je hoeft maar toe te zien opdat je ze bezitten zou, al is het niet nodig dat je ook maar iets bezitten zou, je bent van je lichaam en dit is voldoende en je lichaam is van de aarde, en de aarde is van het Universum, zodat ook jij van het Universum bent. Zelfs al ben je niet veel, zoals je daar zit, met een boek in de hand, met de woorden in het boek in je hand, met wat is van de schrijver van het boek in je hand.

Je zit er maar. Je voelt het licht op je handen, het licht is zacht, het licht is poeder. Het maakt je doorzichtig, het maakt je van een lichtheid omdat het je poriën vult, je wezenheid. Je waart er gisteren nog niet, je bent er pas vandaag, pas opgestaan uit je cocon, zoals de vlinder die zich neerzet op de tafel voor jou, een late dagpauwoog, verloren nu het herfst al is, zoals jij. Een nog steeds gelukkige dagpauwoog die hier niets meer te zeggen heeft omdat er geen bloem meer rest, geen stuifmeel meer, geen zoetigheid, geen levensnectar meer.

Al wat is zal er nog lang blijven, omdat alles hier tijdloos is, niet de vlinder, niet jij, je bent beide in de tijd, van de tijd, van het leven in de tijd. Maar je denkt, ik ben ook los van de tijd, ik ben van het licht. Ik zit hier wel, maar wie of wat is het dat hier zit. Hoe roerlozer kan ik hier wel zijn als ik hier zit, terwijl bladeren vallen over mij, omheen mij, dwarrelend lijk woorden en neerkomend met een tik op de tafel, een klein geluid maar, een ietsje maar van alle geluiden die er zijn, maar je hoort het toch.

Waarom, deze middag, ver voorbij half november, ben je hier gekomen om er te zijn alsof je er niet was, alsof je nog niet geboren was? Even maar, een korte tijd die geen tijd was maar een er zijn alsof je er even goed niet waart. Ogenblikken van het opgenomen zijn in wat van de aarde is geankerd aan de zon, de zon gegrepen in haar sterrenstelsel, en dit gegrepen in de massa van het Universum. Onopgemerkt, onwezenlijk: wat aarde, wat lucht, wat licht, wat vuur, tot wat woorden gestold.

De plaats waar ik zat zal er nog eeuwen zijn.

20-11-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik kan niet altijd schrijven over wat ik gisteren schreef, te zwaar te geladen. Dergelijke zaken vergen trouwens een lange aanloop die in fazen gebeurt, die een benadering op kousenvoeten vragen. Wat niet belet dat sommige positie innames verrassend zijn, ook voor mij, en dat ik me hierbij de vraag stel waarom ik niet eerder tot dat besluit gekomen ben, alle elementen gegeven zijnde.

Zo, wat ik gisteren vertelde over ‘de genen van het Universum’, ook waarom ik het boek dat ik viseerde, ‘Mag God nog’, een andere titel heb meegegeven: ‘Kan God nog’, hiermede bedoelend, kan het, dat in de tijden van nu, Hij er nog is onder de mensen, dan vooral deze van goede wil, of anders gezegd deze die zich de moeite getroosten zich af te vragen, wie Hij is of wie Hij zou kunnen zijn als Hij er is.

Een antwoord hierop zoeken is een antwoord vinden op heel wat vragen: vanwaar we komen, waarom we er zijn en vooral, waar we heen gaan zullen als we het lichaam, dat ons gegeven werd, verlaten zullen.  Dit alle zijn de vragen des levens, ze begeleiden ons in onze dagen. Deze ter zijde laten en, voordoen alsof ze niet bestaan, is een gemakkelijkheidsoplossing die ons niet verder brengt. Tenware we niet verder willen gaan, tenware we ons zelfs geen vragen willen stellen en tevreden zijn en blijven met het weten dat er, gezien we niets zien, er ook niets is.

Ik heb je altijd gewaarschuwd dat ik niet uit het hout van de nietsers gesneden ben, dat ik een man van vragen ben, maar ook, een man van oplossingen. En deze man zijnde heb ik het noodzakelijk gevonden te gaan schrijven over deze vragen en de antwoorden e geven die ik meende hierop gevonden te hebben, antwoorden die alle draaien en keren omheen het centrale punt: ‘God’.

Er zijn aldus, drie belangrijke centra geweest in mijn leven, hoe gek het ook moge zijn: Velikovsky, Dante en God. De eerste Velikovsky lag achter mij toen ik mijn blogs begonnen ben; de tweede Dante, was ook voorbij maar er was nog een lange echo, en de derde is nog altijd in volle gang, hierover ben ik schijnbaar nog niet uitgeschreven, of zal ik wellicht nimmer uitgeschreven geraken.

Met wie of wat zal ik eindigen, hoe kom ik terug naar de paden van het gewone en zelfs deze van het buiten het gewone, naar wat zich afspeelt in de marge van het zijn of, wil ik nog wel en kan ik nog wel?

Het gevaar bestaat, als je dit een gevaar noemen kunt, dat eens in jou een nieuwe Spinoza is opgestaan, je het moeilijk hebt om tevreden te zijn met het gewone. Je dit overlaten wilt aan anderen, omdat hierin de ruggengraat ontbreekt, de echtheid, de ondergrond, vooral als je weet dat de dagen die je nog resten, flinterdun geworden zijn, en dat er  mogelijks een vriend wachtende is om de hoek.

Je ontdoet je moeilijk van deze gedachten, vooral dan als je onderwerpen aanneemt die onvermijdelijk hierdoor getint zijn. Je bent maar jezelf als je deze in je vaandel voert.

Het moet vervelend zijn je te lezen.ij wel zou kunnen zijn als Hij er is. 

19-11-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Je schrijft maar, je tekent op wat je ontmoet, alsof je door een landschap wandelt, alsof je op weg bent naar Compostella. En je voelt je goed. Je hebt zelfs een deel van het geschrevene gebundeld; je hebt het voorgelegd en je vertelt zelfs dat je je bundel hebt doorgegeven. En het gebeurt dat  en een vriend je zegt - en je weet volmondig dat hij gelijk heeft - dat wat je geschreven hebt, te lankmoedig is, te teer, te effen, zoals de golven van de zee die aanspoelen in een eender ritme over het strand, zich terugtrekken en wederkeren, aanhoudend, dagen lang, met nu en dan even wat trager of een tikje heviger, donkerder zelfs, een doek van Van Saene. Maar geen dramatiek erin, geen opvallende dingen, geen sensatie verwekkende gebeurtenissen, geen verkrachtingen, geen moorden, geen bed histories. En dat dus je kansen heel matig liggen, zelfs nul zijn.

En nochtans wat je vertelde was diepgaande als je beweerde dat de God van de Bijbel, vandaag de God van de Nieuwe Fysica geworden is, dat we Hem duidelijker bereiken en bepalen kunnen via zijn atomen en elektronen en zwarte gaten, via de miljarden sterrenstelsels die er zijn, dan via wat geschreven staat in wat het Oude Testament maar is, in wat de Geschriften omheen dit Oude Testament maar zijn.

Niet dat die Bijbel niet nodig is geweest; niet omdat de werken van de Kerk die er uit zijn voortgevloeid niet belangrijk zouden zijn geweest om de grond te effenen, het landschap uit te maken van waaruit die Nieuwe Fysica is opgestaan. Neen, wat was is een lange voorbereiding geweest en wat nu is, is het begin van een nieuwe periode deze van het nieuwe landschap waarin we worden afgezet om er voortaan te zijn en te leven. Hoe weten we nog niet maar de vooruitzichten zijn mateloos en vooral zijn bevreemdend.

Wie bracht ons zo ver? Is het de mens zelf geweest die dit alles gevonden heeft en blootgelegd, of, en hier grijp ik naar het sensationele van mij – wellicht ook van anderen - is het de geest van de Kosmos, aanwezig in de mens, die er de aanstoker van is?

Of anders gezegd is het, het evolutionair karakter van de kosmos, blootgelegd door Charles Darwin, die er aan de basis van ligt, die ons de weg heeft getoond?

En een andere vraag die door de eerste belicht wordt, waarom zoeken we, waarom creëren we, waarom willen we steeds maar verder en verder reiken, meer en meer te weten komen, wat betekent, dichter en dichter, het beeld dat we zouden kunnen hebben van God te naderen. Alsof dit de hoofdbedoeling zou zijn?

We komen van heel ver, we komen van de man en zijn hand in de grotten van Lascaux, en de weg die we nog af te leggen hebben is nog heel lang. Maar er is progressie en deze houdt niet op, we dringen verder en verder het hart van de materie binnen, het hart van het Universum binnen. We weten niet waar dit stoppen zal, evenmin of het ooit stoppen zal, we zijn op weg naar het oneindige dat er te kennen is, te voelen, te weten is. En wat meer is, we groeien er naar toe, er wordt voor gezorgd omdat het ingebakken zit, niet zo zeer in de genen van de mens maar wel in de genen van het Universum dat we allen zijn.

Ik heb gezegd, ik heb geschreven, weerleg me, opdat ik weten zou.

18-11-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

 Het zijn geen morgens meer lijk vroeger, geen avonden meer zoals voor heen, de mot zit er in, de warmte is er uit, de ingetogenheid. Ik dacht altijd dat het momenten waren die boven de andere uitstaken: het eerste licht en de deemstering. Vandaag vloeit alles in elkaar, gaat de dag zo vlug dat de avond er is voor de dag begonnen is.

Ligt het aan mij, aan mijn ingesteld zijn op de dingen, ligt het aan de dingen, de omstandigheden zelf? Wie zegt het me waarom het is dat de dagen zo vlug schuiven, de weken zo kort zijn, de maanden, de jaren.

En dan ook, jij die me leest, je weet het niet hoe ik me inspannen moet om te gaan verhalen, over wat ik nog niet schreef, een column over niets en toch ook over alles, over het zijnde als over het niet-zijnde, als over het wordende; wat woorden die moeten gevonden worden, een uitdaging die moet beantwoord worden, met dien verstande dat, als ik schrijf ik me voel als een Icaros die aan het stijgen is naar de zon toe, met alle gevaren eraan verbonden.

Ik loop in de velden: de herfst die voor mij ligt verbergt zich in mij. Ik tracht hem te milderen, te denken dat de winter vlug komen zal, de lente komen zal, dat alles terug in bloei zal komen, dat de hemel blauw zal zijn, de wolken wit, en dat ik de vogels weer zal horen. En ik ben ruim, ik ben in de wijdte van het zijn, opgenomen in de enorme wijdte die de natuur is, de natuur die ook God kan worden genoemd, want er is geen andere naam voor die wijdte van het leven in en van de natuur. Echter weten we dat het gevaarlijk is er een naam aan te gegeven, als ik hoor waarover gediscussieerd wordt en dat uitkomt in een boek dat God ‘nog mag’.

Hoewel er zijn en het durven zeggen dat ze Hem nog niet gezien hebben, alsof je iets moet zien opdat het bestaan zou. Heb je al een cel gezien, van een bevruchting gezien hoe die tot stand komt, ooit een atoom gezien, de kern van een atoom met de elektronen met hoge snelheid er om een, een quark gezien, een Higgs deeltje? Ik geloof het niet. En toch bestaat het, weten we dat het bestaat, en desondanks: ‘God heb ik nog niet gezien, nog niet ontmoet’ waarmee bedoeld wordt, die, die man bestaat niet. Of course he doesn’t exist that man.

Het erge is dat hij, God, nog steeds gezocht wordt als man, zoals geloofd werd vóór Galileo er was. Nadien vergaten ze Galileo - zelfs Ugo Claus vergat hem - en bleven ze zoeken naar die man, niet denkende dat het een Iets kon zijn: een Universum in zijn totaliteit, een Universum dat IS in een materiële vorm en dan ook, onvermijdelijk, in een spirituele vorm. Zoals de mens er is, zoals, zegt Leibnitz een steen er is.

Ik heb een hekel aan hen die zeggen dat God niet bestaat en evenzeer aan hen die verklaren dat Hij wel bestaat. Echter, misschien kan ik beide stellingen bijtreden als me verteld wordt hoe Hij 'niet bestaat' of wel bestaat.

Ten minste, zo dit ooit op een duidelijke wijze uit te leggen valt.

17-11-2017, 07:41 geschreven door Ugo d'Oorde