In dit Blogboek worden ideeën ingebracht, hernomen, aangevuld en gewijzigd, het is een blijvende verwerking, want alles is verandering, alles is aanpassing aan nieuwe vormen en nieuwe gegevens. Het is een deel van mijn persoonlijkheid die telkens weer aan de oppervlakte komt en zich mengen gaat met het steeds wisselende landschap van de geest. Altijd overheerst de hoop iets nieuws te brengen, zoals in de weinige tekeningen die ik nog maak, iets nieuws te doen openbloeien uit enkele lijnen en vormen, zoals het schieten van de zaadkorrel.

Dit is het, bezig zijn, gestadig bezig zijn, denken en schrijven en denken, en voedsel opdoen in de boeken, in het leven van de natuur. Het geluid van de wereld is dan lijk het ruisen van de wind in de bomen, lijk de branding in de golven, het beperkt zich tot een geluid op de achtergrond. Maar ook niet altijd, soms spring ik op in een of andere Blog als ik hoor wat er gebeurt in dit land en binnen de Eurozone. Al weet ik dat mijn reactie totaal, maar dan ook totaal nutteloos is, ik dring niet doorheen de muren van het anonieme.

Het is binnen een dergelijk bezig zijn dat mijn dagen zich afspelen. Dat ik aftast wat er leeft in mijn herinneren en vooral als ik me waag in de richting van het Absolute dat ik telkens weer ontmoet achter de dingen. Dit Absolute is het domein van allen die zoeken, van zij die er binnendrongen vóór mij, en van allen die na mij zullen komen. Op dit domein ben ik nergens en overal, niet tijd gebonden, niet persoons gebonden

Ik viel vandaag op een zin van Heinrich Böll: ‘Since I was 15 I‘ve had nothing that you could call rest. Sometimes I’d just like to sleep away my intellectual unrest…’

Dit ook is de ziekte waaraan ik lijd. Mijn intellectuele onrust is een karaktertrek, dit altijd begaan zijn om te zoeken wat niet te vinden is, dichter te komen tot het Onnoembare, bezeten om kennis te verwerven, niet omwille van de kennis, maar om verder door te dringen tot de kern van dit Onnoembare.

Om af te tasten wat anderen erover denken, erover schrijven of niet schrijven. Zo is het boek geworden dat ik, van in mijn jeugd, aan het schrijven ben. Totaal vreemd aan de wereld van vandaag.

Ik herhaal me. Ik voel me ellendig. De griep heeft toegeslagen en houdt me stevig in haar greep. Ik tracht iets te schrijven opdat er geen onderbreking zou zijn. Weet niet hoe het morgen zal zijn, weet helemaal niets over hoe de tijd verloopt en hoe ik hier zit, koortsig, verdwaasd als je mij het vraagt..

25-11-2017, 08:45 geschreven door Ugo d'Oorde  

‘Verhalende non-fictie zit overal in de lift’, schrijft Pascal Verbeken in de Standaard van 17 november en citeert als voorbeeld, het Franstalig tijdschrift ‘Wilfried’ (www.wilfriedmag.be).

Ik heb altijd fictie gemeden in mijn geschriften, indachtig zijnde wat op een dag een dame uit de Valais me had toevertrouwd – ze had een deel van haar leven doorgebracht in de Argentijnse pampa’s – dat het leven al genoeg roman was en dat het overbodig was er nog een aan toe te voegen. Ze was dus gestopt met het lezen van romans, wat ik op dat ogenblik ook aan het doen was en ik enkel nog boeken las waarin het filosofische de bovenhand had op het verhalende. Een regel die ik altijd getracht heb te volgen. Wat dus fictief is of zou kunnen zijn bij mij, is er omwille van de filosofische gedachte die ik beklemtonen/uitdragen wil.

Achteraf kan ik er aan toevoegen dat het fictieve, het zoeken naar omstandigheden, me niet zo goed ligt, dat ik geen romanschrijver ben en dat, wat ik heb vooropgesteld, ook een excuus kan zijn. Elke vogel zingt zoals hij gebekt is, is in elk geval zeker toepasselijk op mij.

Maar ik beken dat ik in een zekere mate gerustgesteld was toen ik las wat over het verhalend proza werd gezegd. Het paste in mijn kraam en het sterkte me in de manier waarop ik mijn gedachten blijf verkondigen. Of ik het bij het rechte eind heb is een andere zaak, maar het is niet aan mij hierop te antwoorden. Wat ik in elk geval wel betracht is literatuur te schrijven, dit is het enige doel dat ik voor ogen heb en ik vermoed dat er heel wat andere zijn die dit beogen.

Het is de sterkte van een Stefan Hertmans en nog meer van een Noteboom, dit zijn de weinige schrijvers waar over ik iets te zeggen heb. Veel verder ben ik de laatste jaren nog niet geraakt, mijn tijd van werken/lezen beperkt zijnde, omdat het leven een grote ingetogenheid geworden is, meer dan een leven van daden en handelingen. Dit alles, reflecteert zich in wat en waarover ik schrijf.

Hiermede schend ik eens te meer mijn privacy, leer je me beter kennen indien dit nog zou nodig zijn. Aldus ook, zit ik opgeschept met vier duizend bladzijden tekst die nergens goed voor zijn; wat van waarde is, is wat vers geschreven staat dat gaat over het nu, de ogenblikken van het zijn, het overige is het voorbije, dat steeds hernomen wordt in het nu en opnieuw opgediend. De man die er achter zit is en die zich wringt en roert in alle posities, blijft onveranderlijk dezelfde. Het is ook over hem dat er te lezen staat in de brieven van 2 Timotheüs 3, 7: ‘steeds maar verder lerend maar niet in staat te komen tot de kennis van de waarheid’.

De waarheid die voor Timotheüs vast stond, maar in volle beweging is voor de mens van vandaag. Zo, we schrijven maar van morgen tot avond tot diep in de nacht, zoekend, al was het maar ooit eens het summum te bereiken. Wat eigenlijk de rol is die ons werd toebedeeld.

De rol van ons bestaan hier op deze wondere aarde. 

24-11-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

In welke wereld komen we – het westen – ooit terecht als er hier barbaren rondlopen die beweren bij hoog en laag, en later misschien bij dood en overleven, dat luisteren naar muziek/Bach, zonde is. Is het dit dat men leren moet aan kinderen die volwassenen zullen worden? En welke maatstaven hebben die nog in voorraad om het leven van die kinderen met angst en vrees te verzuren en te hypothekeren?

Hoe reageren we, nu we het nog altijd kunnen? Hoe welkom zijn deze barbaren, want dat zijn ze, en er lopen er meer rond van dergelijk bebaard gehalte, meer dan we wel zouden kunnen denken.

Ik houd mijn hart vast als ik denk aan mijn kleinkinderen, mijn achterkleinkinderen, door onze laksheid zijn zij het die de strijd zullen moeten strijden, een genadeloze strijd, een strijd die ze nooit gewoon zijn geweest te leveren, terwijl de tegenpartij het met de moedermelk wordt ingegeven.

Zijn we ons er wel van bewust? Is dit de politiek die we van nu af zullen moeten voeren: categoriek verbannen uit onze westerse wereld, al wat in de Islam extreem en on-westers is?

Want, wat permitteren ze zich, met welk recht komen ze onze wereld - deze van de voor hen ongelovigen - hier vergallen, met hun Allah, die de grootste zou zijn, heersend, noterend toekijkend op de allerkleinste plaats, het vlekje aarde in het Universum. Schijnbaar weet er nog altijd niemand onder hen – ik spreek over de massa excentriekelingen – dat de aarde een minuscuul deeltje uitmaakt van het zonnestelsel, en dat er miljarden zonnestelsels zijn, waar dus geen Allah aanwezig is, wel de God waar wij het over hebben, want deze zit verweven in al deze zonnestelsels, hij IS deze zonnestelsels. En dan blijven ze maar schreeuwen dat die van hen de grootste is. Larie en apekool, zeg ik.

Ik heb me nog maar eens laten verleiden om te zeggen wat ik denk te moeten zeggen, ten koste van mijn leven als het ooit uitlekken zou. Maar is het aan mij, is het niet eerder aan de zogenaamde gematigden onder hen om op te staan, te oordelen en te veroordelen?

Of, wat erger is, is het ook zo dat zij die de veroordeling zouden willen uitspreken, het woord niet krijgen of, het woord niet wagen te nemen?

Mijn broeders in de geest, Spinozisten, en jij, aanhangers van Bach en van culture clubs, en jij, gematigden die de Islam beleven op een voorbeeldige wijze, het is tijd dat we de stem hoog verheffen, willen we niet overroepen, overschreeuwd, willen we niet versmacht worden.

Er is hier geen middenweg, geen afwachtende houding, geen ogen sluiten. De tijd van het verzet is nu want morgen is het te laat, morgen – twee generaties verder – worden we verzwolgen. Kijk om je heen en stel vast hoe diep er al gesneden is. Er zijn voorbeelden genoeg, vooral in Engeland en deze maken het zich nog moeilijker nu al hun aandacht gaat naar de Brexit, terwijl er binnen in hen een andere Brexit, een andere en uiterst gevaarlijke afscheuring aan het woekeren is.

Laten begaan is onszelf veroordelen tot de Islam. Het bekome je goed! 

23-11-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Heb je in je leven ooit gewerkt aan iets waar geen einde aan komt? Wel, ik ben er mee bezig. Er komt geen einde aan deze dagelijkse geschriften. Ik ga november afsluiten en december beginnen, daarna wacht me januari 2018 en zo verder, tenware?

Ik beken: ik had nooit verwacht dat ik het zo ver zou uithouden, had gedacht dat ik onvermijdelijk ooit stil ging vallen, al moet ik nog geen victorie kraaien. Ben ik dan onuitputtelijk, blijft er nog iets over waarmee ik mijn dag kan vullen?

Gelukkig heb ik mijn boeken waar ik telkens naar teruggrijp. Zo voel ik thans alsof ik de ‘tautologie’ van George Steiner te hebben verkracht met mijn ‘IK BEN’. Ik zou nu eens moeten gaan kijken of ik ook iets in meer kan zeggen over de essays van Stefan Hertmans, iets aan vullen of, wie weet, met een totaal andere kijk erop.

De literatuur van vandaag is niet mijn stokpaardje, ik zit er niet op te wachten, al volg ik het wel, al weet ik wel wat er binnen komt in de boekenwinkels. Maar wat het lezen betreft ben ik ver van toonaangevend, ben ik eerder arm en weigerig. Gelukkig dat ik nog enkele vrienden heb die me nu en dan een hint geven; Noteboom was er zo een, Olieslagers niet. Ik leef dus meestal op de voorraad lectuur die ik in mijn leven heb opgeslagen. Hoewel archaïsch overkomend, voldeed die voorraad me tot op heden, omdat ik enkel het meest waardevolle naar de oppervlakte haal, aangepast en uitgediept zoals ik denk dat het hoort en leesbaar is.

Mijn laatste zin van gisteren: ‘je gaat je niet vervelen als je me blijft lezen’, is dubbelzinnig. In de eerste plaats heb ik altijd getracht, het dagelijkse nieuws zoveel mogelijk te mijden, wil ik iets totaal anders brengen, iets dat helemaal niet aan bod komt en, anderzijds, is het een gevoel dat ik heb, dat je, precies omwille van mijn onderwerpen, een pak moed moet hebben om me met regelmaat op te zoeken.

Dit wat ik schreef toen me een bericht bereikte van een vriend, poëet en schilder, een bericht dat me getroffen heeft, Zo getroffen dat ik het hier bijna integraal overneem. 

In deze tekst - De plaats waar ik zat - heb je jezelf overtroffen in het vinden van woorden voor ervaringen waar geen woorden voor zijn, en toch vind je beelden –zoals wit poeder van de tijd - die heel diep gaan. De grote wijsheid die je hier verpakt in een tekst die evengoed van Ruusbroeck kon geweest zijn maar dan aan uw vijver geschreven, oog in oog met een vlinder die in de war is en denkt dat het nog zomer is. Dit is een vorm van spiritualiteit die de weg toont naar een nieuwe tijd die we misschien niet meer zullen meemaken. Het is eindelijk eens wat tegengif voor de onvoorstelbare verloedering van onze samenleving en de oprukkende insijpeling van valse islamprofeten die alle deuren en vensters van een open geest sluiten en het hen lukt ook nog. Heb je gezien wat een massa jongeren gek lopen van die straatrappers die alleen maar wat schokkende en vulgaire praat uitkramen? Ik zie onze wereld niet evolueren naar het punt Omega, maar naar een rampzalige verschrompeling van de geest, omdat er nog altijd – ondanks de machientjes - een inspanning moet gedaan worden om een boek, een schilderij, een beeld te lezen/bekijken en te begrijpen. Daarom dat de geschreven teksten in de middeleeuwen meer aandacht kregen en gewaardeerd werden dan het beeld/schilderij dat voor de analfabeten was.

Ik heb het daar moeilijk mee vooral als ik zie hoe in ons onderwijs haast geen letterkunde meer aan bod komt en de leerlingen hun taal leren met teksten uit dagblad of reclame. Reden? Het mag niet te moeilijk zijn en geen inspanning vragen! Je begrijpt nu waarom ik zo blij ben met je teksten, die jammer genoeg niet ‘Ter zake’ halen of ‘De afspraak’, omdat de media er geen boodschap aan hebben. En toch, zoek maar, met een grote lantaarn, een schrijver die anno 2017 zoiets kan schrijven . Zoek maar! Het is een klein lichtpuntje in deze afdwalende wereld. Groetjes Rik.

Het kan niet dat ik hem niet zou getroffen hebben met mijn woorden, zoals hij me getroffen heeft met de woorden die hij me schreef.

22-11-2017, 08:04 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een paar dagen geleden meende ik te mogen schrijven, over het slapend bewustzijn, de slapende geest, in de steen van Leibnitz. Ik haalde dit uit het dagboek – ‘Fragments of a Journal’[1] - van Eugène Ionesco, waarin ik lezen kon:

‘Is there a universal consciousness? Is consciousness all pervading? Is there a dormant consciousness in stone, as I believe Leibnitz thought? Neither Planck, nor Heisenberg, nor Einstein, nor de Broglie wholly rejects the idea of a universal, cosmic consciousness. There may be some plan, some intention. If there is an intention, there is consciousness. These thinkers do not exclude the idea of a God who would be that consciousness’.

Als  deze ‘consciousness’ eigen is aan het Universum, wat ik geloof, dan moet er in elk van de delen ervan, een portie bewustzijn, al is het latent, aanwezig zijn, dus ook in de ronde kei op de tafel voor mij, dus ook in elke sprankel materie of die nu elektron is, quark, of Higgs deeltje.

Is dit belangrijk om weten? Wel als Leibnitz ermee begaan was en als Ionesco dit gaan halen is bij Leibnitz, dan is dit zo, omdat hieruit tal van andere besluiten kunnen getrokken worden die een wereld van verschil kunnen uitmaken wat verleden en toekomst van de mens betreft. We zien het zelfs als een stellingname die op alle gebied overrompelend is.

We hebben altijd uitgekeken – de Bijbel ons dierbaar zijnde – naar hoofdstuk 3 van het Boek Exodus. Mozes, ontschoeid staande op heilige grond in gesprek met God, geborgen in the midst of a burning bush – the bush burning with fire and the bush was not consumed – en God die hem zegt dat hij moet gaan tot de kinderen van Israël. Waarop Mozes antwoordt, vers13: ‘Als ik kom tot de kinderen van Israël en hen zal zeggen dat de God van hun vaders me tot hen heeft gezonden en ze me zullen vragen: ‘What is his name? What shall I say unto them?

En dan komt het vreemde antwoord, en ik citeer vers 14 uit de King James versie:

‘And God said unto Moses, I AM THAT I AM: and he said. Thus shalt thou say unto ,the children of Israel, I AM hath sent me unto you.’ Het is het sleutelwoord in en van het Oude Testament; ‘IK BEN, zend me tot u’.

George Steiner noemt dit in zijn ‘Préface à la Bible hébraïque’[2] : ‘la tautologie, parfaitement intraduisible, (JE SUIS CE QUE JE SUIS ou, peut-être, simplement JE SUIS/JE SUIS) du Buisson ardent.

‘IK BEN’ is maar te verklaren en te begrijpen als ‘ik ben het bewustzijn van al wat was, van al wat is, en van al wat nog komen zal’. Buiten dit bewust ‘zijn’, dat dit van het Universum is, is er niets. Ik weet niet, wie deze diepgaande gedachte, ontschoeid te aanhoren en staande op sacrale grond, gedacht en geschreven heeft. Ik weet ook niet of ze in deze wereld, neigend naar het a-sacrale, ooit nog enige waarde zal krijgen. Maar voor mij, is het ‘I AM/IK BEN’, komende van ‘the consciousness of the Universe’, te begrijpen.

Je gaat je niet vervelen als je me blijft lezen.

[1] Eugene Ionesco: ‘Fragments of a Journal’, translated from the French by Jean Stewart, Ed. Paragon House, New York, 1990. [2] George Steiner: Préface à la Bible hébraïque’ Bibliothèque Albin Michel, Idées, 2001, traduit de l’anglais par Pierre-Emmanuel Dauzat.

21-11-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het is maar dat ik tracht, ook eens van de aarde te zijn, van de dag te zijn, van het uur van de dag te zijn, van mijn plaats aan de vijver te zijn.

Het is half november voorbij, je zit er in de zon, in het windstille, in de geur van grassen en vergane bladeren. Je hebt – je bestaat niet zonder - een boek in de hand, maar je leest niet, je schrijft niet, je denkt niet. Ook de bomen denken niet, ze zijn er, ze staan er, rank en duidelijk, als populier kaarsrecht tot in het blauwe van de luchten. Waar je zit ben je boom met hen, je lichaam dat je omhult niets meer dan wat boom wat gras wat water wat lucht, wat niet veel.

Je zit er lang, beweegloos, ademend, meer niet, meer hoeft er niet dan er te zijn. Je weet de aarde een zwaarte, tollend om de zon, maar je voelt het niet, waarom denkt je waarom voel ik niet dat ik door de ruimte van alle ruimtes zweef, me weg kerend van de zon die mijn moeder is, mijn vader, mijn godheid.

Dit is van het leven dat je nog houdt, van de vele dingen die je nog houdt zonder die te houden, maar ze zijn er om je heen, je hoeft maar toe te zien opdat je ze bezitten zou, al is het niet nodig dat je ook maar iets bezitten zou, je bent van je lichaam en dit is voldoende en je lichaam is van de aarde, en de aarde is van het Universum, zodat ook jij van het Universum bent. Zelfs al ben je niet veel, zoals je daar zit, met een boek in de hand, met de woorden in het boek in je hand, met wat is van de schrijver van het boek in je hand.

Je zit er maar. Je voelt het licht op je handen, het licht is zacht, het licht is poeder. Het maakt je doorzichtig, het maakt je van een lichtheid omdat het je poriën vult, je wezenheid. Je waart er gisteren nog niet, je bent er pas vandaag, pas opgestaan uit je cocon, zoals de vlinder die zich neerzet op de tafel voor jou, een late dagpauwoog, verloren nu het herfst al is, zoals jij. Een nog steeds gelukkige dagpauwoog die hier niets meer te zeggen heeft omdat er geen bloem meer rest, geen stuifmeel meer, geen zoetigheid, geen levensnectar meer.

Al wat is zal er nog lang blijven, omdat alles hier tijdloos is, niet de vlinder, niet jij, je bent beide in de tijd, van de tijd, van het leven in de tijd. Maar je denkt, ik ben ook los van de tijd, ik ben van het licht. Ik zit hier wel, maar wie of wat is het dat hier zit. Hoe roerlozer kan ik hier wel zijn als ik hier zit, terwijl bladeren vallen over mij, omheen mij, dwarrelend lijk woorden en neerkomend met een tik op de tafel, een klein geluid maar, een ietsje maar van alle geluiden die er zijn, maar je hoort het toch.

Waarom, deze middag, ver voorbij half november, ben je hier gekomen om er te zijn alsof je er niet was, alsof je nog niet geboren was? Even maar, een korte tijd die geen tijd was maar een er zijn alsof je er even goed niet waart. Ogenblikken van het opgenomen zijn in wat van de aarde is geankerd aan de zon, de zon gegrepen in haar sterrenstelsel, en dit gegrepen in de massa van het Universum. Onopgemerkt, onwezenlijk: wat aarde, wat lucht, wat licht, wat vuur, tot wat woorden gestold.

De plaats waar ik zat zal er nog eeuwen zijn.

20-11-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik kan niet altijd schrijven over wat ik gisteren schreef, te zwaar te geladen. Dergelijke zaken vergen trouwens een lange aanloop die in fazen gebeurt, die een benadering op kousenvoeten vragen. Wat niet belet dat sommige positie innames verrassend zijn, ook voor mij, en dat ik me hierbij de vraag stel waarom ik niet eerder tot dat besluit gekomen ben, alle elementen gegeven zijnde.

Zo, wat ik gisteren vertelde over ‘de genen van het Universum’, ook waarom ik het boek dat ik viseerde, ‘Mag God nog’, een andere titel heb meegegeven: ‘Kan God nog’, hiermede bedoelend, kan het, dat in de tijden van nu, Hij er nog is onder de mensen, dan vooral deze van goede wil, of anders gezegd deze die zich de moeite getroosten zich af te vragen, wie Hij is of wie Hij zou kunnen zijn als Hij er is.

Een antwoord hierop zoeken is een antwoord vinden op heel wat vragen: vanwaar we komen, waarom we er zijn en vooral, waar we heen gaan zullen als we het lichaam, dat ons gegeven werd, verlaten zullen.  Dit alle zijn de vragen des levens, ze begeleiden ons in onze dagen. Deze ter zijde laten en, voordoen alsof ze niet bestaan, is een gemakkelijkheidsoplossing die ons niet verder brengt. Tenware we niet verder willen gaan, tenware we ons zelfs geen vragen willen stellen en tevreden zijn en blijven met het weten dat er, gezien we niets zien, er ook niets is.

Ik heb je altijd gewaarschuwd dat ik niet uit het hout van de nietsers gesneden ben, dat ik een man van vragen ben, maar ook, een man van oplossingen. En deze man zijnde heb ik het noodzakelijk gevonden te gaan schrijven over deze vragen en de antwoorden e geven die ik meende hierop gevonden te hebben, antwoorden die alle draaien en keren omheen het centrale punt: ‘God’.

Er zijn aldus, drie belangrijke centra geweest in mijn leven, hoe gek het ook moge zijn: Velikovsky, Dante en God. De eerste Velikovsky lag achter mij toen ik mijn blogs begonnen ben; de tweede Dante, was ook voorbij maar er was nog een lange echo, en de derde is nog altijd in volle gang, hierover ben ik schijnbaar nog niet uitgeschreven, of zal ik wellicht nimmer uitgeschreven geraken.

Met wie of wat zal ik eindigen, hoe kom ik terug naar de paden van het gewone en zelfs deze van het buiten het gewone, naar wat zich afspeelt in de marge van het zijn of, wil ik nog wel en kan ik nog wel?

Het gevaar bestaat, als je dit een gevaar noemen kunt, dat eens in jou een nieuwe Spinoza is opgestaan, je het moeilijk hebt om tevreden te zijn met het gewone. Je dit overlaten wilt aan anderen, omdat hierin de ruggengraat ontbreekt, de echtheid, de ondergrond, vooral als je weet dat de dagen die je nog resten, flinterdun geworden zijn, en dat er  mogelijks een vriend wachtende is om de hoek.

Je ontdoet je moeilijk van deze gedachten, vooral dan als je onderwerpen aanneemt die onvermijdelijk hierdoor getint zijn. Je bent maar jezelf als je deze in je vaandel voert.

Het moet vervelend zijn je te lezen.ij wel zou kunnen zijn als Hij er is. 

19-11-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Je schrijft maar, je tekent op wat je ontmoet, alsof je door een landschap wandelt, alsof je op weg bent naar Compostella. En je voelt je goed. Je hebt zelfs een deel van het geschrevene gebundeld; je hebt het voorgelegd en je vertelt zelfs dat je je bundel hebt doorgegeven. En het gebeurt dat  en een vriend je zegt - en je weet volmondig dat hij gelijk heeft - dat wat je geschreven hebt, te lankmoedig is, te teer, te effen, zoals de golven van de zee die aanspoelen in een eender ritme over het strand, zich terugtrekken en wederkeren, aanhoudend, dagen lang, met nu en dan even wat trager of een tikje heviger, donkerder zelfs, een doek van Van Saene. Maar geen dramatiek erin, geen opvallende dingen, geen sensatie verwekkende gebeurtenissen, geen verkrachtingen, geen moorden, geen bed histories. En dat dus je kansen heel matig liggen, zelfs nul zijn.

En nochtans wat je vertelde was diepgaande als je beweerde dat de God van de Bijbel, vandaag de God van de Nieuwe Fysica geworden is, dat we Hem duidelijker bereiken en bepalen kunnen via zijn atomen en elektronen en zwarte gaten, via de miljarden sterrenstelsels die er zijn, dan via wat geschreven staat in wat het Oude Testament maar is, in wat de Geschriften omheen dit Oude Testament maar zijn.

Niet dat die Bijbel niet nodig is geweest; niet omdat de werken van de Kerk die er uit zijn voortgevloeid niet belangrijk zouden zijn geweest om de grond te effenen, het landschap uit te maken van waaruit die Nieuwe Fysica is opgestaan. Neen, wat was is een lange voorbereiding geweest en wat nu is, is het begin van een nieuwe periode deze van het nieuwe landschap waarin we worden afgezet om er voortaan te zijn en te leven. Hoe weten we nog niet maar de vooruitzichten zijn mateloos en vooral zijn bevreemdend.

Wie bracht ons zo ver? Is het de mens zelf geweest die dit alles gevonden heeft en blootgelegd, of, en hier grijp ik naar het sensationele van mij – wellicht ook van anderen - is het de geest van de Kosmos, aanwezig in de mens, die er de aanstoker van is?

Of anders gezegd is het, het evolutionair karakter van de kosmos, blootgelegd door Charles Darwin, die er aan de basis van ligt, die ons de weg heeft getoond?

En een andere vraag die door de eerste belicht wordt, waarom zoeken we, waarom creëren we, waarom willen we steeds maar verder en verder reiken, meer en meer te weten komen, wat betekent, dichter en dichter, het beeld dat we zouden kunnen hebben van God te naderen. Alsof dit de hoofdbedoeling zou zijn?

We komen van heel ver, we komen van de man en zijn hand in de grotten van Lascaux, en de weg die we nog af te leggen hebben is nog heel lang. Maar er is progressie en deze houdt niet op, we dringen verder en verder het hart van de materie binnen, het hart van het Universum binnen. We weten niet waar dit stoppen zal, evenmin of het ooit stoppen zal, we zijn op weg naar het oneindige dat er te kennen is, te voelen, te weten is. En wat meer is, we groeien er naar toe, er wordt voor gezorgd omdat het ingebakken zit, niet zo zeer in de genen van de mens maar wel in de genen van het Universum dat we allen zijn.

Ik heb gezegd, ik heb geschreven, weerleg me, opdat ik weten zou.

18-11-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

 Het zijn geen morgens meer lijk vroeger, geen avonden meer zoals voor heen, de mot zit er in, de warmte is er uit, de ingetogenheid. Ik dacht altijd dat het momenten waren die boven de andere uitstaken: het eerste licht en de deemstering. Vandaag vloeit alles in elkaar, gaat de dag zo vlug dat de avond er is voor de dag begonnen is.

Ligt het aan mij, aan mijn ingesteld zijn op de dingen, ligt het aan de dingen, de omstandigheden zelf? Wie zegt het me waarom het is dat de dagen zo vlug schuiven, de weken zo kort zijn, de maanden, de jaren.

En dan ook, jij die me leest, je weet het niet hoe ik me inspannen moet om te gaan verhalen, over wat ik nog niet schreef, een column over niets en toch ook over alles, over het zijnde als over het niet-zijnde, als over het wordende; wat woorden die moeten gevonden worden, een uitdaging die moet beantwoord worden, met dien verstande dat, als ik schrijf ik me voel als een Icaros die aan het stijgen is naar de zon toe, met alle gevaren eraan verbonden.

Ik loop in de velden: de herfst die voor mij ligt verbergt zich in mij. Ik tracht hem te milderen, te denken dat de winter vlug komen zal, de lente komen zal, dat alles terug in bloei zal komen, dat de hemel blauw zal zijn, de wolken wit, en dat ik de vogels weer zal horen. En ik ben ruim, ik ben in de wijdte van het zijn, opgenomen in de enorme wijdte die de natuur is, de natuur die ook God kan worden genoemd, want er is geen andere naam voor die wijdte van het leven in en van de natuur. Echter weten we dat het gevaarlijk is er een naam aan te gegeven, als ik hoor waarover gediscussieerd wordt en dat uitkomt in een boek dat God ‘nog mag’.

Hoewel er zijn en het durven zeggen dat ze Hem nog niet gezien hebben, alsof je iets moet zien opdat het bestaan zou. Heb je al een cel gezien, van een bevruchting gezien hoe die tot stand komt, ooit een atoom gezien, de kern van een atoom met de elektronen met hoge snelheid er om een, een quark gezien, een Higgs deeltje? Ik geloof het niet. En toch bestaat het, weten we dat het bestaat, en desondanks: ‘God heb ik nog niet gezien, nog niet ontmoet’ waarmee bedoeld wordt, die, die man bestaat niet. Of course he doesn’t exist that man.

Het erge is dat hij, God, nog steeds gezocht wordt als man, zoals geloofd werd vóór Galileo er was. Nadien vergaten ze Galileo - zelfs Ugo Claus vergat hem - en bleven ze zoeken naar die man, niet denkende dat het een Iets kon zijn: een Universum in zijn totaliteit, een Universum dat IS in een materiële vorm en dan ook, onvermijdelijk, in een spirituele vorm. Zoals de mens er is, zoals, zegt Leibnitz een steen er is.

Ik heb een hekel aan hen die zeggen dat God niet bestaat en evenzeer aan hen die verklaren dat Hij wel bestaat. Echter, misschien kan ik beide stellingen bijtreden als me verteld wordt hoe Hij 'niet bestaat' of wel bestaat.

Ten minste, zo dit ooit op een duidelijke wijze uit te leggen valt.

17-11-2017, 07:41 geschreven door Ugo d'Oorde  

Zal ik vandaag een brief schrijven van hieruit aan allen die me lezen, een lange brief die uitloopt over heuvels en dalen, over dorpen; alles gehuld in een levend schilderij, sober gehouden in kleur en lijn, onvergankelijk, zoals het een hoort voor een schilderij en, waar ik middenin sta, waar ik adem, mijn stilte dat mijn leven is, om er te blijven voor altijd; het land in en rondom mij, ik, niet als het centrale punt, maar erin verweven lijk een boom die alles overschouwt en weet dat hij deel is van het landschap en dat het goed is er simpelweg te zijn en, niets meer dan het landschap.

Of schrijf ik slechts hoe ver het gevorderd is met mij, hoe ik er sta, hoe ik er geboren en getogen ben, los van alles wat er is, van alles wat nog komen zal, een enkeling, een Einzelgänger, opgeschept met dingen die herinnering zijn en, gestold in het besef, meer niet, dat ik er nog ben, al is het maar voor een korte tijd, een tijd die ook voorbij zal gaan.

Of nog, zeg ik je niets meer vandaag, dan wat van het ontwaken is, een morgen die van alle morgens is, die van jou als die van mij, om er te zijn van het gekende en het ongekende en van het licht dat in brede stroken de kamer binnenvalt, op een wijze zoals Ezra Pound het ook eens zag als hij schreef: ‘Light enters the room like a gilded Pavlova’.

Zo weet, als je me leest, dat ik het moeilijk heb gehad om te beginnen, niet alleen om de sfeer te vinden om te schrijven, maar ook om te weten waarover ik je vertellen wilde. Want ik wil je niet verliezen, zeker in deze dagen niet.

Ik wil er dus niet zijn in alle rust en stilte opgenomen in het landschap, een boom gelijk die toekijkt en laat voorbij gaan wat voorbij gaat; ik wil er ook niet zijn als iemand verloren in zijn herinneringen waar hij mee leven moet. Neen, ik wil er zijn als een levend, denkend, veropenbarend iemand, die op zoek is naar het oneindige dat van de geest is rondom hem, waarin hij zich wentelen en keren kan, hij geen grenzen hoeft te kennen of te trekken, hij zich uit leven kan in woorden en zinnen en paragrafen.

Zo, je weet nu hoe mijn dag begonnen is, niet met de geuren van versgebakken broden, zoals het soms was ten tijde van mijne moeder – ‘mijne’, zoals Gilliams zijn moeder tekende – niet van het aroma van helzwarte koffie, geuren die lijk gedachten zijn. Gedachten die niet te houden zijn die zich verspreiden zullen nu, in vreemde, onzichtbare tekens tot ver over de heuvels, tot waar de zeeën zijn, tot waar de bergen, om dan toch ergens, waar hoef ik niet te weten, aan te komen.

Ik schrijf je morgen meer. Misschien vanavond nog.

16-11-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Je hebt dan toch, ondanks de vele vooroordelen die je hebt, een poging gedaan om uit het anonieme van je bestaan te treden. Je waagt het er op, vooraleer te verdwijnen, je naam vrij te geven en te binden aan een massa woorden die een geheel zouden moeten vormen en uitwijzen waar je, na een lange tocht van vallen en opstaan, bent aangekomen.

Wat kan het vervolg zijn? Weinig meer dan zorgen, zorgen die je op je leeftijd vermijden moet. Toch heb je de stap gezet, heb je het risico genomen afgewezen te worden en geconfronteerd te worden met de ontgoocheling die een afwijzing zou inhouden, hoewel het niet de eerste ontgoocheling zal zijn die je hebt ontmoet. Nu, je kon ook andere wegen uit, maar je besliste, op basis van wat je meende een vingerwijzing te zijn, nl enkele lijnen in de Standaard de Letteren, je manuscript in te zenden en voor te leggen, zoals een thesis wordt voorgelegd, hopende maar even zeer, zo niet meer, vrezende.

Hoefde ik dit te vermelden in een blog, ware het niet wenselijk geweest het te verzwijgen, verstandiger ook? Ik denk v   an ja, het bewijst alleen hoe eerlijk ik sta tegenover wat ik dagelijks loslaat in deze geschriften, hoe bloot ik me erin te kijk stel, zonder omwegen, zonder iets te verbloemen, neen, recht voor de vuist. Ik wil dat men weet – dat men ‘wete’ paste beter bij mijn leeftijd - welke man ik was.

Maar welke verdienste heb ik eraan? Geen enkele, het plaatst me enkel daar waar ik thuis hoor, het toont wie ik ben, welke verwachtingen ik nog durf hebben, in een woord, hoe het gesteld is met mij. Nog wel niet de wanhoop nabij, maar ik nader het einde van mijn dagen en ik voel het maar al te duidelijk in mijn lichaam dat afbrokkelt, dat me in de steek laat. Gelukkig is er de kracht van de geest in mij die me recht houdt. Wie ware ik anders?

Wat ik gisteren geschreven heb over die fameuze zon die stil stond had ik ruimer kunnen doen. Het gebeuren is van een dergelijke aard dat er heel wat zijn die zeggen dat dit, samen met de tien plagen van Egypte, centraal staat in de geschiedenis van Israël. In feite is de impact ervan onoverzichtelijk als men plots tot de bevinding komt dat het niet Yahweh is geweest die dit heeft veroorzaakt maar dat het kan en moet herleid worden tot een weliswaar, ongewoon catastrofaal, maar in feite natuurlijk gebeuren. Wat voor gevolg heeft dat de geschiedenis van Israël ontdaan wordt van zijn sacraliteit, ontdaan wordt van zijn God.

Velikovsky heeft hier nimmer enig gewag van gemaakt, maar Israël heeft het gevoeld, de reactie op zijn werk is zo hevig geweest, dat de uitgever ervan onder druk werd gezet en verplicht is geweest het boek uit de handel te halen wou het verder academische werken kunnen uitgeven. Hierover zijn boeken geschreven in de USA.

Ik beken, na wat ik hier als bekentenis geschreven heb over mijn manuscript, dat Velikovsky mijn leven heeft veranderd, en zeker mijn visie op de Oudheid. Dat ik er door getekend ben geweest en dat ik, nu ik zijn werk van op afstand bekijken kan, meer dan ooit overtuigd ben dat hij, wat die beruchte komeet betreft, die Venus zou geworden zijn, het bij het rechte eind had, Carl Sagan ten spijt. Want als deze zegt dat de hoge temperatuur van Venus – meer dan 400 graden - te wijten is aan het green house effect, dan kan even goed het omgekeerde gesteld worden, namelijk dat de wolkenmassa omheen Venus te wijten is aan de hoge temperatuur op Venus. Maar niemand denkt hieraan, want Velikovsky zou wel eens gelijk kunnen hebben en dat mag of kan niet. De wereld van de kennis zou vergaan indien dit zo was.

15-11-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

In mijn blog van 4 november had ik het even over de bevindingen van een paar professoren van de Universiteit van Cambridge, Colin Humphrey en zijn coauteur, Graeme Waddington, in verband met een wel bekende als even vermaarde passage in het boek van Jozua, hoofdstuk 10, zijnde de verzen 12 en 13:

12: Op die dag, toen Yahweh de Amorieten aan de Israëlieten overleverde, heeft Jozua tot Yahweh gesproken en hij heeft in tegenwoordigheid van de Israëlieten gezegd: Zon sta stil bij Gibeon en gij maan, bij Ajjallons  dal.

13: En de zon stond stil en de maan bleef staan terwijl het volk zijn vijand afstrafte. Staat het zo niet geschreven in het boek van de Rechtvaardige? De zon bleef midden aan de hemel staan en haastte zich niet onder te gaan, ongeveer de hele dag.

Beeldspraak of realiteit, inbeelding of een historisch gebeuren?

Hilde Van den Eynde herneemt de woorden van Colin Humphrey, die vindt dat je de tekst ook kunt lezen dat de zon en de maan ophielden te doen wat ze doorgaans doen, namelijk schijnen. Zo bekeken kan de Bijbeltekst verwijzen naar een zonsverduistering, waarbij de maan voor de zon schuift, zodat die ophoudt met schijnen. Het Hebreeuwse woord ‘dôm’, dat zowel ‘geluidloos’ als ‘onbeweeglijk’ kan betekenen, zou dan vertaald worden als een bevel: ‘word donker’ in plaats van ‘sta stil’.

Hij vergeet hierbij dat het ‘donker worden’, het smeken om een zonsverduistering dus, Jozua niet helpen zal om de Amorieten te verslaan, integendeel. Jozua had dus zeker geen nood om dit aan Yahweh te vragen. Wel had hij iets anders nog kunnen vragen, iets in meer, dat zo voor de hand lag om te vragen en dat te lezen staat in het vers, vóór 12 en 13, namelijk in

11: Toen zij – het betreft hier de Amorieten – vluchtend voor Israël, op de steile helling van Bet-Choron gekomen waren, liet Yahweh uit de hemel grote stenen op hen neerhagelen die hen doodden. Er stierven er meer door de hagelstenen dan de Israëlieten er met het zwaard konden doden.

Dit, mijn waarde professor Humphrey, betreft een even belangrijk feit als het stilstaan van zon en maan. Het is een gebeuren dat even opmerkelijk was en gezien moet worden als de uitloper van een stilstaande zon. Het verbaast me dan ook dat de Professors hiervoor geen oog hebben gehad. Hebben ze de Bijbel wel ter hand genomen?

Trouwens waar ze uiteindelijk op terecht komen: een paar jaren meer in de regeerperiode van Ramses II, hoe weegt dit op tegen een natuurfenomeen als een regen van ‘barad’ – brandende stenen – en een stilstaande zon. Tussen haakjes, en dit wijst ook in de richting van een natuurfenomeen: Jozua had de maan niet nodig.

Het raadsel, want het is er een, steekt er torenhoog boven uit. De opgetekende feiten duiden op een kolossaal natuurfenomeen dat niets te maken heeft met een zonsverduistering of wat ook. Een verklaring, à la Humphreys, is een gemakkelijkheidsoplossing, is wat ik zou willen noemen a scotoma, een blinde vlek in het oog.

Is het niet willen zien, het niet willen geloven, omdat het, zo gezegd, onmogelijk wordt geacht. Men zegde dit ook van Wegener, men zegde dit ook van Darwin.

Wat er wel is, is wat Hevelius, in het Latijn schreef in zijn Cometographia van 1668: dat in het jaar van de wereld 2453 (1495 voor Chr.), according to certain authorities, a comet was seen in Syria, Babylonia, India, in the sign Jo, in the form of a disc, at the very time when the Israelites were on their march from Egypt to the promised land.

Het is een Russische Amerikaan die dit opgezocht heeft, een bevestiging van wat Plinius ervoor geschreven had;, van wat Rockenbach, gepubliceerd had in Wittenberg in 1602.

Kan het dat er een komeet in het spel was die dicht langs de aarde is voorbij gezoefd?

Ik weet bij ondervinding dat het geen zin meer heeft te verwijzen naar ‘Worlds in Collision’; ik weet dat niemand de moed zal hebben dit werk van 380 pagina’s, daterend van de jaren ’50, te lezen, overlopen is niet voldoende; ik weet dat de naam van de schrijver, Immanuel Velikovsky, voldoende is om af te schrikken. Ik weet dit allemaal – Israël wil niet dat de Exodus gebaseerd is op een catastrofaal gebeuren en niet op een tussenkomst van Yahweh - maar ik weet ook, met absolute zekerheid dat, als er één boek moet gelezen worden, het ‘Worlds in Collision’ is.

Colin Humphrey heeft dit niet gedaan. Had hij het gedaan hij zou niet geschreven hebben wat hij geschreven heeft. Hij zou gezwegen hebben.

14-11-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Twijfel is mijn deel, twijfel mijn gegoochel met de naam van God, twijfel mijn gestamel, want meer is het niet. En jij, je vraagt me of het wel nodig is, in de tijden van nu, uit te weiden over een onderwerp als God, of oneindigheid, of eeuwigheid en, zoals het gebeurt, er telkens op terug te vallen en me erin te vergalopperen alsof er over niets anders zou kunnen gesproken worden.

Zijnde wie ik geworden ben, is het zo, blijft het nodig voor mij hierover te spreken om een lichtpunt te hebben, vooral in morgens zoals deze met de regen tegen het raam en de wind in de lege bomen; vooral als alles buiten nog duisternis is tot de duisternis in mijn gedachten.

Gelukkig, ik las Pessoa voor ik slapen ging, ik las van hem:

‘J’ai la taille de ce que je vois!’ Quelle puissance mentale sans limites que celle qui va du puits de nos émotions les  plus profondes jusqu’aux étoiles les plus lointaines qui s’y reflètent et, d’une certaine manière, s’y trouvent ainsi à leur tour. Dès lors, conscient d’avoir appris à voir, je contemple la vaste métaphysique objective des cieux infinis, avec une assurance qui me donne envie de mourir en chantant : ‘j’ai la taille de ce que je vois[1] …

Dit gaat, zoals ik het lees, naar de essentie van het zijn. Dit is van het leven in ons en rondom ons, en enkel van het leven, niet van de omstandigheden, niet van de gebeurtenissen. Het is de eeuwige confrontatie van de mens met wat niet te noemen is, iets dat er is zonder er te zijn, iets dat is, iets dat er onvermijdelijk ‘moet’ zijn, en dat onze hunker betekent, dat onze hunker is naar het onbereikbare

Ik heb de grootte van wat ik zie, of van wat ik denk te zien achter de dingen; het kloppend hart ervan dat ik enkel raken kan met de voelhorens van mijn geest. Voor Pessoa ook was het schrijven een strijd met en over het metafysische bestaan. Hierover schrijven was noodzakelijk voor hem omdat het overige te alledaags, te voorbijgaand was en maar diende als een soort structuur waar hij zijn gedachten kwijt kon. Hij was een man van de dieptes en van de hoogtes, van al wat gebeurde binnen in hem als hij zich geplaatst zag tegenover de oneindigheid van het Universum.

Ik zal niet zeggen dat hij was zoals ik, wel dat ik geschreven heb in zijn spoor, een opeenvolging van stukjes tekst, niet zoals hij het deed, soms op sigarettenblaadjes die hij opsloot in een koffer, maar open en bloot en ook niet met een zelfde literaire geladenheid, verre van, maar dan toch in een zelfde richting en met een inhoud in het spoor van  hem. Natuurlijk zal ik er wellicht nooit toe komen te schrijven:

J’ai la taille de ce que je vois. Et la vague clarté lunaire, totalement mienne, commence à abîmer de sa lueur indécise le bleu à demi noir de l’horizon. J’ai envie de lever les bras… en criant des choses d’une sauvagerie inconnue, de lancer des phrases aux mystères.

Wel dat ik de grootte heb van wat ik zie en denk en niet de grootte van mijn gestalte.

[1] Le livre de l’Intranquilité’, par.81, page 92

13-11-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Verdwalend in mijn geschriften van 2012 ben ik verbaasd over wat ik toen wist te schrijven over Fernando Pessoa, die ik leerde kennen in Lisboa toen ik er zijn boek ‘Le livre de l’intranquilité’[1] kocht en begon te lezen in het café waar hij regelmatig kwam om er te schrijven of na te denken over wat hij schrijven zou. Daarna ben ik even gaan zitten, in de stoel naast het beeld van hem, geplaatst voor het café, in het midden van de rua Garrett, met zijn boek in de hand, het boek dat ik sinds dat jaar niet meer geopend heb. Maar het is er nog en Pessoa ben ik niet vergeten.

Zal ik het aandurven me terug te storten in zijn wereld waarvan Saramago zegde dat het deze was van een man die talen kende en verzen maakte. ‘Die zijn brood en wijn verdiende met het aanbrengen van woorden op de plaats van woorden, en verzen maakte zoals verzen gemaakt moeten worden, die we lezen alsof het voor de eerste maal was dat verzen werden gemaakt.’

Het is niet op deze wijze dat ik hem ontmoet heb. Wel heb ik vol bewondering opgekeken naar hem. Hij had een losse, mooie, pen die vlot schreef met eerder ingewikkelde dan gemakkelijk te begrijpen zinnen, waarover ik soms struikelde. Maar hij was een groot schrijver en een veel schrijver die te jong gestorven is, hij was amper 47.

Hoe gaat het met de schrijvers die van vroeger waren, wie leest ze nog, wie ontdekt ze nog in de massa schrijvers die na hen zijn opgestaan en de boekenwinkels vullen. Waar staat er nog een Fernando Pessoa te koop?

Ik heb het niet nagegaan maar elke schrijver kent zijn gloriemoment, zijn binnenkomen, zijn aanwezig zijn en daarna, zijn stilaan verdwijnen uit de herinnering, overspoeld door de literatuur na hem. Even belangrijk en voldoende gekruid om op hun beurt voor enige tijd op het voorplan te blijven. Een tijd die heel kort kan zijn, soms, hoogstens een paar maanden, als het geschrijf erover zal uitgedoofd zijn.

Niemand heeft het hier nog over ‘Oorlog en Terpentijn’ van Stefan Hertmans, nochtans is het een goed en stevig boek, maar ondertussen zijn er tientallen andere boeken op de markt verschenen die even succesrijk zijn en ook verdwijnen zullen, overrompeld door andere boeken, van andere schrijvers, in een tijd dat de ganse wereld aan het schrijven is.

Natuurlijk, het opduiken uit de massa, de dag dat het boek binnenkomt in de boekenwinkel, is een moment dat te koesteren is, want het is vlug voorbij. Zelf, heb ik uitgekeken naar een dergelijk moment, maar het is niet gekomen en het zal wellicht niet komen, ik zie geen opening. Mijn jaren laten me niet toe nog een opening te zien naar erop volgende werken, laat staan een opening te verwachten. Ik moet het stellen met een zeer schuchtere poging op een even schuchtere wijze. Op veel meer hoef ik niet te hopen.

Wat kan ik anders dan er tevreden mee te zijn, te weten dat er dagelijks, een vijfentwintigtal personen zijn die me lezen. Veel is het niet, maar ik stel er me in, ik moet me intomen wat mijn verwachtingen betreft. Intomen en er tevreden mee zijn.

Wat ik ook weet is, dat ik pas nu begin te beseffen - ook en vooral denkend aan wat ik gisteren vertelde - dat deze geschriften dagboekgeschriften zijn die, eigenlijk pas later, zouden openbaar mogen gemaakt worden.

Zo ver is het gekomen met mij. 

[1]  Fernando Pessoa : ‘le Livre de l’Intranquilité’, Christian Bourgeois, éditeur 1992, vol II, traduit par Françoise Laye

12-11-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik schrijf omdat ik schrijven moet, omdat ik niets anders meer ken of kan. Maar is dit wel correct, schrijf ik ook niet opdat ik gelezen zou worden en, is dit geen vreemde ziekte?

Zo ver ik me herinner heb ik elke dag mijn pagina geschreven, altijd met dezelfde pen zodat deze nu haar hars- of verflaag heeft verloren en het koper van de huls vrijgekomen is.

De beradenheid waarmee ik dit deed zag ik niet als een doel op zich zelf maar als een aanloop naar het boek dat ik ooit schrijven zou. Een boek dat gepubliceerd zou worden en uitgestald zou liggen in de boekenwinkels.

Ik denk nu dat deze aanloop tijdverlies is geweest, dat hij me niets geleerd heeft, niets heeft bijgebracht; dat het onvermijdelijk was dat elke poging, als geroutineerde in het schrijven van één pagina per dag, dit geen enkele garantie bood om ooit een verhaal/roman te produceren.

Dit is een conclusie die ik veel vroeger had moeten trekken, het manuscript dat, durf ik het zeggen, tussendoor zich zelf aan het vervolledigen is, kreeg, door mijn blogs niet de nodige aandacht, had geen prioriteit, is eerder een proefstuk geworden om te weten of ik het kon of niet.

Ondanks dit alles werd het toch een bundel van een goede driehonderd pagina’s waaraan nog een laatste hand moet worden gelegd, een soort opkuis, een controle ook of alle stukken ervan wel op de juiste plaats zitten. Maar de moed ontbreekt me, want alle moed die me nog rest is juist toereikend om mijn blog in stand te houden, mijn blog in een zekere mate de dubbelganger is van wat ik bijeen scharrelde onder de titel, ‘De Adem van de Dagen’. Het werd een blog in meer en het geeft een bijzondere meerwaarde, van een totaal ander gehalte.

Het resultaat van ‘une drôle de maladie’ is dus dat ik vandaag opgeschept zit met een pak bladen tekst over Dantes Hel, een à 90% afgewerkt manuscript, een massaal pak blogs, en wat gedichten. Het resultaat van een schrijverschap. Ik realiseerde aldus, maar zonder uiterlijk succes, wat ik droomde op jonge leeftijd toen ik aan mijn eerste proefstuk begon en vader dacht dat ik schoolstraf aan het schrijven was.

Veel verder naar de literaire wereld toe, heb ik het niet gebracht.

Ik bevolk aldus maar een van de vele zolderkamers waarvan, in het midden van de nacht of heel vroeg in de morgen, het venster hel verlicht is gebleven,  met een man of vrouw die zich de ziel uit het lijf schrijft, en schrijvend hoopt naar buiten te treden uit het anonieme.

Het is, hoewel vele zich geroepen voelen, aan weinige gegeven, hun droom, want dit is het, te realiseren. En dan nog wat betekent het een boek liggen te hebben in het uitstalraam van de Standaard als er niemand is die het koopt om het te lezen. Zo, het is soms goed de realiteit onder ogen te zien en duidelijk af te wegen waar je staat of tot hoever je als schrijver gekomen bent.

Dit is wat ik gemeend heb je vandaag, 11 november van 14-18, te vertellen in alle nederigheid.

11-11-2017, 07:55 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een dag was ook de tijd

niet meer,

het licht was kwijnend

en eeuwigheid het ogenblik

dat nu gekomen was.

Herinnering, mijn vriend: 

we soms waren zonder ouderdom,

van binnen van avonden door drongen,

van buiten het roekeloze drinken

dat van het leven is.

We telden toen de jaren.

We wisten toen de weiden verderop,

de beemden en de velden,

de oevers verderop,

de huizen en de dorpen,

de kerkhoven. 

We wisten, in die tuin van jou,

de pimpelmeesjes ondersteboven

en in de bomen, hoog

de roep van pauwen.

We wisten de zomers, de varens

en de bramen in wind en regen, de meidoorn.

We wisten, zo leerde Gustav Holst,

het schuren van de planeten, de kreet

die van het Universum was.

En wij, mijn vriend,

luisterend naar al wat was

en naar wat nog niet was

maar toch al kerend en tollend

over ons, 

wij ingetogen.

En nu de greep, de keel

ons dicht gesnoerd, de tijd

die niet meer is

en niet meer komen zal.

Hoe noemen we

wat niet meer nodig is te noemen

de wijsheid die we tekenden,

toen we er nog waren,

samen.

En wij die overbleven

de donkre wijn toen religieus geschonken

en in de flonkering 

de beeltenis opgezocht, gevonden

van al wie ging en van wie nog na zal komen:

Elegie

uit ons gevloeid, ons vastgehouden,

toen de tijd niet meer te houden was.

10-11-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik ben aangekomen in de laatste vallei, heb nog een heuvel voor mij die ik te bestijgen heb, daarna valt het doek over wat en wie ik was, niet veel meer dan een ‘explorer’, een zoeker, want ik heb altijd getracht, T.S. Eliot[1], die het me heeft voorgesteld, te volgen: 

Old men ought to be explorers / Here and there does not matter / We must be still and still moving / Into another intensity / For a further union, a deeper communion… 

Dit is dan mijn leven geweest, ben er zelden van afgeweken, al wist ik dat wat ik vinden zou niet noodzakelijk de waarheid was, dat die waarheid misschien zelfs niet bestond of, als ze bestond, niet te vinden, niet te begrijpen was. 

Ik ben een ‘duiker’ geweest naar wat binnen de dingen leeft. Niet wetende waar ik beginnen moest, niet wetende waar ik aankomen zou. En hoe dieper ik dook hoe verder ik me verwijderde van wat er te vinden was, gewrongen in een kafkaiaans gevoel dat me overhoop haalt, vooral dan deze morgen, om welke reden weet ik niet, maar deze morgen is anders dan alle vorige..

Alles wel overwogen weet ik, dat ik altijd ‘onderweg’ ben geweest, uitkijkend naar wat op mij afkwam, altijd vertrouwend dat wat ik vinden zou positief zou zijn, zelfs al wist ik niet wat er te vinden was, maar het was iets dat me brengen zou tot een grotere levensintensiteit, gedragen en gevoed door een diepere vereniging met wat is en wat verborgen is. 

Ooit schreef ik aan zee – mijn plaats op de rots is er leeg nu, al ben ik er nog in gedachten, al hoor ik nog de zang van de golven - een gedicht over het herderstasje, la bolsa a pastor. Een onooglijk plantje vast geankerd in de dorre aarde. Een klein wit dingetje, wat bloem, bevrucht door de wind misschien en tot zaad gekomen zich uitzaaiend om als soort te overleven. Ik zag hierin de manifestatie van het grote leven in het kleine. Een onopgemerkt gebeuren dat tekenend is voor het onopgemerkt zijn van vele dingen die om ons heen gebeuren. Op het niveau van het herderstasje is de bevruchting het summum dat het overkomen kan. Maar, wie denkt er aan bevruchting bij zo een klein nietig ding? 

Ik besef dan ook, dat ik niet veel meer ben. Dat mijn leven zich heeft ontrold in alle stilte; dat mijn gebeuren niet veel meer was dan wat gebeurde met het herderstasje; dat de vrucht van mijn bevruchting door de geest van de kosmos, niet veel te betekenen heeft, onopgemerkt, behalve door enkelen, heeft plaats gevonden. Eens, de top van de laatste heuvel voor mij bereikt, de afdaling er voor niets bij zal liggen. 

Aldus is de dag nakend dat bevruchting door wie of wat – deze van de geest in mij - zal stil vallen, misschien op het einde van een regel, of afgebroken, middenin een woord. Ik zal dan vertoeven in de wereld van wat Onnoembaar is, de wereld van ‘wat-binnen-in-de-dingen’ is. En ik stel me de vraag, zal als dan het zaad, het woord dat ik naliet, zich uitzaaien, zoals dit van het herderstasje, in een tijd die voor mij geen tijd meer is? 

Dit is nochtans de enige reden waarom ik me heb uitgesloofd om te zijn en te doen wat en wie ik meende te moeten zijn en te moeten doen?

[1] T.S.Eliot: The Four Quartets, East Coker, V, 202

09-11-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

In zijn 'The sacred Wood' - Methuen London, 1928 - essays on poetry and criticism, bespreekt T.S. Eliot een essay van Paul Valéry van 1920, waarin deze onomwonden stelt dat de tijd van de filosofische poëzie voorbij is en dat nu de moderne (!) poëet 'essaie de produire en nous un état et de porter cet état exceptionnel au point d'une jouissance parfaite'. Eliot verwerpt deze stellingname en merkt op dat 'the philosofy is essential to the structure and that the structure is essential to the poetic beauty of the parts.

Eliot verwijst hierbij naar de 'Divina Commedia' om, na een lange omweg, te lang en te ingewikkeld om er verder op in te gaan, te verhalen dat het filosofisch element bij Dante moet gezien worden 'as part of the ordered world', als gebaseerd op de wijze waarop het leven geordend is in de wereld, en niet als het betrachten, zoals Valéry het stelt, een toestand op te roepen op een zodanige wijze dat we van die toestand poëtisch genieten kunnen.

Het lag altijd in mijn aard, eerder Eliot te volgen dan Valéry. Ik vond dat de poëzie diepgang moest hebben en dat het filosofische element het dragend element was in de poëzie. Mettertijd echter heb ik gemeend er een ander element te moeten aan toevoegen, namelijk een kosmisch element dat mij onvermijdelijk bij het religieuze aspect ervan bracht, zonder evenwel hierbij het aspect Valéry te weigeren of op zij te laten. De poëzie die ik schreef - zelden geworden ingevolge mijn dagelijkse blogs - vind ik terug in een gedicht van vroeger.

Het 'dode leven' er in is gericht op de mens, die niet nadenkt, noch over het leven, noch over de dood en wat er is na de dood, die uitkijkt naar het kleine, het voorbijgaande, het plots opduikende dat hij vastgrijpen wil in enkele woorden, terwijl het leven heel wat ingewikkelder is. Ik dacht met Eliot dat poëzie meer was en, na Eliot, dat poëzie kosmisch was, en ik schreef:

Op een avond, die is van vele avonden, in gedachten, ook in woorden, de bolster laten barsten die om ons lichaam is en op te stijgen, ongedwongen

achter ons te laten, lijk een slang haar vel afschuift, het dode leven dat ons omwikkeld hield en in één ogeblik d' oneindigheid bezeten.

We hebben het, zo zelden toch, geweten hoe het kon: maar op één nacht de meidoorn ontwaakt als met late sneeuw bedekt, of Eliot gelezen en verbaasd gekeken dat het doenbaar was.

En even blank van alle ogenblikken uitverkoren, dit nu dat van het leven is, dat van het elektron omheen de nucleüs is, dat is van al dat was en van wat nog komen zal,

terwijl het bloed zich offeren wil voor wie we hebben bemind in de grensloosheid van schoot in schoot, ineengevlochten en verschroeid tot pulver van robijnen en smaragden.

En niet nodig te begrijpen omdat zo ruim het is, de siddering van het verbonden zijn met al wat is, gekend of niet gekend, het zijn, verstrengeld in het wordende,  of hoe we het ooit kennen mogen, uitzonderlijk we kijken toe.

De nachten  hier zijn koel in dit land.

Dit is dan de poëzie die ik bedrijven wil, en doorspekt is met beeldflarden die verder willen reiken, Eliot volgend en een element in meer eraan toevoegend. Heb ik het bij het rechte eind, is poëzie niet eerder wat Valéry vooropstelt, het zijnde geplukt op het moment dat het zich voordoet, poëzie echoënd? Ik vrees vandaag dat ik te ver ben gegaan, dat de tijden grondig veranderd zijn en dat ik de poëzie eerder als een lichtheid moet zien dan als een zwaarte en dat ik wat meer naar Valéry moet kijken dan naar Eliot.  

08-11-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Elke dag, getapt uit een vat vol gedachten, geraapt in boeken, symfonieën, schilderijen; gehaald uit wat nog niet is en toch al is, ergens, maar nog niet opgetekend dagen, uit de nevelen die ons omhullen, beelden op die zich lijk een onverwacht aroma verspreiden in de kamer. Beelden die verrassend zijn zowel voor hij die ze opvangt als voor hem of haar die ze lezen zal.

Het is je inzet tegen de tijd die alles opslorpt, je poging uit wat was iets nieuws te puren, wat honig nog voor het verwelken van de bloesems, een kronkel in je gedachtenlijn.

Ze komen zo maar niet onmiddellijk, ze liggen er niet om zo maar op te rapen en ze te plaatsen waar ze horen. Je weet het maar al te goed, soms is het een stroom, soms is het een aarzelend water en jij de man die stuurloos, zonder zeil, zich drijven laat. En wat je te vertellen hebt zijn van de oevers die schuiven, aan je oog voorbij, is, wat je oppikt onderweg. En je vaart lang, je weet niet waar je aanleggen zult noch wat er zal zijn van het daarna.

Het daarna als je zult binnengaan en dromen dat je er niet meer bent, om er te zijn, je lichaam verpulverd maar je geest een helderheid, een open vlakte die alles overtreffen zal, verenigen zal, verantwoorden zal, beëindigen zal.

En niet meer op te staan, de dag niet meer nodig is, je alles hebt gedaan, je alles hebt gezegd en bovenal, hebt neergezet in een soort geheimschrift, dat wel te lezen is maar moeilijk te ontcijferen, omdat het leven niet te ontcijferen is, later wel misschien.

Of het nodig was of niet, zal niemand je vertellen, je staat er alleen voor. Het hoeft ook niet, niets hoeft er nog eens de nacht er is, de sterrenstelsels waar je wandelen zult.

Je denkt dan nog, de nacht is me lief, ik zal hem koesteren. Ik zal me neervleien aan zijn voeten en slapen gaan om niet meer te ontwaken. De slaap me houden zal, na een laatste rilling in de wervels van de nek. En je slapend verder gaat met schrijven alsof het de gewoonste zaak was te slapen en te schrijven en niets te moeten nog. het schrijven dat je slapend houdt, het overige het zwijgen is.

Jij een drijvend eiland geworden, gedachteloos, wat je nimmer was, wat je nimmer wilde zijn, nu de mond gesnoerd, de tijdloosheid je wijsheid is die je houden wilt tot ze je overweldigt.

Waar je aangekomen bent heeft geen belang, je bent er om er te blijven, om er wortel te schieten onder de wegen en de huizen door, een blinde mol die zijn weg zal zoeken, achterlatend hier en daar een hoop gevuld met woorden, de enige vulling die van waarde is of, van waarde zou kunnen zijn.

Je weet boven jou de luchten, je ziet ze niet, je voelt ze, je weet dat je opstijgen moet om wolk te zijn en wegdrijven zult over berg en oceaan, waar er nog andere zijn die staan te wachten op je komst, dit ook hoefde niet, je bent altijd een eenzame geweest, je zult het blijven.

Wat staat er nu van het gedicht dat je houden wou? 

07-11-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De dagen schuiven voorbij. Je denkt hoe zou het zijn indien elke dag gewoon 'dag' zou zijn en nacht 'nacht', zonder datum, zonder naam, zonder jaar. Enkel gekend als dag die zich opent en sluit op de nacht, en dit, keer op keer en niets meer dan dat, zouden we dan ook er een zelfde gevoel van tijd die voorbij gaat aan over houden?

Ik geloof het niet, we zouden wel ouder worden, maar zouden het niet weten, zoals een hond het niet weet of een kat en misschien zou het ons een geruster gevoel geven, wat de tijd betreft, misschien?

Ik zou dan ook elke dag, bij de opkomst van het licht, of zelfs ervoor, mijn blog schrijven. Het zou een opeenvolging worden van blogs meer dan een opeenvolging van dagen, van maanden, van jaren. Ik zou de tijd beleven, bloggewijs, gezien mijn geschrijf, zelden een vervolg is op wat ik de dag ervoor heb geschreven, het is in de meeste gevallen iets totaal anders, dat zo maar opgerezen is uit de verte van het zijn.

Dit zijn vreemde gedachten die niets opleveren, die me niet verder helpen, maar ik dacht eraan bij het bezoek aan een herstellende vriend. Een bijna tijdloos bezoek:  neer te zitten en te zien hoe geleidelijk aan het licht verzwakt, hoe de laatste kleuren in haag en boom zich effenen en worden opgeslorpt terwijl we blijven woorden zaaien, over wat het leven is en wat de dood zou kunnen zijn, een glorie of een holte.

Sprekend over wat van gisteren was, een gisteren dat zich uitstrekt ver in de tijd. Niet denkend aan wat ons nog te wachten staat, want dit is het landschap dat we niet betreden willen, maar terugkerend tot wat was van onze jeugd, van een gebeuren uit die jeugd dat ergens getekend staat, waar weten we niet, alsof het een echo is die ons, om een of ander woord of teken te binnen valt en ons spreken doet. Zo, mijn vriend, wat is er van het herbeleven van wat vroeger was, terwijl de aarde zich wentelt en we samen zitten in een kring, met een glas in de hand dat het laatse licht nog houdt.

De stilte die onze gedachten omkringt. Wij roerloos, luisterend of ons verplaatsend naar andere oorden waar we ooit waren of waar we heen gaan wilden. Wij, vertellend wat we lazen of niet lazen, de muziek die we hoorden of wilden horen, wat we deden en wat we schreven, gedichten, bundels vol, of schilderijen die we schilderen wilden maar de kleuren zo moeilijk na te doen, alsof het nodig zou zijn de kleuren van de natuur te gebruiken en niet deze van jou die er op lijken kunnen, wat eigenlijk niet nodig is.

Terwijl de aarde, terwijl de sterren, terwijl de laatste vogel in het gras, de laatste noot verbergen gaat voor later, en wij geborgen in een cirkel van genegenheid.

Hoe zullen we ze noemen de uren van het samenzijn.

06-11-2017, 07:19 geschreven door Ugo d'Oorde