Heb ik de moed en het vertrouwen in mezelf, om de gedichten die ik in het verleden geschreven heb te publiceren, durf ik het aan deze open en bloot de wereld in te sturen en het risico te lopen me voor altijd belachelijk te maken?

Ik herlees het lang gedicht dat ik schreef onder de titel ‘Fuga die de Zee is’ - in feite zijn alle gedichten van de laatste jaren zee-gedichten en kan ik onder deze titel alles bundelen – maar elk gedicht is meer een filosofische beschouwing dan poëzie. Het is meer T.S Eliot die ik voor ogen heb gehad, zonder erin te slagen het sterk poëtische van Eliot te benaderen, wat me onder de neus zal geduwd worden als mijn bundel ooit waardig wordt gevonden voor een recensie. 

En, als ik afga op wat Gruwez vertelt – hij had er duidelijk moeite mee - over een bundel gedichten van Ronelda S. Kamfer[1], (De Standaard van 7 september) dan kom ik voor mezelf – maar wie ben ik – tot het besluit dat ik niets gemeen heb met de poëzie van deze jonge dame. Wat zo licht en poëtisch is bij haar, is zwaar en vol bij mij, zodat de twijfel me overvalt als ik lees: 

vandaag is het mijn huildag

ik trek mijn witte jurk

aan en ga blootsvoets voor

de zee staan met

de parels van mijn oma

om mijn nek… 

En het gedicht gaat op zelfde wijze nog elf regels verder. Je hoeft dus niet zo veel te zeggen te hebben als het maar met poëzie is opgetuigd, zonder al te veel inhoud wat woorden samen brengen, omwille van het beeld van het woord zelf dat dan meestal verrassing is. Maar ik, ik denk immer in de diepte en grijp naar wat ik denk schoonheid te zijn. Ik heb daarenboven mijn ouderdom dus zou ik, in een ruk, al mijn gedichten moeten publiceren, waarin ik mijn ganse bezit aan beeld, gevoel en geest etaleer. Evenwel, meen ik begrepen te hebben dat er in deze wereld geen nood meer is om schoonheid uit te strooien.

Heb vandaag - de vorige dagen ook al -  niets dan vragen. Al wat ik schrijf is een vraagstelling, mijn ganse leven is er een geweest. Ik ben een vraag voor mezelf en het is die persoon die ik voor de leeuwen wil gooien.

Het doen of het niet doen is de kwestie. Zo, waar kom ik uit?

11-09-2012, 00:23 geschreven door Ugo d'Oorde  

Mijn missaal van 1934, biedt me het antwoord op de vraag in mijn Blog van gisteren: is er, én de She van de Natuur, én de He die de Natuur schiep?

De lezing uit het Boek van de Wijsheid – Spreekwoorden 8, 22-35 – die deel uitmaakt van de liturgie van de Mis van 8 december, het feest van de ‘Onbevlekte Ontvangenis’, geeft me zijn antwoord in een van de prachtigste passages uit het Oude Testament. Het is een tekst die ik overneem zoals ik hem vind:

Le Seigneur m’a possédée au début de ses voies, avant de faire  quoi ce soit, dès le principe. J’ai été établie dès l’éternité et dès les temps anciens avant que la terre fut créée. Les abîmes n’étaient pas encore et déjà j’étais conçue; les sources des eaux n’avaient pas encore jailli; les montagnes ne s’étaient pas encore dressées avec leurs pesantes masses; j’étais enfantée avant les collines…

‘De Heer bezat me’ is de correcte vertaling van: ‘Dominus possédit me’, dat ik terugvind als ‘Yahwe schiep me in het begin van zijn wegen’ (Willibrordbijbel 1975); als ‘Yahvé m’a créée prémices de ses voies’(Bible Osty[1], 1973); als ‘Yahveh me creo primicia de su camino (Biblia de Jerusalén, 1976) en als ‘The Lord possessed me in the beginning of his way’, de correcte vertaling van de King James’ bible, 1611.

‘Much ado about nothing’ zul je zeggen. Maar waarom moet het prachtige van het werkwoord ‘to possess’ wijken voor ‘scheppen’ of ‘créer’. Is het preutsheid?

Nu, over de betekenis van ‘onbevlekte ontvangenis’ heeft Pasternak in zijn Zhivago een duidelijk antwoord als hij zegt dat elke bevalling een onbevlekte ontvangenis is. En als ik teruggrijp naar mijn beeld van gisteren, dan is de bevruchting het werk van de Natuur, dat nooit kan gezien worden als ‘bevlekt’ met het een of het andere.

Maar ‘The Lord possessed me in the beginning of his way’, en het zou de Wijsheid zijn die Hij bezat, is een zin die te overwegen is.

10-09-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het kind dat wordt, het grote wonder.

Onze zoekende, druk bezig zijnde geest kijkt blind naar ‘wat zich verborgen houdt achter de dingen’. Nochtans, mon cher Eugène Ionesco, wat zou er meer kunnen zijn dan het wonder dat van het Leven is.

Ruth, de echtgenote van mijn kleinzoon Anthony, is in verwachting. De geboorte is voorzien voor begin april. Ze is acht weken en enkele dagen ver. Ze voelt al beweging, zegt ze, en het kan dat ze het voelt als moeder. Het kan dat ze het zwellen voelt van het wonder dat zich in haar schoot aan het voltrekken is. Het grote nieuws komt binnen op de gsm van mijn echtgenote. Ze leest de woorden luidop. Waarom worden mijn ogen vochtig, waarom is er die ontroering, vandaag, dieper dan het voorheen het geval was, is het omdat ik vandaag, een ander beeld heb van wat het betekent in verwachting te zijn?

Het is het werk van de natuur wordt er gezegd - maar dan moet natuur met hoofdletter - zo, wat is de Natuur, wat betekent de Werking van de Natuur?

Alles is wetenschappelijk te verklaren, zelfs de eicel die de zaadcel uitkiest. Maar,  is evengoed te verklaren, het precieze ogenblik waarop de natuur beslist en optreedt, het ogenblik van de ontbranding, van de bevruchting, het ogenblik dat IS van de Natuur?
Want het is pas, na dit ogenblik, dat de weg open en geëffend ligt en dat de wetenschap de groei volgen kan.

Omdat het kind dat wordende is, me nauw aan het hart ligt, omdat ik de groei ervan met de geest volg, ontroert het me, ben ik, in het diepste van wat ik ben en van wie ik ben, bewogen. En is me duidelijk geworden, het mirakel van de Natuur: het stuifmeel dat op de stamper valt, wat een normale zaak is, en de bevruchting die erop volgt, dit eigenste ogenblik, dit o zo precieze moment van de bevruchting dat het moment is van de Natuur, het onverklaarbare van wat achter de dingen is.

En dan, is het ook niet de Natuur, met een andere naam, a more suitable, a more appropriated name, but a she-name, die aan de basis van de Schepping ligt?

Eraan ontkomen doen we niet, als de bevruchting het werk is van de Natuur, dan is het a She dat de wereld schiep. En wat er schuilt achter de dingen, Ionesco, u allen die me leest, is Moeder Natuur, die je noemen moogt zoals je wilt, maar, de ‘werkzame aanwezigheid’ waar Wildiers het over had is een Moeder.

Blijft in dit geval de vraag: was die Moeder er van in den beginne, of was er nog een ‘Hij’ die de Moeder  schiep?

Als het antwoord negatief is heb ik heel wat te schrappen en treed ik binnen in een totaal nieuwe mindscape. 

09-09-2012, 05:09 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik ben streng en blijf streng voor mezelf, omdat ik het beste van mezelf wil geven, omdat ‘bijna goed’ niet mijn betrachten is. Ik schreef dit reeds, geen middelmatigheid, maar de volle pot is dat ik beoog en daar  begint het want soms heb ik de indruk niet het maximum te hebben bereikt.

Als ik mijn dagboeken opensla, wat zelden gebeurt, om het even dewelke deze van de eerste jaren – en dan ga ik ver terug – of deze van de laatste jaren, dan heb ik nog duizend blogs te schrijven alvorens er mee te stoppen. Er is echter een ‘maar’, het verleden opzoeken is een plons in de poel herinneringen, en soms gebeurt het dat er iets bloeden gaat, iets dat lang hangen blijft, Bach en zijn Passies ten spijt, en zelfs aangewakkerd door Bach.

Maar vandaag lees ik Ionesco. Hij is – was – een wijs man die wijze dingen heeft geschreven, dingen die de moeite zijn om over te nemen. Zo:

I assert that learning is useless. I assert that science can never get to the essence of our being…I am not interested in the mechanisme of our movements, not at all, what lies behind, the Unknown, He or It, is alone worthy of our interest (pag 33).

De Franse, oorspronkelijke versie van zijn Fragmenten dateren van 1969 (Editions Mercure de France). Pas in 1991 kwam de Engelse vertaling van zijn ‘Journal en miettes’, een boek dat ik vond bij De Slegte. Wat hij schrijft is ook mijn probleem, ik ook kijk naar wat er achter de dingen is, wat er is van de Higgs en de quarks, of dit soms niet de materiële deeltjes zijn van de geest, en dan van welke geest.

Ionesco zegt nog:

We were born cheated, for if we are not to know, if there is nothing to know, why do we have this longing to know?

En hier heb ik een punt.

Ofwel ligt het antwoord open en bloot en zien we het niet, ofwel zijn we nog niet voldoende ver gekomen – we tekenden nog niet zo lang geleden op de wanden van de grotten! – om het te zien. Hoe dan ook, het antwoord is er, het ligt verscholen in de vraag, de vraag stellen is al een begin van antwoord.

Maar het zijn grote momenten om van Eugène Ionesco de ‘kruimels’ van zijn dagboek te lezen. Ik heb er nog voor enkele dagen en ik voel me er heel goed bij, même si ce ne sont que des miettes.

08-09-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

We spraken: hoe de gingko bilboa,

hoe van alle bomen de catalpa.

Hoe ons ogen over de pelouse,

hoe een effenheid van gras en denkvermogen,

het huis gedoken hield.

Dit toen over ons de avond.

Hoe de lissen en de waterlelies,

de biezen en de merel laat.

Hoe als vrienden, ook van vele tijden,

hier gekomen om van de dingen te getuigen

die er waren, de kleine en de grote.

Dit alles toen over ons de avond.

Dit alles toen de schemer

in de kamer, met Hiroshige en Hokusai,

en wij gezellen in een kring gezeten,

in bezinning oosterse gedachten strooiend

over van wat al was en wat nog komen zal.

Hoe wijs we waren, hoe poëzie, hoe Hamlet

onder ons gekomen, hoe wijs gedronken,

wijnen en waters en woorden,

En aan de tafel waar we genodigd waren,

een stil gebed gedacht, het niet luidop gesproken,

omdat zo uitzonderlijk we er waren,

omdat we zagen hoe goed het was, hier te samen,

en de dis, hoe die van alle dissen, uitgelezen was.

Zo de avond, we avondmaalden en vertelden

wat de omtrek van de aarde was,

indien een meter meer.

Dit, terwijl de aarde zich wentelde om de zon

en het ons niet deren kon, omdat van alle avonden

dit precies de avond was.

Zij die er niet waren, hebben enkel te begrijpen,

van de avond dat hij enig was,

ons niet zo vlug verlaten zal, vergeten.

Zo het huis dat alles hoorde, zag, en het noteerde,

07-09-2012, 06:49 geschreven door Ugo d'Oorde  

Waarom heb ik, een goede week geleden, het boek van Michel Bur over Suger uit zijn rek genomen, was het opdat ik het vers van Sandhurst zou lezen op de postkaart die ik vond in het boek; was het opdat ik een blog zou schrijven over Suger en zijn visie op het licht; was het opdat ik iets vertellen zou over Akhnaton? Alle redenen zijn goed en volbracht als ik vandaag Akhnaton aan de beurt laat.

Ondertussen heb ik ook al Eugène Ionesco[1] op mijn tafel en lees ik.

My thought is something detached from myself. How is it possible to be both here and there, how is thought possible?

En ik, ik weet evenmin van waar mijn gedachten komen of wat hun bedoeling is, hoe ze in elkaar verweven liggen en op elkaar inwerken, zodat het een snoer wordt van beelden en boeken en verwijzingen.

Akhnaton brengt me het verst, hij is er, en met hem tal van namen die zich aanmelden: Œidipus en Antigone van Sophocles, en onvermijdelijk, sedert ik Velikovsky las, de binding die ik maak tussen Akhnaton en Œidipus, en Antigone en Meritaten die haar broer, Semenkare – gestorven samen met Touthenkamon - begraven wilde, zelfs al wist ze dat, als ze dit deed, ten dode opgeschreven was. Het verhaal zelf van Sophocles leunt heel dicht aan bij de geschiedenis van Akhnaton, enkel de namen verschillen en ook - maar dit is juist de grote verwarring - het verhaal van Sophocles zou alsdan negen eeuwen na de geschiedenis van Akhnaton geschreven zijn.

Maar als ik hier verder op inga, geraak ik verzeild in de Egyptische geschiedenis en chronologie, wat me eigenlijk niet deren zou, maar een te lange blog vereist.

Wat ik wel zou kunnen is enkel de personages van Sophocles vergelijken met de personages omheen Akhnaton, een uitkomst die verbazend is.

Wat ik met mijn blog enkel wou beklemtonen, is, zoals bij Ionesco, het bevreemdende in de wereld van onze gedachten en herinneringen, waarbij een naam tal van andere namen en de geschiedenis eraan verbonden, aan de oppervlakte brengt.

Hoe werkt onze geest of hoe en waar liggen al onze herinneringen gegroeid en gestapeld en hoe leven ze verder? Is het zo dat alles in de natuur en in het Universum, met elkaar verbonden en verweven is, dat alles één eenheid vormt en, zoals de kwantum fysica ons leert, niet in afzonderlijke delen te scheiden is, onze herinneringen incluis?

06-09-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Zo deze morgen, deze heerlijke morgen onder de morgens, in het licht en de geuren van de eerste herfst, een zin van Bashevish Singer genomen uit zijn short story, ‘A Friend of Kafka’):

I feel like de Maupassant, says Freidl, two lovers are better than one and three are better than two… Exactly what love is I don’t know and probably never will know. Everyone understands it in his own way.

En een andere zin die hangen bleef, een zin van Emile Gillabert die in zijn Thomas-evangelie vertelde over nog een ander evangelie, dit van Philippe:

Le Seigneur aimait Marie plus que tous les disciples et il l’embrassait souvent sur la bouche. Les autres disciples le virent aimant Marie, ils lui dirent : pourquoi l’aimes-tu plus que nous tous ?
Le Sauveur répondit, il leur dit : comment se fait-il que je ne vous aime pas autant qu’elle?

Hij had dit ook kunnen antwoorden toen hij, voor haar staande in haar kamer, gleed van een geestelijke verrukking naar de verrukking van het lichaam, zijn handen nu onder haar losse bloes over haar kleine harde borsten en de dansende Shiva op de oude kast hem aanstaarde en hem betoverde.

Omdat hij wist en aanvoelde hoe ze wachtte op hem, en hoe alles klaar was om binnen te dringen, binnen te wandelen, diep heel diep, en ze alle krachten wegzoog uit hem, alle gedachten, alle vreugdes en alle pijnen en ze hem ontving, zijn totale ik ontving met een kreet.

Hoe alle gevoelens, alle woorden een kring vormden, lichaam tegen lichaam, woorden tegen woorden en opnieuw, zoals het vroeger was, de krachten rijzend in hem lijk de deeg in de trog, en dit, als tijd en aarde stil blijven staan en hij neerligt naast haar onder het laken, en de schemer van de lichten en de geluiden van de straat tussen hen en over hen en over zijn gedachten en over zijn hand open op de donzige warmte van haar schoot en alles te vergeten, wat was geweest en wat komen kon.

Die nacht, toen hij het erf opreed waren de sterren klaarder getekend in de blauwte van de lucht. Kan het, dacht hij, dat wat ik beleefd heb slechts een droom is geweest, dat ik enkel een glas heb gedronken met haar in een stil café onder de toren van de kathedraal en zijn de woorden die hij nu optekent niet de woorden niet van zijn, maar de woorden van Singer’s verbeelden?
Dwaas hoe het nu, omgezet in woorden, geschreven staat en hoe het zal gelezen worden door de wereld?

*

Is elke ontmoeting tussen man en vrouw niet lijk een roman die men openslaat op pagina zoveel, niet wetende en niet wensend te weten wat er in de voorgaande pagina’s reeds verteld werd?

En wie of wat zal bepalen of we het boek zullen verder lezen of op zij zullen laten liggen, omdat we niet willen dat het ons volledig opslorpen zou, meeslepen zou in een leven naast het leven; niet willen dat het ons houden zou in de tentakels van een zelden gekende hevigheid die hij voelen kon, ruiken kon in de geur van haar haren waar zijn hand in woelde toen hij die avond en die nacht wegschoof in haar. En hij, in de echo van haar lichaam, kwetsbaar ineens, kwetsbaarder dan hij ooit geweest was.

Ugo d’Oorde

05-09-2012, 00:15 geschreven door Ugo d'Oorde  

Suger, abt van Saint-Denis bij Parijs.

Heb nog altijd het Boek van Michel Bur, ‘Suger’, dat de afbeelding van Akhnaton tot mij bracht, op mijn tafel liggen. De woorden die hij aanbrengen liet op de vier panelen van de deur in het portaal van de westergevel zijn meer dan typerend voor de abt van Saint-Denis, die de eerste was om zijn abdijkerk om te bouwen tot het prototype van de gotiek in Frankrijk. Het zijn geladen woorden, het zijn woorden van een diep gelovige, van een leven in gesprek met God, de God die hij raken kon met de vingertoppen. Dit was de plaats van God voor de mens in die tijd, ze hadden hun God juist boven hun hoofd, Hij zag hen, Hij hoorde hen.

En de mens, met zijn God die al hun handelingen optekende in zijn Boek, was maar al te gelukkig als hij Suger helpen kon, om de in de steengroeve uitgebeitelde kolonnen naar Saint-Denis te brengen, of om de boomstammen die Suger zelf gaan zoeken was ‘à la forêt qu’on appelle Yveline’ weg te slepen.

Die God was het licht zelve, en Suger geloofde in de metafysische, transcenderende kracht van het licht. Treffend, zijn de woorden die we geresumeerd vinden in ‘L’Europe des Cathedrales van Georges Duby:

L’Esprit aveugle surgit vers la vérité par ce qui est matériel et, voyant la lumière, il ressuscite de sa submersion antérieure. Ces vers, Suger les fit graver à la porte même de l’abbatiale de Saint-Denis en exergue. Ils ont charge d’initiation, ils révèlent la fonction propre du monument.

Wat meer is, in zijn glasramen liet Suger het pulver van robijnen en amethisten, van saffieren en turkooizen verwerken ter verheerlijking en verrijking van het binnenvallende licht.

Het geloof van de mens in de middeleeuwen verzette bergen. Echter, na Galileo, toen de aarde haar centrale positie verloor en kleiner en kleiner werd -  een zandkorrel in het heelal nog – nam God meer en meer afstand van de aarde en werd zijn beeld uitgesponnen tot in de oneindigheid van tijd en ruimte.

Het is de geschiedenis van het geloof in God die eerst heel nabij was en alles zag en hoorde, en deze nabijheid die meer en meer een afstand, gemeten met de snelheid van het licht, geworden is. God heeft zich opgelost in het Universum, zodat vandaag de vraag wordt gesteld of God én het Universum niet een en hetzelfde zijn.

04-09-2012, 06:44 geschreven door Ugo d'Oorde  

Wat ik al lang heb willen schrijven.

Als ik mijn blog vergelijk met een ander blog dat ik elke dag bezoek, dan sta ik versteld te zien hoe vlot en handig, hoe eenvoudig een blog kan zijn en toch hoe interessant om volgen, daarenboven, wat ook niet weinig is, prachtig geïllustreerd. Wat een verschil met mijn dagelijkse zee van woorden die mezelf overrompelen, gespeend van elke humor. 

Ondertussen denk ik aan Dante die het geluk(!) heeft gehad, in zijn eerste boek, de profeet te ontmoeten – hoe hij eruit zag heeft geen belang, enkel de plaats waar heeft belang – maar meer, Tenware iemand zou aandringen, durf ik er hier niet over zeggen.

Maar ik kan nog altijd de Mattheüs-passie beluisteren – niet noodzakelijk omwille van het religieus karakter ervan – maar als mens die het goed meent met zijn evennaaste en die een poging doet geïntegreerd te blijven in de wereld van de cultuur.

03-09-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Eerst dit. Ik heb gisteren eens te meer een te lange blog laten verschijnen. Maar je zult me begrijpen dat ik, na de vele contacten die ik met Kamal Salibi heb gehad, niet minder kon dan hem, als is het maar even, terug te brengen onder de mensen en hem via mijn blog mijn vriendschap en respect te betuigen voor het werk – verrassend en baanbrekend – dat hij presteerde. Het is, zoals van velen hier op deze aarde, het werk van een leven.

En, een tweede ‘maar’. Een om bij te wenen en de politiek voor eeuwig te vervloeken. Ze wil nu haar integratie programma uitbreiden en de moeilijkheidsgraad van ons Nederlands verlagen omdat ze tegemoetkomend wil zijn, en niet wenst dat mensen – Nederlands onkundigen dus - die hier zijn binnengevallen in het land van melk en honig uit de boot zouden vallen. Ze, de politiek, wil dus een tussentaal Nederlands onderwijzen, ‘een tussentaal voor een tussenvolk’, zegt Stefan Hertmans in de Standaard van 31 augustus – een artikel dat we allen tweemaal zouden moeten lezen - en hij noemt deze tussentaal, ‘Onzin, onzinnig en onzindelijk’. Ik noem het een smerige boel.

Ik dacht dat integratie betekende aanpassing aan de cultuur van een land, aan de taal, aan de geplogenheden, aan de wijze van leven van een land. Hier binnekomen met zijn eigen cultuur en deze cultuur blijven beleven zoals van oudsher, is geen integratie en zeker niet als ze de bevolking van hier - zoals het regelmatig gebeurt door de ingewijden die het, onder de geïmmigreerden, voor het zeggen hebben – verwijten en behandelen als ongelovigen.
Als wij voor hen ongelovigen zijn zullen ze zich nooit ofte nimmer hier integreren, zijn ze hier gekomen met oneerlijke bedoelingen, zijn ze hier gekomen om ons vroeg of laat te overrompelen. Ik let op mijn woorden wat al een begin is van overrompeling.

Wel ik wens niet dat mijn taal, mijn Vlaams Nederlands gedesintegreerd wordt voor de integratie van zij die me als ongelovige bestempelen, het is me trouwens heel duidelijk wat ze hier komen doen in dit land van ongelovigen, wat er in hun achterhoofd leeft of wat ze verbergen in hun baard verzwijgen ze niet.

Ik las over ‘l’Algérie de la France’ in Le Monde. Als ik verneem wat er zich afspeelt in la France van nu dan wordt er, binnen afzienbare tijd, geschreven over ‘la France de l’Algérie’.

02-09-2012, 00:14 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik kon ik niet onopgemerkt voorbij 31 augustus ik kan ook niet voorbij 1 september omdat het op die dag is, precies een jaar geleden, dat in Beirout, Kamal Salibi overleed. Weinigen in het westen hebben Salibi gekend of gelezen. Hij was de auteur van diverse boeken over het land en het volk van de Bijbel, en van een ontstellend, bijna provocerend boek over Jezus.

Ik hoorde voor het eerst van Salibi in 1986, de dag van mijn verjaardag in Al Tawila aan de Rode Zee in Noord-Yemen, toen ik zijn boek ten geschenke kreeg van vrienden uit Parijs.

Ik herinner me dat ik het een eerste maal, maar dan vluchtig, gelezen heb op het vliegtuig dat ons van Sana’a terugbracht naar Parijs en dat het voor mij een revelatie was die me ettelijke jaren zou bezig houden en leiden zou tot een correspondentie met de auteur, en veel later tot een uitwisseling van e-mails. In den beginne over het gebeuren, gekend als de uittocht uit Egypte en de veertigjarige tocht van Mozes door de Sinaï woestijn en later over de veroveringstocht van Thutmosis IV ofwel in Palestina, ofwel in de Asir.

Nu, Salibi lezen is één zaak, de verhalen van de Bijbel lezen en er geloof aan hechten is een andere zaak. Absolute zekerheid, wat de plaatsnamen in het Oude Testament  betreft – ik spreek niet over de rest - is er niet. Wat Salibi me wel leerde, en wat ik van hem aanvaardde is dan hij op basis van de plaatsnamen die nog steeds bestaan in Saudi Arabië, de tocht van Mozes en de Israëlieten wist te situeren en dat ik de overtuiging opdeed dat ik met mijn vrienden, bij onze tocht door Yemen, in het spoor van Mozes had gelopen. Wat me een zeer ongewoon gevoel gaf en aan onze reis een kleur en een diepte gaf die ik op andere plaatsen nimmer heb gekend.

Ik ga hier niet verder op in, maar voor zij die het wagen zouden Salibi te gaan lezen - maar het is best dat je er een goede reden voor hebt – hierna de lijst van de werken van Salibi:

Zijn eerste boek ‘Die Bibel kam aus dem Lande Asir’, verscheen eerst in ‘Der Spiegel’ en pas daarna in boekvorm in 1985 bij Rowohlt Verlag GmbH Reinbek bei Hamburg. In hetzelfde jaar gevolgd door ‘The Bible came from Arabia, bij Cape ed. London en, ‘Het ware Land van Abraham, Een nieuwe theorie over de oorsprong van het volk van Israël’, bij Elsevier.

In 1986 kwam de Franse vertaling uit: ‘La Bible est née en Arabie’, bij Grasset. Het is deze vertaling die ik ten geschenke kreeg.

In 1988 verschenen ‘The Secrets of the Bible People’ bij Saqi Books, London, en ‘Conspiracy in Jerusalem, The hidden origins of Jesus’, bij I.B.Tauris & Co London.

IK heb altijd getracht de werken van Salibi te vergelijken met de herziening van de Egyptische geschiedenis door Velikovsky. Ik ben er niet in geslaagd, in het werk van Salibi enige bevestiging te vinden van wat bij Velikovsky centraal staat, namelijk dat Thutmosis IV leefde in de -Xde eeuw en niet in de -XIVde, zoals algemeen aanvaard.

Ik kan hier ooit op terugkomen maar het is een essay dat ik dan zou moeten schrijven, wat ik niet zinnens ben. Eigenlijk heb ik er al genoeg tijd in gestoken, én in Velikovsky, én in Salibi.

Wat ik wel nog kwijt wil is het volgende:

Zijn de fundamentalisten in Israël er wel zo zeker van dat het graf van Abraham zich bevindt in Hebron, waar ze gemeend hebben het te moeten situeren, samen met een nog meer twijfelachtig oord, het Kyriat Arba uit Genesis 23: 1 en 2?

Ze hebben het graf gelokaliseerd binnen hun grenzen van nu, en hebben er een pelgrimsoord van gemaakt. Echter van de grotten van Maqfellah wordt niet meer gesproken.

Misschien hadden ze vooraf Kamal Salibi moeten lezen over het nog steeds bestaan van een Hebron in Saudi Arabië, met aldaar vier (arba) dorpen (kyriat) en van een plaats Maqfellah en ook lezen al wat  Salibi wist over het Beloofde Land van Abra(ha)m. 

Maar zoals de fundamentalisten, de moordenaar van Uriah zijn bevelhebber, namelijk Koning David die met Bethsabee, de vrouw van Uriah, in bed wilde – een verhaal, breed uitgesponnen in hoofdstuk 11 van Samuel II – hoog in het vaandel voeren, zo zullen ze, er mogen nog tien Salibi’s opduiken, geen duimbreed toegeven wat het graf van hun aartsvader betreft.

Het weze dan maar zo.

01-09-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

31 augustus is voor mij een dag om zo maar niet voorbij te schrijven. Het is een dag die ruikt naar een begin van herfst met de eerste tekenen van de natuur die stilvalt, die omgebogen wordt naar de aftakeling: de hortensia’s die hun kleur verliezen, de eerste bladeren op het gras en de wind steviger in de bomen. De aftakeling ook in mijn lichaam met ongekende opstoten van pijn en stijfheid in hals en schouders.

Een dag om niet te koesteren want ik weet dat de voor mij nog komende ‘dagen van 31 augustus’, zeldzamer en zeldzamer zullen worden. Maar dit is dan ook een reden om deze dag maximaal te beleven; om geen ogenblik ongemerkt of onbewust te laten voorbijgaan. Me toe te spitsen op al wat ik doe, wat ik lees of schrijf. Te leven à 100% van mijn mogelijkheden; me in te schakelen in het leven van de natuur, me voor te bereiden op de positieve kant van de herfst die eens te meer me overvalt, zoals een zin me overvalt, een beeld, een herinnering, en ondanks alles, met een aangenaam gevoel, september, de herfst, de winter tegemoet te gaan.

Ik zal die ook nog wel doormaken. Zal de nieuwe lente binnengaan, herboren, zoals de natuur heropgestaan, zoals het zovele malen vroeger al is gebeurd en aldus een volgende 31 augustus bereiken en op die dag te hernieuwen wat ik vandaag heb opgetekend.

Ik kijk dus, gelaten, maar ook vol vertrouwen de kleuren, de luchten, de regen, de vroege avonden van de herfst tegemoet. Het vooruitzicht van wat de natuur me brengen zal, vermengt zich met het vele werk dat ik voor ogen heb: mijn blog, nog voor een tijdje tot ik totaal leeg geschreven ben; mijn boek waaraan ik werken zal, waaraan ik een structuur geven moet wil ik er ooit iets leesbaars van maken. En, zoals augustus is voorbijgegaan, zal september zo voorbij zijn, opgelost in oktober en oktober in november.

De tijd stopt hier nooit.

31-08-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Zocht vandaag tussen de rekken boeken, naar ‘Disjecta’ van Samuel Beckett, omdat ik dacht dat het bij Beckett was dat ik gelezen had dat schrijven een kosmische aangelegenheid was.

Ooit hebben de boeken alfabetisch op naam van de schrijver geklasseerd gestaan, nu is dit niet meer het geval maar, de rug van de boeken overlopend stelde ik me de vraag, welk verschil het zou maken indien er één enkel boek van mij zou staan tussen de vele die ik heb, of tussen de vele boeken in de  stadsbibliotheek bijvoorbeeld. En ik kwam tot het besluit dat dit geen verschil zou maken, dat het beter is, zoals nu, te werken aan een boek, want pogen een boek te schrijven, er mee bezig zijn op alle uren van de dag en de nacht soms, zoals voor mijn blog, nadenken over hoe het verder moet,  is oneindig meer dan een geschreven boek te koesteren en te denken dat je aangekomen bent.

Neen, ik voel me heel goed als ik er in slaag enkele pagina’s verder te schrijven, alhoewel ik er soms lang mee bezig ben hoe het vervolg zal zijn. Tot ik dan, zoals het ergens werd voorzien, een postkaart vind met een foto van Akhnaton en een gedicht van Sandhurst.

30-08-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik weet, wil ik mijn positieve ingesteldheid van nu bewaren, dat de weg die ik nog te bewandelen heb even creatief moet zijn als de weg die ik al bewandeld heb. Creatief zijn is mijn binding met de eeuwigheid. En de roep naar dit eeuwige draag ik in mij. Dragen we allen in ons onder de ene of de andere vorm, zelfs al weten we niet wat het eeuwige is, het is onze diepere voedingsbodem, het is de hoop dat de geest die ons bewoont nooit sterven zal.

Creatief zijn is een kosmische eigenschap. Schrijven is een kosmische aangelegenheid, is een zich inschakelen op een zeer minimale wijze weliswaar – de wijze die ons eigen is – in de onverzadigbare creatieve eigenheid van het Universum dat ons omkleedt. Het is functioneren zoals het Universum.

Als Wildiers het heeft over een ‘werkzame aanwezigheid’, dan heeft hij het, volgens mij, over én het Universum, én over die aanwezigheid, maar het kan ook, en dit is mijn gedachte, dat die aanwezigheid het Universum IS, dat het Universum zijn materiële vorm is en dat al wat is, ook de mens een vorm is van die aanwezigheid.

Ik zit hiermee op een ongekend, onverwacht, gevaarlijk – want te ver reikend – domein. Maar uiteindelijk is het daarover dat ik dacht een boek te schrijven, handelend over het leven. En in een leven gebeurt niet zo heel veel dat verschillend zou zijn van het leven van iemand anders. Een boek dus met een minimum aan gebeuren, maar dan vooral een boek over iemand die zoekt, die zoekt in het ijle naar wat niet te bepalen, niet te noemen is.

Ik tracht dit ook te doen onder de vorm van gedichten, eerder filosofische dan poëtische – ik geloof niet dat ik poëzie schrijf al zou ik wel willen – Ik schrijf over de geest in ons, dit is mijn Leitmotiv.

Het is een droom die zich wil los wrikken, die zich projecteren wil op het nog witte doek van de dagen voor mij. Die een projectie wil zijn van de levende geest. Die een elegie van de geest wil zijn.

Tot vandaag beperkt zich deze droom tot het schrijven van mijn dagelijkse – tot nu dagelijkse – blog. Het is een begin. Of het ooit verder uitlopen zal in de richting van een boek, weet ik niet, maar de hoop blijft, de droom zeker.

29-08-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik weet, wil ik mijn positieve ingesteldheid van nu bewaren, dat de weg die ik nog te bewandelen heb even creatief moet zijn als deze van de weg die ik al bewandeld heb. Creatief zijn is mijn binding met de eeuwigheid. En de roep naar dit eeuwige draag ik in mij. Dragen we allen in ons onder de ene of de andere vorm, zelfs al weten we niet wat het eeuwige is, het is onze diepere voedingsbodem, het is de hoop dat de geest die ons bewoont nooit sterven zal.

Creatief zijn is een kosmische eigenschap. Schrijven is een kosmische aangelegenheid, is een zich inschakelen op een zeer minimale wijze weliswaar – de wijze die ons eigen is – in de onverzadigbare creatieve eigenheid van het Universum dat ons omkleedt. Is functioneren zoals het Universum werkt en beweegt.

Dit heb ik ooit gelezen, ergens, was het bij hij die wachtte op Godot? Zelf zal ik het niet hebben durven denken.

Als Wildiers het heeft over een ‘werkzame aanwezigheid’, dan heeft hij het, volgens mij, over én het Universum, én over die aanwezigheid, maar het kan ook, en dit is mijn gedachte, dat die aanwezigheid het Universum IS, dat het zijn materiële vorm is en dat al wat is, ook de mens een vorm is van die aanwezigheid.

Ik zit hiermee op een ongekend, onverwacht, gevaarlijk – want te ver reikend – domein. Maar uiteindelijk is het daarover dat ik dacht een boek te schrijven, handelend over het leven. En in een leven gebeurt niet zo heel veel dat verschillend zou zijn van het leven van iemand anders, een boek dus met een minimum aan gebeuren, maar dan vooral een boek over iemand die zoekt, die zoekt in het ijle naar wat niet te bepalen, niet te noemen is.

Ik tracht dit ook te doen onder de vorm van gedichten, eerder filosofische dan poëtische – ik geloof niet dat ik poëzie schrijf al zou ik wel willen – Ik schrijf over de geest in ons, dit is mijn Leitmotiv.

Het is een droom die zich wil los wrikken, die zich projecteren wil op het nog witte doek van de dagen voor mij. Die een projectie wil zijn van de levende geest. Een elegie van de geest wil zijn.

Tot vandaag beperkt zich deze droom tot het schrijven van mijn dagelijkse – tot nu dagelijkse – blog. Het is een begin. Of het ooit verder uitlopen zal in een resultaat, weet ik niet, maar de hoop blijft, de droom zeker.

29-08-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Onooglijk bloem te zijn in dorre

aarde, of het grote wonder

dat we nimmer zagen omdat we

                          de wereld blind zijn ingegaan,

ongeduldig, onvermogend om

een ogenblik bloem te zijn.

Zo de winden niet gevoeld, de regen

niet gesmaakt en evenmin gehoord,

geroken van de wieren, het klotsen

van de golven op de rotsen:

deeltjes elektronen die onzichtbaar

bleven, maar Capra wel gelezen.

Bloem te zijn en niet te dromen,

niet woorden moeten schrijven,

niet tijd te kennen maar te bloeien

en bevrucht te worden,

door God weet wie of wat,

en met de wenteling der sterren

zaad geoogst om in de wind

gezaaid te worden.

Herderstasje is mijn naam,

la bolsa a pastor  alhier,

het water uitgekomen, of uit de luchten

levend hier op aarde neer,

in een of andere vorm

de tijdloosheid van  eeuwen ingegaan.

Wie weet het nog, wie heeft gezien

hoe plant geworden, hoe gegroeid

hoe een gerokken lijn: mutatie in mutatie

die evolutie wordt genoemd,

survival of the fittest.

Vanwaar die groei, die drang tot

voortbestaan, komt het van binnenin

of is het, beademd door de liefde

waarvan Dante dacht dat zij het is die zon

en andere sterren in beweging houdt?

Perplext te staan hoe zo iets

worden kon tot wat het is,

wat wortel en wat stengel

een vinger lang, uit resten rots gerezen

om dan te bloeien in het teerste wit

en zaad te geven, zoals het staat

geschreven in het boek dat van het leven is,

te dik, te onbegrijpelijk.

Maar wie leest het nog, wie neemt

er nog de tijd om dichterbij te komen :

het herderstasje, het minst van al

dat hier bekeken wordt.

            Zo deze woorden.

28-08-2012, 00:05 geschreven door Ugo d'Oorde  

‘Wie we ook zijn, wat wij ook mogen denken, allen worden wij geconfronteerd met het grote mysterie van het universum en voeren op onze manier een nooit eindigend gesprek met deze ondoordringbare wereld. In deze confrontatie met het universum heeft alle mystiek zijn oorsprong en vertrekpunt. Want de religieuze mens is hij die achter deze zintuigelijk waarneembare wereld een hogere geestelijke realiteit, een werkzame aanwezigheid vermoedt, die hij zal trachten te begrijpen, ook al weet hij dat hij haar nooit volkomen zal omvatten, en met wie hij zich verenigen wil, al blijft hij zich bewust van zijn onmacht en begrenzing’.

Over Cervantes gesproken en over de melancholie van het oud worden die hem aanzette, na zijn Don Quichotte, verder te blijven schrijven, is het deze zin, en weinig is er aan toe te voegen, door Gérard Bodifé[1] gehaald uit het werk van Max Wildiers, die niet alleen centraal staat in al wat ik schrijf, maar hoofdzakelijk ‘de’ reden is waarom ik schrijf.

Ik schrijf omdat ik zoek, gans mijn leven ben ik een zoeker geweest. Als Elias – Maurice Gilliams - een grassprietje uit de grond haalt en zich vragen stelt bij het tere van de worteling ervan, dan ben ik het die zich vragen stelt over het grote wonder van het leven.

Als ik in een van mijn gedichten over het herderstasje, uit mijn, een paar dagen geleden aangehaalde dichtbundel, dan is het omwille van de levende kracht erin aanwezig, de ganse structuur ervan, de bloei en de vorming van het zaad en vooral het ingehaakt zijn in het grote, immense kosmisch gebeuren dat het Universum is: telkens stil te vallen in de herfst en opnieuw te ontwaken in de lente, keer op keer op keer.

En als ik in dit nieuw beginnen, zoals Wildiers het noemt, een ‘werkzame aanwezigheid’ ontwaar die maakt of maakte dat het herderstasje er is, en als het er is, dat er een tijd was dat het er niet was, en dat die ‘aanwezigheid’ er voor gezorgd heeft dat het geworden is wat het is, dat in de diepste elektronen ervan, die ‘aanwezigheid’, werkende is, zoekende is, zoals ik, naar een betere wijze om beter de negatieve krachten omheen zich te neutraliseren, dan is het niet alleen een struggle for live, maar tevens – en dit is het blijvende wonder – een zoeken naar een verbetering van deze struggle.

Het is dit allemaal dat ‘mijn’ reden is, voor mijn schrijven. Er is er geen andere dan die ‘werkzame aanwezigheid’. En het is aldus dat ik, én Gérard Bodifé, én Max Wildiers, én een ganse wereld van zoekers, vervoeg in hun zoektocht.

Het is dit zoeken dat me levend houdt.

27-08-2012, 02:13 geschreven door Ugo d'Oorde  

Fragment

uit ‘De Adem van de Dagen’, zijn boek in wording: 

Deze morgen is hij opgestaan in wat hij noemen wil het saturatiepunt van de nacht, het ogenblik waarop de rand van de zon de kim heeft bereikt, maar ook, nog even niet.

Hij is gaan neerzitten onder de lamp aan de tafel om te volbrengen wat hij elke dag te volbrengen heeft, en een fractie van een ogenblik houdt hij het beeld van Miguel de Cervantes de Saavedra die, zoals hij zegt, zijn ‘Novelas ejemplares’ zou geschreven hebben ‘para distraer con ficciones las primeras melancolías de su vejez’.

Het is niet de melancolía van het oud worden die werkt op hem en hem schrijven doet of laat, ze is er wel die Sehnsucht, hij is er zich ten volle van bewust en weet wat het is ouder worden, maar hij wenst vooral niet, dat dit wordingsproces van zijn lichaam, een te grote greep zou hebben op zijn leven van elke dag, waarbij hij onvermijdelijk zou kantelen in een morose omgeving, vast geankerd, zoals zovelen, aan het scherm van de televisie.

Maar hij wil even maar, heel ver teruggaan, naar een toestand van droom opgelost in realiteit, die hem een deel van de nacht heeft wakker gehouden, niet meer wetende wat echt was en wat fictie was, gekomen uit zijn weemoed, pijn bijna, om wat onherroepelijk voorbij is geschoven en heel anders had kunnen geweest zijn.

Het is een postkaart die hij gisteren vond in een boek over Suger, de abt van Saint-Denis – waarom zit er in elk boek een kaart als bladwijzer en waarom was hij precies Suger gaan opzoeken, al wist hij het wel – een postkaart met een zwart-wit afbeelding van Akhnaton – ook Akhnaton had zijn reden - en op de keerzijde een USA-zegel, afgestempeld in New-York, en, in haar zo vloeiend, zo inviterend handschrift, enkele lijnen uit een gedicht van Carl Sandburg[1]:

You and a ring of stars

may mention my name

and then forget me.

Love is a fool star.

Het vale licht van de morgen over de tuin. Hij denkt, noch tijd, noch afstand kunnen hier iets aan wijzigen, lijk bloesems in de wind blijven herinneringen dwarrelen over mij, over mijn handen, over mijn  bezig-zijn en nu, na zovele jaren, zij die weer opgedoken is, hun afdaling over de gletsjer in het immense licht van de zomer - en veel meer was het niet, maar het was voldoende - haar stem terug en sterren in zijn ogen: ‘spreek nog eenmaal mijn naam en vergeet me dan, for love is a fool star.

Ze was nog aanwezig die dag, toen hij die avond laat was thuisgekomen, toen hij uitkeek over het grasperk, toen er het moment was dat de schemer van de hoog bloeiende, witte hortensia’s hem even verwarde en toen ze, maar het kon niet dat hij niet droomde, hem tegemoetkwam, haar wit kleed als een fluisterwolk om haar lichaam, zwevend. En de roep er was al was het haar stem, van de vele sterren:

‘you and a ring of stars may mention my name’. Jij en jij alleen.

26-08-2012, 00:13 geschreven door Ugo d'Oorde  

Heb willen reageren op zeldzame stemmen die me bereikten.
Heb mijn bundel gedichten - van 29 december 2001 - waarover ik vertelde een paar dagen terug, gerijpt gevonden en herbotteld, aangevuld met een Epiloog die hier in première gaat voor zij die me lezen zullen.

Ware van de zee de zang er niet geweest

we zouden hier niets geschreven hebben,

noch over luchten, noch over meeuwen,

noch over het wentelen van de aarde om de zon.

We zouden niet geschreven hebben

noch over dagen die gingen, noch over

herinneringen. We zouden geen vragen

hebben gesteld, geen antwoorden gezocht.

Niet uitgekeken naar de schepen op de horizon

geen verlangen gekend om mee te varen

de volle wereld in, om kennis te vergaren

en heel wat meer te zijn dan bloed en aders

en geharrewar van doodgewone verhalen.

Ware dag aan dag de zee er niet geweest,

de bezieling van de golven niet, het fluisteren

van de wind in dorre struiken, het licht

van dag, van nacht en van oneindigheid,

we zouden niet geschreven hebben over God.

Wel Dante gelezen, wel Lorca misschien,

maar geen gedicht geschreven en niet getracht,

halsstarrig, de bedampte wand te klaren

die alles wat begrepen moet, geborgen houdt.

Om uit te komen dan, al hoopten we het anders,

dat de wand bedekt is langs de overkant.

Maar, dit alles hadden we niet geschreven

ware van de zee de zang er niet geweest

en niet de echo van de vrienden die ons lezen.

Soms.

25-08-2012, 08:29 geschreven door Ugo d'Oorde  

De blogs die ik schrijf zijn niet ontstaan op het ogenblik van het schrijven. Ze zijn geschreven op alle plaatsen waar ik me ooit bewust bevond en ook, ze zijn van al die plaatsen en van al die bewuste ogenblikken die ik heb doorgemaakt. Zo ligt alles over en in elkaar, het heden gekomen uit het voorbije en het komende gegroeid uit het heden: realiteit en droom zich vermengend, zodat mijn blog de kleur en smaak heeft van melk in koffie en koffie in melk, crèmekleurig. De realiteit niet duidelijk afgelijnd, droom en verbeelding eerder wazig dan helder, maar beide in elkaar vervlochten en gewild gevoileerd.

En een tweede bemerking, een blog  begint niet met de eerste lijn, een blog begint met al wat er is aan voorafgegaan, met wat tot dan toe ongeschreven bleef, in gedachten opgeborgen.

Ik denk aan Jorge Luis Borges die in zijn essay over ‘la Poesia gauchesca’, uit zijn bundel ‘Discusión’, de vraag herneemt aan Whistler gesteld, hoeveel tijd het hem gevergd heeft om één van zijn ’Nocturnos’ te schilderen, en het antwoord van Whistler: ‘toda mi vida’.

Zo als je me ooit zou vragen hoe lang het duurt om een blog af te werken dat is mijn antwoord: ‘mijn ganse leven’.

24-08-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde