In de morgen ruik ik de herfst, of denk ik hem te ruiken omdat het september is, de maand van het wemelen van het licht boven de velden naar de avond toe – zoals ik  het voelde toen ik aan de vijver was – de maand ook van hartstochten die doven al kenden we ze wel niet meer. 

Maar heb ik, in de keren dat ik september heb beleefd in de jaren die voorafgaan, nog niet geschreven dat het de maand is van de betoverende kleuren?

Mijn vriend, de dichter uit de streek van Lierde maakte er een gedicht over: ‘de streelwind over het fladderblad…’, toegelicht met een foto.

Maar bij een andere die tekent KDP, een groot man van de natuur en kenner en belever van het leven van vroeger en van nu, vond ik een foto - een schot in de roos - uit zijn ruime collectie van foto’s en ik mocht hem hier gebruiken: het onweerlegbaar bewijs van de schat aan kleuren dat de herfst ons brengt.

Het beleven van de kleuren van het land waar ik ben opgegroeid, waarin ik in gedachten nog immer wandelen kan, de velden en de bossen ervan bezitten kan, liefhebben kan, zoals men een geliefde bij de hand houdt of tegen zich aandrukt, dit alles en nog veel meer maakt deel uit van de eigenheid die we kennen de dingen te zien in hun perspectief van het voorbije en er aldus het blijvend ermee verbonden zijn aan te voelen in de kleuren van de herfst is het  niet bewust, de binding  is onderhuids aanwezig.

Zo bestaan we en zo zullen we heengaan, eens, en toch achterblijven in de eeuwenoude kleuren van de herfst.

In de foto ervan.

13-09-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hoe en wat moet ik om verder gelezen te worden, om niet achtergelaten te worden als een dode letter, een vergeten schrijver, een verlaten man?

Ik heb er geen oordeel over en geen stem die  het me zegt of geen geschrift die het me leert.

Ik blijf aldus mijn eigen weg gaan, blindelings het woord aanvaardend dat zich aanbiedt, wat soms tot vreemde toestanden leidt die ik dan durf zien als gewild door het of de onbekende dat of die me bespeelt, wat dan ook van mij een vreemde instelling is die ik, om eerlijk te zijn,  blijf volgen.

Weet dat soms de nood heel hoog is om te weten hoe ik  beginnen ga, zoals deze morgen en dat deze eerste zin de zaadkorrel is van een plant die zichzelf nog moet uitvinden, een zaadkorrel die kiemt en niet weet hoe verder te groeien en eigenwijs toch groeien blijft tot iets dat er nog niet was en er wellicht nimmer zou geweest zijn ware ik niet gaan neerzitten voor mijn klavier om te zaaien wat ik te zaaien had: een eerste zin.

Zo is alles met alles verbonden, is er geen woord dat geen ander woord oproept, geen daad die niet de oorzaak is van een daarop volgende.

Een vriend, een esoterieker de ik in lang niet meer gezien had – hij leeft in Nice of, in Venetië - schreef gisteren krachtige dingen over mijn boek op facebook zo mooi dat ik ze hier niet durf overnemen.

Dankzij hem krijgt mijn boek, dat ik bijna zag als afgeschreven, ook bij mij nieuw leven. Besproeit het me met nieuwe krachten, die ik anders niet gekend zou hebben.

Zijn woorden en ik ken hem als een sober man wat zijn uitspraken betreft geven me de elan die ik broodnodig had.

Ik kan verder voor een tijd.    

12-09-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De vijver die me al lang verwachtte verwelkomde me met grote woorden: hoe het kwam dat ik er niet eerder was, dat het van  de lente van vorig jaar geleden was dat ik  aan zijn oevers had gestaan en, dat hij me gemist had zoals een moeder haar zoon mist die ver is afgedreven?

Ik ben gaan zitten in de lommer waar het geurde naar de bladeren van de populier en naar deze van de hoog opgegroeide struiken waarvan ik de naam niet kende en niet te kennen had; waar het geurde naar de wilde geur van aarde die werd omgewoeld. En, ik voeg er aan toe, dat ik ontroerd was waar ik zat in die rust van die lang vergeten plaatsen, omringd door vrienden en vriendinnen in wat ik noemen wil de intieme sfeer van het zomernamiddagenlicht naar de herfst toe.

Je vertelt het aan de vrienden omheen jou - ze zijn je komen halen - je vertelt het in andere woorden, deze die je toen wist, maar je vermelde enkel de rust die je voelde, de geuren hield je voor jou. Je hield ook voor jou, de geur van water en de plof van vissen die opsprongen en 'fish are jumping'  waar je aan dacht.

Maar je zat daar, bijna roerloos; Veel had je niet te zeggen maar je dacht aan de rij fruitbomen die er stonden,  aan de vlinders en de bijen en vooral aan de grassen langs de oevers hoog opgeschoten. Je wist het spiegelbeeld in het water van de bomen er omheen en je zat daar, in de beweegloosheid van de dingen van vroeger, van wie er waren en zijn heengegaan. Een leemte latend al zijn ze er nog zoals de leegte gelaten door de verdorde populier in de lange rij van Italiaanse populieren die in hun gebladerte de herfst aankondigen de herfst die me duurbaar is, zoals allen die er waren me duurbaar zijn.

Ik hoop dat ze het weten dat de band die me bindt  aan de vijver me ook bindt aan hen die er nog altijd zijn en aan hen die er niet meer zijn.

Zoals uitzonderlijk het me nu bindt aan de 'Forgotten Landscapes' van Dirk Brossé die ik beluisterde om 16.45 op zondag 10 september, toen ik dit hier, schreef.

Nota:

Dirk beloofde me ooit in het kasteel van Ooidonck zijn vioolconcerto maar hij zal het vergeten hebben, ik niet. Echter mooier dan zijn landschappen kan zijn concerto niet zijn

11-09-2023, 04:49 geschreven door Ugo d'Oorde  

Vandaag herneem ik voor de zoveelste maal het gedicht dat ik schreef over het huis van een vriend die is heengegaan. Het huis echter is gebleven. Ik sluit het nu op deze woorden.

Atomen van stenen,
ionen van geest,
de componenten
waaruit het huis is opgestaan.

Opgestaan
in een wondere harmonie
met bomen eromheen gegroeid, 
wat is van elk heeft geen belang,
beide zijn noodzakelijk,
in hun samenhorigheid.

Beleef met ons,
als je de drempel overschrijdt:
verbazing van conceptie
die je wacht.

je had het nooit gedacht
hoe vormen kunnen leven
en hoe kleuren inviterend
kunnen zijn.

Zo zegen ons begrijpen
want dit kan een tempel zijn,
consolidatie
van regels en maximes
van Euclides en van anderen,
bij oordeel en bij inspiratie
getemperd door de stand
van lentezon
en in de winter
door Sirius en Orion.

Herinner je
hoe de merel
opgestegen uit de vijver
waar hij drinken kwam,
hoe traag de avond viel
de lucht vol sterren stond. 

We waren er
woorden  zaaiend lijk mosterdzaden,
we spraken er met tussenpozen,
wijl Chopins Sonate een verbeelden was
een groot beleven 
er te zijn uitverkoren.                

Van oude wijn de smaak,
en van een gedicht
gerijpt op perkament,
de warmte van het samenzijn.

Dit alles opgetekend, de inkt
ons onvermogen meer te zeggen,
en toen we gingen,
wij bewogen.  

Nu
de tijd
erin opgesloten.

10-09-2023, 04:43 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het kan dat ik me te  veel  bezig houd met wat achter de dingen schuil gaat als ik schrijf of in discussie ga, maar over wat anders kan gesproken worden, kan er iets anders gezegd dat nog niet gezegd of geschreven werd, als het niet iets zou zijn dat zich bevindt in de schemerzone waar ik het over had in mijn vorige geschrift en waar ik telkens op terugval.

En vanmorgen, In de spiegel, even maar, het beeld van een oude man dat ik opvang, dat ik meeneem, dat hangen blijft, want hoe kun je dit beeld vergeten als je neerzit, om de schrijver te worden van woorden die er zijn maar die je nog niet kent.

Van het aantal dagen die ik nog te lezen/leven heb, het zoveelste blad ervan omgeslagen om nu verder te gaan, verder naar de herfst toe, of wie weet, verder nog het jaar, zelfs de jaren in.

Elke morgen is het zo dat je opstaat uit de as van de nacht, dat je even je beeld ziet in de spiegel en dat je een metamorfose ondergaat, er niet meer te zijn als lichaam, maar enkel nog als zijnde op weg naar een oord dat er nog niet is maar dat je aan het ontdekken bent.

In feite een moedig man te zijn: te gaan het hoofd in de wolken en er lang te verblijven in de schaduw van al wat was.

En zoals je er zit, ben je enkel nog het woord dat uit jou vloeit, als water uit een bron die maar al te lang al heeft gevloeid en nu de neiging heeft te vertragen en leeg te komen.

Dit is hoe je leeft in een trager wordend ritme, de armslag die beperkter wordt en dat je het aanvaarden moet, want er is nog heel weinig dat een opflakkering betekenen kan, een lichtpunt, een komeet de door de luchten scheert.

Je wacht erop, maar de kans dat hij er komen zal is een zandkorrel groot. Hopelijk, denkt je, hopelijk is dit maar een vreemdgaan, een morgen na een nacht die zonder droom gebleven is. Met nu een helling voor mij, die ik zoals Dante opgaan moet, zo dat de rechtervoet nooit de hoogste is, wat voor Dante zijn betekenis heeft.

Alsof er  voor mij nog heuvels zouden zijn die ik beklimmen kan.

09-09-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik word lui wat het lezen betreft, het boek van Pfeijffer ligt nu al meer dan een week open op de conversatie tussen Alkibiades en Socrates, alsof het me geen moer schelen zou om verder te lezen.

Het is maar dat ik nog heel weinig ben gaan lezen. Wat ik schrijf en de inspanning dat het me regelmatig kost zuigt alle geneigdheid om ‘meer-te-weten’ uit me weg. Het is alsof de plicht die ik ken om iets te doen me de vrijheid laat om iets niet te doen.

Het is fout, ik weet het, maar ik las vroeger heel wat zodat ik een reserve aan boekenwijsheid heb opgebouwd, in een zekere mate verouderd weliswaar

Maar de veroudering past bij de oude man die ik ben, het is dus maar een beperkte zorg voor mij: oud zijn en schrijven over oude dingen, wat is er verkeerd aan.

Ik blader nog wel eens door ‘de Standaard der Letteren’. Soms vind ik me erin terug, denk ik dat het goed zou zijn dit of dat boek te lezen, maar meestal ga ik eraan voorbij omdat het neerkomt op het zoveelste levensverhaal of het nu fictief is of half realiteit – ikzelf heb er wellicht ook aan gezondigd - een verhaal zoals er elke dag beleefd worden, ik heb maar naar het nieuws te luisteren om te weten hoe uiteenlopend levensverhalen kunnen zijn. Maar ik heb er geen nood aan, inhoudelijk zijn ze identiek, leren ze me niets dat ik kneden kan met de geest in mij.

Geef me dan maar liever, als ik toch iets lezen moet enkele uren van mijn dag in te vullen met de gedichten van Paul Auster die me terugbrengen in de poëtische schemering van de twilight zone.

08-09-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik weet nu met aangevoelde zekerheid dat ik geïnspireerd word van uit een ergens dat van overal kan zijn; dat ik elk ogenblik, wat mijn schrijven betreft - mijn doen en laten laat ik terzijde nog - onder curatele sta en dat ik schrijf wat ik te schrijven heb.

Er is hieraan niet te ontkomen, ik kan dit curatele wel negeren, doen alsof het niet zo is, maar eens ik me op het schrijven instel ben ik een gevangene ervan.

Dit moet ook gelden voor een schilder, een  componist, een beeldhouwer, ook ene zoals www.willemwouters.be die ik voorbije zondag ontmoette.

Dit geldt voor elk van ons omdat er ‘kosmische krachten’ zijn die van binnen ons, maar ik denk eerder van buiten ons, op ons inwerken om iets te doen dat in het domein van het buitenissige ligt, het creatieve dat zijn oorsprong heeft in de sterren en de planeten.

We zijn geneigd te denken dat het geen zin heeft het zo ver van ons te gaan zoeken, maar we vergissen ons schromelijk, want we denken ook dat de afstandsbediening van de poort niet doorheen de muren van het huis effect heeft,  zo ben ik ook verkeerd als ik denk dat ik, zeker bij mijn geestelijk ontstaan, niet bewogen ben geweest door de krachten van zon en planeten die hebben bijgedragen tot de, wellicht karakteriële vorming van de persoon die ik ben.

Er zijn hiervoor geen bewijzen voorhanden, toch niet bij mijn weten, maar we leven  in een uiterst vreemde wereld die gestoeld is op verwondering en als esoterieker – zoals een vriend me ooit schreef - voel ik het bevreemdende aan van de wereld waarin we zijn opgenomen en waarmee we innig verbonden zijn.

Dit aan te nemen is weten dat je, je bevindt van dat ogenblik af, in een schemerzone, deze die ligt tussen wat is en wat wordt gedacht, tussen wat reëel is en wat droom is, tussen het erzijn en er niet zijn. Het is de twilight zone, waar je heengaat om kunst te bedrijven of, poëzie te schrijven.

Ik kom er elke dag, ik duik er binnen en ik sta er uit op, en wat er rest na mijn duik krijg je te lezen.

Dit is wat van het wondere leven is dat ons omhult. Ik krijg er niet genoeg van, hoe dwaas of hoe vreemd het ook moge zijn, het staat er en het blijft er als een baken in de nacht en in de dag: het teken dat ik er was.

07-09-2023, 04:45 geschreven door Ugo d'Oorde  

De schreeuw die ik toen, 6 september 2022, liet echode tot lang erna in de holte van mijn innerlijke omgeving. Hoe me te redden wist ik niet, maar de tijd die er, traag ditmaal, over schoof heelde, bracht verpozing en vulde stilaan, stilaan de leegte die was ontstaan.

Ik adem terug, vooral in mijn geschriften, mijn redding. Ernaast is er blijvend een afwezige aanwezigheid die me gezelschap houdt en mijn eenzaam-zijn breekt. Ik stel het dus goed, ik stel het rustig goed in het huis en in de tuin, mijn wereld nu, samen met de muziek van Klara in sourdine en mijn boeken, samen met mijn herinneringen. Er is een bijna-volheid, een verder gaan in alle innigheid, in alle vertrouwen.

Heel wat gebeurde ondertussen, vooral dan mijn lichaam dat me ontglipt, het ritme ervan wordt dit van een traag gedicht, traag in woord en traag in gezang, ik wil het lang houden zo, er niets meer aan wijzigen maar het verder schrijven in alle eenvoud en tevredenheid dat ik het nog kan. Dat ik nog weet wat er gisteren was en wat ik schreef over gisteren en de dagen ervoor.

Mijn honger naar wat van het leven is wordt erdoor gestild, mijn verlangens opgevuld, ik ga waar ik nog gaan kan en met zin de dag in en uit, en als ik naar bed ga is het met het gevoel eindelijk rust te kennen met de vele uren van de dag achter mij en in die rust de ogen te sluiten.

Toch is er nog van Edvard Munch ‘de Schreeuw’ waaraan ik soms nog denk.

06-09-2023, 04:09 geschreven door Ugo d'Oorde  

De dag groeit uit het niets en vordert in gebeurtenissen, kleine, onopgemerkte, verwachte en onverwachte. vandaag weet ik van bij de aanvang dat het een ongewone, zelfs een moeilijke dag wordt. Het staat zo geschreven, ergens, in mijn gedachten.

Inbeelding natuurlijk: de dag van gisteren een dag van een verre verplaatsing zijnde, van een  lange dag en vooral van de te vele ‘ontroeringen’ bij het terugzien van  kleinkinderen en familieleden die ik in lang niet meer gezien had.

Dit alles samen laat vandaag zijn sporen na. Ik kan er niet  aan voorbij zonder het te vermelden want mijn  reacties op het terugzien kwamen, mijn leeftijd zijnde wat hij is, van heel diep en haalden me overhoop met hun weerslag  op vandaag wat zich uit in het verbreken van het levensritme dat vaste voet had gekregen en dat me rustig hield omdat het mijn dag vulde op een aangename - zo dacht ik – perfecte wijze die zich culmineerde bij het slapen gaan als het einde van een goed gevulde dag.

Vandaag komen de vele herinneringen terug die werden opgehaald, herinneringen die ik vergeten was maar nog heel klaar en duidelijk aanwezig waren bij de  anderen zodat ik ze wel geloven moest.

 Eigenlijk ben ik verrast door het leven dat ik geleid heb en dan vooral, zoals nu blijkt, door de impact die ik heb gehad op het leven van de kinderen tot zelfs op  deze van mijn boer Daniël als deze van mijn boer Georges en wat meer is die kinderen zijn nu allemaal minstens veertig jaar oud.

Zoals ik het nu zie en rekening gehouden met wat er in mijn aanwezigheid over verteld werd ben ik een soort spilfiguur geweest in hun leven die hen de liefde voor de bergen  en de dorpen van de Valais, in het bijzonder deze van de Val d’Anniviers, heeft bijgebracht.

Was het om deze reden dat ik geluisterd heb en gereageerd, zeventig en meer jaar geleden op de naam ‘St-Luc’.

Wie was ik geweest had ik  toen niet geluisterd naar de roep ervan?

05-09-2023, 04:43 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een tekst die ik  terugvond ik weet niet van waar hij komt, weet niet of ik hem al gebruikt heb en als het zo is wanneer en waar. Ik wil hem niet ‘deleten’. Ik wil hem bewaren op een plaats, waar hij thuis hoort als mijn blog voor 4 september. Het is echter een oude tekst of een gewild fictieve die ik nu aanpassen zal aan de realiteit van de dag:

Al wat ik schrijf eist een maximum aan aandacht, zo voor de kleine als voor de grote dingen, zodat er geen grote en kleine dingen meer zijn, zodat alles evenwaardig is en met evenveel aandacht en toewijding wordt opgetekend. Ook en zeker dit schrijven van elke dag, de tekst ervan zo volmaakt mogelijk qua vorm en inhoud.

En als hij zijn blog begint hopende dat de woorden die komen zullen en die hij nog niet kent, doordrenkt zullen zijn, zoals in Schuberts sonate 959 waarin de geest beweegt en overheerst, zijnde de boodschap van het leven dat in zich het wezen van de dood verbergt en Schubert in zijn pianoklanken die weer tot leven komt, alsof de dood ook leven zou zijn.

Gebogen over het woord, de wereld beperkt tot zijn blad, glijdt hij binnen in het onbekende dat hij straks ontdekken zal in de woorden die hij schrijft en die hij een fractie ervoor nog niet kende. Nochtans moeten deze woorden buiten hem of binnen hem aanwezig zijn geweest. 

Telkens is het een pogen alles te omvatten, alles te beleven, de geluiden van de wind in de bomen, van de geluiden van het verkeer in de straat, van de woorden in de vele boeken omheen hem, in de klanken die nog altijd Schubert is.

Het grote geluk, het gevoel – de instelling op het leven - te kennen dat hij kent en te zijn wie hij is.

Te schrijven, te dromen, te denken, te lezen en te leven, een wereld die niet stilvalt die niet ophoudt maar groeien blijft. Het zwellen van een gevoel dat vraagt om in woorden te worden omgezet, opgetekend in kleur, in vlakken en in lijnen, in licht en in donker, klanken neergezet in noten op een notenbalk. 

Welke waren de gevoelens die leefden in Schubert toen hij zijn Andantino componeerde? Wat bezielde Memling toen hij Maria Moreel schilderde?

Zo is alles vraag en uitdaging. Pogen en herbeginnen tot  bekomen wordt wat voorheen niet zichtbaar was, maar toch reeds aanwezig in potentie, in a somewhere, dat hem werd aangeboden zonder dat hij het had gevraagd.

04-09-2023, 05:03 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ilya Pfeijffer terug.

Ik laat hem de twijfel over de vrijgeleide die hij voor zichzelf schreef en wel op een tablet in spijkerschrift, in een Perzische gevangenis terwijl, in zijn thuis, al volop geschreven wordt op rollen papyrus. Maar het is zo poëtisch de wijze waarop hij dit vertelt dat we het graag geloven, zoals we geloven de onnavolgbare veldslagen die hij levert met zijn vloot én, het diepzinnig gesprek dat hij  heeft met zijn vriend Socrates.

Eigenlijk staat alles zo uitgebreid, zo vlot en zo taalkundig geschreven dat we het graag aanvaarden van hem. Hij is inderdaad een meester van het woord, onstuitbaar in de bouw van zijn zinnen die het aroma kennen van wat we filosofie noemen in het domein van de democratie; de democratie die zijn stokpaardje is alsof hij er de Westerse wil mee treffen of dan toch belichten.

Gezien we hem nog  altijd aan het lezen zijn, gezien hij dus elke dag voor minstens een uur met ons aan het praten is – wij die hem lezen - kunnen we er niet onopgemerkt aan voorbij gaan.

In tegenstelling tot wat An, een thuisverpleegster die me in de morgen bezoekt en aan wie ik mijn boek geschonken heb, me zegt dat ze mijn stem hoort als ze me leest, hoor ‘ik’ bij Pfeijffer eerder het geschuur van de pen over het papier (en zie ik de zweetdroppels op zijn voorhoofd) dan het geluid van zijn stem, wat minder prozaïsch is.

Je moet maar het geluk kennen, nu en dan, vroeg in de morgen, bezoek te ontvangen van een jonge, mooie vrouw die je onomwonden zegt, als ze tegenover jou zit met het verhaal van je boek in het hoofd, wat ze er laatst in gelezen heeft én, dat het was alsof ze mijn stem hoorde!

Ik wist niet dat  mijn boek, dat de woorden erin, zover droegen.

03-09-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Soms schrijf je een gedicht omwille van een woord, omwille van een zin zo in jou binnen gekomen, omwille van iets dat je niet definiëren kunt maar ook niet weigeren kunt want schrijven is flinterdun,  is afgaan op wat komt zelfs al weet  je niet waar het je voeren zal en, of het je ontroeren zal of dan toch minstens je bevallen zal.

Al ben je niet kieskeurig als het het woord betreft je kijkt er toch naar uit het zindelijk te houden en waardevol qua inhoud. Dit is het probleem dat je niet ontloopt en dat geeft je de richting aan waar je heen moet al ben je al onbewust op weg ernaar.

Dit is het bevreemdende van het schrijven, ik word er telkens mee geconfronteerd als ik uitkom op een uitkomst die er bij de aanvang helemaal niet was – er wel was in potentie – maar je komt er willens nillens op uit als je maar volgen blijft wat  je te  binnen valt, alsof iemand je hand vasthield en de juiste letters op elkaar volgen liet. Dit is wat je er achteraf over te vertellen weet, meer is het schrijven niet, dan toch het schrijven van een blog eens er zoveel pogingen al geschreven staan en je er, ondanks al wat er al is, er nog een aan toevoegen wil.

En je denkt er wel niet aan dat het  je laatste kan zijn.

En stel nu dat het je laatste is – die je ooit eens schrijven zult – heb je eraan gedacht, heb je erin de schijn verwerkt dat je wel wist dat het je laatste zijn kon, maar dat je het niet geloven kon en daarom verder hebt geschreven alsof er nimmer een einde komen zou?

In feite weet ik het omdat ik het geschreven heb, jullie weten dus dat ik me er bewust van ben, het heeft dus geen zin het telkens te laten blijken in mijn woorden.

Ik ga dus gewoon, heel gewoon verder, tot…

02-09-2023, 01:10 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een eenzaam, totaal achtergelaten gedicht dat hij herschikte omwille van september en alle maanden die nog komen zullen voor hem en, komen ze niet, in voorbereiding op de dagen leeg van hem.

Hij wilt het uitgesproken vederlicht zoals hij zal zijn als hij hier niet meer rondlopen zal, flinterdun, nog wat overgebleven herinnering:

Hij wou zijn gedicht
zo  licht
als pluisjes in de wind
gewaaid lijk vlinders
zo teder,
o zo vluchtig.

Hij, met lucht
getekend  in lijnen van licht,
als vloeiend zilver
en week om zijn hart.

Hij het niet wist
hoe gelukkig te zijn,
wijl hij het was
van een geluk
dat hij in lang niet had gekend.

Hij dacht
dat het genoeg
was geweest
nu alles was gezegd
wat kon gezegd,
hij uitgekomen was,
te arm aan woorden
om nog verder te gaan
in de wereld,

wel elders
wat hij nog niet wist.

Hij zich lang
heeft  stil gehouden
tot kwam wat komen moest,
hij zo frêle,
zo ingetogen licht,
doorzichtig amber.

Gelukkig ademend nog,
of zag je het niet.

 

01-09-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Dan toch het einde van de maand, nu augustus, voor de zoveelste maal gehaald.

Het was niet aan iedereen gegeven, velen zijn heengegaan, sommigen om september niet meer te ondergaan, anderen omdat het ‘Leven’ het hen niet meer gunde verder te gaan.

Wellicht – we zullen het nooit met zekerheid weten – stond het heel vroeg al, van bij hun geboorte zo geschreven, ergens in het domein van ‘het nergens’, dat ze september 2023 niet zouden halen. Het is dus geen toeval, het gebeurde omdat het zo gebeuren moest, gesteld de beweging van de aarde om de zon en van de zon tussen de sterren en gesteld vooral de omstandigheden op aarde, onoverzichtelijk, onontkoombaar, grillig in elkaar verweven op een onverklaarbare wijze en uitkomen opeen soort fataliteit, totaal onvoorzien en zeker totaal onverwacht.

Aldus mijn vraag er bovenop, haal ik september 2024 nog? Je hoort het wel hoe het zich zal voordoen.

Want, er kan ons zo veel gebeuren, het kan dat je slapen gaat en niet meer wakker wordt, of dat je in de wagen stapt en niet meer huiswaarts keert, of van een fietser die in het water rijdt en niet meer boven komt, of van een gewichtig man die een vliegtuig neemt dat onvermijdelijk vallen zou. Niemand van allen vóór hem die het wist, alleen hij, de laatste, had het moeten verwachten, maar hij meende dat dit ‘hem’ niet zou overkomen.

Maar hoe en wanneer en aan wie het ook gebeuren moge hoe vreemd het moet zijn voor zij die overblijven en horen dat iemand die ze zo goed kenden is weggegaan. Een holte plots in hun dagelijks ‘Dasein’ en een zwaarte in hun herinneren eraan toegevoegd.

Of, is het toch een lichtheid, is hij of zij die ging een stille stilte geworden in wat je, als overblijver doet en denkt, aanwezig in die stilte,  soms groot aanwezig?

En dan, waaraan je denkt als het over jou zou gaan: de vele kleine en grote dingen, je boeken en je tekeningen elk met je eigen herinnering eraan verbonden, plots leeg van deze herinnering, overgebleven, eenzamer dan ooit; herleid tot wat ze in wezen zijn. Nu voor zij die bleven een herinnering aan jou, een wereld van verschil, een leegte voor de dingen zelf, een armoede.

Je denkt eraan terwijl Klara’s muziek de kamer vult, rijk en onschuldig, zoals het leven in jou.

31-08-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Voel ik me eenzaam zoals gezegd wordt (op de VRT vanmorgen) van personen op  leeftijd die alleen wonen.  Ken ik hun eenzaamheid?

Neen, helemaal niet, ik ben trouwens niet alleen, ik leef met de persoon die schrijft en me bezig houdt, in feite van het eerste licht tot het laatste, zelfs tot in het donkerste van de nacht. Dit moet de belangrijkste dan toch de voornaamste reden zijn.

En ook, ik heb heel wat: ik heb KLARA; ik heb bezoek in de morgen, een jonge dame die me wat komt verzorgen, in de avond, de gebuur; ik heb Ilya Pfeijffer en zijn Alkibiades waar ik traag in vorder en ik heb op TV de mooiste concerten die ik kan bijwonen en er in opgaan tot ‘ontroerens’ toe; ik kan om het even welk boek uit zijn rek nemen en beginnen dromen, hoef het zelfs niet te openen. Ik heb dus heel wat, om dan nog niet te spreken van het leven in de tuin en van de vrienden om me heen.

Misschien, misschien ken ik bij momenten een greintje eenzaamheid maar ik let er niet op, het heeft geen vat op mij. Daarenboven, ik heb de kinderen en de kleinkinderen en de achterkleinkinderen. Ik ben een, in vele richtingen ruim voorzien man. Hoe zou ik eigenlijk me ooit echt eenzaam kunnen voelen?

En zoals je het nu ook al weet, ik reis in gedachten naar de plaatsen waar ik was, waarvan ik me, met een zekere intensiteit, tracht voor te stellen hoe ze waren en hoe ik er was, jong en krachtig en heelhuids, evenwel de behoefte tot schrijven nog niet kennende zoals ik deze nu ken.

De jaren hebben me zeker verrijkt als persoon, niet vereenzaamd.

30-08-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik heb me gisteren gedragen als een kind dat met zijn vader naar Disneyland mag gaan, zo enthousiast was ik, alleen maar omdat ik me in Zinal droomde en omdat ik me  licht en gelukkig voelde.

Het is maar dat het uitzonderlijk is als ik hoor van een vriend dat hij daar rondloopt zoals ik er ooit  rondliep. Schijnbaar heeft dit iets magisch voor de band die ik heb met dat dorp, maar wat ik schreef was licht overdreven. De foto van de ‘Besso’ was voldoende geweest en dan, ook niet. Maar ik zegde het al als ik schrijf ben ik een ander mens, is mijn werkelijkheid deze van het woord en het woord is oneindig, het kan alle kanten uit en ik wil het zo, ik geef het de vrijheid die het in zich draagt. Zo gebeurt het dat ik schrijf wat ik niet dacht te schrijven als ik mijn gedachten onbelemmerd neerzet voor de dagen die komen. Ik zie dan het onheil, als het er zou zijn, pas in de uren/dagen erna.

Dit alles om me te verontschuldigen  bij mijn vriend, indien dit nodig zou zijn, die ik wellicht grondig gestoord heb in zijn mijmeringen aldaar.

Maar toch, alles nuchter overschouwend, vraag ik me af hoe het kon dat ik me dusdanig heb laten verleiden door enkele lijnen en enkele foto’s van een vriend, is het omdat het van hem komt of, is het omdat het handelde over Zinal of, is het omdat het handelde over hem in Zinal?

Ik denk dat het dit laatste was dat me bekoord heeft en dan nog wel buiten mate.

Zo, wat schrijft iemand die schrijft elke dag en dan ook als zijn woorden uiting zijn van een soort zomerse euforie die hem overviel en waar hij heel gevoelig voor was?

Uiterst gevoelig!

29-08-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ondanks wind en regen wordt het een heldere dag, een vriend mailde me, hij is in ‘Zinal.CH’ en stuurde me enkele foto’s. Onder meer deze van de Besso die, zoals de Matterhorn is voor het mondaine Zermatt, de totem is voor het volkse Zinal.

Hij weet nu, want ik antwoordde hem, dat hij me ontroerde en niet in kleine mate, én met het feit dat hij daar was én met zijn foto’s. Er bewoog iets in mij te weten dat hij er rondlopen zal wetende dat hij tot zichzelf zeggen zal - op welke plaats hij zich ook bevinden mag - Karel was hier.

Ik zal hem dus vergezellen als hij wandelt over de brug over de Navizence en verder, ‘Le Plat de la Lée’ in. We zullen beiden oog hebben voor  de gevlekte orchis links van de wegel en verder rechts, voor de ‘linaigrettes’ in een poel water.

Als hij enkele honderden meters verder de weg zou verlaten en opgaan tot het kleine bosje rechts tegen de rotswand, zou ik  meegaan met hem en uitkijken naar de kleine orchidee  die daar ergens groeien moet tussen vlekken mos..

Misschien hebben we het geluk  er een te vinden om een foto te maken misschien niet, er staan echter bloemen genoeg en zelfs, dichtbij  de rotswand, struikjes génépi én edelweiss

Maar we zouden verder gaan tot aan de brug met het rotsblok ‘Arpittetas, chemin difficile’ en over de brug, stroomafwaarts terugkeren op de wegel langs de stroom, rijk aan een grote variëteit aan flora en misschien, naar gelang het uur, stoppen aan het restaurant bij de forellenvijver en er gezeten buiten aan tafel ‘une truite au bleu’ bestellen met een glas Fendantwijn..

Ik naast hem gezeten, luisterend naar wat hij te vertellen heeft en wat hij zich voorgenomen heeft te doen.

Zou hij het nog wagen de berg op te gaan, langs le ‘Chalet blanc’ naar ‘le Roc de la Vache’ of, op het einde van ‘Le Plat de la Lée’, verder gaan tot la Cabane du petit Mountet'?

Zou hij, met Gerda, zijn echtgenote?

28-08-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Herinner je, mijn vriend,
Herinner je de avonden
in de ‘cabanes’
en het sneeuwde;
de dagen op de alpen
in de klaarte
of nog, en beter 
de bergen die we beklommen
met touwen aan elkaar.

Maar bovenal
op andere dagen
in Raron,
herinner je wie we waren,
toen we de steile berg
zijn opgegaan:
de kerk van eeuwen
over ons gebogen en
als een baken,
tegen de kerkhofmuur
het graf van Rilke

met de rozelaar ernaast
vol witte rozen
en wit de marmeren steen,
door lichen aangetast.

Herinner je
wat we van hem er lazen:

‘Rose, oh reiner Widerspruch, Lust,
 Niemandes Schlaf zu sein unter soviel 
Lidern.’ 

Wij het nog altijd niet 
ten volle begrepen.

Dan bij valavond,
Muzot bezocht,
en roos de toppen in de sneeuw,
herinner je: zijn huis omhaagd,
het hekken dicht,
de schemer een gedicht gebracht,
hij was er nog,
tegen de muur geleund.

De tuin, ‘mit einer Masse von Melissen
und Stern-Anis’:
van zijn aanwezig-zijn,
de echo was.

We toen zijn heengegaan en hij
ons blijven volgen is.

Nota bij dit gedicht:

Dit is een herwerking van een gedicht verschenen in een vorige blog (of blogs) van jaren terug. Dit is hopelijk de laatste versie ervan.

Er werd heel wat geschreven over het graf en het grafschrift van Rainer Maria Rilke op het kerkhof naast de hooggelegen prachtige (gerestaureerde) romaanse kerk van Raron (Rarogne), ongeveer op de scheidingslijn tussen ‘le Haut- et le Bas-Valais’, langs de baan Sierre - Brig.

Wolfgang Leppman schreef in zijn boek (1972) over het leven en werk van Rilke, vertaald in het Nederlands door Theodoor Duquesnoy: dat er niet minder dan 26 verschillende interpretaties van dit grafschrift bekend zijn.

Niet verwonderlijk dus dat Anton van Wilderode, in zijn voorwoord bij ‘Tussen stroom en gesteente’ van Maurits Van Vossole, dit grafschrift bestempelt als ‘sibillijns’.

Ondanks dit alles hebben we gemeend, deze plaats waar hij verbleef in Muzot bij Sierre, die we als pelgrimsoord hebben bezocht, te bedenken met een gedicht, waarin we gepoogd hebben de impressie die graf en grafschrift bij ons hebben nagelaten, op te vangen.

Het slot van mijn gedicht verwijst naar het slot van een gedicht van Rilke:

Einmal wenn ich dich verlier,
wirst du schlafen können, ohne
dasz ich wie eine Lindenkrone
mich verflüstre über dir? 

En dan laten we Paul Claes (‘Raadsels van Rilke’, De Bezige Bij, 1995) die het gedicht vertaalde, verder gaan :

Zonder dat ik hier waak en woorden,
bijna als oogleden op je ledematen,
op je borsten neerleg, op je mond.

Zonder dat ik je toesluit en je alleen
met het jouwe laat, als een tuin
met een massa melissen en ster-anijs.

27-08-2023, 05:10 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik wil elke morgen beginnen met om  het even wat maar niet, vooral niet met mezelf en over mezelf maar bij ondervinding weet ik dat ik er zelden in slaag. Vanmorgen wil ik er zelfs ‘niet’ in slagen omdat ik gevoeld heb, na me gewassen, geschoren en aangekleed te hebben, hoe zwak ik daar stond zodat ik me terug heb moeten neerleggen op mijn ‘veldbed’ in de kamer.

Ik teken dit op, niet opdat je dit weten zou en er rekening mee houden als je me leest, maar opdat ikzelf weten zou later - als er nog een later dan later komen zou – wanneer de aftakeling sterker is gaan toenemen. Het staat nu geacteerd op mijn tijdlijn die te allen tijde door om het even wie kan worden geraadpleegd.

Zo leef ik, gelukkig! Gelukkig verder in mijn woorden die ik koester en, zoals altijd, het beste zijn van wat ik nog ben. Ik geef me er voldoende rekenschap van opdat ik trachten zou er zo fier over te zijn als mijn vriend beeldhouwer, Daniël Janssens, fier is over de werken die hij, zeker en vast na veel arbeid, ons toont op zijn facebook, een facebook dat ik niet weet hoe te bereiken om zijn beelden over te nemen.

Ik stel vast wat hem betreft, en dit ook  stemt me in een zekere zin gelukkig, dat hij een groot werker is, een zwoeger als kunstenaar, een groot houwer van  beelden. Vele afgesteld op de menselijke gestalte, maar ook andere die zich situeren in de rijke wereld van de geest. Hij is geen Henry Moore of geen, gelukkig, Arne Quinze waar ik het onlangs (13 augustus) over had, Daniëls werken kennen de soberheid van hun gestalte.

Ik volg hem in de gestalte van mijn woorden die, zoals ik nu dagelijks ondervind ver, heel ver af liggen van deze van Ilya Pfijffer, wiens schrijven vele sporen van een langdradige literaire hoogstand nalaten in een taal gekenmerkt door de rijkdom van de woordenschat die de Nederlandse taal machtig is.

Dit is dan het verhaal  dat  ik overhoud van de eerste uren van de dag van 25 augustus 2023.

Deze zullen morgen, 26, te lezen staan in mijn Geschriften.

26-08-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Elke morgen stel ik het vast, mijn geschriften heersen over mij en ik kan of wil me er niet van bevrijden.

In feite zijn ze mijn leven, ik heb weinig anders meer dat ik nog doen kan en trouwens het volstaat me, wel niet ruimschoots, want ik zou nog willen afwerken wat ik in het begin van het jaar begonnen ben. Echter, na 30.000 woorden ben ik stil gevallen. In het begin was het de operatie aan mijn hand achteraf begreep ik dat waar ik mee bezig was geen voldoende draagkracht had en originaliteit miste. Hier omwille ben ik ‘vergeten’ om ermee verder te gaan.

Ik houd het dus bij deze geschriften. Ze vullen me soms zoals gisteren – al geeft mijn blog het niet aan - tot voorbij  middernacht. Ik kan dus zeggen dat die ‘gast’, mijn blog, me gisteren een gans etmaal heeft bezig gehouden ook tijdens de atletiek op TV, want ik beken dat ik volg wat in Budapest op dat gebied gebeurt.

Er is nog iets dat me blijft achtervolgen: een gedicht van jaren terug, over het graf van Rilke aan het oude kerkje van Rarogne/Raron in ‘le Haut-Valais’: één, ik begrijp zijn epitaaf of grafschrift niet en twee, ik vind niet de passende woorden om te zeggen wat ik over het graf zelf vertellen wil.

Eigenlijk tracht ik al jaren het juiste begin en de juiste toonaard te vinden, maar ik blijf ermee in afwachting, het lukt me niet.

Wellicht deert dit jullie niet maar mij deert het wel en reeds al te lang opdat het me niet storen zou vooral dan in mijn kunnen.

Ik wil er voorrang aan geven en trachten het te laten verrijzen in een nieuwe vorm. Het moet me lukken vooraleer mijn geest is uitgedroogd.

25-08-2023, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde