Een blog zoals ik gisteren schreef, die in een ruk er stond herlees je node, herlees je beter niet, vooral als hij gaat over zaken die dan toch enigszins afschrikken. Ook jezelf afschrikken. Dit is dan wat gebeurde: een bergstroom in de vroege lente die alles meesleurt naar de vallei, takken en boomstammen en blokken rots, alles samen een gezang van water. Een bevrijding ook van al wat zich had opgepropt gedurende de wintermaanden, wellicht, zoals het gebeurde in het verleden, voor de tijd dat ik er niet meer zal zijn.

Zo mijn woorden met vandaag de nagalm ervan. Ik zal deze zeker evenmin nu gaan herlezen. Ze staan er en ik heb ze achter mij gelaten voor altijd wellicht niet, maar dan toch voor een lange tijd. Het is maar om te zeggen dat ik, wanneer ik ooit in nood kom, terug ga kijken naar wat ik in 2012 wist te schrijven en er inspiratie in zoek, zoals ik vermoed dat elk schrijver dit wel eens doet.

Gisteren bijvoorbeeld had ik er nog iets willen aan toevoegen, iets van Christopher Fry, de woorden die hij in de mond legt van de ‘Countess’ - uit ‘The Dark is Light enough’, een van zijn ‘Plays’ - die we eens te meer hebben opgezocht omdat ze hier passend zijn:

‘But you’ve allways thought of it, Jacob, in the pleasure and conversation of these evenings. The argument, philosophy, wit, and eloquence were all-in the light of this end we come to. Without it there would have been very little to mention except the weather…’

We staan niet alleen als we schrijven wat we schrijven, het is hoogstens een aanvulling, een andere benadering van wat al zo dikwijls werd gezegd en telkens neer komt, op de impact van ons aller lot, op wat van het leven is. Hoe het leven er door gekleurd wordt, opgehemeld tot zijn ware waarde.

Zeg ik dan ook dat ik me gelukkig voel, deze morgen in november, er nog te zijn en wat meer is te kunnen zeggen dat ik er ben. Ik zag gisteren op TV als dirigent, Daniel Barenboim aan het werk, hij dirigeerde, Elgar’s Enigma (Nimrod). Ik zag wat het is groot levend te zijn, muziek te zijn, klank te zijn, te weten, heel precies, op welk ogenblik elk instrument invallen moet en hoe. Barenboim die de muziek van Elgar in zich draagt, zoals hij deze van Beethoven in zich draagt, deze van Verdi. Ik schreef het gisteren of eergisteren: het wonder dat van de geest is, dat van de hand is als de verlenging van de geest, zo van dirigent als van welke musicus ook.

De wereld die van het leven is, ik zou er willen aan toevoegen, is ook de wereld die van de dood is omdat beide werelden gedrenkt zijn in het wonder dat is van het leven van atoom en elektron en van de, zoals Richard Feynman[1] ze geteld heeft, over four hundred partikels die, en zo is het ook, alle waardig zijn en een functie hebben meegekregen.

En ik weet ook dat heel wat van mijn geschriften op een of andere wijze doordrenkt zijn van het beeld dat Feynman hier oproept, zijnde de ondoordringbare, onvatbare wereld van het zijn als van het niet-zijn, van wat er was voor er iets (de Big Bang) was.

Ademend zijn we van het leven, niet-ademend zijn we van het leven na de dood omdat er geen lichaam meer zal zijn dat ademen moet om er te zijn.

[1] Richard P. Feynman: ‘QED. The strange theory of light and matter’, Penguin books, 1983: ‘It soon became clear that the number of particles in the world was open-ended, and depended on the amount of energy used to break apart the nucleus. There are over four hundred such particles at present. We can’t accept four hundred particles; that is too complicated. (p. 132).

04-11-2019, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het is alsof er geen einde komt aan wat ik te vertellen heb. De woorden, de ideeën blijven komen, ontwikkelen zich en lopen uit. Wat ik evenwel niet beletten kan is dat ze altijd neigen naar een zelfde punt, de dood, alsof alles zou vertrekken van uit dit punt en het onmogelijk is zich er totaal van te bevrijden; het, het enige punt is dat alles naar zich toe haalt en inspiratie is voor het leven van het woord in ons, want, wat zou het leven zijn ware het niet dat het hier op aarde een einde kent.

Een vraag echter die niet moet beantwoord worden, het is nu eenmaal zo. En het is maar normaal voorn ons, nu we dichterbij komen, dat de gedachte eraan aan zwaarte wint. Ook aan zeggingskracht al laten we het niet blijken in onze dagelijkse omgang. Al kijken we nog altijd vooruit naar de gebeurtenissen die op ons afkomen in de band tijd voor ons, die het moet gezegd, almaar smaller wordt.

Dit is waarmede we geconfronteerd worden ‘ondergronds’, gedachten die onder de werkelijkheid van het dagelijkse doorlopen en opduiken nu en dan, zoals deze morgen en zoals het nog gebeuren zal in de loop van de dag, tussendoor op het onverwachts, tussen andere gedachten in. Schaduwvlekken in het klaarlichte die ons soms raken in de diepte en we even stil staan van binnen, uit de realiteit gehaald, gerukt, voor enkele ogenblikken.

Had ik deze gedachten vroeger, wellicht echter niet zoals nu, maar ik voorzag ze. Ik wist dat ze komen gingen en ik wou ze kortwieken met het schrijven van woorden die de dood zouden overwinnen en me levend houden in de tijd na mij.

Het was al wat ik vermocht te doen, het enig waardevolle dat me bezig hield: een drang om te overleven. En het is uit die drang dat alles geboren werd, elk woord, elk punt, elke komma. De aanwezigheid van de dood die het leven opwekt, het leven verrijkt met een diepgang, een uitkijken naar wat er mogelijks zijn kan na de dood. De farao die opsteeg, lijk een jonge eend uit de lotusbloemen naar de gordel van Orion toe, het beeld dat ik overhield van een tekst getekend in hiërogliefen of was het geschreven in het demotisch? Wat ook het was een beeld dat wat pulver hield van een eeuwigheid, De hunker in ons die we op een of andere wijze wensen te bevredigen.

Het grote is dat deze mogelijkheid ons geboden is, dat we ons verlengen kunnen au-delà de la mort; dat de geest in ons, of de totaliteit aan geest waarin we gedompeld zijn, ons die mogelijkheid biedt.

We er in elk geval in geloven dat we het kunnen en het geloof hierin is het maximum dat we bereiken kunnen. We zijn dus geen arme stervelingen, we dragen een schat met ons mee. Het komt er op aan deze schat te ontcijferen en uit de ontcijfering ervan een wereld te ontmoeten die lichtend is als een veld rozen met de zomerzon erover.

Waarin we gaan neerliggen, ten volle bewust van het leven in ons.

03-11-2019, 07:24 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik heb, als ik om me heen kijk, de indruk dat ik in mijn werk een dimensie verder ga dan mijn lotgenoten; dat ik het waagde, me steunend op wat ik meen af te weten van de New Physics, door te dringen tot in het binnenste van de materie, wat dan aan mijn woorden een andere drive geeft. Ik denk ook, als ik afga op sommige reacties dat ik hiermede op een terrein terecht ben gekomen dat voor velen onduidelijk is.

De vraag die ik me stel hierbij is, of ikzelf de betekenis van de nieuwe fysica wel voldoende begrepen heb opdat ik er iets zou van kunnen vertellen. Een vraag die ik niet met zekerheid beantwoorden kan. Ik weet alleen dat het een vreemde, uiterst vreemde wereld is die ik niet meer kan ignoreren als ik me omwikkel met woorden, zoals de wikke zich wentelt omheen de stengel rogge.

Dit is waar we aangekomen zijn, met dien verstande dat we, eens we ons hebben begeven op dat pad, we het niet meer verlaten kunnen - ‘und die das Dorf verlassen, wandern lang, und viele sterben vielleicht unterwegs, schreef Rilke in zijn beste dagen.

Dit gevaar loop ik dus ook, dat mijn werk een stille dood zal sterven; dat ik dus niet dat greintje eeuwigheid bereiken zal met al wat ik hier achterlaat, wat nochtans mijn bedoeling was, mijn drijfveer.

Beken ik jullie: dat wijl ik schrijf, wijl ik begaan ben met het effect van de New Physics op mijn woorden, er in mij, de sfeer hangt van ‘le Pla de la Lé’ in Zinal: een vlakte die zich opent op de doodlopende weg op het einde van het dorp, een vlakte langs drie zijden ingesloten door de bergen, maar ruim en breed uitdeinend, met de stroom, de fiere Navizence die er door loopt. Ik ken geen plaats die me zo betoverd heeft, zo dat ze lijk een verre echo aanwezig is onder, en achter, en in de woorden die ik schrijf vanmorgen. Ik ben er letterlijk door bezeten. Het zicht van die vlakte knaagt aan mij, het is een beeld dat ik lijk de klanken van ‘Das Lied von der Erde’ van Mahler aanwezig draag in mij. En ook, ik weet dat ik deze vlakte, dit landschap, mijn dag door zal meedragen en hoe ik ervan doordrongen ben, méér nog, nu ik weet dat ik er nooit meer keren zal.

Zo, weet dat ik schrijf waar ik zit. Dat de woorden komen zoals ze komen en dat ik in the mean time de roep hoor van de vlakte op het einde van het dorpje Zinal, in de Val d’Anniviers, alsof het de plaats ware van mijn voorouders van wie ik de genen draag en hier opvoer. Werkelijk en wezenlijk, de wereld van de geest is immens, is ontzaglijk, is wonderlijk.

Weten we het wel, houden we er rekening mee als we ons de vraag stellen wie we zijn, wat we hier uit te spoken hebben, om ‘in’ te zijn met wat er ‘kosmisch’ gebeurt om heen ons?

En wie of wat maakte dat we zijn wie en hoe we zijn?

Poe heeft zich die vraag gesteld, hij was een werkende geest - welke wereldse, menselijke gebreken hij ook moge gekend hebben - hij was een wijs man, een man om naar te leven, hij was een groot schrijver en een groot filosoof. Een voorloper van de New Physics, want hij wist in zijn ‘Eureka’ in welke richting de wetenschap evolueren zou. Hij wist het in 1848, enkele maanden voor hij sterven zou op de ouderdom van 40 jaar.

Ik durf nu schrijven, dat ik me soms voel zoals Poe zich toen moet gevoeld hebben, onbegrepen door de wereld, wachtend op wat zeker komen gaat. Later.

02-11-2019, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Wij, die overbleven, we spraken maar,

in woordeloze woorden uitverteld,

de wereld waar we gisteren nog waren,

hoe het bestaande toen het onbestaande

werd. We spraken maar.

De tijdloosheid die ons beving: een lijster,

uit de struiken opgestegen, een siddering

en van zij die gingen, alle sporen bijster.

Het rijzen van de bladeren

over ons, de herfst toen stil gestaan,

geronnen. We spraken maar.

de laatste beelden opgesomd:

ons heugenis van ogen dicht,

van lippen op elkaar geschroefd,

en wij, niet veel, geflonker van wat regen

op het water, alles samen.

Onvermijdelijk de vraag gekomen

wat hen bezig hield de tijd dat ze er waren,

en het niet geweten, daar te eng,

te ongekleurd, te on-dimensionaal,

terwijl, structuur van kern en elektron

hartstochtelijk subtiel verweven,

wereldvreemd ons is ontgaan. 

Wijl, zo denken we, de geest van hen

geen einde kent, geen waggelwegen

ergens, om er heen te gaan.

Even maar van een van hen, de naam

vernoemd, zijn glimlach weer gekeerd,

zijn stem die sprak in ons verbeelden.

Zijn ziel, zijn eigenheid, een symfonie

van lichtbasalt uit lotusbloemen

opgestegen, naar Orion toe, waar hij wonen

zal voortaan, zoals zovelen.

We spraken maar, we dachten

dat het anders niet te zeggen was

noch hoe het te beroeren was: 

onsterfelijkheid.

De avond die zich sloot, de nacht

die kwam, een eind’loosheid van sterren

boven ons, waaronder Orion.

We spraken maar.

PS. Ik vind de presentatie van mijn gedichten maar niets, ik slaag er echter niet in die vervelende tussenlijn te doen verdwijnen

01-11-2019, 07:27 geschreven door Ugo d'Oorde  

Woord vooraf: ik ben een gelukkig man als ik werk aan mijn blog, erna komen de vele kwellingen.

*

Ik ben niet de enige die over ‘gekke’ dingen schrijft, ook Edgar Allan Poe deed het, ver voor mij, in zijn eeuw (1809-1849 ) toen hij, in poëtisch proza, zijn ‘Eureka’ schreef waarin zijn bekende (!) slagzin: ‘Because Nothing was, therefore All Things are’. (Omdat Niets was, daarom zijn Alle Dingen er).

Moeilijk te vatten woorden, waarmede hij zijn tijdgenoten té ver vooruit was - hij was de grote verlichte van de XIX^de eeuw - als hij stelde dat ruimte en tijd één waren en vooral dat materie en geest van eenzelfde essentie waren.

Zijn ‘Eureka’, was het product van een reeks voordrachten met de toen, in 1848, heel vreemde titel: ‘On The Cosmography of the Universe’, waarin hij trachtte het metafysische element van het Universum te belichten. Iets waaraan ik voortdurend zondig.

Poe volgde hierin een filosofie van continuïteit en interactie van al wat is.

Hij verwoordde zijn visie hierover in die ene vreemde zin die we omgekeerd zouden kunnen lezen als: ‘Alle Dingen zijn er omdat Niets was’. Of, er was hier Niets dus moesten er Dingen komen. Of, Alle Dingen die er zijn, zijn gewilde dingen, geschapene dus, door dat Niets dat er was. Een Niets dat voor hem, zo veronderstel ik toch, God was.

Alles geschapen uit God. Wat niet betekende voor hem dat het geschapene God was. Wat ik dan wél zou durven beweren.

Ik vond heel wat over het uitzonderlijke van ‘Eureka’, op Google, waar anders. En wat poëtische gedachten betreft was ik in het bijzonder getroffen door zijn inleiding, die ik hier overneem:

‘To the few who love me and whom I love - to those who feel rather than to those who think - to the dreamers and those who put faith in dreams as in the only realities - I offer this Book of Truths, not in its character of Truth-Teller, but for the Beauty that abounds in its Truth; constituing it true. To these I present the composition as an Art-Product alone: let us say as a Romance, or, if I be not urging too lofty a claim, as a Poem.’

Ik kon hier verder gaan en hernemen wat Google hierover nog wist te vertellen, maar dit zou me te ver brengen. De visie van Poe was een kosmische visie, die de wereld van toen moet opgeschrikt hebben. Uiteindelijk zag hij de individuele intelligenties samensmelten in één compacte massa. En,

‘Likewise,(Google) Poe saw the universe itself as infinitely expanding and collapsing like a divine heartbeat which constantly rejuvenates itself, also implying a sort of deathlessness. In fact, because the soul is a part of this constant throbbing, after dying, all people, in essence, become God.’

Zo ver ben ik nooit gegaan, al denk ik wel in deze richting, namelijk een uiteindelijke terugkeer van de geest van ‘mankind’ naar de bron, de Geest, waaruit we zijn ontstaan.

Weet dat ik dit geschreven heb omdat ik het zag als een verpozing in de materiële wereld waarin we verzeild zijn. De zin van Poe, ‘Because Nothing was, therefore All Things are’, waarmee ik begon, is waard van dichterbij bekeken te worden, en na te gaan met welke idee precies Poe ons wenste te vergasten.

Ik zelf ben er nog niet helemaal klaar mee, en jij?

31-10-2019, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik ben echter niet zinnens mijn geschriften zo maar achter te laten als blogs om daarna te vergeten alsof ze nooit geschreven werden. Niet dat ze zo waardevol zouden zijn, maar ik wil dat ze minstens in het bezit komen van vooral mijn klein- of achterkleinkinderen, opdat deze weten zouden welke mens hun grootvader/overgrootvader wel was.

Het is om deze reden dat ik begonnen ben met het herzien van mijn blogs. Echter, middelmaat is niet goed genoeg om over te houden, dus ik schift. Het is wel positief als er bij het herlezen, nog verwondering is bij mij over wat ik schreef of nog geboeid word door mijn eigen woorden; val ik er echter ongeveer bij in slaap dan is het nodig dat ik deze onherroepelijk verwijder.

In feite werk ik voortdurend aan nieuwe vormen met de oude ver in het achterhoofd, er vooral oplettend, dubbel gebruik - het kopiëren, wat oneerlijk zou zijn tegenover jullie - uit de weg te gaan. Want gespreid over een periode van meer dan tien jaar is het onmogelijk telkens iets totaal nieuw te brengen. Een oude idee mag dan wel, vind ik, gepresenteerd onder een nieuwe vorm en aangevuld met andere bevindingen.

Een blog is en blijft nu eenmaal een proces van gestadig bezig zijn. Vroeg of laat zal ik me toch de vraag moeten stellen of verder gaan met wat ik zo graag - schijnbaar te graag - doe, wel zinnig is.

Vandaag zit ik er stil bij. Ik wou jullie iets meer vertellen over Edgar Allan Poe, die de eerste de beste niet was, maar het zal voor later zijn, er zit geen Schwung in mijn gedachten, geen gedrevenheid. Alleen - maar dit ligt dan buiten de wereld van het woord - kan ik zeggen dat ik een stuk wortel, vergroeid in de rotsen, die ik jaren geleden heb ‘bevrijd’, heb ingelijst in een kader van Ikea. Ik zie het als een kunstwerk van de natuur, onnavolgbaar. Mijn bijdrage is het vastkleven ervan op een ‘feuille’ Japans papier. Ik heb onderaan een Haiku geschreven:

Kunstwerk geworden: / verdorde wortel, gekleefd / op Japans papier.

Meer heb ik er deze morgen, in volle herfst, niet aan toe te voegen. Ik hoop wel dat het, de dag voorbij, eens de nacht gekomen, zal opgeklaard zijn in mijn geest, hoewel, als ik diep kijk, ik het betwijfel, er spookt te veel in rond.

Zo bestaan we de laatste dagen.

30-10-2019, 07:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het is niet de perfectie wat ik schrijf, het is een aftasten ervan, een neigen naar, een pogen het verst afgelegene, het diepste, te bereiken en bloot te leggen als een beeld oprijzend uit de schemer. We schrijven het onomwonden zoals het komt en omvormen het achteraf. Gedachten in de poëzie mogen niet al te duidelijk afgelijnd, er moet speling zijn, en het is deze speling die beslissend is voor de poëzie erin.

Dit is wat ik betracht op kousenvoeten, in het geniep bijna. Zoekend, uitkijkend naar het verrassingseffect waar Edgar Allen Poe zo op gesteld was. Alles was verrassing bij hem tot zijn ‘Murder in the rue Morgue’ toe, dan toch, wat ik er nog van overhield.

Zo is het schrijven ook een experimenteel gedoe en als dusdanig schrikt het me af, is het een ziekte waarmede ik elke morgen geconfronteerd word en niet altijd weet hoe ermee te handelen, maar hopeloos is het te denken eraan te ontkomen.

Wat ik ook betracht is een poëtisch proza te schrijven, oog te hebben voor ritme en klankenkleur, het hernemen van woorden om duidelijker nog de klemtoon te leggen op wat ik zeggen wil. Zo gebeurt het dat ik hetzelfde breng in zinnen die elkaar opvolgen. Het is telkens een ingeving waar ik niet aan voorbij kan of wil. Ik neem het maar al te graag zoals het op mij afkomt. Het is een procédé waar ik me rekenschap van geef, een houding die ik niet meer laten kan. Ik ben het type van een veelschrijver, echter niet dat van een veelverteller, zoals Poe er een was.

Mijn leerschool is een lange leerschool geweest, zonder leermeester(s) waar ik nu de gevolgen van meedraag, in mijn proza als in mijn poëzie die ik de laatste dagen uit mijn vroegere dagboeken ben gaan ophalen en gedacht heb te moeten her-kruiden met enkele spitsvondigheden om met duidelijke woorden te zeggen wat onduidelijk te zeggen is. Ik meen dat dit een idee was van W. H. Auden.

Ik ben ook, mijn eerste jaren uitgezonderd, geen groot lezer geweest, wel enkele schrijvers uitgezonderd. Maar er was telkens een zekere angst aan een nieuw boek, een nieuw avontuur te beginnen, omdat het dan telkens, eens het boek zich opende, as a rosebud, ik er wekenlang aan verslaafd was en het aldus de tijd opslorpte die in feite bij mij bestemd was voor het schrijven - ik schrijf al mijn ganse leven - het resultaat is dat ik veel te weinig schrijvers ken en dat ik in mijn taal en mij visie op het boek, letterlijk betoverd ben geweest door ‘Elias, of het gevecht met de nachtegalen’ van Maurice Gilliams - hoe eigenaardig het ook moge zijn - de ‘Four Quartets’ van T.S.Eliot en ‘Dokter Zhivago’ van Boris Pasternak. Al zijn er ook tal van andere geweest, het zijn deze drie die thans, onder het schrijven zijn opgedoken.

Ik ben wel oneerlijk als ik het houd bij deze drie, oneerlijk tegenover vele andere schrijvers maar ik kan toch de hele lijst niet aflopen. Belangrijk is te weten dat wat me typeert, ik op een bepaald ogenblik in de tijd, dat ik situeer rond het jaar 2000, weinig nog gelezen heb, twee steken er hier boven uit Stefan Hertmans en Cees Nooteboom, twee mogelijke Nobelprijswinnaars, dan toch Nooteboom.

Om je te dienen, een  zelfanalyse die hier ophoudt.

29-10-2019, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

                                        Stefan Hertmans: ‘Wat waar is wordt een beeld.’

Wat waar is wordt een beeld,

gebeeldhouwd in de regen

van morgens in oktober,

het licht de waarheid is

op ons neer gekomen, gebroken,

omdat er toch geen is

die waarheid is, voor elk van ons.

Er hangt wel stilte in de rozen,

maar stilte zijn de rozen niet;

er zijn wel bladeren die vallen

alsof ze stijgen in het spiegel-

beeld van vijvers in je dromen,

waar je neer gaat zitten,

om een boek te lezen,

een zondagnamiddag,

denkend aan Gilliams.

Maar je leest ook niet,

gestold je vinger tussen de bladen

van een oud Frans boek:

Francis Jammes, van lang voorheen,

toen tijd geen tijd nog was,

maar wachten op wat komen ging.

En toch niet kwam,

omdat zo vreemd het leven,

de dagen, opgerold,

de weken en de maanden, de jaren,

zodat we ons haasten moeten

voor de eeuwigheid komt.

Je kent het nooit, het beeld

dat kortstondig waar zal zijn,

omdat waarheid subtiel gekroond,

gevonden wordt:

 ranken in romaanse kapitelen

die we lezen zullen, hiërogliefen

van handen in ons haren

op zomeravonden

van vroeger.

En al wat is, verwondering is,

gefilosofeer

al in de diepte van de diepte,

nooit geschreven wordt,

verzwegen

waarheid binnen ons gehouden

als een beeld,

rakelings.

28-10-2019, 06:29 geschreven door Ugo d'Oorde  

Er zijn onderwerpen waar men over zwijgt en andere waar men over schrijft. God bijvoorbeeld is geen onderwerp om over te spreken, men zwijgt erover in alle talen. Het is maar, afgezonderd in je cel dat je erover gaat denken om een uitweg te vinden in het labyrint van mogelijkheden, om dan dit denken te stabiliseren in woorden.

Het woord de kern zijnde van al wat overblijft, bewaard dan voor een tijd die lang kan zijn of van korte duur, al naar gelang, al naar je vermogen het te verklaren, je behoefte om het te kennen en te weten.

Eigenlijk het niet te weten met een absolute zekerheid. Ik wens het te houden als een gissen hoe Hij zou kunnen zijn. En om eerlijk te zijn, het kan me geen barst schelen hoe Hij is. Ik weet dat Hij is, wellicht zoals ik weet dat ik er ben onder de vorm van een lichaam dat zichtbaar is voor iedereen.

Soms, denk ik dat Hij even zichtbaar is, soms niet. Ik houd het daar bij en ga niet verder. Maar het feit is dat ik, er niet altijd als zichtbaar zal zijn, ben ik er dan nog, ergens, onzichtbaar?

Is er datgene nog dat maakte dat dit hier geschreven werd, komende van waar weet ik niet en, of het van mij - uit mijn lichaam - komt evenmin; misschien komt uit het deeltje geest dat ik heb meegekregen als een supplement van zijn, een toegift die niet van mij is, van geen enkele cel van mijn lichaam is, maar is van wat er was vóór het begin der tijden, vóór het ‘zijn’, zoals we zien dat het ‘zijn’ is om ons heen: een punt of een holte, vol met wat het ‘zijn’ worden zou.

Het weten dat we er zijn is onze grootheid, zijn onze ogen om te zien hoe we er zijn en uit te zoeken waarom we er zijn, en wat dit betreft hebben we een mening die een mening is over AL wat IS, het zichtbare als het onzichtbare.

En in het licht van deze mening zien we onze dood, wat uiterst belangrijk is om de tocht te ondernemen; Normaal zou ik hier wensen aan toe te voegen, the sooner, the better, maar ik houd me in; Ik schrijf dit in onzichtbare inkt zodat je het niet lezen kunt. Later dan, misschien, zoals zovele zaken ooit zichtbaar zullen worden met de geest in ons, tenminste zo we het weten dat die geest er is, maar niet van ons is.

Alles is een spel geworden van woorden inwerkend op elkaar. Woorden die beelden zijn, die begrippen zijn die we meedragen, terecht als onterecht, maar we leven er naar, we zijn er mee omwikkeld, als met een lichtend gewaad.

Ontneem het ons niet.

27-10-2019, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een eikel op een bed van mos,

het regent maar, wat tortels

opgevlogen. Zo denken we en peis

aan hen die deze dag niet zagen opengaan.

En niet hoorden het 'gereuzel' van de blaren

in de bomen, noch van de sterren

het bewegen zagen,

op avonden in oktober.

Peis aan hen die onverstoord hun wegen

gaan alsof er ook

 niets was te beleven,

geen herfst, geen overgang,

geen stilte die geroersel is,

al was het maar

geweten van de eikel op het mos

de doffe plof,

de schommeling.

Hij er kiemen zal van mens vergeten,

de mieren en de spinnen, de kevers

die het weten, en thans,

o God vergeve het 

de hand die schrijven durft:

het regent maar, een eikel op wat mos

wat tortels opgevlogen,

als alles zo oneindig is, zo vol, zo gul,

zo opgetogen.

Hoe gaat het in de wereld

van de filosofie

als alles wat er is moet uitgeschreven,

echter over de eikel niets

als hij zal kiemen,

in het bos verloren

gewaand.

Peis aan hen die het zullen zien gebeuren.

26-10-2019, 07:34 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik ga verder, immer verder, of ik het wil of niet wil, of ik het kan of niet kan, ik ga verder. Of mijn geest er naar staat of niet, er is het onoverkomelijke tot ik het besterf, wat nu wel vlug komen zal want veel heb ik niet meer te melden, wat gedichten nog, zo uit de lucht gegrepen waar ze hangen bleven, in de spinnenwebben hoog in de balken van destijds.

Soms sprakeloos er naar gekeken, soms met woorden opgevuld, punten van licht of donkerte, in kleur of grijs getint afhankelijk van de gesteldheid van mijn gemoed. Ik beheers het dus niet meer volledig, niet zoals de boer die in rechte voren de akker ploegt. Mijn geschriften leiden dus niet meer met zekerheid naar een soort van overwinning, hoe groot of hoe klein ook.

Ik maar een man van vele jaren ben geworden die zijn laatste pijlen aan het verschieten is, maar ondanks dit, alsof hij nog altijd op jacht zou zijn naar een krans van eikenblad en laurier om te dragen op zijn hoofd en er mee te vergaan, door hoge winden meegenomen.

Wat zin het heeft, al wat hier geschreven staat of wat eventueel, eventueel nog komen zal, dit na al wat reeds in andere oorden geschreven staat, in Evora of Mafra of in welke bibliotheek van de wereld, waar ook: al wat ooit gedacht en opgetekend werd bij welk licht ook, dat van de dag of in het schemerlicht van wat povere kaarsen, zoals het bij Dante het geval moet geweest zijn, bij Cervantes, bij Mozart en bij zovelen hier ooit aanwezig.

Je kunt alleen maar vermoeden hoe het is gegaan, maar het gebeurde, want woorden, weet je, zijn niet te stoppen. Ze zijn er en willen genomen worden door wie ook en bewaard blijven voor eeuwen, zelfs in plaatsen waar ze aan het vergaan zijn tot stof.

Zo, wat zin heeft het dan om te volharden, er vroeg voor op te staan om je bevrijden van hun aandringen vóór het morgenlicht er is?

Ik kijk ver terug, ik kijk binnen in wie ik vroeger was, een uitgelaten dromer. En wie ik thans geworden ben, zoals ik schreef, nog amper op zijn benen en een geest die aan het doven is. Die geen nieuw voedsel meer opneemt, die schijnbaar genoeg heeft aan wat hij meent te weten, omgeven door boeken, uit een andere tijd bijna, een tijd die ver achter de tijd van nu zich heeft opgehoopt, voorbijgestreefd. Je er nog altijd vertoeft wat eigenlijk rampzalig is.

Zo, wat ik dacht over het doel en de rol van de mens in het Universum, waar ik het herhaaldelijk over had, als er in het boek, ‘Mosquito. Hoe de mug de loop van onze geschiedenis bepaalde’ van Timothy C. Winegard[1], beweerd wordt dat het verhaal van de mens een klein onderdeel is van een imposant geheel. Een onderdeel  ‘dat de natuur niet zal missen als het wegvalt.’

De mens: het is maar hoe je er op neer kijkt!

[1] De Standaard der Letteren van 18 oktober, Geert Magiels: ‘Planten en dieren zetten de mens op zijn plaats’. Ondermeer over het boek van Timothy C. Winegard: ‘Mosquito. A human history of our deadliest predator’, vertaald door Dennis Keesmaat, Thomas Rap, verschijnt op 24 oktober.

25-10-2019, 07:11 geschreven door Ugo d'Oorde  

Schrijf nog wat gedachten

opdat je niet te vlug zou sterven

als je dood zult zijn.

Opdat er nog alhier, aldaar

een woord van jou zou wonen,

een kaft met poëzie

waar je uit tevoorschijn komen zult,

een korte wijl, om daarna,

daarna weer te verdwijnen

in de schemer van de tijd.

Zoals het van zovelen is

die hier verzonken in de aarde,

na jaren er vergeten,

toch nog eens terug gekomen zijn.

Zo schrijf nog wat gedachten

opdat je niet te vlug zou sterven

eens je boeken dichtgeslagen zijn,

je pennen uitgedoofd. 

Kom je dan  

op avonden gewandeld

in je binnentuin

om er neer te zitten, en even maar

er woord te zijn,

voor jou

die me lezen zult.

.

24-10-2019, 07:32 geschreven door Ugo d'Oorde  

In wat destijds het klooster,

de witte gangen en de zalen,

de uitgebloeide rozen in de tuin:

ze speelde Bach die avond

haar kleed was roder toen.

Hare handen, hare vingers,

vlugge intimiteiten

in de toetsen,

alsof het gezangen waren,

rimpelingen van een groot geluk

pas opgekomen.

Van wie het componeren was,

van wie het in elkaar verweven,

van ranken en voluten er verborgen was,

het onomwonden zijn,

elk ogenblik de prikkel

van het rijzen en het dalen,

het opspringen.

Wat is van wie en wie is van wat?

Wie hoorde hoe de tijd toen sprak,

van het ingetogen zijn,

het onvermogen hoger nog te stijgen,

al wilde ze,

al wilden allen die er waren.

Alsof het mogelijk was

dichter nog te komen,

tot het binnenste van Bach.

De ruimtes

overspoeld met bloesems,

naar boven, naar beneden:

witte parels over donkere

tegels opgesprongen, uitgebold,

of geest op geest geënt,

een overgang van eeuwen.

De oude kloostermuren

meegeluisterd, de schilderijen

en de punten licht.

Gekluisterd in de balken,

vlinders uitgedroogd in spinnenwebben,

uitzonderlijk,

stil.

Die avond

in het klooster van destijds

heeft ze Bach gespeeld:

overrompeling van regenbogen,

verwondering te leven

en het leven uit te schrijven

in runentekens, niet meer wetende

of Bach de klanken is

of zij.

We waren er,

we zijn er lang gebleven.

23-10-2019, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Wat is er

van de mens die schrijvend

zich bewust is van de hand,

die in een minimaal bewegen

als rimpels woorden op het water zet.

Ten dele

ingeving na ingeving,

in een vorm gegoten, de transmutatie

van de geest in ons.

Ook Dyson* was hierdoor geroerd

zoals we achteraf vernamen.

Zo zeg me

wat is er van de hand

die tekens tot gedachten vormt:

torens hoog, tot boven de bomen,

en teer het licht getemperd in de woorden,

die het wonder zijn,

ons vreemd vermogen.

De wil

om het te doen is wat ons bezighoudt:

te laten barsten

de bolster die ons lichaam is

en op te stijgen in de ether,

ongedwongen

achter ons te laten

lijk de slang haar vel afschuift,

het dode leven

dat ons, o zo lang, omwikkeld hield.

Tot in

dit nu van het eindeloze nu

in alle ogenblikken samen,

het elektron zich slingerend om de nucleus,

 al wat was in wat nog komen zal

in dit ons zo gevulde leven

wankelend.

Terwijl

het bloed zich samentrekt over wat

van ons beminnen was, of grensloosheid

van schoot in schoot gevlochten,

verschroeid tot pulver van robijnen

en smaragden.

Niet nodig

 te begrijpen omdat het zo ruim is

en zo doordringend,

hoe we het ook noemen mogen:

de nachten zijn koel hier in dit land.

*Freeman Dyson: ‘Infinite in alle directions’.

22-10-2019, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Heel wat meer dan halverwege,

het donkere woud verlaten, want

al te lang al hebben we verzwegen

wat als baken ons werd meegegeven,

dat het de Geest der geesten was

die ons het leven schonk

en het ook ons zal ontnemen.

Het de toonaard is,

van al wat hier geschreven

en al wat hier niet geschreven staat.

Of je het verbeelden kunt, maar

in ‘t gewemel van de winterwouden

wachten vele zaden om te kiemen

waar ze neder vielen;

wachten vele zinnen

in het rijk van ons bezinnen om onverholen

in omfloerste woorden te verhalen

over dingen die we dachten en waarvan,

de kiem hoog gistend bleef,

lijk jonge wijn, wist Elihoe[1],

die nieuwe zakken dreigt te scheuren.

Soms gebeurt het al

bij het ontwaken, als het eerste licht

de kamer binnenvalt of ’s avonds

in het ruisen van de bomen

of het gefluister van de vogels in de hagen,

of van de regen in het raam geslagen.

Zelfs

al zullen er niet velen zijn om het te lezen,

omdat van alle zaken

het hen de minste zorg

zal wezen hoe stuifmeel

door de wind gedreven

dwarrelend ons woord zal wezen.

Zo zal je

nimmer vooraf weten wat je hand

zal schrijven als de roep er is

van d’oude Bijbel op de tafel

en van de stenen die je raapte,

gebeeldhouwd door de regen.

Al weten we

niets met zekerheid, hier toch wat poëzie

bedreven, een klonter Kosmos,

zo uit ons gegleden

tentakels eeuwigheid.

[1] Uit het Boek van Job

21-10-2019, 07:20 geschreven door Ugo d'Oorde  

De wilgen hier geknot geworden,

eens te meer: de lange rij,

het hakmes neer, en keer op keer

als bloed de rijke sappen weg-

gesprongen en gebleven

in het nog groene gras

wat schilfers hout, zo wit.

We hebben het niet gewild

maar prikkeldraad tot roest bevroren

in de stam gegroeid:

We komen er, de hak gevoeld,

het morgenland met avondweemoed

dichtgesnoerd.

De wilgen zijn geknot geworden,

de lange rij,

de wortels er gewekt,

de pieren uit de grond gekropen,

de merels die er waren

en nieuwe geuren opgedoken.

De wilgen zijn weer opgeschoten,

de draad nog dieper in de schors

gekropen, de gloed

van vuren uitgedoofd.

Gedenken, niet van as te zijn,

maar wilg, geknot en weer herboren.

De wilgen zijn tot bloei gekomen,

de vogels er hun nest gebouwd,

tijdloosheid die van de wilgen is,

wij, erin opgenomen.

De dood wat dichterbij gekomen

20-10-2019, 06:05 geschreven door Ugo d'Oorde  

Waarom voel ik me geroepen om elke dag zonder uitzondering, minstens 500 woorden te schrijven die een boodschap willen zijn; wat zet er me toe aan of wie of wat legt het me op het te doen alsof mijn leven er van afhing?

Vragen die ik me blijf stellen, waarop ik geen sluitend antwoord heb. Ik doe het en ik doe het (bijna) automatisch zoals ik zovele dingen automatisch doe. Dit is de enige uitleg die ik er aan over houd.

Al zie ik er niet meer het nut van in, ik besterf het als ik er mee zou stoppen. Wellicht ware het zelfs een verlichting voor jullie, me niet meer te moeten gaan opzoeken en geconfronteerd te worden met de vreemde dingen die ik schrijf. Bijvoorbeeld, wie gaat er nog terug naar de zaken uit het begin van het, o zo verwelkomd en bejubeld jaar 2000, om zich vast te klampen aan wat een Nobelprijswinnaar verklaarde over ‘het zijn en het worden’ op 10 oktober 1997?

Wie ligt hier wakker van in zijn gewoon bestaan van elke dag, wie zou er nog aan denken, en het binnen nemen als een ontbijt in de morgen,

Zo waarom voel ik me geroepen het te doen?

Nochtans is het de strohalm waar ik me aan vasthoud maar, mijn blog is plots mijn levensvreugde niet meer. Hoe verklaar ik dit aan mijn naaste omgeving, aan mijn echtgenote, aan mijn kinderen, klein - en achterkleinkinderen, aan mijn vrienden, is het met de woorden die ik hier in het midden van de nacht opteken?

Ziekelijk al deze vragen, tekenen van een grote verwarring. Hoe geraak ik weg uit deze donkerte, nu alles zich samenklontert in een bol die de helling afrolt, de diepte in, en ik geen uitweg zie om de bol te stoppen, evenmin om hem te ontwarren. Alles sluit zich, het begin van een black out. Het is dus wenselijk dat ik hier stop en een slaappil neem - al heb ik er in jaren geen meer genomen - om de nacht in te gaan en te wachten op de dag die onvermijdelijk-onvermijdelijk komen zal.

*

Wat is er van de dag na de nacht, wat van het ontwaken uit een nare droom, die geen droom was als je herleest wat je schreef na middernacht op de lege pagina’s van een oud dagboek en nu overneemt op je laptop. Het effect is een koude douche, al weet je dat jij het was die dit achtergelaten heeft in een kronkelgeschrift.

Ik aarzel om het verder door te geven, aarzel om het in te loggen waar het vaste voet zal krijgen, een eigen leven leiden zal. Maar heb ik de moed te doen alsof het niet geweest is en een totaal andere 500 woorden gaan opzoeken, ergens, ver in de tijd terug?

Ik wacht nog even. Het is vrijdag 18 oktober, het is 08.16. Ik heb nog de ganse dag en de nacht tot de ochtend voor me, om te beslissen of ik het laat gaan of niet.

Ik liet het gaan 22.20

19-10-2019, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Niemand ziet het, niemand in mijn omgeving vermoedt het, maar ik leef de laatste dagen, weken, maanden in een spanning die ik nimmer heb gekend. Een gevoel dat zich situeert tussen het zijn en het niet meer willen zijn, het ademen en het willen ophouden met ademen.

Ik moet dit gevoel overwinnen, wegduwen, vergeten dat het er is, om verder te kunnen, al zou ik het liefst verdwijnen samen met de blogs die ik schrijf, terwijl ik er mijn dagen mee dragend houd. Gelukkig dat ik ze heb.

*

De tekst van het interview van Edmond Blattchen met Ilya Prigogine (mijn blog van 11 oktober): ‘De l’être au Devenir’ - een geschenk van een vriend in de eerste dagen van het jaar 2000 - beslaat een tachtigtal pagina’s, maar o, zo kostbaar qua inhoud.

Niet wetende wat anders te doen, ben ik het gaan herlezen, vooral omdat ik nog nadacht over wat Prigogine zegt over de deeltjes in potentie die reële deeltjes geworden zijn en waaruit het Universum is ontstaan.

Ik heb in de tekst van het interview, in het jaar 2000, heel wat onderlijnd. Ik moet het dus grondig gelezen hebben, maar toch bleef schijnbaar één passsage onopgemerkt: een vraag van Blattchen aan Prigogine gesteld:

‘à l’opposé du matérialisme classique il y a aussi le finalisme, c’est-à-dire, une philosophie qui proclame que nous sommes - nous les hommes, l’Homme - la finalité, le but de l’Univers. Qu’en pensez- vous ?’

En het antwoord van Prigogine:

‘Cela me paraît très difficile à justifier scientifiquement, Il est très difficile d’imaginer que toutes ces galaxies, que tout cet Univers, énorme, a été fait pour nous mettre en jeu. Evidemment cela nous flatte.’

Natuurlijk, is het doel van het Universum niet wetenschappelijk te bewijzen, wat evident is, maar Prigogine zegt toch dat het ons, als mens flatteert. Hij moet er zeker aan gedacht hebben. Hij moet geweten hebben, dat zonder de Mens, het Universum dode letter ware gebleven. Iets dat er was, zonder er te zijn. Zoals er tal van Universums kunnen zijn, waarvan wij, ‘de Mens’, niets afweten. Ik ben er na het jaar 2000, zonder enige hulp, zelf op uitgekomen dat de Mens er is omdat ‘geweten wou’ dat het Universum IS. Herhaaldelijk heb ik hierover geschreven in mijn laatste blogs.

Maar ik wist niet dat dat deze filosofie het ‘finalisme’ werd genoemd -het er zijn van het Universum omwille van de Mens - en dat er ook het ‘monisme’ was dat stelde dat - en ik neem de voetnoot van Edmond Blattchen erbij:

‘Le monisme - du grec monos, un - est la théorie philosophique selon laquelle l’univers et l’esprit ne font qu’un : l’esprit appartient à l’univers, qui le détermine. Rien ne dépasse l’univers.

Ik was dus zonder het te weten én een monist, én een finalist, twee eigenschappen die innig met elkaar verbonden zijn. Een globale filosofie waar, zo stel ik het nu vast, ik met eigen beweegredenen toe gekomen ben.

Ik ben zelfs verder gegaan, mijn christelijke opvoeding helpend en nog steeds de wortels ervan aanwezig in mij, heb ik mijn ‘monisme’ uitgedragen als het ‘één-zijn’ van God en Universum, een beeld van het ‘één-zijn’ van het lichaam en de geest van de mens.

Word ik nu gezien als een ‘heretic’, een dwaler, een ketter?

18-10-2019, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Nog altijd Mars in de morgen. Een teer lichtpunt tussen de wolken, schijnbaar op dezelfde plaats waar Mars de vorige dagen stond. Ik weet dat de planeet de inhoud van mijn blog een bepaalde wending zal geven die er niet zou geweest zijn ware ik met een ander beeld of andere zin begonnen. Een andere wending is ook een andere uitkomst.

Dit terzijde. Wat niet wegneemt dat elke blog me heel wat kost aan inspanning en concentratie. Ik sta echter niet alleen, Philip Roth - dit vertelt Stefan Hertmans die de Constantijn Huygensprijs kreeg voor zijn volledige oeuvre - beweert dat elke pagina een struggle is, en zo ondervind ik het ook. Het is me elke morgen/dag duidelijk, niets is verworven goed, echter veel is te bereiken maar enkel na inspanning. Het is telkens een opstap in het ongerijmde, een ongekend landschap dat je betreden gaat.

Ik heb een vriend-poëet die elke maand een gedicht schrijft en het verspreid via mail. Ik wed dat het hem elke maand een hoop zorgen vergt om het begin ervan te vinden, elke maand een aftasten van woorden, tot de gewenste ineens opduiken en hij zijn verbeelding kan laten gaan. Hij weet ook, zoals ik het weet, dat elk gedicht geen hoogvogel kan zijn, dat er goede gedichten zijn en minder goede, al naar gelang de omstandigheden. Maar dat de betere een compensatie zijn voor de mindere. 

Zo is het ook wat het afleveren van mijn blogs betreft. Ze gaan niet in stijgende lijn, integendeel, ze zijn erop gericht een eender niveau te halen, wat mijn vriend ook beoogt en waar hij, evenmin als ik, in slaagt.

Het schrijven blijft aldus, zoals ik reeds vroeger heb gezegd, een vreemde bedoening, dan toch wat betreft het schrijven van een gedicht of een blog. Het is keer op keer een nieuw beginnen, waarbij je vertrekt van uit een bepaald punt om soms verder, aan te komen op een plaats waar je al eens waart, verbaasd dat je die plaats bereikte langs een totaal nieuwe weg. Dit is dan het verrassingselement dat je bijwijlen vreugde bezorgt en je een beetje meer zekerheid geeft over wat je vooropstelt.

Wat niet belet dat je je nog steeds blijft afvragen vanwaar de woorden op jou afkomen en via je handen en je vingers neergezet worden. Komen ze van de heuvels, van de dalen, van de bergen of de zeeën? We weten het eenvoudigweg niet. Ikzelf echter heb niet de indruk dat ze van uit mijn arm, leeglopend hoofd zouden komen. Het is en blijft me een raadsel en ik wens het zo te houden.

Ik verschil hierin met een oude bekende, Jean d’Ormesson. Voor hem komen ze uit onze hersenen. Hij denkt dat de geest uit onze hersenen komt - geest voortkomende uit de materie - wat ik altijd bezworen heb.

We schrijven niet wat we denken, we schrijven beredeneerd. Er gebeurt een triage van wat binnenkomt, dan toch in de meeste gevallen, al gebeurt het wel, in de poëzie bijvoorbeeld dat de triage over het hoofd wordt gezien en dat het poëtische precies tot stand komt in de onlogische opeenvolging van woorden en beelden. Er zijn er heel wat die dit aankleven, Paul Auster is er in zijn ‘Selected Poems’ een groot voorstander van.

Hij heeft het, misschien, bij het rechte eind. 

17-10-2019, 07:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

…/…

En het is me duidelijk, de oude gewaden zijn afgelegd, ik wens niet meer het spoor van de theologen te volgen die vertrekken van gegevens waarvan het stramien opgetekend ligt in boeken waaraan niet mag getornd worden. Bevrijd van de bolster van waarheden op vergeelde bladen, vind ik de ruimte van de geest, die de zuivere essentie is van het binnen-Universum en ik, deel ervan.

Het is mijn vrijheid - ‘thou mayest’ - te zijn tussen hemel en aarde en hoe hoger ik stijg hoe voller, hoe meer geïntegreerd ik me voel en ook hoe inniger mijn band met al degenen die denken zoals ik. Het is een leven vullende harmonie van het kleine in het massale en het massale dat het kleine vult en kleurt.

Ik kan aldus stellen dat de kleine dingen van het leven om ons heen, niet alleen rust brengen maar dat het ook vingerwijzigingen zijn naar het oneindige. Dit te zien, dit aan te voelen brengt ons in het spoor van de mens die wordende is.

Zo gebeurde het weer, heb ik eens te meer, zoals gisteren en vooral eergisteren, me laten leiden door de woorden die zich aanboden aan mij. Ik heb ze neergezet zoals ze kwamen, enigszins opgepoetst en geschikt. Wat mijn enige bijdrage was.

En dan komt de vraag, vanwaar deze ingesteldheid, is ze inherent aan ons mens-zijn en volstaat het, buiten het alledaagse te treden opdat we bevloeid zouden worden door een bron van inspiratie die onze wereld van gedachten en gevoelens beheert?

Dit magische gevoel waarin we gedompeld worden, dat een uitweg zoekt en eveneens aanwezig moet zijn in al degenen die werken aan een boek, een schilderij, een symfonie, die werken aan om het even welk kunst- of zelfs ander werk. We zijn gelukkig hiermee; het is het doel van ons mens-zijn. Het is het instellen op het kosmische, op het verhevene, op het eeuwige. In een zekere zin in het licht van een aanwezigheid achter de schermen, het vooruitzicht van de dood, die het leven beheerst en, verrijkt. De Nederlandse schrijver, Sander Kollaard[1] weet zelfs te verklaren:

‘Ik zou de dood niet willen missen, Onsterfelijk zijn lijkt me een totale ramp… Nee, de dood is als zodanig een zegen. Alles wat ons als mensen interessant maakt - literatuur, verlangen, angst, ja, zelfs religie - komt voort uit onze sterfelijkheid’.

Het is ook deze sterfelijkheid die ons uitkijken doet naar een eeuwigheid, naar, ‘een er nog te zijn als we er niet meer zullen zijn’. Inderdaad, de dood is een inspiratiebron voor de poëet als schrijver, componist, schilder, beeldhouwer. Welke verveling zou het worden, vooral voor hem, een eeuwig leven op aarde, waar zou hij zijn inspiratie gaan halen?.

[1] Katrien Steyaert in de Standaard der letteren van 11 oktober 2019, in de reeks ‘ Het Einde’, haar interview met Sander Kollaard, ‘de Nederlandse schrijver (58) die woont en werkt op het Zweedse platteland. Zijn debuut werd bekroond met de Lucy B en C.W.van der Hoogtprijs. Zijn jongste boek is de roman 'Uit het leven van een hond’.

16-10-2019, 06:47 geschreven door Ugo d'Oorde