 |
|
 |
28-12-2013 |
De Vooravond |
Het negatieve puilt uit de dagbladen, uit de beelden op televisie maar hij wil dit opzij, het is niet meer van zijn tijd, hij wil een eigenheid, een zelfstandigheid die positief gericht is.
Dit is een absolute noodzaak wil hij de tijd die hem nog rest en die wordt dunner en dunner - beleven op een wijze die positief gericht is. De uitweg voor hem is maximaal creatief zijn. Het ene gebod dat hem helpen kan op te kijken en in te gaan naar de dagen die zich ontplooien over hem : creatief zijn is het werk van de geest.
Creatief zijn is onze binding met de eeuwigheid. En de roep naar dit eeuwige dat we in ons dragen is de voedingsbodem voor ons bestaan.
En zeker is het dat we onze krachten halen moeten uit de onverzadigbare creatieve eigenheid van het Universum dat ons omkleedt. Kunst en creativiteit kunnen enkel liggen en gedragen worden door deze eigenheid.
28-12-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde 
|
|
|
 |
27-12-2013 |
'Oorlog en Terpentijn' |
De Standaard der Letteren van 20 december 2013 vroeg het advies aan 48 recensenten welk van de boeken die ze lazen hen zal bijblijven.
Geen Tom Lannoye, wel een Erwin Mortier, wel een Bart Stouten, zijn Kersen eten om Middernacht; wel een Arnon Grunberg; wel een Cees Nooteboom, zijn Rituelen, wel een Jeroen Brouwer; wel een Koen Peeters; wel een Bart Moeyaert en nog enkele andere Nederlandstalige schrijvers die een vermelding kregen.
Maar, en het verwonderde me helemaal niet, Oorlog en Terpentijn van Stefan Hertmans kreeg niet minder dan zes nominaties.
Wat er over gezegd wordt is niet mis: de beste Nederlandstalige roman, schrijft John Vervoort. Een prachtig uitwaaierend boek dat tot de kern komt in de oorlogsdagboeken van Hertmans grootvader, die door de schrijver virtuoos naar zijn hand wordt gezet, schrijft Maria Vlaar. In de fictie over de eerste wereldoorlog scheert Hertmans de hoogste top aldus Peter Jacobs
Het duidelijkst van al is Lieven Sioen die bijzonder geroerd was door de roman van Hertmans en zich terecht de vraag stelt hoe goed we onze grootouders en ouders wel kennen? En dan zijn er nog Katrien Steyaert, Karel Verhoeven met een boek dat moeilijk te overtreffen is.
Vergeet ik er, het kan.
Het verheugt me ten zeerste omdat het een boek is met een hoge literaire waarde, geschreven met een groot hart voor zijn grootvader, bij momenten uiterst gevoelig. Het is een klassieker, een waardevol, ontroeren boek dat alle lof dat er over gezegd en geschreven werd ruim verdient.
Ik zelf heb bij Hertmans beschrijvingen gevonden, als geaquarelleerd met het fijnste penseel in de meest sobere, maar o, zo rake en tevens zo tedere kleuren. Daarenboven is hij een meester als hij schrijft over het Gent tussen de twee wereldoorlogen, een Gent dat vele van mijn vrienden heel duidelijk identificeren.
27-12-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde 
|
|
|
 |
26-12-2013 |
Les poètes troubadours |
Ik lees in Le Monde de Livres van 20 december een recensie van Julie Clarini over het boek Les Troubadours, une histoire poétique van Michel Zink (Perrin Pour lhistoire). Een zin hierin roept herinneringen op omdat ik eenzelfde zin bijna gelezen had bij Pasternak in zijn Dokter Zhivago:
Chez Guilhem Adémar, poète dont on ne sait presque rien, la nudité hivernale des branches et de rameaux évoque celle de la bien-aimée, le corps blanc de la dame que lon désire et qui échappe sans cesse.
Deze zin deed me denken aan een passage bij Zhivago die ik gaan opzoeken ben in de Engelse versie van zijn Doctor Zhivago (Fontana monarchs, 1958) - waarvan de bladen vergeeld zijn en de letters bijna uitgewist, het lot van oude pocket books.
Ik vind de passage pagina 358. Zhivago opgeëist door een bende Partizanen, die zich ophouden in een enorm woud aan de voet van de Oeral, is op het punt, na achttienmaanden verblijf onder de partizanen, de vlucht te nemen. Hij staat voor een bevroren (rowantree), lijsterbesboom:
It was covered half in snow, half in frozen leafs and berries and it held out two white branches welcomingly. He remembered Laras strong white arm and seized the branches and pulled them to him. As if in answer the tree shook snow all over him.
Dit was wat ik deze dag van Kerstdag 2013 schrijven wou, beste lezer, veel is het niet, maar ik beken dat ik verrast was over de gelijkenis tussen wat de troubadour en poëet, Guilhem Adémar er over wist en wat een even grote poëet Boris Pasternak ons erover vertelde.
26-12-2013, 09:02 geschreven door Ugo d'Oorde 
|
|
|
 |
25-12-2013 |
Strakke winden zijn het |
Strakke winden zijn het
van over verre zeeën
ons toevertrouwd,
ons tegemoetgekomen
alsof we ze omhelzen konden,
ze planten in de tuin
tussen rozen en hyacinten.
Alsof we ze houden konden
voor een lange tijd,
naar het regengrijs
van het licht
dat is teruggekeerd
nu het Kerst weer wordt.
En wij nog immer vastberaden
klaar te staan
te dichten,
en brieven te schrijven,
naar allen die ons lazen
of ons later lezen zullen
een dag om niet te vergeten
maar toch vergeten
omdat zoveel er is
dat wordt verwacht
en nimmer komen zal.
Maar strakke winden zijn het
van verre zeeën
en van vreemde landen,
losgelaten symfonieën
jagend door ons hart
dat jong eens was,
verloren klanksymbolen
uit vroegere tijden,
overgehouden
herinnering.
25-12-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde 
|
|
|
 |
24-12-2013 |
Schubert, Sonate 959 |
Hoge winden jagen om het huis in de donkere nacht. Hij weet nu dat zijn leven een wachten is geweest op één grote creatief impuls. Vandaag echter, op enkele dagen van zijn verjaardag, is het hem duidelijk dat zelfs indien deze impuls opduiken zou hij niet in staat zou zijn deze in te vullen.
Ook omdat de wilskracht hem ontbreekt, ook omdat er een te grote verwarring is in hem, ook omdat hij meer wil begrijpen dan wat er te begrijpen valt, ook omdat hij weinig of geen verbeelding heeft en niet of onvoldoende verwerkt wat hij leert of leest.
Hij luistert naar Schubert, naar het Andantino van sonate 959: Schubert die de eeuwigheid, het tijdloze weet aan te raken. Zijn thema is van de stilte, is van het niet-meer-zijn, is van de rode roos tegen een blank gelaat, de geur van eikenhout, de luchten die voorbijschuiven, de eerste tekenen van de dood.
En als hij, zoals op zovele avonden, zijn dagboek opent, als hij de pen opneemt, hopende dat de woorden die komen zullen en die hij nog niet kent, doordrenkt zullen zijn, zoals in Schuberts sonate, van de geest die de boodschap brengt van het leven dat in zich het teken van de dood verbergt, wat Schubert in zijn pianoklanken heeft verwerkt, alsof de dood ook leven zou zijn.
Gebogen over het woord, de wereld beperkt tot zijn blad, glijdt hij binnen in het onbekende dat hij straks ontdekken zal in de woorden die hij schrijft en die hij een fractie ervoor nog niet kende, woorden die nochtans buiten hem of binnen in hem aanwezig moeten geweest zijn.
Aldus is elk schrijven een pogen alles te omvatten, alles te beleven, de geluiden van de wind in de bomen, van de boeken in de kamer, van de woorden die hij schrijft en zich mengen met wat van Schubert is.
24-12-2013, 09:54 geschreven door Ugo d'Oorde 
|
|
|
 |
23-12-2013 |
Bekentenis |
Waarom klampt men zich vast aan de vier evangeliën als er misschien twintig zijn geschreven, waarom schuwt men het evangelie van Thomas ? Wat wordt ons verborgen gehouden en omwille van wat, het geruststellende van de hemel dat ons wachtte maar waarover nu niet meer gesproken wordt ?
Aanvaarden dat er mysteries bestaan die niet te doorgronden zijn. De Kerk ook zegt dit maar ze legt ons op te geloven in de bepaling die zij aan deze mysteries wenst te geven.
Welke rol heeft de mens alsdan nog hier op aarde, geloven wat hem wordt voorgehouden maar voorgehouden door wie en omwille van wat?
Of luisteren we naar de woorden van Lao Tseu: 'Zij die weten spreken niet, zij die niet weten spreken.'
Ik weet niets dus moet ik zwijgen. Toch zwijg ik niet omdat ik zoek, omdat ik mijn leven lang al zoekende ben en als ik spreek is het enkel met de bedoeling zin en betekenis te geven aan mijn bestaan, maar zeker niet om een waarheid op te eisen die van mij zou zijn. Zo gek ben ik nu ook niet, al kom ik over bij velen als een dromer, als iemand die zich op een andere aarde beweegt.
Dit deert me niet, ik ben een van de zovelen die zoeken naar iets dat we niet bepalen kunnen, maar het zoeken naar, zit ons in het bloed, is onze eigenheid, de queeste hangt in en over ons en we wensen deze niet uit de weg te gaan. En ons spreken is zonder stemverheffing, is als een zwijgen.
23-12-2013, 07:41 geschreven door Ugo d'Oorde 
|
|
|
 |
22-12-2013 |
Decembermorgen |
Dag aan dag ben ik op zoek naar een tekst. Treed ik binnen in de geschriften en de gedachten van anderen. Sommige overheerst duidelijk het religieus-metafysische, om op andere dagen rationeel te zijn. Maar zelden gebeurt het dat alle elementen, alle stellingnames samenkomen en in een juiste mengeling met elkaar optreden.
Het kan dat dit iets te maken heeft met mijn intellectueel bioritme dat gedurende een zestiental dagen afdalend is en een zestiental dagen opgaande, daarop geënt mijn emotioneel bioritme, dat gespreid over achtentwintig dagen zijn hoogte- en laagtepunt bereikt. Om dan volledigheidshalve ook te spreken over mijn fysisch bioritme, dat wellicht ook aanwezig is maar voorzeker ook sterk beïnvloed wordt door de uren slaap die ik ken en de pijn die me soms overvalt, zoals nu bij het schrijven.
Er is dus in mij een wereld van positieve, neutrale en negatieve krachten aanwezig die me aanzetten dit te doen of dat te laten, dit te interpreteren als hoogstaand, en dat als minderwaardig, maar hoe die krachten mijn houding of wil bepalen weet ik hoegenaamd niet.
En op deze gematigde, heldere decembermorgen - de luchten bewegend over huizen en velden - de vraag die ik me stel : is er ooit iemand geweest in mijn leven die me op het gepaste ogenblik een ingrijpende wijsheid, of wijsheid van een andere aard, heeft meegegeven?
Bijvoorbeeld, weten dat elke korrel stof beweging is, dat er een deeltje geest is in vervat ; weten dat we één zijn met het Universum en dat dit Universum in zijn totale totaliteit wellicht de God is die we dagelijks vernoemen.
Niemand vertelde me dit ooit, ik heb het zelf moeten uitzoeken. Ik hoop dat de jeugd van nu er beter aan toe is, dat ze nu van jongs af bewust zijn dat er een wereld is die schuil gaat achter deze wereld van elke dag.
22-12-2013, 18:08 geschreven door Ugo d'Oorde 
|
|
|
 |
21-12-2013 |
Zij die deze blogs... |
Zij die deze blogs van elke dag lezen, wil ik op het hart drukken dat je geboren bent op alle plaatsen waar je je ooit bewust bevond, dat je bent van al die plaatsen en van al die bewuste ogenblikken, dat alles in en over elkaar ligt, het heden gegroeid uit het voorbije en het komende gegroeid uit het heden; realiteit en droom zich vermengend, zodat het geschrevene, de kleur en de smaak heeft van melk in koffie, en koffie in melk, crème-kleurig. De realiteit niet duidelijk afgelijnd, droom en verbeelding niet wazig-wit, maar beide gevoileerd.
En een tweede bemerking, even belangrijk en voortvloeiend uit de eerste, een blog begint niet met de eerste regel van de eerste paragraaf, een blog begint met al wat er is aan voorafgegaan, geschreven of niet of in gedachten opgeborgen gebleven.
Zo begint deze niet op deze dag van 21 december maar is deze al lang geleden begonnen. Liggen mijn wortels én bij mijn ouders, grootouders en de vele geslachten ervoor, én hebben deze zich verder ontwikkeld door de gebeurtenissen en de omstandigheden die geleid hebben tot de persoon die ik nu ben. En ik zou er durven aan toevoegen dat dit alles doorweven is en gekleurd met de stand van planeten en sterren op het ogenblik van mijn geboorte, al is er hierover niets bewezen of kan er niets bewezen worden.
21-12-2013, 10:31 geschreven door Ugo d'Oorde 
|
|
|
 |
20-12-2013 |
Heb ik de Leie |
Heb ik de Leie
deze middag,
heb ik de beemden en de landerijen
gegroet,
de luchten en de bomen,
de meerkoet en de reiger
het grote licht
dat alles overrompelde
gegroet.
Ik deed het, mijn vriend,
tussen gesprekken over wijn en eten in
en waarden op de beurs,
om niet te keren armer
dan ik er was aangekomen
heb ik toegekeken hoe de Leie
de Leie was, de stroom van schilders
en poëten en hoe de aarde,
ademend het grote leven
alsof het lente was
zich keerde,
groen uitgebazuind de wereld in
en ik,
ik even weg gedroomd, gebleven.
De rust die binnenkwam,
In dank
meegenomen als een gift
voor later.
20-12-2013, 11:54 geschreven door Ugo d'Oorde 
|
|
|
 |
19-12-2013 |
'Neither' gedicht van Samuel Beckett |
Neither
to and fro in shadow from inner to
outer shadow
from impenetrable self to imprene-
trable unself by way of neither
as between two lit refuges whose
doors once neared gently close, once
turned
away from gently part again
beckoned back and forth and turned
away
heedless of the way, intent on
the one
gleam or th other
unheard footfalls only sounds
till at last held for good, absent for
good from self and other
then no sound
then gently light unfading on that
unheeded neither
unspeakable home
We zullen wel nooit een neither-gedicht
schrijven zoals Beckett het on-verwoorde
te verwoorden wist, niet te begrijpen
omwille van zo alles zeggend
in niets betekenende zinnen
alsof het Universum erin verscholen
en toch ook niet weergalmend.
We zullen wel nooit een neither-gedicht
schrijven, al wilden we om het ontzaglijke
van dit leven dat ons omkneld hier houdt en toch
bewegen laat in een eigen eigenzinnigheid,
zo denken we.
Geen neither-gedicht om op te vallen
om er naar uit te kijken, om er slapen mee te gaan,
onverlet, onverlaten, on-overeenstemmend
en toch zoekend
naar de zin van sterren en van galaxieën,
beangstigend oneindig alles is.
En wij, innerlijk enorm nochtans
omdat we alles beluisteren, bekijken kunnen,
opentrekken, verzegelen en dichter brengen
tot ons binnen, en begrijpen niet
te begrijpen kunnen, al wilden we.
dan
o zo teder, zo losjes
het licht wegdeemsterend
op dat achteloos evenmin
niet uit te spreken
thuis
Maar een neither-gedicht zullen we wel
nooit schrijven, al wilden we
opstijgen kunnen om ons te verliezen
een nimmer te vergeten ogenblik.
PS.
Het is Stefan Hertmans die me op een dag verraste met de overname van dit gedicht in de Engelse versie in De Standaard van een lange tijd terug. Hij schreef er ook een essay over dat werd gepubliceerd in zijn Het Putje van Milete uitgegeven bij Meulenhoff/Amsterdam, 2002. Hij vertaalde Neither hierin door Evenmin.
De woorden in italiek in mijn gedicht zijn de vertaling van de drie laatste lijnen in het gedicht van Beckett.
19-12-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde 
|
|
|
 |
18-12-2013 |
Wat opvalt achteraf |
Wat opvalt achteraf - de bomen bladerloos geschrokken terwijl het gisteren nog zomer was dat het vele dat werd omgezet in woorden een strook maar is van het vele dat we zeggen wilden.
Maar ook dat we niet alles zeggen konden noch wilden.
En wat meer is, lijk de meanders van de Leie typerend voor het landschap zijn, evenzo zijn deze woorden hier typerend voor het landschap van de geest waarin we telkens binnendringen willen tot voorbij de avonden, de nachten.
Vandaag, hebben we de dag gekroond met bijbelarabesken:
hoe mooi je bent mijn lief, je lippen zijn een lint van purper,
Of het Hooglied opgezocht dat is van alle tijden, dat is van de mens en het verhaal is van zijn beminnen. Duizendmaal beleefd, openbarstend telkens, in duizend splinters, of zijn vuurwerk van vervoering de ruimte in geslingerd, het herbeleven ervan opgetekend in duizend boeken. En toegevoegd aan al wat was, al wat niet was, maar had kunnen zijn.
Dit alles, we weten het, is slechts een smalle strook tekst, vergeten na enkele tijd, al werd het opgetekend keer op keer voor de eeuwigheid.
18-12-2013, 10:19 geschreven door Ugo d'Oorde 
|
|
|
 |
17-12-2013 |
Zo hebben we de avond |
Zo
hebben we de avond,
hebben we de nacht,
zo
hebben we het licht in de bomen,
tot in ons hart,
hebben
we de wenteling
van
sterren en planeten,
al dit en veel meer nog,
in woorden gewikkeld.
Hebben we waarheden
verkondigd
en andere verbrijzeld
hebben we van vele zaken
verteld wat niet hoefde,
om uit te komen waar we
staan,
verzekerd dat er geen tijd
meer
zal zijn om te zijn
wat nog komen zou.
Hebben we avonden en nachten
doorgebracht
in een vortex van gedachten
om van het kleine en het
grote te zijn
te wonen tussenin,
en toch te reiken
tot in het verste
melkwegstelsel,
tot in het diepste van de cel.
Hoe rustig hier we zijn:
te weten
uit het Higgs boson gekomen,
dat we uit de geest geboren
zijn
en tot de geest we zullen
keren,
osmose van het grote zijn
17-12-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde 
|
|
|
 |
16-12-2013 |
Je veux pour Versailles (3) |
Waar zwerven we uit als we de ruimtes van het kasteel van Versailles in ons her oproepen;
als we terug gaan naar de tuin, geconcipieerd door Le Nôtre, als we kijken naar de goden
en godinnen, de machtige en de minder machtige, en luisteren naar hun verhalen in marmer
uitgedrukt, weerspiegeld in het water.
En nu, zoekend naar beelden die in ons versplinterd liggen, tastend naar impressies, gevoelens,
gedachten van toen, al waren het maar de losse haren van de gidse, als van zilver in het
tegenlicht.
Beelden die bewaard zijn gebleven en nu worden teruggehaald met behulp van het boek
van Orsenna. En we weten dat dit alles van het grote leven is dat ons dooreen haalt, ons
opneemt en meevoert naar einders achter de einder gelegen, in de oneindigheid van het Andere.
Wat was er de aanleiding toe, hoe kwam het dat ik dit ben terug gaan halen in mijn herinnering?
Er zal onvermijdelijk hoe klein ook een reden geweest zijn, iets dat opdook uit het oneindige web
van ontmoetingen en gebeurtenissen die in ons liggen gestapeld, waaruit dan plots en totaal
onverwacht er een gebeuren is dat terug de kop opsteekt.
Dat ik opnam in mijn blog, velen bedreven de liefde op dat ogenblik, andere dronken zich dronken,
andere hakten hout, andere lazen een boek of schreven een gedicht, maar welke handelingen
het ook moge geweest zijn, uren, dagen, maanden, jaren, erna zullen ze terug opduiken, zo maar,
want de wegen van het web zijn ondoorgrondelijk.
16-12-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde 
|
|
|
 |
15-12-2013 |
Je vous veux pour Versailles (2) |
Le Nôtre was nog geen 30 jaar als hij aan de tuin begon, hij zal er zijn verder leven actief, tot de dag van zijn dood, in 1700 mee begaan zijn. Wie hij was lezen we bij Orsenna, maar typerend voor de mens Le Nôtre is wel volgend verhaal dat we u niet onthouden willen. Het is het verhaal van Le Nôtre in audientie bij de paus :
Paus Innocentius XI was een groot liefhebber van tuinen en nu hij gehoord heeft dat Le Nôtre in Rome verblijft nodigt hij hem uit in het Vaticaan : La conversation commence qui durera des heures, à la fureur du cardinal-secrétaire chargé de lemploi du temps. Le souverain pontife veut tout savoir de Versailles. Les eaux dabord, létonnent. Par quel miracle peut-on alimenter tant de canaux, de fontaines, de cascades ?
Le Nôtre explique, dessine, senflamme : je ne me soucie plus de mourir, jai vu les deux plus grands hommes du monde, Votre Sainteté et le roi mon maître. Innocent XI secoue lentement sa vieille main fatiguée : Le roi est un grand victorieux; je suis un pauvre prêtre, serviteur des serviteurs de Dieu. A ces mots, Le Nôtre ne controle plus son émotion
Il prend le pape dans ses bras et lembrasse.
Le Nôtre kan niet nalaten dit gebeuren, in een brief te vertellen aan zijn vriend Bontemps, premier valet de chambre du roi. Deze geeft de brief door aan de omgeving van de koning en de brief wordt bij zijn ontwaken voorgelezen aan zijne majesteit. Et la cour adorant le jeu, lon commence dengager des sommes sur la réalité de la scène.
Ne pariez pas, dit Louis XIV, chaque fois que je reviens de campagne, Le Nôtre membrasse aussi[1].
[1] Orsena zal het me wel niet kwalijk nemen als ik deze ganse passage overneem uit zijn boek en het aldus terug in de belangstelling breng zijn uitgave dateert van 2000.
15-12-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde 
|
|
|
 |
14-12-2013 |
Is schrijven een vorm van pretentie? |
Ik ben altijd benieuwd te
vernemen wat anderen denken over hun schrijver zijn.
Zo lees ik van Sophie De
Schaepdrijver dat schrijven voor haar het moeilijkste is wat er is.
Moeilijker dan lessen
voorbereiden en examens verbeteren. En voegt ze er aan toe dat komt omdat schrijven een vorm van
pretentie is. Je pretendeert iets te weten, in haar geval het
verleden[1], maar hoe weet je eigenlijk
dat je iets weet?
En dan komt het: 'een beetje
kritisch mens denkt toch altijd bij zichzelf wie ben ik dat ik denk dat ik iets
te zeggen heb? En dus moet ik me bij elk boek door een mist van ontzaglijke
zelftwijfel worstelen.
Ik schrijf wel geen boek
maar het is toch de vraag die ik me regelmatig stel. Ik blijf maar Blogs
presteren, maar heb ik wel iets te zeggen?
Schijnbaar wel want men
leest me en blijft me lezen. Maar ik denk en ik verwacht het ook, dat het niet
zo zeer is wat ik schrijf dat belangrijk is maar hoe ik schrijf. En daar gaat
het om bij mij. Ik heb niet zoveel te vertellen maar wat ik te zeggen heb, zelfs
als ik niets te zeggen heb, wil ik verwoorden op een aangename, het liefst nog
op een literaire wijze.
Wat niet aan elk van ons
gegeven is. Ik zelf kan maar pogen het te doen en het te blijven pogen. En wat
het weten betreft is het maar al te juist dat hoe meer kennis je verworven hebt
hoe meer je weet wat je niet weet. Karl Popper wist dit maar al te
goed.
Ik denk nu aan het gedicht
dat ik ooit geschreven heb over de Bibliotheek
van het Klooster van Mafra (waar Saramago een roman heeft over geschreven) . Heb ik het gebracht als Blog?
Ik zoek het wel eens op en
kom dan bij jou met een vernieuwde versie
[1] De Standaard van 13
december: Katrien Steyaert over Sophie De Schaepdrijver, de auteur van 'De
Groote Oorlog'. Een boek waarvan de herziene heruitgave gratis toegevoegd wordt
aan De Standaard van 14
december.
14-12-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde 
|
|
|
 |
13-12-2013 |
Je vous veux pour Versailles |
Uit een tekst die ik jaren geleden geschreven heb na een bezoek aan Versailles met de Lions van Gent-Leieland - en die ik niet wil laten verloren gaan - onder de meer dan kundige leiding van Cathérine en Jacques Van Innis, en bijkomend nog, na lezing van het boek van Eric Orsenna: Portrait dun homme heureux, André Le Nôtre 1613-1700, (Librairie Arthène Fayard, 2000).
Ik was toen nog altijd onder de indruk van het kasteel van Vaux-le-Vicomte in het departement Seine et Marne, dat ik enkele jaren voorheen bezocht had met Pierre H. Een kasteel gebouwd door Nicolas Fouquet, le surintendant des finances de Louis XIV dat ingehuldigd werd op 17 augustus 1661.
Ook de koning, Louis XIV was op deze inhuldiging aanwezig en dit bekomt Fouquet heel slecht want bij het zien van de ongehoorde pracht en schoonheid van het kasteel en ook van de tuinen aangelegd door André Le Nôtre, barst de koning van jaloezie en in het midden van de feestelijkheden, kan hij het niet meer aanzien en keert hij hals over kop terug naar zijn soberdere slaapstede.
Hij zal toen ook misschien teruggeblikt hebben naar de winternacht van 6 januari 1649, hij was toen 10 jaar oud, en hij gewekt wordt door le maréchal de Villeroy en hij, samen met zijn moeder, la reine mère Anne dAutriche het koninklijk paleis ontvluchten moet om heil te zoeken in het totaal verlaten kasteel van Saint-Germain. En het is vroeg in de morgen als ze het kasteel bereiken.
Plus personne ny venant, on a retiré tous les meubles. Pas de bois pour les cheminées, pas de draps pour les lits, pas de vitre à la moitié des fenêtres, alors que la Seine charrie des glaçons,
schrijft Orsenna die de mening is toegedaan dat het hier in het putje van de winter in Saint-Germain is dat de droom een kasteel voor de zon te bouwen is ontstaan.
Maar het kan ook dat het in de nacht, na de inhuldiging van Vaux-le-Vicomte, is geweest zijn dat Louis XIV, gedacht heeft in Versailles een nog mooier kasteel te laten bouwen en een nog prachtigere tuin aan te leggen.
Wat er ook van zij, op 5 september 1661, wordt Fouquet aangehouden en zijn kasteel leeggehaald door de koning. De ganse ploeg die gewerkt heeft aan het kasteel van Vaux wordt aangeworven en Louis XIV, ontbiedt Le Nôtre om hem te zeggen : Le Nôtre, Je vous veux pour Versailles.
We kunnen ons moeilijk voorstellen wat deze opdracht betekende voor Le Nôtre, misschien realiseerde hij zichzelf nog niet wat van hem werd verwacht. Maar hij zal zijn koning niet beschamen, want uit hun samenwerking die 35 jaren duren zal groeit een tuin waarvan het concept en de realisatie ervan, Versailles zal plaatsen in het centrum van de wereld. En de tuin wordt la seule histoire occidentale qui impressionnait Quianlong, lempereur de Chine, le créateur du Jardin de la Transparence parfaite
.
Vijf woorden maar, vijf woorden die een leven vullen, die een chantier van 1000 Ha, met tienduizenden werkkrachten in beweging brengen. En Le Nôtre denkt en werkt, plant en structureert, overwint de verrassing van het perspectief, en maakt van een moeras een grote open tempel, met de lucht en de sterren, met de zon als koepel, met vijvers en fonteinen, met grote grasperken, met bloemen en planten, struiken en bomen en met le Grand Canal waar op 25 augustus, de feestdag van de Heilige Lodewijk, de zon in een rode gloed ondergaat. En in het midden van het kasteel, de kamer van de koning zijnde, le centre du monde, le lieu magique où se croisent laxe nord-sud, celui de leau, et laxe est-ouest, celui du soleil.
Een tempel van de natuur een reusachtige tuin die binnen in Le Nôtre is gegroeid, een tuin waarmede hij verweven is, die hij meeneemt naar zijn slaapkamer, zijn woonkamer, meeneemt op zijn bezoeken, en meeneemt bij zijn gesprekken, o, zo verheerlijkend met de koning, zijn god : Le Nôtre je vous veux pour Versailles.
13-12-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde 
|
|
|
 |
12-12-2013 |
Mijmeringen |
Elke dag maak ik jacht op een of ander onderwerp waar ik me goed kan bij voelen. Het verbazende is dat ik er tot nu toe in geslaagd ben. Soms was mijn optreden wat minder maar op andere dagen was er de compensatie van een blog waar ik volledig achterstond omdat die oprees van uit de wortels van mijn 'ik', van het 'zijn'. Het is maar dat deze blog een opdracht is - een opdracht aan mezelf - en alhoewel het me niemand kwalijk zou nemen behalve ikzelf, ik er hoegenaamd niet mag aan voorbijgaan zonder mezelf te ontgoochelen. Ik meen trouwens dat ik me al genoeg heb ontgoocheld met af te zien van dat fameuze boek dat ik schrijven wou en dat maar niet van de grond kwam, opdat ik nu ook mijn blog zou opgeven om dan met lege handen over te blijven.
Zo vandaag is dit zo maar iets dat ik meegeef om te zeggen dat ik, ondanks tal van negatieve zaken, overeind blijf en je blijf vergasten op de mijmeringen van iemand die nog enkel zijn blog heeft in deze winterse dagen, wetende dat binnenkort eens te meer de dagen zullen gaan lengen.
12-12-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde 
|
|
|
 |
11-12-2013 |
Aan Poeskin gedacht: |
Zing
zwaluw, zing mijn hart tot rust.
Of
aan Poeskin gedacht na je brief gelezen,
als
de avond een reflectie is
en
welke zin we geven aan het leven.
Maar
je brief, o vriend, zo zwaluw zacht
je
woorden neergestreken,
een
dimensie opgedoken waar de dood ons niet
bedreigen
kan zelfs al zou hij komen.
Veel
is het gefezel niet maar aan de schemer
toegevoegd
een zegen van de hemel
om
uit het laagje transcendentie te ontwarren
wat
te ontwaren is van zijn en eeuwigheid.
Zo
bidden kun je opdat vergeven worde
elke
pijn aan anderen aangedaan
en
weten ook met Eliot dat nederigheid
de
ene wijsheid is die we verwerven kunnen.
Zo
zijn het niet de boeken die ons leren zullen,
wel
de bomen en de luchten, de stille gang
van
kleine dingen : het mysterie van de vrucht
die
rijpt en valt en weer tot vrucht zal komen,
en
van de mens de geest het is, die blijven zal,
sempiternal.
11-12-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde 
|
|
|
 |
10-12-2013 |
Jeugd |
Beelden
kwamen vandaag terug, zo helder en zo onverwacht dat hij ze niet meer houden kon.
Het zijn beelden uit zijn verre zorgeloze jaren waaruit hij opgroeien zou en
met de opeenvolging van de jaren, steeds maar dichter komen zou tot de persoon
die hij is vandaag. De persoon die gevormd werd door de omstandigheden waarin
zijn leven zich afspeelde, kleine gebeurtenissen met grote gevolgen of dan toch
gevolgen die hij niet had kunnen voorzien maar er onvermijdelijk uit
voortvloeiden.
Maar
vanmiddag was hij een ogenblik de knaap terug die over de weide wandelde onder
de ruisende canadabomen, over de omheining stapte en binnen ging in het wondere
bos dat zijn jeugd heeft getekend - Adonaï, de Heer der Heren zorge ervoor dat
elk kind een bos, zoals dit van hem, moge leren kennen hij terug binnen
stapte in de doordringende geur van varens, van paddenstoelen, van stilstaande
waters, van aarde en mossen en rottende blaren.
Hij
had er vele malen in rondgelopen, ook als jongeling, verhit door het plotse
jagen van zijn bloed dat hij niet immer bedwingen kon en hij dacht aan de vele
geslachten die elkaar bezaten, tussen de varens onder de bomen, op zwoele
zomernachten als de roep er was van de uilen in de eiken.
Beelden
die hem diep beroeren, die hij zou willen vatten in een lang en stevig gedicht
dat de essentie houden zou van wat zijn prille jeugd is geweest. Een gedicht,
niet zoals bij Eliot, in zijn The Waste
Land, bar, onherkenbaar en onvruchtbaar, maar precies het tegengestelde
ervan, een land van rijk en welig leven, herbergzaam, een land om te schilderen
en te bezingen in volle, gedragen zinnen à la Karel Van De Woestijne.
Maar
hij weet dat dit niet alleen een droom zal blijven, maar ook dat dergelijke
gedichten niet meer geschreven worden.
10-12-2013, 09:57 geschreven door Ugo d'Oorde 
|
|
|
 |
09-12-2013 |
Donker de dag |
Versteend vandaag
de woorden
uitgerafeld,
die ik draag
van wat nu komen kan,
te onzeker
om zekerheid te zijn.
Wachten op de dagen,
de uren,
de tijding
onoverkomelijk weggezet,
nog ongelezen,
in het Oude Boek.
Hoogstens.
Teruggegaan
naar waar ik vroeger
onder de pannen,
het kind ik was,
lachend in zijn mond.
De dingen
negatief noch positief
stilte nu mijn dovend hart
hoop de witte kamer,
Donker de dag.
09-12-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde 
|
|
|
 |
|
 |
E-mail mij |
Druk op onderstaande knop om mij te e-mailen.
|
E-mail mij |
Druk oponderstaande knop om mij te e-mailen.
|
Gastenboek |
Druk op onderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek
|
E-mail mij |
Druk oponderstaande knop om mij te e-mailen.
|
|
|
 |