Hij plukte

een takje dwergvaren

uit eeuwen kerkhofmuur.

Om te drogen, zegde hij,

in een suite van gedichten

in gedachten geschreven,

over jou, zegde hij.

Nocturnes, zegde hij.

Ze smaakte

het stuifmeel van  het koren,

en nu smaakte ze

de sporen,

het kleine impact van sporen

op zijn hand

als hij haar streelde

op plaatsen die ze graag had.

Niet doen, zegde ze,

niet in een suite van gedichten

in gedachten.

Droog het

in het koren, zegde ze

tussen ons,

wij,

in de warme aarde,

in het korenveld van Van Gogh

met de kraaien, zegde ze.

Of de leeuwerik, zegde ze.

De kraaien, zegde hij

om kond te maken aan de wereld

dat ik vol ben van jou, zegde hij.

Er was van de wind in het koren,

de trage wind, in wondere luchten,

geladen.

Er was het schuren van de halmen

wiegend over hen.

Waar ze lagen

waren woorden overbodig.

Nu was het zijn.

Ugo

17-02-2012, 04:28 geschreven door Ugo d'Oorde  

Als ik per e-mail verwittigd wordt van de publicatie van het eindrapport van de ’Inter-culturele Dialoog’ dat werd voorgelegd aan Joëlle Milquet, minister van gelijke kansen, voor wanneer dan de verplichting de ramadan op te leggen in België?

Hun voorstel is Pasen, Hemelvaartsdag, Allerheiligen te schrappen als wettelijke feestdagen. Kerstdag willen ze nog behouden wellicht omwille van de Kerstman uit het Noorden. In de plaats komen andere dagen die aangepast zijn aan de multiculturele samenleving, te gek om te vernoemen.

Wie maakt er deel uit van die ’inter-culturele-dialoog-groep’ en waarom, waarom hebben ze de zevende dag, de dag des Heren behouden en bijvoorbeeld niet de vrijdag. Of is dat misschien voor later?

Ik ben meer dan verontwaardigd. En ik niet alleen. Wie komt er hier ons de wet spellen?

De top 100 van de mooiste klassieke werken heeft in haar lijst, opgesteld door de Klara-luisteraars, de drie eerste plaatsen toegekend aan volgende werken van Johann Sebastian Bach:

1.      Suite voor cello BWV 1007, Prélude;

2.      Mattheuspassion BWV 244, Erbarme dich;

3.      Mattheuspassion BWV 244 Wir setzen uns mit Tränen nieder.

Het Requiem van Wolfgang Amadeus Mozart kwam op plaats 4.

Als de christelijke, eeuwenoude Hoogdagen worden afgeschaft zullen ons kinderen en zeker kleinkinderen niet meer de gelegenheid krijgen de Mattheuspassie te gaan beluisteren. Erger ze lopen het risico dat de CD uit de rekken gehaald wordt.

En als er in dit land individuen rondlopen die aan die dagen niets hebben dan is er niets dat hen belet te gaan werken, mais qu’ils nous f… la paix.

Karel

16-02-2012, 00:15 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het huis van een vriend

Een gedicht van vroeger dat ik terughaalde van onder
het stof van vele jaren; dat ik herdacht, herbeleefde en
herwerkte, een nacht in februari.

Velen onder mijn vrienden en kennissen kennen het huis.

Atomen van planten, van stenen, elektronen

die geest kunnen zijn, zodat we ons vragen stellen

wat de componenten zijn waaruit het huis

is opgestaan. En met de vlucht van de seizoenen

bomen eromheen gegroeid alsof geen huis er was.

Maar park of huis, wat is van elk heeft geen belang,
beide zijn noodzakelijk in bestemming en samenhorigheid.

Beleef met ons als je de drempel overschrijdt, het wonder

van conceptie dat je wacht. Godin van ons hart,

je had het nooit gedacht hoe vormen kunnen leven

en hoe kleuren inviterend kunnen zijn. Zo zegen

ons begrijpen want dit is Hiroshige en dit is Hokusai,

want dit is Shiva en dit precolumbiaans, en van Hathsepsut

het snoer, het zachtste blauw dat ogen zagen ooit.

Dit kan een tempel zijn, consolidatie van regels en maximes

van Euclides en van anderen, bij oordeel en bij inspiratie

her-ontsponnen en getemperd door de stand van lentezon

en in de winter door de plaats van Sirius en Orion.

Weet je nog toen we er waren, de avond

hoe die tussen bomen zeeg tot op ons handen

waar hij kleven bleef, de merel toen die opvloog

uit de vijver, de biezen en de waterlelies, de laatste

droppel licht. Jij die er waart, we droomden, weet je nog?

Weet je nog, gedachten zaaiend lijk mosterdzaden,

zo spraken we, en tussendoor Chopins

Sonate funèbre. De haard die maar niet doofde,

Een flits maar van het zijn en het beleven

uitverkoren ons bijgebleven, de geur van kaars

en van oude wijn de smaak van een gedicht

gerijpt op perkament.

Dit alles opgetekend, de inkt ons onvermogen,

onze tijd erover,  bewogen toen we gingen:

het huis van een vriend is meer een thuis dan een huis.


Karel

15-02-2012, 01:07 geschreven door Ugo d'Oorde  

Onderschat vooral Luuk Gruwez niet, het is een man, die verduiveld goed weet wat hij, als recensent schrijven moet over een dichtbunde zoals nu, ‘Kluwen’ van Eva Gerlach[1].

‘Velen’, schrijft hij, ‘vinden zo een winkeldochter als een dichtbundel hoofdzakelijk vervelend of truttig’ - en dan zegt hij een waarheid zoals een koe – ‘misschien wel omdat zelfs de meest gerenommeerde dichters haast collectief lijken te investeren in de spoedige teloorgang van hun eigen genre’.

En hij heeft andermaal gelijk als hij zegt dat gedichten niet onmiddellijk, dus zonder de minste inspanning, moeten begrepen worden als ze zich maar bevrijden van een wereldvreemdheid.

En, mijn waarde Luuk Gruwez, ik begrijp je maar al te goed als je ‘als verdwaalde poëzierecensent’ je uiterste best doet om over een ‘kluwen’ van poëzie iets zinnigs te schrijven.

Nu dat doe je, en je doet het verduiveld goed, al weet je, al vermoedt je, dat amper 0,5 % van de lezers – misschien zijn er meer bij de Standaard en de Morgen – iets lezen dat over poëzie handelt, of in het beste geval een dichtbundel lezen, of kopen om later te lezen, omdat poëzie ‘voor verwarring geschapen lijkt’.

Mijn blog loop hier niet over de dichtbundel zelf maar wel over wat van Gruwez is, en dat is voor mij meer dan poëzie. Ik herken me in vele zinnen ervan. Ik denk als hij schrijft ‘het is het schrijven zelf dat het denken genereert’ – wat zeker toepasselijk is op mij – dit ook voor hem geldt.

Een tekst zoals de recensie van hem is in een ruk geschreven, is zo uit de pen gevloeid – of uit het klavier – niet dat er niet is over nagedacht, maar de bundel is blijven liggen na hem gelezen en herlezen te hebben en de tekst heeft zichzelf geschreven in zijn onderbewustzijn – on-bewustzijn zou een psychologe me verbeteren – hij moest daarna nog enkel op papier (of op drager) gezet worden.

IK zeg dus en ik meen het, dat ik vreugde beleefd heb aan wat Gruwez schrijft, wellicht meer vreugde dan indien ik gedichten zou gelezen hebben – het aanvangsgedicht dat overgenomen werd, daar kan ik nog inkomen – over pis en poep, waar ik geen poëzie kan aan vastknopen.

Maar ik hou van Gruwez als hij me leert wat ik dagelijks ondervind, dat ‘wat we hier dag na dag realiseren en je dit voldoende is om je leven zinvol te laten verlopen, je er in zekere zin erin slaagt te overleven’.

In elk geval, Eva Gerlach mag zich gelukkig achten als iemand over haar bundel schrijft: ‘wie in deze tijd nog geduld voor poëzie wil opbrengen, een royale beloning wacht.

Eva mag je dankbaar zijn, mijn waarde Luuk Gruwez. Maar wat ik ook leerde is, wat mij ook al is overkomen, dat je dunk over de poëzie van vandaag eerder de lage kant op gaat.

Karel 

14-02-2012, 00:01 geschreven door Ugo d'Oorde  

De Top 100 van Klara, het feest van de klassieke muziek dat twee dagen duurde. Meer dan vier duizend luisteraars van Klara hadden uit een lijst van 300 klassieke werken er tien uitgekozen en op basis van de gedane keuzes werd een ranglijst opgesteld van de 100 meest aangestipte werken. De drie eerst geklasseerde waren  werken van Johan Sebastian Bach.

Verwonderlijk is het niet, ook de vorige jaren stond Bach op de eerste plaats. Waarom eigenlijk, waarom wordt Bach verkozen boven Beethoven, Mozart, Brahms, Mahler en al die andere componisten? Wat heeft Bach in meer, of wat heeft hij wat de anderen niet of minder hebben?

Is het niet het feit dat God in zijn hoofd speelt als hij componeert, dat zijn muziek van verder, van dieper komt, van uit zijn verbondenheid met het eeuwige, met de dood?

Het is er hem niet zo zeer om doen om de muziek als dusdanig maar met iets dat boven de muziek staat, iets dat Sam Harris – mijn blog van gisteren - ziet verdwijnen en in feite al verdwenen is, namelijk, het transcendente, het verhevene van de verwondering, een gerichtheid naar iets hoger, iets voller, iets kosmisch.

De muziek van Bach heeft een boodschap en een bestemming, ze waait uit, ze is niet van deze aarde, ze situeert zich in de ether waar ze haar voedingsbodem heeft.

En we voelen het, we staan er stil bij, zijn muziek is omfloerst, heeft een donkere kleur, heeft het aroma van het onbereikbare, het aroma van de queeste die in elk van ons aanwezig is.

Karel

13-02-2012, 00:41 geschreven door Ugo d'Oorde  

In de Standaard der Letteren van 10 februari, een recensie van Joël de Ceulaer over het boek van de Amerikaanse filosoof en neurowetenschapper Sam Harris, ‘Het morele Landschap’ ( The moral landscape).

Ik deel de vrees van Harris als hij schrijft dat Europa weldra een ‘kalifaat’ zal worden – 35% van de leerlingen in de Gentse stadsscholen volgen voor het ogenblik Islamles tegenover 30% die moraal volgen en nog amper 26% die katholieke godsdienstlessen volgen, (De Standaard van 10 februari) – en ook wil ik hem volgen waar hij zegt dat we onderweg zijn naar een mondiale moraal, waarvoor we, aldus Harris geen transcendente God nodig hebben.

Maar hier gaat hij te ver. Ik geloof niet dat die dag ooit komen zal, integendeel de scheiding tussen fysica en metafysica wordt steeds dunner en dunner en wie zich bevindt op die scheidingslijn kan niet anders dan zich vragen gaan stellen over wat er eigenlijk wel gebeurt binnenin het atoom en binnenin de meer dan 400 soorten quarks waar  Richard Feynman het over heeft. Zelfs de atheïst José Saramago wist dat er binnenin iets was, maar hij stelde er zich geen vragen bij. Wat echter niet het geval is van velen onder ons die met verbazing en verwondering op Google Earth de beelden zien van ons Universum.

Zich hierbij geen vragen stellen en zich anderzijds geen vragen stellen over het ontwaken van het leven, al was het maar in een mostaardzaadje is geen bewijs van diepzinnigheid. Ik vrees dus dat Sam Harris er nimmer in slagen zal de religieuze gevoelens van de mens tegenover het wonder dat het leven en het Universum is, uit te roeien uit onze genen, integendeel. En nog maar best ook. Natuurlijk als hij nog zo kortzichtig is religie te zien als een gebed en niet als een beleven van zijn verbondenheid met het ‘Grote Wezen/Zijn’ van de Kosmos mag hij zijn ideeën hierover behouden.

Zij die me regelmatig lezen weten welke mijn gevoelens en gedachten zijn op dit gebied. Ze kennen mijn ‘mindscape’ en het is noch Stephen Jay Gould, noch David Hume, noch Richard Dawking en zeker niet José Saramago die me van gedachte zullen doen veranderen.

Eigenlijk loop ik, na mijn bezoek aan de wereld in mijn blog van gisteren, de ganse dag al rond met een zin van Albert Einstein die Paul V., een vriend, me per mail liet geworden. Wat vertelde ons die bijzondere man die Einstein was:

‘L’idée que l’ordre et la précision de l’Univers dans ses aspects innombrables serait le résultat aveugle de l’hasard est aussi peu crédible que si après l’explosion d’une imprimerie tous les caractères retombaient par terre dans l’ordre d’un dictionnaire.’

Heeft Sam Harris ooit oog gehad voor de idee die schuil gaat achter de woorden van Einstein?

En hier treedt Jacques Monod op die in zijn boek ‘Le hasard et la nécessité’, (Edition du Seuil, 1970) pag. 225 te vertellen wist 225:

‘L’homme sait enfin qu’il est seul dans l’immensité indifférente de l’Univers, d’où il a émergé par hasard. Non plus que son destin, son devoir n’est écrit nulle part. A lui de choisir entre le Royaume et les ténèbres’.

Wat mij betreft, ik heb gekozen voor het Rijk van de Geest.

Karel

12-02-2012, 01:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Open brief aan de Heer Barroso, bij gebrek aan een andere mogelijkheid.

Ik heb vandaag de keuze, ofwel te spreken over Einstein en zijn visie, o.m. op het ontstaan van het Universum, ofwel een open brief te richten aan de Heer Barroso – die hij niet lezen zal, Verhofstadt misschien wel als ik hem die stuur op zijn e-mail – de twee teksten samen, Einstein en Barroso, zou te lang uitvallen als blog, zo de eerste kan wachten, mijn brief aan Barroso niet. Hier gaat die:

Had u, waarde Heer Barroso, als bewaker[1] van de Euro die U zo dierbaar is, zeven jaar geleden aan de ‘Griekse boys’ die we nu zien paraderen op ons scherm, één zevende opgelegd van de maatregelen die nu aan de Grieken worden opgelegd – en humanitair niet haalbaar zijn - waar zouden de Grieken vandaag hebben gestaan wat hun openbare schuld betreft, zeker niet met een torenhoge zoals dit nu het geval is?

Zo, als de Griekse Regering schuld heeft aan de huidige toestand, zijn er nog die er schuld aan hebben en zeker niet in het minst.

In plaats van de ganse Eurozone, en de in de Griekse staatsfondsen beleggende banken, in de grootste verwarring te brengen, ware het niet meer dan wenselijk dat:

. én de aan Griekenland opgelegde maatregelen om te komen tot een afbouw van hun budgettair deficit, versoepeld en verzacht zouden worden,

. én de terugbetaling op de vervaldag van de bestaande Griekse staatsschuld, afgelost zou worden door nieuwe, door de Eurozone gewaarborgde Griekse obligaties, tegen een redelijke rentevoet.

Als die hulp dan nog ontoereikend zou zijn zou hierbij ook kunnen gedacht worden de vervallen Griekse openbare schuld – of een deel ervan - af te lossen door middel van de opbrengst van de uitgifte van Eurobonds en de dienst ervan in te schrijven in het budget van de Eurozone.

In dit geval zal de ontstane Eurozone-schuld op een correcte wijze moeten beheerd worden opdat u, na enkele jaren niet zou uitkomen waar nu Griekenland is uitgekomen.

Ik bedoel hiermee dat u als Eurozone meer dan ooit zult moeten besparen op uw uitgaven aan personeel, wedden, vertalingen, verplaatsingen en dergelijke, om uw nieuwe verplichtingen, de dienst van uw schuld, te honoreren. Het schijnt me toe dat op deze wijze, die enkele jaren zou moeten volgehouden worden, een oplossing zou kunnen gevonden worden voor het Griekse probleem.

En nog iets, wat de huidige Griekse Regering betreft, in plaats van beroep te doen op Europa en het FMI, waarom geven ze geen lange-termijn-lening uit in Griekenland waar uitsluitend de Griekse burgers – als redders van het vaderland – vrijwillig of onvrijwillig - verplicht dus – kunnen/moeten, op intekenen?

Al begrijp ik nog altijd niet hoe de Griekse machthebbers de steeds maar meer dreigende catastrofe niet hebben zien aankomen. Hun hoop op de Europese solidariteit moet immens geweest zijn.

Als verantwoordelijke voor de Eurozone, Seigneur Barroso, brengt u nu Europa en de Euro aan het wankelen met een grote weerslag op de ganse wereldeconomie. Of het u een zorg is weet ik niet, maar u zou toch eens kunnen nadenken of er, van uwentwege, geen schuldig verzuim in het spel is, in plaats van zonder verpinken, het Griekse volk het mes op de keel te zetten.

Wat het gaat kosten weet ik niet, ook niet wat een euro-catastrofe kosten zou?

11-02-2012, 05:41 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het resultaat van mijn coloscopisch onderzoek is ruim geruststellend, mijn dagelijkse blog komt voorlopig nog niet in gevaar. Echter, wat ik schrijf vandaag en pas morgen 10 februari op mijn blog komt zijn maar wat nog half verdoofde woorden. Mijn allerlaatste blog lijkt aldus veel verder af te liggen, al is wat lijkt geen zekerheid, zeker is wel dat het leven, waar ook en van wie ook, verder gaat.

Het weze zo, maar ik ben gelukkig verder te kunnen woorden te vormen tot zinnen en deze de wereld in te sturen, dankzij, ja, dankzij wie in de allereerste plaats?

Wel dankzij de mens die voor het eerst zijn hand afdrukte op de rotswand en wiens drang om te weten, uit te zoeken en het wonder van het Universum te ontdekken – om deze reden verliet de Ulysses van Dante, Penelope, zijn vader en zijn zoon en zeilde hij uit met tien gezellen tot voorbij de bakens van Hercules – en uit te komen bij de e-mail en consoorten.

Maar het was het Universum en wat erin verborgen steekt dat doorslaggevend was. Men zoeke het maar uit, het loont de moeite, maar zwijg me van de theorieën én van Jacques Monod – ik las wat Einstein over toeval dacht - én van het succes van nu, Michel Onfray, o.m. in zijn ‘Traité de l’Athéisme.

Je dévie largement des quelques lignes, écrites cet après-midi dans ma chambre, de ‘Maria Middelares Sint Jozef’

Ik las daar in het dagblad de woorden van de Heer Wiebe Wieling, die hoewel hij geen bemoedigende woorden had over de Elfstedentocht - wat een zware klap was voor de natie en ook voor mij die hoopte deel te nemen, voor de tv gezeten met een Glennfiddish in de hand - toch wist Heer Wieling ‘dat we 9 februari waren en dat de lente al in de lucht hing’. En hij, de man van het ijs, kan het beter weten dan wie ook. Dit was dan het goede nieuws.

Wat de Grieken betreft zwijg ik liever, mijn geest is nog steeds beneveld - die van hun leiders is het al meer dan tien jaar en blijft beneveld.

Hopelijk is morgen, wat mij betreft, de nevel opgetrokken. En wie weet, Nederland en Elfstedentocht van mijn hart, misschien, misschien gaat het terug vriezen.

Karel, positief levend terug!

10-02-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een vriend vroeg me wat ik had tegen vers 3, 19 van Genesis:‘Je bent uit stof en tot stof keer je terug’.

Alles, heb ik geantwoord, het schijnt me toe een te goedkope wijsheid te zijn opdat het gezien zou worden als komende van God.

En dan baseer ik me ook op de vertaling van Paul Nothomb in zijn L'Homme immortel van 1984, en ver voor hem, van Fabre d'Olivet in zijn La Langue hébraïque restituée van 1824, die een totaal andere vertaling brengen. Beide schrijvers zijn van oordeel dat onze oorsprong de geest is en niet de stof en dat we keren zullen naar die geest.

De vertaling door ‘de Zeventig’ van het Hebreeuws naar het Grieks, drie eeuwen voor Christus, laat ons niet de minste opening: we zijn van stof en we lopen hier rond als een stoffelijk iets, een stoffelijke machine. Precies alsof die stof geen levend, bewegend, en integrerend element zou zijn bestaande uit atomen en elektronen en andere subatomaire deeltjes in een innige binding niet alleen met elkaar maar eveneens en niet in het minst met het ganse Universum. Als er een soort bewustzijn aanwezig is in het Universum, en dat geloof ik, dan is een deeltje van dat bewustzijn ook aanwezig in de mens.

En op deze basis waag ik te zeggen dat de hogergenoemde vertaling van ‘de Zeventig’, een vertaling is die niet klopt en zeker de God van vandaag onwaardig is.

Misschien, maar dit is dan ook maar een splintergedachte, komt die goddelijke revelatie in diverse fases naar de mens toe. Waren de grottekeningen er een van, Stonehenge en ander megalithische tempels er een van, was de Bijbel er een, de gotische kathedraal, en komen we thans in een nieuwe fase, namelijk deze van de new physics, die als een revelatie zonder woorden moet gezien worden.

Maar dat ik enkel en alleen van stof zou zijn, geloof ik niet, en zal dit blijven geloven. Het zal in dit geloof zijn dat ik vertrekken zal.

09-02-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik ben een huis voor de vele boeken die ik las, al las ik er duizend en nog meer te weinig. De woorden eruit vermengden zich, verstrengelden zich met mijn bestaan, waren en zijn een belangrijk deel ervan en onvermijdelijk dringen ze mijn geschriften binnen. Daarom niet onmiddellijk herkenbaar, maar gebruikt als springplank naar een ander beeld, geplaatst in een andere context. Het is alsof al wat ooit geschreven werd, al wat de mens ooit gepresteerd en gedacht heeft lijk stuifmeel omheen mij drijft en mijn geest bevrucht.

Zo heb ik wat poëzie bedreven op dagen die zonovergoten waren en ruim, al was het winter, al lag het huis en tuin en woud en velden bedekt met sneeuw en het diep aan het vriezen was.

Heb ik nu dagen zich opvolgen en in niets op elkaar gelijken, het vroeger geschrevene herdacht, herwerkt, herschikt.

Het effect van Dantes Muze die ons bezoekt van tijd tot tijd. Of moeten we denken aan de ‘morfische resonantie’ van Rupert Sheldrake die ons, lijk een onzichtbaar golvenveld omringt en beïnvloedt.

   In Memoriam.

Wij die overbleven spraken maar.

De blauwe avond over de sneeuw gegoten,

de lijster uit de struiken opgevlogen, een schreeuw

gekomen, een siddering.

De tijdloosheid die ons gevangen hield een ogenblik.

We spraken maar, in woordeloze woorden uitgekleed

de wereld waar we gisteren nog dwaalden,

of het bestaande dat het onbestaande werd

en zij die gingen erin opgevangen

en zoals bij Dante, rondgeleid in cirkelgangen.

We spraken maar. De laatste beelden opgeroepen :

het dromen van de ogen dichtgesnoerd,

de lippen op elkaar geschroefd,

een vleug geheugen, kringen van wat regen

op het watervlak.

En onvermijdelijk de vraag gekomen,

wat hebben we aangekleefd.

En het niet geweten, maar onredelijk elk dogma

dat uit de rede komt, omdat te brak, te eng, te ongekleurd

te a-dimensionaal, terwijl structuur van elektron en quark

subtiel en zo hartstochtelijk verweven. Terwijl die geest

van ons oneindig is, uit de tijd tot ons gekomen.

We spraken maar, we dachten dat het anders kon

het anders had kunnen zijn. Zo zijn naam vernoemd

heel even, zijn glimlach opgezocht,

en zagen we in ons verbeelden, zijn ziel, zijn eigenheid,

een symfonie van lichtbazalt uit lotusbloemen opgestegen

lijk een jonge eend naar de Oriongordel toe, waar hij

wonen zal voortaan en wachten zal zoals zovelen.

Wat is er van de onsterfelijkheid ?

08-02-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Herinneringen die me bestormen, herinneringen die pijn zijn of in zich de pijn dragen van dingen die ik deed of niet deed. Een grote verwarring van beelden is het, waarin dan telkens een bepaald detail de kop opsteekt. Het zijn immer dezelfde herinneringen die terugkeren die me overvallen zoals deze morgen bij het ontwaken.

Wat vertelde Joyce over herinneringen die sins zijn, of zegt Joyce in Ulysses, laat ze ons noemen zoals de wereld deze noemt, slechte herinneringen[1].

Ik ken slechts één verweer, opstaan uit het warme bed, de kilte van de morgen trotseren en schrijven in mijn dagboek om de beelden kwijt te geraken. Schrijven met stramme vingers zodat de letters verminkt worden neergezet en bijna niet te herlezen zijn. En zo vulde ik een volledige pagina met weinige zeggende zinnen waarvan op het einde hoogstens een paar woorden te onderlijnen zijn en te bewaren, misschien.

Dit is een slecht begin van de dag. Het begon gisteren al met de tekst die ik heb ingelogd, een tekst over het ‘Korenveld met kraaien’ van Van Gogh, een verloren tekst die niet af is, waar ik nog gedachten en beelden wil aan toevoegen, maar dan kom ik uit bij duizend woorden. Stel je voor een blog van duizend woorden, wie leest zo iets.

Het is een gekheid mij te willen concentreren én op het schrijven van een boek én op het zoeken naar een onderwerp voor mijn blog.

Het verdelen van le peu d’inspiration is verlammend en toch ga ik er mee verder. Ik ben een koppig man, een steenbok die zijn wil doordrijft ongeacht het resultaat, en de gedachte er nog gedichten aan toe te voegen blijft wegen op mij. Niets is me te veel opdat ik toch maar geen dag zou overslaan.

Het is duidelijk met de jaren zijn we geneigd alles te vertellen.

Op 9 februari moet ik een coloscopie ondergaan, de voorbereiding begint morgen al.

Het kan dat mijn oud hart de verdoving niet doorstaat. Het kan, alles kan.

Ik zal dan toch heel wat geschreven hebben, massa’s woorden die zullen blijven, waar ik ze laten zal, laten waar ze zijn en voor wat ze zijn.

Noot:

Als ik James Joyce erbij heb gehaald dan is het maar om te weten dat ik me geen illusies moet maken. Ik weet waar ik sta als ik hier die fameuze passage overneem als voetnoot.

07-02-2012, 01:26 geschreven door Ugo d'Oorde  

In het boek ‘Infinite in all Directions’, van Freeman Dyson had hij gelezen over Socinus, een Italiaanse heretic die leefde in die hoogst gevaarlijke (althans voor hem) XVIde eeuw. Socinus waagde het te beweren: “that God learns and grows as the universe unfolds”.

Of God nog iets te leren heeft betwijfelt hij, maar dat Hij groeit – op de een of andere wijze - in de mens, naarmate de mens meer ‘sapiens-mens’ wordt kan hij aanvaarden omdat hij aldus, dichter komt tot het beeld dat God wil dat de mens heeft van Hem.

Om deze reden ook – maar hij herhaalt zich - is het absurd Genesis 3, 19 te vertalen door “je bent van stof en tot stof keer je terug”, want hoe kan ooit het evenbeeld van God, de Geest in de mens, vergaan tot stof.

Er zijn dus duidelijk twee dimensies, de dimensie van God die tijdloos is en de dimensie van God in de mens, die evolueert in de richting van de mens die God uiteindelijk wil als mens. En hij heeft hier niet gedacht aan de God van de Kerk, maar aan de God van het Universum.

Het korenveld van Van Gogh, en de manier waarop het geschilderd werd is het bewijs van het creatieve in de mens Van Gogh, het creatieve dat eigen is aan het Universum.

God ontdekt als dan zichzelf in de mens Van Gogh, die als kunstenaar, als schepper van zijn doek, de perfectie is van wat Hij gewild heeft dat de geest van de mens zou zijn, scheppend kunstenaar.

En Van Gogh, toen hij het korenveld schilderde, was niet de sukkelmens Van Gogh die schilderde, het was de scheppende kracht van Van Gogh’s geest die schilderde. En hij wist het, hij wist dat hij zichzelf verloor telkens hij aan het schilderen was en dit tot de geest in hem was leeg-geschilderd en hij terug de mens geworden was, geconfronteerd met alle ongemakken van zijn lichaam.

Hij geloofde dat wat hij deed waardevol was, dat hij zijn tijd een generatie voor was. En dat schilderen het teken was de geest van God in hem.

Zo het korenveld verdween en Van Gogh verdween uit de zichtbare, tastbare wereld, en een nieuw korenveld is gekomen en een nieuwe Van Gogh is ergens opgestaan om in zijn nooit ophoudende beweging naar de diepte van het bestaan, God na te volgen, en aldus te zijn, hoe minimaal ook, het spiegelbeeld van de levende, groeiend-bewegende God.

En nogmaals de vraag, Dante, waar zou jij Van Gogh gaan situeren in uw Commedia, zou je hem geplaatst hebben bij Homerus, bij Ovidius, bij de groten der aarde of zou je hem gedumpt hebben tot aan de voeten van Minos die over het lot van zijn ziel zou beslist hebben. Ik geloof het niet, je zou hem de plaats gegeven hebben die hij verdiende als scheppende mens, minstens in het Vagevuur met uitzicht op het Paradijs.

  Het is duidelijk, de dode Van Gogh leeft. Hij leeft in de geest van zijn doeken die zijn naam uitademen, hij leeft in de geest van hen die voor zijn doeken staan, hij leeft in de geest van zij die die bewuste avond rond zijn graf en dit van zijn broer Theo stonden geschaard, terwijl het licht verzwakte, terwijl het regenen ging over hun graf, terwijl het regenen ging over de velden, over Auvers-sur-Oise en over de weg, langs waar hij die middag in juli met zijn schildersmateriaal op de rug voorbij was gekomen

Zo, het korenveld en je verzen, Dante, vermengen zich. Je laatste versregel, is zijn laatste penseeltrek, misschien was het de laatste grote kraai die hij tekende. En hij wist toen, na de laatste kraai, wat er gebeuren ging.

Ettelijke   malen   heeft hij getracht de laatste gedachten van Van Gogh te achterhalen, des nachts als de slaap niet kwam, des morgens bij het eerste licht dat binnenviel. En telkens meende hij dat hij, dichter en dichter bij de realiteit van het gebeuren kwam, alsof het zijn gebeuren was.

Maar de gedroomde tekst is de perfecte tekst, precies omdat hij niet duidelijk gekend is.

Dit wist Fernando Pessoa maar al te goed als hij leest bij hem J’ai composé tout en me promenant, bien des phrases parfaites dont je ne me rappelle pas un mot, une fois rentré chez moi. La poésie ineffable de ces phrases tient-elle à tout ce qu’elles ont été, un bref instant, ou bien, au contraire, au fait même qu’elles n’ont jamais été?[1] 

En hij heeft niet vertaald wat al een vertaling was.

06-02-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Old men ought to be explorers

Here and there does not matter

We must be still and still moving

Into another intensity

For a further union a deeper communion[1]

Wat ik, ‘old man’ - die smeekt ‘que je sois toujours dans l’abondance du réveil’ - interpreteer als een dieper binnen dringen in het omringende, in het mysterieuze van leven en sterven, om te komen tot een grotere levensintensiteit, en een grotere verbondenheid met het minuscule als met het immense. Deel zijn van de waarheid die we zoeken, zelfs al weten we pertinent dat de waarheid niet te vinden is, toch zijn en blijven we ‘explorers’. En mijn blog van elke dag  is er het bewijs van.

Dit is dan de poëzie, deze van T.S. Eliot die ik ook schrijven wil - wat een pretentie ik heb - poëzie met een boodschap, die haakt in op wat ons verheft als mens.

En zegt Eliot: ‘we must be still and still moving’. We moeten rust zijn, stilte zijn en altijd geestelijk in beweging.

Zoals we lezen in logion 51 van het evangelie van Thomas[2]:
 

Si l’on vous interroge:

Quel est le signe de votre Père qui est en vous?

Dites-leur

C’est à la fois un mouvement et un repos. 

05-02-2012, 00:23 geschreven door Ugo d'Oorde  

Over de longlist van de twintig boeken die een kans maken op de ‘Gouden Boekenuil’, schrijft de Standaard[1], dat ze ‘oogt het avontuurlijkst, omdat ook een striproman (De liefhebbers van Brecht Evens), een biografie (van dichteres M. Vasalis) en een essaybundel (De mobilisatie van Arcadia van Stefan Hertmans) mogen meedingen.

Maar daarmee is voor de redacteur de kous af, het zijn Verhulst en Mortier die kans maken op de ‘Gouden Boekenuil’. Hij plaatst zelf hun naam in een schijn-gouddruk bovenaan zijn artikel.

Als hij de moed gehad heeft Stefan Hertmans te lezen, heeft hij dan niet opgemerkt dat we hier geconfronteerd worden met een meer dan merkwaardig boek van een Vlaamse auteur die weet wat Literatuur is, en de kunde heeft, de belezenheid en de rijkheid van taal om er op een briljante wijze over te schrijven?

En zal de jury er wel oog voor hebben, de inspanning doen zoals het moet als jurylid. En dan, waar ik minder vertrouwen in heb, de ‘honderdkoppige’ jury, zullen zij Hertmans lezen om hem naar waarde te beoordelen?

IK zelf heb slechts tot vandaag toe grote delen van het genomineerd werk gelezen, maar wat ik las was hoogstaand, ik aarzelde niet Hertmans te vergelijken met George Steiner, de man die ik leerde kennen via het VPRO-programma van Wim Kayzer[2] handelend over ‘de Schoonheid en de Troost’ en daarna uit de resem boeken die ik las van hem.

Er is natuurlijk een groot bezwaar. De uitgevers verwachten dat een ‘hapklaar’ boek met de prijs zal gaan lopen en niet een boek dat enkel een elite zal koesteren. Hij verdient het in elk geval voor mij.

Eind februari weten we waar we staan.

04-02-2012, 00:33 geschreven door Ugo d'Oorde  

Over de longlist van de twintig boeken die een kans maken op de ‘Gouden Boekenuil’, schrijft de Standaard[1], dat ze ‘oogt het avontuurlijkst, omdat ook een striproman (De liefhebbers van Brecht Evens), een biografie (van dichteres M. Vasalis) en een essaybundel (De mobilisatie van Arcadia van Stefan Hertmans) mogen meedingen.

Maar daarmee is voor de redacteur de kous af, het zijn Verhulst en Mortier die kans maken op de ‘Gouden Boekenuil’. Hij plaatst zelf hun naam in een schijn-gouddruk bovenaan zijn artikel.

Als hij de moed gehad heeft Stefan Hertmans te lezen, heeft hij dan niet opgemerkt dat we hier geconfronteerd worden met een meer dan merkwaardig boek van een Vlaamse auteur die weet wat Literatuur is, en de kunde heeft, de belezenheid en de rijkheid van taal om er op een briljante wijze over te schrijven?

En zal de jury er wel oog voor hebben, de inspanning doen zoals het moet als jurylid. En dan, waar ik minder vertrouwen in heb, de ‘honderdkoppige’ jury, zullen zij Hertmans lezen om hem naar waarde te beoordelen?

IK zelf heb slechts tot vandaag toe grote delen van het genomineerd werk gelezen, maar wat ik las was hoogstaand, ik aarzelde niet Hertmans te vergelijken met George Steiner, de man die ik leerde kennen via het VPRO-programma van Wim Kayzer[2] handelend over ‘de Schoonheid en de Troost’ en daarna uit de resem boeken die ik las van hem.

Er is natuurlijk een groot bezwaar. De uitgevers verwachten dat een ‘hapklaar’ boek met de prijs zal gaan lopen en niet een boek dat enkel een elite zal koesteren. Hij verdient het in elk geval voor mij.

Eind februari weten we waar we staan.

04-02-2012, 00:33 geschreven door Ugo d'Oorde  

En nog Psalm 139.

Ik heb deze morgen mijn blog van 2 februari opgezocht en heb begrepen dat mijn verwijzingen naar psalm 139 iets irreëels hadden, iets fatalistisch.

Als ik het gedaan heb dan was het enkel en alleen om erop te wijzen dat alles verloopt in het leven zoals het moet verlopen, om de eenvoudige reden dat altijd komt wat komt en dat, wat de film van het leven betreft, deze niet kan teruggedraaid worden of anders gemonteerd of met andere filmmuziek of in andere kleuren. Alles is wat is. En als het leven niet is verlopen zoals we verhoopt hadden dan is dit te wijten aan omstandigheden die maakten dat gebeurde wat niet anders kon dan te gebeuren zoals het gebeurde.

Je steekt de straat over, een fractie van een ogenblik onoplettendheid en je wordt gegrepen door een auto. Waarom, wat liep je te doen op die plaats; aan wat dacht je zodat je onoplettend waart en waarom? Dit is wat jou betreft, maar de chauffeur dan, wat maakte dat hij precies op dat ogenblik voorbij kwam en niet een fractie vroeger of later?

De drie meisjes op de fiets die op een doodgewone morgen, weggemaaid werden op de weg in Oosterzele – ik kom er regelmatig voorbij - waarom waren ze vertrokken op een ogenblik dat ze iets later of iets vroeger hadden kunnen/moeten vertrekken, waarom reden ze niet iets trager/iets vlugger, om op dat precieze diabolische ogenblik op die even duivelse plaats te zijn waar ze beter niet waren,

En dan het geval van de chauffeur, waarom was hij niet op een ander ogenblik op de plaats waar hij wel uit de bocht mocht gaan, maar niet op dat precieze ogenblik dat de meisjes er waren?

Stond het geschreven in het Boek van Psalm 139, wel neen natuurlijk, maar het stond wel geschreven in de massa omstandigheden die waren wat ze waren.

Maar toch, alles overwogen, blijven we ons de vragen stellen, waarop de auteur van Psalm 139 meende het antwoord te kennen.

Mijn ‘forget it’ van mijn vorige blog en mijn vermelding dat het geschreven stond moet geïnterpreteerd worden dat er eveneens, omheen de aarde, een stroom van gedachten drijft die nu en dan gecapteerd wordt en meegedeeld.

Carl Gustav Jung zou dit misschien ‘synchronisatie’ hebben genoemd. Ik weiger het in elk geval toeval te noemen.

03-02-2012, 07:14 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een vriend, een man van de bloesems, zo van de kerselaar als van de literatuur als van Janacek, stuurde me een dichtbundel van Henry Bauchau[1], in 1913 geboren die in 2010 en 2011 heerlijke gedichten schreef, al was het maar om die ene zin waar mijn vriend, in zijn brief die vleugels had, de aandacht op vestigde. Een zin lijk een gebed, een gebed dat ik, bijna – maar veel meer is niet nodig - met tranen in de ogen overneem:

Fais que je sois toujours dans l’abondance de l’éveil.

En als ik het gedicht lees en herlees – het is een krachtige morgen, het licht limpide als water en, Mahler – worden mijn ogen vochtig:
 

Tel l’enfant qui s’endort accroché au chiffon

A la protégeante odeur de sa mère

Fais que je sois toujours dans l’abondance de l’éveil.

Henry Bauchau schreef dit in mei 2010 op de ouderdom van 97 jaar, groot levend. Biddend groot levend te blijven tot het einde van zijn dagen, van zijn werk, ‘ces quelques points, ces quelques virgules’.

Is dit niet het gebed van ons allen, is er iets meer nog te vragen als de dood om de hoek op ons wacht?

Ik ben vertederd omdat hij schrijft wat ik wou schrijven.

Zijn bundel, ‘tentatives de louange’, ‘pogingen tot lofbetuiging’ een titel die zegt wat ik heb willen zeggen aan de jongste van mijn kleinkinderen, in mijn verhaal ‘het zaadje’ van enkele dagen terug.
En de dag erop toen ik sprak over de bloesems, met vandaag de woorden van de vriend die zich toen, op die belangrijke dag voor hem, vereeuwigen liet met zijn (kersverse) lieve echtgenote onder de kerselaar in bloei.

Samenloop van omstandigheden?

Forget it, dingen die zich aankondigden, die neergeschreven waren in het Grote Boek van Psalm 139[2].

Mijn dank is groot, waardevolle vriend.

Karel

02-02-2012, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik wordt belaagd - een iets te straf woord, ik beken het - door de boeken in de kamer, belaagd en achtervolgd, omdat ik nog enkel de boeken lees die in mijn hoofd blijven hangen. Hoewel het ook nog gebeurt dat ik er een opensla.

Zo zocht ik, in verband met het zaadje van gisteren dat meegevoerd door de wind terecht kwam op het blad van mijn dagboek, naar een haiku, die ik dacht gelezen te hebben bij Roland Barthes, in zijn moeilijk te volgen boekje over Japan. Maar ik vond het niet, noch bij hem, noch in andere haiku- boeken.

De haiku ging over een dichter die met zijn boek in de hand en met het venster open in slaap was gevallen en als hij wakker werd, je raadt het, hij bedekt was met kersenbloesems.

Het kan gebeuren, niets is onmogelijk wanneer de kerselaars in bloei staan – herinner je de kersenbloesems in de film ‘The last Samoerai – is er iets poëtischer en is het geen eigenschap van de poëzie alles te kunnen suggereren, ook het onrealistische?

Zo gebeurde het ooit dat ik de wagen had geparkeerd onder de Japanse kerselaars in bloei. Het was plots gaan regenen terwijl ik binnen was en toen ik terug naar de wagen kwam, was deze niet meer wit maar roze bekleefd met kersenbloesems. Ik reed weg met het venster open, als een gelukkig man, door de straten van de stad. De mensen keken verrast en verbaasd en sommigen applaudisseerden zelf.

Het zijn zaken die gebeuren kunnen als het lente is en het regent en je hebt een witte Citroën die je parkeert onder Japanse kerselaars in bloei, en er een plotse regenbui is met veel wind, en dit op een dag dat je pas een haiku hebt gelezen over een dichter die in zijn slaap met bloesems wordt bedekt.

Kleine dingen in het leven zijn ook belangrijk en mogen ook wel eens vermeld worden. Le curé de Crécy in ‘le Journal d’un Curé de Campagne’ van Bernanos wist het ook: ‘Les petites choses n’ont l’air de rien, mais elles donnent la paix’.

Je schrijft dit neer - denkend ook aan wat je gisteren schreef voor Lisa, Arnoud en Margot om hen te wijzen op het belang van kleine dingen in het leven en ook wat kleine dingen eigenlijk zijn – je schreef dit in volle winter voor je blog van 1 februari, en je weet dat al één twaalfde van je jaar voorbij is en je ziet dat je al 16.883 woorden hebt geschreven, zijnde meer dan 50 pagina’s vol. Het jaar zou dus 600 pagina’s kunnen bedragen, wat teveel is voor een boek waarin niets gebeurt.

Maar zij die me lezen zouden, krijgen er wel een jaar de tijd voor en één jaar is nu ook niet ‘nada’. We hopen allen, en ik in het bijzonder, er nog te zijn als de aarde haar jaar-baan zal hebben afgelegd.

Karel

01-02-2012, 00:06 geschreven door Ugo d'Oorde  

Verhaal voor Lisa, Arnoud en ook voor  Margot.

Tussen de bladen van mijn dagboek, een onooglijk zaadje, de kop van een lucifer groot. Hoe het er gekomen is weet ik niet, wellicht met de wind door het raam dat even heeft open gestaan. Veel is het niet, het was nodig dat het in het midden van het wit blad terecht kwam opdat ik het zou opgemerkt hebben, en toch, als ik eraan denk, is dat zaadje een klein wonder. Het volstaat dat het in goede aarde valt opdat het ontkiemen zou, wortel en stengel vormen, bloem worden en honderd identieke zaadjes zou verspreiden over de tuin.

Wat er nog van is, het zaadje is een product van een evolutie, het wist, of iemand wist, hoe plant en bloem en zaad zich hadden te ontwikkelen om de cyclus af te ronden. Het zaadje op mijn blad ‘weet’ welke cyclus het doormaken moet om eens zijn tijd en de gelegenheid daar om honderd nieuwe zaadjes voort te brengen.

Ik mag mijn boek sluiten met het zaadje tussen de bladen van 30 en 31 januari 2012, het er jaren gevangen houden tot het boek op die plaats terug eens geopend wordt en het met wat geluk door de wind wordt meegevoerd naar zijn bestemming.

Wie let er op, wie stelt er zich vragen bij dit niemendalletje, wie vraagt zich af hoe het mogelijk is, dat er binnenin een soort computer steekt, verbonden met de kosmos, om identieke kopieën van het moederzaadje voort te brengen. Een moeilijk te begrijpen proces, dat een herfst een winter, een lente en een zomer nodig had om te zijn wat het is en nu een herfst, een winter, een lente en een zomer om te worden wat het worden moet, want de computer erin blijft aan staan.

Wie stelt er zich vragen bij en wie niet? 

En als jij je er vragen bij stelt, blijft het dan nog een niemendalletje?

Karel

31-01-2012, 00:18 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een vraag die ik me stel, en wellicht enkel de Dante-liefhebbers onder u zal interesseren of ik, de verzen 13–15 van ‘Paradiso, canto XXIX:

Non per aver a sé di bene acquisto

ch’esser non può, ma perché suo splendore

potesse, risplendendo, dir “subsisto,

die ik na rijp beraad als volgt meende te mogen vertalen:

Niet om voor zichzelf goed te verwerven, want dit kan niet, maar opdat zijn schittering, zich weerspiegelend, zou kunnen zeggen ‘ik ben’.

wel correct heb geïnterpreteerd als ik hieruit afleid dat de weerspiegeling van zijn schittering onvermijdelijk enkel via de geest van de mens naar Hem, de Eeuwige Liefde, toe kan weerschijnen

(Het is ook de Liefde, ‘l’Amor che move il sole e l’altre stelle’ – de allerlaatste versregel van de Commedia - die ‘de zon en de andere sterren bewegen doet’, volgens Dante.

Als het verkeerd werd begrepen dan moet Ugo zijn tekst over Van Gogh (De Adem van de Dagen, 19), herzien want dan heeft hij zich laten misleiden door een hadith van de Profeet die we vinden bij Ibn Arabi, aangehaald door Karen Armstrong, in ‘A History of God’:

‘I was a hidden treasure and yearned to be known. Then I created creatures to be known by them’.

Het is trouwens Miguel Asin Palacios die in zijn Boek ‘Dante y el Islam’ (1929) duidelijk heeft aangetoond dat Dante grote delen van de structuur van zijn Divina Commedia heeft ontleend aan de ‘Libro del nocturno Viaje’ (quitab al isrà) van Ibn Arabi en hij dus het werk van deze Murciaan, van het begin van de XIIIde eeuw, moet gekend hebben.

Il faut donc que je fasse d’autres recherches, want dan is ook volgend Genesis-gedicht in essentie fout:

Genesis II

Uit het Woord de mens geboren,

opdat het Woord zichzelf zou zien

met de ogen van het deeltje Woord

dat in elke mens aanwezig is.

Zoals Dante het wel wist en anderen

voor hem, en Beatrice hem zeggen kon

dat God de wereld had geschapen

opdat Hij zichzelf zou kunnen zien

met de niet te ziene ogen van de mens.

Het Woord heeft dus zichzelf gezocht

een spiegel in de mens geboren.

En hoorden we Augustinus niet:

‘Had je me niet gevonden,

je zou me niet hebben gezocht’.

Of, had ik niet in jou gewoond

je zou niet geweten hebben dat ik er was.

Zo was de mens een noodzaak

voor het Woord                           

dat anders, in zijn eenzaamheid                                              

verstillen zou in overbodigheid.

Karel

30-01-2012, 00:39 geschreven door Ugo d'Oorde