Is het verkeerd als ik me blijf verdiepen in de wetenschap er te zijn, met de nadruk op mijn ‘hier-rondlopen-op-aarde’, mijn ‘hierzijn’?

Er is geen alternatief, wil ik dit blijven kunnen dan moet ik meer vrijheid geven aan de Ugo in mij, de dromer, de uitloper, de fantast. Moet ik hem terughalen uit de catacomben van het verleden en hem laten optreden in tijd en ruimte, ademend als een jonge knaap onder de ruisende populieren van de laatste weide waar ik voor de laatste maal - zoals ik het me herinner - neergelegen heb in het gras tussen boterbloem en margeriet en koekoeksbloem, met de gonzende bijen over mij, de vlinders en de kevers, en wat verderaf de grazende koeien. Werelden geleden, toen ik pas was opgestaan uit mijn jeugd op weg naar mijn volwassenheid die er stilaan aankomt nu, tenware deze al voorbij zou zijn.

Verlossing van het oude, het verweerde: waar het op aankomt in deze dagen als het licht door de staalgrijze luchten breekt, tere vlakken getekend op de planten in de tuin, lijk bundels gedachten, lijk samengesnoerde tuilen van verwachtingen die zich mogelijks realiseren zullen - de Nooteboom in mij die spreekt.

Zo is elk opnieuw beginnen, het binnendringen in wat van vroeger was of het buitenkomen uit parken bomen die bossen zijn van uitgelaten leven, opstijgend uit humus en mossen, uit salomonszegel en dalkruid, uit geurende varens die hun sporen laten waaien tot op mijn woorden, tot in mijn hart.

Me vermengend met al wie ik ooit was, waar ik ooit gekomen ben, zoals deze morgen, ik plots terug was op een plaats in de bergen, op weg in die oneindige sneeuwvlakte die we te kruisen hadden, komende van de cabane du Grand Mountet naar de voet van ‘la Pointe de Zinal’ en er aangekomen, treden moesten gehakt worden in de sneeuw en in het ijs om in de wand hoger te komen, waar ik hing, de voeten in de gehakte treden, de handen bevroren, en het niet meer houden kon, los ging laten verdoofd van de koude, tot Robert, de gids, zag dat het zonder ijsvijzen te gevaarlijk en te moeilijk het was hoger te klimmen.

Plaatsen die ik meer dan ken, waar de vreugde er te zijn en de pijnen om er te komen zich oplosten, ondanks alles, in een immens geluk te zijn waar ik was, losgebroken van al wat me gevangen hield, unieke momenten van het zijn, zelfs en vooral als een inbreuk op wat is van het dagelijkse van het bestaan.

Zo ook is een woord, een zin, een beeld, genoeg om weg te schieten in oorden en dingen die waren en waar je nu niet meer komen zult, die lijk speldenkoppen op een landkaart geprikt, te wachten liggen in je geheugen.

Dit is dan wat ik heb bereikt, denkend aan de Ugo in mij en hem toch het woord niet latend terwijl de tijd is voorbij geschoven, hij, Ugo verborgen tussen de lijnen van  waar hij soms opduikt  uit een stolling van de geest, een kiem uit een zaadbol.

En ik teruggaan moet tot mijn prille begin, en verder nog, oneindig verder nog, en toch zo dichtbij, tot wat in den beginne was, het zijn van het zijnde dat nog altijd wordend is, waaruit ik eveneens  gans in de beginne ben ontstaan toen er enkel aanwezig was, onder een of andere vorm van aanwezigheid, niets meer dan het allerprilste begin van wat wordend is.

Ik, en jullie erin aanwezig in het eeuwig potentiële.

23-03-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Terugblikken op vroeger en, het vroegere evalueren en aanpassen waar het kan of moet, zodat het einde maar steeds verschoven wordt in het deeltje toekomst dat er nog is voor mij, nu ik, met een onzinnige belager  in mij en een nog onzinnigere in de verte, er, in feite, twee bressen te slaan heb in de muur waar ik voor sta.

Nochtans stel ik vast, dat er nog heel wat te doen valt én, dat de tijd me ontglipt, me verrast me keer op keer door de akelige snelheid die hij kent om te gaan, zoals gisteren, op zijn manier van dag naar nacht. De slaap die ik zo nodig heb is er te veel aan, wat een onlogische uitspraak is; het is wat ik nog zou willen doen dat te veel is, dat ik herleiden moet tot wat haalbaar is, de enige manier om de tijd te temmen, de tijd zelf te verrassen.

Of, hoe het leven, in al zijn vormen, in al zijn stellingnames,  lijk het raderwerk in een klok, me in elkaar heeft gestoken, ja, toegetakeld, het woord dat ik gisteren gebruikte preciezer gericht.

Als ik tracht te concluderen, hoe ik me heb laten uit bloeien, niet alleen als schrijver van blogs, maar als mens die niets anders meer kan dan schrijven, met verwaarlozing van al het andere dat mijn hart - vandaag om te beginnen - verzadiging zou bijbrengen, berusting al was het maar om de 4.000 blogs van minstens 500 woorden die te lezen staan op mijn Blog-side, is dan het moment niet gekomen om het te doen?

Het is me wat, woorden en nog woorden, zijnde mijn levensader, en als ik het naga tot in de diepte, heb ik in the mean time, nog niet genoeg geschreven over de naam die niet uit ons te branden is: de gedachte ‘God’, wie Hij is, en als Hij is, hoe Hij er is, hoe ik erover denk?

Een zaak is zeker ik ben niet ‘pregalileiaans’, niet zoals zovelen die het gebleven zijn wat hun religieuze ingesteldheid betreft. Zoals ook de Kerk het gebleven is. Terwijl ondertussen door de Kwantum Fysica een totaal nieuwe Bijbel geschreven werd. Een Bijbel die ik tracht te lezen en te begrijpen. En hoe dieper ik erin wegglijd, hoe meer al wat me omringt in de natuur, en de processen in de natuur, een wonder wordt, een on-begrijpbaar, onvatbaar, onvoorstelbaar wonder. En hiermede is het meest bijzondere gezegd.

Zo, als ik gefilosofeerd zou hebben dan ligt alles verweven met de idee God, met mijn visie over het leven en, met wat er is van het leven na de dood.  En dit laatste, dit allerbelangrijkste, gedragen door mijn visie op het wonder dat het leven is, en hier uit voortvloeiend, het wonder dat de dood moet zijn.

Dit is de kern van mijn filosofie, een andere is er niet, een andere hoeft er niet. Vandaag niet en morgen niet.

22-03-2022, 06:32 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik kom niet los van Oekraïne, vooral dan bij volle maan, zoals deze nacht als ik denk dat er gevochten wordt bij maneschijn. Het zal er wel geen volle maan geweest zijn over de stukgeschoten steden in Oekraïne zelf, maar op andere nachten wel. Ik stel me dan vragen bij de gevoelens van jonge soldaten en andere met vrouw en kinderen thuis, waar kunnen die aan denken als het niet zou zijn er heelhuids van af te komen, als het niet zou zijn zich terug te trekken in alle stilte indien ze wisten waarheen te gaan achteraf.

En dit alles en nog oneindig meer, omwille van de beslissing van een mensdier, een absurd geval van het 'Dasein'.

Of, zijn ze al afgestompt, zien ze niet, of willen ze niet zien de miserie die ze veroorzaken onder de bevolking, de vrouwen, de kinderen, de ouderlingen? Voelen zij zich dan ook zo veilig, weten ze dan niet dat het ook hen kan overkomen, eerder vroeg dan laat.

Oorlog voering in de maneschijn, wie denkt eraan ware hij Poetin niet, zoals ik hem noem, het mensdier, heb ik geen andere naam voor een gek en een leugenaar die durft te beweren dat het liefde is voor de evenmens als je de kogel opvangt die bestemd is voor je vriend. Wat weet hij ervan als hij er staat als een leugenaar wat al de rest dat hij vertelt betreft. Hij maakt me ziek  die man, zieker dan ik al ben, hij verwaarloost mijn gedachten, hij herleidt me tot een iemand die rondloopt met wraakgedachten en ik ben voorzeker niet de enige, en ik, ik heb geen nood aan dergelijke gedachten.

Ik heb dus, en het spijt me, sedert hij zijn wil heeft doorgedreven, elke morgen een bres te slaan in de muur die hij opgetrokken heeft in mij naar het gewoon dagelijkse

als ik begin te schrijven. En wie ben ik dan met het stof van de geslagen bres verspreid over mijn haren en mijn leden; hoe kom ik eruit tevoorschijn, met welke gedachten nog, als het me al heel wat moeite heeft gekost om de bres te slaan. Vooral dan bij volle maan, zoals het deze nacht het geval was, als ik het gordijn wegschoof hoe helder, even voorbij middernacht, de morgen al was. Een voorgevoel dat ik kende, de roep van de maan zelf die ik meende te horen, staande precies boven de nok van het huis van de gebuur, alsof ze er op speciale dagen, zoals deze, niet van afwijken wil.

Ik het gordijn heb opengelaten op de nacht, met de maan vanwaar ik lag, precies in de rechter bovenhoek van het raam, maar verdwenen in het eerste morgenlicht.

Maar de impressie van de maannacht is me bijgebleven, ik dacht dat het geen nacht was om te doden of huizen kapot te schieten, de straten vol steengruis en stukken glas. Hebben de Russische soldaten dit niet meer gedacht dan de Oekraïense het gedacht hebben?

Absurd, schreef ik, wat er gebeurt in deze dagen, in deze tijden van heel wat hoogtepunten in een beschaving die nu aan het wankelen is geslagen. Het zijn gevoelens die me meer besmetten dan corona of covid of welke ziekte ook.

Hopelijk besmet ik er jullie niet mee.

Een zaak is zeker Poetin heeft me toegetakeld in mijn laatste dagen.

21-03-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik schrijf in vreemde woorden over vreemde dingen, bevreemdend is het wel. Nochtans ik ben zeker niet Jorge Luis Borges, ik ben niet iemand om te zijn wie ik niet ben. Ik ken mezelf en enkel mezelf als ik schrijf, wanneer ook en hoe ook.

Ik testte positief op corona. Ik vermoedde het al enkele dagen, het begon donderdag  - zo ziek en zo moe als, ja, als wat? - maar te moe om de trap op te gaan. Ik bereikte nu  toch al zaterdagvoormiddag, er is hoop op beterschap, maar ik kan het niet onbesproken laten omdat het me omsingeld en insluit, omdat het me neerhaalt, en het is voor enkele ogenblikken de robot in mij die overneemt.

Deze heeft niet die preciesheid, is niet geschoold om alles af te werken zoals het hoort, hij laat zich te gemakkelijk verleiden, verschuift de dingen verder de dag in, de nacht die komt aankloppen in. Hij is echter niet geprogrammeerd en ik sukkel maar wat, zoek naar iets waar ik naar zoeken kan en vind niet altijd de weg, en als ik de weg vind dan is het niet altijd een lange uitgesponnen weg, eerder een weg die doodloopt.

Noem het zoals je wilt, maar eigenlijk blijf ik de man behind the robot. Want de man achter de robot heeft niets gemeen met een robot, hij kan hem wel zien als een hulp die optreedt in zijn plaats, maar hij vertrouwt hem niet, hij kan hem niet vrij laten handelen want waar zal hij uitkomen, eens op hol geslagen?

Laat hem zwijgen dus zodat ik me loswrikken kan en de man worden - vergeef me mijn verbeelden  - van eenvoud, en toch een grote man van wijde luchten, over uitgestrekte velden, van boterbloem en hazelaar, rabarberstruiken en, van zaden die ik strooide en van nieuwe planten die bloeien zullen mettertijd.

Als een vreemde man in een vreemd lichaam schrijf ik over hem. Ik noem hem niet. Wie me leest en hem kent weet over wie het is dat ik schrijf. Ik zie hem als een gelukkig man, hij bezit alles wat hij nodig heeft, van vrouw tot dochters, tot vijvers en tot vrienden die hem lezen en hem brieven schrijven, over het groene van Ierland bijvoorbeeld. Hij hen dankbaar is.

Hij bezit ook een wereld van boeken en muziek. Ondanks corona, eenzaam is hij niet. Hij denkt nog niet verder dan waar hij nu al staat, toch niet bij dit schrijven hier. Zelfs al weet je maar nooit.

*

Er aan toegevoegd om 11.24, uit de Sterrengids 2022: Zondag  20 maart (www.stip.media):

15.33 Universal time, lente equinox, begin van de astronomische lente. De zon heeft nu de ecliptische lengte van 0° en hij staat recht boven de evenaar en overschrijdt de hemelequator van zuid naar noord. Dag (zon op) en nacht (zon onder) duren vandaag overal op aarde even lang, 12 uur.

20-03-2022, 10:29 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik heb niet herlezen wat ik gisteren heb laten gaan, ik was in een lethargische toestand, overrompeld door de koorts, griep of corona. Hoe vaart het met mij vandaag is de vraag die ik me blijf stellen, waar kom ik uit, mijn geest onstabiel, mijn geschrijf onzeker; hoe kom ik aan bij mijn laatste lijnen en wat laat ik na dat niet te maken zou hebben met het koortsig gevoel dat me nog niet verlaten heeft.

Mijn morgen heeft geen goud in de mond, maar zorg en kwelling, mijn leeftijd helpend is er een vraag die oprijst, die ik dan toch terzijde liggen laat, het is voorbijgaand, het is nog niet wat ik denk dat het zou kunnen zijn, wel een voorbode. Waar ik het bij houden moet.

Mijn God, hoe bloot ik me geef, hoe gul ik ben niet met het diepste van mijn gedachten, maar met de achtergrond ervan, mijn fysische gesteldheid die me omkneld houdt neigend naar het negatieve, mijn zuiverste ik gevangen in een wurggreep.

Hoe verzet ik me opdat ik, het ellendig gevoel op zij schuivend, me verbergend achter een ondoorzichtig gordijn er zou staan, niet zoals gisteren, maar ondanks alles, vernieuwend en sprankelend in glanzende woorden de realiteit overstijgend.

Tijdloos, vluchtig over wat nog komen moet en niet geweten hoe het kon, tot Sibelius in de snaren, hoog trillend in solo en verankerd in het gebed van het orkest, in koor opgevangen en doorgegeven: lente en herfst en tederheid die van lippen is en van handen neergelegd als bloemen op een koude grafsteen, stengels geknipt en samengehouden met een veelkleurig lint, in kleur van avonden in donkere lanen; dovend wat van gisteren was en ook wat van veel vroeger was, verwachting erin bloot gelegd, en vingers en strijkstok die snaren beroeren alsof het klanken waren van ebbe en vloed, afwisselend de klaroenen die we hoorden tot de sterren en verder nog.

Wat weten we van wie Sibelius was als hij zijn vioolconcerto schreef, hoe hij neergezeten of staande, hoe hij in de morgen of laat in de nacht, de volle maan een klankbord of het donker ruisen van de bossen, schrijvend was, opsommend de geluiden die hem bereikten, deze zich mengend met de gevoelens in hem, die hij maar kennen zal als alles geschreven staat en de viool en het orkest het hem vertellen zal, hoe hoog en hoe ver hij geklommen is. Zichzelf uitdovend.

Zoals ik het niet weet hoe ver ik gegaan ben met wat er al geschreven staat en ik wachten moet, denkend aan wat nog kommen kan, vandaag of morgen, als ik er nog ben, en zoals het gebeuren kan, soms, denkend aan wat er zijn zal als ik er niet meer ben, maar dan niet zoals Sibelius en zijn vioolconcerto dat er nog zal zijn.

Wat me bereikte als verhaal, is wat voorbestemd was er te zijn en er achtergelaten te worden. Ik heb er niets aan gewijzigd, ik heb het genomen zoals het kwam, aarzelend eerst, daarna doordrijvend omdat er geen alternatief was dat me helpen kon.

Mijn geest nog altijd door koorts beneveld.

19-03-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Niet veel zijn de woorden die ik elke dag in jullie richting zend. Niets meer dan wat invallen opgeraapt en neergezet, alsof het flarden wolken waren over mij heen geschoven, ik, in een poging deze vast te grijpen en vast te nagelen terwijl ze al lucht geworden zijn.

Dit is het gevoel dat ik heb in deze woelige tijden: mijn woorden in het licht van het vele dat gebeurt geschoven over veld en weiden, over bergen en zeeën, geaderd, aaneen gehouden met punt en komma,  uiteen gerafeld door de wind, lijk hooioppers van vroeger. Stiltes zonder al te veel betekenis, geschreven om er te zijn en er te blijven en niet altijd aanvaard, niet altijd binnen de grenzen gehouden van wat ons overvallen kan; de realiteit soms ver opzij gehouden om te stijgen lijk een luchtballon de wolken in, kleiner wordend, opgeslorpt door wat het heelal is.

Zo mijn woorden, verlucht uitgebalanceerd jullie verbaadsd ze te ontvangen op de morgen of later als een verschijnsels van korte duur waar niemand achterstaat, de dag die niet vlug voorbij zal zijn, ingekrompen.

En zeggen dat ik mijn woorden oneindig wil, groots, bakens van melk en honig. Soms schrijft me wel iemand dat het mooi is wat ik schrijf, ik ben er hem dankbaar voor, dat hij het wete.

Het worden dan, heel kort, ranken boterbloemen, gele vlammen in de grachten langs de wegen waar ik liep, gewonnen of verloren in gedachten over wat van de dagen is. Of, deze morgrn, van een pimpelmeesje tegen het raam gevlogen, op de grond waar het ligt en opgeraapt om het te houden een tijdje, het kopje in gedeukt, stijf geworden pootjes, totaal naamloos, dat je enkel redden kunt en tot herleven roepen zult door het te vermelden, zodat het morgen nog gelezen zal, geweten dat het gebeurde en nog wellicht op vele plaatsen nog gebeuren zal.

Klaar om uit te breken, de wolken te laten voor wat ze zijn en binnen te komen waar je komen wilt, geschuif van handen over perkament en papyrus, tekeningen van vroegere tijden, latent in goud en rode lak, zoals de wolken - je weet het -goud en rood zich spiegelen in wondervijvers voor de dag zich sluit, met de reiger wachtend op de oever in het gras, tussen riet en colablikje overgebleven.

En de koorts die je lam slaat, terwijl je tracht te schrijven om nu te overleven.

18-03-2022, 09:57 geschreven door Ugo d'Oorde  

‘Blijf verwonderd’ is de groet die ‘Klara’ me elke morgen  toewenst. Eigenlijk betekent het vandaag, laat je niet storen door de hoge energieprijzen of door de bommen in Oekraïne, maar ondanks al dit, al is het heel wat, blijf kijken en uitvinden wat verscholen is achter de dingen van elke dag.

Goed dat we het weten, goed dat we er op ingaan, dat we vergeten of doen als of we het vergeten zijn  en normaal doorgaan met ons verwonderd zijn over al wat ons aangeboden wordt in het leven van elke dag. Kleine dingen die rust geven en grote die verbazing brengen, een grote variëteit in onze wereld van het erzijn.

Het is het ‘plus est en vous’ van de Brugse heren van Gruuthuse; het is het ‘be mindful’ dat ik, samen met een vriend, Pierre Hollevoet, een (glorieuze) morgen las in het wapenschild van het Macbeth-castle in Cawdor, Schotland.

En ik deze morgen van nu - van vele morgens uitverkoren - in mijn stilte, in mij geslotenheid, afgezonderd, vereenzaamd, terug wil naar de essentie, verwonderd over het simpele, maar ook het grootse van de orchidee naast mij waar ik schrijf– ze is méér dan zo maar een plant - die ik dacht aan het verdorren te zijn, plots botten heeft gevormd, bijna in één nacht want het is  pas nu dat ik het bemerk. O, zuivere verwondering voor het leven dat herneemt.

Was het niet omdat ik dacht dat ze verdord was - en zij het wist dat ik dit dacht - dat ze terug tot leven is gekomen, of, heeft ze mijn gedachten gelezen en heeft ze gereageerd?

Normaal gezien zou ik zo iets nooit schrijven, maar nu me gevraagd wordt verwonderd te blijven zoek ik hoe ver ik wel wil gaan in mijn verwondering?

Maar er is meer, ik herinner me dat ik, korte tijd terug, haar met wat water en wat toewijding uit haar verschrompeling heb gehaald, haar toesprekend, haar aanmoedigend, haar duidend op de beste plaats naast mij, mijn geest zich aldus entend op het stipje geest in haar, identiek qua aard aan die in mij, en zij nu terug levend, opspringend zich loswringend uit haar slaap van maanden.

Mij is het gegeven er over te mijmeren, open te bloeien in strakke woorden, terwijl zij me haar verwondering toont door zich terug te openen op het leven dat haar nooit verlaten heeft.

Zo, ‘kleiner Mann’ met je orchidee, blijf verwonderd om de verwondering, verga niet in de dorheid als je bloed aan het verarmen is met de jaren die zich stapelen in je leden, in het beven van je handen als je schrijft, maar blijf in woorden open bloeien zoals de orchidee naast je. Zelfs als je weet dat erna, als haar tijd gekomen is en ze leeg gebloeid, wegzinken zal in haar slaap, blijf verwonderd, want in haar slaap is ze zich, lijk een ingesponnen vlinder, aan het voorbereiden op een volgende bloei zoals jij, als je de nacht ingaat, in je slaap nieuwe gedachten zich klaren zullen, die je de volgende dag, zoals de orchidee vandaag,  verwonderen zullen.

‘Being mindful’ is niet voldoende dus, is een begin, een opening, een noodzaak, pas erna kan de verwondering komen, het binnen komen, het zich vermengen met wat is om zelf verwondering te zijn, verwonderd over het wonder van wat leeft en is: Klimt en Van Gogh en Turner, Eliot en Gilliams en Pasternak, Satie en Mozart en meer nog, veel meer nog, Johan Sebastian Bach.

Verwonderd over het wonder dat verwondering is.

17-03-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Je kunt uit je bed opstaan met de maan voor het raam of,  ontwaken in de muziek van Bach. Beide zijn, in een zekere mate, inspirerend, de maan omwille van de poëzie er omheen geweven, Bach omwille van het sacrale in zijn klanken dat je graag zou willen overnemen in wat je schrijven gaat. Beide ook een compensatie voor al het niet inspirerende, het storende, het nefaste, dat je elke morgen overspoelt als je luistert naar het nieuws dat op jou afkomt.

Maar toch is het Bach die je overhoudt, het is van uit hem dat je vertrekken wilt, dat je de zekerheid hebt te blijven op het niveau van je vorige geschriften; al mag het ook, in de tijden van nu, geïnspireerd door Rachmaninov of Prokofief, of Shostakovich, of welke Russische componist ook, al was het maar om aan te tonen hoe zeer we verknocht zijn aan  Russische ziel van hen en ook en vooral ook om ons op te stellen, klaar en duidelijk, tegenover de vloek die Poetin in zich draagt.

Uiteindelijk is het onvermijdelijk, het is de waarheid die het halen zal. Poetin moet dit al weten, weten dat hij de geschiedenis zal ingaan als een grote leugenaar om misschien niet te bereiken, of slechts ten dele, wat hij beoogd had te bereiken; wat ook, de geschiedenis, later, zal oordelen over hem.

Een feit is in elk geval zeker, we mogen de Russische literatuur en muziek nu niet laten vallen, integendeel, we moeten meer dan ook interesse tonen voor de waarde ervan, om duidelijk te stellen dat het Rusland voor ons, niet het Rusland van Poetin is, zelfs al houdt dit het gevaar in dat de bedoeling ervan verkeerd begrepen wordt. Maar het komt erop aan een boodschap uit te zenden opdat de tegen Poetin gekante bevolking in Rusland weten zou dat we in het Westen, aan hun zijde zijn blijven staan.

Ik ignoreer hoe we dit verwoorden/verwezenlijken kunnen opdat het doordringen zou, zoals het moet, tot het Russische volk, maar het is en blijft een noodzaak iets aan te vangen in deze zin.

Het toont aan hoe zeer ik me betrokken voel, hoe diep ik getroffen ben door wat er gebeurt in dit deel van het Westen, want wat er ook moge over gezegd worden, het Russische volk is ook dit van ons, van onze beschaving, van ons bloed, zo voel ik het tenminste aan. Als ik zie hoeveel boeken ik heb van hen, hoeveel stukken muziek ik ken van hen. Ik kan hen niet verloochenen ik kan hen enkel tot mij nemen en aan mijn hart drukken - ik herinner me het laatste boek dat ik herlas van de Nobelprijswinnaar Mikhail Sholokov: ‘The Don Flows Home to the Sea’, een boek over leven en dood van het volk aan de Don, in tijden van oorlog. Een oorlog in het begin van de XX_ste eeuw, niet zo ver af van deze van nu.

Het is ook die van ons, is het niet met de oorlogswapens, het is met de wapens van de geest.

Ik schrijf dit zo maar, ik waag me aan voorspellingen, zelfs aan voorspellingen die kunnen uitkomen. Het is simpelweg mijn boodschap van vandaag.

16-03-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Leeg. Zeg ik jullie hoe leeg ik me geschreven heb de jaren die voorbij zijn, of verzwijg ik het. Het is de zin waar ik ben mee opgestaan.  Ook en zeker omwille van het gebeuren in Oekraïne, het lost zich niet op en daarenboven het blokkeert alle wegen naar het effene, het stille in mij, van waaruit ik zou kunnen opstaan om me te openen in woorden.

Groot te openen, omdat ik er, o zo dikwijls, nood aan heb te zijn wie ik was toen ik tekende, toen ik lijnen trok op een wit blad en vlakken opvulde met driehoekjes of met kleine cirkels geen behoefte hebbende aan woorden maar gedachteloos bezig zijn, uren lang met het tekenen van kleine ingebeelde  overblijfselen van planten en dieren op grote bladen Steiner papier die dagen, weken, maanden nodig hadden om uit te komen, eindelijk, als een landschap waarvan ik wist dat het niet af was, maar dat het veelzeggend was precies omdat het niet af was.

Hoe kijk ik ernaar vandaag, hoe zie ik er in hoe ik geëvolueerd zou hebben had ik niet overgeschakeld op het woord dat me eigenlijk niets heeft opgebracht. Twee mislukkingen in elkaar verweven: een omdat ik er mee gestopt ben op het ogenblik dat ik openbloeien ging en een waar ik mee begonnen ben als het te laat was.

Dit is mijn leven geweest van het ogenblik dat ik het creatieve, het zuiver kosmische voelde opwellen in mij, zijnde de ogenblikken dat ik levend was, niet gebonden aan, maar bevrijd van de alledaagsheid. Een stadium waar ik  nu telkens keren wil, weet wanneer ik het bereik en vooral wanneer ik het niet bereik, of bereiken zal.

Wat me rest aan vreugdes nog is heel vluchtig, is het ogenblik of zijn de ogenblikken dat ik me wegschrijven kan, dat ik enkel, zoals ik vroeger de lijnen en de vlakken was, nu de woorden ben en niets dan woorden die even onafgewerkt gelaten worden, omdat ze aldus het diepst reiken kunnen bij wie me leest.

Ik ben nu, 300 woorden verder dan de leegheid waarin ik ben begonnen. Het zal dus geen leegheid geweest zijn, het zal maar een indruk geweest zijn die ik gehad heb, een indruk die een lichte paniek voorspelde, een mogelijkheid vandaag niet aan te komen waar ik aankomen wou, maar eens te meer heb ik me onderschat.

Geldt dit voor al wat ik al geschreven heb, is wat ik achterlaat van enige literaire waarde? Een vraag die me niet zou mogen bezighouden, het wijzigt niets aan wat ik me voorgenomen heb te doen en te blijven doen: elke morgen te vertrekken voor een nieuwe tocht, de bossen in, de velden in of, wat uitzonderlijk wordt, de bergen in, of neer te zitten op de rotsen met de zee onder mij.

Ik heb nog altijd de mogelijkheden het te doen in gedachten, maar ik kom er minder en minder toe omdat het herinneringen opent die ik beter gesloten houdt voor betere ogenblikken dan deze van nu.

Ook, niet wetende of die betere nog ooit komen zullen.

15-03-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Dit is, zoals zovele morgens, mijn binnenkomen in de wereld van woord en zingeving; dit is, even maar, de tijd vasthouden om op te stijgen tot in de hoogste luchten; dit is mijn ontmoeting met wat is en altijd zijn zal, mijn onderdompeling in het zijnde.

Al weet ik niets erover, al is het een holte, ze is gevuld met dingen die ik niet zie maar die ik inadem langs de geest in mij. Die ik aftast keer op keer, als ik neerzit voor het maagdelijk blad van de dag dat nu bedekt gaat worden met woorden meer dan met daden. Zaaisel uitgestrooid met volle grepen, zoals de boer die vroeg in de morgen is opgestaan en met de zak zaad over de borst – ik denk aan de Vlasschaard van Streuvels – over de akker loopt en met brede zwaai van de arm de zaden uitstrooit, biddend dat ze kiemen mogen tot een rijke oogst.

Zo mijn woorden neergezet, hopende dat ze gelezen worden, dat ze geoogst worden door velen - er zijn er amper nog een handvol - en uitgedragen.

Het is mijn gebed, niet om iets te bekomen, er valt hier op deze aarde niets te bekomen, maar een gebed, eerder een betrachten om, al was het maar enkele ogenblikken,  meer te zijn en te worden, om, telkens door te dringen op een of andere wijze tot in de fijnste plooien van ons bestaan.

En het dringt, nu ik gekomen ben op de drempel van waar ik heen zal gaan, vertrouwend, omhelzend van nu af aan, elk ogenblik dat ik bewust door breng in al wat is van het leven zoals het nog is voor mij, zeer beperkt in zijn lichamelijke bewegingen, maar nog ruim beweeglijk binnen de wanden van de geest.

Uit deze morgens zal van nu af aan de dag opstaan en zich uitspreiden over mij, in de vele kleine dingen die ik zal doen, automatisch of bewust. Herdenkend wat ik deze morgen heb geschreven, over mijn gebed om meer te zijn, te kijken hoe alles beweegt en hoe vol alles is. Gemeten bewegingen van hand en geest, over de middag heen, tot het licht verzwakt en de avond komt, en ik, zoals vele avonden, vaststellen zal dat de dag is weggegleden, onopgemerkt voorbij, en ik mijn boeken sluiten kan.

Het zal voldoende geweest zijn. Ik zal gedaan hebben wat mogelijk was te doen, en, tezelfdertijd heel wat niet gedaan hebben dat ik had kunnen doen, zoals het elke dag gebeurt, denkend dat het morgen beter zal gaan. Want dit is waar het telkens op neer komt, schrijven om mezelf te verbazen, zoals wat ik las alvorens af te sluiten: ‘Le poids d’un atome n’échappe pas à ton Seigneur, ni sur la terre, ni dans les cieux’ (sourate X, 61).

Het gewicht van wat ik schrijf vandaag is zelfs geen atoom, is niet om de  maat te nemen maar, het is wat het is, zelfs als de dag die volgt niet geven zou wat de morgen me belooft.

14-03-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Heb een woelige nacht gekend, even woelig als de vorige, nu ik hoorde dat hij, Poetin, huurmoordenaars wil inzetten tegen de overblijvende bevolking; geen mannen om te vechten maar om wetteloos te doden wat op hun weg komt.

Maar, en hier wijk ik voor, er is ook voor mij deze morgen, deze schitterende morgen van licht en wind en groot beginnend leven, gelukkig, de Bijbel. Er is gelukkig de Shishak van de Bijbel waaraan ik denken ga die zich roerde - zeker niet zoals Poetin - rond de jaren 950 vóór Christus,  de tijd ook van de tempel en het paleis van Salomon en van de rijkdommen erin binnengebracht zoals beschreven in I Koningen, hoofdstuk 7. 

En wij, we lezen verder in 1 Kings, hoofdstuk 14:

25: And it came to pass, in the fifth year of king Rehoboam, the Shishak, king of Egypt, came up against Jerusalem. 26: And he took away the treasures of the house of the Lord, and the treasures of the king’s house; he even took away all the shields of gold which Solomon had made.

En we lezen nog verder in II Kronijken, hoofdstuk 12:

9: So Shishak king of Egypt came up against Jerusalem, and took away the treasures of the house of the Lord and the treasures of the king’s house, he took all: he carried away also the shields of gold which Solomon had made. 

Dit zijn opgetekende feiten die we aanvaarden kunnen, de koning van Egypte die de stad Jerusalem spaart, in ruil voor al de schatten die zich bevinden in paleis en tempel. Echter, er komt geen Shishak voor op de lijst van farao’s van Egypte, hij moet dus gekend geweest zijn onder een andere naam.

Welnu, geen haan zou er vandaag over kraaien ware het niet dat al deze, als buit meegenomen voorwerpen en stukken meubilair gebeiteld staan, tot in detail,  in de muren van de Amontempel in Karnak. En dit getekend als de buit meegenomen door Tutmoses III,

De Shishak van de Bijbel was dus onweerlegbaar de farao Tutmoses III, de opvolger van Hatsjepsoet én, de vader van Akhnaton.

Qu’on se le dise.

Dit betekent onder meer dat er een gap is van zes eeuwen in de chronologie van Egypte, met alle gevolgen van dien, ook wat Akhnaton betreft, ook wat de identificatie van Oedipus betreft en zelfs wat betreft de identificatie van de Queen of Sheba.

En toch zijn we, wat Israël aangaat, er geen stap verder mee. Er zijn in en omheen Jerusalem, geen resten gevonden, noch van een tempel noch van een woning/paleis van Solomon, De nog bestaande Klaagmuur in Jerusalem is wat overblijft van de tempel gebouwd in ‘het nieuwe Sion, door de Israëlieten na hun terugkeer uit ballingschap in de zesde eeuw vóór Chr.

Waar was dan gelegen, het (oude) Jerusalem met de resten van Tempel en Paleis?

Wie er in deze tijden van angst en bezinning meer wil over vernemen, leze met een kritische blik: én Emmanuel Velikovsky of Robert De Telder, én Kamal Salibi.

Van Velikovsky: zijn ‘Ages in Chaos’, Sidgwick & Jackson, 1954/1977, London; van Robert De Telder (+ 2020, een vriend die me nauw aan het hart ligt)): ‘De Tijd der Tijden’, Scoutbooks.nl.

Van Salibi: ‘Het ware land van Abraham’ Elsevier MCMLXXXV.

Velikovsky en De Telder voor de ‘gap’ van zes eeuwen;, Salibi voor de plaats van Tempel en Paleis.

Heb op het einde van zijn dagen, hij overleed in 2011, veelvuldig gecorrespondeerd met Salibi over de Shishak van de Bijbel, hij is nooit akkoord geweest met de naam van Tutmoses III. Hij bleef zich baseren op de gekende Egyptische Chronologie, voor hem was de Shishak van de Bijbel, Sjesjonk I die leefde rond 950 v.Chr.(ook de tijd van Tutmoses III) Hij is echter, bij mijn weten nooit gaan kijken naar de muur van de Amontempel in Karnak.

Heb dit geschreven - en het kostte me heel wat opzoeking - om even terug te gaan tot wat er vroeger gebeurde in de wereld, vooral dan om even te vergeten wat er vandaag gebeurt in een totaal andere wereld.

Want het kan verkeren.

13-03-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De oorlog in Oekraïne  laat me niet los, hij bezit me, tot in het diepste van de nacht is hij aanwezig in mij, ik ben een gevangene ervan, kan me er niet van bevrijden, ook, en zeker niet in mijn geschriften. Hoe moet ik verder en met wat?

Er is wel altijd ergens een oorlog geweest, maar deze die nu aan het woeden is overtreft me. Ik wil al het nieuws erover kennen, maar wat ik  verneem is schaars en enige zekerheid over de echtheid ervan heb ik niet. Echter, ik blijf  erover dromen tot in het absurde want ik ben aanwezig onder hen, ik sta met hen op de bres, ik sta met hen in de eerste linie, wel niet klaar om te helpen maar om raad te geven. Het is een obsessie en het blijft een nachtelijke obsessie, die verder loopt in de mazen van de dag.

Het is zeker niet wat je verwacht van mij, wat ik verwacht van mij, maar het is deze morgen sterker dan mezelf. Ik heb het nieuws gehoord, de wurggreep om Kiev die duidelijk toeneemt, en het einde van het conflict dat verder en verder wegebt.

Nogmaals, hoe moet het met mij - weten jullie het? - en met deze geschriften van mij?

Een smeekbede. Ik voel me machteloos, ik voel me achtergelaten, mijn gedachten stervende, ikzelf verdwijnend in het massale van wat er aan het gebeuren is. Ik trachtte twee dagen al eraan te ontkomen, me weg te schrijven ver van alle onheil en ik slaagde erin, dan toch voor mezelf, maar wat ik verneem blijft te veel hangen, vandaag meer dan gisteren. Vandaag word ik overrompeld, omdat ik voel dat jullie ook overrompeld worden, dat onze gedachten over de waarheid van alles, overhoop worden gehaald met de zinnige als onzinnige woorden die er worden over uitgestort door onze vertegenwoordigers van het volk of door kenners van allerlei slag of aard.

Mijn vraag blijft dus meer dan ooit, wat verlangen jullie van mij waaraan ik zou kunnen voldoen: kruip ik binnen in mezelf en sluit ik de ogen voor de buitenwereld, jullie vertellend over wie ik ben, hoe ik geworden ben wie ik ben, welke avonturen ik heb meegemaakt, waar en wanneer en hoe, en verder, zwijgen over de wereld en de mensen in die wereld?

Kan ik, in afwachting, mijn gedichten van vroeger opzoeken en zuiveren van al het overtollige aan woorden en aan beelden, of is het zo dat de tijden die zijn, geen tijden zijn voor gedichten of voor enige vorm van poëzie?

Jullie lezen me, jullie kennen dus die kwelling niet van het schrijven over gewone dingen als de levensomstandigheden van velen op je eigen netvlies blijven gebrand. En, anderzijds wil ik er ook niets aan toevoegen, er is immers al zoveel te zien en te dragen.

Zo vergeef me deze morgen als alles me te sterk wordt en ik er onder bezwijk in mijn woorden die deze zijn van een oud man met  de voet al in de stijgbeugel - en el estribo - Cervantes volgend.

Het is, in elk geval, het beeld dat ik meedraag van mezelf, weinig meer is er nog nodig.

12-03-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik had, een paar dagen terug, in de nacht een zin opgetekend op een stukje papier, een zin die, naar ik dacht, een gedicht kon worden. Maar de morgen was vol tegenstrijdigheden en andere kwellende zaken hebben zich opgevolgd, onverwacht en ongewenst, en de tijd is erover gegaan, de tijd van het vergeten, ook omdat elke dag Oekraïne er was, omdat Poetin er was en Poetin nu, weet je, is een gevaar, is een vloek.

Zo is de zin achteloos dagen blijven liggen op de nachttafel bij een paar boeken. Pas deze morgen wou ik hem terugnemen maar vond het afgescheurde stukje papier niet meer. Onachtzaamheid is een van de gebreken waar ik aan lijd.

Het was nochtans, dacht ik, een mooie, stevige zin en elke zin, is belangrijk voor iemand die schrijft. Hij is een weg vol beloften die je volgen kunt als je vertrekkensklaar staat, zo voelt hij toch aan, zodat ik hem nu zie als een verlies, als het teloorgaan van een vondst die ik meende gedaan te hebben, jammer dus. Maar er is nu ook, en daar gaat het om,  dat uit het verlies ervan, een andere weg zal opduiken even  waardevol om te bewandelen, een weg in het sterk bevreemdende land dat het schrijven is.

Zo is er de verrassing van het morgenlicht; zie je van uit je kamer hoe het licht zich heeft uitgespreid over de huizen en de straten, terwijl het nog grijs was toen je, vroeg in de morgen, ging neer zitten, je ziet nu, omdat je het zo wilt zien, hoe rijkelijk het zich nestelt in de jonge, rood uitlopende  toppen van de haag. Het wordt je wereld van deze morgen, veel is het niet, maar het is voldoende om je te wikkelen in een gevoel van vergeten en bijna, bijna van stil geluk als je ziet hoe het licht zich hult in een gouden schijn omheen de simpele dingen van je bestaan. Ogenblikken  van een tederheid die je niet had verwacht.

Zo, al heb je je zin verloren je hebt, nu je dag begint jezelf teruggevonden in het vroege licht.

Pas uit de donkere slaap gekomen en opstijgend in mijn woorden, woorden die ik niet dacht te schrijven, maar die voortgekomen zijn uit het verlies van een zin die een gedicht had kunnen worden.

Eigenlijk weet ik dat ik hem verloren heb opdat ik schrijven zou wat ik nu geschreven heb; eigenlijk was die zin maar een voorwendsel om te melden wat ik anders helemaal niet zou gedacht en opgetekend hebben.

Of, beste lezer, hoe alles voortvloeit uit alles, vooral dan als je getroffen wordt door de lichtinval over je deeltje van de wereld, een wereld een naaldenprik groot, je gade slaat  vanuit de kamer waar je schrijft. Meer is er niet maar het is zelfs rijkelijk om een dag te beginnen. Het is, zoals ik het nu aanvoel, een gedicht over het morgenlicht.

Mijn God, mijn toevlucht, schreef ik gisteren - en je weet wel wat ik denk van Hem - hoe besta ik, liefhebber van het woord en nog geen stipje in de overweldigende Kosmos die Hij is, ik verloren in de oneindige massa sterren die er zijn, en alles van mij hier samengebundeld in deze enkele woorden, mijn ganse bestaan in deze momenten van mijn schrijven, die zo voorbij zijn, om later, morgen misschien, terug te vinden, met erover en erin al wat al geweest is voor mij, en, in het vooruitzicht van het potentiële van al wat nog komen zal voor mij.

Ik, even gestold in een zin die ik verloor. Tentoon, in wat hier geschreven staat. Het is niet veel, het is nimmer veel, een me openen in de morgen, niet zoals een bloem zich opent op het licht, maar op de geest die van de Kosmos is.

PS. Ik vond later op de dag, in een boek van Nooteboom het stukje papier terug met de zin erop, moeilijk leesbaar :

‘Het is met het schrijven van ongerijmdheden dat men als dichter wordt gekroond en uitgestald’.

Wat zou ik daar kunnen over geschreven hebben? Niet zo heel veel,  Ik was hem dus met reden kwijt gespeeld.

11-03-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het landschap van de geest ligt wijd open voor mij, zoals de landschappen die ik zie in ‘Coasts’, op BBC Four, landschappen op de westkust van  Engeland, genomen van uit de lucht: in deze dagen van diepe crisis in de beschaving, zijn voor mij alle middelen waardevol om een pagina te vullen.

Het zijn ruimtes waar de geest uitwaaien kan, uitzwermen kan, eeuwen terug met het schuivend beeld van de oudste vuurtoren ergens langs de kust, met a patch work van vlakken en kleurschakeringen van groen en oker en bruin, van dorpen met oude kerken, met ruïnes van abdijen - een flits van een voorgevel die nog rechtstaat - verweerde, verwaaide bomen, het blauwe lint van een rivier.

Als ik dergelijke landschappen zie, krimpt mijn hart, ik zal ze niet meer belopen, als ik zie hoe de zeewind speelt met de haren van de man, die ik met moeite begrijp, en zeker niet uit zijn mond de naam van de dorpen, ware het niet dat ze gedrukt verschijnen op het scherm, dan weet ik dat ik die wind niet meer voelen zal, dat mijn tijd van wind en zee voorbij is, zoals zoveel andere zaken voorbij zijn en zwaar zijn gaan wegen als herinnering.

De tegenstelling is te groot, de ruimte waarin ik me dag aan dag beweeg, waarin ik van morgen tot avond word geprojecteerd, is in te sterk contrast met de kracht van de beelden, de zang van de winden, de slag van de golven, hoog opspringend tegen de meest grillige rotswanden met de meeuwen lijk grote vlokken sneeuw erover.

En ik achteraf, zoals het telkens gebeurt voor mijn klavier gezeten, de beelden die me niet loslaten, die me blijven bestormen, golven die schuimend te pletter vallen op de rotsen met de meeuwen, hangend in de wind, krijsend tot boven het geluid van de zeeën.

Ik kom er nooit meer aan die kusten, ik weet het. Maar ik bezit ze. Ik was er op andere  plaatsen waar de zee een furie was van geweld en eeuwigheid. Ik stond op het verste punt van Cap Griz Nez, ik liep langs de kusten van Iona, the holy isle, ik hoorde het geluid van de golven tegen de rotsen van San Juan en op oneindig veel andere plaatsen: de zee, de golven, de wind, de luchten en de trilling van het grote licht van morgens en middagen en de kleuren naar de avond toe. Ik draag dit alles in mij lijk een ver gezang dat tot mij komt, tot binnen de vezels van mijn ziel. Ik ben die wind, die golven, die rotsen, dat landschap. Ik ben dat licht. Ik houd het in mijn handen, gelukkig, alsof ik in één sprong, terug was op al die plaatsen die ik ken; gelukkig omdat  ik er over schrijven kan, en in woorden het herbeleven kan met de voelhorens van de geest.

Mijn God, mijn toevlucht, hoe evolueer ik als ik in mij de oneindigheid levend weet van kusten en rotsen en velden en bossen, van huizen en dorpen, van verlaten ruïnes van kerken en abdijen; hoe evolueer ik, als het niet in de richting van het metafysische zou zijn, in de richting van wat was van in het begin der tijden, het Alfa op weg naar het Omega en ik, arme ziel, erin opgenomen, wandelend de weg die voor mij werd uitgestippeld, de armen uitgestrekt, aarzelend de dagen verwelkomend.

10-03-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hoe ontvang je me als ik op je deur klop vroeg in de morgen of laat op de avond, vreemde man die ik ben, die ik wil zijn, met vreemde gedachten die je nergens anders lezen zult, zeker niet in je dagblad,  zeker niet op je scherm, of toch misschien nu en dan, maar toch niet elke morgen of avond, of nacht. En, verras ik jullie of, is wat ik schrijf geen verrassing meer maar een herhaling van wat je al hoorde van mij?

Ik tracht er rekening mee te houden, maar de zin die volgt heb ik nog nooit geschreven, namelijk dat voor altijd voorbij is het sprookje, dat het God is geweest, een man met een lange baard zoals hij werd voorgesteld die het Universum schiep.

Er is nu, vóór het ‘in-den-beginne’, maar we noemen het niet God, we noemen het: een pre-Universum, een Universum in een zijn-toestand, een universum in potentie, en het is hieruit dat alles is ontstaan.

Het moment van de Big Bang, is het ogenblik dat de zijn-toestand overging in een worden-toestand en het pre-Universum overging naar zijn materiële vorm, een vorm zoals we die (menen te) kennen vandaag.

Brian Cox, van gisteren, heeft dit wel niet gezegd maar hij heeft het ook niet helemaal verzwegen want we kunnen het afleiden uit wat hij ons heeft willen aantonen.

De Godvraag was al lang opgelost voor mij. Ik verkondig al een hele tijd mijn visie op een ‘Universum in potentie’ dat wachtte op de Big Bang om zich te materialiseren.

Ik zag dit als  een veld Spirituele Energie, als een Kennis, een Weten, die of dat je van mij, gerust de naam God geven mag. Het stoort me helemaal niet. Alleen vrees ik dat, indien ik voortdurend het woord God in de mond zou hebben, onvermijdelijk gedacht zou worden dat ik nog altijd een aanhanger ben van de God met de baard van de Bijbel, de God van onze jeugdjaren.

Maar het pre-universum was er als een God die alles weet en alles kan en, en dit is uiterst belangrijk, die zich oploste, zich metamorfoseerde in het Universum. Wat ik al zo dikwijls heb geschreven herhaal ik hier, als er een God was vooraleer alles begonnen is, dan was Hij er als een als een pre-universum.

Nu is er het Universum dat het zichtbare beeld is van die God. Het innerlijke beeld ervan dragen we in ons. En wat die ‘ons’ betreft, we zijn er om dit beeld in ons, uit te spinnen, uit te spitten.

Dit is de kern van alles; Dit betekent dat er uiteindelijk twee zaken zijn, in elkaar verweven, in elkaar versmolten: het uiterlijke Universum en er binnenin het innerlijke Universum. En wij de mens zijn er een miniatuur van.

De mens, een Universum in miniatuur, is de stelling die ik wil uitdragen deze morgen, de wereld ver achter mij latend tot dit geschreven staat en verstuurd naar oost en west, naar zuid en noord, naar zenit en nadir.

Met alle gevolgen wat elke filosofie over dood en leven betreft, nu we de eeuwigheid verworven hebben.

09-03-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik heb nooit een filosofische vorming gekend, als dit uit mijn geschriften blijken zou dat ik die zou kunnen gehad hebben, weet dan, dat ik mezelf in die richting moet gevormd hebben. Dat het, het leven is geweest, de omstandigheden waarin ik opgroeide, de boeken die ik las, de gesprekken die ik had met anderen en vooral met mezelf, dat het dit alles was die de basis hebben gelegd van wie ik geworden ben, en, hieruit voortvloeiend, dat ik schrijf zoals ik schrijf, en al is dit uiterlijk niet veel, ik sta er, en mijn bezigheid is, schrijven alsof ik een filosofische achtergrond zou gehad hebben.

En als jullie, zoals ik opmaak uit reacties, me hiervan verdenken uit de blogs die ik schrijf, dan flatteer je me ermee, je doet me blozen zelfs, wat op mijn ouderdom – ‘leeftijd’ leerde een goede vriend me – soms vreemd aan voelt; des te meer omdat je het opmaakt uit wat je leest van mij, zelfs al zijn het maar flarden tekst, vele te onzorgvuldig samengebracht die een herschrijving nodig hebben.

Mijn leven is nochtans lange tijd gecentreerd geweest op wat ik las bij John Maynard Keynes, bij G.M. Verijn Stuart, bij R.S. Sayers en dezes Modern Banking & Central Bank Policy,

Dit is waarmede ik in de aanvang in het leven stond, hoe ik mijn dagen vulde met de realiteit der dingen in welk kader ik optreden moest. Ik leefde hiervan maar je kon er ook van verdorren. Dus ben ik beginnen schrijven en over wat, over niets anders dan, het enige waarover geschreven kan worden, over God en eeuwigheid, over leven en sterven, over schoonheid en kunst,  het meest ruime aanbod van onderwerpen dat er is.

En zondag 6 maart, hoorde ik op Canvas, en het was niet alleen een grote verpozing maar evenzeer een verbazing en een vreugde, een jonge wetenschapper - in elk geval ik zie hem al jaren als jong - professor Brian Cox over het ontstaan van het Universum. Hij wist, wat ik altijd heb beweerd, dat er vóór de Big Bang een veld van energie was, met rimpelingen, bewegend dus en dat hieruit het Universum is ontstaan. Brian Cox mag het noemen zoals hij het wilt, maar er was dus IETS vóór de Big Bang, hij ontkent het niet, integendeel hij baseert er zich op, IETS, zegt hij dat ineens Materie geworden is.

Nieuw is dit niet, Prigogine was er maar al te zeker van, maar hij noemde het, le Pré-Univers, hij noemde het ‘le vide quantique’, hij noemde het een Universum in potentie, wat ik ook verkies,

Pour moi, aldus Prigogine[1], la transition entre le pré-univers et l’univers est avant tout un problème de passage du vide qui contient déjà des particules en puissance, à des particules réelles.

Wat neerkomt op een overgang van een ‘zijn’ naar een ‘worden’, de l’ être au devenir. Een Universum en alles erin begrepen, dat wordende is, dan ‘onaf’ is, de mens incluis.

Onwetend over de wetten van de fysica, onwetend over de structuur van de materie, heb ik gesteld dat de wolk energie, Geest was, Kennis en Weten was. Een Geest die wist, hoe uit het gebeurde dat we kennen als de Big Bang deeltjes materie wist te doen ontstaan, deeltjes met een missie, het vormen van een Universum, EN, misschien, met het doel - maar dat zou het grootste wonder zijn - de mens voort te brengen, uiteindelijk als product van de Geest die er was vóór de Big Bang, vóór het begin van de tijd.

Met dit, even maar voor ogen, wat is er dan van ons dat sterven zal.

Brian Cox zegt hier niets over, hij verzwijgt het essentiële,  wat onvergeeflijk is. Want ik denk dat hij het weet maar het niet waagt openlijk te zeggen.

Zo ik zeg het in zijn plaats. Ik kan het me permitteren als stukje filosoof.

[1] Ilya Prigogine in gesprek met Edmond Blattchen op RTBF: ‘De l’être au devenir’, Liège, Alice Editions , 1997

08-03-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Is het nodig dat ik jullie zeg dat ik elke morgen opsta met in gedachten de ontreddering van het Oekraïense volk; dat de beelden ervan me achtervolgen als een wind van ijsregen, (du grésil), zoals ik die gekend heb op bepaalde momenten in de Zwitserse Alpen?

Niets is onaangenamer, het verrast je maar je vergeet het vlug, het is voorbijgaand, De ontreddering daarentegen stijgt met de dag, installeert zich, maakt het leven in Oekraïne onmogelijk.

Ik heb telkens tijd nodig om eraan te ontkomen want die gedachten liggen gespreid over de ganse dag, zelfs over de openingen in de nacht die er onvermijdelijk meer zijn dan voorheen.

Waar is mijn blijheid heen, waar mijn vreugde die ik ondanks alles vond ik het zoeken van woorden die zinnen waren, zinnen geladen met gedachten, met vormen, met kleuren en noten muziek soms, waar moet ik dit nu gaan zoeken of, zijn deze gevoelens van stil geluk voor altijd opgelost, voor de rest van mijn dagen verdwenen?

Het zou kunnen dat niets meer zal zijn zoals het was, ik vrees ervoor dat schoonheid overschaduwd wordt, dat poëzie een donkerte wordt, een verkramping, een vlucht  in het bevreemdende dat het leven wordt, geen lentegevoel, geen zomergevoel, maar de naakte realiteit van de dood op de loer, en er enkel ons nog resten zal op zeldzame droommomenten, ons binnenwandelen en ons verblijven in wat Stefan Hertmans terecht zag als het Arcadia[1].

Wil ik verder schrijven kunnen, zoals ik bezig was, dan is dit de plaats die ik zal moeten opzoeken wil ik me bevrijden kunnen van de vlagen ‘grésil’ over mij:.

De wereld die deze is van Poetin, optredend als de God die zon en maan deed stil staan boven de legers van de Amorietische koningen, zoals verhaald in de Exodus hangt over ons. Hij, Poetin doet de tijd stil staan op de planeet Aarde. Of hij het weet, of het geen waanzinnige trek is van hem te fungeren als God, weet ik niet, maar het kan, heel goed zelfs.

Je ziet het, je hoort het, ik kom er niet van los ondanks de vele pogingen die ik deed de voorbije dagen, ik sleep hem mee in mijn gedachten.

Ik ben dus geen troost meer, geen Zen apostel meer die je dag opsplitst in blog gelezen of niet gelezen, zoals ik zie dat het moet geworden zijn.

Voor mij klinkt het evenzo: mijn dag is ook, blog geschreven of blog nog te schrijven, of blog halverwege achtergelaten bij gebrek aan gedachten. Voor mij echter geldt enkel de voltooiing, halverwege is geen hulp, zeker geen doel.

Ik zie wel hoe het verder moet, het komt erop aan een opening te vinden in het strijdgewoel, in het sterven of in het in leven blijven, maar hoe zullen we hen gedenken die nu gestorven zijn?

[1] Stefan Hertmans: ‘De Mobilisatie van Arcadia’, bundel essays, De Bezige Bij , 2011

07-03-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik luister naar Leoš Janáček, naar zijn ‘Taras Bulba’. Ik luister naar de kleuren in de klanken, de ritmeveranderingen, het melodieuze als het strak gespannene, lang gedragen en uitgesponnen.

Het is een terugvinden van wat in mij sedert jaren opgeslagen ligt, een grote, telkens verrassende rijkdom van het oneindige dat vastlag in de tijd en terug gekeerd is tot het dichtbije. Het is, indien het ooit zou kunnen, op deze wijze dat ik schrijven wil op ogenblikken die ook de ogenblikken waren van Janáček. Pas dan zou ik iets geschreven hebben dat blijven zou zoals zijn ‘Taras Bulba’ gebleven is: hoogstaand, tijd verwervend.

En luister ik naar het applaus na de uitvoering, wie is het die het applaus krijgt , is het, het orkest en de dirigent, of is het, het eeuwige van Janáček? -

OF, hoe we soms in de dag dromen gaan; hoe ons gemoed vol woorden schiet die we amper bijhouden kunnen, laat staan, tijdig neer zetten kunnen.

Want in de dag van nu is alles in mij opgang en neergang. ik schrijf, omdat het noodzaak is voor mij. Ik moet mijn simpel logisch gesprek  met de aanwezigheid van alles wat ik ken, ooit ontmoette, zich ooit neerzette in mij, verwoorden kunnen. Opdat ik het uitdrage !

Zo schrijf ik even goed voor hen die me lezen als voor hen die me nooit zullen lezen, die nooit weten zullen dat ik op deze wereld, gedoken in de stille massa, heb rondgelopen, ademend, zoals de wind in de bomen en omheen de muren van het huis.

En dat er een middel bestaat om gedachten over te brengen in conventionele tekens is een van de vele wonderen die de mens voor zich zelf heeft bedacht. En de wijze waarop deze overdracht vandaag gebeurt is een even groot wonder, zelfs al verbaast het ons niet meer, zelfs al vinden we het van zelfsprekend en stellen we er ons, zelden of nooit, vragen bij.

Mij verbaast het nog steeds, te weten dat wat ik schrijf een ogenblik erna gelezen kan worden, zelfs in Perth zoals in Oban, zoals in Wechelderzande.

Wat er niet dikwijls staat is, de moeite die het vergde, de drang die er was, of wie hij was die het schreef en hoe hij zich voelde toen hij het schreef; hoe hij twijfelde en hoe hij triomfeerde soms als hij wist dat het goed was wat hij achter liet, en meer nog, waarom hij niet schreef wat hij verzwegen hield.

Wat ik er ook vandaag, uitzonderlijk, aan overhoud is me ingegeven deze morgen door Janáček. Ik kan of wil er niet aan voorbij. Ik   ben van elke dag de woorden dankbaar die door mij vaste vorm krijgen. In vele gevallen, scheelde het slechts een haar of ze waren er helemaal niet. Het ware wel geen groot verlies geweest voor de lezer, wel een groot verlies voor mezelf, al overdrijf ik hiermee wellicht.

En wat ik schrijf ligt open en bloot te wachten lijk een vers gezaaide akker, om gelezen te worden, wat jaren, eeuwen duren kan, maar het ligt er om te kiemen en ontdekt te worden, zoals het gouden muntstuik er lag, in de grond geborgen, op het erf van mijn grootvader tot de hond het boven haalde en grootvader – ik erfde zijn naam - het goudstuk wisselen kon voor een zak tarwe, diep in de oorlog.

Vandaag ben ík de woorden die wachten diep in de aarde. Veel meer ben ik niet.

06-03-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Wat ik aanhaalde gisteren komt van Dante, en hij kan het weten want hij zag het gebeuren in het (ondertussen afgeschafte) Voorgeborchte van de Hel, het Arcadia van Stefan Hertmans, de verblijfplaats van  de groten der aarde. Het zou voor ons onovertroffen zijn, erna, te vertoeven in een dergelijk gezelschap. Beeld je in rond te  wandelen in een levendige groene omgeving met een kasteel, zoals er zelden werden gebouwd op de achtergrond. Koutend over dingen waar er hier niet over gesproken wordt.

Wie weet, wie weet, Dante als helderziende? De dood niet meer het bittere einde voor zij die vallen en, zoals ik hoorde, en het kan, de moeders in Rusland verwittigd worden door de Oekraïners dankzij de gsm die ze vinden, dat hun zoon gesneuveld  is en dat ze zijn lichaam mogen komen halen.

Dante is de verbeelding, de gsm is de realiteit van de dood.

Waarom verhaal ik dit, wat zet me ertoe aan dit hier te vertellen, en als ik het neerzet, waarop wachten de moeders van Moskou om uit hun huizen te komen en de straten te vullen.

Onze wereld en dan zeker de mijne is ernst geworden, mijn laatste dagen - want ik weet dat het statistisch de laatste zijn - neigen meer en meer naar de winter dan naar de lente, een winter die elke verbeelding overtreffen kan tot zelfs het laatste van een beschaving.

Het laat me niet los, alle vreugde die ik nog kende na mijn blog geschreven, is opgelost. Ik zie stuk geschoten huizen, kamers in puin. Ik vraag me af wie ik nog zou zijn als mijn wereld, mijn cel getroffen werd en alles, boeken, tekeningen, etsen en geschriften, zoals het zeker nu aan het gebeuren is in de steden van Oekraïne, één puinhoop zou worden.

Zeg me niet dat het overdreven is wat ik schrijf, het is potentieel mogelijk, het hangt in de luchten omheen ons  en voor ons uit. Het overstelpt, zoals ik al zegde elk lentegevoel dat ik kennen zou. En wat meer is, het overtreft elk gebeuren, het overtreft elk gevoel van schoonheid dat ons overkomt bij het beluisteren van welke muziek ook, zelfs ‘Nuages’ van Django Reinhardt. Alles is vervreemd, vervormd, overschaduwd, tot zelfs de helderheid van het licht dat o zo krachtig had kunnen zijn deze morgen, zoals het soms was de vele dagen van mijn, van ons, leven.

Dit ook moet me van het hart, dit is het enige dat ik deze morgen te vertellen heb. Ik word onder de voet gelopen, meer dan ik wensen of verlangen zou en ik kan me er niet van bevrijden, de wolken blijven hangen boven mijn hoofd.

In het verleden hebben we - het Westen - wellicht wind gezaaid niet wetende dat we storm oogsten zouden.

Een vriend uit Zwitserland stuurde me een mail, ik neem de tekst ervan hier over  zoals ik hem ontving:

Le fondateur de Dubaï, le cheikh RASHID, a été interrogé sur l'avenir de son pays et a répondu : 

‘Mon grand-père a fait du chameau, mon père a fait du chameau, je roule en Mercedes, mon fils roule en Land Rover, et mon petit-fils va rouler en Land Rover... Mais mon arrière-petit-fils va encore devoir faire du chameau.’ Pourquoi cela, lui a-t-on demandé ?  

Et sa réponse fut : ‘Les temps difficiles créent des hommes forts, les hommes forts créent des temps faciles. Les temps faciles créent des hommes faibles, les hommes faibles créent des temps difficiles. Beaucoup ne le comprendront pas, mais vous devez élever des guerriers, pas de parasites.

Et ajoutez à cela la réalité historique que tous les grands empires se sont tous levés et ont péri en 240 ans ! 
Les Perses, les Troyens, les Égyptiens, les Grecs, les Romains et, plus tard, les Britanniques... Ils n'ont pas été conquis par des ennemis extérieurs, ils ont pourri de l'intérieur.

L’Europe a maintenant passé ce cap des 240 ans, et la pourriture commence à être visible et s'accélère. Nous avons dépassé les années Mercedes et Land Rover... Les chameaux sont à l'horizon.’

Wat wacht er óns, achter de horizon, nu Poetin meester is van de kerncentrale Zaporizja in Oekraïne?

05-03-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Welke waarde heeft mijn woord nog in deze dagen; wie heeft het verlangen, de ruimte van gedachten nog, uit te kijken naar wat ik, vanuit mijn schelp, te zeggen heb en ik, daarenboven, zoek naar de moed neer te schrijven wat ik denk om het mede te delen?

Misschien, beter ware het te zwijgen, machteloos als we zijn bij het opstaan en even machteloos bij het slapengaan, alle gedachten geofferd aan wat er gebeurt op dit eigenste ogenblik in het zo dichtbije land in het Oosten.

Echter, ik blijf stemmen horen die me zeggen niet te versagen, me niet te laten verwarren door één man die als een God, zo voelt hij zich, is opgestaan en de wereld denkt te kunnen veroveren, almachtig als hij zich weet. Ik blijf stemmen horen, maar hoe beweeg ik, hoe schrijf ik, als ik voel dat het geen zin heeft, vandaag en wellicht morgen nog niet, te vertellen over wat leeft in de dieptes van mijn bestaan en  het, omwille van zovele gebeurtenissen, die de bovenhand nemen, en elk perspectief, elk vooruitzicht geblokkeerd  wordt,  het waardeloos toeschijnt verder te gaan.

Zo deze morgen: wakker geworden en gewacht tot er het nieuws was op de radio om daarna te beginnen schrijven wat me te binnen viel. Heb zelfs het gordijn niet opengeschoven om te zien of de nu wassende maan er was boven het nok van de gebuur. En als ik het toch doe, de luchten nog gesloten, en vaag in het oosten - ik weet nu welke kant uit het gebeurt - een eerste belofte, een  blekere schijn, zoals de gevoelens in mij: een deel te veel en een ander deel te weinig.

Het is een dag van het jaar 2022, een onschuldige dag die zich badend in het grote licht, bewegen zal naar de avond toe, naar de nacht toe. We hopen allen dat de soldaten van Poetin hun tanks zullen verlaten en verbroederen met hun broeders de Oekraïners, een droom van de voorbije nacht. Verwarring, nu mijn deel zijnde.

Dit is wat ik deze morgen, onsamenhangend, zal geschreven hebben over onsamenhangende tijden. Mijn schrijven, het stille gebeuren in het leven van de mens die ik ben, denkend, nu ineens aan de titel van een boek waarmede ik me meer en meer vereenzelvig: ‘De stille man’, van Albert Van Hoogenbemt.

Meer dan die stilte vermag ik voor het ogenblik niet, maar ik wacht op het verrijzen, op het me ontdoen van de wereld omheen mij en dieper dan ooit weg te kruipen in mijn schelp en er te blijven, me kerend en draaiend, me opofferend, me minimaliserend tot ik nog een punt ben, een onooglijk punt waar alles van mij geconcentreerd wordt opgeslagen en verzwegen, tot het ooit eens gebeuren zal dat al wat in dat punt geborgen is, ontploffen zal en wegschieten de hemel in tot waar het zich vermengen zal met alle geesten die er ooit waren hier op aarde, en ik wandelen zal met hen zoals Dante wandelde met Vergilius en Homerus, Ovidius en Horatius en Lucanus.

Alle andere dichters en schrijvers die ik er ontmoeten zal  - parlando cose che il tacere è bello si com’era il parlar colà dov’era* - met hen te spreken over dingen waar het mooier is hier over te zwijgen. Allen gemetamorfoseerd in een andere stilte die van de eeuwigheid is.

Hoe gek, hoe vreemd het soms is, schrijver te zijn en niet of maar half gehoord te worden. Er moeten er heel wat zijn in de wereld van nu.

*Inferno: canto IV, 104-105

04-03-2022, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde