Mij verbaast het dat de filosofie niet begint bij atoom, elektron, quark, of om het even welk ander deeltje. Mij verbaast het dat niemand zich de vraag stelt hoe het mogelijk is dat Iets/Iemand dit atoom – een mini-universum op zichzelf – eerst heeft bedacht en daarna, vertrekkende van uit de aller minimaalste bouwsteen een Universum heeft doen ontstaan. Het kan niet dat die kennis of wil, het te doen, niet aanwezig is geweest in dit aller minimaalste dat de eerste oorzaak is geweest van alles.

Niemand schijnt zich vragen te stellen hierbij, ook Spinoza niet, die het niet weten kon, die zeker niets afweten kon van, al was het maar de string-theorie van Witten. En Einstein heeft dit niet ‘verweten’ aan Spinoza.

Daar sta ik dan, zoeken naar Hij of Zij of Het, Bedenker en Maker om te beginnen van het atoom, en dat zie ik niet, dit kan ik me niet indenken. Ik kan me wel inbeelden dat een i-pod uitgevonden en gebouwd wordt en dat er, uitsluitend dankzij de micro structuur van de kosmos waarin we leven, nog meer gesofistikeerde apparaten uitgevonden kunnen worden, maar de bouw van een atoom, het concept van het Higgs deeltje – en is het er niet er zijn deeltjes genoeg – gaat me te boven. Hier stop ik, zoals ik stop bij de snelheid van het licht – het licht ook een wonder – in het kwadraat. Nochtans is het er allemaal.

Het kan niet dat het begin toeval is geweest, want toeval uit wat? Dat uit dit begin alles toevallig is ontstaan kan evenmin als het allereerste begin geen toeval was.

Het Higgs deeltje, ook de Big Bang, waarna alles als van zelf gekomen is, in een stroomversnelling die nog steeds aan de gang is in een uitdeinend Universum, wellicht ook met de snelheid van licht: welke kennis zit hierin verborgen, want kennis moet er geweest zijn, zelfs vóór het allemaal begonnen is?

Dus ik denk dat we verder kijken moeten dan Spinoza, dat hij ons wel heeft duidelijk gemaakt dat alles ‘in’ God is, of God en Universum één begrip, dat hij ons op de goede weg heeft gezet, maar is het ‘de’ weg?

Vraagtekens en nog vraagtekens en wij maar spreken over God of geen God, wat een nonsens is, want als de atheïst spreekt over God dan spreekt hij over deze van de Kerk, deze waarmee hij is opgegroeid, maar, heeft de atheïst ooit gedacht aan de God van Spinoza, of heeft Spinoza ooit gedacht aan de God van het atoom, aan de God van de snelheid van het licht in het kwadraat?

Ik kan niet anders, en ik verontschuldig me bij vrienden die een diepe band hebben met de God van de Kerk, dan te spreken over de God van het atoom, de God van het Universum, te spreken over een kosmische God, de enige die ik ken en die zijn tentakels heeft tot in het Higgs deeltje, tot in elk deeltje van de natuur, van ons lichaam, van onze geest.

En dan, kan het niet anders, onmogelijk anders, dan dat deze God, ook deze van Spinoza, de Oorzaak is die er noodzakelijk moet geweest zijn in den beginne: Tao of het Woord. 

Ik schrijf dit de morgen van 15 mei 2016: het is mijn morgengebed.

16-05-2016, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik heb getracht me totaal  te bevrijden van mijn christelijke roots. Heb getracht me in te beelden, dat alles zelfontplooiing is geweest: het ene voortvloeiend uit het andere, maar dan stuit ik, zoals wellicht ieder van ons, op de oorzaak waar alles mee begon, die ook een gevolg moet geweest zijn van een vorige oorzaak. Wat of wie deze ‘oorzaak er vóór’ was en, waarom er deze eerste oorzaak was, is de vraag van het leven. En, alles samen genomen, zijn we gelukkig dat die vraag er is, ze houdt ons bezig, het is deel van ons mens-zijn, want wat indien we alles wisten?

Ik heb Spinoza niet gelezen zoals professor Herman De Dijn en weet niet hoe Spinoza dit oplost. Ik weet evenmin waarom er een Universum nodig was. Om deze reden, ‘moet’ er iemand of iets geweest zijn die/dat de noodzaak van een Universum in zich droeg en ook, en dit is belangrijk voor mij, dat er erna, ook iemand, de mens, zijn moest die er zich bewust van was, dat het Universum er was en hoe het er was. Want het Universum op zich zelf bestaande, was lijk een berg met op de top ervan, waar nooit iemand komen kon, de mooiste bloem die, totaal nutteloos als ze zich voelde, hunkerde naar iets of iemand die weten zou dat ze er was, hoe ze er was en - en dit is uiterst belangrijk – dat er iemand was langs wie ze ‘zien’ zou hoe ze er was. Maar er nooit iemand komende verging ze van eenzaamheid.

Ik kan me niet indenken wat die eerste oorzaak zou geweest zijn maar ze was nodig, dus ze ‘moet’ er geweest zijn. Zelfs in geval van zelfbevruchting, moet er, zoals Augustinus zegt, een korrel zaad geweest zijn, een Universum in potentie en was er van zelfbevruchting of van het oorzakelijkheidsprincipe geen sprake meer. Integendeel, alles lag van bij de ontkieming – de Big Bang - wetmatig vast; alles zou worden zoals het potentieel was voorzien. Ook dat de mens zou komen, ook dat hij zou evolueren van Neanderthaler naar homo sapiens en ook verder nog zou evolueren, oneindig verder nog. En wat dit verder ook moge zijn, de wildste veronderstellingen zijn mogelijk, maar ze zijn er in potentie.

In een dergelijke voorstelling van feiten, kan er geen sprake zijn van toeval, is het een vooraf uitgestippelde weg die gevolgd wordt en die naar ik vermoed niet zal of zelfs niet kan verlaten worden. De mens, zit vast op deze weg en kan niet anders dan volgen waar ook hij heen wordt gevoerd.

15-05-2016, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Professor Herman De Dijn, K.U.L.,  over Spinoza en Einstein of, hoe Einsteins filosofisch-religieuze gedachten zich verweefden met de gedachten van Spinoza. Een schitterend betoog van een groot Spinoza kenner, een genot om er naar hem te luisteren, hoe hij klaar en duidelijk ons het gedachtenbeeld bracht van Spinoza en Einstein al twee religieuze ongelovigen, gelovend in het kosmische, dragers van  ‘a cosmic religious feeling’ en hieruit intuïtief voortkomend, een ‘Amor intellectualis Dei’.

Mij stoorde het echter in zijn inleiding te horen, als komende van Spinoza – en het hield me bezig tijdens zijn hele betoog - dat de komst van de mens, een louter toevallig gebeuren was, iets dat voortvloeide uit de kosmos zelf. Een zin die ik vanaf Jacques Monod altijd verworpen heb.

Ik preciseer hier mijn idee waarover ik achteraf met Professor De Dijn discussieerde. Wat ik echter in de discussie niet duidelijk heb gezegd is, dat als ik spreek over de mens, dan spreek ik over zijn spirituele eigenschappen, spreek ik over de geest in de mens.

Dus herhaal ik nu, om elk misverstand te vermijden, dat de mens, zoals hij fysisch is, louter toeval is, ik heel goed kan aanvaarden. Spinoza zegt dat alles wetmatig – hij spreekt van een ijzeren wetmatigheid - bepaald is, ook de mens, als zijnde voortkomende uit een keten van oorzaak en gevolg, of het ene voortvloeiend uit het andere. Dit kan ik volledig aanvaarden. Maar als er in die wetmatigheid ook begrepen is dat de geest in de mens, evolueren zou, komende van praktisch nul tot een ‘zelfbewustzijn’ en, tot een toestand die hem in staat stelt het Universum te zien, er over te zeggen wat hij erover denkt, en zelfs, zoals Spinoza, zeggen dat alles ‘in’ God is en dat we dus een miniem deeltje zijn van die God, dan heb ik er problemen mee; kan het voor mij geen toeval meer zijn, maar moet dit van bij de aanvang, gewild zijn. Met hieruit voortvloeiend: de mens is er niet, als product van het Universum, maar het Universum is er omwille van de mens (de geest in de mens wel te verstaan). Wat, ik weet het, een boude uitspraak is.

Begrijpelijk dus dat ik na de toespraak van Professor De Dijn ben recht gekomen en gezegd dat ik zijn voordracht prachtig vond dat ik me al lang het idee van ‘a cosmic religious feeling’ had eigen gemaakt en dat ik me dus voelde als een kosmisch iemand, met liefde voor wat kosmisch is, zoals ik wist en voelde dat hij er een was; maar dat dit ‘kosmisch ingekleed zijn’ bij mij verder ging en dat ik me niet kon verzoenen met het idee - hoewel ik me beschouwde als een Spinozist – als zou de komst van de geest in de mens louter toevallig zijn.

Dit strookte absoluut niet met wat ik erover denk heb ik gezegd en, voegde ik eraan toe, indien Spinoza kennis had gehad van de ‘New Physics’, hij het woord toeval niet zou gebruikt hebben. Dat ik zelfs geloofde dat de geest in de mens het meest noodzakelijk in het Universum was; dat ik zelfs geloofde dat het Universum er was opdat de geest-mens er zou kunnen zijn, en dat de evolutie van de mens van Neanderthaler tot homo sapiens niet het werk was van de mens zelf, maar het product van het evolutieve karakter van het Universum.

Waar ik misschien een stap te ver ben gegaan, want dit betekent dat de mens gewild was door de Kosmos. Maar wat ware, en wat was de betekenis geweest van het hele kosmische gebeuren indien de mens, zoals hij er nu is, niet zou bestaan hebben. Welk nut zou dit gebeuren gehad hebben ware er niet ‘iemand’, de mens,  geweest om dit vast te stellen. Ik had er nog iets willen aan toevoegen, iets over een hadith van de profeet, en iets over Dante, wat hij erover zegt in zijn Hel,  maar ik voelde dat ik al te ver was gegaan

Jouw idee, repliceerde De Dijn is gestoeld op de christelijke gedachte dat de Schepping, als er een zou geweest zijn, een gewilde schepping was, wat nu niet het idee van Spinoza was.

Ik heb er niet op geantwoord, heb alleen gedacht dat ik als denkende mens mij heel wat beter voelde als gewild door het Universum, dan als een toevallig product ervan. En dat dit zin gaf aan mijn leven hier op deze aarde, want als mijn geest een gewilde geest was, hij niet verdwijnen zou door de dood.

14-05-2016, 07:05 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik las in ‘Fragments of a Journal’ van Eugene Ionesco[1], een  schitterende passage, geschreven na het overlijden van een vriend van hem: 

‘Our friend has just died. Here in his empty study, with his books, his photograph. Out of all people we have known, the dead are allready far more numerous than the living. When shall we learn to hope for death instead of dreading it We should attain the state of mind of the Mexicans of old, for whom death was an occasion of rejoicing. The whole of humanity should be reorganized in this direction; civilization has got off to a bad start by staking everything on existence, on life, on history and on politics. It’s because we have staked everything on life that we are incapable of living’. 

Na mij zal hier ook een lege ruimte overblijven met mijn boeken en geschriften, met de tekeningen en de kleine dingen die ik maakte. Al wat overbleef, na een leven lang te zijn bezig geweest met zaken van de geest, zaken die zullen vertellen van mij. Zoals er nog steeds vele zaken een echo zijn van een broer die ging. En van zovelen die we kenden, talrijker dan zij die overbleven.

Het komt, het ogenblik komt eraan dat de dood een welgekomen gast zal zijn, het ogenblik van verlossing, binnen te gaan in het rijk van de Grote Geest, en we begrijpen zullen dat we hier hebben rond gelopen, de ogen gesloten voor vele zaken en vooral voor dat laatste, allerlaatste ogenblik, dat er in potentie al IS.

Dan is er in prozavorm het gedicht dat we  schreven en aan mijn broeder Daniël mee gegeven toen hij ging, al is hij heel dicht gebleven: 

Laat binnenkomen wie niet welgekomen is, we zullen hem ontvangen met gedoofde woorden en aanvaarden, dat het ogenblik van keren aangebroken is: een ochtend vol koralen van Johan Sebastiaan Bach. 

We dachten wel, het had wat later mogen zijn, we hadden, o zo graag, met jou en vele vrienden elementaire vragen nog gesteld, nog eens gehoord dat er geen einde is, dat alles eens vergleden, wij heropgenomen daar vanwaar we hgekomen zijn. 

Maar het mag ook nu verteld en neergeschreven, dat we zijn opgestegen, onvervaard, omkranst met lichtaureolen en verblind het Andere Leven zijn in gegaan om er te wonen in het Arcadia waar alles samenkomt, gestold, gesublimeerd. 

Vrouw en kind die we hebben lief gehad. En allen die onze handen in hun handen hielden, nu we beter weten, om je te zeggen, hij die aan mijn bed toen stond, een tijdje al, we hadden hem verwacht, we waren voorbereid. 

Zo, wij met respect gezegd, hij toch welgekomen was.

13-05-2016, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

En dan was er nog een derde telefoon, die van Michel. Hij dacht, zegde hij, voortdurend aan hem, hij wou weten hoe het stond met zijn boek, of hij er aan werkte en of het vorderde. Ugo had hem gerustgesteld, had hem verteld dat hij vanmorgen gekomen was aan de kaap van vijftig duizend woorden, dat hij dus halfweg was en dat hij gelukkig was te horen dat er vrienden waren die zich ontfermden over zijn werk.

Goed, heel goed, dan kun je gaan denken aan een tweede boek had Michel geantwoord, want een uitgever wenst te weten of je iets meer kunt dan één boek schrijven. Geen nood had hij geantwoord, ik blijf werken aan mijn boek en blijf ook mijn dagelijkse blog van vijfhonderd woorden verzorgen.

En dan kwam de vraag, een bede bijna, om per mail hem die vijftigduizend woorden te sturen, hij zou ze graag lezen. Je weet dat ik voldoende Nederlands ken, mail me wat je al hebt, stuur het me, s’il te plait.

Hij beloofde het. Hij was hem zelfs heel dankbaar dat hij het lezen wou in het stadium waarin het zich bevond en hij zou het vandaag nog doen, omdat hij, Michel het was, en omdat hij hem kende als een groot literatuurkenner, want had Ugo er aan toegevoegd, het is goede literatuur die ik brengen wil, geen liefdesromannetje.

'Bravo, Ugo, zo ken ik je, stuur het me, zelfs à l’état brut, nu, onmiddellijk'.

Maar Ugo bedacht zich, neen, ik stuur je mijn begin, het deel waar jij een rol in speelt. Het is een sfeerbeeld dat ik er in ophang en dat het boek door wordt behouden. Je geeft me er je oordeel over en we zien wel verder. Maar ik wens ook dat mijn boek voor jou een verrassing blijft, je hebt me wel in Rosario kunnen overtuigen er aan te beginnen en ik heb je raad gevolgd. En ik zeg dit ook in mijn hoofdstuk 1, dat jij het bent geweest die het raderwerk in gang heeft gezet.

Dit was dan hun afspraak, Michel zou het lezen en hem zeggen wat hij er over dacht. Ugo voelde zich opgelucht, voelde dat hij langs diverse zijden gesteund werd in zijn opzet. Vrienden dachten aan hem, hij leefde bij en in hen. Hij zou trachten hen vooral niet te ontgoochelen. Want in hem was er het gevoel dat wat hij tot op heden geschreven had, waardevol was, dan toch voor hem. Of het ook waardevol was voor de wereld ‘was not his business’, wist Eliot, die deze gedachte gaan halen was in de Bhagavad Gita.

Dit is, waarde lezer, een pak woorden dat ik nog wil inbrengen in mijn manuscript. Het scheen me onlogisch toe dat ik begon bij Michel en dat ik erna niets meer zou gezegd hebben over hem, terwijl hij in feite de aanleiding was voor het schrijven van het boek. 

12-05-2016, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een jonge, lieve dame verraste me door me te verklappen dat haar vader, die ik graag mijn vriend noem, regelmatig mijn blogs opzoekt, wat ik eigenlijk van hem niet had verwacht. Ik voel me, nu ik weet dat hij een lezer is van wat ik schrijf, niet alleen verheugd en vereerd, maar het feit dat ook hij me leest verandert wel iets aan mijn ingesteld zijn, er is iemand in meer die ik apprecieer, die belangstelling toont voor mijn blogs. Ik ga nu ook schrijven voor hem. Niet dat dit iets gaat wijzigen aan wat ik schrijf maar ik voeg hem graag toe aan de vrienden die ik tel onder mijn lezers en aan wie ik denk als ik begin aan mijn blog.

Gelijktijdig bijna dacht ik deze namiddag - ik schreef deze tekst gisteren - aan een ander feit, namelijk dat een i-pod geen i-pod zou zijn indien de structuur van de kosmos niet ware geweest wat hij is. Ik bedoel hier mee twee zaken: een eerste is dat de mens er in geslaagd is een groot en belangrijk deel van de kosmos te ontcijferen - hoe hij daartoe gekomen is, is een andere vraag – en een tweede, dat men besluiten moet dat de kosmos op een heel bijzondere wijze geconcipieerd is geworden opdat een i-pod zou kunnen uitgevonden worden.

Het weinig fraaie hierbij is dat een i-pod een normaal gewoon iets is geworden en dat er heel weinig zijn die er aan denken dat die i-pod iets wonderbaars is, een gift van de kosmos en dat dit hun ogen zou moeten openen om te beseffen in welke fantastische kosmos ze verzeild zijn, wat die is, hoe hij is en hoe het komt dat hij is zoals hij is.

Ik weet dat niemand wakker liggen zal van wat ik hier waag te schrijven, trouwens mijn bedoeling beperkt zich tot het omschrijven van de gedachte die me bezig hield deze namiddag. Je kunt er verder over nadenken of gewoon terzijde leggen, zonder de minste conclusie te formuleren, misschien zou die anders, zelfs storend kunnen werken.

Ik zelf kijk er naar met verbazing, voor mij is een i-pod een wonder in de zin dat het geënt is op de kosmos, dat het – en hier ga ik heel ver – dat het is zoals de mens, een product afgeleverd door de kosmos, maar dan Kosmos met hoofdletter.

De Kosmos die er ook voor gezorgd heeft dat de mens die destijds de afdruk van zijn hand naliet op de grotten van Lascaux, geëvolueerd is tot de homo sapiens die we geworden zijn. Ook deze evolutie is, nader beschouwd, een wonder van de Natuur/Kosmos, de mens zelf heeft hier niets moeten voor doen, wel heeft hij, nadat de Kosmos er voor gezorgd heeft dat hij er toe de vereiste eigenschappen bezat, een enorme inspanning gedaan om de i-pod te produceren.

Noteer dat ik de 'i-pod' er heb uitgehaald, omdat de idee van wat ik hier achterlaat, plots ontstaan is bij het zien van een i-pod, schijnbaar verlaten op de tafel voor mij. Had het een tv-scherm geweest dan had ik er misschien niet aan gedacht. Zo bestaat nu eenmaal de mens.

11-05-2016, 07:35 geschreven door Ugo d'Oorde  

In zijn ‘Putje van Milete’[1] vergast Stefan Hertmans ons met de beginregel  van een gedicht van D.H.Lawrence: 

‘Not every man has gentians in his house’. 

Ik heb met dank en erkentelijkheid deze zin over genomen en doorgeschoven naar de dag toen ik, voor de zoveelste maal, na een lange moeilijke tocht, boven kwam op de Lona-alp[2], en ik links van me tussen de rotsen en verder, over de alp naar de Lona-pas toe, de gentiaan zag bloeien tussen edelweiss en génépi, tussen arnica, soldanelle en lys martagon. En het sneeuwen ging al was het pas begin augustus. Momenten in mijn leven die zich hebben vastgehaakt, die me bijblijven zullen tot de laatste ogenblikken van mijn bestaan: de blauwe gentiaan, in volle zomer bedekt met vlokjes sneeuw: 

Niet elk van ons heeft gentiaan zien bloeien op de Lona-alp, toen het sneeuwde en het pas augustus was. En wij, zo jong nog, de dood ons onbekend, al sneeuwde het op gentiaan en edelweiss en met sneeuw bestoven, hen ingegeven toch hoe het bevruchten moet. 

Al denken we te weten wat er is van bloem die zaad zal worden en zaad tot bloem terug, of al wat van beide in elkaar verweven ligt en zelfs geen overgang, wondere constellatie van wat tijd gebonden is, al sneeuwde het en het pas augustus was. 

Al keren we er niet meer, we waren er,  en miraculeus ook op ons de vlokken neergekomen, en wij bevrucht met woorden, opgetekend hier om er te zijn om er te blijven, wij, verholen denkend aan het andere leven dat ons wacht, hoe later toch hoe des te beter. 

Niet elk van ons heeft in gedachten zelfs, zien bloeien gentiaan toen het sneeuwde in augustus op de Lona-alp. 

10-05-2016, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Als ik zie hoe vlug de cijfers bij de dagen opschuiven, nu van 1 tot 9 al, ben ik verrast, dubbel verrast, én over de snelheid én over het feit dat wat die enkele dagen, hebben nagelaten weinig meer is dan de blogs die ik schreef, Terwijl ik me voorgenomen had heel wat meer te presteren.

Nochtans beweeg ik mij tussen een hoop vrienden die me regelmatig berichten over de gebeurtenissen uit hun leven wat de cultuur evenementen betreft en die me aldus bestuiven met hun verhalen. Die me vertellen over de tentoonstellingen die ze bezochten: Van Gogh, Modigliano, Spiliaert. Of me spreken van een andere, hier in de stad, waarover ze niet te spreken waren. Andere vertelden me over een Bach concert dat ze prachtig vonden. Of nog andere die me betrokken bij hun werk dat ze niet geschilderd kregen zoals ze het wensten. En dan zijn er nog, onder hen van wie ik regelmatig een gedicht krijg toegestuurd, pareltjes van eenvoud, maar sterk poëtisch gekleurd. Het zijn zaken die me duurbaar zijn omdat ik weet wie ze schreef en hoe hij ze schreef..

Er is dus om me heen een levende, krachtige wereld van cultuur die ik nimmer in die mate en in deze omstandigheden heb gekend en waarin ik dagelijks opgenomen word. Ik schreef er gisteren over en als ik er vandaag dieper op inga dan is het omdat ik er het bewijs van kreeg, nl. een uitnodiging op een vernissage uitgaande van een hoop kunstenaars in een dorp hier dichtbij. Het is een wereld van schrijvers, schilders, beeldhouwers, fotografen, en andere nog die zich opent en werkelijk verrassend is.

Met mijn blogs voel ik me als een van die vele. Zelfs als ik er niet rechtstreeks bij betrokken ben, is het, dan toch het bewijs dat de wereld die van de geest is in volle leven vertoeft.

09-05-2016, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het gebeurt zoals zovele zaken gebeuren dat hij zoekt naar die zo noodzakelijke eerste zin die zich daarna als een parfum verspreiden zou over zijn vijfhonderd woorden. Maar noch het gezang van de merel in de ceder, noch het grote licht over de wereld helpt hem hierbij. Hij denkt aan de poëzie van Saint-John-Perse, hoe die er in geslaagd is over zeeën en winden te schrijven, breed uitweidend over de dingen in hun totaalbeeld van het zijn. Wat hij ook zou willen bereiken: een boom die boom is, een bloem die bloem is, een spiegelvijver die vijver is, alles duidelijk afgelijnd naar het zich zelf zijn en hij gebogen erover met zijn woord en het intense van de betekenis die hij er wil aan geven.

Dit om aan te duiden dat hij, zoals hij er is, stoffelijk niets meer is. Het is maar als hij ontwaakt, als hij schrijven gaat dat hij het geluk heeft, meer te zijn dan zij omheen hem.

Waar hij stond en wandelde aan de spiegelvijver, waar hij zag hoe de oevers, hoe de strook grond er omheen, hoe alles in brand stond van leven: braam en netels, weegbree en dovenetel, boterbloem, distel, smeerwortel en reigersbek en de meidoorn er over gebogen, die nog even wacht alvorens zijn knoppen te openen – te beginnen schrijven – en er te staan ‘als met late sneeuw bedekt’, zoals, Thomas Stearn Eliot het zag.

Maar dat was van gisteren. Hij voelde zich goed toen met een vreemde nagalm in zijn rug en leden, een even zonder pijn zijn, maar geen dag om te schrijven vond hij. Een toestand die hij al gekend had, zoals hij het al eens zegde, wellicht te maken had met de stand van zijn bioritmen. Hij zat daar maar, een gestold beeld in de zon, de koelte van de wind in zijn witte haren. Hij leefde nog. Er was nog een ton leven in hem, hij voelde het, hij voelde het in het woord dat hem bezocht.

Hij las toen in de Standaard der Letteren van 6 mei – de wind die de bladen ervan opjoeg - over de boeken die genomineerd stonden voor de ’Libris’- en ‘Fintro’-prijs. Hij las de korte inhoud er van, las waarover die boeken handelden – de keuze van de recensente Maria Vlaar viel op Connie Palmen - en stelde vast dat zijn boek totaal haaks stond op de uitverkoren werken. Zijn boek was in feite nergens onder te brengen, en als het zo was dat de maatstaf lag bij de aard van de genomineerde werken dan was hij meer dan een eenzaat, dan was zijn boek in de maak, te verwerpen als uitschot op de normale gang van zaken wat de literatuur van het ogenblik betrof. En een zin waarvan hij de reële draagwijdte niet kan achterhalen treft hem meer dan alle andere:

’Bijna alle levens- en liefdesverhalen in het lijstje eindigen in een catharsis; alsof de literatuur, ontdaan van alle postmodernistische ironische distantie, eindelijk de plek van de religie in de samenleving heeft overgenomen.’ 

Bedoelt Maria Vlaar met haar ‘eindeijk’, dat het hoog tijd werd dat dit gebeurde?

08-05-2016, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik heb het gevoel dat er elk ogenblik van de dag en de nacht, een wereld van schrijvers aan het werk is om te voldoen aan de dringende drang in hen, het woord dat opwelt uit de dieptes van hun bestaan vast te grijpen en neer te zetten, opdat niets zou verloren gaan van wat ze dachten of van wat ze droomden. Ook, in de meeste gevallen, opdat geweten zou dat ze er zijn, en hoe ze er zijn, getekend door het woord in hen.

In de beperkte wereld die van mij is, ontmoet ik deze drang die aanwezig is bij vele, ik krijg het resultaat ervan binnengeschoven, korte gedichten, iets meer dan een haiku die me vertellen wie ze zijn en hoe ze leven. Hoe hun doorgang hier op aarde verloopt en hoe de inhoud van hun woorden hier is op afgestemd.

Het wonder van de mens die niet te houden is om iets toe te voegen aan wat van de natuur is, wat van het leven is. Iets dat van hem persoonlijk is.  Die met zijn woord, een ander met zijn schilderij of met zijn symfonie, een boom wil zijn, een open veld, een meidoorn in bloei, die een wolk van hoop wil zijn om te tonen wat je nooit te zien zult krijgen, ware hij er niet geweest.

We tasten het leven af tot in zijn uiteinden, tot in zijn diepste wortels. We gaan naar zee en nemen de golven, de kleuren, de horizon mee in ons hart en we vertellen er over, zo maar, omdat in ons de hunker is, meer en beter nog te bezitten wat niet te bezitten is. Zo, we blijven dromen dat we dromen dat de wereld is zoals we wensen dat hij is, gegroeid naar onze maatstaven en onze inzichten, en het is deze wereld die we bewonen in onze gedachten. 

Ik hoor van een vriend dat hij een gedicht geschreven heeft, een grijze parel die hij witter wou, naar het wit van de meidoorn toe, wat zelden te bereiken is omdat perfectie niet des mensen is. Ik hoorde van een vriend, dat hij een schilderij wou maken, maar er niet in slaagde het te maken zoals hij het wou. Dit is dan de regel die ons aanzet te volharden. We falen en we herbeginnen, we slagen en toch gaan we verder, niets houdt ons tegen, niets schrikt ons af.

In feite geldt voor ons enkel het betrachten: schrijven wat we schrijven willen, schilderen wat we schilderen willen, we hebben volbracht wat we verlangden te volbrengen. Het overige is onze zaak niet meer.

07-05-2016, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Er is op de dag van gisteren, 5 mei, een boek dat me meer aangrijpt dan alle andere, dit van Frank Morison, met als titel ‘Who moved the Stone?’.

Je vindt het op internet. De titel invoeren is voldoende en het boek staat er te lezen. Ik kocht het in de jaren zestig en het heeft jaren in mijn boekenkast gestaan zonder er naar op te kijken. Ik wist waarover het ging maar wist niet hoe het eindigde, tot ik het las en tot de ontdekking kwam dat het, het meest gedetailleerde verhaal was dat kon geschreven worden over het proces, de veroordeling, de dood en het graf van Jezus Christus, en last but not least, over zijn verrijzenis.

Ja, wat over zijn verrijzenis?

Ik zeg je dat het gemakkelijk en logisch is te vertrekken van de idee dat het de mens niet gegeven is te verrijzen, dus ook Jezus niet, maar ik zeg je ook dat het de moeite loont het boek te lezen. De argumentatie van Frank Morison, gebaseerd op bestaande geschriften is hoogst revelerend, hij meent dat hij voldoende bewijzen heeft gevonden om te besluiten dat: 

‘There may be as the writer thinks, there certainly is a deep and profoundly historical bases for that much disputed sentence in the Apostels Creed, ‘the third day he arose again from the death.’ 

Zoals de schrijver denkt is er, met alle zekerheid, een diepgaande historische basis voor wat de Apostelen geloofden: ‘de derde dag verrees hij terug van de doden.’ 

Of hij hiermede het vraagteken, dat de Verrijzenis blijft, heeft weggenomen blijft heel wankel. Maar zijn betoog is overtuigend genoeg om er even bij stil te staan. Ik vermoed dat er weinige zullen zijn die de moed zullen opbrengen het boek op te zoeken, laat staan te lezen, maar mijn besluit staat vast, zo lang je Morison niet gelezen hebt doe je er goed aan het onderwerp gedekt te houden. 

Want zijn boek is een groot document, al wat geweten moet over de laatste drie dagen van Jezus staat er in vermeld, niets is over het hoofd gezien. Ik weet dat ik er een dag te laat mee kom maar het gedicht van onze dorpsdichter speelde in mijn hoofd en ik had een dag nodig om te weten wat ik erover zeggen kon. Het is maar laat op de avond dat ik er aan dacht. Ik ben gaan zoeken naar het boek in mijn rekken maar vond het niet meer terug. Zonde is het als ik het zou verwijderd hebben, maar ik vrees het.

Het is een absoluut 100% eerlijke getuigenis van iemand die alle documenten grondig heeft bestudeerd en uiteindelijk, al zegt hij het niet met zijn woorden, tot de bevinding kwam, dat op basis van alle gegevens die hij verzamelde, Jezus Christus de derde dag verrezen is.

Ik twijfel niet aan de oprechtheid van de schrijver, noch over de exactheid van de gegevens die hij aanhaalt, deze staan ‘geboekstaafd’. De vraag die we ons kunnen stellen is, in welke mate de gebruikte documenten waarheidsgetrouw zijn. Het is in ieder geval een waardevol boek handelend over de basis van het Christelijk geloof. Je kunt dus Jezus Christus, zo maar niet in de hoek duwen omdat op hem een Kerk werd op gebouwd en deze Kerk niet altijd is geweest wat ze had moeten zijn.

Ik zeg niet dat je het lezen moet. Ik zeg enkel dat het bestaat, dat het er is, en dat het ons niet alleen een prangend verhaal brengt maar ook, een volgens mij, sterk benaderend beeld van wat er die drie laatste dagen in het leven en de dood van Jezus Christus is gebeurd.

Hoe je er als lezer uit komt is niet te voorspellen, maar het kan dat de zekerheid die je altijd in dit verband heb gehad, ofwel gesterkt wordt ofwel even gaat wankelen. Met zijn boek heeft Morison in ieder geval het hoogste bereikt dat er over dit onderwerp te verhalen valt.

06-05-2016, 07:24 geschreven door Ugo d'Oorde  

Je loopt elke dag het risico niet tijdig klaar te komen, zeker als je tot de morgen wacht, want er zijn van die vluggerds, die ontbijten met je blog op de schoot, wat betekent dat je er niet vroeg genoeg kunt aan beginnen, liefst nog vóór dag en dauw en vóór de merel of, wat altijd zou moeten, de avond er voor.

Ook weet je voldoende dat er voor jou geen feestdagen zijn, geen snipperdagen of hoe die ook moge genoemd worden. Je staat op de bres bij weer en wind, bij laagtij en bij hoogtij, je staat er als man, niet als vogelverschrikker, maar klaar afgelijnd en krachtig, want je woord is je wapen en je wapen is je geest.

Je staat er als een vrij man die je denkt te zijn, mondig soms, maar ook soms, tastend naar de juiste reactie als je, zoals het soms gebeurt, voor het slapen gaan een gedicht te lezen krijgt, neergezet op een foto, waarvan de eerste regels je verrassen door hun sterk persoonlijke touch:

‘Bomen scheefgezakt / het licht trekt aan de bloesems / …’

en meer hoeft het niet,

‘tenzij je frêle kleurenpluche zijn’.

En je dit heerlijk vindt, stoer en ongebreideld in zijn woordkeuze, al weet je niet waarom, maar daar gaat het om in poëzie: verrassing is het woord dat ons helpen kan en Edgar Allan Poe wist dit, maar aan ieder van ons is het niet gegeven, aan mij toch niet.

In het gedicht, van de volmondige dorpsdichter van Lierde, heb je, je handen vol met meerlingen en vroedvrouwen, zodat je denken gaat aan geboortes, als de kerselaar, centraal in het gedicht, in bloesem staat.

Ooit was mijn witte wagen geparkeerd onder een rij roze kerselaars, een hevige regenvlaag en mijn wagen met roze bloesems bedekt. Ik ermee de stad in reed en onthaald op handgeklap, al had ik er geen verdienste aan. Of, gelezen van een Japanse dichter, in slaap gevallen, voor het open raam, en toen hij ontwaakte, hij en zijn gedicht bedekt met frêle bloesem blaadjes. Of, uit mijn verre jeugd – en mijn vriend de dichter heeft er ook aan gedacht – hoe bloesems werden uitgestrooid op straat, als de Heer onder baldakijn, in processie rond gedragen werd, zegenend de mensen en zegenend de bloesembomen.

Zo, al wat een gedicht je zeggen kan, en veel meer nog, dat je pas later weten zult, telkens wel iets meer bij het herlezen, wat de kracht ervan is. En hoe vergankelijkheid wordt doorbroken en de eeuwigheid wordt geraakt, hoe het gedicht nog lang leven zal.

Zo ben ik vandaag uit een gang van mijn labyrint gekomen op een foto met een gedicht er op neer gezet. Beide intrigerend, even subtiel en o zo teer gekozen. Beide even noodzakelijk om ten volle foto en gedicht te zijn, je meegevoerd, momenten lang echoënd tot diep in jou, meegenomen om nog lang gedicht te zijn.

05-05-2016, 08:05 geschreven door Ugo d'Oorde  

Elke morgen loop ik verloren in een labyrint van woorden en gedachten. Ik kan er maar uit weg door de gang te nemen die zich aanbiedt, hopende dat het de goede is die me een pak woorden verder veilig zal afzetten.

Ooit waren we, zonder al te veel na te denken, een labyrint binnen gegaan, het was in het park van het zomerpaleis van de Portugese koningen in Queluz. Na enkele gangen te hebben doorlopen, vonden we niet meer de weg terug. Telkens kwamen we uit op een hoge haag of op een tweesprong. We waagden het niet twee groepen te vormen om, de ene het links te proberen, de andere  rechts, want – een gsm was er toen nog niet - hoe vonden we elkaar terug. Minuten lang hebben we samen gezocht tot we uiteindelijk een uitgang vonden - natuurlijk, anders liepen we er nog - maar het was een les geweest, mijd je van labyrinten in Portugal.

Maar mijn morgenlabyrint, hoewel niet stresserend hield me bezig vandaag. Ik vond geen uitweg, het was het gevolg van een drukke dag, de tuinier die kwam en je hebt getracht hem wat te helpen. En nu (dit was gisterenavond), de dag is voorbij, en in gedachten ben je nog altijd aan het ronddolen in je morgenlabyrint van woorden en gedachten.

Dit is dan uitgerekend het dubbele leven dat je leidt, een waarin je betrokken bent bij het dagelijkse gebeuren en een gewijd aan het woord, dat voor jou ontegensprekelijk het belangrijkste is, maar ook het minst voor de hand liggende. Het vereist een voortdurend alert zijn, niets mag je ontgaan, maar vandaag bleef je rondlopen in de gangen van je labyrint.

Dan maar naar Queluz terug. Je was er als een gelukkig man, juist jong genoeg nog. Maar als je er vandaag aan terug denkt was je er niet voldoende intens, want wat voorbij is, is voorbij, je hebt je tijd gehad, je hebt nu de leeftijd om hier te blijven zolang je hier nog blijven moogt.

Hoe was je in Queluz, wat zag je er, dat er niet meer was, wat hoorde je er dat er ook niet meer te horen was? En toch, je waart getuige van al wat je je inbeeldde dat er in het verleden kon geweest zijn: de wandelingen in het park, het geruis van rokken en de stemmen, de roep van spelende kinderen, de muziek bij de bal-evenementen in de spiegelzaal, en als de deur van de balzaal openging, de muziek die naar buitensprong, onder de bomen waar je stond, in je dromen.

Je zult dit allemaal wel neergeschreven hebben, zoals je over zovele zaken die er waren zonder er te zijn, geschreven hebt. Wat rest er nog dat je behouden wilt? Niet zo heel veel, een gedicht misschien, als er een was, maar er keren zal je niet. Al wou je wel.

04-05-2016, 07:23 geschreven door Ugo d'Oorde  

Stoppen is geen oplossing, ware trouwens het begin van het einde. Is er een alternatief?

Ik zoek ernaar, maar ik zit zoals Beethoven aan mijn negende symfonie, wat erna nog komen kan is niet veel meer dan hernemen in een andere context wat ik er reeds geweest is. En het kan heel goed  dat de herneming een verademing is ook voor de lezer. Ik denk dikwijls aan mijn buur van vroeger, aan de gesprekken die we hadden onder de notelaar of in de schaduw ervan. Het volstond soms een zin mee te nemen om er een blog aan op te hangen. Ik was in ieder geval niet volledig aan mezelf overgeleverd of op mezelf aangewezen. Nu ook gebeurt het dat een lezer me een woordje stuurt, soms een foto, waar ik hem dankbaar voor ben.

Vandaag ontving ik de foto van een verdorde boom. Ik hoop dat er nog wat leven in zit, dat hij nog een opening vinden zal om er enkele twijgen door te halen en een laatste maal in bloei te komen, maar ik vrees ervoor. Ik zal me nu niet gewagen om te zeggen dat hij verdord even mooi is als levend, want  aan het leven raakt men niet en niets kan er mee vergeleken worden, maar de grilligheid van de groei in de voorbije jaren heeft gemaakt dat hij kan gezien worden als een fenomeen, als een beeldhouwwerk van de natuur, een werk van het leven. Hij straalt af wat hij geweest is, hoe hij gegroeid is en hoe hij langzaam is uitgedoofd, om nu de boodschap te brengen van de dood als deel van het leven.

We kunnen hem nu omringen met nieuwe planten die er omheen zullen groeien, die er zich zullen in verslingeren, opdat hij niet eenzaam achterblijven zou; we kunnen hem opdelen in verschillende boomstukken die ieder fungeren zouden als een hologram van wat de boom geweest is toen hij bloeide in volle glorie, toevlucht voor bijen en vlinders, meesjes en merels, symbool zoals hij groeide van het grote leven dat ons overwoekert, waar we geen vat op hebben en dat vrij zijn gang zal gaan als we er niet meer zullen zijn. En ik denk regelmatig terug aan de strook bos van vier Km breed dat de twee Korea’s scheidt van elkaar.

Velen gaan voorbij aan de kracht en de grote inzet die van het leven is. Een maand geleden was alles nog dood, vandaag na een lange aarzeling, overdondert het ons, is er kleur, is er beweging, is er het licht dat ons nieuwe krachten geeft en ons ver verwijderd houdt van elke dorheid die ons lam zou leggen.

Ondertussen kijken we ook niet wat er is van de wereld, waar de tegenstellingen zich toespitsen en waar getracht wordt de anders gezinde indringer op zijn plaats te zetten. We houden ons er buiten, die wereld is ons vreemd vandaag, en morgen ook wellicht. We blijven liever gevangen in het woord dat ons omhelst zoals wij het omhelzen eens het geschreven staat als teken van ons bestaan.

03-05-2016, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik ben volledig op mezelf aangewezen om mijn boodschap van elke dag te schrijven. Het is telkens een zoektocht naar wat niet alleen passend is, maar ook een soort voedsel dat ik aanreik, niet om de dag door te brengen, wel om even te verpozen. Eigenlijk is het een brief die ik aan ieder afzonderlijk richt, waarin ik vermeld hoe ik ben, wie ik ben en waarom ik schrijf; is het een brief, is het een boodschap in alle gemoedelijkheid geschreven. Maar het verloop ervan gaat altijd in een zelfde richting. Het is een relaas van mijn pelgrimstocht doorheen het landschap, en bij mij is het nog al te dikwijls, het ‘landschap van de geest’. Ik kan het niet laten, het is sterker dan mezelf. Maar, zeg me, over wat anders kan er gesproken worden?

Ik zou me kunnen begeven in het domein van het verhaal, dat ik slechts heel sporadisch betreed, ook omdat het me niet ligt, ook omdat ik er weinig heil in zie, ook omdat ‘la vie est déjà assez roman comme ça’, wijze woorden die ik eens, lang geleden, hoorde van een dame die toen de leeftijd had die ik nu heb. 

Toch denk ik soms aan een ontmoeting in Cogne een klein bergdorpje in de Valle d’Aosta. We waren er in de namiddag aangekomen, hadden een kamer genomen in een hotel, hadden geavondmaald en mijn vrouw was met de dochters naar de kamer gegaan, en ik was op zoek gegaan naar de ruïnes van een oude abdij. Ruïnes van oude gebouwen hebben een grote aantrekkingskracht op mij, ik loop er graag in rond zoekend naar resten van stenen die ooit door een beeldhouwer waren bewerkt. Het was echter zoals heel dikwijls, verloren moeite, al het waardevolle was al lang opgeraapt of vergaan tot stof. Ik wou terugkeren toen er plots een nog jonge dame in donkere kledij met een kindje op de arm voor mij stond. Ik weet niet vanwaar ze kwam, ik had niets gehoord en ook niets gezien maar ze stond daar ineens, alsof ze uit de grond was opgerezen.

Ze keek me aan en prevelde enkele woorden die ik niet begreep, maar ze stak haar hand uit en ik kon niet anders dan haar wat lires geven, niet genoeg wellicht want ze drong aan en wou me iets duidelijk maken. Ze kwam dichter naar mij toe en nam mijn linkerhand, draaide die om en gleed met haar vinger over de lijnen er in en zegde toen iets dat ik niet onmiddellijk begreep, maar ze drong aan: ‘ en toen hoorde ik van haar dat ik een boek ging schrijven, 'un grande libro’. Een zin die me mijn leven lang - ik was toen hoop en al dertig jaar - is bijgebleven. Ik heb haar nog wat lires gegeven en ze is vertrokken zoals ze gekomen was, ineens, de tijd om mijn portefeuille te sluiten en ze was weg.

Ik heb lang op gewacht op het schrijven van een boek, vandaag is er het manuscript, is de verbetering ervan in goede handen, maar of het ooit ‘un grande libro’ wordt valt nog af te wachten. Laat het ons houden bij een gewoon boek, un libro ordinario basta.

02-05-2016, 07:41 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het is een feit, een belangrijk deel van de dag wordt ingenomen door mijn blog. Ik heb het al eens gezegd, hier of elders, maar het is mijn brevier die ik niet alleen te lezen heb maar eerst te schrijven. Pas dan kan ik eraan denken mijn dag, op een voor mij normale wijze, verder door te brengen. Krijg ik dan reacties op wat ik schreef, duidelijk afgelijnd of in twijfelachtige termen gesteld, dan houden deze me bezig want ze vragen om een wederwoord.

Wat ik vooraf wou stellen is dat ik onder de gelovigen heel wat vrienden tel die ik zo maar niet wens te kwetsen met mijn woorden, of in de hoek te duwen. Integendeel, ik geloof dat hun leven heel wat moeilijker is dan dit van iemand als ik die schrijven en zeggen kan wat hij wenst en hoe hij het wenst en vooral, die niet elke dag in de verdediging wordt geduwd. Ik denk dan vooral aan de leiders van de Kerk die hun kerken zien leeglopen en dit sinds jaren al en die, geconfronteerd met deze leegloop ook de druk van een barbaars iets als de islam voelen naderen.

Ik denk aan vrienden, jonge mensen nog, wier leven gezegend werd door hun geloof in Jezus Christus en hun hart gericht om hem na te volgen en die, op ogenblikken van twijfel – God zit achter een glazen wand en deze wand is bedampt langs de kant van God – alleen zijn met die God. Ik hoop voor velen onder hen dat de wand zich ooit klaren zal.

Ik ken die vrees niet. Het godsbeeld in mij is een ontzaglijk iets, is een enorme bol, miljarden sterrenstelsels, in realiteit; het leid tot de bouwstenen ervan, niets anders dan een enorme soep van subatomaire deeltjes – van snaren zegt Witten – die ik me tracht voor te stellen als onooglijk kleine substanties die voortdurend tegen elkaar aan botsen, voortdurend en voortdurend. Een kolossaal levend iets, waar de deeltjes aarde in zwemmen, samen geklonterd, een punt ergens in het Universum en ik, ergens in die klonters, nog geen speldekop groot. Maar, en dit is het wonder van de mens, Monod ten spijt, een speldekop die zich een beeld kan vormen over én zijn petieterigheid, én zijn grootheid als mens. En Pessoa wist het duidelijk te zeggen: je hebt niet de grootte van je gestalte, maar wel de grootte van wat je ziet. En ik zie me in gebalsemd in, en deelnemend aan, die bolvormige oceaan van subatomaire deeltjes die alle op de een of andere wijze met elkaar in verbinding staan. Als ik de poort van de garage open met de ‘telecommande’, dring ik totaal onzichtbaar binnen in deze subatomaire massa die de reële realiteit uitmaakt, al denken we er anders over. Het is enkel op dit niveau van het subatomaire kleine dat God zich situeren kan.

Vele van de vrienden van de Kerk die ik ken, houden dit beeld, maar ze zijn er van afgestapt omdat het niet meer voor te stellen is als een Vader, voor hen is nu het absolute, centrale punt Jezus geworden de uitzonderlijke Zoon ervan die hij is voor hen. Het is hij die hun voorbeeld is, het is hij die ze kennen en navolgen kunnen, en het is zijn leer die ze uitdragen. God wordt er meer en meer buiten gehouden.

Wij echter durven hem zien als de totaliteit van de op zich inwerkende massa subatomaire, met energie en kennis geladen deeltjes. Voor hen wijkt dit beeld te ver af van de Vaderfiguur die God altijd geweest is voor hen.

01-05-2016, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het gebeurde dat ik, in een gesprek over de gevaren van de oprukkende Islam, dat ik niet alleen onze kathedralen zag verdwijnen maar ook Bach en, zegde ik, Shostakovich, een naam waarmede ik mezelf verbaasde.

Maar het antwoord kwam heel prompt: ‘Shostakovich, ken je zijn ‘Preludes en Fuga’s’, ik geloof opus 87? Een hoogtepunt in de muziekgeschiedenis, buitengewoon prachtig’.

Ik vroeg hem – maar het was ook aan mij dat ik de vraag stelde - waarom ik nu na Bach, Shostakovich had vernoemd, het lag helemaal niet in mijn bedoeling hem, samen met Bach te vermelden, maar de naam was er uit voor ik het wist.

Maar voor mijn gesprekspartner, een Vlaming, docent aan de Universiteit van Limerick, Ierland, had Bach wel degelijk een binding met Shostakovich, want dezes ‘Preludes en Fuga’s’ zijn gebaseerd op ‘das wohltemperierte Klavier’ van J.S.Bach. En zonder dit te weten, of te vermoeden heeft mijn geest, heeft mijn gedachtenwereld, de binding gemaakt en geput uit de gedachtenwereld van de man voor mij.

Een klein onooglijk gebeuren, schijnbaar althans, uit de gedachtenwereld om ons heen. Het volstond dat mijn partner Bach hoorde noemen opdat niet alleen hij, maar ook ik, onbewust maar dan via hem, denken zou aan Shostakovich en zijn naam zou uitspreken.

Ik kan dit geen toeval noemen, het zijn zaken die zich afspelen in een andere wereld, het Universum van de gedachten waarop ik, in mijn blog van gisteren, alludeerde.

Voor velen is mijn opmerking zonder enige waarde, voor mij is het een belangrijk teken om te bekrachtigen wat ik blijf vertellen over wat te ontdekken valt in de wereld van de New Physics, als in de wereld van de geest en zeker als ik hoor dat er een binding is tussen twee particules 200 Km van elkaar verwijderd.

30-04-2016, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Je bent aangekomen in een fase in je leven waar je je niet meer kunt nestelen in de warmte van een geloof in God en zijn heiligen; dat je niet meer opkijkt naar de Jezus van de liefde onder de mensen; dat je, hem eerder ziet als een filosoof, een oosterling – waar verbleef hij gedurende die dertig jaar van zijn leven? - als de zoon van God zoals we allen zonen en dochters zijn van die God. Je ziet hem wel als een broeder in de geest en hiervoor verwijs je naar het Evangelie van Thomas, die zaken verkondigde, waar de mens van toen – en ook van nu - nog niet rijp voor was en dus niet begrepen werden; zaken doordrongen van een eeuwigheid die deze was van de geest in de mens. Een andere eeuwigheid is er trouwens niet.

Eens je leeftijd toegenomen, ben je op zoek gegaan naar die Jezus van jou, die in de aanvang ook deze van Paulus was. Paulus die aarzelde om te geloven dat de verrijzenis deze van het lichaam was, de verrijzenis van de geest volstond hem niet, want hiervan kon geen beeld worden opgeroepen.

Zo, waar sta je dan nu de eeuwigheid je wacht.

Is het, het Niets waarin je verdwijnen zult of is het, het Alles dat je opnemen zal. Er is geen tussenweg, het is het ene of het andere. Er is in de (nabije) verte een holte waar je doorheen moet en wat je er wacht is een raadsel.

De Bijbel, zoals we hem kennen is heel duidelijk, je bent van stof en tot stof, het Niets dus, keer je terug. Weinig bemoedigend is dit. Een graf met wat gebeente, of een urne met wat as en een naam in een oud register, meer zal er van jou niet overblijven, na de holte te zijn binnengegaan, zelfs de geschriften die je naliet zullen tot stof vergaan. Wat is dan van het eeuwige leven dat ons wenken zou, als alles wijst in de richting van het Niets dat ons wacht, alle beloften ten spijt.

Dit is, beste vriend, waar je aangekomen bent, de stap die je nog te zetten hebt is de holte die je binnen moet. Je kunt je er op instellen, weten dat het, het einde is van alles, maar, je kunt ook gaan, wetende – wat meer is dan hopende – dat het een triomftocht wordt, een binnentreden met klaroengeschal in het Licht dat een ander licht is dan het licht van zon en sterren.

Want, jij, je stelt je de vraag, wie is het die of dat sterft en, eigenlijk, wie ben je, hoe bestaat je? Ben je maar wat stof, wat aders, wat bloed, wat adem, een massa spieren en zenuwen, wat hersenen die alles samen een wezen vormen dat zich vrij verplaatsen kan, dat leefde omdat het zijn opdracht was te leven, omdat het hier op aarde was om zich voort te planten, zoals dieren en planten er voor zorgen het leven door te geven. En in dit ben je geslaagd, je hebt vervuld wat van je werd gevraagd en het leven heeft zich dankzij je lichaam voortgezet en weinig heb je er voor moeten doen, heel, heel weinig, want alles was er aanwezig en je hebt er zelf heel wat genoegen aan beleefd.

Maar, er is meer – is er meer? – je waart meer dan lichaam, je waart ook woord en je hebt de gelegenheid gehad dit woord door te geven.

Je kon spreken, je kon schrijven, je kon denken; je kon je gedachten verspreiden, en wat je niet weet – al heb je er geen zekerheid van – maar alles wijst in die richting, gedachten verspreiden zich, kennen een geheime doorgang naar andere gedachten, ze zijn onafhankelijk en verbroederen of verzusteren onder elkaar, ze leven in een ander Universum, gehuld omheen het Universum waarin het leven heerst, een soort Arcadia, dit van de geest, waar we regelmatig heen gaan om er te wandelen, zoals Dante ons er op wijst in zijn canto IV van de Hel, om er te vertoeven, inspiratie op te doen.

De totaliteit van ons geestelijk bestand is van dit andere Universum, het zijn niet onze herinneringen die misschien ten dele in onze hersenen zitten, het zijn meer dan herinneringen, het zijn gedachten, ce sont des bribes de pensées die andere gedachten opzoeken, die tegen elkaar aan botsen, zich mengen en nieuwe gedachten vormen.

Het is in dit Universum van de geest dat je vertoeft als je schrijft, of schildert, of beeldhouwt, of componeert of simpelweg nadenkt.

En de holte waar we doorheen moeten is de weg naar dit andere Universum, waar, tijdens ons leven, onze gedachten - als we er hadden – zich gemengd hebben met de gedachten er aanwezig. Het is deze wereld die we betreden zullen en geen andere. Zo er is inderdaad, zoals de Ecclesiasticus het wist, niets nieuw onder de zon. Dit alles is de reden waarom je, je leven gewijd hebt aan het woord. Is het, het woord dat je leven was, en waart je genesteld in de warmte van het woord.

29-04-2016, 07:35 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een lezer vroeg me wat ik in mijn vorige blog bedoelde met de zin: ‘alsof de groei van de geest in de mens fungeren zou als de groei van de geest in het Universum’.

Ik bedoelde hiermede, dat het Universum zelf niet meer geest had als de Neanderthaler er had, en dat de groei van de geest in de mens dus gelijk liep met de groei van de geest in het Universum. Wat dan betekenen zou – en heel wat denken dit – dat er geen andere geest in het Universum aanwezig is dan de geest van de mens; wat dan op zijn beurt betekent dat het Universum doet aan zelfcreatie, dat het groeit in volume en tezelfdertijd groeit in zelfkennis via de mens.

Maar in feite wou ik met mijn vorige blog en ook andere ervoor, komen tot een totaal ander beeld, namelijk dat het Universum ‘wil’ dat de mens stilaan en steeds beter en beter, ontdekt dat het Universum er ‘is’, wat het is en hoe het er is en ook, waarom het er is; dat het bezig is met aan de mens te schaven opdat deze beter en beter het Universum zou leren kennen. En waarom?

Omdat het Universum wil dat het gezien wordt zoals het is - althans volgens mij - zoals het beeld dat Spinoza er van heeft: één Algeheelheid van Zijn en Worden waarin de mens vervlochten ligt en is opgenomen.

Opdat de mens dit stadium ooit zou kunnen bereiken moet hij, geestelijk worden opgevoerd tot iemand die de totaliteit van wat is en wordt zou kunnen begrijpen. Het Universum leidt ons op, voert er ons naar toe.

Pas dan zullen we de echte naam kennen van het Universum, want iets anders is er niet. 

Ik weet dat dit een zeer geladen tekst is. Ik heb hem kort gehouden, zoals ik al mijn blogs zou willen kort houden. Ik wil me specialiseren in dergelijke teksten, omdat het de enige zijn die waard zijn verspreid te worden. Jij als lezer doet er mee wat je wenst, je kunt hem terzijde laten, je kunt er over nadenken, het is maar een steen geworpen in de kikkerpoel. Voor mij was het een vreugde te komen tot wat deze enkele zinnen geworden zijn. Ze zijn de reden van mijn bestaan. Hoger kan ik moeilijk gaan en een beter beeld van datgene waarop ik ben afgestemd, kan ik moeilijk vinden.

Het ga je heel goed, waarde lezer.

28-04-2016, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het is niet omdat iets geschreven staat dat het, het voorrecht heeft behouden te blijven, niets is minder waar, al vergt het soms heel wat moed om te schrappen wat je heel wat moeite heeft gekost. Hier geldt meer dan ooit de regel van het doel dat de middelen wettigt en is het beter zelf in te grijpen dan door derden op, het euvel van langdradigheid te worden gewezen.

Ik heb dan toch begrepen dat te lange uiteenzettingen, en er komen er enkele voor in mijn manuscript, beter ingekort of verwijderd worden. In den beginne worden deze wel gevolgd door de lezer, maar als de tekst te lang aangehouden wordt verzwakt de aandacht en valt de uiteenzetting in het water wat, zeker in een boek, te mijden is. Ik heb dus de moed gehad ettelijke bladzijden weg te nemen en deze onder te brengen in een rubriek ‘Reserves’ op mijn harde schijf. Ook het einde werd grondig aangepast. 

Een idee echter wil ik behouden al heb ik er geen notie van of deze gedachte al ooit naar voor geschoven werd, namelijk dat de evolutie van de mens, lopende over zijn Neanderthaler eigenschappen, over de mens die de nood heeft gekend de afdruk van zijn hand na te laten op de wand van de grot waar hij leefde, over de lange weg naar de mens van nu, dat deze grondige evolutie niet te wijten is aan de mens zelf, maar wel aan het karakter eigen aan het Universum.

Een eigenheid die al aanwezig moet geweest zijn op het moment van de Big Bang, en zoals deze Big Bang nog altijd verder ‘bangt’, zonder een fractie van onderbreking, heeft deze evolutieve eigenheid er ook voor gezorgd dat deze zich ook verder heeft gemanifesteerd in de evolutie van de mens en uitzonderlijk, in de evolutie van en in de geest van de mens.

Wij zelf, als mens, hebben er niets aan toegevoegd, de evolutionaire krachten in de kosmos hebben er voor gezorgd dat we voor het ogenblik staan waar we staan, en dan denk ik vooral en uitsluitend aan de mens die zijn eigen evolutie niet heeft geblokkeerd omdat hij te zeer gehecht en gebonden was aan wetten en vooroordelen in het leven geroepen door vermeende zieners. 

Bekeken van uit het standpunt van de geest in de mens is het op dit vlak dat de evolutie het meest zichtbaar is. Het houdt verband met de uitdeining van het Universum, waarbij gesteld mag worden dat een uitdeining naar buiten, gecompenseerd is geworden door een uitdeining naar binnen of, een uitdeining enerzijds naar het maximale en anderzijds naar het minimale.

Wat de mens betreft vindt deze uitdeining plaats in zijn geest, ons inzicht in alles wordt verder en verder uitgebouwd, ons beeld van het Universum en vooral wat het Universum in houdt wordt ruimer en ruimer en wijzelf weten beter en beter dat we er een deel van zijn; dat Universum en mens één onscheidbaar geheel vormen alsof de groei van de geest van de mens, zou fungeren als de groei van de geest van het Universum. En in dit verband schijnt me zelfs toe dat de vooruitgang naar meer en beter, een snelheid heeft bereikt die in verhouding tot de beginfase als exponentieel mag gezien worden. 

We houden de evolutie van onze geest – de groei in ingewikkeldheid van onze hersenen - niet in eigen handen. Het zijn wij niet die er voor zorgen dat onze kennis van het ons omringende, preciezer en preciezer wordt, of we dit willen of niet, of we er voor open staan of niet, de vooruitgang is er onmiskenbaar maar niet iedereen is er in een zelfde mate op ingesteld, integendeel, er zijn er die eeuwen zijn blijven trappelen ter plaatse en niet zinnens zijn hier iets aan te veranderen, wat niet belet dat de mogelijkheid open blijft voor elk van ons. 

27-04-2016, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde